Khóa luận tốt nghiệp Nuôi trồng thủy sản: Ảnh hưởng của tỷ lệ Vitamin E lên một số chỉ tiêu thành thục sinh dục và sinh sản cá trê vàng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ KHOA SINH HỌC ỨNG DỤNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC CHUYÊN NGÀNH NUÔI TRỒNG THỦY SẢN MÃ SỐ: D620301

----------

ẢNH HƯỞNG CỦA LIỀU LƯỢNG VITAMIN E LÊN MỘT SỐ CHỈ TIÊU THÀNH THỤC SINH DỤC VÀ SINH SẢN CÁ TRÊ VÀNG

SINH VIÊN THỰC HIỆN

THÁ I TÒ NG NGUYÊN MSSV: 1153040047 LỚP: ĐH NTTS K6

Cần Thơ, 2015

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ KHOA SINH HỌC ỨNG DỤNG ----------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC CHUYÊN NGÀNH NUÔI TRỒNG THỦY SẢN MÃ SỐ: D620301

ẢNH HƯỞNG CỦA LIỀU LƯỢNG VITAMIN E LÊN MỘT SỐ CHỈ TIÊU THÀNH THỤC SINH DỤC VÀ SINH SẢN CÁ TRÊ VÀNG

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

Th.S. TRẦ N NGỌC TUYỀ N

SINH VIÊN THỰC HIỆN THÁ I TÒ NG NGUYÊN MSSV: 1153040047 LỚP: ĐH NTTS K6

Cần Thơ, 2015

XÁC NHẬN CỦA CÁ N BỘ HƯỚ NG DẪ N

Khóa luận: “Ảnh hưởng của tỷ lệ Vitamin E lên một số chỉ tiêu thành thục sinh dục và sinh sản cá trê vàng”.

Sinh viên thực hiện: THÁ I TÒ NG NGUYÊN

Lớp: Đại học Nuôi trồng thủy sản K6

Khó a luâ ̣n đã được hoàn thành theo gó p ý củ a Hô ̣i đồ ng chấm khó a luâ ̣n ngày 20/7/2015.

Cần Thơ, ngày….tháng…. năm 2015

Cán bộ hướng dẫn Sinh viên thực hiện

THÁ I TÒ NG NGUYÊN ThS. TRẦ N NGỌC TUYỀ N

LỜ I CAM KẾ T

Tôi xin cam kết khó a luâ ̣n này đã đươ ̣c hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên cứ u củ a tôi và các kết quả nghiên cứ u này chưa đươ ̣c dù ng cho bất cứ khó a luâ ̣n cù ng cấp nào khác.

Cần Thơ, ngày ….. tháng ….. năm 2015

Sinh viên thực hiê ̣n

THÁ I TÒ NG NGUYÊN

LỜ I CẢ M TẠ

Trướ c hết con xin gử i đến cha me ̣ lò ng biết ơn thành kính nhất, cha me ̣ đã hy sinh cả cuô ̣c đờ i để con đươ ̣c như ngày hôm nay.

Tiếp theo em xin gử i lờ i cảm ơn đến cô Trần Ngo ̣c Tuyền đã tâ ̣n tình hướ ng dẫn trong suố t quá trình làm khó a luâ ̣n tố t nghiê ̣p.

Cảm ơn thầy cố vấn Ta ̣ Văn Phương đã ta ̣o mo ̣i điều kiê ̣n để em cù ng các ba ̣n hoàn thành khó a luâ ̣n tố t nghiê ̣p ra trườ ng.

Sau cù ng tôi xin gử i lờ i cảm ơn đến toàn thể các ba ̣n lớ p đa ̣i ho ̣c Nuôi trồ ng thủ y sản khó a 6 đã đồ ng hành và chia sẽ trong suố t thờ i gian qua.

Do sự hiểu biết cò n ha ̣n he ̣p và viê ̣c thu thâ ̣p tài liê ̣u cò n ha ̣n chế nên khóa luâ ̣n không tránh khỏ i những sai só t. Rất mong nhâ ̣n đươ ̣c những ý kiến đó ng gó p củ a quý thầy cô và các ba ̣n.

Xin chân thành cảm ơn!

THÁ I TÒ NG NGUYÊN

TÓ M TẮ T

Khó a luâ ̣n “Ả nh hưởng của tỷ lệ Vitamin E lên một số chỉ tiêu thành thục sinh dục và sinh sản cá trê vàng” thực hiê ̣n nhằ m mu ̣c đích đánh giá tác du ̣ng củ a Vitanin E trong nuôi vỗ thành thu ̣c cá trê vàng và mô ̣t số chỉ tiêu trong sinh sản nhân ta ̣o cá.

Thí nghiê ̣m đươ ̣c bố trí trong các giai nuôi vỗ và sử du ̣ng thứ c ăn công nghiê ̣p có đô ̣ đa ̣m 40% gồ m 4 nghiê ̣m thứ c cho cá ăn không bổ sung Vitamin E (ĐC) và bổ sung Vitamin E theo liều lươ ̣ng 1.000 UI; 2.000 UI và 3.000 UI, trong quá trình nuôi vỗ thu thập các chỉ tiêu môi trường và đánh giá tỷ lệ thành thục qua từng tháng nuôi vỗ. Sau 3 tháng nuôi vỗ tiến hành cho cá trê vàng sinh sản, so sánh các chỉ tiêu sinh sản ở 4 nghiệm thức để tìm ra nghiệm thức tốt nhất.

Tỷ lê ̣ thành thu ̣c ở các nghiê ̣m thứ c dao đô ̣ng trong khoảng 65,0% - 95,0% ở cá cái và 60,0% - 90,0% ở cá đực. Hệ số thành thục nằ m trong khoảng 0,19 - 0,29% ở cá trê vàng đực và 2,89 - 4,35% ở cá trê vàng cái. Đô ̣ béo Fulton và đô ̣ mỡ Clark nằ m trong khoảng 1,21 - 1,34% ở đô ̣ béo và 1,14 - 1,24% ở đô ̣ mỡ.

Đường kính trứ ng thuô ̣c nhó m lớ n hơn 1,1mm xuất hiê ̣n và ở mứ c khá cao 58,9% - 92,2%. Nhó m trứ ng có đườ ng kính nhỏ hơn 0,6mm không cò n, thay vào đó là nhó m có đườ ng kính từ 0,6 - 1,1mm đa ̣t 7,78 - 41,1%. Nghiê ̣m thứ c E2 có trứ ng cá thuô ̣c nhó m >1,1 mm nhiều nhất (92,2%), cao hơn các nghiê ̣m thứ c cò n la ̣i và cao hơn nghiê ̣m thứ c ĐC (58,9%)

Thời gian hiệu ứng thuốc là 11 giờ 35 phút và tỷ lệ cá đẻ ở tất cả các nghiê ̣m thức là 100%, tỷ lê ̣ thu ̣ tinh khá cao 58,0 - 71,7%. Tuy nhiên tỷ lê ̣ nở và tỷ lê ̣ số ng tương đố i thấp lần lươ ̣t là 22,0 - 37,7% và 17,3 - 35,0%. Thời gian phát triển phôi của trứng cá ở các nghiê ̣m thứ c là 22 giờ 15 đến 22 giờ 45 phú t. Sứ c sinh sản tương đố i củ a cá cái ở các nghiê ̣m thứ c ĐC, E1 và E3 nằ m trong khoảng 14.752 - 28.573 trứ ng/kg cá cái, riêng nghiê ̣m thứ c E2 cá cái có sứ c sinh sản tương đố i cao đa ̣t 44.965 trứ ng/kg.

