H ng đi cho qu ng o hi n đ i: lòng tin s quy t đ nh s chú ý c aướ ế
khách hàng!
Khi t ch c m t ch ng trình qu ng cáo, đi u b n mu n là gì? Ch c ch n là đ t ươ
đ c s chú ý c a khách hàng ti m năng r i. B i vì m t qu ng cáo mà không đ tượ
đ c s chú ý c a khác hàng thì s không có ph n h i, và n u không có ph n h i thìượ ế
rõ ràng là qu ng cáo th t b i. V y làm th nào đ có đ c s chú c a khách hàng ế ượ
đây? Ng i tiêu dùng hôm nay đã quá m t m i b i s tra t n c a vô vàn qu ng cáoườ
trên truy n hình và đài báo. Và nhi u nhà phân tích đang nói đ n hi n t ng kh ng ế ượ
ho ng s chú ý và thâm h t thì gi c a ng i tiêu dùng. ườ
Trong 1 cu n sách v marketing c a mình, Seth Godin, Phó GĐ marketing c a t p đoàn
Yahoo! g i nh ng ch ng trình qu ng cáo truy n th ng là "m t cu c nh u vui v bên ươ
đ ng l a h ng, n i ng i ta đua nhau ném ti n vào l a". M t th c t không th ph ơ ườ ế
nh n là ngân sách chi cho các ch ng trình qu ng cáo truy n th ng nh ng năm g n ươ
đây liên t c "n ra", trong khi các Giám đ c marketing l i th ng l ng tránh nói v ườ
hi u qu c a nh ng chi n d ch qu ng cáo t n kém c a mình. Các nhà phân tích g i đó ế
là tình tr ng "đâm lao ph i theo lao", v i hy v ng là vi c tăng ngân sách s giúp c i
thi n đ c ph n nào m t th c tr ng là hi u qu c a qu ng cáo truy n th ng – ki u ượ
qu ng cáo mà Seth Godin g i là "ng t ng i tiêu dùng kh i lu ng suy nghĩ c a h đ ườ
b t h hành đ ng" – đang ngày càng suy gi m tr m tr ng. Song nguy hi m h n c là ơ
cu c đua này ph n nhi u là đ th a mãn s hi u th ng c a các giám đ c qu ng cáo ế
luôn mu n ch ng t b n thân qua ngân sách qu ng cáo c a mình. Ai l i không mu n
t ra là m t "khách s p" trong con m t c a các hãng d ch v qu ng cáo c ch ? Ch c ơ
ch n r ng có r t nhi u giám đ c marketing t ng nhìn vào ngân sách qu ng cáo c a các
i gia" và ao c: "Bao gi thì mình có th làm đ c m t ch ng trình l n nh th ướ ượ ươ ư ế
này đây?"
Qu ng cáo truy n th ng - v y vùng trong c n tuy t v ng ơ
Ng i ta đã tính đ c r ng m i ng i tiêu dùng trung bình nhìn th y kho ng g n 1ườ ượ ườ
tri u thông đi p marketing m i năm, t c là g n 3 ngàn (!) thông đi p m i ngày. M i
l n b c vào siêu th là m t l n ti p c n v i h n 10 ngàn thông đi p! B t c m t ý ướ ế ơ
t ng m i nào hay m t s n ph m dù tuy t v i đ n đâu cũng chìm ngay trong dòngưở ế
cu n c a các thông đi p.
Ph n l n các chuyên viên marketing đang ph n ng tr c tình hình ng p qu ng cáo ướ
này b ng cách làm cho tình hình càng t h i h n khi gia tăng thêm âm thanh cho các ơ
qu ng cáo c a mình. Các video qu ng cáo gi đây s d ng nhi u nh ng pha chuy n
c nh đ t ng t và các li u pháp gây s c. Các nhà qu ng cáo đang tìm đ m i cách đ
can thi p vào cu c s ng c a ng i tiêu dùng. Tình tr ng này ngày càng gi ng v i tình ườ
tr ng ô nhi m môi tr ng "cha chung không ai khóc". ườ
Nhi u nhà qu ng cáo khác l i ph n ng b ng cách chuy n h ng sang s d ng các ướ
ph ng ti n qu ng cáo l . Campbell's Soup đ t qu ng cáo trên nh ng c t tính ti n c aươ
các bãi đ u xe. Coca-Cola thuê hãng qu ng cáo CAA m i các... đ o di n Hollywood
góp m t trong các video qu ng cáo n c ng t c a mình. Công ty Candies thì qu ng cáo ướ
giày trên các t p chí qua hình nh m t cô nàng mang giày Candies đang ng i trên... b n
v sinh!
