intTypePromotion=3
 » 
 » 

Đề tài: “Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi ”

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

0
Thêm vào BST
Báo xấu
64
lượt xem 16
download

Đề tài: “Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi ”

Mô tả tài liệu
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: “tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cơ khí- điện thuỷ lợi ”', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: “Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi ”

  1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC ... KHOA ... LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP Đề tài: Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cơ khí- Điện Thuỷ Lợi .
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh Lêi nãi ®Çu Hoµ vµo xu thÕ më cöa, héi nhËp cña nÒn kinh tÕ quèc tÕ cña thÕ giíi trong thÕ kû 21, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· kh«ng ngõng cè g¾ng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, hiÖn ®¹i ho¸ d©y truyÒn s¶n xuÊt, c¶i tiÕn mÉu m·, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vµ t¹o cho m×nh mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng. H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng trong hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh, gi÷ vai trß tÝch cùc trong viÖc ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Lµ mét kh©u cña h¹ch to¸n kÕ to¸n, c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp gi÷ vai trß hÕt søc quan träng. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¸c chØ tiªu chÊt l­îng tæng hîp ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý, sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng, còng nh­ tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, lµ th­íc ®o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng chØ dõng l¹i ë chç tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ mµ cßn ph¶i tÝnh ®Õn viÖc cung cÊp th«ng tin cho c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, viÖc qu¶n lý chi phÝ vµ gi¸ thµnh mét c¸ch hîp lý cßn cã t¸c dông tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc cho doanh nghiÖp, gióp h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cho doanh nghiÖp tÝch luü, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng c«ng nh©n viªn. ChÝnh v× vËy, ®Ó ph¸t huy tèt chøc n¨ng cña m×nh, viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn ph¶i ®­îc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn nh»m ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý ngµy cµng cao cña doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu vµ vai trß trªn, qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi em ®· lùa chän ®Ò tµi: “Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ- §iÖn Thuû Lîi ” lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña em. Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, bè côc luËn v¨n gåm c¸c néi dung sau:
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh Ch­¬ng 1 : C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ch­¬ng 2 : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi. Ch­¬ng 3 : BiÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty C¬ khÝ - §iÖn Thuû Lîi. Sau ®©y lµ néi dung cô thÓ cña luËn v¨n.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh Ch­¬ng 1 C¬ së lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1/ Lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1.1/ Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng §Êt n­íc ta hiÖn nay ®ang trªn con ®­êng ®æi míi vµ ph¸t triÓn víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc. Mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña c¸c quy luËt kinh tÕ nh­ quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh, quy luËt cung cÇu…ChÝnh v× vËy, mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ t¹o ®­îc mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng th× s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i phï hîp, ®¹t chÊt l­îng cao vµ thu nhËp ph¶i bï ®¾p chi phÝ, cã lîi nhuËn tøc lµ viÖc x¸c ®Þnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i tuyÖt ®èi chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ sao cho chi phÝ s¶n xuÊt bá ra lµ tèi thiÓu, gi¸ thµnh s¶n phÈm thÊp nhÊt nh­ng vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng. TÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bá ra ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp ph¶i chó träng lµm tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®óng chÕ ®é nhµ n­íc quy ®Þnh vµ phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp m×nh. C«ng t¸c nµy kh«ng chØ cã ý nghÜa ®èi víi riªng tõng doanh nghiÖp mµ cßn cã ý nghÜa ®èi víi nhµ n­íc vµ c¸c bªn liªn quan. - §èi víi doanh nghiÖp: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gióp cho doanh nghiÖp nh×n nhËn ®óng ®¾n thùc tr¹ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, qu¶n lý cung cÊp c¸c th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi chÝnh x¸c cho bé m¸y l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p, chiÕn l­îc, s¸ch l­îc phï hîp nh»m tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ång thêi lµm tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gióp doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch sö dông vèn hiÖu qu¶, ®¶m b¶o tÝnh chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh.