Như vâ ̣y viê ̣c sử du ̣ng Vitamin E trong nuôi vỗ và tiến hành kích thích sinh sản nhân ta ̣o cá trê vàng đã mang la ̣i kết quả tố t ở tất cả các nghiê ̣m thứ c có sử du ̣ng Vitamin E, gó p phần nâng cao hiê ̣u quả sản xuất giố ng cá trê vàng.

iii

Từ khó a: cá trê và ng, độ bé o Fulton, độ mỡ Clark, tăng trưở ng, tỷ lê ̣ sống.

MỤC LỤC

Trang LỜ I CAM KẾ T ............................................................................................................... i

LỜ I CẢ M TẠ ................................................................................................................. ii

TÓ M TẮ T ..................................................................................................................... iii

MỤC LỤC ..................................................................................................................... iv

DANH SÁCH HÌNH .................................................................................................... vii

DANH SÁCH BẢNG .................................................................................................. viii

DANH MỤC TỪ VIẾ T TẮ T ....................................................................................... ix

CHƯƠNG 1 ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1

1.1 Giới thiệu ............................................................................................................... 1

1.2 Mục tiêu đề tài ....................................................................................................... 1

1.3 Nội dung nghiên cứu .............................................................................................. 1

CHƯƠNG 2 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU ....................................................................... 3

2.1 Đặc điểm sinh học của cá trê vàng ........................................................................ 3

2.1.1 Đặc điểm phân loại và hình thái ...................................................................... 3

2.1.2 Cách phân biệt cá trê vàng ............................................................................... 4

2.1.3 Phân bố và môi trường sống ............................................................................ 4

2.1.4 Đặc điểm dinh dưỡng ...................................................................................... 5

2.1.5 Đặc điểm sinh trưởng ...................................................................................... 5

2.1.6 Đặc điểm sinh sản ............................................................................................ 5

2.2 Tình hình nghiên cứu cá trê trong nước ................................................................. 6

2.3 Nuôi vỗ cá bố me ̣ ................................................................................................... 7

2.3.1 Kỹ thuật nuôi vỗ .............................................................................................. 7

2.3.2 Ao nuôi vỗ ....................................................................................................... 7

2.3.3 Mùa vụ nuôi vỗ ................................................................................................ 8

2.3.4 Mật độ thả nuôi cá bố mẹ ................................................................................ 8

2.3.5 Thức ăn trong quá trình nuôi vỗ ...................................................................... 8

2.3.6 Chăm sóc quản lý ao nuôi ................................................................................ 9

2.4 Kỹ thuâ ̣t sinh sản .................................................................................................... 9

2.4.1 Phân biệt đực cái và chọn cá bố mẹ thành thục ............................................... 9

2.4.2 Kích thích sinh sản ......................................................................................... 10

2.4.3 Kỹ thuật ấp trứng ........................................................................................... 11

2.5 Khái quát về vitamin ........................................................................................... 11

CHƯƠNG 3 VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................. 13

3.1 Thời gian và địa điểm thực hiện đề tài ................................................................ 13

3.2 Vật liệu và trang thiết bị trong nghiên cứu .......................................................... 13

3.2.1 Dụng cụ và thiết bị ......................................................................................... 13

3.2.2 Mẫu vật .......................................................................................................... 13

3.2.3 Hóa chất ......................................................................................................... 13

3.3 Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 13

3.3.1 Thí nghiệm 1: Nghiên cứu sự ảnh hưởng của liều lượng vitamin E trong quá trình nuôi vỗ cá bố mẹ ............................................................................................ 13

3.3.1.1 Chuẩn bị ao nuôi vỗ ................................................................................ 13

3.3.1.2 Tiêu chuẩn chọn cá và mật độ nuôi ........................................................ 14

3.3.1.3 Thức ăn dùng để nuôi vỗ thành thục cá trê ............................................ 14

3.3.1.4 Bố trí thí nghiệm ..................................................................................... 14

3.3.1.5 Chăm sóc và quản lý .............................................................................. 14

3.3.1.6 Ghi nhận các chỉ tiêu .............................................................................. 15

3.3.2 Thí nghiệm 2: So sánh ảnh hưởng của liều lượng vitamin E lên các chỉ tiêu sinh sản của cá trê vàng .......................................................................................... 17

3.4 Xử lý số liệu và viết bài ....................................................................................... 19 CHƯƠNG 4 KẾ T QUẢ VÀ THẢ O LUẬN............................................................... 20

4.1 Nuôi vỗ thành thu ̣c cá trê vàng ........................................................................... 20

4.1.1 Các yếu tố môi trường trong nuôi vỗ ............................................................. 20

4.1.2 Tỷ lê ̣ số ng củ a cá trê vàng trong nuôi vỗ ....................................................... 21

4.1.3 Tăng trưởng khối lượng của cá trong nuôi vỗ ............................................... 21

4.1.4 Tỷ lê ̣ thành thu ̣c củ a cá trê vàng sau 3 tháng nuôi vỗ .................................... 22

4.1.5 Hê ̣ số thành thu ̣c củ a cá trê vàng sau 3 tháng nuôi vỗ ................................... 23

4.1.6 Độ béo Fulton và độ mỡ Clark củ a cá trong nuôi vỗ..................................... 24

4.1.7 Sự biến đổi đường kính trứng qua các tháng nuôi vỗ .................................... 25

4.2 Thí nghiê ̣m 2: Sinh sản nhân ta ̣o cá trê vàng ....................................................... 28

4.2.1 Các yếu tố môi trường trong bể đẻ và bể ấp .................................................. 28

4.2.2 Kết quả sinh sản nhân ta ̣o cá trê vàng ........................................................... 29 CHƯƠNG 5 KẾ T LUẬN VÀ ĐỀ XUẤ T .................................................................. 31

5.1 Kết luâ ̣n ................................................................................................................ 31

5.2 Đề xuất ................................................................................................................. 31

TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 32

PHỤ LỤC ...................................................................................................................... A

DANH SÁCH HÌNH

Hình 2.1 Hình dạng bên ngoài cá trê vàng ...................................................................... 3

Hình 2.2 Đặc điểm nhận dạng 4 loài cá trê dựa theo hình thái xương chẩm .................. 4

