80
KHOA HỌC KỸ THUT THÚ Y TẬP XXXI SỐ 8 - 2024
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Canineparvovirus type2(CPV-2)làmộtmầm
bệnhgâyviêmdạdày-ruộtởchó,nhấtlàchócon.
CPV-2làDNAviruskhôngvỏ(KumarvàNandi,
2010).Trườnghợpchónhiễmparvovirusđầutiên
làvàonăm1979.Từđó,virustrảiquaquátrình
biếnđổigenđểtạora3biếnthể(CPV-2a,CPV-2b
vàCPV-2c)vàlưuhànhởhầuhếtcáckhuvựctrên
phạmvitoàncầu(Hao et al.,2022).CPV-2gây
viêmcơtimvàviêmruộtxuấthuyếtcấptínhởchó
trưởngthànhvàchócon(Mazzaferro,2020).Đây
làbệnhnguyhiểmnhấtvàcókhảnănglâylancao
nhấtđốivớichóconđến6thángtuổi.Tiêuchảy
xảyraởchótrưởngthànhvàchóconbịviêmruột
cóbiểu hiệnđau đớntột độ(Ulas et al., 2023).
Triệu chứngcủa nhiễmCPV-2là nônmửa, tiêu
chảynặng,sốtcao,ủrũ,mệtmỏi,chánăn.Phân
cóthểcómàuvàng,nhiềunướcvàcómáutrong
trườnghợpnặng.Mấtnướcnhanhchóngdonôn
mửavàtiêuchảythườnggâytửvongtrongvòng3
ngày(Mazzaferro,2020).ChóbệnhdoCPV-2với
tỷlệcao(100%)nếukhôngchủngngừavàtỷlệ
tửvonglêntới10%ởchótrưởngthànhvà91%ở
chócon(KumarvàNandi,2010).TạiTrungQuốc,
tínhtừnăm1990,tỷlệchómắcbệnhdoCPV-2
caonhất96%vàtỷlệchótửvongdobệnhnày
khoảng20-73%(Qi et al.,2020).TạiViệtNam,
cả3biếnthể CPV-2a,CPV-2bvàCPV-2cđược
lưuhànhtrêntoànquốc(Hoang et al.,2019)vàtỷ
lệchóbệnhdoCPV-2ởcáctỉnhđồngbằngSông
CửuLongtrên32%(Dân et al.,2019),Thànhphố
HồChíMinhkhoảng42%(Ken et al.,2019),các
tỉnhTâyNguyêntrên65%(ĐỉnhvàAnh,2023);
RiêngởcáctỉnhphíaBắc,tỷlệchóbệnhdoCPV-
2daođộngtừ3%đến97%tuỳtừngloạibiếnthể
CPV-2khácnhau(Hoang et al.,2019).
ÑIEÀU TRÒ BEÄNH VIEÂM RUOÄT DO PARVOVIRUS TREÂN CHOÙ
Nguyễn Thị Yến Linh1, Võ Thị TAn2*
*Tác giả liên hệ email: an.vothitra@hcmuaf.edu.vn
TÓM TẮT
Bệnhviêmruộtdocanineparvovirustype2(CPV-2)trênchólànguyênnhângâybệnhđườngruột
nguyhiểmvàphổbiếnnhấtởchótrêntoànthếgiới.CPV-2tấncôngvàocáccơquanquantrọngcủacơ
thể,nhưtủyxương,hạchbạchhuyếtvàcáctếbàoniêmmạcruột,gâytiêuchảyramáulàmconvậtkiệt
sứcvàtửvong.Cácphươngphápchẩnđoáncănbệnhnàyđượcpháttriểnngàycànghiệnđạidựatrên
nguyênnhânvàcơchếsinhbệnh.PhươngphápđiềutrịbệnhdoCPV-2baogồmtruyềndịchđểbổsung
lượngnướcvàchấtđiệngiải,hỗtrợdinhdưỡngsớm,thuốcchốngnôn,khángsinhchốngphụnhiễm.Hiệu
quảđiềutrịbệnhnàyphụthuộcvàonhiềuyếutốkhácnhau,vídụnhưthờigianpháthiệnbệnh,mứcđộ
tổnthươngcũngnhưsựphùhợpcủaliệutrìnhđiềutrị.Bàiviếtnàycậpnhậtthôngtinvềcácvấnđềliên
quanđếnbệnhCPV-2trênchóbaogồmcácphươngphápchẩnđoáncơbảntừlâmsàngđếnphòngthí
nghiệm,cơchếtácđộngcủacácthuốcvàgiớithiệumộtsốphácđồđiềutrịtrênthếgiới.Bàiviếtđóng
gópthôngtinđểcácbácsĩthúy,sinhviênchuyênngànhvàcácchủvậtnuôithamkhảonhằmhạnchế
đếnmứcthấpnhấttỷlệtửvongcủachóbệnhdoCPV-2.