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh - §èi víi nhµ n­íc: Lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp sÏ gióp cho nhµ n­íc cã c¸i nh×n tæng thÓ toµn diÖn ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, tõ ®ã ®­a ra c¸c ®­êng lèi chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp thùc sù lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ h¹n chÕ quy m« c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thua lç triÒn miªn kh«ng cã kh¶ n¨ng kh¾c phôc…nh»m ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. MÆt kh¸c, c«ng t¸c nµy cßn ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®èi víi c¸c kho¶n thuÕ mµ nhµ n­íc ph¶i chó träng vµ quan t©m ®Õn c«ng t¸c nµy trong c¸c doanh nghiÖp. - §èi víi c¸c bªn liªn quan: Nh­ ng©n hµng, ®èi t¸c th× viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp còng rÊt quan träng. Mét doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i ch¾c ch¾n sÏ chiÕm ®­îc giao thÇu. C«ng t¸c nµy cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng cña ng©n hµng còng nh­ cña ®èi t¸c. Tãm l¹i, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghhiÖp lµ v« cïng quan träng nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, quyÒn lîi cña c¸c bªn cã liªn quan. 1.1.2/ Kh¸i niÖm, kÕt cÊu vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 1.1.2.1/ Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt Sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, s¶n xuÊt chÝnh lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña ba yÕu tè: T­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn cña ba yÕu tè nãi trªn ®Ó cÊu thµnh nªn s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô. Nh­ vËy, ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ ng­êi ta ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸, c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña s¶n phÈm hµng ho¸. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, doanh nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®éc lËp, tù chñ trong ho¹t ®éng kinh tÕ. §iÒu nµy buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i h¹ch to¸n
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh kinh doanh thùc sù vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, ®ång thêi thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp h¹ gi¸ thµnh, t¨ng søc c¹nh tranh vµ t¨ng lîi nhuËn. §Ó viÖc h¹ch to¸n chi phÝ kinh doanh ®¹t ®­îc hiÖu qu¶, c¸c doanh nghiÖp cÇn n¾m b¾t râ vµ s©u s¾c b¶n chÊt kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ ph©n lo¹i nã theo nh÷ng c¸ch thøc vµ môc ®Ých nhÊt ®Þnh. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m). Nãi c¸ch kh¸c, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i tiªu dïng trong mét thêi kú ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Thùc chÊt chi phÝ lµ sù dÞch chuyÓn vèn- dÞch chuyÓn gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh (s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô). 1.1.2.2/ KÕt cÊu, néi dung chi phÝ s¶n xuÊt Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng chØ ®¬n thuÇn thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng dÞch vô th­¬ng m¹i kh¸c (nh­ mua b¸n hµng ho¸, xóc tiÕn th­¬ng m¹i…). Nh­ vËy, khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh th× c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh, bao gåm :  Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm gåm cã: + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Lµ c¸c chi phÝ vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu, nhiªn liÖu ®­îc sö dông trùc tiÕp vµo viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Lµ c¸c kho¶n tr¶ cho ng­êi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt nh­ tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng ®oµn cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ nh÷ng chi phÝ chung ph¸t sinh ë c¸c ph©n
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 6 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh x­ëng nh­ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp tr¶ cho nh©n viªn ph©n x­ëng.  