Bμi gi¶ng m«n Bμi gi¶ng m«n
Gièng c©y rõng
g
¹
Chuyªn ngμnh: L©m häc vμ CNSH Ng−êi biªn so¹n: ThS. Hå H¶i Ninh Email: honinhvfu@gmail.com / 6/2008
1
Tài liệu tham khảo
ệ
- Giáo trình Giống cây rừng (tài liệu chính) sử dụng tại trường ĐHLN do GS.TS Lê Đình Khả và PGS.TS Dương t ờ ĐHLN d GS TS Lê Đì h Khả à PGS TS D Mộng Hùng biên soạn năm 2003.
- Giáo trình Lai giống cây rừng do GS.TS Lê Đình Khả - Giáo trình Lai giống cây rừng do GS TS Lê Đình Khả
biên soạn (tham khảo thêm). ỹ
ậ
- Giáo trình Kỹ thuật nhân giống cây rừng do PGS.TS
g
g
g
y
Dương Mộng Hùng biên soạn (tham khảo thêm).
ồ
ẩ
ề
- Tài liệu chuyên sâu: tài liệu quản lí, pháp lệnh giống cây trồng, tiêu chuẩn ngành, qui phạm về xây dựng và quản lí vườn giống rừng giống,… do Bộ NN & PTNT phát hành. (website: http://www.agroviet.gov.vn/) (website: http://www agroviet gov vn/)
2
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
g I. Kh¸i niÖm vÒ c¶i thiÖn gièng c©y rõng.
Ö g
g
y
Ö
§Ó n¾m v÷ng ®−îc kh¸i niÖm c¶i thiÖn gièng c©y rõng
cÇn hiÓu 3 thuËt ng÷ : 1. Di truyÒn häc gièng c©y rõng (Forest tree genetics): 2. Kh¸i niÖm chän gièng (Forest tree breeding):
- Theo nghÜa hÑp - Theo nghÜa réng - Chän gièng c©y rõng Chän gièng c©y rõng
3. C¶i thiÖn gièng c©y rõng (Forest tree improvement):
3
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng thiÖn gièng c©y rõng
1. …………. 2. Kh¸i niÖm chän gièng (Forest tree breeding).
+ Theo nghÜa hÑp: Lμ sù chän läc nh÷ng c¸ thÓ tèt nhÊt trong quÇn thÓ råi lÊy s¶n phÈm gièng tõ chóng ®em ra s¶n xuÊt trong quÇn thÓ råi lÊy s¶n phÈm gièng tõ chóng ®em ra s¶n xuÊt ë vô sau hay ë løa sau.
+ Theo nghÜa réng: Chän gièng lμ mét qu¸ tr×nh cã ®−îc nh÷ng gièng tèt víi sè l−îng lín ®Ó ®−a vμo s¶n xuÊt cho vô sau, løa sau.
+ Chän gièng c©y rõng: Lμ lÜnh vùc nghiªn cøu vμ ¸p dông + Chän gièng c©y rõng: Lμ lÜnh vùc nghiªn cøu vμ ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p t¹o gièng c©y rõng cã ®Þnh h−íng nh− t¨ng n¨ng xuÊt, tÝnh chèng chÞu vμ nh©n c¸c gièng nμy ph¸t triÓn vμo s¶n xuÊt.
4
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng thiÖn gièng c©y rõng
ä g
g
g
g
1. ………….. 2. ………….. 3. C¶i thiÖn gièng c©y rõng (Forest tree improvement): Lμ ¸p dông c¸c nguyªn lý di truyÒn häc vμ ph−¬ng y ph¸p chän gièng ®Ó n©ng cao n¨ng xuÊt vμ chÊt l−îng c©y î g p p rõng theo môc tiªu kinh tÕ cïng víi viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt trång rõng th©m canh. biÖn ph¸p kü thuËt trång rõng th©m canh.
