Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
ð
ƯNG ðI HC NÔNG NGHIP HÀ NI
ðÀM XUÂN
GIÁO TRÌNH
TRC ðA NH VIN THÁM

Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
LI NÓI ðU
ð phc v vic ging dy hc tp môn hc: “Trc ñi nh vin thámcho sinh
viên ngành Qun lý ðt ñai, chúng tôi biên son cun giáo trình “Trc ñi nh vin thám” .
Giáo trình ñưc biên son ngn gn, d hiu cp nht các kin thc mi v nh máy bay,
nh v tinh nhm cung cp cho sinh viên nhng kin thc cơ bn v ngành hc y, ñó là:
Nhng khái nim v phương pháp ño nh, cơ s toán hc ca phương pháp ño nh, nhng
tính cht hình hc cơ bn ca nh ño trong chp nh hàng không, nguyên nhìn ño nh
lp th, ñoán ñc ñiu v nh, nhng kin thc cơ bn v nh v tinh, thuyt ca phn x
ph ca các ñi tưng t nhiên....
Giáo trình gm 7 chương, trưc mi chương tóm tt ni dung chính ca chương
sau ñó là câu hi và bài tp.
Trong quá trình biên son chúng tôi tham kho Giáo trình: “Trc ña nh” chuyên
ngành. Tuy nhiên, do th i gian kh năng hn. Chúng tôi mong nhn ñưc nhiu ý kin
ñóng góp ca bn ñc ñ l"n xut bn sau ñưc hoàn ch#nh hơn.
Xin chân thành cm ơn.
Tác gi
Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
Chương I
KHÁI NIM V PHƯƠNG PHÁP ðO NH
Ni dung chính ca chương này là gii thiu bn cht ca phương pháp ño nh. Trình
bày ni dung cơ bn ca các phương pháp ño nh:
Phương pp ño nh tương t, phương pháp ño nh gii ch và phương pháp ño nh s.
Qui trình công ngh ca phương pháp ño nh.
S nh thành phát trin ca ngành Trc ñ$a nh trên th gii Vit Nam. %ng
dng ca phương pháp ño nh trong nn kinh t quc dân và quc phòng.
1.1. Bn cht và nhim v ca phương pháp ño nh
Phương pháp ño ñc chp nh còn ñưc gi phương pháp trc ñ$a nh là mt
phương pháp ño gián tip thông qua nh ho&c các ngun thông tin thu ñưc ca ñi tưng ño
(b m&t t nhiên ca trái ñt). Nhim v ca phương pháp ño nh c ñ$nh trng thái hình
hc ca ñi tưng ño bao gm: V$ trí, hình dng, kích thưc và mi quan h tương h ca ñi
tưng ño, biu din các ñi tưng ño dưi dng bình ñ ho&c bn ñ. Vì vy phương pháp ño
nh ñưc tóm tt bng hai quá trình cơ bn sau ñây:
Quá trình th nht: thu nhn hình nh ho&c các thông tin ban ñ"u ca ñi tưng
ño ñưc thc hin trong mt th i ñim nht ñ$nh bng các phương pháp khác nhau, ñó là:
Chp nh ñi tưng ño bng máy chp nh và ghi nhn hình nh ca các ñi tưng ño
trên vt liu cm quang (phim cng ho&c phim mm). Quá trình thu nhn hình nh theo cách
này hình nh thu ñưc tuân theo qui lut ca phép chiu xuyên tâm và các qui lut vt lý trong
h thng máy chp nh. Ngoài ra còn ch$u nh hưng ca quá trình gia công nh (k' thut
in, r(a nh).
Thu nhn các thông tin bc x ca ñi tưng ño bng các loi máy quét khác nhau
(máy quét quang cơ ho&c máy quét ñin t(). Hình nh thu ñưc dưi dng tín hiu ñưc
lưu gi trên băng t). Các quá trình trên ñưc thc hin nh các thit b$ ñưc ñ&t trên m&t ñt
ho&c trên không ñưc gi là chp nh m&t ñt ho&c chp nh trên không.
Chp nh mt ñt:
Là thit b$ chúp nh ñưc ñ&t trên m&t ñt
(Các máy chp nh m&t ñt - Hình 1.1)
Hình 1.1. Các máy chp nh mt ñt
Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
Chp nh trên không: thit b$ chp nh ñưc ñ&t trên vt mang, vt mang th
là máy bay, v tinh nhân to, các con tàu vũ tr ho&c các trm vũ tr quc t.
Thông thư ng các nh chp t) máy bay còn ñưc gi nh hàng không, nh ñưc
chp t) các v tinh nhân to gi là nh v tinh. Như vy tư liu ñ"u vào ca nh ño là nh m&t
ñt, nh hàng không ho&c nh v tinh. Tuy nhiên các loi nh ñưc th hin 2 dng ñó
nh tương tnh s.