Từ khoá:Chó,viêmruộtdoCPV-2,chẩnđoán,điềutrị.
1TrườngĐạihọcTràVinh
2TrườngĐạihọcNôngLâmTp.HồChíMinh
81
KHOA HỌC KỸ THUT THÚ Y TẬP XXXI SỐ 8 - 2024
Mộtdạngbệnhkháclàviêmcơtimảnhhưởng
đếnchócon3thángtuổi,thườngdiễnbiếntrong
vòng4tuần.Trườnghợpnày,chóconkhôngxảyra
tiêuchảyvìvirusnhânlênnhanhchóngtrongcác
tếbàocơtimchưatrưởngthành(Ford et al.,2017).
Bệnhparvotrênchólàbệnhdovirusgâyra,
vìvậykhôngcó phươngphápđiềutrị dứtđiểm
(Mylonakis et al.,2016).Nhiềuphácđồđiềutrị
khácnhauđãđược nghiêncứunhằmgiảm mức
độnghiêmtrọngcủabệnhbaogồmtruyềndịch,
sửdụngthuốckhángsinh,thuốcchốngnôn,quản
lýdinhdưỡng(Tuteja et al.,2022).Tuynhiên,kết
quảđiềutrịchókhỏibệnhcòntuỳthuộcvàonhiều
yếutốkhácnhau,baogồmđộclựccủatácnhân
gâybệnh,thờigianpháthiệnbệnhvàphácđồđiều
trị(Acciacca et al.,2020).
Bàiviếtnàycungcấpcácchitiếtvềviệcđiều
trịbệnhdoCPV-2vàgiớithiệumộtsốphácđồ
điềutrịchóbệnhCPV-2.Cácthôngtintrongbài
viếtnàysẽgiúpcácbácsĩthúy,giảngviênvàsinh
viênchuyênngành thúynghiên cứuvàđiều trị
cănbệnhmộtcáchkhoahọcvàhiệuquả.
II. NỘI DUNG
2.1. Tổng quan về bệnh viêm ruột do CPV-2
trên chó
2.1.1. Nguyên nhân gây bệnh
CPV-2 thuộc họ Parvoviridae, phân họ
Parvovirinae.Loạivirusnàycónguồngốctừmột
biếnthểcủavirusgiảmbạchcầuởmèo(FPV-
Feline panleukopenia virus) (Kumar và Nandi,
2010).ĐâylàmọtloạiviruscóDNAnhỏ,không
cóvỏ bọc, có đườngkính khoảng 25 nmvà bộ
genDNAchuỗiđơnâm.BộgenCPVdài5.200
nucleotide và chứa hai ORF (Open Reading
Frames-khungđọcmở)(Qi et al.,2020).ORF
đầutiênmãhóahaiproteinphicấutrúc(cụthểlà
NS1vàNS2)liênquanđếnquátrìnhnhânlêncủa
virus,trongkhiORFthứhaimãhóacácprotein
capsid(VP1vàVP2)(hình1)(deOliveira et al.,
2019). VP2 là protein chính (chiếm 90%) của
CPV-2vànóquyếtđịnhtínhkhángnguyên,đặc
tínhhướngđếncáctếbàophânchianhanhcủavật
chủ(Tuteja et al.,2022).
