Hướng dẫn chụp ảnh phong cảnh
(phần II)
1. Thiết lập máy trước khi chụp
Độ phân giải, định dạng và chất lượng ảnh
Với ảnh phong cảnh, bạn đừng ngại ngần thiết lập ảnh ở độ phân giải cao nhất và
chất lượng ảnh tối ưu. Nếu có một thẻ nhớ với dung lượng đủ lớn và những tấm
hình sắp sửa chụp là rất quan trọng (ví dụ bạn làm cho một công ty du lịch và
được giao nhiệm vụ chụp hình minh hoạ để làm quảng cáo tour trên website chẳng
hạn), hãy chọn chế độ lưu ảnh ở cả 2 định dạng JPEG và RAW. Thông thường với
người chụp ảnh không chuyên, ảnh JPEG nhìn sẽ nịnh mắt hơn do nó đã qua một
lần xử lý ngay trong quá trình chụp. Trong khi đó ảnh RAW nhìn có vẻ xấu hơn,
nhưng sẽ dễ dàng hơn cho bạn trong việc chỉnh sửa hậu kỳ.
Picture Style
Picture Style sẽ thiết lập độ tương phản, độ bão hoà màu và độ sắc nét của hình
chụp phù hợp với từng thể loại ảnh chụp. Ví dụ với ảnh chân dung, độ sắc nét có
thể nhẹ hơn ảnh phong cảnh, hoặc độ bão hoà màu của ảnh phong cảnh có thể cao
hơn (ảnh rực rỡ và có tone nóng hơn) so với ảnh chân dung. Để thiết lập Picture
Style, thông thường bạn sẽ tìm thấy nó trong Menu / Camera Settings / Picture
Styles / một loạt tuỳ chọn bao gồm Standard (tiêu chuẩn, sử dụng chung chung
trong mọi trường hợp), Portrait (chân dung), Landscape (phong cảnh), Neutral
(trung tính), v..v.. Chọn Landscape.
Metering mode
Trong ảnh chụp phong cảnh, metering mode nên để là Matrix (đo sáng ma trận /
đa vùng).
Chế độ chụp
Với người chụp ảnh chuyên nghiệp, có thể sử dụng chế độ chỉnh tay hoàn toàn
(Manual). Tuy nhiên cá nhân người viết khuyên các bạn nên lựa chọn linh hoạt
giữa hai chế độ chụp Ưu tiên độ mở ống kính (Av) và Ưu tiên tốc độ chụp (Tv).
Nguyên nhân là vì:
- Chế độ chụp Av cho phép bạn kiểm soát hoàn toàn độ mở ống kính, qua
đó kiểm soát độ sâu trường ảnh (DOF), giúp bạn chụp được những tấm hình sắc
nét tại mọi điểm, điều mà nhiếp ảnh phong cảnh thường rất quan tâm. Khi sử dụng
chế độ này, độ mở ống kính nên thiết lập ở mức từ f/5.6 – f/11. Cá biệt với ảnh
chụp phơi sáng, có thể khép khẩu ở mức tối đa như f/22 – f/32.
- Chế độ chụp Tv ít sử dụng hơn trong ảnh phong cảnh, nhưng sẽ hữu ích
khi bạn muốn miêu tả một chuyển động nào đó, ví dụ như thác nước đang chảy,
hoặc sự di chuyển không ngừng của dòng người trên phố.
Khi lựa chọn chế độ chụp Tv, cần lưu ý tới khả năng giữ máy của bạn, vì nếu sử
dụng tốc độ chụp chậm quá thì ảnh sẽ bị rung nhoè. Trên lý thuyết, tốc độ chụp
“an toàn” phải tối thiểu bằng với 1/(giá trị tiêu cự ống kính). Ví dụ bạn sử dụng
ống kính 24mm để chụp thì tốc độ chụp tối thiểu phải là 1/24s. Với ống 85mm, tốc
độ chụp tối thiểu là 1/85s, v..v.. Trên thực tế, tốc độ chụp “an toàn” phụ thuộc vào
số lần bạn hít đất mỗi ngày (just kidding).
