TRƯỜNG THPT THỐNG NHẤT A KIỂM TRA GIỮA KÌ II NĂM HỌC 2023 - 2024
Đề thi môn: Ngữ văn, lớp 11
MÔN: NGỮ VĂN 11
THỜI GIAN LÀM BÀI: 90 phút
I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện những yêu cầu bên dưới:
LỜI RU CỦA MẸ
“Lời ru ẩn nơi nào
Giữa mênh mang trời đất
Khi con vừa ra đời
Lời ru về mẹ hát
Lúc con nằm ấm áp
Lời ru là tấm chăn
Trong giấc ngủ êm đềm
Lời ru thành giấc mộng
Khi con vừa tỉnh giấc
Thì lời ru đi chơi
Lời ru xuống ruộng khoai
Ra bờ ao rau muống
Và khi con đến lớp
Lời ru ở cổng trường
Lời ru thành ngọn cỏ
Đón bước bàn chân con
Mai rồi con lớn khôn
Trên đường xa nắng gắt
Lời ru là bóng mát
Lúc con lên núi thẳm
Lời ru cũng gập ghềnh
Khi con ra biển rộng
Lời ru thành mênh mông” ....
(Dẫn theo Thơ Xuân Quỳnh, Kiều Văn chủ biên, NXB Đồng Nai, 1997)
Câu 1. (0,5 điểm) Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ?
Câu 2. (0,5 điểm) Chỉ rõ yếu tố tượng trưng trong câu thơ sau:
Lúc con nằm ấm áp
Lời ru là tấm chăn
Câu 3. (0,5 điểm) Xác định đề tài của bài thơ?
Câu 4. (1,0 điểm) Nêu chủ đề của bài thơ trên?
Câu 5. (1,0 điểm) Bài thơ thể hiện tình cảm, cảm xúc gì của người mẹ?
Câu 6. (1,0 điểm) Theo em “lời ru” có phải là yếu tố tượng trưng nổi bật nhất trong bài thơ không? Vì sao?
Câu 7. (1,0 điểm) Em haVy viêWt khoaXng 5– 7 doZng chia seX suy nghiV cuXa miZnh vêZ yW nghiVa cuXa lơZi ru trong cuô[c
sôWng?
Câu 8. (0,5 điểm). So sánh về lời ru trong câu ca dao
Gió mùa thu mẹ ru con ngủ
Năm canh chầy thức đủ cả năm canh
và đoạn thơ sau:
Khi con vừa tỉnh giấc
Thì lời ru đi chơi
Lời ru xuống ruộng khoai
Ra bờ ao rau muống
II. LÀM VĂN (4,0 điểm)
Anh/ chị hãy viết bài văn trình bày cảm nhận của mình về đoạn thơ sau:
Mai rồi con lớn khôn
Trên đường xa nắng gắt
Lời ru là bóng mát
Lúc con lên núi thẳm
Lời ru cũng gập ghềnh
Khi con ra biển rộng
Lời ru thành mênh mông” ....
(Trích “Lời ru của mẹ” - Dẫn theo Thơ Xuân Quỳnh, Kiều Văn chủ biên, NXB Đồng Nai, 1997)
Chú thích: Xuân Quỳnh (1942 - 1988), quê Nội, tên khai sinh là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh. Thơ Xuân
Quỳnh tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên tươi tắn, vừa chân thành, đằm
thắm và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc đời thường.
..........................Hết............................
TRƯỜNG THPT
THỐNG NHẤT A
KIỂM TRA GIỮA KÌ II NĂM HỌC 2023 - 2024
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
Môn: Ngữ văn, lớp 11
(Đáp án và hướng dẫn chấm gồm 3 trang)
Phần Câu Nội dung Điểm
I ĐỌC HIỂU 6,0
1Nhân vật tr tình
trong bài thơ người
mẹ.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời
chính xác như đáp
án: 0.5 điểm.
- Học sinh không trả lời
đúng không cho điểm
0,5
2Những yếu tố tượng
trưng có trong bài thơ
là: Lời ru là tấm chăn
Nghệ thuật so sánh,
ẩn dụ chuyển đổi cảm
giác: lời ru cảm nhận
thính giác chuyển qua
thị giác, xúc giác
nhìn thấy, cầm nắm
được.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời như
đáp án: 0.5 điểm;
- Yêu cầu học sinh
chép lại đúng yếu tố.
