intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Hệ thống công thức vật lý chương trình phân ban

Chia sẻ: Ngoclan Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

114
lượt xem
18
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tham khảo và tuyển tập chuyên đề ôn thi vật lý môn Vật lý lớp 12 giúp các bạn ôn thi môn vật lý tốt và đạt kết quả cao trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và tuyển sinh cao đẳng, đại học

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Hệ thống công thức vật lý chương trình phân ban

  1. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 1 CHƯƠNG I: ð NG L C H C V T R N 1. To ñ góc Là to ñ xác ñ nh v trí c a m t v t r n quay quanh m t tr c c ñ nh b i góc ϕ (rad) h p gi a m t ph ng ñ ng g n v i v t và m t ph ng c ñ nh ch n làm m c (hai m t ph ng này ñ u ch a tr c quay) Lưu ý: Ta ch xét v t quay theo m t chi u và ch n chi u dương là chi u quay c a v t ⇒ ϕ ≥ 0 2. T c ñ góc Là ñ i lư ng ñ c trưng cho m c ñ nhanh hay ch m c a chuy n ñ ng quay c a m t v t r n quanh m t tr c ∆ϕ * T c ñ góc trung bình: ωtb = (rad / s ) ∆t dϕ * T c ñ góc t c th i: ω = = ϕ '(t ) dt Lưu ý: Liên h gi a t c ñ góc và t c ñ dài v = ωr 3. Gia t c góc Là ñ i lư ng ñ c trưng cho s bi n thiên c a t c ñ góc ∆ω * Gia t c góc trung bình: γ tb = (rad / s 2 ) ∆t d ω d 2ω * Gia t c góc t c th i: γ = = 2 = ω '(t ) = ϕ ''(t ) dt dt Lưu ý: + V t r n quay ñ u thì ω = const ⇒ γ = 0 + V t r n quay nhanh d n ñ u γ > 0 + V t r n quay ch m d n ñ u γ < 0 4. Phương trình ñ ng h c c a chuy n ñ ng quay * V t r n quay ñ u (γ = 0) ϕ = ϕ0 + ωt * V t r n quay bi n ñ i ñ u (γ ≠ 0) ω = ω0 + γt 1 ϕ = ϕ0 + ωt + γ t 2 2 ω − ω0 = 2γ (ϕ − ϕ0 ) 2 2 5. Gia t c c a chuy n ñ ng quay uur * Gia t c pháp tuy n (gia t c hư ng tâm) an r uu r r ð c trưng cho s thay ñ i v hư ng c a v n t c dài v ( an ⊥ v ) v2 an = = ω 2r r ur * Gia t c ti p tuy n at r ur r ð c trưng cho s thay ñ i v ñ l n c a v ( at và v cùng phương) dv at = = v '(t ) = rω '(t ) = rγ dt r uu ur r * Gia t c toàn ph n a = an + at a = an + at2 2 r uu r a γ Góc α h p gi a a và an : tan α = t = 2 an ω r uu r Lưu ý: V t r n quay ñ u thì at = 0 ⇒ a = an
  2. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 2 6. Phương trình ñ ng l c h c c a v t r n quay quanh m t tr c c ñ nh M M = I γ hay γ = I Trong ñó: + M = Fd (Nm)là mômen l c ñ i v i tr c quay (d là tay ñòn c a l c) + I = ∑ mi ri 2 (kgm2)là mômen quán tính c a v t r n ñ i v i tr c quay i Mômen quán tính I c a m t s v t r n ñ ng ch t kh i lư ng m có tr c quay là tr c ñ i x ng 1 - V t r n là thanh có chi u dài l, ti t di n nh : I = ml 2 12 - V t r n là vành tròn ho c tr r ng bán kính R: I = mR2 1 - V t r n là ñĩa tròn m ng ho c hình tr ñ c bán kính R: I = mR 2 2 2 - V t r n là kh i c u ñ c bán kính R: I = mR 2 5 7. Mômen ñ ng lư ng Là ñ i lư ng ñ ng h c ñ c trưng cho chuy n ñ ng quay c a v t r n quanh m t tr c L = Iω (kgm2/s) r Lưu ý: V i ch t ñi m thì mômen ñ ng lư ng L = mr2ω = mvr (r là k/c t v ñ n tr c quay) 8. D ng khác c a phương trình ñ ng l c h c c a v t r n quay quanh m t tr c c ñ nh dL M= dt 9. ð nh lu t b o toàn mômen ñ ng lư ng Trư ng h p M = 0 thì L = const N u I = const ⇒ γ = 0 v t r n không quay ho c quay ñ u quanh tr c N u I thay ñ i thì I1ω1 = I2ω2 10. ð ng năng c a v t r n quay quanh m t tr c c ñ nh 1 Wñ = I ω 2 ( J ) 2 11. S tương t gi a các ñ i lư ng góc và ñ i lư ng dài trong chuy n ñ ng quay và chuy n ñ ng th ng Chuy n ñ ng quay Chuy n ñ ng th ng (tr c quay c ñ nh, chi u quay không ñ i) (chi u chuy n ñ ng không ñ i) To ñ góc ϕ (rad) To ñ x (m) T c ñ góc ω (rad/s) T cñ v (m/s) Gia t c góc γ (Rad/s2) Gia t c a (m/s2) Mômen l c M (Nm) L cF (N) Mômen quán tính I (Kgm2) Kh i lư ng m (kg) Mômen ñ ng lư ng L = Iω (kgm2/s) ð ng lư ng P = mv (kgm/s) 1 1 ð ng năng quay Wñ = I ω 2 ð ng năng Wñ = mv 2 2 (J) 2 (J) Chuy n ñ ng quay ñ u: Chuy n ñ ng th ng ñ u: ω = const; γ = 0; ϕ = ϕ0 + ωt v = cónt; a = 0; x = x0 + at Chuy n ñ ng quay bi n ñ i ñ u: Chuy n ñ ng th ng bi n ñ i ñ u: γ = const a = const ω = ω0 + γt v = v0 + at 1 1 ϕ = ϕ0 + ωt + γ t 2 x = x0 + v0t + at 2 2 2 ω − ω0 = 2γ (ϕ − ϕ0 ) 2 2 v − v0 = 2a( x − x0 ) 2 2
