Đối tượng và phương pháp nghiên cứu của kinh tế chính trị Mác - Lênin

Ế Ủ Ứ ƯƠ Ố ƯỢ NG VÀ PH NG PHÁP NGHIÊN C U C A KINH T  CHÍNH

ế ủ chính tr  Mác ­ Lênin

ế

ậ ữ ủ ể ứ

ế ng c a kinh t ấ ứ ố ượ ng nghiên c u. Ch  nghĩa tr ng th ị

ọ ạ ươ ề ố ượ ứ ủ ng nghiên c u c a môn kinh t ủ

ự ả

ế ế ị ư ả ự ư ệ

ấ

ả ệ ế ề ữ  b n ch

ư ả ấ ư ả  chi ph i n n s n xu t t ậ ủ

ộ ủ ủ

ử ủ ủ  b n ch  nghĩa l

ế ế các n ị

ủ ấ ị ướ ư ả c t ế ọ  chính tr  thành khoa h c kinh t ấ ẫ ậ ậ ủ i coi các quy lu t c a ch  nghĩa t ườ i, ph  đ nh tính ch t l ch s  c a ch  nghĩa t ệ ế ọ  h c hi n đ i  ế , bi n kinh t ấ ư ả b n ch  nghĩa và mâu thu n giai c p trong ch

ủ ế ứ ng nghiên c u c a kinh t

ẩ  Ch ng Đuyrinh

ấ ế ủ  chính tr  h c, theo nghĩa r ng nh t, là khoa h c v

ộ ữ ự ậ ổ

ề ố ượ ố ị ọ ấ ữ ề

ữ ấ ẩ ộ ổ ướ ổ

ế ệ ở ậ

ấ ả ọ ướ t c  m i n

ị ề ự ộ ờ ạ ị ọ  có tính ch t l ch s

ử

ướ ế ậ ặ

ộ ư ệ ủ ừ ứ ủ ổ ỉ

ư ế ấ ể ậ ộ

ồ ụ ạ ư ệ ề ấ ạ ổ

ị ả ạ ữ ậ

ậ ấ ứ ạ ượ ạ ị ử ề

ổ

ụ ộ

ố ả ộ ấ ử ủ ử

ứ ả ề ị ả ụ ộ ấ ị ố ộ ậ

ấ ấ ổ ầ i đ i v i s n xu t và trao đ i.

ị

ươ ế ng th c s n xu t nh t đ nh và tính t

ở ạ ố ớ ả ể ứ ự ấ ế t y u c a s  thay th  ph ấ ủ ự ơ ấ ị ươ ấ ế ng th c s n xu t cao h n. Tác ph m ươ ẩ  T  b n

ế ộ ị Đ I T Ị TR  MÁC ­ LÊNIN ố ượ ị Đ i t ị ử ị  chính tr  có   L ch s  cho th y quá trình hình thành và phát tri n môn kinh t ươ   ọ ng nh ng nh n th c khác nhau v  đ i t ự ư ằ    chính tr  là lĩnh v c l u thông cho r ng, đ i t ố ượ ủ ế ể ng nghiên   mà ch  y u là ngo i th ng. Ch  nghĩa tr ng nông chuy n đ i t ỉ ớ ạ ở ả   ứ ừ ạ ư ấ  s n  lĩnh v c l u thông sang lĩnh v c s n xu t, nh ng l c u t i h n  i ch  gi ị ị ấ ổ ể    chính tr  là  chính tr  t xu t nông nghi p. Kinh t  s n c  đi n xác đ nh kinh t ề ả ọ ả ủ ự khoa h c kh o sát v  b n ch t và nguyên nhân c a s  giàu có, có nh ng phát   ủ  ấ ị ố ề ữ hi n nh t đ nh v  nh ng quy lu t kinh t ủ ạ ư    b n là quy lu t c a quá trình nghĩa, nh ng l ư  ủ ị lao đ ng nói chung c a loài ng ạ ộ ố ạ ở ả   b n. M t s  nhà kinh t i tách ầ ỏ ị    thu n tuý, chính tr  kh i kinh t ậ ủ  ệ ả che đ y quan h  s n xu t t ư ả  b n. nghĩa t ị  ủ ủ ệ  chính tr Quan ni m c a ch  nghĩa Mác v  đ i t ể ệ ượ  c a Ph.Ăngghen. Ph.Ăngghen   đ c th  hi n rõ trong tác ph m ọ ấ ề  ạ đã nh n m nh: "Kinh t ạ ậ   ư ệ ố ự ả  li u sinh ho t v t nh ng quy lu t chi ph i s  s n xu t và s  trao đ i nh ng t ấ ả   ả ườ ệ ườ i ta s n xu t s n i... Nh ng đi u ki n trong đó ng ch t trong xã h i loài ng ạ   ỗ ướ ỳ ừ ề i c, và trong m i n c, l ph m và trao đ i chúng, đ u thay đ i tu  t ng n ị  ế ể ỳ ừ ổ  chính tr thay đ i tu  t ng th  h . B i v y không th  có cùng m t môn kinh t ử ượ ậ   ấ ả ọ ấ c... V y c và cho t duy nh t cho t t c  m i th i đ i l ch s  đ ử. Nó  ấ ị ấ ộ ế  chính tr , v  th c ch t là m t môn khoa h c môn kinh t ổ   ấ ị ứ ư ệ  li u luôn luôn thay đ i;  li u có tính ch t l ch s , nghĩa là m t t nghiên c u t ể   ạ ữ ứ nó nghiên c u tr c h t là nh ng quy lu t đ c thù c a t ng giai đo n phát tri n ủ ả ấ   c a s n xu t và c a trao đ i, và ch  sau khi nghiên c u nh  th  xong xuôi r i nó ớ   m i có th  xác đ nh ra m t vài quy lu t hoàn toàn có tính ch t chung, thích d ng, ẳ   nói chung, cho s n xu t và trao đ i... Ch ng h n nh  vi c dùng ti n kim lo i đã ệ ự ụ ộ   làm cho m t lo t quy lu t phát huy tác d ng, nh ng quy lu t này có hi u l c cho ấ ứ ướ   c dùng làm c nào và b t c  giai đo n l ch s  nào mà ti n kim lo i đ b t c  n ệ ươ ph ng ti n trao đ i" ươ ẩ ứ ươ   ng th c s n xu t và ng th c phân ph i s n ph m cũng ph  thu c vào ph Ph ề ị ổ ủ ữ   trao đ i c a m t xã h i nh t đ nh trong l ch s , vào nh ng ti n đ  l ch s  c a xã ủ   ộ ế ỉ ơ ộ h i đó. Tuy v y, phân ph i không ch  đ n thu n là m t k t qu  th  đ ng c a ộ ả s n xu t và trao đ i, nó cũng có tác đ ng tr  l ẹ Theo nghĩa h p, kinh t ấ ứ ả ph ằ ộ ả s n xu t đó b ng m t ph ề ẫ ể Mác là m t ki u m u v  kinh t ổ ộ   ủ  chính tr  nghiên c u s  phát sinh, phát tri n c a m t ứ   ng th c ư ả  c a C. ủ   ự ứ ả ẹ  chính tr  theo nghĩa h p, trong đó phân tích s

ươ ng th c s n xu t t

t cho l n xu t b n th

ị ứ ề ấ ả ươ ng nghiên c u là ph

ổ ấ ủ

ẩ

ệ ấ ư ả ứ ấ ế ủ

ị ệ chính tr  "tuy t nhiên không nghiên c u "s

ộ ấ ữ ườ ớ i v i ng

ườ ể

ư ả ộ ủ ả ế ấ  hàng hoá t

ệ ườ ế ư ậ ọ ề ị

ạ ữ ấ ủ ả ậ ủ  b n ch  nghĩa. ộ ủ  chính tr  nghiên c u quan h  xã h i c a con ng ấ

ổ ề ả ố

ậ ữ ạ  đ i t ủ ả i, ữ i. Tóm l

ị ứ ườ ấ chính tr  là ph

ộ ẫ ấ ệ

ệ ả ế ố ầ ng t ng.

ộ

ể ấ ả ấ ủ ự ượ

ấ ự ấ ấ ị ế ự ế ng s n xu t d n đ n s  bi n đ i c a quan h ả ả ộ ẩ

ư ệ ự ị ế

ứ

ộ ng lao đ ng và t ứ ộ ấ ng s n xu t trong m c đ  làm rõ s ả ể ủ ự ượ ể ủ ự ượ ứ ả ể ự ượ ự ệ ệ ả ể ủ

ấ ứ ả

ủ ả ậ ả ấ ố ổ

ườ ớ i v i ng ủ ả ị ế ấ

ố ệ ả ơ ở ủ ầ

ệ ữ ấ ệ ầ ấ ị

ệ ả ế ọ i quan h  s n xu t và đóng vai trò quan tr ng trong phát tri n kinh t

ế ủ ướ ệ ấ

ệ ả ế ậ ể ộ c trong xã h i hi n đ i. ố ộ ị

c a nhà n ệ ả ượ ạ ệ ả ấ ả

ể ư ng kinh t

ủ ệ ự ệ ủ ế  thu c bên trong c a các hi n t

ạ ệ ượ ư ệ ạ

ơ ở ậ ấ ủ ự ố

ề ệ ư ả , t ọ ả ế ệ

ệ ả ậ ụ ế ậ ằ ộ

ự ự ễ ả ộ ữ   ủ ứ ả ấ ư ả ể ủ  b n ch  nghĩa, nêu lên nh ng phát sinh, phát tri n c a ph ề ị ẩ ự   ữ ư ả ủ ủ ị ự ủ ố  b n và s  chu n b  nh ng ti n đ  cho s  ra nhân t  ph  đ nh c a ch  nghĩa t ứ  ầ ế ờ ự ớ ươ ờ ủ ấ ứ ả i t a vi đ i c a ph ng th c s n xu t m i. Trong l ứ   ố ượ ẩ ấ ng th c nh t tác ph m này, C. Mác đã xác đ nh đ i t ớ   ứ ệ ả ả ữ  b n ch  nghĩa và nh ng quan h  s n xu t và trao đ i thích  ng v i s n xu t t ậ ậ   ủ ươ ố ụ ph ng th c  y và m c đích cu i cùng c a tác ph m này là tìm ra quy lu t v n ạ ộ ộ  c a xã h i hi n đ i. đ ng kinh t ự  ị ứ ế V.I. Lênin cũng xác đ nh: Kinh t ứ ả   ệ ữ ả i trong s n s n xu t" mà nghiên c u nh ng quan h  xã h i gi a ng ứ ằ   ế ộ ấ xu t, nghiên c u ch  đ  xã h i c a s n xu t" và phê phán quan đi m cho r ng ị  chính tr  là khoa h c v  kinh t kinh t ế ứ   Nh  v y, kinh t i hình thành ấ ả   trong quá trình s n xu t và tái s n xu t c a c i v t ch t và v ch rõ nh ng quy ấ ế ả t s n xu t, phân ph i, trao đ i và tiêu dùng nh ng c a c i đó trong lu t đi u ti   ố ượ   ộ ấ ị ộ ớ ự ể ng nh ng trình đ  nh t đ nh v i s  phát tri n xã h i loài ng ứ ả ươ ế ủ   ng th c s n xu t hay nói cách khác là nghiên c u c a kinh t ứ ự nó nghiên c u các quan h  s n xu t trong m i liên h  và s  tác đ ng l n nhau   ượ ả ớ ự ượ v i l c l ng s n xu t và ki n trúc th ả   ủ ự ượ ộ ợ ệ ả ng s n Các quan h  s n xu t ph i phù h p m t trình đ  nh t đ nh c a l c l ệ  ổ ủ ấ ẫ xu t, s  phát tri n c a l c l ấ ở ạ ự ượ ấ ệ ả ả i l c l s n xu t và quan h  s n xu t tác đ ng tr  l   ng s n xu t, đ y nhanh ấ ả ặ ho c kìm hãm s  phát tri n c a l c l ng s n xu t. ố ượ  li u lao   Kinh t  chính tr  không nghiên c u b n thân đ i t ự  ả ộ đ ng mà nghiên c u vi c phát tri n l c l ế   ấ phát tri n c a quan h  s n xu t do s  phát tri n c a l c l ng s n xu t quy t ấ ứ ị   đ nh. Nó cũng không nghiên c u b n thân c a c i v t ch t, mà nghiên c u quan ườ ệ ữ   i trong quá trình s n xu t, phân ph i, trao đ i và tiêu h  gi a ng ữ dùng nh ng c a c i này. ế   ế  chính tr  cũng quan tâm đ n m i liên h  gi a quan h  s n xu t và ki n Kinh t ở ượ   ượ ng trúc th ng t ng, b i vì các quan h  s n xu t là c  s  c a ki n trúc th ầ ộ   ượ ế ng t ng, nh t là quan h  chính tr , pháp lu t, v.v. tác đ ng t ng và ki n trúc th ể   ấ ở ạ tr  l , bi u ệ hi n rõ nh t là vai trò kinh t ứ ớ   ấ ế  chính tr  nghiên c u quan h  s n xu t trong m i liên h  và tác đ ng v i Kinh t ứ   ầ ế ự ượ ng t ng, nh ng không ph i là nghiên c u l c l ng s n xu t và ki n trúc th ệ ả   ệ ượ ề ữ  mà đi sâu v ch rõ b n nh ng bi u hi n b  ngoài c a các hi n t ữ ộ ố ấ   ch t, tìm ra nh ng m i liên h  và s  l ng và ế    trên c  s  đó hình thành các ph m trù và khái ni m nh  hàng quá trình kinh t ế    b n, thu nh p qu c dân, v.v.. K t qu  cao nh t c a s  phân tích hoá, ti n t ấ  nói chung là phát hi n ra khoa h c các quan h  s n xu t, các quá trình kinh t   ứ   ủ các quy lu t, tính quy lu t kinh t  và s  tác đ ng c a chúng nh m m c đích  ng ệ ụ d ng m t cách có hi u qu  trong th c ti n.

ệ ữ ả ả ph n  ánh nh ng m i liên h  nhân qu  b n ch t, t

ườ ả ặ ạ ủ ng và quá trình kinh t

ậ ự ấ ế . Cũng nh ệ có tính khách quan, không l

ớ ủ ư i. Nh ng, khác v i quy lu t t

ỉ ủ ệ

ị

ậ i trong m i ph

ợ ậ

ấ ậ ậ ử ấ ấ ớ

ạ ậ

ộ ậ ế ỉ ị

ề ệ , v.v., đó là nh ng quy lu t đ c thù.

ấ ằ

ế ệ ậ ổ c a nhà n

ế

ộ ấ ị

ổ ụ ạ ộ ế  thay đ i thì chính sách kinh t

ượ c s a đ i, b  sung và hoàn thi n sau khi đã đ

ị ổ ư

ệ ứ ả ứ

ỏ ế ị  chính tr . ị ớ ọ ủ ế ư ệ ầ khác, c  th  nh : kinh t

t kinh t ế ữ ị

ụ ể ế  chính tr  v i các môn kinh t ế ệ  công nghi p. Gi a kinh t ữ ộ

ổ ế ộ ữ ế ệ ậ ị

ể ứ ụ

ữ . Còn nh ng k t lu n, nh ng nguyên lý c a các b  môn kinh t

do kinh t ố ậ ạ ế ể ứ ủ ữ ộ ị ụ ế ặ ơ

ữ ế ấ ộ

ướ ế

ị ủ ễ ế ễ ế

ờ ứ ố ủ ậ ả ậ   ọ ơ ả  chính tr  là b  môn khoa h c c  b n, cung c p nh ng nguyên lý lý lu n ạ   ồ ọ ng cho các ho t  khác. Đ ng th i, nó đ nh h ị ể  ự ự  chính tr  th . Ý nghĩa th c ti n và s c s ng c a kinh t ễ ự    ch  các ph m trù, quy lu t, nguyên lý c a nó ph n ánh sát th c ti n kinh

c.

ề ự ố ữ ế ậ ị

ố ậ ế

ọ ể ủ ị ứ ị ồ ế ằ ề

ử ế ộ

ị ả ử ụ ể ủ chính tr  t ớ ế ọ ưở ủ ư ả ố ế ậ ấ ế   Quy lu t kinh t t y u, ặ ệ ượ ư  i c a các hi n t th ng xuyên l p đi l p l ế ậ ộ    nhiên, các quy lu t kinh t các quy lu t t  thu c ườ ứ ậ ậ ự  vào ý chí và nh n th c ch  quan c a con ng ạ ộ ấ ế ế ủ  ch  xu t hi n trong quá trình ho t đ ng kinh t nhiên, quy lu t kinh t  c a con   ỉ ồ ạ ử ế ườ ậ ề   ữ  có tính l ch s , nó ch  t n t i. Vì v y quy lu t kinh t ng i trong nh ng đi u ế ồ ạ ữ ấ ị ệ ị ươ   ọ  t n t ki n l ch s  nh t đ nh. Có nh ng quy lu t kinh t ng ậ ề ự ọ ứ ả ư ệ  ữ th c s n xu t, g i là quy lu t chung (nh  quy lu t v  s  phù h p gi a quan h ả ấ ả ộ ủ ự ượ ệ   ậ ế s n xu t v i tính ch t và trình đ  c a l c l ng s n xu t, quy lu t ti t ki m ữ ầ ậ ờ th i gian, quy lu t nâng cao nhu c u, v.v.). L i có nh ng quy lu t kinh t    ch  tác ấ ị ộ ư ế ộ ố  ­ xã h i nh t đ nh, nh  quy lu t giá tr , quy đ ng trong m t s  hình thái kinh t   ậ ặ ậ ư ữ lu t l u thông ti n t ề ế ế ầ  là hai v n đ  khác nhau.  và chính sách kinh t C n chú ý r ng, quy lu t kinh t ế ủ ằ ướ ể c nh m tác  là t ng th  các bi n pháp kinh t Chính sách kinh t   ữ ờ ộ ấ ị ộ  theo nh ng m c tiêu nh t đ nh trong m t th i gian đ ng vào các ngành kinh t   ướ ủ ộ ệ ủ   c. Khi nh t đ nh. Nó là m t khái ni m thu c ho t đ ng ch  quan c a nhà n ể  ế ổ tình hình kinh t  cũng thay đ i theo. Nó có th ướ ử ổ ượ c ban hành. Nghiên c nhà n   đ ệ   ư ế ả ế ứ , nh ng vi c  chính tr  ch a ph i là nghiên c u chính sách kinh t c u kinh t ứ ị ự   ế nghiên c u các chính sách kinh t  chính tr , d a  đòi h i ph i nghiên c u kinh t ế ơ ở trên c  s  khoa h c c a kinh t ế  C n phân bi ế ể ệ    nông nghi p, kinh t phát tri n, kinh t  chính tr  và ề ự   các b  môn nói trên có s  khác nhau v  trình đ  khái quát hoá. Nh ng nguyên lý ế ố    chính tr  phát hi n có ý nghĩa ph  bi n đ i và nh ng quy lu t kinh t ơ ở  ế ộ ề ớ v i toàn b  n n kinh t  qu c dân, có th   ng d ng trong các ngành và các c  s ỉ  ế ữ ế  khác ch kinh t ộ có th   ng d ng trong ph m vi ngành ho c nh ng đ n v  kinh t    thu c ngành đó. ị Kinh t ộ cho các b  môn khoa h c kinh t ộ đ ng th c ti n kinh t ạ ệ ở ỗ hi n  ế ộ ủ ấ ướ  ­ xã h i c a đ t n t ự ứ ầ  chính tr  Mác­ Lênin C n có s  nh n th c đúng v  s  gi ng nhau gi a kinh t   ọ   ự ộ ườ ế ọ i đã đ i l p m t cách c c đoan hai môn khoa h c  h c. Không ít ng và kinh t ấ ọ ử   này. Nghiên c u l ch s  các h c thuy t kinh t  cho th y hai môn khoa h c này ố ộ   có chung m t ngu n g c, hay nói khác, đ u n m trong dòng phát tri n c a l ch ị ế ọ ử    h c là m t nhánh "phái . Trong dòng l ch s  đó, kinh t s  các h c thuy t kinh t ế ủ ị ư ả ủ  s n, nên nó ch u  nh h sinh" c a kinh t   ng c a A. Smith và D. ầ ị ứ Ricardo và thích  ng v i yêu c u l ch s  c  th  c a ch  nghĩa t b n.

ị ỗ ở ệ ế ữ

ộ ố ủ u đi m c a kinh t ữ chính tr  Mác ­ Lênin  ậ ừ ượ

ể ệ ư

ụ ể ấ ươ ồ ắ

ộ ớ ố ậ ố ụ ể ễ ậ i có  u đi m là v n d ng ph ồ ị ở ậ

ộ ắ ề ặ ế

ị ế h c v i kinh t ủ

ế ủ

ữ

ị ọ ọ ủ ẳ

ị ở ể

ị ế chính tr  Mác ­ Lênin

ệ ứ ố ượ

ạ ữ ứ ọ

ữ ươ ử ụ

ư

ả ế ế ử

ợ ươ ng pháp h  th ng... Đó là nh ng ph ng pháp đ

ọ

ọ ự ươ ế ọ ự  nhiên, kinh t chính tr  không th  ti n hành các ph

ệ ệ

ệ ộ ề

ệ ậ ườ

ệ ủ i ích c a con ng ế ủ ế ọ

ậ ươ ng hoá khoa h c. Ph ế ố ả ẫ ứ ỏ ạ ỏ ng đ

ấ ấ ng, t

ế ậ

ề ấ ấ ầ ng pháp này là gi

ệ

ươ ụ ể ằ ệ ả ữ ả ấ

ướ ạ ấ ủ ờ

ầ ự ủ ượ ệ

ữ ạ  l

ượ ạ c l t và đ y đ  này đ

ả ừ ượ

ộ i v i m c đ  ít ho c nhi u

ấ ả ề ở ấ ả t c  các n  t ệ

ồ ạ ủ Ư ể    ch  phát hi n nh ng nguyên lý ả ng chi ph i quá trình s n xu t xã h i. Còn kinh chung và nh ng quy lu t tr u t   ế ậ   ạ ế ế ọ ư ng pháp ti p c n t  h c tuy phi n di n nh ng l ệ   ữ ạ ằ tình hu ng (case study) và minh ho  b ng đ  th , bi u đ  g n v i nh ng hi n ượ ộ   ng c  th  di n ra trên b  m t xã h i. B i v y, không nên đ i l p m t cách t ấ ị ế ọ ớ ự c c đoan kinh t  chính tr  Mác ­ Lênin. Thái đ  đúng đ n nh t là   ề ả   ữ ữ ắ  chính tr  Mác ­ Lênin, coi đó là n n t ng n m v ng nh ng nguyên lý c a kinh t ươ ế  khác, và ti p thu có phê phán, có ng pháp c a các môn khoa h c kinh t ph   ế  ọ ọ ế ọ ự  h c làm phong phú thêm kinh t ch n l c nh ng thành t u khoa h c c a kinh t ệ ố   ế ủ ọ ị chính tr  Mác – Lênin. C. Mác đã kh ng đ nh h c thuy t c a mình là h  th ng ệ ứ ừ ế kinh t  chính tr  "m " bi n ch ng và phát tri n không ng ng. ứ ủ ươ ng pháp nghiên c u c a kinh t Ph ư  ự ệ ậ ể ng nghiên c u vào t Đ  nh n th c hi n th c khách quan và tái hi n đ i t ế  ấ ậ ộ ệ ố duy, c u thành m t h  th ng nh ng ph m trù và quy lu t, khoa h c kinh t ứ ệ ị ậ   ng pháp khoa chính tr  cũng s  d ng phép bi n ch ng duy v t và nh ng ph ự   ứ ệ ượ ọ ng nghiên c u, xây d ng h c chung nh  mô hình hoá các quá trình và hi n t ừ ượ ệ ố ng hoá, phân    thuy t, ti n hành th  nghi m, quan sát th ng kê, tr u t các gi ượ ử  ươ ữ ệ ố ổ c s tích và t ng h p, ph ớ ộ ả ụ    nhiên và khoa h c xã h i. Tuy nhiên, khác v i các d ng c  trong khoa h c t ể ế ị ng pháp môn khoa h c t   ỉ ự ờ ố   ể ử th c nghi m trong phòng thí nghi m mà ch  có th  th  nghi m trong đ i s ng ự ệ ử ự ệ ế ụ    đ ng hi n th c, trong các quan h  xã h i hi n th c. Các th  nghi m v  kinh t ể ữ ệ   ử ả ế ợ ạ i, vì v y ki m tra nh ng gi i pháp, th  nghi m ch m đ n l ạ ữ ươ   ế ấ ạ ỉ ượ ụ ể c ti n hành trong nh ng ph m vi r t h n ch . Do v y, ph ng c  th  ch  đ ừ ượ ị ọ    chính tr  là tr u t pháp quan tr ng c a kinh t ng pháp ọ ữ ừ ượ ng hoá khoa h c đòi h i g t b  nh ng y u t  ng u nhiên x y ra trong tr u t   ệ ượ ể   ữ ượ ữ ữ c nghiên c u, tách ra nh ng cái đi n nh ng quá trình và nh ng hi n t ơ ở ấ   ệ ượ ữ ổ ề ữ ị ng và quá trình đó, trên c  s   y hình, b n v ng,  n đ nh trong nh ng hi n t ấ   ả ệ ượ ấ ủ ắ ộ ế ừ ả ượ ả  b n ch t c p m t ti n đ n b n ch t c b n ch t c a các hi n t n m đ ả ữ ạ ữ ơ ộ ở    trình đ  sâu h n, hình thành nh ng ph m trù và nh ng quy lu t ph n ánh ọ ớ   ả ữ nh ng b n ch t đó. V n đ  quan tr ng hàng đ u trong ph i ạ ỏ ữ ạ ủ ự ừ ượ ề ặ ủ   ng hoá. Vi c lo i b  nh ng cái c  th  n m trên b  m t c a h n c a s  tr u t ệ   ố ượ ả ả ố ộ c m i quan h  b n ch t gi a các hi n cu c s ng ph i b o  đ m tìm ra đ ồ ượ ả ả ả i d ng thu n tuý nh t c a nó; đ ng th i ph i b o đ m không làm t   ng d ấ ộ ỳ ệ   ứ ệ ượ c tu  ti n, m t n i dung hi n th c c a các quan h  đ c nghiên c u; không đ ạ ỏ ạ ỏ   ặ ượ ạ ỏ c phép lo i b , ho c ng i cái đáng lo i b . i, gi lo i b  cái không đ ố   ở ủ ầ ị ượ ế ầ ừ ượ ớ ạ c quy đ nh b i chính đ i ng hoá c n thi i h n tr u t Gi ư ả ủ ấ ủ ả ụ ể ạ ứ ượ  b n hoàn toàn ng nghiên c u. Thí d , đ  v ch ra b n ch t c a ch  nghĩa t t   ự ự  ặ ầ ể ỏ ng hoá s n xu t hàng hoá nh , m c dù nó th c s có th  và c n ph i tr u t ứ ồ ạ ớ ư   ủ ướ ư ả ặ  b n ch  nghĩa, nh ng t n t c t ư ả   ề ệ ở ả ừ ượ ượ , b i vì t c tr u t không đ  b n ữ ơ ề ệ ệ ấ   i c a mình; h n n a, càng l y quan h  hàng hoá ­ ti n t ng hoá b n thân quan h  hàng hoá ­ ti n t  làm hình thái t n t

ộ ở ể ượ ừ ượ c tr u t

ủ ủ ệ ộ b n không còn là ch  nghĩa t ng hoá vi c chuy n hoá s c lao đ ng thành hàng hoá, b i vì ư  ư ả ứ

ọ ắ ề ứ

ờ ạ

ổ ạ ộ ệ ữ ả ượ

ữ ế ụ ể ữ c b  sung b ng m t quá trình ng ng đ n c  th . Cái c  th  này không còn là nh ng hi n t ừ ụ ể ế   ớ ng hoá khoa h c g n li n v i quá trình nghiên c u đi t  c  th  đ n ố   ệ ữ ng, nh  đó nêu lên nh ng khái ni m, ph m trù và v ch ra nh ng m i ừ  ằ ượ ạ i ­ đi t c l ộ   ỗ ng h n đ n,

ậ ủ ờ ố ệ ượ ộ

ọ ớ ề ươ ỏ ắ ng pháp

ả ắ ầ ừ duy lôgíc cũng ph i b t đ u t

ủ

ị

ắ ả ư ả ậ ư  đâu thì quá trình t  đó.   ộ ự  ế ụ ủ ẳ ề   ấ ừ ượ ng và nh t quán v  lý i m t hình thái tr u t ậ   ữ ắ ố c u n n n, nh ng u n n n theo nh ng quy lu t

ị ấ ự ậ ộ ố ự ử ướ ượ ử ệ

Ị Ế Ủ

ả Ứ Ế

ị ế

ế ủ ậ ợ

ủ ủ ậ

ệ ậ ế ể ộ ọ

ự ử ụ ể ế chính tr  Mác ­ Lênin là m t trong ba b  ph n h p thành c a ch  nghĩa ộ t h c và ch  nghĩa   ự ủ ự   chính tr  Mác ­ Lênin là bi u hi n m u m c c a s ị  ế  chính tr

ứ ữ

ứ ề ự ậ ộ

ệ ả ữ ẫ ộ

ế ệ ả ấ ế ủ ữ ậ ầ ng t ng, v  nh ng quy lu t kinh t

ự ậ ị ấ ế ộ ữ ể

ấ ậ ộ ị ủ ể ể

ư ả ườ ử i nói chung, v  ch  nghĩa t i thích các hi n t

ễ

ế ề ướ ế ể ự ng phát tri n kinh t

ế ị

ướ ế

ộ ơ ở ế ậ và cũng là c  s  nh n th c sâu s c đ ọ ế ị , đ nh h ố ng l .

ự ễ

ứ

ể ự ệ ế ọ ấ ậ ế ớ ệ ế  là đ  th c hi n nhi m v  c i t o th  gi i. Các h c thuy t kinh t

ứ ế ộ

ộ ử ủ ị ẽ ấ ị

ứ ệ ụ ể ư ữ ả ọ ố ị ứ không đ không có hàng hoá ­ s c lao đ ng thì ch  nghĩa t ả ữ b n n a. ừ ượ Tr u t ừ ượ tr u t quan h  gi a chúng, ph i đ ụ ể ừ ượ tr u t ứ ẫ ng u nhiên mà là b c tranh có tính quy lu t c a đ i s ng xã h i. ừ ượ ươ ng pháp tr u t Ph ng hoá khoa h c cũng đòi h i g n li n v i ph ử ớ ị ế ợ k t h p lôgíc v i l ch s . ử ắ ầ ừ ở ẽ ị B i l , l ch s  b t đ u t Theo cách nói c a Ph. Ăngghen, s  v n đ ng ti p t c c a nó ch ng qua là s ph n ánh quá trình l ch s  d ự lu n. Nó là s  ph n ánh đã đ mà b n thân quá trình l ch s  hi n th c đã cung c p. Ự Ầ   CH C  NĂNG  C A  KINH  T  CHÍNH   TR  MÁC   ­LÊNIN   VÀ  S   C N Ứ THI T NGHIÊN C U NÓ ủ ứ  chính tr  Mác ­ Lênin Ch c năng c a kinh t ộ ộ ị Kinh t ế ọ ế ớ t v i hai b  ph n kia là tri Mác ­ Lênin, có quan h  m t thi ẫ ệ ị xã h i khoa h c. Kinh t ậ ị ậ v n d ng quan đi m duy v t l ch s  vào s  phân tích kinh t . Kinh t ệ Mác ­ Lênin th c hi n nh ng ch c năng sau đây: ứ ứ Ch c năng nh n th c ữ ủ ấ  chính tr  Mác ­ Lênin cung c p nh ng tri th c v  s  v n đ ng c a các   Kinh t ấ ớ ự ượ   ề ự quan h  s n xu t, v  s  tác đ ng l n nhau gi a quan h  s n xu t v i l c l ng ộ ề ượ ả    c a xã h i trong s n xu t và ki n trúc th ứ   ể ậ ủ nh ng trình đ  phát tri n khác nhau c a xã h i. Đó là chìa khoá đ  nh n th c ử ộ ấ ủ ả ị   l ch s  phát tri n c a s n xu t v t ch t và l ch s  phát tri n c a xã h i loài ể ả ệ ượ ề ủ  b n nói riêng đ  gi   ng và ng ự ễ quá trình kinh t  đang di n ra trong th c ti n; phân tích nguyên nhân và d  báo   ể ộ ọ  và xã h i. tri n v ng, chi u h ườ   ể ề ơ ở ấ ứ ữ ng Nh ng tri th c do kinh t  chính tr  cung c p là c  s  khoa h c đ  đ  ra đ ự ạ ộ ố  tác đ ng vào ho t đ ng kinh t i, chính sách kinh t l   ng cho s  phát ể ắ ườ ứ ế tri n kinh t i, chính sách kinh t ứ Ch c năng th c ti n ậ   ộ Giai c p công nhân và nhân dân lao đ ng nh n th c: nghiên c u các quy lu t ụ ả ạ kinh t    chính ụ ấ   ị ủ tr  c a Các Mác trang b  cho công nhân và nhân dân lao đ ng m t công c  đ u ế  ọ ạ ậ tranh giai c p m nh m , giúp h  nh n rõ s  m nh l ch s  c a mình. Kinh t ộ   i pháp c  th  cho m i tình hu ng trong cu c chính tr  tuy không đ a ra nh ng gi

ậ ạ ư ữ

ẽ ế ứ

ắ ữ

ạ ậ ủ ầ ự ượ

ị ự ễ ủ ậ ọ ng v t ch t. Tính khoa h c và cách m ng c a kinh t ữ ộ  quy t đ nh hành đ ng th c ti n c a ng

ộ ấ ả ế ị ễ

ộ ủ ạ ộ ộ

ậ

ọ ư ế ệ

ộ ụ chính tr  là n n t ng lý lu n cho m t t ế  ngành, nh  kinh t ư

ọ ữ

ế ằ ọ

ậ ế ế ứ ươ ị ự nói trên, kinh t

ọ ả ậ ề ả

ấ ế ụ ể  c  th .

ộ ề ậ ậ ể

ọ ị ng ứ ế ơ ở ư ả ắ ự ủ ự ư ưở  t ậ  b n, kinh t

ạ ề i quan cách m ng và ni m tin sâu s c c a ng

ầ ườ ọ ấ ắ ủ ứ ự ỏ ộ

ấ ớ ủ ộ

ứ ờ

ủ ể ế ể ả ấ ạ ạ  chính tr  Mác ­ Lênin, cùng v i các b

ủ ủ ậ ợ ư ưở  t

ấ ộ ộ

ớ

ộ ả ứ ế ị t ph i nghiên c u kinh t chính tr  Mác ­ Lênin

ờ ố ế ộ ị

ọ ầ

ệ ặ ứ ộ c đ t ra m t cách b c thi

ứ ắ ộ ố ằ ớ ề ề ậ ờ chính tr  Mác ­ Lênin có vai trò quan tr ng trong đ i s ng xã h i. Trong   ế  ộ ọ ậ c hi n nay, yêu c u h c t p, nghiên c u kinh t ụ ự  ượ ị ế t, nh m kh c ph c s ậ ế ự   , s  giáo đi u, tách r i lý lu n v i cu c s ng, góp

ế ớ ậ ư

m i. ể ị ng đ nh h

ế ị ườ  th  tr ạ ệ ế ậ

chính tr  đ a ra là c c k  c n thi

ng mà kinh t ế ự ỳ ầ ả ệ ế ả ầ ấ ộ   ướ ng xã h i ế  ủ ả   ỉ ố ớ t không ch  đ i v i qu n ủ   t cho vi c qu n lý s n xu t ­ kinh doanh c a

ệ

ố ớ ở ị

ng kinh t ậ ơ ở

ọ ạ ứ ế ể   chính tr  Mác ­ Lênin đ   t các môn khoa h c kinh    khác đ u ph i d a vào các ki n th c, các ph m trù

ế ọ ậ ằ ả ự ị ế ế ậ ể ữ ố ướ   ng phát tri n chung, s ng, nh ng nó v ch ra nh ng quy lu t và nh ng xu h ữ   ấ ữ ế ượ ố ả ế t nh ng i quy t đ cung c p nh ng tri th c và n u thi u chúng s  không gi c t ậ ọ ề ụ ể ấ v n đ  c  th . Khi qu n chúng đã n m v ng lý lu n khoa h c thì lý lu n khoa   ế  ấ ọ ẽ ở h c s  tr  thành l c l ườ   ế ố chính tr  Mác ­ Lênin là nh ng y u t i ự ệ ọ h c, nâng cao hi u qu  ho t đ ng th c ti n đó, nh t là trong công cu c xây   ộ ớ ự d ng xã h i m i, xã h i xã h i ch  nghĩa. ươ ứ ng pháp Ch c năng ph ề ả ị ế ọ ộ ổ ợ Kinh t    h p các khoa h c kinh t , trong ệ ế đó có các khoa h c kinh t    công nghi p, nông nghi p, xây ậ ả ự ề ệ i, lao đ ng, tài chính, l u thông ti n t d ng, v n t    và tín d ng... Ngoài ra, nó ộ ạ ậ ơ ở còn là c  s  lý lu n cho m t lo t khoa h c kinh t    n m giáp ranh gi a các tri ế ư ị ẩ ứ ọ   ố ớ th c ngành khác nhau, nh  đ a lý kinh t , nhân kh u h c... Đ i v i các khoa h c ệ ng pháp lu n, nghĩa kinh t    chính tr  th c hi n ch c năng ph ọ   là cung c p n n t ng lý lu n khoa h c, mang tính đ ng cho các môn khoa h c kinh t ứ Ch c năng t ủ  Trên c  s  nh n th c khoa h c v  quy lu t v n đ ng và phát tri n c a ch ế  nghĩa t  chính tr  Mác ­ Lênin đã góp ph n đ c l c xây d ng th ủ   ộ ấ ớ i h c vào cu c đ u tranh c a gi ộ ằ   giai c p công nhân nh m xoá b  áp b c bóc l t giai c p và dân t c, xây d ng xã ọ   ề ộ ộ ộ h i m i ­ xã h i xã h i ch  nghĩa, làm cho ni m tin có m t căn c  khoa h c ữ ắ ủ ứ ượ ữ t qua khó khăn, k  c  nh ng th t b i t m th i trong quá v ng ch c đ  s c v   ộ  ị ớ ạ trình phát tri n c a cách m ng. Kinh t ấ   ủ ng c a giai c p ph n h p thành khác c a ch  nghĩa Mác ­ Lênin, là vũ khí t ứ ố ộ công nhân và nhân dân lao đ ng trong cu c đ u tranh ch ng áp b c bóc l   t, xây ế ộ ự d ng ch  đ  xã h i m i. ế ự ầ S  c n thi Kinh t ớ ấ ướ ổ công cu c đ i m i đ t n chính tr  Mác ­ Lênin càng đ ạ l c h u v  lý lu n kinh t ầ  duy kinh t ph n hình thành t ự ướ ề N c ta đang xây d ng và phát tri n n n kinh t ứ ữ ủ ch  nghĩa, do đó nh ng ki n th c, khái ni m, ph m trù, quy lu t... c a kinh t ị ư ế ị ườ th  tr ế  vĩ mô, mà còn c n thi lý kinh t ầ ư ớ các doanh nghi p và các t ng l p dân c . ế ườ  các tr , h c t p kinh t Đ i v i sinh viên  ọ ậ ố ươ ậ ng pháp lu n nh m h c t p t có c  s  lý lu n và ph ế ế t  khác vì các môn kinh t kinh t ề  chính tr  Mác ­ Lênin nêu ra. và các quy lu t mà kinh t

ộ ọ ủ ề ầ

ặ ả ươ

ộ ạ ộ ả ứ ế ả ế ế

ắ ặ ớ ọ ự ễ ọ

ậ ả ở

ộ ắ ệ ữ ầ

ủ

ứ ữ

ả ậ ứ ớ ạ ệ ệ ộ ổ

ậ ủ ạ ủ ự ằ

ộ ả

ộ ệ ữ ứ ể ậ  nh ng nh n th c v  ch

c ta, gi

ướ ộ ả ộ ở ướ  n ủ ng xã h i ch  nghĩa; b

ệ ạ ọ ệ ọ ậ ị  chính tr  và khoa h c xã h i nói   Nói v  t m quan tr ng c a vi c h c t p kinh t ầ ủ ộ ng pháp   chung, Đ i h i VII c a Đ ng đ t ra yêu c u c i ti n n i dung và ph ướ ạ ủ c h t là ch  nghĩa Mác ­ Lênin theo   nghiên c u gi ng d y khoa h c xã h i, tr ự ự ướ   ng lý lu n g n ch t v i th c ti n, nâng cao năng l c th c hành, khoa h c xã h ứ   ự ớ ư ổ ụ ắ ộ  duy, xây d ng ý th c h i ph i tr  thành công c  s c bén trong vi c đ i m i t ạ ộ ầ   ư ưở ụ ủ và nhân cách xã h i ch  nghĩa, kh c ph c nh ng t ng sai l m... Đ i h i l n  t ạ ộ ọ ấ ứ   th  IX c a Đ ng đã nh n m nh: Khoa h c xã h i và nhân văn t p trung nghiên ệ ạ ứ ộ   ự ộ c u nh ng lu n c  cho vi c t o đ ng l c phát huy s c m nh c a toàn dân t c, ấ ướ   ế ụ ẩ ạ ti p t c đ i m i sâu r ng, đ y m nh công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c ạ ướ ệ ằ   nh m th c hi n dân giàu n c m nh, xã h i công b ng, dân ch , văn minh và đi ế ạ ộ ủ ọ lên ch  nghĩa xã h i. Đ n Đ i h i X, Đ ng ta nêu rõ: "Phát tri n khoa h c xã   ầ ỏ ế ụ ủ  ộ ướ ề ng vào vi c ti p t c góp ph n làm sáng t h i h ủ ữ   ườ ộ ng đi lên ch  nghĩa xã h i  i đáp nh ng nghĩa xã h i và con đ ề ớ ủ ướ ị ế ị ườ ấ v n đ  m i c a kinh t   ng đ nh h  th  tr c đi công ệ nghi p hoá, hi n đ i hoá...".