5
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
p II. VÞ trÝ cña c«ng t¸c gièng trong s¶n xuÊt L©m nghiÖp. g
g
g
g
g
Nh− chóng ta ®· biÕt :
t
t
G
t A
¶ c Êt cña c« g t¸c s N μ μ
t¨ g
P = G + E +A Phenotype = Gennotype + Environment + Age Ph E i (KiÓu h×nh = KiÓu gen + M«i tr−êng sèng + Tuæi) ¶ ¨ g t ay ®æ vÒ - B¶n chÊt cña c«ng t¸c sx LN lμ lμm t¨ng kh¶ n¨ng thay ®æi vÒ kiÓu h×nh (P) : Cã 3 c¸ch. - Kh¸c víi sx NN ë chç: - NÕu t¸c ®éng vμo m«i tr−êng sèng trong c¸c giai ®o¹n:
6
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
y
III. Môc tiªu cña c¶i thiÖn gièng c©y rõng. (cid:122) N©ng cao s¶n l−îng vμ chÊt l−îng gç (lÊy gç lμ l©m s¶n chÝnh) (cid:122) LÊy qu¶, h¹t, nhùa, tinh dÇu, … (LS ngoμi gç). => MT lμ trång rõng kinh tÕ (cid:122) T¹o m«i tr−êng (phñ xanh) => môc tiªu c¶i t¹o m«i tr−êng.
=> MT kh¸c th× chØ tiªu chän läc còng kh¸c .
- S¶n l−îng gç + chÊt l−îng gç (®é c¬ lý + h×nh d¹ng th©n) => môc
tiªu sè mét. tiªu sè mét
- S¶n l−îng + chÊt l−îng c¸c s¶n phÈm ngoμi gç => môc tiªu sè hai. - TÝnh chèng chÞu : Kh« h¹n , nãng , rÐt, kiÒm, mÆn, s©u bÖnh => môc
tiªu m«i tr−êng (cho n¨ng suÊt cao).
(cid:122) ChØ tiªu chän läc:
7
(cid:122) Chän gièng ®a môc tiªu (multipurpose): Chän gièng ®a môc tiªu chØ cã kÕt qu¶ ®èi víi tÝnh tr¹ng cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau vμ cã t−¬ng quan thuËn.
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
(cid:122) (cid:122)
IV. LÞch sö ph¸t triÓn cña c¶i thiÖn gièng c©y rõng. (cid:122)
¶ VÒ ho¹t ®éng nghiªn cøu: ë ViÖt Nam vμ trªn thÕ giíi VÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt: 3 giai ®o¹n chÝnh Êt 3 i i ® VÒ h t ®é hÝ h
+ Giai ®o¹n 1: Thu h¸i h¹t gièng 1 c¸ch s« bå (Kh«ng qua tuyÓn chän, kiÓm nghiÖm) + Giai ®o¹n 2: Chän l©m phÇn vμ chuyÓn ho¸ rõng
=> môc ®Ých : h¹t gièng gåm: ph«i => ph−¬ng ph¸p di truyÒn => l¸ mÇm; néi nhò => ph−¬ng ph¸p gieo −¬m => h¹t gièng tèt th× ph«i vμ néi nhò ®Òu tèt trong tr−êng hîp nμy n©ng cao ph¸p gieo −¬m => h¹t gièng tèt th× ph«i vμ néi nhò ®Òu tèt trong tr−êng hîp nμy n©ng cao phÈm chÊt di truyÒn b»ng c¸ch tØa th−a vμ c¸ch ly, cßn nghiªn cøu phÈm chÊt gieo −¬m b»ng th©m canh vμ thu h¸i qu¶ h¹t ®óng thêi ®iÓm, cßn t¹o t¸n vμ kÝch thÝch sai hoa, lμm t¨ng s¶n l−îng h¹t vμ dÔ dμng thu h¸i.
+ Giai ®o¹n ba: Chän c©y tréi ®Ó x©y dung v−ên gièng vμ rõng gièng
l hÊ h hÓ ( h è Ç
Chän läc nh÷ng c©y tèt nhÊt theo KH trong quÇn thÓ (c©y tréi) i) Ch KiÓm tra di truyÒn cña nh÷ng c©y tréi nh»m chän ra nh÷ng c©y tréi nμo theo
KH cã KG tèt, (c©y −u viÖt) sau ®ã tiÕn hμnh x©y dùng v−ên gièng:
–
C©y tréi H÷u tÝnh H÷u tÝnh Sinh d−ìng Rõng gièng C©y −u viÖt H÷u tÝnh(gia ®×nh) H÷u tÝnh(gia ®×nh) Sinh d−ìng(dßng) V−ên gièng
Trång kh«ng theo s¬ ®å Trång kh«ng theo s¬ ®å Trång theo s¬ ®å chÆt chÏ Trång theo s¬ ®å chÆt chÏ
+ Giai ®o¹n bèn: Chän gièng tæng hîp: => §èi víi VN chóng ta ®ang ë giai ®o¹n 2 lμ chÝnh vμ ®ang b¾t ®Çu tiÕn hμnh giai
8
®o¹n 3.
