ệ ủ ề ườ ế ả ệ Đ bài: Phân tích hai phát hi n c a ng ệ i ngh sĩ nhi p nh Phùng trong truy n
ủ ễ ế ề ắ ng n Chi c thuy n ngoài xa c a Nguy n Minh Châu
Bài làm
ở ề ộ ề ễ ế ộ ọ ứ Nguy n Minh Châu là m t nhà văn giàu tâm huy t, luôn trăn tr v m t n n văn h c x ng
ớ ự ỳ ọ ớ ầ ừ ả ủ ứ ử ộ ạ đáng v i t m vóc dân t c và v i s k v ng c a nhân dân. T c m h ng s thi lãng m n
ẻ ẹ ự ỡ ề ả ừ ế ẩ ạ ờ ư ả huy n o đã t ng t o nên v đ p r c r trong các tác ph m th i kì chi n tranh nh M nh
ố ừ ấ ườ ử ể ầ ầ trăng cu i r ng, D u chân ng ấ i lính, C a sông, ... ông d n d n chuy n sang tính ch t
ế ề ữ ậ ả ờ ị ườ ấ ườ tri t lu n v nh ng giá tr nhân b n đ i th ả ng, khám phá b n ch t con ng ộ i trong cu c
ư ế ệ ạ ế ố s ng m u sinh, trong hành trình tìm ki m h nh phúc và hoàn thi n nhân cách. Chi c
ắ ấ ề ệ ể ướ ế ậ thuy n ngoài xa sáng tác năm 1983 là truy n ng n r t tiêu bi u cho h ờ ng ti p c n đ i
ừ ộ ế ự ủ ở ứ ạ ẩ ố s ng t góc đ th s c a nhà văn ậ giai đo n sáng tác th hai. Đây là tác ph m in đ m
ủ ễ ự ự ế ẩ phong cách c a Nguy n Minh Châu: t s tri t lí nhân sinh. Trong tác ph m này, nhà văn
ể ớ ẻ ẹ ủ ể ệ ế ề đã đ cho nhân Phùng phát hi n ra v đ p c a chi c thuy n ngoài xa trên bi n s m m ờ
ươ ể ệ ữ ủ ữ ớ ị s ng cùng nh ng ngh ch lý tr trêu c a gia đình hàng chài, qua đó th hi n nh ng chiêm
ắ ề ộ ờ ệ ệ ậ nghi m sâu s c v ngh thu t và cu c đ i.
ấ ủ ứ ệ ậ ườ ơ ộ ế ả ệ ể ầ Phát hi n th nh t c a nhân v t ng i ngh sĩ nhi p nh Phùng đ y th m ng. Đ có
ầ ủ ậ ề ệ ể ị ưở ớ ề ấ t m l ch ngh thu t v thuy n và bi n theo yêu c u c a tr ng phòng, Phùng đã t ộ i m t
ể ừ ế ườ ừ ự ế ấ vùng bi n t ng là chi n tr ng cũ mà anh t ng tham gia chi n đ u. Anh đã d tính b ố
ụ ấ ấ ớ ề ủ ắ ườ ổ ụ c c, ph c kích m y bu i sáng. Giây phút y đã t i, đôi m t nhà ngh c a ng ệ i ngh sĩ
ộ ẻ ẹ ể ớ ờ ươ ệ ặ ộ ả ẹ ờ đã phát hi n ra m t v đ p tr i cho trên m t bi n s m m s ng, m t c nh đ p mà c ả
ẽ ỉ ắ ặ ượ ư ộ ứ ộ ầ ự ẹ ờ ấ đ i b m máy có l anh ch b t g p đ c m t l n. Nó đ p. nh m t b c tranh m c tàu
ờ ổ ơ ồ ầ ươ ề ọ ộ ộ ủ c a m t danh h a th i c . Mái thuy n in m t nét m h lòe nhòe vào h u s ng mù màu
ặ ờ ư ữ ế ắ ồ ồ tr ng nh s a có pha đôi chút màu h ng h ng do ánh m t tr i chi u vào. Vài bóng ng ườ i