  3. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 3 Phương trình ñ ng l c h c Phương trình ñ ng l c h c M F γ= a= I m dL dp D ng khác M = D ng khác F = dt dt ð nh lu t b o toàn mômen ñ ng lư ng ð nh lu t b o toàn ñ ng lư ng I1ω1 = I 2ω2 hay ∑ Li = const ∑ pi = ∑ mivi = const ð nh lý v ñ ng ð nh lý v ñ ng năng 1 1 2 1 1 2 ∆Wñ = I ω12 − I ω2 = A (công c a ngo i l c) ∆Wñ = I ω12 − I ω2 = A (công c a ngo i l c) 2 2 2 2 Công th c liên h gi a ñ i lư ng góc và ñ i lư ng dài s = rϕ; v =ωr; at = γr; an = ω2r Lưu ý: Cũng như v, a, F, P các ñ i lư ng ω; γ; M; L cũng là các ñ i lư ng véctơ
  4. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 4 CHƯƠNG II: DAO ð NG CƠ I. DAO ð NG ðI U HOÀ 1. Phương trình dao ñ ng: x = Acos(ωt + ϕ) 2. V n t c t c th i: v = -ωAsin(ωt + ϕ) r v luôn cùng chi u v i chi u chuy n ñ ng (v t chuy n ñ ng theo chi u dương thì v>0, theo chi u âm thì v
  5. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 5 Góc quét ∆ϕ = ω∆t. Quãng ñư ng l n nh t khi v t ñi t M1 ñ n M2 ñ i x ng qua tr c sin (hình 1) ∆ϕ S Max = 2A sin 2 Quãng ñư ng nh nh t khi v t ñi t M1 ñ n M2 ñ i x ng qua tr c cos (hình 2) ∆ϕ S Min = 2 A(1 − cos ) 2 M2 M1 Lưu ý: + Trong trư ng h p ∆t > T/2 M2 P ∆ϕ T Tách ∆t = n + ∆t ' 2 2 -A A -A P A T P2 O P 1 x O ∆ϕ x trong ñó n ∈ N * ; 0 < ∆t ' < 2 2 T M1 Trong th i gian n quãng ñư ng 2 luôn là 2nA Trong th i gian ∆t’ thì quãng ñư ng l n nh t, nh nh t tính như trên. + T c ñ trung bình l n nh t và nh nh t c a trong kho ng th i gian ∆t: S S vtbMax = Max và vtbMin = Min v i SMax; SMin tính như trên. ∆t ∆t 13. Các bư c l p phương trình dao ñ ng dao ñ ng ñi u hoà: * Tính ω * Tính A  x = Acos(ωt0 + ϕ ) * Tính ϕ d a vào ñi u ki n ñ u: lúc t = t0 (thư ng t0 = 0)  ⇒ϕ v = −ω Asin(ωt0 + ϕ ) Lưu ý: + V t chuy n ñ ng theo chi u dương thì v > 0, ngư c l i v < 0 + Trư c khi tính ϕ c n xác ñ nh rõ ϕ thu c góc ph n tư th m y c a ñư ng tròn lư ng giác (thư ng l y -π < ϕ ≤ π) 14. Các bư c gi i bài toán tính th i ñi m v t ñi qua v trí ñã bi t x (ho c v, a, Wt, Wñ, F) l n th n * Gi i phương trình lư ng giác l y các nghi m c a t (V i t > 0 ⇒ ph m vi giá tr c a k ) * Li t kê n nghi m ñ u tiên (thư ng n nh ) * Th i ñi m th n chính là giá tr l n th n Lưu ý:+ ð ra thư ng cho giá tr n nh , còn n u n l n thì tìm quy lu t ñ suy ra nghi m th n + Có th gi i bài toán b ng cách s d ng m i liên h gi a dao ñ ng ñi u hoà và chuy n ñ ng tròn ñ u 15. Các bư c gi i bài toán tìm s l n v t ñi qua v trí ñã bi t x (ho c v, a, Wt, Wñ, F) t th i ñi m t1 ñ n t2. * Gi i phương trình lư ng giác ñư c các nghi m * T t1 < t ≤ t2 ⇒ Ph m vi giá tr c a (V i k ∈ Z) * T ng s giá tr c a k chính là s l n v t ñi qua v trí ñó. Lưu ý: + Có th gi i bài toán b ng cách s d ng m i liên h gi a dao ñ ng ñi u hoà và chuy n ñ ng tròn ñ u. + Trong m i chu kỳ (m i dao ñ ng) v t qua m i v trí biên 1 l n còn các v trí khác 2 l n. 16. Các bư c gi i bài toán tìm li ñ , v n t c dao ñ ng sau (trư c) th i ñi m t m t kho ng th i gian ∆t. Bi t t i th i ñi m t v t có li ñ x = x0. * T phương trình dao ñ ng ñi u hoà: x = Acos(ωt + ϕ) cho x = x0 L y nghi m ωt + ϕ = α v i 0 ≤ α ≤ π ng v i x ñang gi m (v t chuy n ñ ng theo chi u âm vì v < 0) ho c ωt + ϕ = - α ng v i x ñang tăng (v t chuy n ñ ng theo chi u dương) * Li ñ và v n t c dao ñ ng sau (trư c) th i ñi m ñó ∆t giây là  x = Acos(±ω∆t + α )  x = Acos(±ω∆t − α )  ho c  v = −ω A sin(±ω∆t + α ) v = −ω A sin(±ω∆t − α )
