PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THÀNH PHỐ SẦM SƠN
KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
Năm học 2021 – 2022
Môn thi: LỊCH SỬ
Thời gian làm bài: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)
I. Lịch sử Việt Nam (12 điểm)
Câu 1 (3.0 điểm)
So sánh thái độ và hành động của nhân dân và triều đình Huế trước sự xâm
lược của thực dân Pháp.
Nội dung so sánh Nhân dân Triều đình
Thái độ
Hành động
Câu 2 (4.0 điểm)
Phong trào Cần Vương là gì ? Nhận xét khái quát về phong trào Cần Vương
(mục tiêu, lãnh đạo, lực lượng, tính chất, nguyên nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử).
Câu 3 (5.0 điểm)
Trình bày chính sách khai thác về kinh tế của thực dân Pháp ở Việt Nam từ
năm 1897 đến năm 1914. Chính sách đó đã làm xã hội Việt Nam có sự chuyển
biến như thế nào? Những tác động tích cực và hạn chế của cuộc khai thác đối với
Việt Nam.
II.Lịch sử thế giới (6 điểm)
Câu 4 (3 điểm)
Tại sao nói từ đầu những năm 90 một chương mới đã mở ra trong lịch sử các
nước Đông Nam Á? Điều đó đã tác động như thế nào đến các nước thành viên?
Câu 5 (3 điểm)
Vì sao nói cuộc tấn công vào pháo đài Môn-ca-đa (26/7/1953) đã mở ra một
giai đoạn mới trong phong trào đấu tranh giành chính quyền ở Cu-ba?
III. Lịch sử địa phương (2 điểm)
Câu 6(2.0 điểm)
Hãy trình bày hiểu biết của em về Thành nhà Hồ?
------------------- Hết ------------------
Họ và tên: ........................................................................... SBD: ......................
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
THÀNH PHỐ SẦM SƠN Năm học 2020 – 2021
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔNLỊCH SỬ
Câu Nội dung cần đạt Điểm
Câu 1
(3 điểm)
Nội dung
so sánh Nhân dân Triều đình
Thái độ - Kiên quyết chống xâm
lược ngay từ khi Pháp nổ
súng xâm lược nước ta
- Kiên quyết chống trả khi
Pháp tấn công Gia Định và
các tỉnh Nam Kì.
- Thái độ “bất tuân lệnh”
triều đình của nhân dân và
sĩ phu yêu nước.
- Không kiên quyết
động viên nhân dân
kháng chiến.
- Bỏ lỡ thời cơ để hành
động.
- Nhu nhược, yếu hèn,
ích kỷ vì quyền lợi của
dòng họ bán rẻ dân tộc
Hành
động
- Anh dũng chống trả giặc
tại Đà Nẵng, làm thất bại
kế hoạch “đánh nhanh
thắng nhanh” của Pháp.
- Nhiều cuộc khởi nghĩa
nổ ra quyết liệt chống lại
sự mở rộng chiếm đóng
của TD Pháp và sự ưu
nhược của triều đình.
- Trương Định đã chống
lệnh bãi binh của triều
đình, ở lại cùng nhân dân
kháng chiến.
- Bỏ lỡ thời cơ khi địch
đánh Gia Định. Không
tận dụng cơ hội khi
địch khó khăn để phản
công mà lại chủ trương
cố thủ.
- Kí Hiệp ước Nhâm
Tuất để mất ba tỉnh
miền Đông Nam Kì
(1862).
- Để mất ba tỉnh miền
Tây Nam Kỳ.
- Đàn áp phong trào
đấu tranh của nhân dân.
1,5 đ
1,5 đ
Câu 2
(4 điểm)
Phong trào Cần Vương là gì? Nhận xét khái quát về phong
trào Cần Vương (mục tiêu, lãnh đạo, lực lượng, tính chất,
nguyên nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử).
*Nêu khái niệm về phong trào Cần Vương...
- Khi cuộc tấn công kinh thành Huế thất bại, Tôn Thất Thuyết
đưa Vua Hàm Nghi ra căn cứ Tân Sở (Quảng Trị). Tại đây này
13/7/1885 ông đã nhân danhh Vua ra Chiếu Cần Vương
- Từ đó một phong trào yêu nước chống xâm lược bùng lên gọi
là phong trào Cần Vương
-Thực chất của phong trào Cần Vương là phong trào yêu nước
của nhân dân ta dưới danh nghĩa của một vị vua yêu nước.
* Nhận xét khái quát về phong trào Cần Vương
- Mục tiêu: đánh Pháp giành độc lập, khôi phục chế độ phong
kiến...
- Lãnh đạo: Văn thân, sĩ phu, quan lại yêu nước
0,5
0,25
0,25
0,5
0,5
- Lực lượng tham gia: đông đảo các tầng lớp ...nhất là nông dân
-Tính chất: Mang ý thức hệ tư tưởng phong kiến
- Nguyên nhân thất bại:
+ Các cuộc khởi nghĩa bị chi phối bởi tư tưởng phong kiến
...không đáp ứng yêu cầu khách quan sự phát triển của xã hội.