ư ượ ẻ ắ ồ ế ớ ẫ l n l n tr con ng i im phăng ph c nh t ng trên chi c mũi khum khum, đang h ướ ng
ặ ế ẹ ờ ấ ả ứ m t vào b . T t c b c tranh đó t ừ ườ đ ề ng nét đ n ánh sáng đ u hài hòa và đ p, m t v ộ ẻ
ậ ơ ứ ả ướ ệ ờ ủ ộ ả ệ ẩ ậ ẹ đ p th t đ n gi n và toàn bích. Đ ng tr c m t s n ph m ngh thu t tuy t v i c a hóa
ườ ố ố ư ệ ắ ở công, ng ư ế i ngh sĩ tr nên b i r i và trong trái tim nh có cái gì bóp th t vào. Ch a h t,
ườ ủ ự ệ ệ ấ trong giây lát, ng i ngh sĩ còn khám phá th y cái chân lý c a s hoàn thi n, khám phá
ầ ự ủ ữ ấ ả ắ ầ ọ ị ồ th y cái kho nh kh c trong ng n c a tâm h n. Không c n l a ch n xê d ch gì n a, anh
ộ ồ ế ầ ư ộ ớ ả ạ ố ấ b m liên thanh m t h i h t m t ph n t ậ cu n phim v i c m giác h nh phúc tràn ng p
ự ủ ạ ả ồ ườ ườ ư ệ tâm h n. Đây chính là s nh y c m c a trái tim ng i ng ườ i ngh sĩ. D ng nh trong
ờ ươ ữ ế ề ể ả ờ ắ ặ ậ hình nh chi c thuy n ngoài xa gi a bi n tr i m s ệ ng, anh đã b t g p cái t n Thi n,
ư ượ ộ ử ẹ ấ ồ ở ở ỹ ậ t n M , th y tâm h n mình nh đ ẻ c g t r a, tr nên trong tr o, tinh khôi b i cái đ p hài
ạ ủ ộ ờ ở ề ể ệ ế hòa, lãng m n c a cu c đ i. Anh yên tâm ngày mai có th lên tàu tr v . Câu chuy n đ n
ư ẫ ặ ệ ư ế ộ đây v n ch a có gì đ c bi t, ch a có đ t bi n.
ế ả ứ ủ ệ ệ ậ ạ ầ ấ ớ ờ ị Phát hi n th hai c a nhân v t ngh sĩ nhi p nh l i đ y ngh ch lí, nó b t ng và tr trêu
ế ừ ư ủ ứ ư ư ế ộ ố nh trò đùa quái ác c a cu c s ng. Phùng đã ch ng ki n t ủ ẹ chi c ng ph đ p nh trong
ướ ườ ệ ệ ấ ỏ ộ ơ ấ m y b ộ c ra m t ng ị i đàn bà x u xí, m t m i, cam ch u và m t lão đàn ông thô k ch,
ợ ộ ộ ươ ứ ể ả ỏ ữ ệ ữ ằ d d n, đ c ác, coi vi c đánh v là m t ph ng th c đ gi ổ ấ ứ i t a nh ng u t c, đau kh :
ư ử ế ậ ằ ẳ ẳ ằ ơ ắ ư ch ng nói ch ng r ng, lão trút c n gi n nh l a cháy b ng cách dùng chi c th t l ng
ậ ớ ấ ư ườ ừ ừ ộ qu t t i t p vào l ng ng ế ở ồ i đàn bà, lão v a đánh v a th h ng h c, hai hàm răng nghi n
ứ ỗ ấ ố ạ ề ủ ằ ớ ken két, c m i nhát qu t xu ng lão l ế ọ i nguy n r a b ng cái gi ng đau đ n: “Mày ch t
ế ả ứ ế ờ ờ ạ đi. cho ông nh , chúng mày ch t đi cho ông nh ”. Khi ch ng ki n c nh đó, anh kinh ng c
ứ ứ ứ ấ ầ ộ ồ ở ế đ n m c trong m y phút đ u, tôi c đ ng há m m ra mà nhìn. S dĩ anh có thái đ nh ư