  6. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 6 17. Dao ñ ng có phương trình ñ c bi t: * x = a ± Acos(ωt + ϕ) v i a = const Biên ñ là A, t n s góc là ω, pha ban ñ u ϕ x là to ñ , x0 = Acos(ωt + ϕ) là li ñ . To ñ v trí cân b ng x = a, to ñ v trí biên x = a ± A V n t c v = x’ = x0’, gia t c a = v’ = x” = x0” H th c ñ c l p: a = -ω2x0 v A2 = x0 + ( ) 2 2 ω * x = a ± Acos2(ωt + ϕ) (ta h b c) Biên ñ A/2; t n s góc 2ω, pha ban ñ u 2ϕ. II. CON L C LÒ XO k 2π m 1 ω 1 k 1. T n s góc: ω = ; chu kỳ: T = = 2π ;t ns : f = = = m ω k T 2π 2π m ði u ki n dao ñ ng ñi u hoà: B qua ma sát, l c c n và v t dao ñ ng trong gi i h n ñàn h i 1 1 2. Cơ năng: W = mω 2 A2 = kA2 2 2 -A 3. * ð bi n d ng c a lò xo th ng ñ ng khi v t VTCB: nén ∆l ∆l -A mg ∆l ∆l = ⇒ T = 2π giãn O k g O giãn * ð bi n d ng c a lò xo khi v t VTCB v i con l c lò xo A n m trên m t ph ng nghiêng có góc nghiêng α: A mg sin α ∆l x ∆l = ⇒ T = 2π k g sin α Hình a (A < ∆l) x Hình b (A > ∆l) + Chi u dài lò xo t i VTCB: lCB = l0 + ∆l (l0 là chi u dài t nhiên) + Chi u dài c c ti u (khi v t v trí cao nh t): lMin = l0 + ∆l – A + Chi u dài c c ñ i (khi v t v trí th p nh t): lMax = l0 + ∆l + A ⇒ lCB = (lMin + lMax)/2 + Khi A >∆l (V i Ox hư ng xu ng): - Th i gian lò xo nén 1 l n là th i gian ng n nh t ñ v t ñi Giãn Nén 0 A t v trí x1 = -∆l ñ n x2 = -A. -A −∆l - Th i gian lò xo giãn 1 l n là th i gian ng n nh t ñ v t ñi x t v trí x1 = -∆l ñ n x2 = A, Lưu ý: Trong m t dao ñ ng (m t chu kỳ) lò xo nén 2 l n và giãn 2 l n 4. L c kéo v hay l c h i ph c F = -kx = -mω2x ð c ñi m: * Là l c gây dao ñ ng cho v t. Hình v th hi n th i gian lò xo nén và * Luôn hư ng v VTCB giãn trong 1 chu kỳ (Ox hư ng xu ng) * Bi n thiên ñi u hoà cùng t n s v i li ñ 5. L c ñàn h i là l c ñưa v t v v trí lò xo không bi n d ng. Có ñ l n Fñh = kx* (x* là ñ bi n d ng c a lò xo) * V i con l c lò xo n m ngang thì l c kéo v và l c ñàn h i là m t (vì t i VTCB lò xo không bi n d ng) * V i con l c lò xo th ng ñ ng ho c ñ t trên m t ph ng nghiêng + ð l n l c ñàn h i có bi u th c: * Fñh = k|∆l + x| v i chi u dương hư ng xu ng * Fñh = k|∆l - x| v i chi u dương hư ng lên + L c ñàn h i c c ñ i (l c kéo): FMax = k(∆l + A) = FKmax (lúc v t v trí th p nh t) + L c ñàn h i c c ti u:
  7. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 7 * N u A < ∆l ⇒ FMin = k(∆l - A) = FKMin * N u A ≥ ∆l ⇒ FMin = 0 (lúc v t ñi qua v trí lò xo không bi n d ng) L c ñ y (l c nén) ñàn h i c c ñ i: FNmax = k(A - ∆l) (lúc v t v trí cao nh t) 6. M t lò xo có ñ c ng k, chi u dài l ñư c c t thành các lò xo có ñ c ng k1, k2, … và chi u dài tương ng là l1, l2, … thì có: kl = k1l1 = k2l2 = … 7. Ghép lò xo: 1 1 1 * N i ti p = + + ... ⇒ cùng treo m t v t kh i lư ng như nhau thì: T2 = T12 + T22 k k1 k 2 1 1 1 * Song song: k = k1 + k2 + … ⇒ cùng treo m t v t kh i lư ng như nhau thì: 2 = 2 + 2 + ... T T1 T2 8. G n lò xo k vào v t kh i lư ng m1 ñư c chu kỳ T1, vào v t kh i lư ng m2 ñư c T2, vào v t kh i lư ng m1+m2 ñư c chu kỳ T3, vào v t kh i lư ng m1 – m2 (m1 > m2) ñư c chu kỳ T4. Thì ta có: T32 = T12 + T22 và T42 = T12 − T22 9. ðo chu kỳ b ng phương pháp trùng phùng ð xác ñ nh chu kỳ T c a m t con l c lò xo (con l c ñơn) ngư i ta so sánh v i chu kỳ T0 (ñã bi t) c a m t con l c khác (T ≈ T0). Hai con l c g i là trùng phùng khi chúng ñ ng th i ñi qua m t v trí xác ñ nh theo cùng m t chi u. TT0 Th i gian gi a hai l n trùng phùng θ = T − T0 N u T > T0 ⇒ θ = (n+1)T = nT0. N u T < T0 ⇒ θ = nT = (n+1)T0. v i n ∈ N* III. CON L C ðƠN g 2π l 1 ω 1 g 1. T n s góc: ω = ; chu kỳ: T = = 2π ;t ns : f = = = l ω g T 2π 2π l ði u ki n dao ñ ng ñi u hoà: B qua ma sát, l c c n và α0