Chi phÝ b¸n hµng: Gåm c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô nh­ tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng, tiÕp thÞ ®ãng gãi, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n…, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ vËt liÖu bao b×, dông cô, chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm, chi phÝ qu¶ng c¸o…  Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Gåm cã c¸c kho¶n chi cho bé m¸y qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp, c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng chung cña doanh nghiÖp nh­ chi phÝ vÒ lao ®éng nhá, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho bé m¸y qu¶n lý- ®iÒu hµnh doanh nghiÖp, c¸c chi phÝ ph¸t sinh ë ph¹m vi toµn doanh nghiÖp nh­ chi phÝ vËt liÖu, ®å dïng v¨n phßng, l·i vay vèn kinh doanh, vèn ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh, dù phßng… Nh­ vËy, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ tæng hîp tõ ba chi phÝ bé phËn lµ: Chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ ®­îc kh¸i qu¸t theo c«ng thøc sau: CPSXKD = CPSXSP + CPBH + CPQLDN Trong ®ã: CPSXKD : Lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh CPSXSP : Lµ chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm CPQLDN : Lµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Do ho¹t ®éng chÝnh cña doanh nghiÖp lµ s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ nªn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn tû träng gi÷a c¸c yÕu tè chi phÝ trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ kh«ng gièng nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ ngay c¶ trong b¶n th©n doanh nghiÖp. Së dÜ cã sù kh¸c nhau nµy lµ do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp vµ cña c¶ ngay doanh nghiÖp ®ã trong c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt kh¸c nhau th× kÕt cÊu vÒ chi phÝ còng thay ®æi. Tû träng chi phÝ nµy cßn phô thuéc vµo tr×nh ®é kü thuËt cña doanh nghiÖp,
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh ®iÒu kiÖn tù nhiªn, lo¹i h×nh s¶n xuÊt, tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña mçi doanh nghiÖp. ViÖc nghiªn cøu kÕt cÊu chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã ý nghÜa rÊt quan träng, kh«ng nh÷ng cho ta biÕt tû träng c¸c lo¹i chi phÝ trong tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn biÕt ®­îc ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp còng nh­ tr×nh ®é c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cßn lµ tiÒn ®Ò ®Ó kiÓm tra gi¸ thµnh s¶n phÈm, x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng cô thÓ cho viÖc phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh, mµ lµm ®­îc ®iÒu ®ã th× doanh nghiÖp ph¶i biÕt tiÕt kiÖm bÊt kú mét lo¹i chi phÝ nµo. 1.1.2.3/ Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i, cã néi dung kinh tÕ, môc ®Ých, c«ng dông kh¸c nhau. Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý ng­êi ta tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo nh÷ng tiªu thøc thÝch hîp. Ph©n lo¹i chi phÝ lµ viÖc x¾p xÕp chi phÝ s¶n xuÊt vµo tõng lo¹i, tõng nhãm theo nh÷ng ®Æc tr­ng nhÊt ®Þnh. XÐt vÒ mÆt lý luËn còng nh­ thùc tÕ, cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c nhau, tuy nhiªn lùa chän tiªu thøc ph©n lo¹i chi phÝ nµo lµ ph¶i dùa vµo yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n. Ta cã thÓ tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ xuÊt kinh doanh theo mét sè tiªu thøc ph©n lo¹i chñ yÕu sau: * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung kinh tÕ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ tÝnh chÊt cña chi phÝ ®Ó chia ra thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ, mçi yÕu tè chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh tõ lÜnh vùc nµo, ë ®©u, môc ®Ých, t¸c dông cña chi phÝ nh­ thÕ nµo. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc x©y dùng vµ ph©n tÝch ®Þnh møc vèn l­u ®éng còng nh­ lËp, kiÓm tra vµ ph©n tÝch dù to¸n chi phÝ. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh th× toµn bé chi phÝ ®­îc chia thµnh c¸c yÕu tè sau:
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh - Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu: Gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô…sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ kh«ng dïng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi). - TiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng: Lµ toµn bé tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc trong kú. - Chi phÝ b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn: §©y lµ kho¶n chi phÝ ®­îc trÝch lËp theo tû lÖ % tÝnh theo l­¬ng vµ quy ®Þnh hiÖn hµnh th× chiÕm 19% trªn tæng l­¬ng. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Lµ toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao trong kú cña c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ c¸c kho¶n chi vÒ ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i, tiÒn tr¶ hoa hång ®¹i lý, uû th¸c vµ m«i giíi xuÊt- nhËp khÈu, qu¶ng c¸o vµ c¸c dÞch vô mua ngoµi kh¸c. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ b»ng tiÒn chi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ngoµi c¸c kho¶n chi phÝ ®· kÓ trªn. C¸ch ph©n lo¹i nµy rÊt cÇn thiÕt cho c«ng t¸c kÕ to¸n, nã cã ­u ®iÓm lµ cho biÕt ®­îc kÕt cÊu, tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong kú ®Ó lµm c¨n cø ®Ó lËp thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh phÇn: “Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè” phôc vô cung cÊp th«ng tin cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ trong doanh nghiÖp. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých c«ng dông C¬ së cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ dùa vµo c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ, ®Þa ®iÓm ph¸t sinh còng nh­ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t­îng. Theo quy ®Þnh, gi¸ trÞ toµn bé cña s¶n phÈm bao gåm c¸c yÕu tè sau:
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 9 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu…sö dông trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc lao vô, dÞch vô. Kh«ng tÝnh vµo kho¶n môc nµy nh÷ng chi phÝ nguyªn vËt liÖu dïng vµo môc ®Ých phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt chung hay cho nh÷ng ho¹t ®éng ngoµi lÜnh vùc s¶n xuÊt. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT vµ KPC§, trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp trªn tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt theo quy ®Þnh. Kh«ng tÝnh vµo kho¶n nµy kho¶n tiÒn l­¬ng phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn ph©n x­ëng, nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn qu¶n lý doanh nghiÖp hay nh©n viªn kh¸c. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Lµ chi phÝ dïng vµo viÖc qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt chung t¹i bé phËn s¶n xuÊt (ph©n x­ëng, ®éi tr¹i…); bao gåm c¸c ®iÒu kho¶n sau: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng: Gåm c¸c chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng, phô cÊp ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ trªn tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý, nh©n viªn thèng kª, nh©n viªn b¶o vÖ…t¹i ph©n x­ëng s¶n xuÊt theo quy ®Þnh. + Chi phÝ vËt liÖu: Gåm vËt liÖu c¸c lo¹i sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n x­ëng (®éi, tr¹i …) s¶n xuÊt, nh­ dïng ®Ó söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý t¹i ph©n x­ëng. + Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: Chi phÝ vÒ c¸c lo¹i c«ng cô, dông cô dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n x­ëng s¶n xuÊt nh­ khu«n mÉu, dông cô, gi¸ l¾p, dông cô cÇm tay… + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Bao gåm sè khÊu hao cña tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh, tµi s¶n v« h×nh vµ tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh sö dông ë ph©n x­ëng s¶n xuÊt nh­ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, khÊu hao nhµ x­ëng…
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm c¸c kho¶n chi vÒ dÞch vô mua ngoµi, thuª ngoµi ®Ó sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n x­ëng s¶n xuÊt nh­ chi phÝ vÒ ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i, thuª söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh. + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Bao gåm c¸c kho¶n chi b»ng tiÒn ngoµi c¸c kho¶n chi ®· kÓ trªn, sö dông cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña ph©n x­ëng s¶n xuÊt. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých, c«ng dông kinh tÕ cã t¸c dông phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc; lµ c¬ së cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc; lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ ®Þnh møc cho kú sau. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô C¨n cø vµo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh víi khèi l­îng ho¹t ®éng (tÝnh theo s¶n l­îng hµng ho¸ hoÆc doanh thu), ng­êi ta chia chi phÝ lµm ba lo¹i: - Chi phÝ kh¶ biÕn hoÆc biÕn phÝ: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ thay ®æi tû lÖ thuËn víi khèi l­îng s¶n xuÊt ra. Sù thay ®æi nµy chØ ®óng khi ta xÐt vÒ tæng thÓ chi phÝ trªn khèi l­îng tæng s¶n phÈm hµng ho¸ s¶n xuÊt ra nh­ng nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i kh«ng ®æi. Nh÷ng chi phÝ thuéc vÒ chi phÝ kh¶ biÕn gåm cã: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nhiªn liÖu, ®éng lùc, tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, hoa hång ®¹i lý vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c. - Chi phÝ bÊt biÕn (hay cßn gäi lµ ®Þnh phÝ): Lµ c¸c kho¶n chi phÝ kh«ng ®æi khi khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra thay ®æi trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Ng­îc l¹i, chi phÝ bÊt biÕn tÝnh vÒ tæng thÓ (trong ph¹m vi giíi h¹n khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra) lµ kh«ng ®æi nh­ng chi phÝ bÊt biÕn tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm sÏ gi¶m ®i khi khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra t¨ng lªn vµ ng­îc l¹i. Nh÷ng chi phÝ thuéc vÒ biÕn phÝ bao gåm : Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ b¶o d­ìng m¸y mãc thiÕt bÞ, tiÒn l­¬ng bé phËn