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
V. C¸c b−íc chÝnh cña mét ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng.
1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. 1 Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å
9
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
Q
»
¶
V. C¸c b−íc chÝnh cña mét ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng. 1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. × å õ è 2. C¸c b−íc chÝnh : 2.1. Chän loμi:
Nguyªn t¾c chÝnh trong chän loμi: Nguyªn t¾c chÝnh trong chän loμi:
- Phï hîp víi môc tiªu kinh tÕ hoÆc phßng hé. - Cã thÞ tr−êng tiªu thô ë trong n−íc vμ n−íc ngoμi. - Phï hîp víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu vμ ®Êt ®ai mçi vïng Phï hîp víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu vμ ®Êt ®ai mçi vïng. - Mau ®−a l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ hoÆc phßng hé. - DÔ g©y trång hoÆc cã hiÓu biÕt kü thuËt g©y trång.
10
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
V. C¸c b−íc chÝnh cña mét ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng. 1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. 2. C¸c b−íc chÝnh : 2.1. Chän loμi: 2.2. Chän xuÊt xø: 2 2 Chän xuÊt xø:
- Ph©n bè, sinh tr−ëng trªn ®iÒu kiÖn t−¬ng øng vÞ trÝ sinh th¸i kh¸c nhau => ph©n ly tÝnh chÊt (biÕn dÞ ®Þa lÝ) t¹o ra c¸c d¹ng kh¸c nhau => gäi lμ xuÊt xø Þ p y g g
=> XuÊt xø chÝnh lμ tªn ®Þa ph−¬ng mμ ng−êi ta tiÕn hμnh lÊy gièng g g Vd: tªn mét gièng ®−îc viÕt
Mì, xuÊt xø L¹ng S¬n Mì, xuÊt xø Yªn B¸i. - XuÊt xø bao gåm 2 lo¹i: xuÊt xø nguyªn sinh vμ xuÊt xø ph¸i sinh. + XuÊt xø nguyªn sinh: Lμ gièng tån t¹i trong rõng tù nhiªn + XuÊt xø ph¸i sinh: Lμ xuÊt xø tån t¹i trong rõng trång
Vd : Keo l¸ trμm, xuÊt xø Tr¶ng Bom Vd : Keo l¸ trμm xuÊt xø Tr¶ng Bom
11
- KiÓm tra, ®¸nh gi¸ xuÊt xø th«ng qua kh¶o nghiÖm => kh¶o nghiÖm xuÊt xø
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
V. C¸c b−íc chÝnh cña mét ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng. 1. Quy tr×nh 1 Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. 2. C¸c b−íc chÝnh :
2.1. ... 2.3. Chän läc c©y tréi vμ g©y t¹o gièng míi: 2 3 Chän läc c©y tréi vμ g©y t¹o gièng míi:
- Do hiÖn t−îng ph©n ly h÷u tÝnh trong mét quÇn thÓ (mét xuÊt xø) c¸c c¸ thÓ cã ®Æc ®iÓm di
truyÒn rÊt kh¸c nhau v× thÕ ph¶i tiÕn hμnh chän läc ®Ó cã ®−îc c¸ thÓ tèt nhÊt.
- VÒ c©y tréi : C©y tréi lμ c©y cã sinh tr−ëng nhanh nhÊt trong rõng, cã chÊt l−îng gç còng nh−
ô c¸c s¶n phÈm kh¸c theo môc ®Ých kinh tÕ ®¹t yªu cÇu cao nhÊt cña nhμ chän gièng. g ä g ¹ y
p + C©y tréi dù tuyÓn : c©y tréi chän b»ng m¾t + C©y tréi ®−îc chän läc dùa vμo kÕt qu¶ ®iÒu tra thùc ®Þa + C©y −u viÖt: Lμ c©y tréi cã KG tèt ®−îc chän th«ng qua kh¶o nghiÖm hËu thÕ => toμn bé viÖc chän läc nh− trªn gäi lμ viÖc chän läc theo nghÜa hÑp vμ rÊt phô thuéc vμo tù hiªnhiªn.