Hạn chế của những người lãnh đạo...chiến đấu mạo hiểm, phiêu
liêu.
+ So sánh lực lượng chênh lệch, kẻ thù còn mạnh đủ sức đàn áp
những cuộc khởi nghĩa thiếu tính thống nhất
- Ý nghĩa: Là phong trào lớn mạnh thể hiện truyền thống yêu
nước, khí phách anh hùng dân tộc, tiêu biểu cho cuộc kháng
chiến tự vệ của nhân dân ta cuối thế kỉ XIX, hứa hẹn một năng
lực chiến đấu dồi dào…Để lại nhiều tấm gương và bài học kinh
nghiệm quý báu
0,5
0,5
0,25
0,25
0,5
Câu 3
(5 điểm)
*Chính sách khai thác về kinh tế
- Nông nghiệp: Thực dân Pháp đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất,
lập đồn điền…..
- Công nghiệp: tập trung khai mỏ (than, kim loại), mở một số nhà
máy điện, nước , chế biến…Mục đích: vơ vét tài nguyên, làm
giàu cho chính quốc…
- Giao thông vận tải: Pháp chú ý xây dựng đường sắt, đường bộ,
cầu cảng … nhưng để phục vụ khai thác và và mục đích quân
sự...
*Những chuyển biến của xã hội Việt Nam
- Địa chủ : bị phân hóa. Một bộ phận trở nên giàu có....Một số
địa chủ vừa và nhỏ bị đế quốc chèn ép , ít nhiều có tinh thần
chống Pháp.
- Nông dân bị bần cùng hóa…là lực lượng cách mạng to lớn
nhưng thiếu sự lãnh đạo đúng đắn …
- Tầng lớp tiểu tư sản thành thị ra đời, thành phần phức tạp... ,
các sĩ phu Nho học có sự chuyển biến trong tư tưởng...
- Giai cấp công nhân ngày càng tăng nhanh về số lượng….
* Tác động
- Tích cực :
+ Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa từng bước du nhập vào
Việt Nam, so với nền kinh tế phong kiến, có nhiều tiến bộ...
+ Làm nảy sinh những lực lượng xã hội mới … qua đó tạo những
biến đổi bên trong cho cuộc vận động giải phóng dân tộc theo xu
hướng mới ở đầu thế kỉ XX.
-Hạn chế :
+ Vẫn duy trì phương thức bóc lột phong trong mọi lĩnh vực kinh
tế và đời sống…. Tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam bị bóc lột
cùng kiệt.
+ Nông dân bị bóc lột tàn nhẫn, mất ruộng đất…. Công nghiệp
phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn một nền công nghiệp nặng, kinh tế
Việt Nam vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu và phụ thuộc vào tư
0,25
0,5
0,25
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
bản Pháp….
Câu 4
(3 điểm)
* Từ đầu những năm 90 một chương mới đã mở ra trong lịch sử
các nước Đông Nam Á vì:
- Từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX, “chiến tranh lạnh” chấm
dứt, vấn đề Cam-pu-chia được giải quyết, tình hình chính trị khu
vực được cải thiện căn bản, ASEAN có điều kiện mở rộng tổ
chức, kết nạp thành viên mới.
- Ngày 22/ 7/1992 Việt Nam và Lào tham gia hiệp ước Ba-li,
tiếp đó tháng 7/1995 Việt Nam chính thức trở thành thành viên
thứ 7 của ASEAN. Tháng 9/1997 Lào và Mi-an-ma gia nhập
ASEAN và đến tháng 4/1999 Cam-pu-chia được kết nạp vào tổ
chức này.
- Như vậy từ 5 nước sáng lập ban đầu, ASEAN đã phát triển lên
10 nước thành viên. Lần đầu tiến trong lịch sử khu vực 10 nước
ĐNA cùng đứng trong một tổ chức thống nhất. Trên cơ sở đó A
SE AN chuyển trọng tâm hoạt động sang hợp tác kinh tế, đồng
thời xây dựng một ĐNA hoà bình, ổn định để cùng nhâu phát
triển phồn vinh.
- Năm 1992 ASEAN quyết định biến ĐNA thành một khu vực
mậu dịch tự do (AFTA) trong vòng 10 – 15 năm.
- Năm 1994 ASEAN lập diễn đàn khu vực (ARF) với sự tham
gia của 23 quốc gia trong và ngoài khu vực nhằm tạo nên một
môi trường hoà bình, ổn định cho công cuộc hợp tác phát triển
của ĐNA. Một chương mới đã mở ra cho khu vực ĐNA.
* Tác động đến các nước thành viên:
- Tạo môi trường hoà bình, giao lưu để các nuớc thành viên tăng
cường hợp tác song phương, đa phương, học hỏi lẫn nhau để phát
triển kinh tế, bảo vệ hoà bình và an ninh khu vực.
- Các nước thành viên cần có chiến lược phát triển phù hợp để
tăng cường sức cạnh tranh, tránh nguy cơ tụt hậu.