Hình 2.3 Phân biệt cá trê đực và cái .............................................................................. 10

Hình 4.1 Sự biến đổ i đườ ng kính trứ ng ở tháng nuôi vỗ đầu tiên ................................. 26

Hình 4.2 Sự biến đổ i đườ ng kính trứ ng ở tháng nuôi vỗ thứ 2 ..................................... 27

vii

Hình 4.3 Sự biến đổ i đườ ng kính trứ ng ở tháng nuôi vỗ thứ 3 ..................................... 28

DANH SÁCH BẢNG

Bảng 3.1 Liều lượng Vitamin E bổ sung trong từng nghiệm thức ............................... 14

Bảng 3.2 Liều lượng kích tố và số lần tiêm .................................................................. 17

Bảng 4.1 Kết quả nhiê ̣t đô ̣ và pH trong thí nghiê ̣m ...................................................... 20

Bảng 4.2 Tỷ lệ sống của cá trê vàng sau 3 tháng nuôi vỗ ............................................ 21

Bảng 4.3 Tăng trưởng khối lượng của cá trong nuôi vỗ .............................................. 22

Bảng 4.4 Tỷ lệ thành thục của cá trê vàng trong nuôi vỗ ............................................. 22

Bảng 4.5 Hê ̣ số thành thục của cá trê vàng sau 3 tháng nuôi vỗ .................................. 25

Bảng 4.6 Độ béo Fulton và độ mỡ Clark của cá trê vàng qua các tháng nuôi vỗ ........ 25

Bảng 4.7 Yếu tố môi trường trong bể đẻ và bể ấp........................................................ 28

viii

Bảng 4.8 Kết quả sinh sản nhân ta ̣o cá trê vàng ........................................................... 30

DANH MỤC TỪ VIẾ T TẮ T

C: Đô ̣ mỡ Clark

Đồng bằng sông Cửu Long ĐBSCL:

ĐC: Đố i chứ ng - Nghiê ̣m thứ c 1

E1: Nghiê ̣m thứ c 2

E2: Nghiê ̣m thứ c 3

E3: Nghiê ̣m thứ c 4

F: Đô ̣ béo Fulton

Gram g:

Chiều dài chuẩn (cm) SL:

Thời gian (ngày) T:

Khối lượng không nội quan (g) W0:

Wđ khối lượng đầu và cuối (g) Wc:

Khối lượng cá (g) Wt:

CHƯƠNG 1 ĐẶT VẤN ĐỀ

1.1 Giới thiệu

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng nuôi thủy sản lớn nhất của cả nước, sản lượng nuôi trồng thủy sản chiếm khoảng 65%, diện tích nuôi trồng khoảng 60% và giá trị xuất khẩu chiếm 51% của cả nước (Dương Nhựt Long, 2004). Nhiều mặt hàng thủy sản không chỉ đáp ứng nhu cầu của vùng mà còn đáp ứng nhu cầu của cả nước. Trong đó, cá trê là loài cá quen thuộc và được nuôi phổ biến khắp các tỉnh ĐBSCL. Đây là loài cá có khả năng chịu được điều kiện khắc nghiệt của môi trường, chất lượng thịt thơm ngon giàu dinh dưỡng, dễ nuôi và có giá trị kinh tế cao nên được thị trường ưa chuộng (Dương Nhựt Long, 2004). Trong 4 loài cá trê ở nước ta hiện nay thì cá trê vàng (Clarias macrocephalus) là có giá trị kinh tế nhất.

Thực tế trên cho thấy nhu cầu con giống cá trê vàng ngày càng tăng do việc nuôi thương phẩm loài cá này đang có xu hướ ng phát triển rô ̣ng rãi. Từ đó việc đảm bảo nguồn giống đủ về số lượng lẫn chất lượng đã được đặt ra. Chất lượng cá trê vàng giống do nhiều yếu tố chi phối như môi trường nuôi, kỹ thuật chăm sóc, đàn cá bố mẹ,… Trong đó, chất lượng đàn cá bố mẹ là yếu tố quan trọng nhất vì nó ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất và quyết định đến các chỉ tiêu sinh sản như sức sinh sản tương đối, tuyệt đối, tỷ lệ thụ tinh, tỷ lệ nở của trứng, tỷ lệ sống của ấu trùng,… (Nguyễn Văn Kiểm, 2007). Trong quá trình nuôi vỗ, dinh dưỡng được cung cấp thông qua thức ăn không những cho cá ăn đầy đủ về lượng mà còn phải đầy đủ về chất. Sự phát triển và thành thục sinh dục ở cá trê vàng bố mẹ đòi hỏi hàm lượng dinh dưỡng cao: đủ chất đạm, chất béo, vitamin, khoáng chất,… (Lại Văn Hùng, 2012). Đặc biệt là vitamin E vì đây là loại vitamin rất có lợi cho sự thành thục sinh dục ở động vật thủy sản (Nguyễn Văn Kiểm, 2007).

Chính vì điều đó, việc nghiên cứu để tìm ra được tỷ lệ vitamin E phù hợp trong nuôi vỗ cá trê vàng giúp đạt hiệu quả sinh sản cao là vấn đề cần thiết. Vì vậy đề tài “Ảnh hưởng của tỷ lệ vitamin E lên một số chỉ tiêu thành thục sinh dục và sinh sản cá trê vàng” được thực hiện.

1.2 Mục tiêu đề tài

Xác định liều lượng Vitamin E phù hơ ̣p trong quá trình nuôi vỗ cá trê vàng.

Bổ sung thêm một số thông tin kỹ thuật về nuôi vỗ cá trê vàng.

1.3 Nội dung nghiên cứu

Theo dõi các chỉ tiêu môi trường (nhiệt độ và pH) trong quá trình nuôi vỗ thành thục và cho cá trê vàng sinh sản.

So sánh ảnh hưởng của liều lượng vitamin E lên một số chỉ tiêu thành thục sinh dục của cá trê vàng.

So sánh ảnh hưởng của liều lượng vitamin E lên các chỉ tiêu sinh sản của cá trê vàng.

CHƯƠNG 2 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU

2.1 Đặc điểm sinh học của cá trê vàng

2.1.1 Đặc điểm phân loại và hình thái

Theo Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương (1993), cá trê vàng được phân loại như sau:

Ngành: Chodrata

Lớp: Actinoptergii

Bộ: Siluriformes

Họ: Clariidae

Giống: Clarias

Loài:Clarias macrocephalus (Gunther, 1964)

Tên địa phương: Cá trê vàng

Tên tiếng anh: Yellow catfish.