  8. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 8 W = mgl(1-cosα0); v2 = 2gl(cosα – cosα0) và TC = mg(3cosα – 2cosα0) Lưu ý: - Các công th c này áp d ng ñúng cho c khi α0 có giá tr l n - Khi con l c ñơn dao ñ ng ñi u hoà (α0 0 thì ñ ng h ch y ch m (ñ ng h ñ m giây s d ng con l c ñơn) * N u ∆T < 0 thì ñ ng h ch y nhanh * N u ∆T = 0 thì ñ ng h ch y ñúng ∆T * Th i gian ch y sai m i ngày (24h = 86400s): θ = 86400( s ) T 10. Khi con l c ñơn ch u thêm tác d ng c a l c ph không ñ i: L c ph không ñ i thư ng là: ur r ur r * L c quán tính: F = − ma , ñ l n F = ma ( F ↑↓ a ) r r r Lưu ý: + Chuy n ñ ng nhanh d n ñ u a ↑↑ v ( v có hư ng chuy n ñ ng) r r + Chuy n ñ ng ch m d n ñ u a ↑↓ v ur ur ur ur ur ur * L c ñi n trư ng: F = qE , ñ l n F = |q|E (N u q > 0 ⇒ F ↑↑ E ; còn n u q < 0 ⇒ F ↑↓ E ) ur * L c ñ y Ácsimét: F = DgV ( F luông th ng ñ ng hư ng lên) Trong ñó: D là kh i lư ng riêng c a ch t l ng hay ch t khí. g là gia t c rơi t do. V là th tích c a ph n v t chìm trong ch t l ng hay ch t khí ñó. uu u ur r r ur Khi ñó: P ' = P + F g i là tr ng l c hi u d ng hay trong l c bi u ki n (có vai trò như tr ng l c P ) ur uu u F r r g ' = g + g i là gia t c tr ng trư ng hi u d ng hay gia t c tr ng trư ng bi u ki n. m l Chu kỳ dao ñ ng c a con l c ñơn khi ñó: T ' = 2π g' Các trư ng h p ñ c bi t: ur F * F có phương ngang: + T i VTCB dây treo l ch v i phương th ng ñ ng m t góc có: tan α = P F + g ' = g 2 + ( )2 m ur F * F có phương th ng ñ ng thì g ' = g ± m ur F + N u F hư ng xu ng thì g ' = g + m ur F + N u F hư ng lên thì g'= g− m
  9. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 9 IV. CON L C V T LÝ mgd I 1 mgd 1. T n s góc: ω = ; chu kỳ: T = 2π ;t ns f = I mgd 2π I Trong ñó: m (kg) là kh i lư ng v t r n d (m) là kho ng cách t tr ng tâm ñ n tr c quay I (kgm2) là mômen quán tính c a v t r n ñ i v i tr c quay 2. Phương trình dao ñ ng α = α0cos(ωt + ϕ) ði u ki n dao ñ ng ñi u hoà: B qua ma sát, l c c n và α0
  10. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 10 CHƯƠNG III: SÓNG CƠ I. SÓNG CƠ H C 1. Bư c sóng: λ = vT = v/f Trong ñó: λ: Bư c sóng; T (s): Chu kỳ c a sóng; f (Hz): T n s c a sóng v: T c ñ truy n sóng (có ñơn v tương ng v i ñơn v c a λ) x x 2. Phương trình sóng T i ñi m O: uO = Acos(ωt + ϕ) O M T i ñi m M cách O m t ño n x trên phương truy n sóng. x x * Sóng truy n theo chi u dương c a tr c Ox thì uM = AMcos(ωt + ϕ - ω ) = AMcos(ωt + ϕ - 2π ) v λ x x * Sóng truy n theo chi u âm c a tr c Ox thì uM = AMcos(ωt + ϕ + ω ) = AMcos(ωt + ϕ + 2π ) v λ 3. ð l ch pha gi a hai ñi m cách ngu n m t kho ng x1, x2 x1 − x2 x1 − x2 ∆ϕ = ω = 2π v λ N u 2 ñi m ñó n m trên m t phương truy n sóng và cách nhau m t kho ng x thì: x x ∆ϕ = ω = 2π v λ Lưu ý: ðơn v c a x, x1, x2, λ và v ph i tương ng v i nhau 4. Trong hi n tư ng truy n sóng trên s i dây, dây ñư c kích thích dao ñ ng b i nam châm ñi n v i t n s dòng ñi n là f thì t n s dao ñ ng c a dây là 2f. II. SÓNG D NG 1. M t s chú ý * ð u c ñ nh ho c ñ u dao ñ ng nh là nút sóng. * ð u t do là b ng sóng * Hai ñi m ñ i x ng v i nhau qua nút sóng luôn dao ñ ng ngư c pha. * Hai ñi m ñ i x ng v i nhau qua b ng sóng luôn dao ñ ng cùng pha. * Các ñi m trên dây ñ u dao ñ ng v i biên ñ không ñ i ⇒ năng lư ng không truy n ñi * Kho ng th i gian gi a hai l n s i dây căng ngang (các ph n t ñi qua VTCB) là n a chu kỳ. 2. ði u ki n ñ có sóng d ng trên s i dây dài l: λ * Hai ñ u là nút sóng: l = k (k ∈ N * ) 2 S b ng sóng = s bó sóng = k S nút sóng = k + 1 λ * M t ñ u là nút sóng còn m t ñ u là b ng sóng: l = (2k + 1) (k ∈ N ) 4 S bó sóng nguyên = k S b ng sóng = s nút sóng = k + 1 3. Phương trình sóng d ng trên s i dây CB (v i ñ u C c ñ nh ho c dao ñ ng nh là nút sóng) * ð u B c ñ nh (nút sóng): Phương trình sóng t i và sóng ph n x t i B: uB = Acos2π ft và u 'B = − Acos2π ft = Acos(2π ft − π ) Phương trình sóng t i và sóng ph n x t i M cách B m t kho ng d là: d d uM = Acos(2π ft + 2π ) và u 'M = Acos(2π ft − 2π − π ) λ λ Phương trình sóng d ng t i M: uM = uM + u 'M d π π d π uM = 2 Acos(2π + )cos(2π ft − ) = 2 Asin(2π )cos(2π ft + ) λ 2 2 λ 2 d π d Biên ñ dao ñ ng c a ph n t t i M: AM = 2 A cos(2π + ) = 2 A sin(2π ) λ 2 λ
