Gỏi cá nhái
Cá nhái có nhiều ở vùng biển Phú Yên. Ngư dân săn bắt loại cá này ngoài
khơi xa bằng cách câu hoặc đánh lưới. Loại cá có đặc điểm riêng với thân
hình tròn to, dài như con chình biển, da trơn màu nâu đen, thịt trắng chắc,
xương có màu xanh. Thịt cá nhái được xem là món đặc sản bởi nó thơm
ngon, ít. Và chắc rằng không nhiều người được ăn, hảo hớn hơn nữa là món
gỏi.
Cá nhái sống ở vùng biển khơi, nước có độ mặn cao. Người làm món gỏi đòi
hỏi chế biến công phu. Cá chọn làm gỏi phải là con cá tươi. Để được loại cá
này chỉ có những người trực tiếp đi câu, người thường muốn ăn phải dặn
những người đi biển trước, hoặc sáng sớm phải ra tận bờ biển chờ ngư dân
vào rồi chọn mua con cá tươi ngay trên bãi cát, còn dính nước biển.
Thường một con cá nhái độ từ 1 – 2kg sẽ chế biến được cho 3 – 5 người ăn.
Sau khi chọn cá đem về, phải giữ cá luôn luôn trong độ lạnh bằng cách ngâm
đá lạnh. Con cá được cắt bỏ phần đầu và lòng (phần này nấu canh với bầu
cực ngon), dùng dao bén cắt dọc theo từng đoạn rồi lọc bỏ da, xương, chọn
phần thịt, thái nhỏ từng miếng vuông mỏng, ngâm vào trong nước muối có
đá lạnh ướp. Đều đặn từng miếng nhỏ như vậy đến khi thái hết con cá chúng
ta sẽ có một số lượng nhiều. Sau khi thái xong cá, xả và vắt khô nước muối
rồi dùng một lượng nước chanh đã vắt sẵn ra chén đổ vào ngâm với cá độ 15
phút, đợi thịt cá chuyển sang màu trắng hẳn rồi dùng tay vắt thật khô, bỏ vào
tủ lạnh.
Không thể thiếu khi ăn món này là các gia vị kèm theo. Cần phải có là các
loại rau thơm như tía tô, húng, ngò gai, ngò thơm và nhất định phải có đậu
phụng rang, hành tây xắt nhỏ, xoài băm, khế, bánh tráng nướng cùng một
chén mắm nhỉ, ớt tỏi chanh đường…
Có nhiều cách ăn, tuỳ theo từng người. Hoặc trộn chung cả phần thịt cá đã
ướp với các loại gia vị rau hành đậu phụng vào một cái dĩa lớn rồi khi ăn gắp
ra từng dĩa nhỏ ăn dần; hoặc cứ để riêng phần cá một bên, phần rau một bên,
khi ăn có thể gắp mỗi thứ từng ít bỏ vào chén kèm với tí chanh, ít bánh tráng
nướng bóp nhỏ, chan tí nước mắm với rau thơm, kèm trái ớt hiểm rồi ăn một
cách ngon lành. Ngon nhất là ăn món này với lai rai tí rượu ngon.
Những người bạn từ xa đến vùng biển Hòn Yến Phú Yên quê tôi, lúc đầu
được mời món này có vẻ e ngại vì sợ thịt cá còn sống, tanh khó ăn. Thế
nhưng khi ăn được vài miếng, nhất là khi cảm nhận được vị dai ngọt mềm
của thịt cá với dư vị của rau thơm kèm nước mắm nhỉ làng Yến, kể cả những
người khó tính nhất cũng phải ồ lên rằng: ngon, ngon quá. Vì thế không cần
uống bia mà chỉ ít rượu ngâm sẵn, mọi người có thể ăn ngon lành, no bụng.
Mấy hôm sau về đến nhà vẫn còn nhớ gọi điện thoại khen ngon một lần nữa
và không quên nhắc rằng, khi nào có dịp trở lại nhất định mình sẽ chọn món
này. Ăn món cá nhái mới biết rằng có nhiều món ngon ở biển mà ta chưa hề
biết hết.