SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH
ĐẮK LẮK NĂM HỌC 2011 -2012
MÔN: LỊCH SỬ 12 – THPT
Thời gian: 180 phút (không kể phát đề)
ĐỀ CHÍNH THỨC
Ngày thi: 10/11/2011
Đề thi có 01 trang
Câu 1. (3,0 điểm)
Em hãy giải thích các thuật ngữ sau: Thuộc địa; thuộc địa – nửa phong kiến.
Những sự kiện lịch sử nào giai đoạn 1858-1884 thể hiện Việt Nam từng bước trở thành
nước thuộc địa – nửa phong kiến?
Câu 2. (3,0 điểm)
Do điều kiện cụ thể ở mỗi nước mà cách mạng tư sản nổ ra dưới các hình thức
khác nhau, nhưng về bản chất đều là những cuộc cách mạng tư sản. Qua các cuộc cách
mạng tư sản tiêu biểu đã học em hãy làm sáng tỏ nhận định trên.
Câu 3. (3,0 điểm)
Phong trào yêu nước chống thực dân Pháp ở Việt Nam từ 1858 – 1918 chia làm
mấy giai đoạn? Nội dung chính của những giai đoạn đó?
Câu 4. (4,0 điểm)
Trình bày phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân Việt Nam 1919 –1930.
Tại sao giai cấp công nhân trở thành giai cấp lãnh đạo của cách mạng Việt Nam?
Câu 5. (4,0 điểm)
Em hãy chứng minh Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là kết quả của cuộc đấu
tranh dân tộc và giai cấp quyết liệt của nhân dân Việt Nam, là sự sàng lọc nghiêm khắc
của lịch sử trên con đường đấu tranh trong mấy thập kỉ đầu của thế kỉ XX.
Câu 6. (3,0 điểm)
Có đúng hay không khi cho rằng, khu vực Mĩ Latinh sau Chiến tranh thế giới thứ
hai là “Lục địa bùng cháy”? Vì sao?
---------------------- HẾT ----------------------
• Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
• Giám thị không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh……………………............……………… Số báo danh………....
Sưu tầm bởi:
www.daihoc.com.vn
B
Ộ GIÁO DỤC V
À ĐÀO T
ẠO
ĐỀ THI CHÍNH THỨC
Ỳ
THI
CH
ỌN HỌC SINH GIỎI QUỐC GIA
LỚP 12 THPT NĂM 2006
Môn: LỊCH SỬ (Bảng A)
Thời gian: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 23/2/2006
Câu 1 (2,0 điểm)
Sự kiện lịch sử nào là mốc đánh dấu phong trào công nhân Việt Nam hoàn toàn trở
thành một phong trào tự giác? Vì sao?
Câu 2 (4,0 điểm)
Tóm tắt những điều kiện về kinh tế, xã hội và tư tưởng dẫn đến sự hình thành và phát
triển của phong trào yêu nước ở Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Khái quát các khuynh hướng chính trị và biểu hiện của nó trong phong trào đấu tranh
của nhân dân Việt Nam chống thực dân Pháp xâm lược từ cuối thế kỷ XIX đến đầu năm
1930.
Kết cục của các phong trào theo những khuynh hướng chính trị trên nói lên điều gì?
Câu 3 (4,0 điểm)
Vì sao đến năm 1941 Trung ương Đảng và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc lại chủ trương
thành lập Việt Nam độc lập đồng minh (Việt Minh)? Phân tích vai trò của Việt Minh đối với
thắng lợi của Cách mạng tháng Tám 1945.
Câu 4 (5,0 điểm)
Tóm tắt hoàn cảnh lịch sử, nội dung cơ bản và ý nghĩa các đại hội I, II, III, IV và VI của
Đảng (có thể trình bày theo cách lập bảng theo các nội dung: tên đại hội, thời gian, địa điểm; hoàn
cảnh lịch sử; nội dung cơ bản và ý nghĩa).
Câu 5 (5,0 điểm)
Trình bày khái quát bối cảnh quốc tế những năm 1929-1939 để làm rõ con đường dẫn
đến Chiến tranh thế giới thứ hai.
Nêu nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các cuộc chiến tranh thế giới trong thế kỷ XX.
- HẾT –
. Thí sinh không được sử dụng tài liệu
. Giám thị không được giải thích gì thêm
Sưu tầm bởi:
www.daihoc.com.vn
3
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI CHÍNH THỨC
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI QUỐC
GIA
LỚP 12 THPT NĂM 2006
Môn LỊCH SỬ, Bảng A
Câu 1 (2 điểm) Sự kiện lịch sử nào là mốc đánh dấu phong trào công nhân Việt Nam
hoàn toàn trở thành một phong trào tự giác? Vì sao?
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đầu năm 1930 là mốc đánh dấu phong trào công
nhân Việt Nam hoàn toàn trở thành một phong trào tự giác. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói:
"Đảng ra đời chứng tỏ giai cấp vô sản ta đã trưởng thành và đủ sức lãnh đạo cách mạng".