- §Ó t¨ng nguån nguyªn liÖu dïng cho chän läc con ng−êi tiÕn hμnh c«ng t¸c lai gièng nh»m
t¹o biÕn dÞ tæ hîp mét c¸ch cã ®Þnh h−íng theo môc tiªu chän gièng.
12
- Ngoμi lai gièng ®èi víi c©y rõng cßn ¸p dông ph−¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn cÊu tróc NST hay ®ét biÕn gen gäi chung lμ ph−¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn ®Æc biÖt lμ ®ét biÕn sè l−îng NST (gäi lμ biÕn gen gäi chung lμ ph−¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn ®Æc biÖt lμ ®ét biÕn sè l−îng NST (gäi lμ ph−¬ng ph¸p ®a béi thÓ).
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
é V. C¸c b−íc chÝnh cña mét ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn
g
Ö
gièng c©y rõng.
1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å 2. C¸c b−íc chÝnh :
è
¶
Ê
Ê
Ø
2.1. ... 2.1. ... 2.4. Kh¶o nghiÖm gièng: Lμ so s¸nh gièng t¹o ra víi gièng ®¹i trμ cã s½n trong s¶n xuÊt chØ cã nh÷ng gièng nμo cã n¨ng suÊt cao, phÈm chÊt tèt hay chèng chÞu cao míi ®−îc nh©n gièng ®−a vμo s¶n xuÊt.
g
g
13
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
V. C¸c b−íc chÝnh cña mét ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng. 1. Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å. 1 Quy tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y rõng b»ng s¬ ®å 2. C¸c b−íc chÝnh :
2.1. ... 2.5. Nh©n gièng: Lμ b−íc cuèi cïng cña mét ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng Lμ b−íc cuèi cïng cña mét ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng. §Ó gi÷ ®−îc c¸c ®Æc tÝnh tèt cña c©y gièng ng−êi ta th−êng dïng c¸c ph−¬ng thøc nh©n gièng kh¸c nhau. Cã 3 h×nh thøc nh©n gièng:
- Nh©n gièng b»ng h¹t: LÊy h¹t tõ xuÊt xø tèt (tõ gièng tèt) trång vμo rõng gièng
hay v−ên gièng sau ®ã lÊy h¹t ®−a vμo s¶n xuÊt. y ¹ g g y
- Nh©n gièng sinh d−ìng: §©y lμ ph−¬ng thøc ph©n bμo vÒ c¬ b¶n kh«ng cã sù t¸i
tæ hîp cña chÊt liÖu di truyÒn cho nªn c¸c c©y míi ®−îc t¹o ra vÉn gi÷ nguyªn c¸c ®Æc tÝnh vèn cã cña c©y mÑ lÊy vËt liÖu gièng. VËt liÖu lÊy gièng sinh d−ìng (hom, cμnh ghÐp, m«,…) t¹o c©y gièng sau ®ã ®em trång vμo rõng gièng hay v−ên gièng sau ®ã lÊy vËt liÖu sinh d−ìng tõ rõng vμ v−ên gièng nμy ®−a vμo s¶n xuÊt. sinh d−ìng tõ rõng vμ v−ên gièng nμy ®−a vμo s¶n xuÊt.
14
- KÕt hîp gi÷a nh©n gièng sinh d−ìng vμ b»ng h¹t: LÊy vËt liÖu sinh d−ìng ®em trång vμo v−ên gièng theo s¬ ®å chÆt chÏ (cña nhiÒu dßng v« tÝnh) sao cho 2 c©y gièng trong cïng mét dßng trong v−ên gièng kh«ng cã c¬ héi giao phÊn víi nhau, nh− vËy h¹t gièng thu ®−îc lμ kÕt qu¶ cña lai kh¸c dßng => t¹o ra −u thÕ lai vμ ®−a vμo s¶n xuÊt.