Hình 1. Thành phần bộ gen của CPV-2
(de Oliveira và cs., 2019)
TấtcảcácCPV-2đềucókhảnăngchốngchịu
rấttốtvớisựthayđổiđộpH,nhiệtđộcũngnhư
dungmôi lipid,trypsinvà hầuhết cácchất khử
trùng.Viruscóthểbịbấthoạtbởiformalin,natri
hypochlorite,betapropiolactone,hydroxylamine,
chấtoxyhóavàtiacựctím.Chúngcóthểtồntại
hơn1nămtrongđiềukiệnítmưa,nhiệtđộcaovà
nắngnóngkéodài(Mylonakis et al.,2016).
2.1.2. Cơ chế gây bệnh
Giốngnhưcácloạiviruskhác,capsidcủaCPV-2
đóngvaitròquantrọng trongviệcgắnvàotếbào
chủ.Virustrảiquamộtsố hoạtđộngnhấtđịnhđể
bắtđầulâynhiễm,baogồmliênkếtvớithụthể,tiếp
xúcvớimôitrườngcópHthấp,sắpxếplạicácliên
kếtcapsidvàphâncắtproteincấutrúc(deOliveira
et al.,2019).ĐườnglâynhiễmcủaCPV-2vào
thểchó phổbiến nhấtlà quamiệng hoặctiếp xúc
vớibềmặtbịnhiễmvirusnhưphânhoặcchấtnôn
(Tagorti,2018).CPV-2thườnghướngđếncáctếbào
phânchianhanh.Đầutiênnóxâmnhậpvàovùng
hầuvànhânlêntrongcáctếbàolympho(hình2).
Sauvàingày,virusvàomáuvàcuốicùngxâmnhập
vàotủyxươngvàlâynhiễmvàocáctếbàobạchcầu,
gâygiảmbạchcầuđángkể.Sau5ngàynhiễmvirus,
CPV-2tấncôngvàomôbạchhuyếtvàxâmnhậpvào
cáctếbàobiểumôởruộtnonvàlàmtổnthươngcác
tếbàobiểumônày.Việctổnthươngcáctếbàobiểu
môruộtgâyrahậuquảnghiêmtrọngởđườngtiêu
hoálàlàmgiảmkhảnănghấpthucủaruộtnon
gâytiêuchảy.ChóbịbệnhviêmruộtdoCPV-2dễbị
nhiễmtrùngthứphátdocácvikhuẩncơhội.Sau4-7
ngàynhiễmbệnh,chóbắtđầuthảiracáchạtvirus
trongphânhoặcchấtnôn(Mazzaferro,2020).
82
KHOA HỌC KỸ THUT THÚ Y TẬP XXXI SỐ 8 - 2024
Bảng 1. Tổng hợp các triệu chứng
lâm sàng ở chó bệnh do CPV-2
Triệu chứng Tỷ lệ (%)
Tiêu chảy ra máu 51 - 75
Ủ rũ, mệt mõi 71
Chán ăn 40 - 71
Nôn mửa 63 - 66
Mất nước 40 - 64
Sốt 33 - 60
Đau bụng 19 - 50
Hạ nhiệt độ cơ thể 4 - 40
Niêm mạc xanh 25 - 34
Tiêu chảy không ra máu 18 - 25
Nguồn: Mylonakis et al. (2016), Ahmad
Waheed (2020)
Hình 2. Sơ đồ cơ ch gây bệnh của CPV-2
2.1.3. Biểu hiện lâm sàng
CácbiểuhiệnlâmsàngcủanhiễmCPV-2ởchó
thườngliênquanđếnviêmruột(Mazzaferro,2020).