(1,0 điểm)
- Vì từ khi Đảng ra đời, phong trào công nhân Việt Nam có đầy đủ các điều kiện của
một phong trào tự giác:
+ Có một tổ chức lãnh đạo thống nhất;
+ Có một đường lối cách mạng đúng đắn;
+ Giai cấp công nhân Việt Nam hoàn toàn giác ngộ về sứ mệnh lịch sử của mình. (1,0 điểm)
Câu 2 (4 điểm)
1. Tóm tắt những điều kiện về kinh tế, xã hội, tư tưởng dẫn đến sự hình thành và phát
triển của phong trào yêu nước ở Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1,5 điểm)
+ Về kinh tế: thực dân Pháp tiến hành chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai...,
làm cho tình hình kinh tế Việt Nam có biến đổi, nhưng chủ yếu vẫn là một nền kinh tế nông
nghiệp lạc hậu, què quặt và phụ thuộc kinh tế Pháp. (0,5 điểm)
+ Về xã hội: sự phân hoá giai cấp sâu sắc... nhất là sự phát triển của giai cấp công
nhân và sự ra đời của cac giai cấp tư sản và tiểu tư sản (0,5 điểm)
+ Về tư tưởng: (0,5 điểm)
. Hệ tư tưởng tư sản ảnh hưởng vào Việt Nam từ trước Chiến tranh thế giới thứ nhất,
sau chiến tranh vẫn tiếp tục được sử dụng làm vũ khí chống Pháp
. Tư tưỏng chính trị vô sản: Cách mạng Tháng Mười Nga (1917) thành công, mở ra
thời đại mới trong lịch sử nhân loại. Chủ nghĩa Mác - Lênin trở thành hiện thực và được
truyền bá rộng rãi khắp nơi, dẫn đến sự ra đời nhiều đảng cộng sản... Quốc tế Cộng sản
được thành lập (3-1919).
Chủ nghĩa Mác - Lênin và những tư tưởng cách mạng của Nguyễn Ái Quốc được
truyền bá vào Việt Nam, tạo một vũ khí tư tưởng mới.
2. Nêu khái quát các khuynh hướng chính trị và biểu hiện của nó trong phong trào
đấu tranh của nhân dân Việt Nam chống thực dân Pháp xâm lược từ cuối thế kỷ XIX đến
đầu năm 1930 (1,5 điểm)
Sưu tầm bởi:
www.daihoc.com.vn
4
(Chú ý: Khi trình bày khái quát biểu hiện của các khuynh hướng chính trị, thí sinh
chỉ cần nêu tên các phong trào, không yêu cầu nêu diễn biến chi tiết. Nhưng nếu bài làm chi
tiết hơn thì không trừ điểm.)
- Cuối thế kỷ XIX: theo khuynh hướng chính trị phong kiến, biểu hiện qua phong
trào Cần Vương với những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu: Ba Đình, Bãi Sậy, Hương Khê) và
cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế. (0,25 điểm)
- Đầu thế kỷ XX (Trước CTTG thứ I): xuất hiện khuynh hướng chính trị tư sản với
những hoạt động tiêu biểu của Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh (0,25 điểm)
- Sau CTTG thứ nhất - đầu năm 1930: trong điều kiện lịch sử mới, có hai khuynh
hướng: (1,0 điểm)
+ Khuynh hướng chính trị tư sản: biểu hiện qua các phong trào dân chủ tư sản 1919-
1925, sự ra đời và hoạt động của Việt Nam quốc dân đảng (1927-1930). Nỗ lực cao nhất và
cuối cùng là cuộc khởi nghĩa Yên Bái (2-1930) bị thất bại, kéo theo sự tan rã hoàn toàn của
VNQDĐ. (0,5 điểm)
+ Khuynh hướng chính trị vô sản, biểu hiện qua những hoạt động cách mạng của
Nguyễn Ái Quốc, phong trào công nhân, sự xuất hiện các tổ chức tiền cộng sản... dẫn đến sự
ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam đầu năm 1930 (0,5 điểm)
3. Kết cục của các phong trào... nói lên điều gì? (1,0 điểm)
Con đường giải phóng dân tộc theo các khuynh hướng chính trị phong kiến hoặc tư
sản là không thành công. (0,5 điểm)
"Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường
cách mạng vô sản" (0,5 điểm)
Câu 3 (4,0 điểm)
1. Vì sao đến năm 1941 Trung ương Đảng và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc chủ trương
thành lập Mặt trận Việt Minh (1,5 điểm)
- CTTG thứ hai bùng nổ và ngày càng lan rộng..., ảnh hưởng đến tình hình Đông
Dương. Ngay khi chiến tranh mới nổ ra, bọn phản động thuộc địa ở Đông Dương đàn áp