M t s công ty thì dùng "chiêu" liên t c thay đ i qu ng cáo đ duy trì "s h ng thú và
c m giác m i m ". Philip Morris, ch ng h n, đã đ ti n t vào đ liên t c làm m i
hình nh "chàng cao b i Marlboro" c a mình. Nike đã đ t m t lo t qu ng cáo không
h có " n i ti ng, m t trong nh ng logo thành công nh t th i đ i. Công ty Apple ế d u
" Computer m i năm l i thay đ i kh u hi u qu ng cáo m t l n. Wendy's, McDonald's
và Burger King cũng h t dùng cách này đ n cách khác hòng thu hút đ c s chú ý c aế ế ượ
ng i tiêu dùng. ườ
M t xu h ng khác n a là s d ng hình th c g i th chào hàng qua b u đi n ho c ướ ư ư
phân ph i tr c ti p. Th ng kê nh ng năm g n đây cho th y, ngân sách cho hình th c ế
qu ng cáo này ngày càng tăng và đã đ t đ n 52% t ng ngân sách chi cho qu ng cáo. ế
Tuy nhiên, m c dù hi n nay nh ng ph ng pháp nói trên v n còn mang l i ít nhi u tác ươ
d ng, song nhi u nhà phân tích cho r ng hi u qu c a chúng cũng đang xu ng d c
tr m tr ng và nh ng công ty mu n t n t i s ph i tìm đ n nh ng gi i pháp táo b o ế
h n ch không ti p t c đi theo nh ng l i mòn này. ơ ế
Lòng tin quy t đ nh s chú ý ế
Th i c a lo i hình marketing "kh ng b " đ thu hút s chú ý c a ng i tiêu dùng, ườ
khi n h m t m i và khó ch u s p qua đi. Thay vào đó s là marketing thân thi n, hayế
theo Godin, đó là lo i hình ti p th đ c s cho phép c a ng i tiêu dùng (permision ế ượ ườ
marketing).
"N n t ng c a marketing đ c phép r t đ n gi n, - Don Peppers, đ ng sáng l p công ượ ơ
ty "Marketing 1:1 Inc." nói, - m i chúng ta có m t th i h n s ng nh t đ nh, vì v y m t
trong nh ng nhi m v quan tr ng c a m i ng i là ph i hi u đ c cách s d ng th i ườ ượ
gian. Đ nh n ra m t s n ph m m i, c n ph i chú ý t i nó, đó rõ ràng là m t vi c làm
có ch đ nh. Vì v y, đ bán đ c s n ph m cho khách hàng trong t ng lai, c n ph i ượ ươ
đ c anh ta đ ng ý mua. Có th làm đ c đi u đó n u lôi kéo khách hàng vào cu cượ ượ ế
đ i tho i. Có nghĩa là, đó là m t quan h 2 chi u mà c 2 bên cùng duy trì".
Khác v i marketing truy n th ng, marketing đ c s cho phép c a ng i tiêu dùng có ượ ườ
m c tiêu là d n d t ng i tiêu dùng đi lên qua các b c thang t ng i không quen tr ườ ườ
thành b n, sau đó là khách hàng và cu i cùng là t m t khách hàng bình th ng đ n ườ ế
m t khách hàng trung thành. Qua m i b c, s tin t ng c a ng i tiêu dùng đ i v i ưở ườ
ng i bán hàng l i tăng thêm, đ ng nghĩa v i trách nhi m c a ng i bán tăng và cườ ườ
l i nhu n cũng tăng theo. Chính vì v y mà ph ng pháp marketing này còn đ c g i là ươ ượ
"marketing d a trên lòng tin".
