ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
THIẾT LẬP QUY TRÌNH PHÁ VÁCH BÀO TỬ NẤM
LINH CHI GANODERMA LUCIDUM KẾT HỢP VỚI
ENZYME VÀ SIÊU ÂM
Ngành: CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Chuyên ngành: CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Giảng viên hướng dẫn : TS. NGUYỄN HOÀI HƯƠNG
Sinh viên thực hiện : ĐẶNG THỊ KIM TUYỀN
MSSV: 1411100465 Lớp: 14DSH03
TP. Hồ Chí Minh, 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan các số liệu và kết quả nghiên cứu trong đồ án này hoàn toàn trung
thực, chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các thông tin, tài liệu
trích dẫn trong đồ án này đều được ghi rõ nguồn gốc.
TP. Hồ Chí Minh, tháng 07 năm 2018
Sinh viên thực hiện
Đặng Thị Kim Tuyền
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực hiện đồ án, tôi đã nhận được rất nhiều sự hỗ trợ và giúp đỡ
từ phía nhà trường cũng như gia đình. Chính vì lí do đó, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu
sắc đến họ vì đã giúp tôi đạt được thành quả như hôm nay.
Lời đầu tiên tôi xin gửi tới Ban Giám hiệu Trường Đại học Công nghệ Thành
phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện để tôi được học tập thật tốt tại trường trong thời
gian qua và quý Thầy (Cô) của Viện Khoa học Ứng dụng lời cảm ơn sâu sắc, niềm tự
hào vì đã được học tập tại đây. Bên cạnh đó, để hoàn thành được bài báo cáo này, tôi
xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Hoài Hương đã tận tình chỉ dạy tôi, cho tôi thêm
động lực mỗi khi gặp khó khăn, nhờ có cô tôi mới có thể hoàn thành tốt nhất đề tài của
mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn các anh chị, các bạn làm đồ án tại phòng thí nghiệm
Công nghệ Sinh học, trường Đại học Công Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh và các em
Nguyễn Bảo Trân, Nguyễn Ngọc Gia Bảo và Hồ Lí Hải Vân (15DSH) đã giúp đỡ tôi
và nhóm thực hiện đề tài nhiệt tình trong suốt quá trình thực hiện đồ án.
Ngoài ra tôi cũng xin cảm ơn quý Thầy (Cô), các anh chị phụ trách phòng thí
nghiệm khoa Dược, trường Đại học Công Nghệ Thành phố Hồ Chí Minh đã hỗ trợ tôi
về thiết bị và dụng cụ để tôi có thể hoàn thành đồ án tốt nghiệp.
Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đối với gia đình, người thân và các bạn bè
tôi, đã luôn quan tâm, động viên tôi trong quá trình học tập và hoàn thành báo cáo.
Trong quá trình hoàn thiện báo cáo không tránh khỏi những thiếu sót nhất định
mà tôi chưa thể khắc phục nên tôi rất mong nhận được sự góp ý của quý Thầy (Cô) để
đề tài này được hoàn chỉnh hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện
Đặng Thị Kim Tuyền
Đồ án tốt nghiệp
i
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.......................................................................................... v
DANH MỤC BẢNG.................................................................................................................. vi
DANH MỤC HÌNH ẢNH ........................................................................................................ ix
ĐẶT VẤN ĐỀ...............................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN .....................................................................................................4
1.1. Giới thiệu về nấm Linh chi và bào tử nấm Linh chi ...............................................4
1.1.1. Giới thiệu về nấm Linh chi .............................................................................................4
1.1.1.1. Phân loại ......................................................................................................................5
1.1.1.2. Đặc điểm sinh học của nấm Linh chi........................................................................8
1.1.2. Bào tử nấm Linh chi ........................................................................................................9
1.2. Thành phần hóa học chủ yếu của nấm Linh chi và bào tử nấm Linh chi ....... 12
1.2.1. Các polysaccharide và peptidoglycan......................................................................... 15
1.2.2. Triterpenes ...................................................................................................................... 17
1.2.3. Saponin ........................................................................................................................... 22
1.2.4. Acid béo ........................................................................................................................... 23
1.2.5. Các thành phần khác.................................................................................................... 24
1.3. Công dụng của nấm Linh chi và bào tử Nấm Linh chi........................................ 24
1.3.1. Phòng chống ung thư ................................................................................................... 26
1.3.2. Khả năng kháng oxi hóa .............................................................................................. 27
1.3.3. Điều trị bệnh đái tháo đường ...................................................................................... 28
1.3.4. Điều trị các bệnh về tim mạch..................................................................................... 28
1.3.5. Tăng cường hệ miễn dịch ............................................................................................ 29
1.4. Phương pháp phá vỡ và trích ly hoạt chất từ bào tử nấm Linh chi ................. 29
1.4.1. Enzyme chitinase ........................................................................................................... 30
1.4.2. Giới thiệu về siêu âm phá tế bào ................................................................................. 33
1.4.2.1. Khái niệm .................................................................................................................. 33
1.4.2.2. Bản chất của sóng âm .............................................................................................. 34
1.4.2.3. Nguyên lý tác động của sóng siêu âm.................................................................... 34
Đồ án tốt nghiệp
ii
1.4.2.4. Tác động của sóng siêu âm lên tế bào ................................................................... 36
1.4.2.5. Ứng dụng của sóng siêu âm .................................................................................... 36
1.4.2.6. Thiết bị phát sóng siêu âm ...................................................................................... 37
1.4.3. Các phương pháp phá vỡ bào tử nấm Linh chi ....................................................... 38
1.4.4. Phương pháp trích ly hoạt chất thu dầu bào tử ....................................................... 41
CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................. 46
2.1. Vật liệu nghiên cứu ...................................................................................................... 46
2.1.1. Vật liệu ............................................................................................................................ 46
2.1.2. Nơi thực hiện ................................................................................................................. 46
2.1.3. Thời gian thực hiện ...................................................................................................... 46
2.1.4. Thiết bị - dụng cụ và hóa chất..................................................................................... 46
2.1.4.1. Thiết bị ....................................................................................................................... 46
2.1.4.2. Dụng cụ...................................................................................................................... 47
2.1.4.3. Hóa chất – Môi trường nuôi cấy ............................................................................ 48
2.2. Phương pháp nghiên cứu............................................................................................ 52
2.2.1. Thu enzyme chitinase bằng lên men thể rắn ............................................................ 54
2.2.1.1. Phương pháp nuôi cấy Trichoderma harzianum T2 trên môi trường thạch
PDA ............................................................................................................................ 55
2.2.1.2. Phương pháp hoạt hóa Trichoderma harzianum T2 .......................................... 55
2.2.1.3. Thu enzyme dịch trích ly bằng phương pháp tăng sinh trên môi trường rắn ... 55
2.2.1.4. Phương pháp xác định môi trường nuôi cấy nấm Trichoderma harzianum
T2 tối ưu hóa để thu enzyme chitinase ................................................................. 55
2.2.2. Khảo sát ảnh hưởng của siêu âm trong phá vỡ bào tử nấm Linh chi ................. 56
2.2.2.1. Phá vách bào tử nấm linh chi bằng phương pháp lạnh đông kết hợp sử dụng
enzyme thương mại Cellulase (EC), dịch tăng sinh nấm Trichoderma
harzianum T2 (DTL) và siêu âm............................................................................. 57
2.2.2.2. Phương pháp xác định số lượng bào tử bằng buồng đếm hồng cầu ................. 57
2.2.3. Khảo sát ảnh hưởng chế độ tiền xử lý bào tử .......................................................... 60