SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG THPT BNH CHIỂU
Đ KIỂM TRA GIỮA HC K II – NH: 2023 – 2024
Môn: NGỮ VĂN – KHI 11
Ngày kiểm tra: 11/03/2024
Thời gian: 90 phút
(Không tính thời gian phát đề)
(Đề có 03 trang)
PHẦN 1. ĐC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
(Lược một đoạn: Mận đi chợ bán rau xảy ra xích mích với chị Dân. Nhưng chuyện cũng
được giải quyết xong)
“Năm nay Mận mười bảy, thân hình đã ra dáng thiếu nữ rồi. Mận nghỉ học từ hồi xong lớp 9.
Thực tình so với đám bạn cùng tuổi thì Mận khờ khờ, chậm chạp nên nó trầy trật mới theo hết cấp
hai. Bố mẹ thấy vậy thì bảo, thôi học không nổi nữa thì nghỉ, ở nhà phụ chăm mấy luống rau
kiếm đồng ra đồng vào mắm muối. Mận vui ra mặt. Nó làm việc chăm chỉ lắm.
Mận ngồi sau gánh rau của mình, ai đi qua cũng niềm nở mời chào, cái này là dạy cho Mận
từ những lần đi chợ cùng bà (chỉ có điều Mận chào không được nhanh nhẹn như người ta).
- Mận ơi, nay đi chợ mỗi mình à? Bán cho cô mớ rau nào!
Người phụ nữ ngồi xuống cầm hai mớ rau muống bỏ vào làn. Vừa mởlấy tiền trả Mận, người
phụ nữ vừa hỏi:
- Nay bà đâu mà để cháu bán một mình vậy?
- cháu ốm rồi. Chiều qua còn hái rau cùng cháu đêm đến mệt. Sáng nay không dậy
nổi nữa.[…].
Lúc Mận gánh rau đi, mẹ đang đút cháo cho bà. mệt còn cố thều thào dặn Mận đi bán
sớm sớm rồi về kẻo nắng. Mận vừa đi vừa nghĩ, bà thật là, đã mệt rồi mà cứ lo cho Mận. Mận lớn
rồi mà. Gánh rau ra chợ giúp bà, cứ băng băng, có khi bà theo còn không kịp ấy chứ.
Bà của Mận - bà Thiên, trước là một thanh niên xung phong, hoạt động chủ yếu ở chiến trường
Tây Nguyên. Bà đi từ năm sáu mốt đến năm sáu sáu thì gặp và yêu ông Mận - cũng là một người
lính. Đơn vị tổ chức đám cưới cho hai người, tuy đơn nhưng hạnh phúc ấm tình đồng đội.
Được vài tháng, bà mang thai bố của Mận, cũng do bị thương nên đơn vị cho xuất ngũ trở về quê.
Ai ngờ buổi chia tay đó là buổi biệt ly mãi mãi. Ông Mận hy sinh tại chiến trường một năm sau
đó. Bố Mận sinh ra chưa một lần gặp mặt cha. Một mình bà Thiên âm thầm phụng dưỡng cha mẹ
chồng già cả, nuôi nấng thằng con. Bố mẹ chồng không đành nhìn như vậy, giục đi bước nữa
thì vẫn một mực lắc đầu. Nên giờ bố Mận trên dưới chẳng anh em cả. Mận cũng giống
bố, chỉ có một mình, buồn thiu.
thực ra bố mẹ Mận không phải chỉ đẻ mình Mận. Trên Mận còn hai người anh nữa. Nhưng…
Có lần Mận nghe bà thở dài kêu hai người anh của Mận vắn số. […]
Bữa đó trời mưa, Mận và bà không ra vườn nhổ cỏ, hái rau được. Mận nằm gối đầu vào lòng bà
nghe tiếng mưa rơi lộp bộp ngoài vườn. Còn bà, mắt nhìn xa xăm vào khu vườn qua ô cửa sổ, vừa
vuốt mái tóc Mận, vừa kể chuyện. bắt đầu từ chuyện mưa ở rừng không “hiềnnhư mưa ở nhà,
đến chuyện bộ đội mình hành quân qua rừng, muỗi, vắt nhiều vô kể.
