Hướng dẫn mới về thuế thu nhập cá nhân
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn vừa có công văn 16181/BTC-TCT hướng
dẫn về thuế thu nhập cá nhân (TNCN) để xử lý thời gian quá độ trước và sau 1-1-2009 (chuyển
từ pháp lệnh thuế thu nhập với người có thu nhập cao sang Luật thuế TNCN).
Theo các chuyên gia thuế, với hướng dẫn này, nhiều cá nhân được lợi như nhận cổ tức,
bán căn hộ chung cư nhưng cũng có người không được lợi vì thuế vẫn nộp... như cũ.
Hướng dẫn của Bộ Tài chính
Bất động sản, chọn
phương án có lợi cho dân
Theo một cán bộ
thuế của Cục Thuế
TP.HCM, hướng dẫn tại
công văn 16.181 của Bộ
Tài chính, với các trường
hợp chuyển nhượng bất
động sản, cơ quan thuế sẽ
tính cả hai phương án thuế
là 2% trên giá chuyển
nhượng và 25% trên chênh
lệch giá bán trừ giá mua và
chi phí (với điều kiện cá
nhân phải có đủ hóa đơn,
giấy tờ chứng minh chi
phí).
Trong trường hợp
cách tính thuế theo thuế
suất 2% có số thuế phải nộp
cao hơn so với cách tính
thuế 25% thì cơ quan thuế
sẽ áp dụng cách tính thuế
* Cổ tức, tiền lương, tiền thưởng... của cá nhân có nguồn gốc
phát sinh từ năm 2008 trở về trước nhưng được chi trả vào năm
2009 thì áp dụng các chính sách thuế của năm phát sinh thu nhập,
không tính vào thu nhập chịu thuế TNCN đối với các khoản thu
nhập này.
* Đối với cá nhân kinh doanh nộp thuế thu nhập doanh nghiệp cho khoản doanh thu
phát sinh trong tháng 12-2008, kê khai vào tháng 1-2009. Đồng thời thực hiện quyết toán thuế
(nếu nộp thuế theo kê khai) chung vào năm 2008.
* Cá nhân chuyển nhượng bất động sản (BĐS): chia hai trường hợp.
- Cá nhân chuyển nhượng BĐS đã có hợp đồng chuyển nhượng theo quy định của pháp
luật trước ngày 31-12-2008 nhưng từ 1-1-2009 chưa nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất và chưa
hoàn thành thủ tục chuyển nhượng thì cá nhân thực hiện kê khai nộp thuế TNCN.
- Cá nhân chuyển nhượng nhà chung cư: do năm 2008 trở về trước chưa có chính sách
động viên về thuế đối với chuyển nhượng nhà chung cư của cá nhân, vì vậy các trường hợp cá
nhân đã có hợp đồng chuyển nhượng nhà chung cư và đã thanh toán tiền trước 31-12-2008 thì
không thu thuế TNCN.
* Cách chọn phương án tính thuế BĐS: cũng theo công văn này, Bộ Tài chính đã đề
nghị cục thuế chỉ đạo cơ quan thuế áp dụng tính thuế theo mức thuế suất 2% tính trên giá chuyển
nhượng BĐS.
Trường hợp nếu tính theo mức thuế suất 2% trên giá chuyển nhượng có số thuế phải nộp
cao hơn thì được áp dụng theo mức thuế suất 25% tính trên thu nhập từ hoạt động chuyển
nhượng BĐS (nếu lỗ thì không phải nộp thuế TNCN). Cá nhân áp dụng mức thuế suất 25% khi
có đầy đủ hóa đơn, chứng từ để làm căn cứ xác định thu nhập tính thuế từ hoạt động chuyển
nhượng BĐS.
Người lợi, kẻ không
Theo các chuyên gia ngành thuế, việc xác định thu nhập năm nào tính thuế theo chính
sách thuế của năm đó chứ không theo nguyên tắc thu nhập thực nhận năm nào tính thuế theo
năm đó sẽ dẫn đến một số người được lợi nhưng cũng có người không. Hướng dẫn tại công văn
16.181 của Bộ Tài chính có khác với các giải thích, tư vấn trước đây về thuế TNCN của các cơ
quan thuế địa phương.