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
VI. B¶o tån nguån gen c©y rõng.
y
g
g
g
- Kh¸i niÖm nguån gen: Lμ nh÷ng vËt thÓ mang th«ng tin di truyÒn sinh häc ®−îc ding lμm ®èi t−îng ®Ó t¹o ra hay tham ra t¹o ra nh÷ng gièng míi Ó ë §V, TV hay VSV. (c©y, h¹t gièng, h¹t phÊn, m« ph«i, …) - Kh¸i niÖm b¶o tån nguån gen c©y rõng: ChÝnh lμ b¶o tån c¸c vËt thÓ mang th«ng tin di truyÒn sinh häc mμ ®èi t−îng cã thÓ tham gia hoÆc t¹o mang th«ng tin di truyÒn sinh häc mμ ®èi t−îng cã thÓ tham gia hoÆc t¹o ra gièng míi ë c©y rõng. - Sù cÇn thiÕt cña b¶o tån c©y rõng: C©y rõng rÊt ®a d¹ng vμ phong phó trong ®ã cã rÊt nhiÒu loμi c©y quÝ hiÕm vμ cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao. Ngμy nay con ng−êi míi khai th¸c sö dông cã hiÖu qu¶ mét sè loμi trong sè hμng con ng−êi míi khai th¸c sö dông cã hiÖu qu¶ mét sè loμi trong sè hμng ngh×n loμi cã s½n trong tù nhiªn lý do ch−a biÕt gi¸ trÞ kinh tÕ hoÆc biÕt nh−ng ch−a cã ®iÒu kiÖn sö dông.
Do khai th¸c kh«ng hîp lý, bõa b·i mμ tÝnh ®a d¹ng sinh häc hiÕm
h
μ khi biÕt ®−î
Êt dÇ
å
dÇ lμ dÇn lμm cho nguån gen mÊt dÇn v× thÕ mμ khi biÕt ®−îc gi¸ trÞ kinh tÕ i¸ t Þ ki h tÕ × thÕ hoÆc gi¸ trÞ khoa häc cña chóng hay ®iÒu kiÖn sö dông th× l¹i kh«ng cßn n÷a. ChÝnh v× vËy cÇn ph¶i b¶o tån nguån gen c©y rõng.
15
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
VII. Quan hÖ gi÷a c¶i thiÖn gièng c©y rõng víi di truyÒn häc vμ chän gièng c©y
n«ng nghiÖp .
- Chän gièng nãi riªng vμ c¶i thiÖn gièng c©y rõng nãi chung lμ mét lÜnh vùc häc thuËt dùa trªn nguyªn lý c¬ b¶n cña di truyÒn häc còng nh− c¸c ph−¬ng ph¸p chän gièng c©y NN phæ biÕn, xong chän gièng hay c¶i thiÖn gièng c©y rõng vÉn cã mét sè nÐt ®Æc tr−ng riªng: õ
+ C©y rõng cã ph©n bè tù nhiªn réng cho nªn nã th−êng bao gåm nhiÒu
ã h ê
ã h
bè
hi
C
å
h
b
hiÒ d¹ng biÕn dÞ ®Þa lý (nhiÒu xuÊt xø) nªn viÖc chän xuÊt xø lμ rÊt cã hiÖu qu¶.
+ C¸c loμi c©y rõng chñ yÕu lμ giao phÊn trong khi c¸c c©y n«ng nghiÖp
chñ yÕu lμ tù thô phÊn. KÕt qu¶ giao phÊn kh¸c víi tù thô phÊn ë 2 ®iÓm:
• Giao phÊn trong quÇn thÓ lu«n tån t¹i 3 kiÓu gen : AA, Aa vμ
å
Ç
Ê
Ó
Ó
aa trong khi AA vμ Aa l¹i cã cïng KH nªn ng−êi ta ph¶i chän nhiÒu lÇn míi cho gièng tèt.
• Nhê hiÖn t−îng giao phÊn mμ tÝnh ®a d¹ng cña quÇn thÓ giao
Êt
Ç thÓ tù th
hÊ lμ phÊn lμ cao rÊt so víi quÇn thÓ tù thô phÊn. hÊ íi => V× vËy nguån biÕn dÞ tù nhiªn cña c©y rõng lμ rÊt phong phó, v× thÕ ®èi víi chän gièng c©y rõng th× chän lμ chÝnh cßn t¹o lμ cÇn thiÕt.
16
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
VII. Quan hÖ gi÷a c¶i thiÖn gièng c©y rõng víi di truyÒn häc vμ chän
gièng c©y n«ng nghiÖp .