T p chí Remedy, m t t p chí chuyên đ v s c kh e và nh m vào đ i t ng đ c gi ượ
trên 50 tu i, không có bán các qu y báo và cũng không bán qua hình th c đ t báo. Đó
là t p chí không m t ti n. Đ đ c nh n t p chí này, ch c n đi n đ y đ thông tin ượ
vào m t t khai v tình tr ng s c kh e và nh ng lo i thu c đang dùng. Remedy s
b o qu n c n th n các thông tin nh n đ c – h không bán và cũng không cho thuê ượ
nh ng thông tin này. B ph n marketing c a t p chí khai thác thông tin này hi u qu
đ n m c toàn b các bài vi t và thông tin qu ng cáo trong t p chí đ u đ c đ c giế ế ượ
ti p nh n tri t đ . Đ n n i là có t i 35% ng i nh n t p chí l n đ u và 73% đ c giế ế ườ
nói chung c a t p chí này đ ng ý đi n đ y đ thông tin vào m u khai dài 4 trang đ
đ c nh n t p chí trong năm sau. ượ
N u nh ai đó đã mua hàng c a b n 1 l n, nghĩa là b n đã chi m đ c s tin c y vàế ư ế ượ
th a nh n c a h . T i sao b n không gi quan h v i h và m t l n n a đ ngh h
mua thêm cái gì đó?
Jo Gerar đã đ c ghi vào sách k l c Guinnes v i t cách là ng i bán xe h i gi iượ ư ườ ơ
nh t th gi i. Bí quy t d n t i thành công c a ông th t đ n gi n: 12 b u thi p chúc ế ế ơ ư ế
m ng m i năm! Đó là kho ng 12 phút chú ý c a nh ng khách hàng hi n t i và ti m
năng, song đã giúp ông nâng do nh s bán hàng c a mình lên cao g p 10 l n so v i các
đ ng nghi p.
M c cao nh t c a s tin t ng là khi khách hàng hoàn toàn giao phó cho b n vì h tin ưở
t ng b n h t nh b nh nhân tin t ng vào l i c a th y thu c v y. Ch ng h n nhưở ư ưở ư
khi khách hàng đ t t p chí/báo c a b n – đó là h mua hàng t r t lâu tr c khi s n ướ
ph m c a b n đ c làm ra. Ho c là s đ bán hàng theo ki u khách hàng t đ ng n p ượ ơ
ti n tr c vào tài kho n, còn nhà cung ng th c ph m thì t đ ng theo dõi tình tr ng ướ
t l nh (dĩ nhiên là đ c n i m ng Internet) và lo i đ ăn nào s p h t thì t đ ng ượ ế
mang đ n. Đi u này ti t ki m h n th i gian cho ng i tiêu dùng vì không c n ph iế ế ườ
b n tâm suy nghĩ đ n vi c đ dùng còn hay h t. Đ i l i, b n ph i c g ng h t s c đ ế ế ế
không l m d ng lòng tin c a khách hàng.
Các ch ng trình tích lũy đi m vào tài kho n c a ng i mua hàng cũng t o nên s tinươ ườ
t ng khá cao. Đó là khi b n khuy n khích khách mua hàng c a b n b ng cách choưở ế
đi m vào tài kho n riêng c a h nh cám n h đã mua hàng và chú ý đ n s n ph m ư ơ ế
c a b n.
Bán hàng d a trên các m i quan h riêng t cũng là m t cách ti p th d a trên lòng tin. ư ế
Và r t d chuy n h sang tr ng thái tin t ng cao h n, khi h giao phó toàn b cho ưở ơ
b n.
Cách xây d ng th ng hi u (branding) truy n th ng là ki u t o lòng tin vào nhãn ươ
hi u, t p trung ch y u vào vi c duy trì nhãn hi u, trong khi các ho t đ ng đ y m nh ế
bán hàng ch th y u và chi m t tr ng r t nh trong ngân sách marketing. c p đ ế ế
này, l m d ng lòng tin c a khách hàng khá nguy hi m, b i ch c n vài th nghi m
không thành công là có th d dàng đ y m t khách hàng lâu năm sang phía các đ i th
c nh tranh c a b n.
nh ng c p th p h n thì s cho phép (đ ng ý) c a khách hàng mang tính ch t "t c ơ
th i", vì v y mà các nhà ti p th th ng dùng nh ng câu h i "gi i t a" đ thúc đ y ế ườ
khách hàng th c hi n vi c mua hàng ngay. Ch ng h n, khi khách hàng lúng túng ch a ư
bi t ch n l a s n ph m nào và quay ra h i nhân viên bán hàng, có nghĩa là h đã "b tế
đèn xanh" đ ng ý mua hàng và lúc này thì nh ng câu h i ng m ý tr l i s giúp đ a ư
đ n k t qu mong mu n. Đó là ví d c a McDonald's, khi b t c m t nhân viên bánế ế
hàng nào cũng thu c lòng câu h i: "Th a ông, ông dùng khoai tây chiên làm món ăn ư
kèm ch ?"