ướ ừ ả ắ ạ ậ ồ ậ v y vì lúc tr ẹ c anh t ng có cái kho nh kh c h nh phúc tràn ng p tâm h n do cái đ p
ạ ả ệ ỉ ủ ạ ừ ệ ẹ ả tuy t đ nh c a ngo i c nh mang l i, anh đã t ng chiêm nghi m b n thân cái đ p chính là
ừ ắ ặ ứ ậ ể ạ ặ ả ứ ẳ ả ạ ạ đ o đ c v y mà c nh anh v a b t g p trên m t bi n l i ch ng ph i là đ o đ c, là chân
ủ ự ừ ườ ế ể ầ ấ ượ ệ lý c a s toàn thi n. Phùng t ng là ng i lính c m súng chi n đ u đ có đ ẻ ẹ c v đ p
ủ ấ ướ ự ể ị ượ ứ ả thanh bình c a đ t n c nên anh không th ch u đ ng đ ế c khi ch ng ki n c nh lão đàn
ợ ộ ư ậ ứ ế ả ấ ạ ố ạ ông đánh v m t cách dã man, tàn b o nh v y nên đã v t chi c máy nh xu ng đ t ch y
ớ ư ị ư nhào t ằ i. Nh ng ch a k p thì ra can ngăn thì th ng Phác con trai lão đàn ông đã k p t ị ớ ể i đ
ườ ẹ ươ ế ế ằ ượ ở che ch cho ng i m đáng th ng: không bi t làm th nào nó đã gi ng đ ắ ế c chi c th t
ề ướ ườ ữ ự ế ắ ậ ầ ạ ư l ng, li n r ẳ n th ng ng i vung chi c khóa s t qu t vào gi a khuôn ng c tr n v m v ỡ
ủ ắ ườ ể ồ ỏ ả ế ằ ả ị cháy n ng c a ng i đàn ông đ r i nó đã b cha tát hai cái khi n th ng nh l o đ o ngã
ặ ồ ố ẽ ư ẽ ờ ấ ặ ườ dúi xu ng cát. R i nó l ng l đ a m y ngón tay kh s trên khuôn m t ng ẹ i m , nh ư
ữ ố ố ỗ ứ ữ ầ ằ ằ ắ ị mu n lau đi nh ng gi ọ ướ t n c m t ch a đ y trong nh ng n t r ch ng ch t. Th ng Phác
ươ ộ ứ ủ ẹ ề ả ỏ đã th ộ ng m theo cách c a m t đ a con còn nh và chính đi u này làm ta c m đ ng
ướ ươ ủ ứ ẹ ạ ỏ ế ạ ủ ế ự ứ tr c tình th ng m d t dào c a đ a nh . Bi t Phùng đã ch ng ki n s tàn b o c a cha
ằ ạ ứ ế mình nên th ng bé Phác đâm ra căm ghét anh. Ba hôm sau, Phùng l ả i ch ng ki n c nh
ườ ị ướ ạ ằ ị ng ợ ả i đàn ông đánh v , c nh cô ch gái t c đo t con dao găm mà th ng em trai đ nh
ể ả ệ ườ ẹ ươ ị ằ ế ớ ộ dùng làm vũ khí đ b o v ng i m đáng th ng. Ch th ng Phác, m t cô bé y u t mà
ả ậ ộ ể ướ ả ứ ể ạ can đ m, đã ph i v t l n đ t ộ c đo t con dao trên tay đ a em đ không cho nó làm m t
ệ ườ ắ ằ ấ ạ ớ ớ vi c trái v i luân th ứ ng đ o lí. Ch c r ng trong lòng cô bé cũng r t đau đ n khi ch ng
ạ ẹ ể ể ư ế ả ố ồ ờ ộ ệ ki n c nh b đang hành h m nh ng đ ng th i cô cũng không th đ em làm m t vi c
ự ữ ắ ủ ể ộ ườ ẹ ộ ạ ộ d i d t. Cô bé lúc đó là m t đi m t a v ng ch c c a ng ắ i m , đã hành đ ng đúng đ n