  11. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 11 * ð u B t do (b ng sóng): Phương trình sóng t i và sóng ph n x t i B: uB = u 'B = Acos2π ft Phương trình sóng t i và sóng ph n x t i M cách B m t kho ng d là: d d uM = Acos(2π ft + 2π ) và u 'M = Acos(2π ft − 2π ) λ λ Phương trình sóng d ng t i M: uM = uM + u 'M d uM = 2 Acos(2π )cos(2π ft ) λ d Biên ñ dao ñ ng c a ph n t t i M: AM = 2 A cos(2π ) λ x Lưu ý: * V i x là kho ng cách t M ñ n ñ u nút sóng thì biên ñ : AM = 2 A sin(2π ) λ d * V i x là kho ng cách t M ñ n ñ u b ng sóng thì biên ñ : AM = 2 A cos(2π ) λ III. GIAO THOA SÓNG Giao thoa c a hai sóng phát ra t hai ngu n sóng k t h p S1, S2 cách nhau m t kho ng l: Xét ñi m M cách hai ngu n l n lư t d1, d2 Phương trình sóng t i 2 ngu n u1 = Acos(2π ft + ϕ1 ) và u2 = Acos(2π ft + ϕ2 ) Phương trình sóng t i M do hai sóng t hai ngu n truy n t i: d d u1M = Acos(2π ft − 2π 1 + ϕ1 ) và u2 M = Acos(2π ft − 2π 2 + ϕ2 ) λ λ Phương trình giao thoa sóng t i M: uM = u1M + u2M  d − d ∆ϕ   d1 + d 2 ϕ1 + ϕ 2  uM = 2 Acos π 1 2 +  cos  2π ft − π λ + 2   λ 2     d − d ∆ϕ  Biên ñ dao ñ ng t i M: AM = 2 A cos  π 1 2 +  v i ∆ϕ = ϕ1 − ϕ2  λ 2  l ∆ϕ l ∆ϕ Chú ý: * S c c ñ i: − +
  12. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 12 Chú ý: V i bài toán tìm s ñư ng dao ñ ng c c ñ i và không dao ñ ng gi a hai ñi m M, N cách hai ngu n l n lư t là d1M, d2M, d1N, d2N. ð t ∆dM = d1M - d2M ; ∆dN = d1N - d2N và gi s ∆dM < ∆dN. + Hai ngu n dao ñ ng cùng pha: • C c ñ i: ∆dM < kλ < ∆dN • C c ti u: ∆dM < (k+0,5)λ < ∆dN + Hai ngu n dao ñ ng ngư c pha: • C c ñ i:∆dM < (k+0,5)λ < ∆dN • C c ti u: ∆dM < kλ < ∆dN S giá tr nguyên c a k tho mãn các bi u th c trên là s ñư ng c n tìm. IV. SÓNG ÂM W P 1. Cư ng ñ âm: I= = tS S V i W (J), P (W) là năng lư ng, công su t phát âm c a ngu n S (m2) là di n tích m t vuông góc v i phương truy n âm (v i sóng c u thì S là di n tích m t c u S=4πR2) 2. M c cư ng ñ âm I I L( B) = lg Ho c L(dB) = 10.lg I0 I0 V i I0 = 10-12 W/m2 f = 1000Hz: cư ng ñ âm chu n. 3. * T n s do ñàn phát ra (hai ñ u dây c ñ nh ⇒ hai ñ u là nút sóng) v f =k ( k ∈ N*) 2l v ng v i k = 1 ⇒ âm phát ra âm cơ b n có t n s f1 = 2l k = 2,3,4… có các ho âm b c 2 (t n s 2f1), b c 3 (t n s 3f1)… * T n s do ng sáo phát ra (m t ñ u b t kín, m t ñ u ñ h ⇒ m t ñ u là nút sóng, m t ñ u là b ng sóng) v f = (2k + 1) ( k ∈ N) 4l v ng v i k = 0 ⇒ âm phát ra âm cơ b n có t n s f1 = 4l k = 1,2,3… có các ho âm b c 3 (t n s 3f1), b c 5 (t n s 5f1)… V. HI U NG ð P-PLE 1. Ngu n âm ñ ng yên, máy thu chuy n ñ ng v i v n t c vM. v + vM * Máy thu chuy n ñ ng l i g n ngu n âm thì thu ñư c âm có t n s : f ' = f v v − vM * Máy thu chuy n ñ ng ra xa ngu n âm thì thu ñư c âm có t n s : f " = f v 2. Ngu n âm chuy n ñ ng v i v n t c vS, máy thu ñ ng yên. v * Máy thu chuy n ñ ng l i g n ngu n âm v i v n t c vM thì thu ñư c âm có t n s : f ' = f v − vS v * Máy thu chuy n ñ ng ra xa ngu n âm thì thu ñư c âm có t n s : f " = f v + vS V i v là v n t c truy n âm, f là t n s c a âm. v ± vM Chú ý: Có th dùng công th c t ng quát: f ' = f v m vS Máy thu chuy n ñ ng l i g n ngu n thì l y d u “+” trư c vM, ra xa thì l y d u “-“. Ngu n phát chuy n ñ ng l i g n ngu n thì l y d u “-” trư c vS, ra xa thì l y d u “+“.