0,5
0,5
0,5
0,25
0,25
0,5
0,5
Câu 5
(3 điểm)
- Đất nước Cu-ba có hình dạng giống như 1 con ca sấu vươn dài
trên vùng biển ca-ri-bê, rộng 111000 km2 với dân số 11,3 triệu
người (2002).
- Sau CTTGT2, được sự giúp đỡ của Mĩ, tháng 3/1952 tướng Ba-
ti-xta tiến hành đảo chính thiết lập chế độ độc tài quân sự. Chính
quyền Ba-ti-xta đã xoá bỏ hiến pháp tiến bộ, cấm các đảng phái
hoạt động, giết hại, giam cầm hàng chục vạn người yêu nước.
Dưới chế độ độc tài Ba-ti-xta, đất nước Cu-ba bị biến thành “trại
tập trung, xưởng đúc súng khổng lồ”.
- Không cam chịu dưới ách thống trị của chế độ độc tài, nhân dân
Cu-ba đã đứng dậy đấu tranh.
- Ngày 26/7/1953, 135 thanh niên yêu nước dưới sự chỉ huy của
luật sư trẻ tuổi Phi-đen Ca-xtơ-rô đã tấn công vào pháo đài Môn-
ca-đa. Cuộc tấn công tuy thất bại nhưng tiếng súng Môn-ca-đa đã
thức tỉnh tinh thần yêu nước của nhân dân và mở đầu cho giai
đoạn phát triển mới của cách mạng Cu-ba: Giai đoạn đấu tranh
0,25
0,25
0,25
0,5
vũ trang giành chính quyền trên toàn đảo với một thế hệ chiến sĩ
cách mạng mới đầy nhiệt tình và kiên cường.
- Sau hai năm bị giam cầm, năm 1955 Phi-đen được trả tự do và
bị trục xuất sang Mê-hi-cô, ở đây ông đã thành lập một tổ chức
cách mạng lấy tên là “Phong trào 26-7”, tập hợp các chiến sĩ yêu
nước luyện tập quân sự chuẩn bị cho cuộc chiến đấu mới.
- Năm 1956, Phi-đen cùng 81 chiến sĩ yêu nước từ Mê-hi-cô trở
về tổ quốc, khi lên bờ biển (tỉnh Ô-ri-en-tê) thì bị địch bao vây
tấn công, nhiều đồng chí đã hy sinh, chỉ còn 12 người sống sót
trong đó có Phi-đen. Ông cùng 11 đồng chí rút về xây dựng căn
cứ cách mạng ở vùng rừng núi phía Tây của Cu-ba.
- Được sự ủng hộ, giúp đỡ của nhân dân, lực lượng cách mạng đã
lớn mạnh và lan rộng ra cả nước.Từ cuối năm 1958 các binh
đoàn cách mạng do Phi- đen làm tổng chỉ huy liên tiếp mở các
cuộc tấn công trên khắp các mặt trận. Ngày 1/1/1959 nghĩa quân
tiến vào thủ đô La-ha-ba-na lật đổ chế độ độc tài Ba-ti-xta, cách
mạng Cu-ba giành thắng lợi hoàn toàn.
- Như vậy cuộc tấn công vào pháo đài Môn-ca-đa (26/7/1953) đã
mở ra một giai đoạn mới trong phong trào đấu tranh giành chính
quyền ở Cu-ba: Giai đoạn đấu tranh vũ trang giành chính quyền
trên toàn đảo làm thất bại mưu đồ thôn tính Cu-ba của Mĩ, cổ vũ
phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới.
0,5
0,5
0,5
0,25
Câu 6
(2 điểm) Thuộc địa phận hai xã Vĩnh Tiến, Vĩnh Long (huyện Vĩnh
Lộc). Được xây dựng năm 1397, thành là một công trình kiến
trúc kì vĩ xây bằng đá. Thành được xây ở tư thế hiểm trở, có cấu
trúc đồ sộ, chia làm hai khu:
Vòng ngoại được đắp bằng đất, có chông, có hào sâu và
cống ngầm thông với bên trong
Nội thành: có cung điện và dinh quan lại (gọi là Hoàng
thành) xây bằng đá xanh. Chiều dài thành 900m, rộng 700m.
Tường thành cao 6m, dày 4m, được ghép bởi những khối đá dài
1,5m, rộng 1m, dày 0,8m, phía trong đắp đất.Những khối đá ốp
được ghè đẽo công phu, vuông vức được chồng ghép lên nhau
tạo thành độ dốc thẳng đứng ở phía ngoài...Thành có 4 cổng ở 4
mặt được đóng mở bởi bánh xe lăn bằng đá.
Thành nhà Hồ một di tích thành lũy quân sự, một công
trình kiến trúc độc đáo tiêu biểu cho kiến trúc Việt Nam thời xưa.
Ngày nay, thành nhà Hồ chỉ còn là một phế tích. Di tích này được
nhà nước xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia. Ngày 27/6/2011,
thành nhà Hồ được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế
giới.
0,5
0,5
0,5
0,5