Rồi bà lại kể bố Mận giống ông như đúc. Mận chưa từng gặp ông nhưng qua lời kể của bà, Mận
thể hình dung ra, từ khuôn mặt sạm nắng của bố thêm một chùm u trước ngực. Còn mái
tóc thì bạc trắng gần hết như mái tóc của bà. Ông như thế. Chợt Mận thấy hạt nước rơi vào
mình, ươn ướt. Nước mắt chảy trên đôi gò nhăn nheo Mận tưởng như hai dòng nước
MÃ Đ: 111
11…..….,,,,,………
………
mưa đậu vào đó. cứ tự trách mãi, tại hai anh Mận thành ra như vậy. Sau này khi biết đích
xác hai anh mất do chất độc da cam, bố mẹ Mận không dám đẻ nữa. Mận ngồi dậy, nhìn n
ngác:
- Vậy còn cháu?
Bà lại kéo Mận nằm xuống lòng mình.
- Cháu là do tổ tiên ông cha phù hộ. Ngày biết mình lỡ mang thai nữa, bố mẹ cháu lo lắm.
Ngày mang thai Mận, mẹ Mận nghén lên nghén xuống, không ăn uống được gì, người xanh như
tàu lá. Bà Thiên ngày đêm cầu nguyện mong cho con cháu mạnh khỏe đến ngày sinh nở được mẹ
tròn con vuông. Đến khi thấy Mận sinh ra hồng hào, khỏe mạnh cũng chưa dám mừng, qua lốt
mười năm của anh thứ hai mới bớt lo. Mận khỏe mạnh, chỉ điều nhận thức hơi chậm. Bạn
hay gọi Mận ngố. Bà bảo:
- Khôn ngoan không lại với giời cháu ạ. Cứ hiền lành, chăm chỉ cuộc sống khắc bình an. Sau này
tìm cho một người chồng biết yêu thương, che chở cho cháu xong thì bà mới n tâm đi theo
ông và các cụ được.
- Cháu ở với bà, không đi lấy chồng đâu.
- Cha bố cô! sống mãi được đâu đòi với bà. (Bà thở dài) Rắn già rắn lột, người già
người chui tọt vào săng.
Nói thì nói vậy chứ bố mẹ Mận đều biết Mận chậm chạp, khù khờ thế cũng khó lấy chồng,
lấy rồi chẳng biết được hạnh phúc không hay còn khổ hơn không lấy. không lấy
chồng, sau này bà và bố mẹ Mận đi cả thì lấy ai bên Mận. Mận sẽ buồn lắm.
- Mận ơi, còn bao nhiêu mớ rau muống đếm cả cho nhé! Ruộng rau nhà cấy được nửa già
mà hết rau mất.
Mận cứ mải để ý thằng nhỏ ngồi chầu gian hàng bánh đúc mà không nghe tiếng cô Thanh gọi.
Đến khi cô nhắc lần thứ hai Mận mới nghe thấy. Mận xếp rau cho cô mà mắt thỉnh thoảng lại nhìn
về thằng bé. Cô Thanh hỏi:
- Mận nhìn gì đó.
- Nó đó!
- À, thằng bé đó chẳng biết ở đâu đến đây. Hai hôm rồi, cô đi chợ đều thấy. Hỏi gì nó cũng không
nói. Nó cứ ngồi đấy, người cho cái này, cái kia. Chắc từ sáng giờ mọi người mới bán chưa ai cho
gì, nó đói.
Mận bán hết rau, quẩy quang qua hàng trầu, mua cho vài trầu, ít quả cau. Mận cũng
không biết còn cau trầu không nhưng mỗi lần đi chợ, bà hay ghé hàng bà cụ Nhàn mua cau
trầu nên hôm nay Mận cũng ghé mua. Chỉ có điều, Mận không nán lại nói chuyện với cụ một
lúc như bà.
Mận còn đang mải để ý đến thằng bé. Mận đến chỗ nó, đặt quang gánh xuống, ngồi xuống bên
nó. Thằng bé hôi rình, tóc rối bù bụi bặm, mặt mũi lấm lem, chiếc áo phông nó mặc bị sứt chỉ hết
bên hông, hở cả mạng sườn. Mận hỏi nó đói không, nó ngước cặp mắt nhìn Mận gật đầu. Mận hỏi
bố mẹ em đâu, nó cúi đầu buồn buồn lắc đầu. Mận bảo em không biết nói hả. Nó gật. Mận dắt tay
vào hàng bánh đúc, gọi một miếng bánh đúc lạc, gói chuối đưa thằng bé. Còn Mận mua ba
miếng nữa gói treo đầu quang gánh về.