Hình 2.1 Hình dạng bên ngoài cá trê vàng (Nguồn: ả nh chụp) Cá trê vàng đầu rộng, dẹp bằng, da đầu ở sọ não mỏng, xương sọ nổi lên rõ ràng. Miệng cá không co duỗi được, rạch miệng thẳng, nằm ngang, răng trên hàm nhỏ, mịn, cứng. Có 4 đôi râu 1 đôi râu mũi, 1 đôi râu mép và 2 đôi râu cằm dưới. Mắt nhỏ, nằm ở mặt lưng của đầu và gần chóp mõm. Phần trán giữa hai mắt rộng. Đầu có hai lỗ thóp, một lỗ nằm phía sau đường nối hai mắt, còn lỗ kia nằm phía trước gốc mấu xương

chẩm. Mấu xương chẩm tròn rộng. Lỗ mang hẹp, xương nắp mang kém phát triển. Thân dài phần trước tròn, phần sau mỏng, dẹp bên. Cuống đuôi ngắn. Cơ gốc vi phát triển, phủ lên gần tới ngọn các tia vi. Gai vi ngực cứng, nhọn đầu đều có răng cưa hướng xuống. Vi đuôi tròn chẻ hai. Mặt lưng của thân có màu xám đến nâu đen và nhạt dần xuống mặt bụng, mặt dưới của đầu có màu vàng. Trên thân mỗi bên có 10 hàng chấm nhỏ nằm vắt ngang thân (Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương, 1993).

2.1.2 Cách phân biệt cá trê vàng

Theo Phạm Thanh Liêm (2006), có thể phân biệt nhanh cá trê phổ biến ở Nam Bộ dựa vào gốc xương chẩm: cá trê trắng (Clarias batracus) xương chẩm hình tam giác (đỉnh xương chẩm nhọn chứ không tròn như cá trê lai), cá trê vàng (Clarias macrocephalus) xương chẩm tròn, trê lai (Hybrid catfish ) xương chẩm hình chữ M đỉnh xương chẩm tròn, trê phi (Clarias gariepinus) xương chẩm hình chữ M.

Hình 2.2 Đăc điểm nhận dạng 4 loại cá trê dựa theo hình thái xương chẩm (Nguồn:http://www.tvvn.org)

2.1.3 Phân bố và môi trường sống

Cá trê vàng là loài sống trong môi trường nước ngọt ở vùng khí hậu nhiệt đới. Chúng phân bố ở Philipin, Thái Lan, Lào, Campuchia và ĐBSCL Việt Nam (Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương, 1993).

Cá trê vàng sống được trong môi trường nước hơi phèn và trong điều kiện nước có độ mặn thấp (độ mặn < 5 ‰), phát triển tốt trong môi trường nước có độ pH khoảng 5,5 - 8,0 (Bạch Thị Quỳnh Mai, 2004). Nhờ có cơ quan hô hấp phụ nên cá có thể chịu đựng môi trường khắc nghiệt có nhiệt độ từ 11 - 39 0C; pH từ 3,5 - 10,5; hàm lượng oxy hòa tan thấp 1 - 2 mg/l (Đoàn Khắc Độ, 2008).

Nói chung cá trê vàng là loài sống đáy, thích nơi tối tăm bụi rậm nên râu rất phát triển để tìm mồi. Chúng sống được ở môi trường chật hẹp, dơ bẩn, hàm lượng oxy hòa tan

thấp thậm chí bằng 0 nhờ có cơ quan hô hấp phụ là hoa khế (Dương Thúy Yên và Vũ Ngọc Út, 1991).

2.1.4 Đặc điểm dinh dưỡng

Cá trê là loài cá ăn tạp, thiên về chất hữu cơ. Khi còn ở giai đoạn cá bột và cá hương, cá trê cũng thể hiện tính hung dữ như cá tra (Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm, 2009). Trong tự nhiên, cá Trê ăn côn trùng, giun ốc, tôm cua, cá... ngoài ra trong đều kiện ao nuôi cá trê còn có thể ăn các phụ phẩm từ trại chăn nuôi, nhà máy chế biến thủy sản, chất thải từ lò mổ (Dương Nhựt Long, 2003).

Cá mới nở từ trứng do có túi noãn hoàn nên không ăn thức ăn bên ngoài. Sau 48 giờ cá mới tiêu hết noãn hoàn, cá bột từ ngày thứ 3 trở đi bắt đầu ăn được trứng nước và có thể ăn được các loài giáp xác nhỏ. Khi cá có kích cỡ 4 - 6 cm cá có thể ăn được trùn chỉ. Từ cỡ 4 - 6 cm trở đi cá có thể ăn được ruốc, tép, côn trùng, các phụ phế phẩm như đầu vỏ tôm và các thức ăn tinh khác như cám, bắp, bột cá… (Bạch Thị Huỳnh Mai, 2004).

Cá trê thường hoạt động, bơi lội, ăn mạnh vào chiều tối hoặc ban đêm vào lúc trời gần sáng (Phạm Văn Khánh và Lý Thị Thanh Loan, 2004).

2.1.5 Đặc điểm sinh trưởng

Cá trê vàng là loài có tốc độ tăng trưởng chậm. Sau 5 - 6 tháng nuôi đạt cỡ thương phẩm 150 - 250 g/con (Đoàn Hữu Nghị, 2013).

Cá trê vàng giai đoạn cá hương, cá giống lớn nhanh về chiều dài, sau đó cỡ 15cm trở đi tăng nhanh về khối lượng. Cá 1 năm tuổi trong tự nhiên có trong lượng trung bình 400 - 500 g/con (Phạm Văn Khánh và Lý Thi ̣ Thanh Loan, 2004).

Sức lớn của cá phụ thuộc vào mật độ thả nuôi, số lượng và chất lượng thức ăn được cung cấp, điều kiện ao nuôi (Từ Thanh Dung và Trần Thị Thanh Hiền, 1994).

2.1.6 Đặc điểm sinh sản

Cá trê vàng thành thục sinh dục lần đầu tiên khi được 8 tháng tuổi, mùa vụ sinh sản của cá Trê vàng bắt đầu vào mùa mưa từ tháng 4 - 9, nhưng tập trung từ tháng 5 - 7 (Phạm Minh Thành, 2005).

Trong điều kiện nuôi, cá có thể sinh sản 4 - 6 lần trong năm. Nhiệt độ để cá sinh sản tốt từ 25 - 32 0C. Sức sinh sản của cá trê vàng thấp khoảng 60.000 - 80.000 trứng/kg cá cái. Sau khi cá sinh sản xong có thể nuôi vỗ tái phát dục khoảng 30 ngày thì cá có thể tham gia sinh sản trở lại. Trứng cá trê thuộc dạng trứng dính và có tập tính làm tổ đẻ gần bờ ao, mương nơi có mực nước khoảng 0,3 - 0,5m (Dương Nhựt Long, 2003).

2.2 Tình hình nghiên cứu cá trê trong nước

Từ năm 1972 - 1979 các nhà khoa học đã tiến hành cho sinh sản và ương nuôi cá Trê đen và nghiên cứu đặc điểm sinh học của loài này (Trích bởi Danh Thanh Tùng, 2006).