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh qu¶n lý doanh nghiÖp, tiÒn thuª nhµ x­ëng, ®Êt ®ai m¸y mãc, chi phÝ b¶o hiÓm… - Chi phÝ hçn hîp: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ võa thÓ hiÖn ®Æc tÝnh ®Þnh phÝ võa thÓ hiÖn ®Æc tÝnh cña biÕn phÝ. Thuéc lo¹i chi phÝ nµy bao gåm: Chi phÝ vÒ tiÒn ®iÖn, ®iÖn tho¹i, fax, chi phÝ söa ch÷a th­êng xuyªn tµi s¶n cè ®Þnh. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo ph­¬ng ph¸p nµy cã ý nghÜa lín ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. Qua viÖc xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a khèi l­îng s¶n xuÊt víi chi phÝ bá ra gióp c¸c nhµ qu¶n lý t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp víi tõng lo¹i chi phÝ ®Ó tiÕn tíi h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ång thêi viÖc ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông x©y dùng c¸c m« h×nh chi phÝ trong mèi quan hÖ víi s¶n l­îng vµ lîi nhuËn, x¸c ®Þnh ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô c¸c quyÕt ®Þnh quan träng kh¸c trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. * Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ Theo tiªu thøc nµy chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc chia thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp. - Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm, mét c«ng viÖc, lao vô hoÆc mét ho¹t ®éng, mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ hoµn toµn cã thÓ h¹ch to¸n , quy n¹p trùc tiÕp cho s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô, dÞch vô ®ã. - Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô, dÞch vô, nhiÒu ®èi t­îng kh¸c nhau nªn ph¶i tËp hîp, quy n¹p cho tõng ®èi t­îng b»ng c¸ch ph©n bæ gi¸n tiÕp. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa thuÇn tuý ®èi víi kü thuËt h¹ch to¸n, tr­êng hîp cã ph¸t sinh chi phÝ gi¸n tiÕp b¾t buéc ph¶i ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ, lùa chän tiªu thøc ph©n bæ phï hîp. Møc ®é chÝnh x¸c cña chi phÝ gi¸n tiÕp tËp hîp cho tõng ®èi t­îng phô thuéc vµo tÝnh hîp lý vµ khoa häc cña tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ. V× vËy, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc quan t©m ®Õn viÖc lùa chän tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ nÕu muèn cã th«ng
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 12 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh tin chuÈn mùc vÒ chi phÝ vµ kÕt qu¶ lîi nhuËn tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô, tõng lo¹i ho¹t ®éng doanh nghiÖp. Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ trªn, ng­êi ta cßn ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. Tuy nhiªn viÖc lùa chän tiªu thøc ph©n lo¹i nµo lµ tuú thuéc vµo tÝnh chÊt, ®Þa ®iÓm, ngµnh nghÒ kinh doanh vµ môc tiªu qu¶n lý. 1.1.3/ Gi¸ thµnh s¶n phÈm 1.1.3.1/ Kh¸i niÖm, b¶n chÊt vµ néi dung cña gi¸ thµnh s¶n phÈm * Kh¸i niÖm Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt bao gåm hai mÆt ®èi lËp nhau nh­ng cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau. Mét lµ chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra, hai lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp thu ®­îc. Nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi cÇn ®­îc tÝnh gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l­îng c«ng t¸c, s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh trong kú (th¸ng, quý, n¨m). Nh÷ng kho¶n chi phÝ nµo ph¸t sinh (bao gåm c¶ kú tr­íc chuyÓn sang vµ ph¸t sinh trong kú) vµ chi phÝ trÝch tr­íc cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm dÞch vô trong kú sÏ t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Hay nãi c¸ch kh¸c b¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ tËp hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt nh­ng ®­îc kÕt tinh trong s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. Do ®ã khi muèn x¸c ®Þnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm th× ta ph¶i x¸c ®Þnh vµ tËp hîp chi phÝ ®­îc mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt ®· ph¸t sinh tõ ®ã tiÕn hµnh quy n¹p c¸c chi phÝ. * Chøc n¨ng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu chÊt l­îng tæng hîp cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung. TÝnh tæng hîp cña chØ tiªu nµy ®­îc biÓu hiÖn ë chç th«ng qua nã ng­êi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chøng minh ®­îc kh¶
