TUẦN 17 - TIẾT 33. GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO TRONG
CHỌN GIỐNG
I. Mục tiêu
Hs có khả năng:
- Giải thích được: tại sao phải chọn các tác nhân cụ thể cho
từng đối tượng gây đột biến
- Nêu được một số phương pháp sử dụng các tác nhân vật
lí và hoá học để gây đột biến
- Nêu được điểm giống và khác nhau trong sử dụng các thể
đột biến để chọn giống vi sinh vật và thực vật. Giải thích được tại sao
lại có sự khác nhau đó
Rèn kỹ năng quan sát, thu nhận kiến thức từ hình vẽ
II. Phương tiện
- Bảng phụ ghi nội dung về gây đột biến nhân tạo bằng tác
nhân vật lí, sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống
III. Phương pháp
- Nêu vấn đề
- Quan sát
- Nghiên cứu SGK
IV. Tiến trình bài giảng
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Bài giảng
Gv-Hs
Mở bài:
Gv: yêu cầu
hs đọc SGK để
thực hiện bài tập
phần I
Gv treo
bảng phụ để phân
tích cho hs thấy rõ
các tác nhân vật lí
và vai trò của
chúng
Bảng
Bài 33: Gây đột biến nhân tạo trong chọn giống
I. Gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lí
Tác nhân
Vai trò
Các tia
phóng xạ
Khi xuyên qua mô, chúng tác động trực tiếp hay gián tiếp nên
ADN trong tế bào, gây đột biến hoặc làm chấn thương NST, gây đột
biến NST
Tia tử
ngoại
Dùng để xử lí vi sinh vật, bào tụ hạt phấn bằng đột biến gen
Sốc nhiệt
Tăng giảm nhiệt độ đột ngột làm cho cơ thể tự điều tiết cân
bằng của cơ thể không khởi động kịp, gây chấn thương bộ máy di
truyền, tổn thương thoi vô sắc, rối loạn phân bào, phát sinh đột biến
số lượng NST
Hs đọc
SGK, trao đổi
nhóm, cử đại diện
trình bày
Gv: hướng
dẫn hs
- Tia phóng xạ có khả năng gây đột biến, vì nó xuyên qua mô
tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên ADN. Chiếu tia phóng xạ với
cường độ và liều lượng thích hợp vào hạt nảy mầm, đỉnh sinh
trưởng hoặc hạt phấn, bầy nhụy hoặc mô thực vật nuôi cấy để gây
đột biến
- Dùng tia tử ngoại để xử lí các đối tượng có kích thước bé là
vì nó không có khả năng xuyên sâu như tia phóng xạ
- Sốc nhiệt là sự tăng hoặc giảm nhiệt độ môi trường một
cách đột ngột. Sốc nhiệt có khả năng gây đột biến là vì nó làm cho
cơ thể không khởi động kịp, gây chấn thương trong bộ máy di
truyền hoặc làm tổn thương thoi vô sắc, gây rối loạn sự phân bào.
Sốc nhiệt thường gây đột biến số lượng NST
Chuyển tiếp
Gv: cho hs đọc SGK,
trả lời các câu hỏi sau:
? Tại sao khi thấm
vào tế bào một số hoá chất
lại gây đột biến gen, dựa
vào đâu người ta hy vọng
có thể gây đột biến theo ý
muốn
? Tại sao dụng
II. Gây đột biến nhân tạo bằng phương pháp hoá
học
- Khi thấm vào tế bào, hoá chất tác động trực tiếp
lên phân tử ADN, gây ra hiện tượng thay thế cặp nucleotit
này bằng cặp nucleotit khác dẫn đến mất hoặc thêm cặp
nucleotit. Do có những loại hoá chất chỉ phản ứng với một
loại nucleotit xác định, người ta hy vọng có thể gây đột
biến theo ý muốn
- Người ta dùng cônsinxin để gây ra hiện tượng đa
cônsixin lại gây được thể
đa bội
? Các đột biến và các
thể đa bội được tạo ra theo
phương pháp nào
Hs đọc SGK, trao đổi
nhóm, cử đại diện trình bày
bội là vì khi thấm vào mô đang phân bào, cônsixin cản trở
sự hình thành thoi vô sắc, làm cho NST không phân li
- Người ta tạo ra các đột biến và các thể đa bội bằng
cách ngâm hạt khô hay hạt nảy mầm ở thời điểm nhất định
trong dung dịch hoá chất với nồng độ thích hợp hoặc tiêm
dung dịch vào bầu nhuỵ hoặc quấn bông tẩm dung dịch
hoá chất vào đỉnh sinh trưởng (ở thực vật). Có thể cho hoá
chất tác động vào tinh hoàn hay buồng trứng (ở vật nuôi)
Chuyển tiếp:
Gv: treo bảng phụ và
phân tích
III. Sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống
Chọn giống vi sinh
vật
Chọn giống cây trồng
Giống
nhau
Sử dụng các thể đột biến để chọn giống
- Chọn các thể
đột biến nhân tạo có
- Chọn các thể đột biến từ một giống
tốt đang được gieo trồng nhân lên tạo giống