Trongvòng1đến5ngày,kểtừsaukhitiếpxúcvới
virus,convậtnhiễmbệnhvàcódấuhiệulâmsàng
đặctrưngnhưchánăn,ủrũ,nônmửa,tiêuchảyra
máu(Ulas et al.,2023).Tiêuchảycóthểcónhiều
dạngtừmềmđếnnhầy,lỏngvàxuấthuyết.Sựbong
tróccủaniêmmạcruộtcóthểlàmchophâncómàu
đỏvàsềnsệt(Mazzaferro,2020).Khitiêuchảy,ói
mửa,tìnhtrạngmấtnướcdẫnđếnsốcgiảmthểtích
cóthểxảyranhanhchóng(Ulas et al.,2023).Tếbào
ruộtgiảmhấpthuchấtdinhdưỡngcóthểdẫnđếnhạ
đườnghuyếtđángkểdothiếuglucosetrongnão
nhiễmkhuẩnhuyếttoànthâncóthểgâycogiật(Mia
vàHasan,2021).Ngoàira,tìnhtrạngviêmtoànthân
vànhiễmtrùngmáucóthểdẫnđếnsốcnhiễmtrùng
kèmtheohạhuyếtápvàsuynộitạng(Mazzaferro,
2020).Từngàythứ4đếnngàythứ14,convậtbệnh
bắtđầupháttánvirusramôitrườngquachấtnônvà
phân(Mazzaferro,2020).Ngoàira,viêmcơtimdo
CPV-2gâyralàmộtbiểuhiệncựckỳhiếmgặptrên
lâmsàng,trừkhixảyranhiễmtrùngtrongtửcung
củachómẹhoặcởchóconsinhratừchómẹchưa
đượctiêmphòng(Mylonakis et al.,2016).
2.1.4. Các phương pháp chẩn đoán bệnh
*Chẩn đoán dựa vào triệu chứng lâm sàng
Việckiểmtracácdấuhiệutrêncơthểchóbệnh
vàbệnhsử nhằmmục đíchchẩn đoánsơbộ đặc
điểmbệnhthôngquanhữngdấuhiệulâmsàngđặc
trưngcủaCPV-2(bảng1)nhưchánăn,nônmửa,ủ
rũvàtiêuchảyramáu(AhmadvàWaheed,2020).
Ngoàira, cácdấuhiệu khácnhư niêmmạc xanh
xao,thờigianlàmđầymaomạchchậm,sốthoặc
hạthânnhiệtvàchócóbiểuhiệnđauđớnởbụng
cũngcầnđượcquantâm(Ulas et al.,2023).Mức
độnghiêmtrọngcủacácdấuhiệulâmsàngcóthể
khácnhautùytheođộtuổi,tìnhtrạngtiêmchủng
vàthờigianmắcbệnh(Ulas et al.,2023).Độchính
xácchẩnđoáncủaviệcchỉsửdụngcácdấuhiệu
lâmsàngvàkhámthựcthểđểđưarachẩnđoángiả
địnhvềparvoviruschỉlà58%(Mazzaferro,2020).
83
KHOA HỌC KỸ THUT THÚ Y TẬP XXXI SỐ 8 - 2024
*Chẩn đoán nhanh thông qua test kit (nguyên lý
miễn dịch)
Test nhanh phát hiện kháng nguyên là sắc
dòngchảyxétnghiệmmiễndịch(nguyêntắc
ELISA) để phát hiện định tính kháng nguyên
CPV-2ởchó.Bộkithiểnthịhaichữcáilà(T)và
(C)trênbềmặtthiếtbị.NếukhángnguyênCPV
tồntạitrongmẫu(phân),nóliênkếtvớikhángthể
đơndòngcóđộchọnlọccaovànhạyvớiCPV-2.
