TUẦN 6- TIẾT 12. CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH
I. Mục tiêu:
Hs có khả năng:
Nêu được một số đặc điểm của NST giới tính -
Trình bày được cơ chế NST xác định giới tính ở người -
Xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá -
giới tính
- Giải thích được cơ sở khoa học của việc sinh con trai,
con gái.
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích thu nhận kiến thức từ hình vẽ
II. Phương tiện:
- Tranh phóng to hình 12.1, 12.2 SGK
III. Phương pháp
- Nêu vấn đề
- Quan sát
- Nghiên cứu SGK
IV. Tiến trình bài giảng
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Bài giảng
Gv-Hs Bảng
Mở bài: Bài 12. Cơ chế xác định giới tính
Gv cho hs quan sát tranh I. Nhiễm sắc thể giới tính
phóng to hình 12.1 SGK, yêu cầu hs - Trong tế bào lưỡng bội (2n), ngoài các
nghiên cứu SGK để xác định được NST thường tồn tại thành từng cặp tương đồng,
những điểm cơ bản của NST giới còn có một cặp NST giới tính XX (tương đồng)
tính hoặc XY (không tương đồng)
Gv nhấn mạnh: không chỉ tế - NST giới tính mang gen quy định tính
bào sinh dục mới có NST giới tính đực, tính cái và các tính trạng liên quan với giới
mà ở tất cả các tế bào sinh dưỡng tính
đều có NST giới tính
Hs quan sát tranh, nghiên cứu
SGK, trao đổi nhóm, đại diện trình
bày
Gv: Giới tính ở nhiều loài phụ
thuộc vào sự có mặt của cặp XX
hoặc XY trong tế bào
Vd: ở động vật có vú, ruồi
giấm, cây gai....Cặp NST giới tính
của giống cái là XX, của giống đực
là XY. Ở ếch nhái, bò sát, chim thì
ngược lại
Chuyển tiếp: II. Cơ chế nhiễm sắc thể xác định giới
Gv cho hs quan sát tranh tính
phóng to hình 12.2 SGK, yêu cầu hs
nghiên cứu SGK để trả lời câu hỏi
sau:
? Có mấy loại trứng và tinh - Qua giảm phân, ở người mẹ chỉ ra 1 loại
trùng được tạo ra qua giảm phân NST giới tính X, còn ở người bố thì cho ra 2
? Sự thụ tinh giữa các tinh loại NST giới tính X, Y
trùng và trứng ntn để tạo ra hợp tử - Sự thụ tinh giữa tinh trùng mang NST
phát triển thành con trai hay con gái giới tính X với trứng tạo ra hợp tử chứa XX sẽ
? Tại sao tỉ lệ con trai và con phát triển thành con gái, còn tinh trùng mang
gái sinh ra xấp xỉ là 1: 1 NST giới tính Y với trứng tạo ra hợp tử chứa
Hs quan sát tranh, nghiên cứu XY sẽ phát triển thành con trai
SGK, trao đổi nhóm, đại diện trình - Sở dĩ tỉ lệ con trai: con gái xấp xỉ 1: 1 là
bày do 2 loại tinh trùng mang X, Y được tạo ra với tỉ
Gv: Tỉ lệ nam: nữ ở các lứa lệ ngang nhau
tuổi khác nhau thì có khác nhau chút
ít III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân
Chuyển tiếp: hoá giới tính
Gv: yêu cầu hs đọc SGK để
nêu lên được sự ảnh hưởng của các
yếu tố đến sự phân hoá giới tính
Hs tự nghiên cứu SGK, đại
diện trả lời - Sự phân hóa giới tính không hoàn toàn
phụ thuộc vào cặp NST giới tính mà còn chịu
Gv: Dựa vào cơ chế xác định ảnh hưởng của các yếu tố môi trường. Vd: như
giới tính và các yếu tố ảnh hưởng trong SGK
đến sự phân hoá giới tính, người ta
có thể điều chỉnh được tỉ lệ đực : cái
(ở vật nuôi) phù hợp với nhu cầu của
con người. Vd: như SGK
Củng cố:
Chọn câu trả lời đúng:
Tại sao trong cấu trúc dân số tỉ lệ nam: nữ xấp xỉ bằng nhau:
a. Do 2 loại tinh trùng mang X và mang Y được tạo ra với tỉ
lệ ngang nhau
b. Tinh trùng mang X và mang Y tham gia vào quá trình thụ
tinh với xác suất ngang nhau
c. Các hợp tử mang XX và XY được sống trong điều kiện
nói chung là như nhau
d. Cả a và b*
Ở những loài đực là dị giao tử thì những trường hợp nào có tỉ lệ đực:
cái xấp xỉ 1: 1
a. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng
tương đương*
b. Số lượng giao tử đực bằng số lượng giao tử cái
c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài bằng nhau
d. Sự thụ tinh của 2 loại tinh trùng mang NST X và NST Y
với trứng có số lượng tương đương nhau*
BTVN: Trả lời câu hỏi trong SGK.