2. Những điều cần lưu ý khi chụp ảnh phong cảnh
Ánh sáng
Rất khó để có thể nói chính xác được đâu là điểm quan trọng nhất trong ảnh chụp
phong cảnh, bởi vì bản thân thể loại này đã bao gồm rất nhiều những “tập con”
khác. Ảnh phong cảnh nhân tạo, ảnh phong cảnh thiên nhiên,... sẽ có những tính
chất khác nhau và do đó cách diễn tả cũng sẽ khác nhau. Tuy nhiên, có một yếu tố
luôn tồn tại trong ảnh chụp phong cảnh, đó là ánh sáng. Sử dụng ánh sáng đúng
cách, bạn sẽ có được những tấm hình phong cảnh đẹp.
Phương hướng của ánh sáng có thể chia làm ba loại: từ sau lưng người chụp
hướng về chủ thể (ánh sáng xuôi chiều), từ phía sau chủ thể hướng về máy ảnh
(ngược chiều), và ánh sáng xiên. Chúng ta chụp ảnh dễ nhất với ánh sáng xuôi
chiều, tuy nhiên về mặt hình khối, loại ảnh sáng này lại thường triệt tiêu mất tính
chất 3D, không thể hiện được độ sâu hay “thứ tự lớp lang” của các chủ thể trong
ảnh.
Với ánh sáng ngược chiều, việc nhấn mạnh vào hình khối thay vì chi tiết của chủ
thể sẽ tạo ấn tượng mạnh cho người xem. Tuy nhiên đây là một thể loại ảnh khó
(được đặt tên silhoutte) và cần nhiều kinh nghiệm cũng như con mắt tinh tế khi sắp
đặt góc chụp, vị trí chủ thể để đạt được một tấm hình đẹp.
Ánh sáng xiên là ánh sáng tuyệt diệu nhất đối với ảnh chụp phong cảnh bởi chúng
giống như một lưỡi dao chia không gian ảnh ra thành nhiều phần và do đó tạo cảm
giác về độ sâu của ảnh chụp:
Một tính chất khác cũng cần được lưu ý khi sử dụng ánh sáng trong ảnh chụp
phong cảnh là độ mềm mại, mờ ảo của ánh sáng. Tính chất này được quyết định
bởi những “khung giờ vàng” trong nhiếp ảnh phong cảnh, đó thường là lúc chạng
vạng hoặc hừng đông.
Điểm nhấn
Ảnh phong cảnh thường có góc nhìn rộng và bao quát nhiều chủ thể bên trong nó,
nên một hoặc một vài điểm nhấn là rất quan trọng để thu hút ánh mắt của người
xem, và tránh sự buồn tẻ đều đều dàn trải khắp khuôn hình. Hãy dành thời gian
quan sát, để ý và cân nhắc kỹ lưỡng, đừng chụp những tấm hình vội vàng, “vô
trách nhiệm”. Thử chụp với nhiều góc độ (cao, thấp, trái, phải) và khoảng cách
khác nhau để chọn được một tấm hình tốt nhất.
Lưu ý về hiệu ứng của ống góc rộng
Ống kính góc rộng được sử dụng nhiều nhất trong ảnh phong cảnh, nhưng cần lưu
ý rằng khi ống kính có góc rộng trên 35mm (quy chuẩn trên máy fullframe) và
được chụp ở khoảng cách quá gần với đối tượng chụp, thì sẽ dẫn đến hiện tượng
cong méo hình (distortion) ở mép ảnh. Cách khắc phục có thể là tránh sử dụng tiêu
cự ngắn nhất trên ống kính, lùi lại phía sau vài bước để tăng khoảng cách tới đối
tượng chụp, hoặc tránh đặt chủ thể là con người hay các vật thể có phương thẳng
đứng ở các góc hình. Tuy nhiên, nếu biết sử dụng tốt, hiệu ứng này lại có thể tạo
ra những cảm giác thú vị cho người xem