Năm 1982 Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II, Trường Đại Học Nông Lâm Thành Phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Cần Thơ đã sản xuất và nuôi thành công cá Trê phi (Clarias gariepinus).

Vào khoảng những năm 1982 - 1987, ở Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh ở

ĐBSCL đã sản xuất ra lượng cá Trê phi giống khá lớn cung cấp cho người nuôi. Do có

sự có mặt của cá Trê phi ở Nam bộ mà biện pháp kỹ thuật lai tạo giữa cá Trê phi và cá

Trê vàng ra đời. Vấn đề lai tạo cá Trê phi và cá Trê vàng thu được những kết quả khá khích lệ (Nguyễn Văn Kiểm, 1999). Cá Trê phi có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất cả về

chiều dài và khối lượng, cá Trê vàng có tốc độ tăng trưởng chậm nhất, cá Trê lai có tốc

độ tăng trưởng trung gian giữa cá Trê vàng và cá Trê phi (trích dẫn bởi Phạm Hiếu

Ngởi, 2014).

Kết quả nuôi vỗ cá Trê ở Trường Đại Học Cần Thơ cho thấy với thức ăn hàm lượng protein 35% cho ăn 4 - 5% khố i lượng thân, sau 60 ngày nuôi vỗ cá có thể tham gia sinh sản. Khối lượng trung bình có thể tham gia sinh sản của cá Trê vàng là 250 - 300g

và 350 - 400g đối với cá Trê trắng (Huỳnh Kim Hường, 2005).

Trong những năm gần đây, phong trào nuôi cá trê đã phát triển mạnh ở một số địa phương ở Miền Nam đặc biệt là ĐBSCL nhưng cá trê được nuôi phổ biến là cá trê lai (con lai giữa cá trê vàng cái và cá trê phi đực). Việc nuôi cá trê mang lại thu nhập đáng kể cho gia đình (Trần Thị Thúy An, 2009).

Qua thực tế ở ĐBSCL cho thấy, ao nuôi vỗ có diện tích nhỏ từ vài chục đến vài trăm mét vuông cá để thành thục tốt. Kết quả nuôi cá trê ở trường Đại học Cần Thơ cho thấy với thức ăn có hàm lượng protein là 35%, cho ăn 4 - 5% khối lượng thân thì sau khoảng 60 ngày nuôi vỗ cá có thể tham gia sinh sản. Khối lượng trung bình có thể tham gia sinh sản của cá trê vàng là 250 - 300g (Nguyễn Văn Kiểm, 2002).

Năm 2012, Trung Tâm Ứng dụng Tiến bộ Khoa học và Công nghệ Long An kết hợp với Trường Đại học Cần Thơ thực hiện đề tài khoa học “ Phát triển mô hình sản xuất

giống và nuôi thương phẩm cá Trê vàng (Clarias macrocephalus) ở Đồng Tháp, đề tài được thực hiện trong 30 tháng. Đề tài đã hoàn thiện quy trình sản xuất giống và nuôi thương phẩm cá Trê vàng, chủ động sản xuất được nguồn giống nhân tạo phục vụ nhu

cầu nuôi, tạo thêm sản phẩm cá thịt phục vụ thị trường người tiêu dùng, góp phần đa dạng hóa mô hình nuôi, khai thác hiệu quả tiềm năng diện tích đất canh tác, bảo vệ

nguồn lợi thủy sản, tạo thêm thu nhập cho các nông hộ vùng Đồng Tháp Mười tỉnh

Đồng Tháp. Kết quả đã cung cấp con giống đạt chất lượng tốt cho người nuôi trong

vùng với số lượng khoảng 2.000.000 con đạt kích cỡ trung bình từ 5 - 7 cm; sản lượng

cá Trê vàng thương phẩm khoảng 30 tấn/ha.

2.3 Nuôi vỗ cá bố me ̣

2.3.1 Kỹ thuật nuôi vỗ

Nuôi vỗ thành thục cá bố mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong sản xuất cá giống. Chất lượng đàn cá sinh sản có tính quyết định đến hiệu quả sản xuất vì tỷ lệ cá thành thục, số lượng trứng thu được, chất lượng cá bột có liên quan chặt chẽ đến kỹ thuật nuôi vỗ (Nguyễn Văn Kiểm, 2007). Trong quá trình nuôi vỗ, không những cho cá ăn đầy đủ cả về chất lẫn về lượng, chăm sóc quản lý tốt mà còn phải tạo một môi trường nhân tạo thích hơ ̣p, gần giống với môi trường sống của cá ngoài tự nhiên. Theo Nguyễn Văn Kiểm (2004), các yếu tố bên ngoài tạo nên môi trường cho sự phát triển của tuyến sinh dục ở cá.

Sự thành thục và khả năng sinh sản của cá bố mẹ là kết quả tác động của nhiều yếu tố thuộc về sinh học và sinh lý. Đáng chú ý hơn là những đặc trưng sinh học cơ bản của đối tượng và sự đòi hỏi về môi trường chất lượng nước phù hợp để tạo điều kiện tối ưu cho cá trong quá trình nuôi vỗ. Từ đó đáp ứng mục đích của việc nuôi vỗ cá sinh sản là có được tỷ lệ cá thành thục, hệ số thành thục, chất lượng sản phẩm sinh dục cao, đáp ứng được yêu cầu sinh sản phục vụ sản xuất theo số lượng và mùa vụ (Phạm Minh Thành, 2005).

2.3.2 Ao nuôi vỗ

Cá trê có khả năng thích ứng rất cao nên ao nuôi vỗ không đòi hỏi các điều kiện kỹ thuật một cách nghiêm ngặt. Ao nuôi vỗ cá trê cần phải có bờ chắc chắn, không có lỗ mọi, không được rò rỉ, đặc biệt là ở cửa cống (Dương Nhựt Long, 2003).

Diện tích và độ sâu của ao khác nhau tùy loài. Việc bố trí ao cá bố mẹ trên nguyên tắc những loài cá có nguồn gốc từ sông thì thích hợp với ao có diện tích lớn, mực nước sâu những loài cá có xuất xứ từ đồng ruộng thì thích hợp với mực nước nong (Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm, 2009).

Thường ao nuôi vỗ cá bố mẹ có diện tích nhỏ từ 100 - 200 m2, độ sâu mực nước từ 1,0 - 1,2 m. Ao phải có cống cấp thoát nước dễ dàng. Nhiệt độ thích hợp từ 28 - 300C, độ pH từ 6,5 - 8,0, hàm lượng oxy hòa tan khoảng 2 - 3 mg/l (Đoàn Khắc Độ, 2008).

Cần xử lý ao trước khi thả cá bố mẹ, tát cạn ao, bắt hết cá tạp và địch hại, tu bổ lại bờ ao, sang lấp hang, lỗ mọi, bón vôi bột xuống đáy ao, bờ ao để diệt trừ mầm bệnh. Việc giảm bùn và chất hữu cơ đáy ao là cần thiết ở những ao cũ, nhất là những ao trong vụ nuôi trước có mầm bệnh. Thông thường chỉ để lại lớp bùn đáy ao dày không quá 20 cm (Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm, 2009).