Mận ra đến cổng, ngoái lại, thấy thằng vẫn đứng nhìn theo. Miếng bánh đúc còn cầm trên
tay. Mận ra hiệu nói nó ăn, nó vẫn đứng đó. Mận vẫy tay, nó liền chạy đến. Mận bảo:
- Muốn về cùng chị hả?
Đôi mắt thằng bé bỗng sáng lên. gật đầu, bẻ đôi miếng bánh đúc đưa Mận một nửa. Mận
lắc đầu: Nhường em cả đấy.
Thấy Mận đưa thằng lạ về, mẹ ngạc nhiên hỏi. Nghe Mận kể rồi mẹ không nói gì. Chỉ giục
Mận đưa thằng bé đi tắm gội cho sạch sẽ. Bà gọi mẹ vào nói gì đó, mẹ ra xoay người nó, đo gang
rồi lấy xe đi ra chợ.
- Để mẹ đi mua cho nó mấy bộ đồ.
- Chị gọi em là Mậm nha. Chị là Mận, em là Mậm.
Hai chị em Mận thích thú bên bờ giếng, tiếng cười vang cgóc vườn, làm mấy chú chim non
trên chiếc tổ cành ổi ngay đầu hồi giật mình, chúng ngóc đầu cả dậy, miệng há to ra phía ngoài
đòi ăn.”
(Mận, Trương Thị Thúy, https://baohatinh.vn/truyen-ngan-man-post246548.html)
Trả lời các câu hỏi:
Câu 1 (1,0 đim): Xác định ngôi kể và điểm nhìn của văn bản.
Câu 2 (1,5 đim):y liệt kê các sự kiện chính và nêu chủ đề của văn bản.
Câu 3 (1,5 điểm) Tìm những chi tiết nói về nhân vật Mận trong đoạn văn sau. Qua đó, hãy
nhận xét về nhân vật này.
“… Năm nay Mận mười bảy, thân hình đã ra dáng thiếu nữ rồi. Mận nghỉ học từ
hồi xong lớp 9. Thực tình so với đám bạn cùng tuổi thì Mận khờ khờ, chậm chạp n
trầy trật mới theo hết cấp hai. Bố mẹ nó thấy vậy thì bảo, thôi học không nổi nữa thì nghỉ,
ở nhà phụ bà chăm mấy luống rau kiếm đồng ra đồng vào mắm muối. Mận vui ra mặt. Nó
làm việc chăm chỉ lắm.
Mận ngồi sau gánh rau của mình, ai đi qua cũng niềm nở mời chào, cái này
dạy cho Mận từ những lần đi chợ cùng bà (chỉ có điều Mận chào không được nhanh nhẹn
như người ta)…”
Câu 4 (1,0 đim): Chra hiện ợng mở rộng khả năng kết hợp của từ trong câu sau
cho biết tác dụng của hiện tượng này.
Nước mắt chảy trên đôi nhăn nheo mà Mận tưởng như hai dòng nước mưa
đậu vào đó.
Câu 5 (1,0 đim): Câu chuyện trên gợi cho anh/chị suy nghĩ gì giá trị của hòa bình?
PHẦN II. VIẾT: (4,0 điểm)
Qua truyện ngắn Mận của tác giTrương Thị Thúy, anh/chị hãy viết một bài văn
nghị luận trình bày suy nghĩ về trách nhiệm vi đt nưc ca thế hệ trẻ ngày nay.
------HẾT------
Họ tên học sinh: …………………………………………SBD: ………………..
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG THPT BNH CHIỂU
Đ KIỂM TRA GIỮA HC K II – NH: 2023 – 2024
Môn: NGỮ VĂN – KHI 11
Ngày kim tra: 11/03/2024
Thời gian: 90 phút
(Không tính thời gian phát đề)
(Đề có 03 trang)
PHẦN 1. ĐC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
(Lược một đoạn: Mận đi chợ bán rau xảy ra xích mích với chị Dân. Nhưng chuyện cũng
được giải quyết xong)
“Năm nay Mận mười bảy, thân hình đã ra dáng thiếu nữ rồi. Mận nghỉ học từ hồi xong lớp 9.