  13. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 13 CHƯƠNG IV: DAO ð NG VÀ SÓNG ðI N T 1. Dao ñ ng ñi n t * ði n tích t c th i q = q0cos(ωt + ϕ) q q * Hi u ñi n th (ñi n áp) t c th i u = = 0 cos(ωt + ϕ ) = U 0 cos(ωt + ϕ ) C C π * Dòng ñi n t c th i i = q’ = -ωq0sin(ωt + ϕ) = I0cos(ωt + ϕ + ) 2 π * C m ng t : B = B0 cos(ωt + ϕ + ) 2 1 Trong ñó: ω = là t n s góc riêng LC T = 2π LC là chu kỳ riêng 1 f = là t n s riêng 2π LC q I 0 = ω q0 = 0 LC q I L U 0 = 0 = 0 = ω LI 0 = I 0 C ωC C 1 1 q2 * Năng lư ng ñi n trư ng: Wñ = Cu 2 = qu = 2 2 2C 2 q0 Wñ = cos 2 (ωt + ϕ ) 2C 1 q2 * Năng lư ng t trư ng: Wt = Li 2 = 0 sin 2 (ωt + ϕ ) 2 2C * Năng lư ng ñi n t : W=Wñ + Wt 1 1 q2 1 W = CU 02 = q0U 0 = 0 = LI 02 2 2 2C 2 Chú ý: + M ch dao ñ ng có t n s góc ω, t n s f và chu kỳ T thì Wñ và Wt bi n thiên v i t n s góc 2ω, t n s 2f và chu kỳ T/2 + M ch dao ñ ng có ñi n tr thu n R ≠ 0 thì dao ñ ng s t t d n. ð duy trì dao ñ ng c n cung ω 2C 2U 02 U 02 RC c p cho m ch m t năng lư ng có công su t: P = I R = 2 R= 2 2L + Khi t phóng ñi n thì q và u gi m và ngư c l i + Quy ư c: q > 0 ng v i b n t ta xét tích ñi n dương thì i > 0 ng v i dòng ñi n ch y ñ n b n t mà ta xét. 2. S tương t gi a dao ñ ng ñi n và dao ñ ng cơ ð i lư ng cơ ð i lư ng ñi n Dao ñ ng cơ Dao ñ ng ñi n x q x” + ω 2x = 0 q” + ω 2q = 0 k 1 v i ω= ω= m LC m L x = Acos(ωt + ϕ) q = q0cos(ωt + ϕ) 1 k v = x’ = -ωAsin(ωt + ϕ) i = q’ = -ωq0sin(ωt + ϕ) C
  14. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 14 v i F u A2 = x 2 + ( ) 2 q0 = q 2 + ( ) 2 2 ω ω µ R W=Wñ + Wt W=Wñ + Wt 1 1 2 Wñ Wt (WC) Wñ = mv2 Wt = Li 2 2 1 q2 Wt Wñ (WL) Wt = kx2 Wñ = 2 2C 3. Sóng ñi n t V n t c lan truy n trong không gian v = c = 3.108m/s Máy phát ho c máy thu sóng ñi n t s d ng m ch dao ñ ng LC thì t n s sóng ñi n t phát ho c thu ñư c b ng t n s riêng c a m ch. v Bư c sóng c a sóng ñi n t λ = = 2π v LC f Lưu ý: M ch dao ñ ng có L bi n ñ i t LMin → LMax và C bi n ñ i t CMin → CMax thì bư c sóng λ c a sóng ñi n t phát (ho c thu) λMin tương ng v i LMin và CMin λMax tương ng v i LMax và CMax
  15. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 15 CHƯƠNG V: ðI N XOAY CHI U 1. Bi u th c ñi n áp t c th i và dòng ñi n t c th i: u = U0cos(ωt + ϕu) và i = I0cos(ωt + ϕi) π π V i ϕ = ϕu – ϕi là ñ l ch pha c a u so v i i, có − ≤ϕ ≤ 2 2 2. Dòng ñi n xoay chi u i = I0cos(2πft + ϕi) M2 M1 * M i giây ñ i chi u 2f l n π π * N u pha ban ñ u ϕi = − ho c ϕi = thì ch giây ñ u tiên T t 2 2 ñ i chi u 2f-1 l n. -U1 Sáng Sáng U 1 U0 -U0 3. Công th c tính th i gian ñèn huỳnh quang sáng trong m t chu kỳ O u Khi ñ t ñi n áp u = U0cos(ωt + ϕu) vào hai ñ u bóng ñèn, bi t ñèn ch sáng lên khi u ≥ U1. T t 4∆ϕ U ∆t = V i cos∆ϕ = 1 , (0 < ∆ϕ < π/2) ω U0 M'2 M'1 4. Dòng ñi n xoay chi u trong ño n m ch R,L,C * ðo n m ch ch có ñi n tr thu n R: uR cùng pha v i i, (ϕ = ϕu – ϕi = 0) U U I= và I 0 = 0 R R U Lưu ý: ði n tr R cho dòng ñi n không ñ i ñi qua và có I = R * ðo n m ch ch có cu n thu n c m L: uL nhanh pha hơn i là π/2, (ϕ = ϕu – ϕi = π/2) U U I= và I 0 = 0 v i ZL = ωL là c m kháng ZL ZL Lưu ý: Cu n thu n c m L cho dòng ñi n không ñ i ñi qua hoàn toàn (không c n tr ). * ðo n m ch ch có t ñi n C: uC ch m pha hơn i là π/2, (ϕ = ϕu – ϕi = -π/2) U U 1 I= và I 0 = 0 v i Z C = là dung kháng ZC ZC ωC Lưu ý: T ñi n C không cho dòng ñi n không ñ i ñi qua (c n tr hoàn toàn). * ðo n m ch RLC không phân nhánh Z = R 2 + ( Z L − Z C ) 2 ⇒ U = U R + (U L − U C )2 ⇒ U 0 = U 02R + (U 0 L − U 0C )2 2 Z L − ZC Z − ZC R π π tan ϕ = ;sin ϕ = L ; cosϕ = v i − ≤ϕ ≤ R Z Z 2 2 1 + Khi ZL > ZC hay ω > ⇒ ϕ > 0 thì u nhanh pha hơn i LC 1 + Khi ZL < ZC hay ω < ⇒ ϕ < 0 thì u ch m pha hơn i LC 1 + Khi ZL = ZC hay ω = ⇒ ϕ = 0 thì u cùng pha v i i. LC U Lúc ñó I Max = g i là hi n tư ng c ng hư ng dòng ñi n R 5. Công su t to nhi t trên ño n m ch RLC: * Công su t t c th i: P = UIcosϕ + UIcos(2ωt + ϕu+ϕi) * Công su t trung bình: P = UIcosϕ = I2R. 6. ði n áp u = U1 + U0cos(ωt + ϕ) ñư c coi g m m t ñi n áp không ñ i U1 và m t ñi n áp xoay chi u u=U0cos(ωt + ϕ) ñ ng th i ñ t vào ño n m ch.