Được lợi là các trường hợp nhận cổ tức vì không phải nộp thuế. Do vậy, cơn sốt chia cổ
tức năm 2008 để tránh thuế TNCN diễn ra từ 31-12-2008 trở về trước mà các công ty cổ phần đã
25%, hướng là phương án
nào có số thuế nộp thấp hơn
thì áp dụng cho dân.
thực hiện là... không cần thiết. Nếu văn bản này ban hành sớm, chắc chắn các công ty... không
vội chia cổ tức và sẽ không diễn ra “mùa cổ tức đến sớm”. Theo công văn 16.181 của Bộ Tài
chính, thu nhập phát sinh từ năm 2008 trở về trước thì áp dụng chính sách thuế của năm phát
sinh thu nhập. Từ 31-12-2008 trở về trước, theo pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu
nhập cao thì cổ tức không phải chịu thuế TNCN.
Tương tự như người nhận cổ tức, cá nhân chuyển nhượng nhà chung cư trước 31-12-
2008 cũng “thở phào” vì từ thời gian này trở về trước không có quy định nào buộc người bán
nhà chung cư phải nộp thuế.
Không được lợi là các cá nhân có lương, tiền thưởng... của năm 2008 nhưng chi trả trong
năm 2009. Theo công văn 16.181, các khoản thu nhập này được tính theo pháp lệnh thuế đối với
người có thu nhập cao. Nếu số thuế này được tính vào thu nhập của năm 2009, do thực nhận
trong năm 2009 và được tính theo Luật thuế TNCN thì cá nhân sẽ được lợi nhờ được giảm trừ
gia cảnh.
Cũng không được lợi là cá nhân kinh doanh, vì khoản doanh thu của tháng 12-2008 vẫn
phải nộp theo thuế thu nhập doanh nghiệp dù kê khai trong năm 2009 nhưng không được tính
theo Luật thuế TNCN nên không được giảm trừ gia cảnh.
Với cá nhân bán BĐS nhưng thủ tục “dắt dây” từ năm 2008 sang năm 2009 thì phải nộp
thuế theo Luật thuế TNCN cũng không được lợi vì nếu nộp theo thuế chuyển quyền sử dụng đất,
tuy thuế suất là 4% nhưng được tính trên giá đất do UBND tỉnh, thành phố quy định thấp hơn giá
thị trường. Còn tính theo Luật thuế TNCN, tuy thuế suất chỉ 2% nhưng tính theo giá trị hợp đồng
nên số thuế nộp có thể cao hơn. Trừ trường hợp giá ghi trên hợp đồng thấp hơn thì theo khung
giá đất của UBND tỉnh, thành phố quy định thì thuế nộp sẽ ít đi.
Quy định về khấu trừ thuế bán chứng khoán (CK)
KHấU TRừ - KHAI THUế CĂN Cứ
KHấU TRừ
THUế
ÐIềU KIệN
Cổ phiếu
(CP) niêm yết tại
sàn CK TP.HCM,
Hà Nội
Công ty CK khấu trừ hoặc
thông báo để ngân hàng khấu trừ.
Công ty CK thực hiện khai thuế.
0,1% giá trên
sàn x
số lượng
chuyển nhượng
Sau khi khấu
trừ thuế nhà đầu tư
mới được nhận tiền
bán CK
CP chưa
niêm yết được ủy
quyền cho công ty
CK quản lý, CP
không ủy quyền
quản lý
Công ty CK khấu trừ nếu
có ủy quyền, công ty phát hành
khấu trừ nếu không có ủy quyền
quản lý, nếu chỉ ủy quyền quản lý
một phần cổ đông thì công ty CK
khấu trừ phần ủy quyền. Công ty
nào khấu trừ thì công ty đó khai
thuế
0,1% giá theo
hợp đồng x số lượng
chuyển nhượng. Nếu
hợp đồng không ghi
giá hoặc thấp hơn giá
ghi trên sổ sách thì
theo giá ghi trên sổ
sách kế toán.
Phải kèm
hợp đồng khi làm thủ
tục chuyển nhượng.
Nộp thuế rồi mới làm
thủ tục chuyển
nhượng
* Lưu ý: có hai cách tính thuế: 0,1% trên giá bán và 20% trên chênh lệch giá bán trừ giá
mua và chi phí, nhưng cả hai đều phải khấu trừ 0,1% trên giá bán sau đó quyết toán thuế.
(Theo công văn 42 của Bộ Tài chính về thuế TNCN với chuyển nhượng CK)