Cácphứchợpkhángnguyên-khángthểdichuyển
quamàngnhờlựcmaodẫnvàphảnứngvớikháng
thểCPV-2trênvạchxétnghiệm(T),dẫnđếnxuất
hiệnvạchkẻmàuđỏ.ChữCchobiếtthửnghiệm
được thực hiện chính xác và sẽ xuất hiện khi
quá trình kiểm tra hoàn tất. Xét nghiệm ELISA
nhanhđểpháthiệnnhiễmCPV-2trongthờigian
từ10-15phút màkhôngcần bấtkỳ thiếtbịđặc
biệtnào(Khatri et al.,2017).Đâylàxétnghiệm
phổbiếnnhấtđượccácbácsĩthúyvàkỹthuật
viênsửdụngđểxácđịnhCPV-2từphânvàmáu
củachóbịnhiễmbệnh(Khatri et al.,2017).Báo
cáocủaMazzaferro(2020)đãchỉrarằngđộnhạy
củaphươngphápELISAchỉđạtkhoảng65–82%,
trongkhiPCRđạtđến100%trongxácđịnhcác
biếnthểcủaCPV-2.
*Chẩn đoán xác định virus
Các xét nghiệm dựa trên phân tử được
phát triển để chẩn đoán CPV-2 bao gồm PCR
(PolymeraseChainReaction),realtime-PCR(RT-
PCR)đượcxemlàcóđộchínhxáccaohơncảso
vớicácphươngphápchẩnđoánkhác(Tuteja et
al.,2022).PhươngphápPCRđượcsửdụngđể
chẩnđoánnhanhnhiễmCPVquamẫuphânvà
máucủachóbệnh.Đồngthời,phươngphápnày
cònđượcsửdụngđểpháthiệncácbiếnthểkhác
nhaucủaCPV-2(Khatri et al.,2017).Ngườita
sửdụngmồichogenVP2,mộtgenđượcbảotồn
choproteinvirusđểthựchiệnPCR(Kumarvà
Nandi,2010).Cácxétnghiệmphântửnàycóđộ
nhạycaovớiđộđặchiệutừ66%đến100%.Các
xét nghiệm phân tử này diễn ra và hoàn thành
trong vòng 15–180 phút (Tuteja et al., 2022).
RT-PCRlàmộtcôngcụmớivàđượcnângcấp
đểxácđịnhvàđịnhlượngCPV-2(Khatri et al.,
2017).RT-PCRchokếtquảkhuếchđạitheothời
gian, không cần kiểm tra mẫu sau PCR bằng
thuốcnhuộmhuỳnh quangvìsảnphẩm tíchtụ
sẽchokếtquảnhiềumàuhơn(KumarvàNandi,
2010).Tổngthờigianyêucầuđểphântích20-30
mẫukhoảng6giờđốivớiPCRthôngthườngvà
3giờđốivớiRT-PCR(Tuteja et al.,2022).RT-
PCRmanglạihiệuquảcaohơntrongchẩnđoán
CPV-2nhưngcũngtốnnhiềuchi phíhơnPCR
(Mazzaferro,2020).
2.2. chế của các loại thuốc thường dùng
trong điều trị chó bệnh do CPV-2
CPV-2 làm tổn thương dạ dày, ruột gây tiêu
chảy(cóthểcómáu),óimửa.Dođó,cácphương
phápđiềutrịbệnhCPV-2sẽbaogồmliệupháp
hỗtrợbùđắpdịchcơthể,khángsinhchốngphụ
nhiễmvikhuẩnchốngnôn,liệuphápkhángvirus,
cácchấthỗtrợcầmmáuhoặc/vàtruyềnmáuvà
quảnlýchếđộănuống.