  16. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 16 7. T n s dòng ñi n do máy phát ñi n xoay chi u m t pha có P c p c c, rôto quay v i v n t c n vòng/giây phát ra: f = pn Hz T thông g i qua khung dây c a máy phát ñi n Φ = NBScos(ωt +ϕ) = Φ0cos(ωt + ϕ) V i Φ0 = NBS là t thông c c ñ i, N là s vòng dây, B là c m ng t c a t trư ng, S là di n tích c a vòng dây, ω = 2πf π π Su t ñi n ñ ng trong khung dây: e = ωNSBcos(ωt + ϕ - ) = E0cos(ωt + ϕ - ) 2 2 V i E0 = ωNSB là su t ñi n ñ ng c c ñ i. 8. Dòng ñi n xoay chi u ba pha là h th ng ba dòng ñi n xoay chi u, gây b i ba su t ñi n ñ ng xoay chi u cùng 2π t n s , cùng biên ñ nhưng ñ l ch pha t ng ñôi m t là 3   e1 = E0 cos(ωt ) i1 = I 0cos(ωt )    2π  2π e2 = E0cos(ωt − ) trong trư ng h p t i ñ i x ng thì i2 = I 0 cos(ωt − )  3  3  2π  2π e3 = E0 cos(ωt + 3 )  i3 = I 0cos(ωt + 3 )  Máy phát m c hình sao: Ud = 3 Up Máy phát m c hình tam giác: Ud = Up T i tiêu th m c hình sao: Id = Ip T i tiêu th m c hình tam giác: Id = 3 Ip Lưu ý: máy phát và t i tiêu th thư ng ch n cách m c tương ng v i nhau. U E I N 9. Công th c máy bi n áp: 1 = 1 = 2 = 1 U 2 E2 I1 N 2 P2 10. Công su t hao phí trong quá trình truy n t i ñi n năng: ∆P = R U 2 cos 2ϕ Trong ñó: P là công su t truy n ñi nơi cung c p U là ñi n áp nơi cung c p cosϕ là h s công su t c a dây t i ñi n l R = ρ là ñi n tr t ng c ng c a dây t i ñi n (lưu ý: d n ñi n b ng 2 dây) S ð gi m ñi n áp trên ñư ng dây t i ñi n: ∆U = IR P − ∆P Hi u su t t i ñi n: H = .100% P 11. ðo n m ch RLC có R thay ñ i: U2 U2 * Khi R=ZL-ZC thì PMax = = 2 Z L − ZC 2R U2 * Khi R=R1 ho c R=R2 thì P có cùng giá tr . Ta có R1 + R2 = ; R1 R2 = ( Z L − Z C ) 2 P U2 Và khi R = R1 R2 thì PMax = 2 R1 R2 R C L,R0 * Trư ng h p cu n dây có ñi n tr R0 (hình v ) U2 U2 A B Khi R = Z L − Z C − R0 ⇒ PMax = = 2 Z L − Z C 2( R + R0 ) U2 U2 Khi R = R02 + ( Z L − Z C )2 ⇒ PRMax = = 2 R02 + ( Z L − Z C ) 2 + 2 R0 2( R + R0 )
  17. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 17 12. ðo n m ch RLC có L thay ñ i: 1 * Khi L = 2 thì IMax ⇒ URmax; PMax còn ULCMin Lưu ý: L và C m c liên ti p nhau ωC R 2 + ZC 2 U R 2 + ZC 2 * Khi Z L = thì U LMax = và U LMax = U 2 + U R + U C ; U LMax − U CU LMax − U 2 = 0 2 2 2 2 ZC R 1 1 1 1 2 L1 L2 * V i L = L1 ho c L = L2 thì UL có cùng giá tr thì ULmax khi = ( + )⇒L= Z L 2 Z L1 Z L2 L1 + L2 ZC + 4 R 2 + Z C 2 2UR * Khi Z L = thì U RLMax = Lưu ý: R và L m c liên ti p nhau 2 4R + ZC − ZC 2 2 13. ðo n m ch RLC có C thay ñ i: 1 * Khi C = 2 thì IMax ⇒ URmax; PMax còn ULCMin Lưu ý: L và C m c liên ti p nhau ω L R2 + ZL 2 U R2 + Z L 2 * Khi Z C = thì U CMax = và U CMax = U 2 + U R + U L ; U CMax − U LU CMax − U 2 = 0 2 2 2 2 ZL R 1 1 1 1 C + C2 * Khi C = C1 ho c C = C2 thì UC có cùng giá tr thì UCmax khi = ( + )⇒C = 1 ZC 2 ZC1 ZC2 2 Z L + 4R2 + Z L2 2UR * Khi Z C = thì U RCMax = Lưu ý: R và C m c liên ti p nhau 2 4R + ZL − ZL 2 2 14. M ch RLC có ω thay ñ i: 1 * Khi ω = thì IMax ⇒ URmax; PMax còn ULCMin Lưu ý: L và C m c liên ti p nhau LC 1 1 2U .L * Khi ω = thì U LMax = C L R2 R 4 LC − R 2C 2 − C 2 1 L R2 2U .L * Khi ω = − thì U CMax = L C 2 R 4 LC − R 2C 2 * V i ω = ω1 ho c ω = ω2 thì I ho c P ho c UR có cùng m t giá tr thì IMax ho c PMax ho c URMax khi ω = ω1ω2 ⇒ t n s f = f1 f 2 15. Hai ño n m ch AM g m R1L1C1 n i ti p và ño n m ch MB g m R2L2C2 n i ti p m c n i ti p v i nhau có UAB = UAM + UMB ⇒ uAB; uAM và uMB cùng pha ⇒ tanuAB = tanuAM = tanuMB 16. Hai ño n m ch R1L1C1 và R2L2C2 cùng u ho c cùng i có pha l ch nhau ∆ϕ Z L − Z C1 Z L − Z C2 V i tan ϕ1 = 1 và tan ϕ 2 = 2 (gi s ϕ1 > ϕ2) R1 R2 tan ϕ1 − tan ϕ 2 Có ϕ1 – ϕ2 = ∆ϕ ⇒ = tan ∆ϕ 1 + tan ϕ1 tan ϕ 2 Trư ng h p ñ c bi t ∆ϕ = π/2 (vuông pha nhau) thì tanϕ1tanϕ2 = -1. VD: * M ch ñi n hình 1 có uAB và uAM l ch pha nhau ∆ϕ A R L M C B ñây 2 ño n m ch AB và AM có cùng i và uAB ch m pha hơn uAM tan ϕ AM − tan ϕ AB ⇒ ϕAM – ϕAB = ∆ϕ ⇒ = tan ∆ϕ 1 + tan ϕ AM tan ϕ AB Hình 1
  18. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 18 Z L Z L − ZC N u uAB vuông pha v i uAM thì tan ϕ AM tan ϕ AB =-1 ⇒ = −1 R R * M ch ñi n hình 2: Khi C = C1 và C = C2 (gi s C1 > C2) thì i1 và i2 l ch pha nhau ∆ϕ ñây hai ño n m ch RLC1 và RLC2 có cùng uAB A R L M C B G i ϕ1 và ϕ2 là ñ l ch pha c a uAB so v i i1 và i2 thì có ϕ1 > ϕ2 ⇒ ϕ1 - ϕ2 = ∆ϕ N u I1 = I2 thì ϕ1 = -ϕ2 = ∆ϕ/2 Hình 2 tan ϕ1 − tan ϕ 2 N u I1 ≠ I2 thì tính = tan ∆ϕ 1 + tan ϕ1 tan ϕ 2