Môi tr ng tr c tuy n và nh ng cách đ t đ c s đ ng ý c a khách hàng ườ ế ượ
Năm 1990, vào kho ng 4 năm tr c khi Internet ra đ i, Godin và đ ng s c a ông ướ
công ty Prodigy b t đ u tung ra GUTS – m t trong nh ng d ch v qu ng cáo tr c
tuy n đ u tiên. Đ n nay, GUTS đ c coi là m t trong nh ng d ch v qu ng cáo tr cế ế ượ
tuy n l n nh t trong lĩnh v c này. T khi Prodigy b t đ u s d ng h th ng này đ nế ế
nay, h n 3 tri u khách hàng đã tr thành khách hàng "chung thân" s d ng d ch v c aơ
Prodigy, và kh năng m t khách hàng gi m xu ng ch còn 50%. S ng i truy c p ườ
m ng c a Prodigy đã tăng v t trong ngày đ u tiên Prodigy đ i qu ng cáo m i. Nh
nh ng k t qu đ t đ c sau khi m ra c ch làm vi c m i, nhóm c a Godin đã b t ế ượ ơ ế
đ u nh n đ c đ n đ t hàng l p k ho ch và t ch c các chi n d ch qu ng cáo cho ượ ơ ế ế
nh ng đ i gia nh AOL, Delphi, eWorld (Apple), Microsoft,CompuServe. ư
S ra đ i và phát tri n c a m ng toàn c u (Internet) đã m ra m t th i đ i m i, th i
đ i tr c tuy n, cho phép liên k t m i ng i và kéo h xích l i g n nhau h n. Đây ế ế ườ ơ
chính là hoàn c nh r t thu n l i cho mô hình Marketing đ c phép phát tri n và t o ra ượ
m t công c giao ti p v i ng i tiêu dùng r t hi u qu và r ti n. ế ườ
B n ch t c a ph ng pháp marketing đ c phép trong môi tr ng tr c tuy n là có th ươ ượ ườ ế
nhi u l n cu n hút ng i tiêu dùng vào m t quá trình marketing. Marketing trong th ườ ế
gi i tr c tuy n là m t m i quan h hai chi u, hay nói cách khác là s h p tác, n i mà ế ơ
ng i làm ti p th giúp đ khách hàng mua hàng, còn ng i kia, đ i l i, giúp ng iườ ế ườ ườ
làm marketing bán hàng. Và e-mail marketing – ph ng th c qu ng cáo ti p th b ng e-ươ ế
mail đang ngày càng ch ng minh tính hi u qu c a mình b i nó cho phép t o d ng và
phát tri n m i quan h 2 chi u này.
B n có th xây d ng cho mình m t danh sách khách hàng ti m năng riêng b ng cách
chu n b nh ng thông tin thú v , có ích và cho phép đăng ký nh n tin đ nh kỳ, mi n phí
ho c có phí. Tuy nhiên, b n c n xác đ nh rõ ràng và thông báo cho ng i s d ng ch ườ
đ mà b n đ nh g i tin, hình th c và th i gian g i. Và sau đó b n hoàn toàn không th
t ý thay đ i nh ng thông s trên n u không đ c s đ ng ý c a ng i đ t. Th hai, ế ượ ườ
c n ph i d tính m t c ch ti n l i, d hi u cho vi c đ t thông tin cũng nh t ch i ơ ế ư
nh n. Đi m chính nh t – trong b t c tr ng h p nào cũng không đ c s d ng đ a ườ ượ
ch e-mail c a nh ng ng i đ t tin vào nh ng m c đích khác, ví d dùng đ g i toàn ườ
qu ng cáo ho c bán danh sách này cho ai đó. N u b n làm đi u này, b n s đánh m t ế
lòng tin c a các thành viên – nh ng khách hàng ti m năng c a mình.
