1
B NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN
ĐẶC ĐIM SINH HC CÂY NGÔ
NGH TRNG NGÔ
HÀ NI 2011
2
TUYÊN B BN QUYN
Tài liu này thuc loi sách giáo trình nên các ngun thông tin có th
được phép dùng nguyên bn hoc trích dùng cho các mc đích v đào to và
tham kho.
Mi mc đích khác mang tính lch lc hoc s dng vi mc đích kinh
doanh thiếu lành mnh s b nghiêm cm.
MÃ TÀI LIU: MĐ 01
3
LI GII THIU
Phát trin chương trình dy ngh trình độ sơ cp nhm đáp ng nhu cu
đào to ngh nông nghip cho lao động nông thôn giai đon 2009 – 2015 ca
B Nông nghip và Phát trin nông thôn, là nhu cu cp thiết ca các cơ s đào
to ngh. Đối tượng người hc là lao động nông thôn, đa dng v tui tác, trình
độ văn hoá và kinh nghim sn xut. Vì vy, chương trình dy ngh cn kết hp
mt cách khoa hc gia vic cung cp nhng kiến thc lý thuyết vi k năng,
thái độ ngh nghip. Trong đó, chú trng phương pháp đào to nhm xây dng
năng lc và các k năng thc hin công vic ca ngh theo phương châm đào
to da trên năng lc thc hin.
Sau khi tiến hành hi tho DACUM dưới s hướng dn ca các tư vn
trong và ngoài nước cùng vi s tham gia ca các ch trang tri, công ty và các
người trng ngô, chúng tôi đã xây dng sơ đồ DACUM, thc hin bước phân
tích ngh và son tho chương trình đào to ngh trng ngô cp độ công nhân
lành ngh.
Giáo trình đào to ngh “ Trng ngô” cùng vi b giáo trình được biên
son đã tích hp nhng kiến thc, k năng cn có ca ngh, đã cp nht nhng
tiến b ca khoa hc k thut và thc tế sn xut ngô ti các địa phương trong
c nước, do đó có th coi là cm nang cho người đã, đang và s trng ngô.
B giáo trình mô đun 01 gm có 3 bài:
Bài 1: Đặc đim thc vt hc ca cây ngô
Bài 2: Các giai đon sinh trưởng và phát trin ca cây ngô
Bài 3: Yêu cu sinh thái ca cây ngô
Để hoàn thin b giáo trình này chúng tôi đã nhn được s ch đạo,
hướng dn ca V T chc cán b – B Nông nghip và PTNT; Tng cc dy
ngh - B Lao động - Thương binh và Xã hi. S hp tác, giúp đỡ ca Vin rau
qu, b môn cây rau Trường Đại hc nông nghip Hà Ni. Đồng thi chúng tôi
cũng nhn được các ý kiến đóng góp ca các nhà khoa hc, cán b k thut ca
các Vin, Trường, cơ s sn xut ngô, Ban Giám Hiu và các thy cô giáo
Trường Cao đẳng Nông nghip và phát trin nông thôn Bc B. Chúng tôi xin
được gi li cm ơn đến V T chc cán b – B Nông nghip và PTNT, Tng
cc dy ngh, Ban lãnh đạo các Vin, Trường, các cơ s sn xut, các nhà khoa
hc, các cán b k thut, các thy cô giáo đã tham gia đóng góp nhiu ý kiến
quý báu, to điu kin thun li để hoàn thành b giáo trình này.
Trong quá trình biên son chc chn không tránh khi nhng sai sót, chúng
tôi mong nhn được nhiu ý kiến đóng góp ca các nhà khoa hc, các cán b k
thut, các đồng nghip để giáo trình hoàn thin hơn.
Xin chân thành cm ơn!
Tham gia biên son
4
1. Ông Trn Văn Dư
2. Bà Đào Th Hương Lan
3. Bà Trn Th Thanh Bình
4. Ông Lê Văn Hi
5. Ông Nguyn Đức Ngc
6. Bà Lê Th Mai Thoa
7. Ông Nguyn Văn Hưng
MC LC
5
ĐỀ MC TRANG
Bài 1: ĐẶC ĐIM THC VT HC CA CÂY NGÔ ................................. 6
1. H thng r ........................................................................................................ 6
1.1. R mm ........................................................................................................... 6
1.2. R đốt ............................................................................................................. 7
1.3. R chân king ................................................................................................. 7
1.4. S phát trin ca r ....................................................................................... 7
2. Thân .................................................................................................................. 9
2.1. Hình thái ........................................................................................................ 9
2.2. S tăng trưởng ............................................................................................. 10
3. Lá ngô ............................................................................................................. 11
3.1. Đặc đim ...................................................................................................... 11
3.2. Nhng điu kin nh hưởng đến s phát trin ca lá ................................. 12
4.1. Hoa đực ........................................................................................................ 14
4.2. Hoa cái ......................................................................................................... 15
4.3. Đặc đim quá trình th phn, th tinh ......................................................... 17
5. Ht ngô ............................................................................................................ 18
Bài 2: CÁC GIAI ĐON SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIN CA CÂY
NGÔ ................................................................................................................... 21
1. Các giai đon sinh trưởng và phát trin ca cây ngô ...................................... 21
1.1. Giai đon ny mm (T trng đến 3 lá) ...................................................... 21
1.2. Giai đon cây con (T lúc ngô 3 lá đến phân hóa hoa) .............................. 22
1.3. Giai đon vươn cao và phân hóa cơ quan sinh sn (T phân hóa hoa đến
tr c) .................................................................................................................. 23
1.4. Thi k n hoa (Bao gm tr c, tung phn, phun râu, th tinh) ............... 24
1.5. Thi k chín (Bao gm t th tinh đến chín) ............................................... 24
2. S hình thành và phát trin ca cơ quan sinh sn ......................................... 26
2.1. Các bước hình thành bông c ...................................................................... 27
2.2. Các bước hình thành bp ngô ...................................................................... 27
2.3. Các yếu t nh hưởng đến s phát sinh cơ quan sinh sn .......................... 28
Bài 3: YÊU CU SINH THÁI CA CÂY NGÔ ............................................ 32
1. Nhit độ ........................................................................................................... 32
2. Nước ................................................................................................................ 33
2. Quan h gia tc độ phát trin ca cây ngô và độ m đất .............................. 34
3. Chế độ không khí trong đất ............................................................................ 35
4. Ánh sáng ......................................................................................................... 36
5. Đặc đim quang hp ca cây ngô ................................................................... 37
5.1. Đặc đim quang hp ca các loi cây C4 ................................................... 37
5.2. Ưu thế ca chu trình C4 .............................................................................. 38
ĐUN 1: ĐẶC ĐIM SINH HC CÂY NGÔ