Thực tình so với đám bạn cùng tuổi thì Mận khờ khờ, chậm chạp nên nó trầy trật mới theo hết cấp
hai. Bố mẹ thấy vậy thì bảo, thôi học không nổi nữa thì nghỉ, ở nhà phụ chăm mấy luống rau
kiếm đồng ra đồng vào mắm muối. Mận vui ra mặt. Nó làm việc chăm chỉ lắm.
Mận ngồi sau gánh rau của mình, ai đi qua cũng niềm nở mời chào, cái này là dạy cho Mận
từ những lần đi chợ cùng bà (chỉ có điều Mận chào không được nhanh nhẹn như người ta).
- Mận ơi, nay đi chợ mỗi mình à? Bán cho cô mớ rau nào!
Người phụ nữ ngồi xuống cầm hai mớ rau muống bỏ vào làn. Vừa mởlấy tiền trả Mận, người
phụ nữ vừa hỏi:
- Nay bà đâu mà để cháu bán một mình vậy?
- cháu ốm rồi. Chiều qua còn hái rau cùng cháu đêm đến mệt. Sáng nay không dậy
nổi nữa.[…].
Lúc Mận gánh rau đi, mẹ đang đút cháo cho bà. mệt còn cố thều thào dặn Mận đi bán
sớm sớm rồi về kẻo nắng. Mận vừa đi vừa nghĩ, bà thật là, đã mệt rồi mà cứ lo cho Mận. Mận lớn
rồi mà. Gánh rau ra chợ giúp bà, cứ băng băng, có khi bà theo còn không kịp ấy chứ.
Bà của Mận - bà Thiên, trước là một thanh niên xung phong, hoạt động chủ yếu ở chiến trường
Tây Nguyên. Bà đi từ năm sáu mốt đến năm sáu sáu thì gặp và yêu ông Mận - cũng là một người
lính. Đơn vị tổ chức đám cưới cho hai người, tuy đơn nhưng hạnh phúc ấm tình đồng đội.
Được vài tháng, bà mang thai bố của Mận, cũng do bị thương nên đơn vị cho xuất ngũ trở về quê.
Ai ngờ buổi chia tay đó là buổi biệt ly mãi mãi. Ông Mận hy sinh tại chiến trường một năm sau
đó. Bố Mận sinh ra chưa một lần gặp mặt cha. Một mình bà Thiên âm thầm phụng dưỡng cha mẹ
chồng già cả, nuôi nấng thằng con. Bố mẹ chồng không đành nhìn như vậy, giục đi bước nữa
thì vẫn một mực lắc đầu. Nên giờ bố Mận trên dưới chẳng anh em cả. Mận cũng giống
bố, chỉ có một mình, buồn thiu.
thực ra bố mẹ Mận không phải chỉ đẻ mình Mận. Trên Mận còn hai người anh nữa. Nhưng…
Có lần Mận nghe bà thở dài kêu hai người anh của Mận vắn số. […]
Bữa đó trời mưa, Mận và bà không ra vườn nhổ cỏ, hái rau được. Mận nằm gối đầu vào lòng bà
nghe tiếng mưa rơi lộp bộp ngoài vườn. Còn bà, mắt nhìn xa xăm vào khu vườn qua ô cửa sổ, vừa
vuốt mái tóc Mận, vừa kể chuyện. bắt đầu từ chuyện mưa ở rừng không “hiềnnhư mưa ở nhà,
đến chuyện bộ đội mình hành quân qua rừng, muỗi, vắt nhiều vô kể.
Rồi bà lại kể bố Mận giống ông như đúc. Mận chưa từng gặp ông nhưng qua lời kể của bà, Mận
thể hình dung ra, từ khuôn mặt sạm nắng của bố thêm một chùm u trước ngực. Còn mái
tóc thì bạc trắng gần hết như mái tóc của bà. Ông như thế. Chợt Mận thấy hạt nước rơi vào
MÃ Đ: 112
11…..….,,,,,………
………
mình, ươn ướt. Nước mắt chảy trên đôi má nhăn nheo Mận tưởng như hai dòng nước
mưa đậu vào đó. Bà cứ tự trách mãi, tại mà hai anh Mận thành ra như vậy. Sau này khi biết đích
xác hai anh mất do chất độc da cam, bố mẹ Mận không dám đẻ nữa. Mận ngồi dậy, nhìn n
ngác:
- Vậy còn cháu?