0,5
3Đề tài của bài thơ
tình mẫu tử.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời như
đáp án: 0.5 điểm;
- Yêu cầu học sinh
xác định đúng đề tài,
xác định tương đối
hợp lí cho 0.25.
0,5
4Chủ đề của bài thơ
tình yêu thương bao
la của mẹ dành cho
con…
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh nêu đúng:
1,0 điểm
- Học sinh nêu ý tương
đối: 0,5 điểm.
1,0
5Bài thơ đã thể hiện tình
yêu thương vô bờ bến
của mẹ dành cho con.
Mẹ lo lắng cho con từ
khi con còn thơ bé đến
khi con khôn lớn.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh bày tỏ
ràng, thuyết phục:
1,0 điểm
- Học sinh y tỏ
chưa ràng, chưa
1,0
thuyết phục: 0,5
điểm.
6“Lời ru” là yếu tố tượng
trưng nổi bật nhất trong
bài thơ. Vì lời ru được
cảm nhận ở nhiều giác
quan, được nhân hóa...
và xuất hiện ở mọi nơi
thể hiện cho sự mênh
mông, rộng lớn như tình
cảm mẹ dành cho
con. Ở đâu có lời ru là ở
đó có mẹ, chỉ cần có mẹ
thì nơi đâu cũng là hạnh
phúc.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh bày tỏ
ràng, thuyết phục:
1,0 điểm
- Học sinh y tỏ
chưa ràng, chưa
thuyết phục: 0,5
điểm.
1,0
7YW nghiVa cuXa lơZi ru trong
cuô[c sôWng: lời ru là một
phần rất quan trọng của
tuổi thơ. Lời ru không
chỉ mang đến giấc ngủ
ngon, vỗ về em mà còn
thể hiện sự che chở, tình
thương mà mẹ dành cho
con. Nhờ lời ru của mẹ
mà em có những giấc
ngủ ngon trong trưa hè
oi bức hay những đêm
đông lạnh giá. Lời ru
của mẹ giúp em hiểu về
cuộc đời, về sự vất vả
của mẹ. Lời ru chắp
cánh cho em niềm tin,
nghị lực cho em thêm
sức mạnh để vững bước
vào cuộc sống khó
khăn, vất vả.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh bày tỏ
ràng, thuyết phục:
1,0 điểm
- Học sinh y tỏ
chưa ràng, chưa
thuyết phục: 0,5
điểm.
1,0
8- Giống nhau: viết về
lời ru của mẹ
- Khác nhau: ca dao
lời ru gắn với giấc
ngủ của con, yêu
thương chăm sóc của
mẹ. Thơ Xuân Quỳnh
lời ru khi con tỉnh
giấc nhân hóa biết
đi chơi, ra ruộng
khoai... gợi hình ảnh
mẹ lam lũ, chất phác,
thương con...
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh bày tỏ
ràng, thuyết phục:
0,5 điểm
- Học sinh y tỏ
chưa ràng, chưa
thuyết phục: 0,25
điểm.
0,5
II LÀM VĂN 4,0
Viết bài văn trình
bày cảm nhận về
đoạn thơ trong bài
thơ “Lời ru của mẹ”
của Xuân Quỳnh
4,0
a. Đảm bảo yêu cầu
về hình thức bài văn
Học sinh thể trình
bày bài văn theo cách
diễn dịch, quy nạp,
tổng - phân - hợp,
móc xích hoặc song
hành.
0,5
b. Xác định đúng vấn
đề cần nghị luận:
cảm nhận về bài thơ
“Lời ru của mẹ” của
Xuân Quỳnh
0,5
c. Triển khai vấn đề
nghị luận
Học sinh thể lựa
chọn các thao tác lập
luận phù hợp để triển
khai vấn đề nghị luận
theo nhiều cách
nhưng phải làm
được đầy đủ nội dung
nghệ thuật của văn
bản. thể triển khai
theo hướng:
*Nội dung:
- Bao trùm suốt cuộc
đời con không lúc nào
2.0