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh n¨ng ph¸t triÓn vµ sö dông c¸c yÕu tè vËt chÊt ®· thùc sù tiÕt kiÖm vµ hîp lý ch­a. TÝnh tæng hîp cßn ®­îc biÓu hiÖn ë chç th«ng qua nã ng­êi ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc toµn bé c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, tæ chøc kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Do tÝnh chÊt quan träng nh­ vËy nªn chØ tiªu gi¸ thµnh lu«n ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu cÇn ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c, trung thùc ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp cã c¨n cø xem xÐt, ®¸nh gi¸, kiÓm tra vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p thÝch øng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh trong tõng giai ®o¹n cô thÓ. Nh÷ng tÝnh chÊt ®ã cña gi¸ thµnh ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c chøc n¨ng vèn cã cña nã. - Chøc n¨ng th­íc ®o bï ®¾p chi phÝ Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn nh÷ng hao phÝ vËt chÊt mµ c¸c doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm. Nh÷ng hao phÝ vËt chÊt nµy cÇn ®­îc bï ®¾p mét c¸ch ®Çy ®ñ kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu t¸i s¶n xuÊt. Nh­ vËy, viÖc t×m c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc bï ®¾p nh÷ng chi phÝ mµ m×nh ®· bá ra ®Ó t¹o nªn s¶n phÈm vµ thùc hiÖn ®­îc gi¸ trÞ cña s¶n phÈm lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Th«ng qua chØ tiªu gi¸ thµnh ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c, c¸c doanh nghiÖp sÏ ®¶m b¶o ®­îc kh¶ n¨ng bï ®¾p chi phÝ. Bï ®¾p hao phÝ s¶n xuÊt lµ vÊn ®Ò quan t©m ®Çu tiªn cña c¸c doanh nghiÖp bëi hiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc biÓu hiÖn ra tr­íc hÕt ë chç doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng bï ®¾p l¹i nh÷ng g× mµ m×nh ®· bá ra hay kh«ng, ®ñ bï ®¾p chi phÝ lµ khëi ®iÓm cña hiÖu qu¶ vµ ®­îc coi lµ yÕu tè ®Çu tiªn ®Ó xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh. - Chøc n¨ng lËp gi¸ S¶n phÈm do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra lµ c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ ®­îc thùc hiÖn gi¸ trÞ trªn thÞ tr­êng th«ng qua gi¸ c¶.
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh Gi¸ s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt biÓu hiÖn mÆt gi¸ trÞ cu¶ s¶n phÈm. Khi x¸c ®Þnh gi¸ c¶ yªu cÇu ®Çu tiªn lµ gi¸ c¶ ph¶i cã kh¶ n¨ng bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, ®¶m b¶o cho c¸c doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt b×nh th­êng còng cã thÓ bï ®¾p ®­îc hao phÝ ®Ó thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt vµ s¶n xuÊt më réng. §Ó thùc hiÖn ®­îc yªu cÇu bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt nµy, th× khi x¸c ®Þnh gi¸ c¶ ph¶i c¨n cø vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng ph¶i lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh gi¸ c¶ s¶n phÈm cña m×nh mµ cßn ph¶i c¨n cø vµo gi¸ thµnh b×nh qu©n cña ngµnh, tÝnh hîp lý cña chi phÝ vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Gi¸ c¶ lµ biÓu hiÖn mÆt gi¸ trÞ cña s¶n phÈm chøa ®ùng trong nã néi dung bï ®¾p hao phÝ vËt chÊt dïng ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm nªn viÖc lÊy gi¸ thµnh lµm c¨n cø lËp gi¸ lµ yªu cÇu kh¸ch quan, vèn cã trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ ®­îc biÓu hiÖn ®Çy ®ñ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, mäi sù tho¸t ly c¬ së lËp gi¸ thµnh sÏ lµm cho gi¸ c¶ kh«ng cßn tÝnh chÊt ®ßn bÈy ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh mµ sÏ k×m h·m s¶n xuÊt, g©y ra nh÷ng rèi lo¹n trong s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng hãa. - Chøc n¨ng ®ßn bÈy Doanh lîi cña doanh nghiÖp cao hay thÊp phô thuéc trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. H¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó t¨ng doanh lîi t¹o nªn tÝch luü ®Ó t¸i s¶n xuÊt vµ më réng s¶n xuÊt. Cïng c¸c ph¹m trï kinh tÕ nh­ gi¸ c¶, l·i, chÊt l­îng, thuÕ…gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ ®· trë thµnh ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp t¨ng c­êng hiÖu qu¶ kinh doanh phï hîp víi nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tÝnh chÊt ®ßn bÈy kinh tÕ cña gi¸ thµnh ®Æt ra yªu cÇu cho tõng bé phËn s¶n xuÊt vµ ph¶i cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu võa tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ, võa sö dông chi phÝ mét c¸ch hîp lý nhÊt ®èi víi tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng kho¶n chi phÝ cô thÓ.