Bà lại kéo Mận nằm xuống lòng mình.
- Cháu là do tổ tiên ông cha phù hộ. Ngày biết mình lỡ mang thai nữa, bố mẹ cháu lo lắm.
Ngày mang thai Mận, mẹ Mận nghén lên nghén xuống, không ăn uống được gì, người xanh như
tàu lá. Bà Thiên ngày đêm cầu nguyện mong cho con cháu mạnh khỏe đến ngày sinh nở được mẹ
tròn con vuông. Đến khi thấy Mận sinh ra hồng hào, khỏe mạnh cũng chưa dám mừng, qua lốt
mười năm của anh thứ hai mới bớt lo. Mận khỏe mạnh, chỉ điều nhận thức hơi chậm. Bạn
hay gọi Mận ngố. Bà bảo:
- Khôn ngoan không lại với giời cháu ạ. Cứ hiền lành, chăm chỉ cuộc sống khắc bình an. Sau này
tìm cho một người chồng biết yêu thương, che chở cho cháu xong thì bà mới n tâm đi theo
ông và các cụ được.
- Cháu ở với bà, không đi lấy chồng đâu.
- Cha bố cô! sống mãi được đâu đòi với bà. (Bà thở dài) Rắn già rắn lột, người già
người chui tọt vào săng.
Nói thì nói vậy chứ bố mẹ Mận đều biết Mận chậm chạp, khù khờ thế cũng khó lấy chồng,
lấy rồi chẳng biết được hạnh phúc không hay còn khổ hơn không lấy. không lấy
chồng, sau này bà và bố mẹ Mận đi cả thì lấy ai bên Mận. Mận sẽ buồn lắm.
- Mận ơi, còn bao nhiêu mớ rau muống đếm cả cho nhé! Ruộng rau nhà cấy được nửa già
mà hết rau mất.
Mận cứ mải để ý thằng nhỏ ngồi chầu gian hàng bánh đúc mà không nghe tiếng cô Thanh gọi.
Đến khi cô nhắc lần thứ hai Mận mới nghe thấy. Mận xếp rau cho cô mà mắt thỉnh thoảng lại nhìn
về thằng bé. Cô Thanh hỏi:
- Mận nhìn gì đó.
- Nó đó!
- À, thằng bé đó chẳng biết ở đâu đến đây. Hai hôm rồi, cô đi chợ đều thấy. Hỏi gì nó cũng không
nói. Nó cứ ngồi đấy, người cho cái này, cái kia. Chắc từ sáng giờ mọi người mới bán chưa ai cho
gì, nó đói.
Mận bán hết rau, quẩy quang qua hàng trầu, mua cho vài trầu, ít quả cau. Mận cũng
không biết còn cau trầu không nhưng mỗi lần đi chợ, bà hay ghé hàng bà cụ Nhàn mua cau
trầu nên hôm nay Mận cũng ghé mua. Chỉ có điều, Mận không nán lại nói chuyện với cụ một
lúc như bà.
Mận còn đang mải để ý đến thằng bé. Mận đến chỗ nó, đặt quang gánh xuống, ngồi xuống bên
nó. Thằng bé hôi rình, tóc rối bù bụi bặm, mặt mũi lấm lem, chiếc áo phông nó mặc bị sứt chỉ hết
bên hông, hở cả mạng sườn. Mận hỏi nó đói không, nó ngước cặp mắt nhìn Mận gật đầu. Mận hỏi
bố mẹ em đâu, nó cúi đầu buồn buồn lắc đầu. Mận bảo em không biết nói hả. Nó gật. Mận dắt tay
vào hàng bánh đúc, gọi một miếng bánh đúc lạc, gói chuối đưa thằng bé. Còn Mận mua ba
miếng nữa gói treo đầu quang gánh về.
Mận ra đến cổng, ngoái lại, thấy thằng vẫn đứng nhìn theo. Miếng bánh đúc còn cầm trên
tay. Mận ra hiệu nói nó ăn, nó vẫn đứng đó. Mận vẫy tay, nó liền chạy đến. Mận bảo:
- Muốn về cùng chị hả?
Đôi mắt thằng bé bỗng sáng lên. gật đầu, bẻ đôi miếng bánh đúc đưa Mận một nửa. Mận
lắc đầu: Nhường em cả đấy.