Hai yêu cầu khó khả thi với CTCK
Cung - cầu chưa gặp nhau
Với yêu cầu CTCK phải mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho nghiệp
vụ kinh doanh chứng khoán tại công ty (bồi thường thiệt hại cho bên thứ 3),
công ty bảo hiểm sẽ là nơi chi trả những khoản thiệt hại do sơ sót của
CTCK.
Hiện tại, một số DN bảo hiểm lớn như Bảo Việt, Bảo hiểm Dầu khí đã triển
khai bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho CTCK. Tuy nhiên, CTCK và
DN bảo hiểm chưa “gặp nhau" trong việc triển khai sản phẩm này. "Phần lớn
các sản phẩm bảo hiểm, nhất là với những sản phẩm đặc thù như bảo hiểm
trong lĩnh vực chứng khoán, các DN thường mang từ nước ngoài vào. Trong
khi đó, TTCK Việt Nam vẫn sơ khai nên các sản phẩm này không áp dụng
được. Các chuyên gia tính phí thường là ở nước ngoài và đánh giá thị trường
Việt Nam rất rủi ro, nên đưa ra mức phí bảo hiểm cao, không phù hợp với
quy mô và tài chính của CTCK trong nước", giám đốc một CTCK cho biết.
Phía DN bảo hiểm trong nước cũng không mấy mặn mà với sản phẩm này,
bởi rủi ro cao. Trong khi đó, đưa ra một mức phí phù hợp với điều kiện Việt
Nam là điều không đơn giản khi cơ sở dữ liệu để tính toán mức độ rủi ro đối
với mỗi nghiệp vụ tại CTCK hiện rất thiếu thốn. Trong khi các DN bảo hiểm
trong nước triển khai dè dặt thì một số hãng bảo hiểm nước ngoài cũng mới
nghĩ đến việc cung cấp bảo hiểm nghiệp vụ cho CTCK. Công ty TNHH Môi
giới bảo hiểm Jandine Lloyd Thompson (GLT) là một trong những DN triển
khai môi giới dịch vụ bảo hiểm rủi ro trong lĩnh vực chứng khoán tại nhiều
thị trường trên thế giới. Đại diện DN này cho biết, sản phẩm bảo hiểm trong
lĩnh vực chứng khoán trên thế giới có cấu trúc rất phức tạp, nhiều tầng nấc
bảo vệ các chủ thể tham gia. Để triển khai các sản phẩm đó đòi hỏi thị
trường phát triển ở một trình độ cao. Tại thị trường Việt Nam, tới đây, GLT
sẽ triển khai môi giới một số sản phẩm bảo hiểm đơn giản, thuần túy bảo
hiểm trách nhiệm nghề nghiệp CTCK. Tuy nhiên, trước khi triển khai vẫn
cần làm việc cụ thể với UBCK. Chẳng hạn, cần cách thống nhất cách hiểu về
các nghiệp vụ, lĩnh vực phải mua bảo hiểm, phạm vi, điều kiện bảo hiểm…
Trên thị trường Việt Nam, hiện Hãng AON làm môi giới các sản phẩm bảo
hiểm trách nhiệm nghề nghiệp chứng khoán cho nhiều hãng bảo hiểm như
Liberty, ACE, Chartis. Mua sản phẩm này, khi xảy ra rủi ro CTCK sẽ được
bồi thường số tiền phải trả cho khách hàng cũng như những chi phí giải
quyết khiếu nại giữa CTCK và NĐT.
Không giống như những sản phẩm bảo hiểm khác, bảo hiểm nghiệp vụ kinh
doanh chứng khoán không có mức phí cố định. Phí cao hay thấp phụ thuộc
vào quy mô vốn, quy mô về nhân sự, hạn mức trách nhiệm (giới hạn bồi
thường khi xảy ra thiệt hại) của mỗi công ty. Nếu hạn mức trách nhiệm dao
động từ 1 đến 5 triệu USD/năm thì mức phí dao động trong khoảng vài chục
ngàn USD/năm.
Theo Công ty Môi giới bảo hiểm AON Việt Nam, bảo hiểm nghiệp vụ kinh
doanh chứng khoán hiện là một trong rất nhiều sản phẩm bảo hiểm trách
nhiệm nghề nghiệp mà Công ty đang triển khai. Đối với chứng khoán là khá
mới mẻ nên mới có ít DN quan tâm. "Hiện một số CTCK hiểu rằng, theo
quy định của pháp luật, nếu không mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp
thì phải lập quỹ bảo vệ NĐT. Do mua bảo hiểm có chi phí lớn nên các công
ty đều lựa chọn cách lập quỹ, vì nếu không phải chi trả cho NĐT thì khoản
tiền đó vẫn là tài sản của công ty", một nhân viên của AON nói.
CTCK lúng túng trước 2 yêu cầu của nghị định mới
Thời gian gần đây, UBCK liên tiếp ra các quyết định xử phạt CTCK liên
quan đến hoạt động nghiệp vụ. Tuy nhiên, chưa có vụ việc nào buộc CTCK
phải bồi thường cho NĐT do lỗi CTCK gây ra. Trên thực tế, cùng với sự
phát triển của thị trường đã xảy ra không ít vụ tranh chấp giữa khách hàng
và CTCK. Vì nhiều lý do tế nhị, phần lớn những vụ này được CTCK xử lý
hậu trường thông qua đàm phán và tự rút tiền ra trả nếu CTCK sai. Với quy
định xử phạt khá nghiêm khắc nếu không mua bảo hiểm trách nhiệm nghề
nghiệp theo Nghị định 85, các CTCK liệu có tuân thủ?