H NG D N TH C HI N H S KI M TOÁN M UƯỚ Ẫ Ự Ệ Ồ Ơ Ể Ẫ
PHÇN I
Híng dÉn CHUNG
1
H NG D N TH C HI N H S KI M TOÁN M UƯỚ Ẫ Ự Ệ Ồ Ơ Ể Ẫ
1. M c đíchụ
T lâu VACPA đã nh n th y nhu c u ngày càng tăng c a các công ty ki m toán, đ c bi t là cácừ ậ ấ ầ ủ ể ặ ệ
công ty ki m toán v a và nh trong vi c ti p c n v i m t Ch ng trình ki m toán m u hi n đ i vàể ừ ỏ ệ ế ậ ớ ộ ươ ể ẫ ệ ạ
phù h p v i đi u ki n ki m toán đ c thù c a Vi t Nam và đáp ng đ c các yêu c u ki m toán c aợ ớ ề ệ ể ặ ủ ệ ứ ượ ầ ể ủ
các chu n m c ki m toán Vi t Nam và qu c t . ẩ ự ể ệ ố ế
Ch ng trình ki m toán m u và t p tài li u h ng d n này đ c so n th o nh m đáp ng nhu c uươ ể ẫ ậ ệ ướ ẫ ượ ạ ả ằ ứ ầ
đó, v i s tr giúp c a Ngân hàng Th gi i (WB), H i Ki m toán viên hành ngh Vi t Nam (VACPA)ớ ự ợ ủ ế ớ ộ ể ề ệ
và các chuyên gia trong và ngoài n c. Chúng tôi hy v ng r ng các tài li u này s cung c p cho cácướ ọ ằ ệ ẽ ấ
công ty ki m toán v a và nh Vi t Nam các kinh nghi m, công c đ th c hi n các cu c ki mể ừ ỏ ở ệ ệ ụ ể ự ệ ộ ể
toán ch t l ng cao và hi u qu .ấ ượ ệ ả
2. Yêu c uầ
Ch ng trình ki m toán m u đ c xây d ng d a trên các chu n m c ki m toán qu c t đ c cươ ể ẫ ượ ự ự ẩ ự ể ố ế ượ ơ
c u l i và ban hành m i có hi u l c t 15/12/2009 và các chu n m c ki m toán Vi t Nam hi n hànhấ ạ ớ ệ ự ừ ẩ ự ể ệ ệ
ho c đang trình B Tài chính ban hành m i. Ch ng trình ki m toán m u ph i đ m b o xây d ngặ ộ ớ ươ ể ẫ ả ả ả ự
mang tính hi n đ i, d hi u và d áp d ng trong đi u ki n ki m toán bán th công và ch tr ngệ ạ ễ ể ễ ụ ề ệ ể ủ ủ ươ
xây d ng ph n m m ki m toán trong t ng lai g n c a các công ty ki m toán v a và nh .ự ầ ề ể ươ ầ ủ ể ừ ỏ
3. Ph m vi áp d ngạ ụ
Ch ng trình ki m toán m u này là tài li u h ng d n, đ c thi t k nh m tr giúp các công ty ki mươ ể ẫ ệ ướ ẫ ượ ế ế ằ ợ ể
toán, KTV Vi t Nam trong vi c tuân th Chu n m c ki m toán qu c t và Chu n m c ki m toán Vi tệ ệ ủ ẩ ự ể ố ế ẩ ự ể ệ
Nam, áp d ng đ i v i các cu c ki m toán cho doanh nghi p đ c l p thu c ngành s n xu t, th ngụ ố ớ ộ ể ệ ộ ậ ộ ả ấ ươ
m i và d ch v . Các công ty có th d a vào Ch ng trình ki m toán m u này đ phát tri n cho cácạ ị ụ ể ự ươ ể ẫ ể ể
cu c ki m toán c a các doanh nghi p ho t đ ng trong các ngành ngh khác (tr t ch c tài chính,ộ ể ủ ệ ạ ộ ề ừ ổ ứ
ngân hàng, b o hi m…có th s d ng h n ch ); áp d ng cho các doanh nghi p không có s phả ể ể ử ụ ạ ế ụ ệ ự ụ
thu c m c đ cao vào công ngh thông tin trong ho t đ ng cũng nh công tác k toán và l p báoộ ở ứ ộ ệ ạ ộ ư ế ậ
cáo tài chính.