phong trào dân chủ..., thi hành chính sách "kinh tế chỉ huy". Từ khi Nhật vào Đông Dương
(9-1940), nhân dân ta phải chịu cảnh "một cổ hai tròng"... làm cho "quyền lợi của mọi bộ
phận, mọi giai cấp đề bị cướp giật. Vận mệnh dân tộc nguy vong không lúc nào bằng". Mâu
thuẫn giữa cả dân tộc ta với bọn đế quốc - phát xít Nhật - Pháp và tay sai phát triển gay gắt
chưa từng thấy. Nhiệm vụ GPDT được đặt ra vô cùng cấp thiết. (0,5 điểm)
- Nhằm tập hợp mọi lực lượng dân tộc ở Đông Dương thực hiện nhiệm vụ hàng đầu
là GPDT, từ Hội nghị 6 (11-1939), BCHTƯ Đảng đã chủ trương thành lập MTDTTNPĐ
Đông Dương, thay cho MTDC Đông Dương của giai đoạn trước. Ở Đông Dương có ba
quốc gia dân tộc, cùng đoàn kết chống kẻ thù chung dưới sự lãnh đạo của ĐCSĐD, nhưng ở
mỗi nước có những đặc điểm riêng. Cần phát huy sức mạnh mỗi dân tộc, đoàn kết và tập
hợp lực lượng từng dân tộc trong cuộc đấu tranh tự giải phóng, từ đầu năm 1941, Nguyễn
Ái Quốc chỉ đạo xây dựng thí điểm Việt Minh ở Cao Bằng (0,5 điểm)
Sưu tầm bởi:
www.daihoc.com.vn
5
- Hội nghị 8 của BCHTƯ Đảng (5-1941) do Nguyễn Ái Quốc chủ trì chủ trương giải
quyết vấn đề dân tộc trong khuôn khổ từng nước, thành lập ở mỗi nước một mặt trận riêng:
Việt Nam độc lập đồng minh (Việt Minh), Ai Lao độc lập đồng minh và Cao Miên độc lập
đồng minh
Việt Minh là mặt trận đoàn kết dân tộc Việt Nam với các đoàn thể quần chúng mang
tên "cứu quốc". (0,5 điểm)
2. Vai trò của Việt Minh... (2,5 điểm)
- Động viên đến mức cao nhất mọi người Việt Nam có lòng yêu nước thương nòi lên
trận địa cách mạng; xây dựng và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc, phân hoá và cô lập
cao độ kẻ thù đế quốc và tay sai để chĩa mũi nhọn đấu tranh vào chúng (0,5 điểm)
- Là nơi tập hợp, giác ngộ và rèn luyện lực lượng chính trị cho Cách mạng tháng
Tám, một lực lượng cơ bản và có ý nghĩa quyết định trong TKN giành chính quyền (0,5
điểm)
- Tạo cơ sở chính trị vững chắc cho việc xây dựng lực lượng vũ trang và căn cứ địa
cách mạng (0,5 điểm)
- Đưa cả dân tộc Việt Nam vùng dậy dưới cờ đỏ sao vàng năm cánh của Việt Minh,
đi từ khởi nghĩa từng phần, giành chính quyền bộ phận trong cao trào kháng Nhật cứu nước,
tiến lên chớp đúng thời cơ TKN ở cả nông thôn và thành thị với sự kết hợp lực lượng chính
trị với lực lượng vũ trang, tạo ra sức mạnh áp đảo, đập tan bộ máy chính quyền của phát xít
Nhật và tay sai, thiết lập chính quyền cách mạng trong toàn quốc. (0,5 điểm)
- Tổng bộ Việt Minh triệu tập Quốc dân Đại hội (một hình thức tiền Quốc hội), bầu
ra Uỷ ban dân tộc giải phóng (Chính phủ lâm thời), lập nên Nước Việt Nam Dân chủ Cộng
hoà, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á. (0,25 điểm)
- Gắn liền sự nghiệp giải phóng dân tộc Việt Nam với cuộc đấu tranh chống chủ
nghĩa phát xít của phe Đồng minh trên thế giới. (0,25 điểm)
* Việt Minh đóng vai trò vô cùng to lớn trong toàn bộ quá trình chuẩn bị và tiến hành
Tổng khởi nghĩa thắng lợi trong Cách mạng tháng Tám 1945.
Câu 3 (5 điểm):
Ghi chú: Thí sinh có thể lập bảng hoặc không lập bảng khi trình bày, nhưng cần đảm
bảo yêu cầu của đề theo những nội dung sau:
Tên đại hội,
thời gian (tháng,
năm)
và địa điểm
Hoàn cảnh lịch sử
Nội dung cơ bản
Ý nghĩa
Đại hội đại
biểu lần
thứ nhất
của Đảng
(3-1935),
- Hậu quả của khủng hoảng
kinh tế 1929-1933 tiếp tục
ảnh hưởng đến Việt Nam,
đế quốc Pháp đang tiến
hành khủng bố trắng
- Phân tích tình hình
quốc tế và Đông Dương
- Thông qua Nghị quyết
chính trị, Điều lệ, Nghị
quyết về đội tự vệ, Cứu
- Đánh dấu sự phục
hồi hệ thống tổ chức
của Đảng và phong
trào cách mạng của
quần chúng sau một