B n cũng có th t n d ng danh sách thành viên c a ng i khác. M t trong s đó là các ườ
d ch v qu ng cáo tr c tuy n. Nh ng danh sách này r t quan tr ng ch nó cho b n ế
bi t nhóm khách hàng ti m năng c a mình c th là nh ng ai. Trên m ng Internetế
ti ng Anh, lo i danh sách này t ng đ i nhi u. Đi n hình là Spediaế ươ
(http://www.spedia.com), http://www.allcommunity.com, ho c m t s trang khác nh ư
http://www.allyousubmitters.com... Trên Internet Vi t nam, m i ch có m t trang duy
nh t gi i thi u d ch v này là GSO-Media ( http://www.gso-media.com).Và đi u quan
tr ng là nh ng d ch v này tr ti n cho thành viên c a mình đ h cho phép g i qu ng
cáo, vì v y mà b n không có nguy c b bu c t i là th "th rác" (spam), cái mà Godin ơ ư
g i là "nh ng tên tr m ti n l ", c th là nh ng giây (second) chú ý c a khách hàng.
Theo Seth Godin, trong mô hình marketing đ c phép không th có ch cho hình th cượ
"th rác", b i đi u đó ch ng t r ng ng i bán đã l m d ng lòng tin c a khách hàngư ườ
ngay t đ u, khi h ch a có tín hi u "đ ng ý". ư
B n cũng có th s d ng các danh sách đi ch c a các t p chí đi n t (Ezine) đ g i
kèm qu ng cáo c a mình. Hi n nay, trên internet t n t i hàng trăm nghìn t p chí đi n
t . M i t p chí có th g m các m c n i dung khác nhau, t th thao, kinh t đ n m c ế ế
chuy n vui. M i ng i th ng đ t thông tin theo m t ch đ nào đó c a t p chí, b i ườ ườ
v y h s n lòng đ c qu ng cáo v ch đ đó. Ngoài ra, đó là các qu ng cáo đ c tách ượ
r i và cung c p m t cách r t ti n l i cho ng i đ c. H n n a, ch c a các t p chí bao ườ ơ
gi cũng gi i h n qu ng cáo v s l ng trong t ng n b n, nên qu ng cáo s không ượ
b l n trong 1 đ ng các qu ng cáo khác, b n đ c nh t đ nh s đ ý th y.
Tuy nhiên, ph ng pháp này đòi h i b n ph i tuân th gi i h n cho phép đ không trươ
thành m t k "qu y nhi u". B n s ph i tr ti n đ đ c g i kèm v i các thông tin ượ
g i đ nh kỳ cho b n đ c m t bài vi t thú v theo ch đ b n đ t (t t nhiên, trong ế
bài vi t có nh c đ n công ty c a b n), ho c có th bài qu ng cáo ho c đính kèmế ế
banner v s n ph m ho c d ch v c a b n. Đi m mà b n c n l u ý nh t là ph i ch n ư
t p chí nào cung c p nh ng thông tin có n i dung gi ng v i s n ph m và d ch v
b n đ nh qu ng cáo. Trên Internet ti ng Anh, có r t nhi u các server h th ng hóa ế
danh m c các ezine nh và cung c p d ch v phân ph i qu ng cáo chuyên nghi p qua ư
các danh sách này nh : PostMaster Direct Response (ưhttp://www.postmasterdirect.com)
phân ph i qu ng cáo cho h n 9.000 danh sách nh n tin (20 cent/1 đ a ch e-mail), hay ơ
Server ListPower (http://www.listPower.com) bán d ch v qu ng cáo thông qua các b n
tin g i đ n các thành viên đăng ký nh n các b n tin đ nh kỳ mi n phí c a h ho c h ế
đ ng ra t ch c cho các tác gi khác.
R t đáng ti c, Vi t Nam hi n nay còn ch a phát tri n hình th c ezine qu ng cáo, ế ư
ch y u v n là nh ng Website có n i dung chung chung nh tin qu c t , tin th i s , ế ư ế
tin th thao… có th tìm th y đ y r y trên các web thông tin đ i chúng nên ít thu hút
đ c ng i đăng ký nh n tin. Con s ezine b ng ti ng Vi t và g i tin đ n các đ c giượ ườ ế ế
Vi t Nam v m t đ tài chuyên sâu có th nói là đ m trên đ u ngón tay và l i càng ế
không có web nào gi ng nh LSP h th ng hóa l i danh m c các t p chí đi n t đ ư
doanh nghi p có th l a ch n ezine phù h p v i đ i t ng khách hàng c a mình. M c ượ
dù trên Internet Vi t nam cũng có m t vài trang Web chào m i d ch v qu ng cáo qua
danh sách đ a ch e-mail c a h , song h u h t v n là s d ng hình th c g i th rác ế ư