Quá trình th 2: dng li ño ñc các hình ca ñi tưng ño t) nh chp
ho&c t) các thông tin thu ñưc th phát hin bng mt trong 3 phương pháp cơ bn trên h
thng thit b$ tương ng, ñó là:
Phương pháp ño nh tương t
Phương pháp ño nh gii tích
Phương pháp ño nh s.
Như vy, thc cht ca phương pháp ño nh ghi li hình nh ca ñi tưng ño trên
vt liu nh (nh tương t) ho&c ghi li trên băng t) (nh s) dng li hình lp th ca
ñi tưng ño tin hành ño v trên các hình ñó, biu din các ñi tưng ño theo ni
dung ca bn ñ. Quá trình này th thc hin bng mt trong các phương pháp trên. Quá
trình này ñưc tóm tt theo sơ ñ hình 1.2.
1.2. Nguyên lý cơ bn ca phương pháp ño nh
Như chúng ta ñã bit 2 phương pháp ghi nhn hình nh ca ñi tưng ño dưi hai
dng: nh tương tnh s.
Hình 1.2. Qui trình công ngh cơ bn ca phương pháp ño nh
ði tưng ño ñc
Công tác chp nh Công tác trc ñ$a
Các phương pháp ño nh
Phương pháp tương t Phương pháp gii tích Phương pháp nh s
Quy trình công ngh và phương pháp ño nh
Tăng
d
"y ñim
khng ch
Nn nh
Gi
i ñoán v
à
ñiu v nh
D
ng mô h
ño v
Các kt qu ño nh
Các s liu cơ bn
Bn ñ nh Bn ñ ñ$a hình Mô hình s
Trưng ði hc Nông nghip Hà Ni – Giáo trình Trc ña nh vin thám…………….. ………….…………
nh tương t: +nh tương t loi nh hình nh ca nó ñưc ghi li trên vt liu
nh. ðây kt qu ca quá trình chp nh nh vào các máy chp nh hàng không, máy chp
nh m&t ñt.
nh s: +nh s loi nh mà hình nh ca không ñưc ghi li trên vt liu nh
ghi li trên băng t) dưi dng tín hiu. Ngày nay nh các máy quét nh ngư i ta th
bin nh tương t thành nh s ngưc li. Vic x( khai thác nh tu thuc vào mc
ñích s( dng nh. Trong chương trình môn hc y ch# ñ cp ñn các phương pháp ño nh
vi mc ñích thành lp bn ñ ñ$a hình, bn ñ ñ$a chính các t- l khác nhau. 3 phương
pháp ño nh, ñó là:
1. Phương pháp ño nh tương t
Sau khi chp ñưc các c&p nh lp th ngư i ta tin hành nn nh bng c máy nn
nh (hình 1.3). Dùng nh ñã nn ñ ñiu v nh, ñưa nh vào máy ño v (máy quang cơ) dng
li mô hình lp th, tăng d"y ñim khng ch nh và tin hành ño v trên các mô hình lp th.
2. Phương pháp ño nh gii tích
Phương pháp ño nh gii tích (gi tt
phương pháp gii tích) v nguyên cơ
bn phương pháp gii tích ging như
phương pháp tương t ch# khác vic tăng
d"y ñim khng ch nh bng phương pháp
quang cơ ñưc thay bng phương pháp gii
tích. Vic phát trin h thng ño nh gii
tích da trên cơ s ch&t ch gia thit b$ ño
nh ñ chính xác cao vi máy tính ñin
t( các ph"n mm chuyên dng. Phương
pháp ño nh gii tích có 2 nhim v ch yu
là:
Hình 1.3. Máy nn nh SEG.1
- y dng lưi tam giác nh không gian nhm tăng d"y ñim khng ch nh. Nhim
v này ñưc gi là phương pháp x(ñim trong ño nh.
- S( dng máy ño nh gii tích thông qua ñiu khin s ñ ño ñc xác ñ$nh hình dng,
v$ trí, ñ ln mi quan h tương h gia các yu t hình hc ca ñi tưng ño t ñng
ño v theo các ni dung cơ bn ñó.
Nhim v này ñưc gi là phương pháp x( lý tuyn trong nh.
3. Phương pháp ño nh s
Phương pháp ño nh s (gi tt là phương pháp s) là giai ñon th 3 ca phương pháp
ño nh. S khác bit cơ bn ca phương pháp ño nh s vi phương pháp ño nh tương t
phương pháp ño nh gii tích có th ñưc tóm tt như sau:
Phương pháp ño nh tương t: S( dng nh chp t) các máy chp nh quang hc.
Chiu nh bng các máy quang cơ gi máy ño nh tương t. Quá trình thc hin do s thao
tác ca con ngư i và thu ñưc sn ph.m là bình ñ ho&c bn ñ.
Phương pháp ño nh gii tích: +nh chp t) các máy chp nh quang hc, chiu nh
bng phương pháp toán hc trên các máy gii tích s tr giúp ca con ngư i (bán t ñng)
sn ph.m thu ñưc là sn ph.m ñ gii ho&c sn ph.m s.