2.2.1. Truyền dịch
Việcduytrìdịchcơthểcũngnhưđiềuchỉnhcác
rốiloạnacid-basevàchấtđiệngiảilàvôcùngquan
trọng đối với chó bệnh do CPV-2 (Mazzaferro,
2020).NhữngchóbệnhdoCPV-2thườngtiêuchảy
nặngdẫnđếnmấtnước,truyềndịchđểcânbằng
nướcvàchấtđiệngiảilàthenchốt.Cácdungdịch
cânbằngđiệngiảinhưLactatedRingersthường
dùngđểphụchồithểtíchmáubanđầuvàbùđiện
giải(Mylonakis et al.,2016).Dựavàomứcđộmất
nướcvàhiệntượnggiảmthểtíchmáuđểxácđịnh
liềulượngvàtốcđộtruyềndịch.Điềunàygiúp
cảithiệncácthôngsốtướimáunhưlàmđầycác
mao mạch và làm hồng niêm mạc (Mazzaferro,
2020).Thôngthường,liềutruyềndịchchochóbị
sốc (80–90 ml/kg khối lượng cơ thể) được chia
thànhcácliềutruyềnliêntiếp15–20ml/kgkhối
lượngcơthểtrong15phútchođếnkhitìnhtrạng
bùnướcđượccảithiện(Mylonakis et al.,2016).Ở
nhữngconchóbệnhdoCPV-2màkhôngcóbiểu
hiệnvềsốcgiảmthểtích,quátrìnhbùnướccóthể
đượcphụchồisau12–24giờ.Sauđó,cóthểcung
cấplượngdịchduytrìhàngngày khoảng40-60
ml/kgtrọnglượng,tuỳtheolượngdịchthiếuhụt
trongcơthểchóbệnh(Thểtíchdịch(L)=khối
lượngcơthể(kg)x%mấtnước)vàlượngdịch
đang mất đi (Mazzaferro, 2020). Ngoài ra, cần
theodõithườngxuyênlượngglucosemáuvàbổ
sungkịpthờikhichóbệnhcóbiểuhiệnhạđường
huyết.Trongtrườnghợpnàyphảibổsungdung
84
KHOA HỌC KỸ THUT THÚ Y TẬP XXXI SỐ 8 - 2024
dịchdextrose(1-2ml/kgdextrose25%)cùngvới
dịchđiệngiải(Mazzaferro,2020).Lượngglucose
(dextrose)truyềnkhôngvượtquá0,5g/kg/giờ.
NhữngchóbệnhdoCPV-2thườngviêmđường
ruộtnênmấtproteincóthểdẫnđếngiảmalbumin
máu(<2g/dl)hoặcgiảmproteinmáu(<4g/dl).Nếu
albumintronghuyếttương<15g/lthìcungcấpdịch
colloid(hetastarchhoặcdextran70)20ml/kg/ngày,
nhấtlàchó conbị phù.Khi tiêu chảyquá nhiều,
ngộđộctoan(acidosis)cóthểxảyra,lúcnàytruyền
dịchcóbicarbonatelàcầnthiết.Chóóimửa quá
nhiềucóthểmấtpotassium(K+).Tuynhiên,việc
điềuchỉnhpotassiumcầnthựchiệnquavàingày
tốcđộtốiđalà<0,5mmol/kg/giờ,nênsửdụngmáy
truyềntựđộng(Mylonakis et al.,2016).
Trongquátrìnhtiêuchảyramáu,mộtlượnglớn
máubịmấtđi.Vìvậy,truyềnmáuđượcchỉđịnh
chonhữngconchóbịmấtmáuquánhiều.Thông
thường, máu được truyền tĩnh mạch với liều 10
ml/kgtrong 4–6 giờ (Tabary,2020) . Quyếtđịnh
truyền máu phải dựa trên các dấu hiệu lâm sàng
vàxétnghiệmcủathiếumáu.Nhữngchócóniêm
mạcnhợt nhạt và PCV<20% cóthể truyền máu
(Mylonakis et al.,2016).