  19. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 19 CHƯƠNG VI: SÓNG ÁNH SÁNG 1. Hi n tư ng tán s c ánh sáng. * ð/n: Là hi n tư ng ánh sáng b tách thành nhi u màu khác nhau khi ñi qua m t phân cách c a hai môi trư ng trong su t. * Ánh sáng ñơn s c là ánh sáng không b tán s c Ánh sáng ñơn s c có t n s xác ñ nh, ch có m t màu. v c l c l Bư c sóng c a ánh sáng ñơn s c l = , truy n trong chân không l 0 = Þ 0= Þ l = 0 f f l v n * Chi t su t c a môi trư ng trong su t ph thu c vào màu s c ánh sáng. ð i v i ánh sáng màu ñ là nh nh t, màu tím là l n nh t. * Ánh sáng tr ng là t p h p c a vô s ánh sáng ñơn s c có màu bi n thiên liên t c t ñ ñ n tím. Bư c sóng c a ánh sáng tr ng: 0,4 µm ≤ λ ≤ 0,76 µm. 2. Hi n tư ng giao thoa ánh sáng (ch xét giao thoa ánh sáng trong thí nghi m Iâng). * ð/n: Là s t ng h p c a hai hay nhi u sóng ánh sáng k t h p trong không gian trong ñó xu t hi n nh ng v ch sáng và nh ng v ch t i xen k nhau. Các v ch sáng (vân sáng) và các v ch t i (vân t i) g i là vân giao thoa. d1 M * Hi u ñư ng ñi c a ánh sáng (hi u quang trình) S1 x ax d2 D d = d 2 - d1 = a I O D Trong ñó: a = S1S2 là kho ng cách gi a hai khe sáng S2 D = OI là kho ng cách t hai khe sáng S1, S2 ñ n màn quan sát D S1M = d1; S2M = d2 x = OM là (to ñ ) kho ng cách t vân trung tâm ñ n ñi m M ta xét lD * V trí (to ñ ) vân sáng: ∆d = kλ ⇒ x = k ; kÎ Z a k = 0: Vân sáng trung tâm k = ±1: Vân sáng b c (th ) 1 k = ±2: Vân sáng b c (th ) 2 lD * V trí (to ñ ) vân t i: ∆d = (k + 0,5)λ ⇒ x = (k + 0,5) ; kÎ Z a k = 0, k = -1: Vân t i th (b c) nh t k = 1, k = -2: Vân t i th (b c) hai k = 2, k = -3: Vân t i th (b c) ba lD * Kho ng vân i: Là kho ng cách gi a hai vân sáng ho c hai vân t i liên ti p: i = a * N u thí nghi m ñư c ti n hành trong môi trư ng trong su t có chi t su t n thì bư c sóng và kho ng vân: l l D i l n = Þ in = n = n a n * Khi ngu n sáng S di chuy n theo phương song song v i S1S2 thì h vân di chuy n ngư c chi u và kho ng vân i v n không ñ i. D ð d i c a h vân là: x0 = d D1 Trong ñó: D là kho ng cách t 2 khe t i màn D1 là kho ng cách t ngu n sáng t i 2 khe d là ñ d ch chuy n c a ngu n sáng
  20. H th ng công th c V t Lý l p 12 chương trình Phân Ban GV. Lương Vi t H i 20 * Khi trên ñư ng truy n c a ánh sáng t khe S1 (ho c S2) ñư c ñ t m t b n m ng dày e, chi t su t n thì h vân (n - 1)eD s d ch chuy n v phía S1 (ho c S2) m t ño n: x0 = a * Xác ñ nh s vân sáng, vân t i trong vùng giao thoa (trư ng giao thoa) có b r ng L (ñ i x ng qua vân trung tâm) éL ù + S vân sáng (là s l ): N S = 2 ê ú+ 1 ê2i ú ë û éL ù + S vân t i (là s ch n): N t = 2 ê + 0, 5ú ê2i ë ú û Trong ñó [x] là ph n nguyên c a x. Ví d : [6] = 6; [5,05] = 5; [7,99] = 7 * Xác ñ nh s vân sáng, vân t i gi a hai ñi m M, N có to ñ x1, x2 (gi s x1 < x2) + Vân sáng: x1 < ki < x2 + Vân t i: x1 < (k+0,5)i < x2 S giá tr k ∈ Z là s vân sáng (vân t i) c n tìm Lưu ý: M và N cùng phía v i vân trung tâm thì x1 và x2 cùng d u. M và N khác phía v i vân trung tâm thì x1 và x2 khác d u. * Xác ñ nh kho ng vân i trong kho ng có b r ng L. Bi t trong kho ng L có n vân sáng. L + N u 2 ñ u là hai vân sáng thì: i = n- 1 L + N u 2 ñ u là hai vân t i thì: i = n L + N u m t ñ u là vân sáng còn m t ñ u là vân t i thì: i = n - 0,5 * S trùng nhau c a các b c x λ1, λ2 ... (kho ng vân tương ng là i1, i2 ...) + Trùng nhau c a vân sáng: xs = k1i1 = k2i2 = ... ⇒ k1λ1 = k2λ2 = ... + Trùng nhau c a vân t i: xt = (k1 + 0,5)i1 = (k2 + 0,5)i2 = ... ⇒ (k1 + 0,5)λ1 = (k2 + 0,5)λ2 = ... Lưu ý: V trí có màu cùng màu v i vân sáng trung tâm là v trí trùng nhau c a t t c các vân sáng c a các b c x . * Trong hi n tư ng giao thoa ánh sáng tr ng (0,4 µm ≤ λ ≤ 0,76 µm) D - B r ng quang ph b c k: D x = k (l ñ - l t ) v i λñ và λt là bư c sóng ánh sáng ñ và tím a - Xác ñ nh s vân sáng, s vân t i và các b c x tương ng t i m t v trí xác ñ nh (ñã bi t x) lD ax + Vân sáng: x = k Þ l = , kÎ Z a kD V i 0,4 µm ≤ λ ≤ 0,76 µm ⇒ các giá tr c a k ⇒ λ lD ax + Vân t i: x = (k + 0,5) Þ l = , kÎ Z a (k + 0,5) D V i 0,4 µm ≤ λ ≤ 0,76 µm ⇒ các giá tr c a k ⇒ λ - Kho ng cách dài nh t và ng n nh t gi a vân sáng và vân t i cùng b c k: D ∆xMin = [kλt − (k − 0,5)λñ ] a D ∆xMax = [kλñ + (k − 0,5)λt ] Khi vân sáng và vân t i n m khác phía ñ i v i vân trung tâm. a D ∆xMax = [kλñ − (k − 0,5)λt ] Khi vân sáng và vân t i n m cùng phía ñ i v i vân trung tâm. a
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
9=>0