2.3.3 Mùa vụ nuôi vỗ

Cơ sở của việc xác định mùa vụ nuôi vỗ được căn cứ vào nhiều yếu tố, trong đó mùa vụ sinh sản tự nhiên của đối tượng là quan trọng nhất. Cá có thời gian sinh sản nhất định trong năm nhằm đảm bảo sự tồn tại, sinh trưởng phát triển của trứng, phôi, ấu trùng và con non dưới tác động của các yếu tố môi trường.

Các yếu tố sinh thái sinh sản trong tự nhiên có biến đổi có quy luật theo mùa. Đó là nguyên nhân hình thành đặc điểm sinh học sinh sản theo mùa của cá (Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm, 2009).

Theo Phạm Minh Thành (2005) thì hầu hết các loài cá nuôi ở khu vực ĐBSCL được bắt đầu nuôi vỗ vào tháng 10 - 11 âm lịch. Do vậy nên mùa vụ nuôi vỗ cá bố mẹ để sản xuất giống cá trê vàng lai thường bắt đầu từ tháng 11 âm lịch hàng năm (Đoàn Khắc Độ, 2008).

2.3.4 Mật độ thả nuôi cá bố mẹ

Mật độ cá thả là chỉ tiêu quan trọng ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả nuôi. Có rất nhiều vấn đề chi phối mật độ cá bố mẹ được thả nuôi. Trong số đó, giữ vai trò chủ đạo là hàm lượng oxy hòa tan (đối với những loài cá không có cơ quan hô hấp phụ), là khả năng và mức độ tiếp nhận oxy trong môi trường nước, không khí (đối với những loài có cơ quan hô hấp phụ). Vấn đề thứ hai cũng rất quan trọng là khả năng loại bỏ sản phẩm thải của cá và thức ăn thừa, vấn đề này đặc biệt quan trọng với cá bố mẹ được nuôi trong ao nước tĩnh (Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm, 2009).

Mật độ thả nuôi cá bố mẹ cũng là chỉ tiêu kỹ thuật quan trọng ảnh hưởng rất lớn đến khả năng thành thục và sinh sản của cá bố mẹ. Do nước ao không (hoặc rất ít) xáo trộn và ít được lưu thông nên mật độ cá thả tính trên đơn vị diện tích. Trên cơ sở khả năng thích ứng của cá bố mẹ với điều kiện môi trường khác nhau mà xác định mật độ (Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm, 2009).

Theo Dương Nhựt Long (2003), cá trê vàng cái dùng để nuôi vỗ phải là cá có đủ 12 tháng tuổi, khối lượng trung bình từ 150 - 200 g/con. Mật độ thả từ 0,5 - 0,8 kg/m2.

Mặt khác, theo Lê Văn Dân (2012) cá trê vàng cái dùng để nuôi vỗ có khối lượng trung bình từ 150 - 200 g/con, cá đực có khối lượng 250 - 350 g/con. Mật độ độ thả nuôi 10 con/m2 (Lê Văn Dân, 2012).

2.3.5 Thức ăn trong quá trình nuôi vỗ

Thức ăn không chỉ là nguồn vật chất cho sinh trưởng, năng lượng cho sự trao đổi chất mà còn là nguyên liệu cho sự phát triển của noãn hoàng, tinh sào. Khi môi trường thiếu thức ăn, sự thành thục của cá bị ảnh hưởng xấu như: hệ số thành thục, tỷ lệ thành thục thấp, đặc biệt mức độ phát triển không đồng đều của noãn bào cũng như khả năng rối loạn thành thục của cá tăng lên mặc dù các điều kiện sống của môi trường

thuận lợi (Nguyễn Văn Kiểm, 2004). Trong thời kỳ tạo noãn hoàng, nếu cá bị đói trong thời gian dài thì buồng trứng có thể thoái hóa và tiêu biến. Chế độ dinh dưỡng tốt có thể làm cho cá thành thục, phát dục và sinh sản sớm (Nguyễn Tường Anh, 2004).

Theo Dương Nhựt Long (2003) thì thành phần thức ăn nuôi vỗ phải có hàm lượng đạm cao vì thế lượng bột cá chiếm 30 - 40%, cám gạo 40%, bột đậu nành 20 - 30%. Ngoài ra có thể sử dụng thêm cá phế phẩm lò mổ, nhà máy chế biến thủy sản, cá tạp xay nhuyễn 1 lần/tuần.

Thức ăn thích hợp cho nuôi vỗ cá trê bố mẹ phải có độ đạm từ 35% trở lên (Lê Văn Dân, 2012). Mặt khác, theo Nguyễn Văn kiểm (2002) nuôi vỗ cá trê với thức ăn với hàm lượng đạm 35%, cho ăn vớ i khẩu phần ăn 4 - 5% trọng lượng thân thì trong 60 ngày có thể tham gia sinh sản.

2.3.6 Chăm sóc quản lý ao nuôi

Theo Ngô Trọng Lư và Lê Đăng Khuyến (2000), cá trê là loài có tính thích ứng cao và rộng đối với môi trường sống, hơn nữa cá có cơ quan hô hấp phụ là “hoa khế” nên khả năng chống chịu tốt với sự khắc nghiệt của môi trường sống. Do vậy trong quá trình nuôi vỗ cá bố mẹ, không đòi hỏi thật khắt khe về các thông số kỹ thuật về thủy lý, thủy hóa. Cá có thể sống trong môi trường có nhiệt độ nước từ 14 - 38%, độ pH 4,2 - 8,0 và hàm lượng oxy trong nước lớn hơn 0,5 mg/l, nước không bị phèn, nhiễm độc.

Trong quá trình nuôi vỗ cá trê mỗi ngày cho cá ăn hai lần, khẩu phần ăn đối với thức ăn tự chế là 5 - 8% khối lượng cá trong ao, đối với thức ăn công nghiệp là 2 - 3%. Cần xác định được mức ăn của cá để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp. Chỉ cho cá ăn với lượng vừa đủ, không nên cho quá nhiều thức ăn vào ao, cá ăn không hết lượng thức ăn thừa sẽ là ô nhiễm nước. Nên định kỳ thay nước ao để cải thiện môi trường nước, giúp hạn chế bệnh cho cá. Mỗi lần thay khoảng 20 - 30% lượng nước ao (Đoàn Khắc Độ, 2008).

2.4 Kỹ thuâ ̣t sinh sả n

2.4.1 Phân biệt đực cái và chọn cá bố mẹ thành thục

Hầu hết các loài cá có thể phân biệt đực cái khi đã thành thục nhờ những dấu hiệu sinh dục phụ. Nhưng cũng có một số loài có thể phân biệt được đực cái ngay từ khi cá chưa thành thục. Những dấu hiệu sinh dục phụ này có thể tồn tại đến suốt đời nhưng cũng có thể biến mất khi mùa sinh sản kết thúc (Nguyễn Văn Kiểm, 2007).

