
Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
ð
ƯNG ðI HC NÔNG NGHIP HÀ NI
ðÀM XUÂN
GIÁO TRÌNH
TRC ðA NH VIN THÁM

Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
LI NÓI ðU
ð phc v vic ging dy và hc tp môn hc: “Trc ñi nh vin thám” cho sinh
viên ngành Qun lý ðt ñai, chúng tôi biên son cun giáo trình “Trc ñi nh vin thám” .
Giáo trình ñưc biên son ngn gn, d hiu có cp nht các kin thc mi v nh máy bay,
nh v tinh nhm cung cp cho sinh viên nhng kin thc cơ bn v ngành hc này, ñó là:
Nhng khái nim v phương pháp ño nh, cơ s toán hc ca phương pháp ño nh, nhng
tính cht hình hc cơ bn ca nh ño trong chp nh hàng không, nguyên lý nhìn và ño nh
lp th, ñoán ñc ñiu v nh, nhng kin thc cơ bn v nh v tinh, lý thuyt ca phn x
ph ca các ñi tưng t nhiên....
Giáo trình gm 7 chương, trưc mi chương có tóm tt ni dung chính ca chương và
sau ñó là câu hi và bài tp.
Trong quá trình biên son chúng tôi có tham kho Giáo trình: “Trc ña nh” chuyên
ngành. Tuy nhiên, do th i gian và kh năng có hn. Chúng tôi mong nhn ñưc nhiu ý kin
ñóng góp ca bn ñc ñ l"n xut bn sau ñưc hoàn ch#nh hơn.
Xin chân thành cm ơn.
Tác gi

Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
Chương I
KHÁI NIM V PHƯƠNG PHÁP ðO NH
Ni dung chính ca chương này là gii thiu bn cht ca phương pháp ño nh. Trình
bày ni dung cơ bn ca các phương pháp ño nh:
Phương pháp ño nh tương t, phương pháp ño nh gii tích và phương pháp ño nh s.
Qui trình công ngh ca phương pháp ño nh.
S hình thành và phát trin ca ngành Trc ñ$a nh trên th gii và Vit Nam. %ng
dng ca phương pháp ño nh trong nn kinh t quc dân và quc phòng.
1.1. Bn cht và nhim v ca phương pháp ño nh
Phương pháp ño ñc chp nh còn ñưc gi là phương pháp trc ñ$a nh là mt
phương pháp ño gián tip thông qua nh ho&c các ngun thông tin thu ñưc ca ñi tưng ño
(b m&t t nhiên ca trái ñt). Nhim v ca phương pháp ño nh là xác ñ$nh trng thái hình
hc ca ñi tưng ño bao gm: V$ trí, hình dng, kích thưc và mi quan h tương h ca ñi
tưng ño, biu din các ñi tưng ño dưi dng bình ñ ho&c bn ñ. Vì vy phương pháp ño
nh ñưc tóm tt bng hai quá trình cơ bn sau ñây:
Quá trình th nht: là thu nhn hình nh ho&c các thông tin ban ñ"u ca ñi tưng
ño ñưc thc hin trong mt th i ñim nht ñ$nh bng các phương pháp khác nhau, ñó là:
Chp nh ñi tưng ño bng máy chp nh và ghi nhn hình nh ca các ñi tưng ño
trên vt liu cm quang (phim cng ho&c phim mm). Quá trình thu nhn hình nh theo cách
này hình nh thu ñưc tuân theo qui lut ca phép chiu xuyên tâm và các qui lut vt lý trong
h thng máy chp nh. Ngoài ra nó còn ch$u nh hưng ca quá trình gia công nh (k' thut
in, r(a nh).
Thu nhn các thông tin bc x ca ñi tưng ño bng các loi máy quét khác nhau
(máy quét quang cơ ho&c máy quét ñin t(). Hình nh thu ñưc dưi dng tín hiu và ñưc
lưu gi trên băng t). Các quá trình trên ñưc thc hin nh các thit b$ ñưc ñ&t trên m&t ñt
ho&c trên không ñưc gi là chp nh m&t ñt ho&c chp nh trên không.
Chp nh mt ñt:
Là thit b$ chúp nh ñưc ñ&t trên m&t ñt
(Các máy chp nh m&t ñt - Hình 1.1)
Hình 1.1. Các máy chp nh mt ñt

Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
Chp nh trên không: Là thit b$ chp nh ñưc ñ&t trên vt mang, vt mang có th
là máy bay, v tinh nhân to, các con tàu vũ tr ho&c các trm vũ tr quc t.
Thông thư ng là các nh chp t) máy bay còn ñưc gi là nh hàng không, nh ñưc
chp t) các v tinh nhân to gi là nh v tinh. Như vy tư liu ñ"u vào ca nh ño là nh m&t
ñt, nh hàng không ho&c là nh v tinh. Tuy nhiên các loi nh ñưc th hin 2 dng ñó là
nh tương t và nh s.
Quá trình th 2: Là dng li và ño ñc các mô hình ca ñi tưng ño t) nh chp
ho&c t) các thông tin thu ñưc có th phát hin bng mt trong 3 phương pháp cơ bn trên h
thng thit b$ tương ng, ñó là:
Phương pháp ño nh tương t
Phương pháp ño nh gii tích
Phương pháp ño nh s.
Như vy, thc cht ca phương pháp ño nh là ghi li hình nh ca ñi tưng ño trên
vt liu nh (nh tương t) ho&c ghi li trên băng t) (nh s) và dng li mô hình lp th ca
ñi tưng ño và tin hành ño v trên các mô hình ñó, biu din các ñi tưng ño theo ni
dung ca bn ñ. Quá trình này có th thc hin bng mt trong các phương pháp trên. Quá
trình này ñưc tóm tt theo sơ ñ hình 1.2.
1.2. Nguyên lý cơ bn ca phương pháp ño nh
Như chúng ta ñã bit có 2 phương pháp ghi nhn hình nh ca ñi tưng ño dưi hai
dng: nh tương t và nh s.
Hình 1.2. Qui trình công ngh cơ bn ca phương pháp ño nh
ði tưng ño ñc
Công tác chp nh Công tác trc ñ$a
Các phương pháp ño nh
Phương pháp tương t Phương pháp gii tích Phương pháp nh s
Quy trình công ngh và phương pháp ño nh
Tăng
d
"y ñim
khng ch
Nn nh
Gi
i ñoán v
à
ñiu v nh
D
ng mô h
ình
ño v
Các kt qu ño nh
Các s liu cơ bn
Bn ñ nh Bn ñ ñ$a hình Mô hình s

Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
nh tương t: +nh tương t là loi nh mà hình nh ca nó ñưc ghi li trên vt liu
nh. ðây là kt qu ca quá trình chp nh nh vào các máy chp nh hàng không, máy chp
nh m&t ñt.
nh s: +nh s là loi nh mà hình nh ca nó không ñưc ghi li trên vt liu nh
mà ghi li trên băng t) dưi dng tín hiu. Ngày nay nh các máy quét nh ngư i ta có th
bin nh tương t thành nh s và ngưc li. Vic x( lý và khai thác nh tuỳ thuc vào mc
ñích s( dng nh. Trong chương trình môn hc này ch# ñ cp ñn các phương pháp ño nh
vi mc ñích thành lp bn ñ ñ$a hình, bn ñ ñ$a chính các t- l khác nhau. Có 3 phương
pháp ño nh, ñó là:
1. Phương pháp ño nh tương t
Sau khi chp ñưc các c&p nh lp th ngư i ta tin hành nn nh bng các máy nn
nh (hình 1.3). Dùng nh ñã nn ñ ñiu v nh, ñưa nh vào máy ño v (máy quang cơ) dng
li mô hình lp th, tăng d"y ñim khng ch nh và tin hành ño v trên các mô hình lp th.
2. Phương pháp ño nh gii tích
Phương pháp ño nh gii tích (gi tt
là phương pháp gii tích) v nguyên lý cơ
bn phương pháp gii tích ging như
phương pháp tương t ch# khác là vic tăng
d"y ñim khng ch nh bng phương pháp
quang cơ ñưc thay bng phương pháp gii
tích. Vic phát trin h thng ño nh gii
tích da trên cơ s ch&t ch gia thit b$ ño
nh có ñ chính xác cao vi máy tính ñin
t( và các ph"n mm chuyên dng. Phương
pháp ño nh gii tích có 2 nhim v ch yu
là:
Hình 1.3. Máy nn nh SEG.1
- Xây dng lưi tam giác nh không gian nhm tăng d"y ñim khng ch nh. Nhim
v này ñưc gi là phương pháp x( lý ñim trong ño nh.
- S( dng máy ño nh gii tích thông qua ñiu khin s ñ ño ñc xác ñ$nh hình dng,
v$ trí, ñ ln và mi quan h tương h gia các yu t hình hc ca ñi tưng ño và t ñng
ño v theo các ni dung cơ bn ñó.
Nhim v này ñưc gi là phương pháp x( lý tuyn trong nh.
3. Phương pháp ño nh s
Phương pháp ño nh s (gi tt là phương pháp s) là giai ñon th 3 ca phương pháp
ño nh. S khác bit cơ bn ca phương pháp ño nh s vi phương pháp ño nh tương t và
phương pháp ño nh gii tích có th ñưc tóm tt như sau:
Phương pháp ño nh tương t: S( dng nh chp t) các máy chp nh quang hc.
Chiu nh bng các máy quang cơ gi là máy ño nh tương t. Quá trình thc hin do s thao
tác ca con ngư i và thu ñưc sn ph.m là bình ñ ho&c bn ñ.
Phương pháp ño nh gii tích: +nh chp t) các máy chp nh quang hc, chiu nh
bng phương pháp toán hc trên các máy gii tích có s tr giúp ca con ngư i (bán t ñng)
sn ph.m thu ñưc là sn ph.m ñ gii ho&c sn ph.m s.