Cây lâm nghiệp
Di truyền học
Cây nông nghiệp
+ C©y rõng cã ®êi sèng dμi ngμy => mÊt nhiÒu thêi gian v× thÕ ®èi
víi c©y rõng ng−êi ta th−êng cã ph−¬ng ph¸p chän läc sím. íi ©
ã h
h ê
h¸
êi
õ
h
í
l
+ NhiÒu loμi c©y rõng cã kh¶ n¨ng sinh s¶n sinh d−ìng => b¶o tån
nh÷ng ®Æc ®iÓm quý cña c©y tèt ë thÕ hÖ sau.
+ S¶n phÈm thu ho¹ch tõ c©y rõng phÇn lín kh«ng liªn quan nhiÒu + S¶n phÈm thu ho¹ch tõ c©y rõng phÇn lín kh«ng liªn quan nhiÒu
®Õn søc khoÎ cña ng−êi tiªu dïng. Sö dông nh÷ng kü thuËt c«ng nghÖ sinh häc tiªn tiÕn (chuyÓn gen) kh«ng bÞ c¶n trë, lªn ¸n.
+ C©y rõng ®−îc ph©n bè trong hÖ sinh th¸i quÇn x· sinh vËt cã thμnh phÇn loμi rÊt phøc t¹p. V× vËy c«ng t¸c b¶o tån nguån gen g¾n liÒn thμnh phÇn loμi rÊt phøc t¹p V× vËy c«ng t¸c b¶o tån nguån gen g¾n liÒn víi viÖc b¶o tån c¶ hÖ sinh th¸i.
17
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
VIII. Qu¶n lÝ gièng. - ……………. - Do c©y rõng cã chu kú kinh doanh dμi nªn chÊt l−îng gièng ban ®Çu ®em trång cã ¶nh h−ëng rÊt lín tíi kÕt qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh v× thÕ mμ vÊn ®Ò qu¶n lÝ gièng ®Æc biÖt ®−îc quan kinh doanh v× thÕ mμ vÊn ®Ò qu¶n lÝ gièng ®Æc biÖt ®−îc quan t©m.
- HiÖn nay ë n−íc ta ®ang l−u tr÷ c¸c gièng cã nguån gèc rÊt kh¸c
nhau do: + C¸c c¬ së s¶n xuÊt gièng cung cÊp ë ®Þa ph−¬ng. + §−îc mua b¸n tù do trªn thÞ tr−êng lμ nguån gièng hçn t¹p. + Do c¸c c«ng ty liªn hiÖp tù nhËp vÒ tõ n−íc ngoμi hoÆc do + Do c¸c c«ng ty liªn hiÖp tù nhËp vÒ tõ n−íc ngoμi hoÆc do mét sè c¸n bé mang tõ n−íc ngoμi vÒ. + Do c¸c c¬ së nghiªn cøu, c¸c viÖn khoa häc trao ®æi víi n−íc ngoμi lμ nguån gièng gèc theo c¸c xuÊt xø ®−îc x¸c ®Þnh.
g g
g
g
g
î
Þ
18
Ch−¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh trong c¶i thiÖn gièng c©y rõng gièng c©y rõng
VIII. Qu¶n lÝ gièng.
+ Nguån gièng cña c¸c dù ¸n trång rõng do c¸c tæ chøc quèc + Nguån gièng cña c¸c dù ¸n trång rõng do c¸c tæ chøc quèc
tÕ cung cÊp.
+ Nguèn gièng do c¸c c¬ quan nghiªn cøu chän t¹o trong thêi
gian gÇn ®©y lμ gièng ®· ®−îc chän läc, lai gièng vμ kh¶o nghiªm iègièng. =>Nh− vËy, nguån gèc gièng lμ rÊt kh¸c nhau nªn chÊt l−îng còng rÊt kh¸c nhau. Do ®ã ®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng gièng cho trång rõng ph¶i t¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lÝ gièng.
+ Kh¸c víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ¶nh h−ëng cña gièng
tèt ®−îc thÓ hiÖn rÊt nhanh nªn khuyÕn khÝch ®−îc ng−êi d©n sö dông gièng tèt. Trong khi ®ã ¶nh h−ëng cña gièng tèt trong kinh doanh rõng lμ rÊt l©u dμi. V× thÕ bªn c¹nh viÖc tuyªn truyÒn ®éng viªn khuyÕn kÝch, cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch hç trî ng−êi d©n sö dông gièng tèt.
19