Theo Nguyễn Tường Anh (2004) thì tất cả các loài cá trê hiện có ở nước ta, cơ quan sinh dục ngoài của con đực và con cái có sự khác biệt về hình thái tương đối rõ ràng. Phần cuối của ống niệu sinh dục của cá đực phía ngoài thân giống như gai nhọn. Ở cá cái lỗ sinh dục hình tròn.

Thông thường cá trê sẽ thành thục và đủ khả năng sinh sản sau 3 - 4 tháng nuôi vỗ. Khi cá đã thành thục dễ dàng phân biệt được cá đực cá cái dựa vào hình dạng bên ngoài. Cá đực có gai sinh dục nhọn. Cá cái do mang trứng nên bụng to, mềm, lỗ sinh dục có màu hồng nhạt. Trứng cá trê vàng thành thục có kích cỡ đồng đều, màu vàng nâu, đường kính khoảng 1,0 - 1,2 mm. Trứng có tính dính, có thể bám vào bất kì vật thể nào (Đoàn Khắc Độ, 2008).

Hình 2.3 Phân biệt cá trê đực và cái (Nguồn:http://www.tvvn.org)

Theo Ngô Trọng Lư và Lê Đăng Khuyến (2000), cá trê cái có lỗ sinh dục hình vành khuyên, phần nhô ra phía sau rất nhỏ, thường có màu đỏ nhạt, vuốt nhẹ bụng cá từ trên xuống có trứng chảy ra, lỗ niệu ở phía sau gai sinh dục. Con đực có mấu dài hình tam giác phía đầu mấu nhọn và nhỏ, phần nhô ra phía sau rất dài, thường có màu trắng hay màu vàng nhạt, mùa sinh sản có màu đỏ nhạt, lỗ tiết niệu ở cuối.

2.4.2 Kích thích sinh sản

Trong sản xuất cá giống để kích thích cá đẻ đồng loạt, tỷ lệ cá đẻ cao nhằm thu được số lượng trứng lớn thì việc tiêm hormone kích thích cá sinh sản là cần thiết (Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm, 2009).

Có nhiều loại hormone có khả năng kích thích sinh sản cá, nhưng 3 loại hormone sử dụng rộng rãi phổ biến hiện nay: LRH-A (kết hợp với Domperidone), não thùy, HCG (Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm, 2009). Mỗi loại kích dục tố có chỉ định về

liều lượng sử dụng khác nhau. Cần phải tiêm đúng liều lượng mới đem lại kết quả sinh sản tốt nhất (Đoàn Khắc Độ, 2008).

Theo Nguyễn Văn Kiểm (2007) thì có thể dùng một trong hai loại kích thích tố sau: não thùy họ cá chép 3 - 4 mg/1kg cá cái, hoặc HCG 2.000 - 2.500 UI/kg cá cái. Cá đực đươ ̣c tiêm vớ i liều lươ ̣ng kích thích tố bằ ng 1/2 liều cho cá cái. Sau khi tiêm cá 16 - 18 giờ (tùy theo nhiệt độ của nước, loại liều lượng kích thích tố sử dụng) có thể kiểm tra mức độ rụng trứng của cá. Khi kiểm tra thấy mức độ rụng trứng của cá. Khi kiểm tra trứng rụng nên chờ 30 - 45 phút cho trứng rụng đồng loạt thì tiến hành vuốt trứng.

Để kích thích cá sinh sản tốt nhất, thường tiêm hai liều: liều sơ bộ và liều quyết định. Lượng thuốc cho liều sơ bộ bằng 1/3 tổng liều lượng sử dụng, 2/3 còn lại tiêm cho liều quyết định. Giữa lần tiêm liều sơ bộ và liều quyết định phải cách nhau từ 7 - 8 giờ. (Đoàn Khắc Độ, 2008).

Vị trí tiêm tốt nhất là cơ lưng phía trước, trên đường bên, dưới vây lưng của cá. Thể tích dung dịch thuốc mỗi lần tiêm không quá 1ml (Ngô Trọng Lư và Lê Đăng Khuyến, 2000).

2.4.3 Kỹ thuật ấp trứng

2.4.3.1 Không khử dính

Dàn đều trứng lên giá thể là khung lưới hoặc các bó xơ dừa, xơ cau và ấp trong các bể xi măng có mực nước trung bình từ 0,15 - 2,0m và được sục khí liên tục (Nguyễn Văn Kiểm và Phạm Minh Thành, 2013).

2.4.3.2 Khử tính dính của trứng và ấp trứng trong bình Weys

Khử dính trứng bằng dung dịch Tanin 1,5% tỷ lệ trong thời gian 3 - 4 giây, sau đó rửa bằng nước thường, làm như vậy cho tới khi hết dính. Khi sử dụng phương pháp này ấp trứng cá trê cần bố trí sục khí liên tục hoặc cho nước chảy liên tục để trứng không bị chìm xuống đáy. Một bình có thể tích 8 lít có thể ấp được 0,4 - 0,6 kg trứng cá tương đương với 800.000 trứng cá (Nguyễn Văn Kiểm và Phạm Minh thành, 2013).

2.5 Khái quát về vitamin

Vitamin E được khám phá vào năm 1922 bởi các nhà khoa học Evans - Bishop, khi các nhà khoa học phát hiện thấy chuột cống được nuôi dưỡng với một chế độ ăn thiếu vitamin E sẽ nảy sinh một số vấn đề liên quan đến sinh sản. Khi đó vitamin E được chứng minh có vai trò quan trọng trong hoạt động sinh sản ở động vật. Chuột thí nghiệm khi thiếu chất (sau đó được xác định là thiếu vitamin E) không thể thụ thai để sinh con được. Bởi vậy, vitamin E được đặt tên là tocopherol (theo tiếng Hy Lạp có nghĩa là “có khả năng thụ thai”) (Hoàng Kim Anh, 2006).

Vitamin E là những hợp chất vi lượng, nhu cầu của cơ thể rất bé (0,1 - 0,2 g/ngày) nhưng có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình trao đổi chất và chuyển hóa trong cơ thể. Vitamin E tham gia vào quá trình phản ứng của cơ thể với vai trò xúc tác và hoạt động chuyển hóa của cơ thể.Vitamin E là chất chống oxy hóa tốt do cản trở phản ứng xấu của cá gốc tự do trên tế bào của cơ thể (Hoàng Kim Anh, 2006).