Ch ng trình ki m toán m u này áp d ng cho cu c ki m toán m t năm. Tr ng h p th c hi n cu cươ ể ẫ ụ ộ ể ộ ườ ợ ự ệ ộ
ki m toán nhi u năm, các công ty ki m toán có th v n d ng nh sau: Năm đ u tiên áp d ng đ yể ề ể ể ậ ụ ư ầ ụ ầ
đ theo Ch ng trình ki m toán này; Năm th 2 áp d ng ch y u là các ph n B, C, D, E, F, G, H;ủ ươ ể ứ ụ ủ ế ầ
còn ph n “A - K ho ch ki m toán” có th s d ng các k t qu c a năm tr c đ b sung các ph nầ ế ạ ể ể ử ụ ế ả ủ ướ ể ổ ầ
m i phát sinh.ớ
Ch ng trình ki m toán m u này có th áp d ng cho cu c ki m toán doanh nghi p ch a niêm y t,ươ ể ẫ ể ụ ộ ể ệ ư ế
đã niêm y t, ho c soát xét BCTC gi a kỳ v i nh ng đi u ch nh phù h pế ặ ữ ớ ữ ề ỉ ợ
M c tiêu chính c a Ch ng trình ki m toán m u này là gi i thích, minh h a giúp công ty ki m toánụ ủ ươ ể ẫ ả ọ ể
và KTV hi u rõ h n v vi c th c hi n ki m toán đ tuân th các Chu n m c ki m toán qu c t vàể ơ ề ệ ự ệ ể ể ủ ẩ ự ể ố ế
Chu n m c ki m toán Vi t Nam, nh ng không nh m m c đích thay th các Chu n m c ki m toánẩ ự ể ệ ư ằ ụ ế ẩ ự ể
qu c t và Chu n m c ki m toán Vi t Nam và các h ng d n có liên quan.ố ế ẩ ự ể ệ ướ ẫ
Do đó, chúng tôi khuy n ngh các công ty ki m toán, KTV khi s d ng Ch ng trình ki m toán m uế ị ể ử ụ ươ ể ẫ
này ph i căn c vào đ i t ng ki m toán c th , s d ng s xét đoán chuyên môn, cách th c th cả ứ ố ượ ể ụ ể ử ụ ự ứ ự
hi n các th t c ki m toán c a công ty, s ki n và tình hu ng c th đ s a đ i cho phù h p v iệ ủ ụ ể ủ ự ệ ố ụ ể ể ử ổ ợ ớ
nhu c u c a mình. ầ ủ
Vi c áp d ng Ch ng trình ki m toán m u là không b t bu c mà tuỳ thu c quy t đ nh c a Giámệ ụ ươ ể ẫ ắ ộ ộ ế ị ủ
đ c công ty ki m toán.ố ể
Ch ng trình ki m toán m u s đ c c p nh t khi thích h p, các ý ki n đóng góp đ hoàn thi nươ ể ẫ ẽ ượ ậ ậ ợ ế ể ệ
ch ng trình này đ u đ c hoan nghênh. Các ý ki n đóng góp vui lòng g i v H i Ki m toán viênươ ề ượ ế ử ề ộ ể
hành ngh Vi t Nam (VACPA) theo đ a ch :ề ệ ị ỉ
Phòng 301-304, Toà nhà d án, ự
S 4 Ngõ 1 Hàng Chu i, Hà N i; ố ố ộ
Đi n tho i: 043 9 724 334; Fax: 043 9 724 354; ệ ạ
Email: vacpahn@mof.gov.vn
Website: www.vacpa.org.vn.
2
H NG D N TH C HI N H S KI M TOÁN M UƯỚ Ẫ Ự Ệ Ồ Ơ Ể Ẫ
4. C s xây d ng ơ ở ự Ch ng trình ki m toán m uươ ể ẫ
Trong khuôn kh D án “Tăng c ng năng l c ổ ự ườ ự H i Ki m toán viên hành ngh Vi t Nam (VACPA)”ộ ể ề ệ
đ c tài tr b i Ngân hàng Th gi i (WB), Ch ng trình ki m toán m u này đ c xây d ng và phátượ ợ ở ế ớ ươ ể ẫ ượ ự
tri n d a trên kinh nghi m c a các chuyên gia trong n c và n c ngoài trong lĩnh v c ki m toán t iể ự ệ ủ ướ ướ ự ể ạ
Vi t Nam. Ch ng trình ki m toán m u cũng có tham kh o th c hành ki m toán c a các công tyệ ươ ể ẫ ả ự ể ủ
ki m toán qu c t và các công ty ki m toán l n Vi t Nam cũng nh c p nh t các thay đ i m i nh tể ố ế ể ớ ở ệ ư ậ ậ ổ ớ ấ
c a D th o Chu n m c ki m toán Vi t Nam phù h p v i Chu n m c ki m toán qu c t có hi u l củ ự ả ẩ ự ể ệ ợ ớ ẩ ự ể ố ế ệ ự
t 15/12/2009.ừ
Ch ng trình ki m toán m u cũng đ c xây d ng và h ng d n trên c s các kinh nghi m th cươ ể ẫ ượ ự ướ ẫ ơ ở ệ ự