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 15 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh 1.1.3.2/ Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ qu¶n lý, kÕ to¸n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ thµnh còng nh­ yªu cÇu x©y dùng gi¸ b¸n hµng ho¸, gi¸ thµnh ®­îc xem xÐt d­íi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. Cã hai c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu sau : * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh C¨n cø vµo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chia thµnh 3 lo¹i : - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®­îc tiÕn hµnh tr­íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ th­íc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng s¶n xuÊt, gióp cho doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ kü thuËt mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp ®­îc trong kú còng nh­ s¶n l­îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt trong kú. ChØ tiªu nµy ®­îc x¸c ®Þnh khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ- kü thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh doanh cña doanh nghiÖp, cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp cña doanh nghiÖp. * Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi c¸c chi phÝ cÊu thµnh §Ó phôc vô cho quyÕt ®Þnh cô thÓ, chØ tiªu gi¸ thµnh tÝnh to¸n theo c¸c ph¹m vi chi phÝ kh¸c nhau, theo tiªu thøc nµy cã c¸c lo¹i gi¸ thµnh sau: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng x­ëng): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n x­ëng s¶n xuÊt. C¸c chi phÝ nµy gåm cã chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô ®· hoµn thµnh. Nã lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n vµ l·i gép. - Gi¸ thµnh toµn bé (hay gi¸ thµnh tiªu thô): Lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Gi¸ thµnh tiªu thô ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ thµnh toµn Gi¸ thµnh s¶n Chi phÝ Chi phÝ qu¶n = + + bé s¶n phÈm xuÊt s¶n phÈm b¸n lý doanh tiªu thô tiªu thô hµng nghiÖp Gi¸ thµnh toµn bé chØ ®­îc x¸c ®Þnh khi s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®­îc tiªu thô, ®©y lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh l·i tr­íc thuÕ cña doanh nghiÖp. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông gióp cho nhµ qu¶n lý biÕt ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh (l·i, lç) cña tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô mµ doanh nghiÖp kinh doanh. Tuy nhiªn, do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh khi lùa chän tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý cho tõng lo¹i mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô nªn c¸ch ph©n lo¹i nµy chØ cßn mang ý nghÜa häc thuËt, nghiªn cøu. 1.1.3.3/ Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh s¶n phÈm Khi xem xÐt vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt thùc chÊt lµ ta xem xÐt hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Do ®ã gi÷a chóng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, cïng gièng nhau vÒ chÊt v×
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 17 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh chóng ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Tuy nhiªn gi÷a chóng l¹i cã sù kh¸c nhau vÒ thêi ®iÓm x¸c ®Þnh. §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh th× g¾n liÒn víi mét thêi kú ph¸t sinh chi phÝ nhÊt ®Þnh. Trong thùc tÕ c«ng t¸c chi phÝ tµi chÝnh- kÕ to¸n th× l¹i cã nh÷ng kho¶n chi phÝ ch­a thùc sù ph¸t sinh (tøc lµ ta ch­a chi tiÒn) nh­ng ®· ®­îc x¸c ®Þnh vµo chi phÝ (chi phÝ trÝch tr­íc), ng­îc l¹i cã mét sè kho¶n chi phÝ ®· chi tiÒn trong kú kÕ to¸n nµy nh­ng l¹i cã t¸c dông trong kú kÕ to¸n sau. Gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n liÒn víi mçi lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh nµo ®ã. Nh­ vËy trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ë kú kÕ to¸n nµy l¹i cã thÓ bao gåm chi phÝ ph¸t sinh ë kú kÕ to¸n tr­íc (tr­êng hîp cã s¶n phÈm dë dang ®Çu kú), chi phÝ ph¸t sinh trong kú vµ lo¹i trõ ®i chi phÝ tÝnh cho s¶n phÈm dë dang cuèi kú (tr­êng hîp cã s¶n phÈm dë dang cuèi kú h¹ch to¸n). Qua sù ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc x¸c ®Þnh lµ chi phÝ ph¸t sinh kú nµy cã liªn quan c¶ tíi c¸c s¶n phÈm hoµn thµnh ë kú sau (nÕu cã s¶n phÈm dë dang) cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng nh÷ng liªn quan ®Õn c¸c chi phÝ ®· ph¸t sinh trong kú mµ cßn liªn quan ®Õn c¸c chi phÝ ®· ph¸t sinh ë kú kÕ to¸n tr­íc (tr­êng hîp cã s¶n phÈm dë dang ®Çu kú h¹ch to¸n). Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc thÓ hiÖn kh¸i qu¸t th«ng qua c«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶n ®¬n sau: Z = D®k + C - Dck Trong ®ã: Z : Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm D®k, Dck : TrÞ gi¸ s¶n phÈm lµm dë ®Çu kú, cuèi kú C : Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú 1.1.3.4/ NhiÖm vô kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý vµ tÇm quan träng cña qu¶n lý, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh - X¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi ®Æc thï cña doanh nghiÖp vµ yªu cÇu qu¶n lý. - Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i phï hîp ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho mµ doanh nghiÖp ®· chän. - Tæ chøc tËp hîp, kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh, theo c¸c yÕu tè chi phÝ vµ kho¶n môc gi¸ thµnh. - LËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè (trªn thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh); ®Þnh kú tæ chøc ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp. - Tæ chøc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang khoa häc, hîp lý, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh s¶n xuÊt trong kú mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. 1.2/ Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt 1.2.1/ §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt §Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chÝnh x¸c, ®ßi hái c«ng viÖc ®Çu tiªn mµ nhµ qu¶n lý ph¶i lµm lµ x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cã x¸c ®Þnh ®­îc ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th× míi tæ chøc ®óng ®¾n khoa häc, hîp lý c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §©y lµ vÊn ®Ò cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong lý luËn còng nh­ trong thùc tiÔn, h¹ch to¸n lµ néi dung c¬ b¶n nhÊt cña tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm so¸t chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh. Tæ chøc h¹ch to¸n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm hai giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau ®ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 19 LuËn v¨n tèt nghiÖp NguyÔn ThÞ Hoµng H¹nh c«ng nghÖ vµ giai ®o¹n tÝnh s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm, s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng ®· ®Æt hµng theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. ViÖc ph©n chia nµy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý, kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh néi bé, theo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ tõng doanh nghÞªp vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n vÞ quy ®Þnh. Cã thÓ nãi viÖc ph©n chia qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh hai giai ®o¹n lµ do sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ tøc lµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. §Ó ph©n biÖt ®­îc ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ngay c¶ trong khi chóng ®ång nhÊt lµ mét cÇn ph¶i dùa vµo c¸c c¬ së sau: - §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt Theo tiªu thøc nµy ®­îc ph©n thµnh: + §èi t­îng s¶n xuÊt gi¶n ®¬n: §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ hoÆc toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ (nÕu s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm) hoÆc cã thÓ lµ nhãm s¶n phÈm (nÕu nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cïng tiÕn hµnh trong cïng 1 qu¸ tr×nh lao ®éng). §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ë ®©y lµ s¶n phÈm cuèi cïng. + §èi t­îng s¶n xuÊt phøc t¹p: §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm, c¸c giai ®o¹n chÕ biÕn, c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt hoÆc nhãm chi tiÕt s¶n xuÊt bé phËn s¶n phÈm, cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm ë tõng b­íc chÕ t¹o. - C¨n cø vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt ta chia thµnh: + Víi lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng nhá: §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ lµ c¸c ®¬n ®Æt hµng riªng biÖt, cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cña tõng ®¬n ®Æt hµng. + Víi s¶n xuÊt hµng lo¹t, khèi l­îng lín: §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt phô thuéc vµo quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (gi¶n ®¬n hay phøc t¹p). §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng hoÆc b¸n thµnh phÈm nh­ trªn.

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
581 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline:0933030098

Email: support@vdoc.com.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản