Giám sát hoạt động thực hệ thống
điện động lực và điều khiển trong
SCADA của sản xuất công nghiệp
Bài viết giới thiệu khả năng giám sát tình trạng hoạt động thực của hệ thống điện động
lực, điều khiển cùng với hoạt động thực của dây chuyền sản xuất công nghiệp. Tạo nên
“hình ảnh động” hoàn chỉnh của SCADA, giúp quá trình giám sát, đánh giá kỹ thuật, xác
định lỗi trong sự cố của dây chuyền công nghiệp được nhanh chóng-chính xác hơn.
Việc điều khiển, giám sát và thu thập dữ liệu của một dây chuyền sản xuất nhờ hệ thống
SCADA trong công nghiệp hiện nay đã trở nên quen thuộc với một số tính chất điển hình
sau:
l Các thiết bị công nghệ (như: máy nghiền, máy trộn, lò, băng tải, bồn-bể các loại, bơm,
van,…) và trạng thái hoạt động của nó được mô phỏng bằng hình ảnh động quy ước;
l Hệ thống điện động lực, điều khiển phục vụ dây chuyền công nghiệp được mô phỏng
còn rất hạn chế. Chủ yếu đang thực hiện ở mức là hình ảnh các thiết bị động lực (được
hiểu là có động cơ điện trong đó) hoặc ảnh các động cơ điện gắn với cơ cấu chấp hành và
hiển thị trạng thái hoạt động bằng cách “nhấp nháy màu sắc” khi động cơ chạy.
Trong thực tế, nảy sinh vấn đề cần phải giám sát sâu hơn, toàn diện hơn tình trạng hoạt
động của các thiết bị điện, khí cụ điện,… của hệ thống điện động lực – điều khiển. Điều
này giúp kỹ thuật viên tại trung tâm điều khiển luôn quan sát được trạng thái hoạt động
của từng khí cụ, thiết bị thuộc hệ thống điện động lực-điều khiển. Nhanh chóng đánh giá
kỹ thuật, xác định lỗi gây nên sự dừng hoạt động của dây chuyền tự động hóa.
Bằng cách khai thác các ứng dụng của WinCC trong mô phỏng, Lập trình giám sát hệ
thống điện động lực-điều khiển đi kèm Lập trình điều khiển tự động với việc sử dụng
PLC cho một hệ thống nhỏ là hệ thống bơm chất lỏng để minh họa cho vấn đề kỹ thuật
nêu trên.
Hệ thống kỹ thuật minh họa gồm:
* Bồn chứa chất lỏng;
* Bơm;
* Hệ thống điện động lực có: 01 MCCB3P_AX, 01 MCB_AX, 01 Iso. Contactor, 01
Sh.Contactor, 01 AC Power, Bơm;
* Hệ thống điện điều khiển gồm: PLC, các rơ le trung gian, công tắc chuyển đổi chế độ
hoạt động; nút nhấn Start/Stop, các cảm biến quá dòng-quá nhiệt…
* Nguyên tắc hoạt động của hệ thống:
+ Auto và Hand;
+ Trong cả hai chế độ, bơm hoạt động theo tiến trình: Giai đoạn khởi động được thực
hiện mềm. Hết thời gian khởi động, động cơ dẫn động bơm được cấp điện trực tiếp qua
Sh. Contactor;
+ Hệ thống tự dừng khi: quá dòng mạch động lực, lỗi xuất hiện ở AC Power, quá nhiệt
động cơ dẫn động bơm;
+ Nguồn điện điều khiển được duy trì ổn định liên tục nhờ nguồn UPS. Nguồn UPS cấp
điện cho PLC, các mạch điều khiển rơle được cấp nguồn qua MCCB 3P và MCB 2P.
* Yêu cầu giám sát:
+ Trạng thái hoạt động của Bơm, AC Power, Iso.Contactor, Sh.Contactor, PLC, Các
relay trung gian, nút Start/Stop được hiển thị trên “Run-Timer” trong từng chế độ hoạt
động;
+ Các lỗi gây dừng hệ thống được hiển thị bằng đèn cảnh báo trên “Run-Timer”;
+ Mức chất lỏng trong bồn chứa được hiển thị bằng số thập phân (từ 5%-100%) và cột
chất lỏng trong cửa sổ đo lường trên “Run-Timer”.
Toàn bộ các thiết bị được mô phỏng trên WinCC-Runtime ở trạng thái không hoạt động
(chưa đóng điện động lực và PLC ở trạng thái “STOP”) như hình 1.
Hình 2: Hệ thống bơm khi PLC ở “RUN”hoặc “RUN-P” và
chưa cấp nguồn động lực
Hình 3: Hệ thống khi PLC “RUN” và nguồn điện động lực
không bị lỗi
Hình 4: Hệ thống khi đóng MCCB 3P_AX
Hình 5: Hệ thống khi đóng MCB 2P_AX, cấp nguồn cho mạch
điều khiển rơle
Hình 6 (a): Hệ thống khi chọn chế độ hoạt động “Auto”, giai
đoạn khởi động mềm