ượ ạ ộ ủ ứ ữ ệ ễ ả ể ả đ c n đ c vi c làm d i d t c a đ a em. Sau khi nhìn nh ng c nh đó di n ra ngay
ướ ể ệ ấ ủ ắ ả ườ ể tr c m t thì Phùng đã th hi n b n ch t c a ng i lính là không th làm ng tr ơ ướ ự c s
ủ ị ườ ạ b o hành c a cái ác nên đã xông ra can ngăn và đã b ng i đàn ông đánh cho b th ị ươ ng
ả ở ề ạ ế ủ ấ ả ự ữ ự ệ ễ ế ệ ph i tr v tr m y t c a tòa án huy n. T t c s nh ng s vi c di n ra liên ti p đó đã là
ẻ ẹ ữ ệ ắ ậ ằ ằ ề Phùng cay đ ng nh n ra r ng, đ ng sau cái v đ p toàn bích, toàn thi n kia là nh ng đi u
ữ ả ấ ị ớ ủ ế ộ ế ứ h t s c ngang trái, x u xa và nh ng ngh ch c nh tr ề ờ trêu c a cu c đ i. Chi c thuy n
ệ ậ ở ủ ể ạ ẻ ẹ ề ả ư ả ộ ngh thu t thì ngoài xa, m t kho ng cách đ đ t o nên v đ p huy n o nh ng s ự
ư ộ ủ ứ ậ ị th t cu c đ i l ộ ờ ạ ở ấ ầ i ố ử ề r t g n. Bi k ch c a gia đình thuy n chài kia đã nh m t th thu c r a
ữ ả ướ ụ ề ệ ượ ệ ỗ quái đ n làm nh ng th c phim huy n di u mà anh dày công ch p đ c b ng hi n hình
ủ ế ậ ợ th t kh ng khi p và ghê s .
ể ớ ờ ươ ế ề ấ ẹ ầ ớ Chi c thuy n ngoài xa trên bi n s m m s ộ ẻ ẹ ơ ộ ng r t đ p, đ y th m ng v i m t v đ p
ự ự ậ ề ể ệ ề ể ấ ấ ợ ờ ị tr i cho, r t phù h p đ làm t m l ch ngh thu t v thuy n và bi n. Phùng th c s xúc
ướ ẻ ẹ ề ể ướ ố ỡ ộ đ ng, ng ngàng tr ủ c v đ p tinh khôi c a thuy n và bi n tr ộ c bình minh. V n là m t
ườ ế ườ ử ứ ấ ọ ự ẵ ng i lính chi n tr ng vào sinh ra t , Phùng căm ghét m i s áp b c b t công, s n sàng
ấ ả ề ệ ẽ ằ ộ ườ ư ạ ả làm t t c vì đi u thi n, vì l công b ng. M t ng ỏ i nh y c m nh anh sao tránh kh i
ẹ ủ ự ạ ệ ế ề ả ậ ỗ ứ n i t c gi n khi phát hi n ra ngay sau c nh đ p c a chi c thuy n ngoài xa là s b o hành
ử ế ễ ấ ố ườ ọ ủ c a cái x u, cái ác. Qua đây, Nguy n Minh Châu mu n g i đ n ng ữ i đ c nh ng suy
ế ứ ấ ẫ ắ ườ ệ ả ơ ỗ ng m h t s c sâu s c: m i chúng ta và nh t là ng i ngh sĩ không nên .đ n gi n s ơ
ộ ố ộ ố ứ ạ ấ ạ ậ ở ỉ ượ ể l c đ mà nhìn nh n cu c s ng b i cu c s ng r t đa d ng và ph c t p. Nó không ch có
ư ơ ẻ ẹ ữ ữ ề ấ ả ộ ướ nh ng v đ p nh m và còn có c nh ng đi u x u xa, đ c ác. Tr ệ ộ c khi là m t ngh sĩ
ế ộ ướ ẹ ộ ườ ế ồ ướ bi t rung đ ng tr c cái đ p thì hãy là m t con ng i bi t yêu ghét, vui bu n tr ọ c m i
ế ể ứ ộ ộ ườ ẽ ườ l th ng tình, bi t hành đ ng đ x ng đáng là m t con ng i.
