LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn giảng viên hướng dẫn TS. Nguyễn Thị Hồng Vân đã
nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Cô
luôn đồng hành, động viên, khích lệ, tạo môi trường thuận lợi để tôi thực hiện khóa luận
một cách tốt nhất. TS. Nguyễn Thị Hồng Vân đã tạo điều kiện phù hợp nhất để tôi có thể
tìm hiểu và hoàn thành khóa luận của mình một cách đầy đủ, khoa học.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thành cô giáo của trường Đại học Thủ
Đô Hà Nội nói chung và các thầy cô giáo Khoa KHXH của trường Đại học Thủ Đô Hà
Nội nói riêng đã nhiệt tình, tận tâm giảng dạy tôi trong suốt 3 năm học.
Tôi xin chân thành cảm ơn bố mẹ đã tạo điều kiện tốt nhất để tôi hoàn thành nhiệm
vụ của mình. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn những người bạn đã tin tưởng, cùng tôi
chia sẻ và vượt qua những khó khăn trong học tập và cuộc sống.
Dù đã cố gắng thực hiện và hoàn thành khóa luận bằng tất cả tâm huyết và nỗ lực
của mình nhưng khóa luận sẽ không tránh khỏi những thiếu só . Tôi rất mong nhận được
ý kiến nhận xét và đóng góp chân thành của quý thầy cô để có thể hoàn thiện mình hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày ….. tháng …..năm…….
Người thực hiện
Ánh
Nguyễn Thị Ánh
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG KHÓA LUẬN
Chữ viết tắt
Chú Giải
PTTT
Phương thức tu từ
Từ HV
Từ Hán Việt
BPTT
Biện pháp tu từ
C - V
Chủ ngữ - Vị ngữ
SGK
Sách Giáo Khoa
1
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài ………………………………………….……….…...........................5
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề…………………………………........................................6
3. Mục đích nghiên cứu…………………………………………………..........................8
4. Nhiệm vụ nghiên cứu…………………………………………………………………….8
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu……………………………………………..............8
6. Phương pháp nghiên cứu………………………………………..................................9
7. Đóng góp của đề tài………………………………………………………....................9
8. Bố cục khóa luận………………………………………………………….....................9
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1 : NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CHUNG
1. Báo chí và phong cách ngôn ngữ báo chí ………………………………………….10
1.1: Báo chí là gì ?..........................................................................................................10
1.2: Phong cách ngôn ngữ báo chí ……………………………………………………10
1.3: Đặc trưng của phong cách ngôn ngữ báo chí …………………………………….11
1.3.1: Tính phổ biến,cập nhật…………………………………………………….....11
1.3.2: Tính chiến đấu………………………………………………………………..11
1.3.3: Tính thời sự…………………………………………………………………...11
1.3.4: Tính hấp dẫn ………………………………………………………………....12
1.3.5: Tính trung thực ……………………………………………………………....12
1.3.6: Tính ngắn gọn …………………………………………………………..........12
1.4: Đặc điểm ngôn ngữ của phong cách báo chí ………………...................................13
1.4.1: Từ ngữ ………………………………………………………………………...13
1.4.2: Cú pháp ……………………………………………………………………….14
2
2. Tiêu đề, đề dẫn……………………………………………………………………...15
2.1: Thế nào là tiêu đề (nhan đề), đề dẫn ………..……………………………………..15
2.1.1: Tiêu đề (Nhan đề)……………………………………………………………..15
2.1.2: Đề dẫn …………………………………………………...................................16
2.2: Đặc điểm chung của tiêu đề (nhan đề), đề dẫn …………………………………....18
2.2.1: Tính thông tin cao ………………………………….........................................18
2.2.2: Tính chuẩn mực …………………………………….........................................18
2.2.3: Tính ngắn gọn ………………………………………………………………...18
2.2.4: Tính hấp dẫn ……………………………………………………….................18
3. Phương tiện tu từ và biện pháp tu từ trong Tiếng Việt …………………………20
3.1: Phân biệt phương tiện tu từ và biện pháp tu từ ……………………………............20
3.2: Các phương tiện tu từ tiếng Việt …………………………………………………………21
3.2.1: Phương tiện tu từ ngữ âm ……………………………………………………………..21
3.2.1.1: Thanh điệu………………………………………………………………......21
3.2.1.2: Hệ thống nguyên âm ………………………………………………………...22
3.2.2: Phương tiện tu từ Từ vựng………………………………………………...........22
3.2.2.1: Lớp từ Hán Việt……………………………………………………………...22
3.2.2.2: Từ mượn…………………………………………………………………….24
3.2.2.3:Từ lóng ……………………………………………………………...............25
3.2.2.4: Từ địa phương………………………………………………………………25
3.2.2.5: Từ láy………………………………………………………………..............26
3.2.2.6: Thành ngữ…………………………………………………………...............26
3.2.3: Phương tiện tu từ cú pháp………………………………………………………27
3.2.3.1: Câu đặc biệt…………………………………………………………………27
3
3.2.3.2: Câu chuyển đổi tình thái ……………………………………………………28
3.2.3.3: Phép lặng……………………………………………………………............28
3.2.3.4: Câu giảm lược thành phần ………………………………………………….29
3.2.3.5: Đề ngữ………………………………………………………………............29
3.3: Các biện pháp tu từ tiếng Việt…………………………………………………….29
3.3.1: Biện pháp tu từ từ vựng ………………………………………………………..30
3.3.1.1: Liệt kê và tăng cấp…………………………………………………………..30
3.3.1.2: Ngoa dụ (phóng đại, khoa trương,nói quá)………………………………….30
3.3.1.3: Nói giảm………………………………………………………………….....31
3.3.1.4: Phép tương phản (phản ngữ) …………………………………………….....31
3.3.1.5: Phép chơi chữ (lộng ngữ)……………………………………………………32
3.3.1.6: So sánh ……………………………………………………………………...32
3.3.1.7: Ẩn dụ ………………………………………………………………..............33
3.3.1.8: Hoán dụ……………………………………………………………………..33
3.3.1.9: Điệp ngữ ……………………………………………………………………34
3.3.2: Biện pháp tu từ cú pháp………………………………………………………...35
3.3.2.1: Phép điệp cú (phép sóng đôi, phép song hành cú pháp)…………………......35
3.3.2.2: Phép đảo cú (đảo ngữ)………………………………………………………35
CHƯƠNG II: PHƯƠNG TIỆN TU TỪ QUA GÓC NHÌN TIÊU ĐỀ , ĐỀ DẪN BÁO
CHÍ……………………………………………………………………………………37
2.1: Các phương tiện tu từ được sử dụng trong việc đặt tiêu đề, đề dẫn trên báo điện tử
thông tin – giải trí – xã hội “kênh 14.vn”………………………………........................37
2.2: Khảo sát thực tế phương tiện tu từ trong tiêu đề, đề dẫn trên báo điện tử kênh
14.vn…………………………………………………………………………………...38