hành ki m toán c a các công ty ki m toán cũng nh các h ng d n chi ti t h n c a H i Ki m toánể ủ ể ư ướ ẫ ế ơ ủ ộ ể
viên hành ngh Vi t Nam (VACPA).ề ệ
Ch ng trình ki m toán m uươ ể ẫ đã đ c đ a vào áp d ng thí đi m cho trên 100 khách hàng t i 31ượ ư ụ ể ạ
công ty ki m toán t ngày 15/12/2009, cho kỳ ki m toán 2009/2010, sau đó đã đ c t ng k t, s aể ừ ể ượ ổ ế ử
đ i và hoàn ch nh đ áp d ng chính th c r ng rãi trong c n c t tháng 11/2010, cho kỳ ki m toánổ ỉ ể ụ ứ ộ ả ướ ừ ể
2010/2011. Ban qu n lý d án r t mong nh n đ c thông tin ph n h i t các công ty ki m toán ápả ự ấ ậ ượ ả ồ ừ ể
d ng th nghi m cũng nh áp d ng chính th c Ch ng trình ki m toán m u này, đ t đó hàngụ ử ệ ư ụ ứ ươ ể ẫ ể ừ
năm ti p t c c p nh t, hoàn thi n Ch ng trình ki m toán m u cho phù h p v i th c ti n ki m toánế ụ ậ ậ ệ ươ ể ẫ ợ ớ ự ễ ể
t i Vi t Nam cũng nh làm c s cho vi c thi t k , ban hành ch ng trình ph n m m ki m toán phùạ ệ ư ơ ở ệ ế ế ươ ầ ề ể
h p trong 1, 2 năm t i.ợ ớ
5. Ph ng pháp ti p c n ki m toán chung và các nguyên t c c b n khácươ ế ậ ể ắ ơ ả
Ph ng pháp lu n ki m toán c a ươ ậ ể ủ Ch ng trình ki m toán m u này là ph ng pháp ki m toán d aươ ể ẫ ươ ể ự
trên r i ro. Theo đó vi c xác đ nh, đánh giá và thi t k các th t c đ x lý r i ro đ c th c hi nủ ệ ị ế ế ủ ụ ể ử ủ ượ ự ệ
trong su t quá trình ki m toán. Đây là ph ng pháp ki m toán đ c thi t k phù h p v i ph ngố ể ươ ể ượ ế ế ợ ớ ươ
pháp ti p c n và nguyên t c xây d ng h th ng Chu n m c ki m toán qu c t có hi u l c tế ậ ắ ự ệ ố ẩ ự ể ố ế ệ ự ừ
15/12/2009.
Chúng tôi cũng l u ý r ng công ty ki m toán khi th c hi n Ch ng trình ki m toán m u này v n cóư ằ ể ự ệ ươ ể ẫ ẫ
02 l a ch n: ho c th c hi n ki m tra c b n 100% ho c k t h p ki m tra c b n v i ki m tra ki mự ọ ặ ự ệ ể ơ ả ặ ế ợ ể ơ ả ớ ể ể
soát (ki m tra h th ng) theo m c đ khác nhau: ki m tra c b n là ch y u, ki m tra h th ng làể ệ ố ứ ộ ể ơ ả ủ ế ể ệ ố
th y u ho c ng c l i. Tuy nhiên dù có th c hi n theo ph ng pháp nào, KTV v n b t bu c ph iứ ế ặ ượ ạ ự ệ ươ ẫ ắ ộ ả
th c hi n vi c tìm hi u v m t thi t k c a h th ng KSNB và đánh giá xem các th t c ki m soátự ệ ệ ể ề ặ ế ế ủ ệ ố ủ ụ ể
chính có đ c tri n khai không.ượ ể
3
H NG D N TH C HI N H S KI M TOÁN M UƯỚ Ẫ Ự Ệ Ồ Ơ Ể Ẫ
6. Gi i thi u chu trình ki m toánớ ệ ể
Chu trình c a m t cu c ki m toán đ c chia thành 03 giai đo n:ủ ộ ộ ể ượ ạ (1) K ho ch ki m toán; (2) Th cế ạ ể ự
hi n ki m toán; và (3) T ng h p, k t lu n và l p báo cáo.ệ ể ổ ợ ế ậ ậ
Các c t d c màu xanh nh t ch các ho t đ ng ki m toán xuyên su t toàn b giai đo n c a cu cộ ọ ạ ỉ ạ ộ ể ố ộ ạ ủ ộ
ki m toán. Ô màu xanh da tr i đ m là các b c ki m toán và gi y t làm vi c c a b c này b tể ờ ậ ướ ể ấ ờ ệ ủ ướ ắ
bu c ph i đ c Giám đ c ho c thành viên BGĐ ph trách cu c ki m toán ký soát xét.ộ ả ượ ố ặ ụ ộ ể
Các ô màu h ng bao quanh là các y u t chi ph i toàn b cu c ki m toán. Các ô màu càng đ mồ ế ố ố ộ ộ ể ậ
càng th hi n vai trò quan tr ng h n trong su t chu trình c a cu c ki m toán.ể ệ ọ ơ ố ủ ộ ể
4
H NG D N TH C HI N H S KI M TOÁN M UƯỚ Ẫ Ự Ệ Ồ Ơ Ể Ẫ
PHÇN II
Híng dÉn CHUNG vÒ
giÊy tê lµm viÖc
5