2.2.2. Kháng sinh
Cáctếbàobiểumôởđườngtiêuhoácủachó
bệnhdoCPV-2bịpháhuỷlàmchovikhuẩntừ
trongruộtvàomáu,dẫnđếnnhiễmtrùngvànhiễm
độcnộiđộctốmáu.Dođó,việcdùngkhángsinh
hợp lý sẽ mang lại hiệu quả trong điều trị. Tuỳ
theomức độviêm ruột củachó bệnhdo CPV-2
đểlựachọnkhángsinhhợplý,manglạisựbảo
vệtốtchođườngruộtcủachóbệnh.Lưuýrằng,
cáckhángsinhnhómcephalosporinthếhệ3,hoặc
fluoroquinolonechỉ nêndùng chonhữngca cấp
tínhnguyhiểmtínhmạnghoặcchóconcómiễn
dịchkémvìđâylànhữngkhángsinhcựckỳquan
trọngcủanhâny(bảng2).
Bảng 2. Các loại kháng sinh thường dùng trong bệnh viêm ruột do CPV-2 ở chó
Tên kháng sinh Liều dùng, đường cấp Nhịp cấp, thời gian Nguồn
Ampicillin 20-40 mg/kg, IV 8 giờ/lần, 5 ngày Mazzaferro (2020)
Ampicillin-sulbactam 30-50 mg/kg, IV 6-8 giờ/lần, 5 ngày Mylonakis và cs. (2016)
Cefovecin 8 mg/kg, SQ 1 lần duy nhất Mazzaferro (2020)
Butorphanol 0,1-0,2 mg/kg, IV 4-6 giờ/lần, 5 ngày Mazzaferro (2020)
Cefotaxime 25 mg/kg, IV 24 giờ/lần, 5 ngày Reddy và cs. (2015)
Cefoxitin 20-30 mg/kg, IV 8 giờ/lần, 5 ngày Mazzaferro (2020)
Enrofloxacin 2-10 mg/kg, IV 24 giờ/lần, 3 ngày Mylonakis và cs. (2016)
Ghi chú: IV – intravenously: tiêm tĩnh mạch, SQ – subcutaneously: tiêm dưới da
2.2.3. Thuốc chống nôn
Trungtâmnônmửanằmởhànhtuỷ.Phảnxạnôn
xảyrakhikhitrungtâmnàybịkíchthíchbởinhững
tínhiệutừvỏnão(sợhãi),từcơquancảmgiác(mùi,
cảmgiácđau),từbộmáytiềnđình,taitrong(saytàu
xe).Ngoàira,trungtâmnôncònbịkíchthíchgián
tiếpbởicácyếutốkíchhoạtvùngcảmthụhoáhọc
(CTZ–Chemoreseptortriggerzone).VùngCTZsau
khibịkíchthích,cácchấtdẫntruyềnthầnkinhđặc
hiệusẽtruyềntínhiệuđếntrungtâmnônởhànhtuỷ
vàgâyraphảnxạnôn.Cácchấtdẫntruyềnthầnkinh
nàybaogồmserotonin,dopamine,acetylcholine
histamine(Garrett et al.,2003).Trướckhinôn,
hiệntượngcothắtnhuđộngruộttheochiềungược
lêntrênvàđẩycácchấtchứatrongruộtnonlên
tràng và dạ dày. Điều này làm cho phần trên ống
tiêuhoácăngphồng,tạoraxungđộngthầnkinhđến
trungtâmnônvàgâyraphảnxạnôn.
Một trong những triệu chứng phổ biến nhất
của viêm ruột CPV-2 là nôn mửa và có thể được
kiểmsoátbằngcáchsửdụngthuốcchống nônnhư
metoclopramidevàchlorpromazine.Metoclopramide
làchấtđốikhángdopamine,cótácdụngngănchặn
vùng kích hoạt có trong não gây buồn nôn và làm
tăng nhu độngđường tiêu hóa. Liều khuyến cáo
là 1,0–2,0 mg/kg/24 giờ nhưng không an toàn cho