Theo Vương Tiến Hòa (2012), có 2 loại vitamin E đó là loại có nguồn gốc từ thiên nhiên và loại vitamin E tổng hợp. Vitamin E có tác dụng chống tia cực tím, giảm quá trình lão hóa của da và tóc, góp phần thuận lợi cho quá trình mang thai, giảm tỷ lệ sẩy thai… Ngoài ra vitamin E còn có tác dụng góp phần cải thiện tình dục, giúp trứng và tinh trùng phát triển tốt hơn làm nâng cao kết quả điều trị vô sinh.

Vitami E là một loại Vitamin tan trong dầu nên nhu cầu của nó phụ thuộc vào hàm lượng acid béo chưa no có trong thực phẩm. Khi PUFA (acid béo không bão hòa) ăn vào tăng lên thì lượng vitamin E cung cấp có thể tăng lên gấp 4 lần, tương đương khoảng 5 - 20 mg một ngày. Sự thiếu hụt vitamin E dẫn đến sự kém hấp thu và tính bất thường trong sự vận chuyển lipid gây ra 1 số bệnh như: kém hấp thu chất béo, bệnh tiêu chảy mỡ, rối loạn tụy tạng, trẻ sơ sinh thiếu tháng và trẻ sơ sinh trọng lượng lúc sinh thấp, bệnh xơ hóa tạo nang… (Mai Phương Thúy, 2013).

Theo Lại Văn Hùng (2012), đã tiến hành nuôi vỗ cá chim vây vàng bố mẹ 3 năm tuổi, có trọng lượng khoảng 2,8 kg/con. Thời gian nuôi vỗ 3 tháng, thức ăn dùng cho nuôi vỗ cá có bổ sung vitamin E liều lượng 750 mg/kg. Kết thúc thí nghiệm tỷ lệ sống của cá bố mẹ khi nuôi vỗ 95,7%, tỷ lệ thành thục 86,7%. Sau khi cá thành thục được kích thích cho sinh sản với tỷ lệ thụ tinh đạt 81% và tỷ lệ nở của cá bột đạt 82,5%.

CHƯƠNG 3 VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1 Thời gian và địa điểm thực hiện đề tài

Đề tài đươ ̣c thực hiê ̣n từ tháng 12/2014 đến tháng 07/2015.

Địa điểm: thí nghiệm được thực hiện tại trại giống thủy sản Khu vực An Phú, Phú Thứ, Quận Cái Răng, Tp Cần Thơ.

3.2 Vật liệu và trang thiết bị trong nghiên cứu

3.2.1 Dụng cụ và thiết bị

Thiết bị: máy bơm nước, máy phát điện, máy thổi khí, kính hiển vi, trắc vi thị kính, bộ vi phân, cân…

Dụng cụ dùng trong nuôi vỗ cá bố mẹ: Ao đất (10m x 20m x 1,5m); Giai nuôi (3,0m x 2,0m x 1,5m); cừ tràm; hộp đựng thức ăn; nhiệt kế…

Dụng cụ trong sinh sản nhân tạo: Cối, chày sứ, kim tiêm, khây ấp trứng, que thăm trứng, hệ thống bể đẻ, bể ấp…

3.2.2 Mẫu vật

Cá trê vàng (Clarias macrocephalus) có trứng ở giai đoạn II và bắt đầu nuôi vỗ cho đến khi trứng đạt giai đoạn IV thì tiến hành cho cá sinh sản.

Nguồn cá mua về từ trại cá giống lộ 91B.

3.2.3 Hóa chất

Vitamin E (400UI/viên, nhà sản xuất Công ty cổ phần dược TW MEDIPLANTEX); HCG; não thùy; test pH (test Sera sản xuất tại Germany); nước muối sinh lý; nước muối urê (NaCl tinh khiết và urê); test chlorine.

3.3 Phương pháp nghiên cứu

3.3.1 Thí nghiệm 1: Nghiên cứu sự ảnh hưởng của liều lượng vitamin E trong quá trình nuôi vỗ cá bố mẹ

3.3.1.1 Chuẩn bị ao nuôi vỗ

Tiến hành vệ sinh ao bằng cách dọn sạch cỏ xung quanh, bơm nước trong ao ra, bắt hết cá tạp, nạo vét bùn đáy ao, rải vôi với liều lượng 15 kg/100 m2 và phơi nắng 2 - 3 ngày cho nền đáy ao khô mặt rồi tiến hành cho nước vào (nguồn nước cấp vào ao là nước ngọt và được cấp trực tiếp từ sông Ngã Bát). Giai nuôi cá được may bằng lưới. Sau khi chuẩn bị ao xong, giai được đặt vào ao và dùng dây để cố định các góc của giai vào cọc tràm, khoảng cách từ đáy giai đến mă ̣t bùn khoảng 30 cm và tiến hành thả cá.

3.3.1.2 Tiêu chuẩn chọn cá và mật độ nuôi

Tiêu chuẩn chọn cá: cá thành thục (buồng trứng giai đoạn II), nhanh nhẹn, không bị trầy xước, đầy đủ râu…

Mật độ nuôi: 10 con/m2, tỷ lệ đực cái 1:2.

3.3.1.3 Thức ăn dùng để nuôi vỗ thành thục cá trê

Thức ăn cung cấp cho cá trê vàng trong thí nghiệm là loại thức ăn công nghiệp của công ty DE HEUS. Thành phần chính trong thức ăn gồm bột đậu nành, bột mì, bột cá, bột thịt, bột gan mực, vitamin, premix khoáng, lysine, methionin, enzyme và canxi, có hàm lượng đạm là 40%.

Thức ăn mua đươ ̣c trộn vitamin E với liều lượng khác nhau bằng cách cho một lượng vitamin E (1.000 UI; 2.000 UI; 3.000 UI) vào riêng mỗi bình xịt thể tích 250 ml có chứa 100 ml nước lắc đều vitamin E, sau đó xịt đều lên 1kg thức ăn được trải đều trên mâm để nơi thoáng mát. Thức ăn được cho vào hộp nhựa chuẩn bị sẵn đã ghi chú liều lượng theo nghiê ̣m thứ c trên nắp hộp để cho cá ăn.

3.3.1.4 Bố trí thí nghiệm

Thí nghiệm được bố trí trong hệ thống giai nuôi đã được chuẩn bị sẵn, cá dùng trong thí nghiệm đều cỡ, khỏe mạnh, không bị xây xác và được xác định khối lượng trước khi thả nuôi. Thời gian thực hiê ̣n thí nghiệm nuôi vỗ cá là 3 tháng. Thí nghiệm được bố trí gồm 4 nghiệm thức: một nghiệm thức đối chứng và 3 nghiệm thức có bổ sung Vitamin E với liều lượng khác nhau (Bảng 3.1).

Bảng 3.1 Liều lượng Vitamin E bổ sung trong từng nghiệm thức

Nghiệm thức NT1 NT2 NT3 NT4 Lươ ̣ng Vitamin E sử du ̣ng (UI) 0 1.000 2.000 3.000 Ký hiê ̣u nghiê ̣m thứ c ĐC E1 E2 E3

3.3.1.5 Chăm sóc và quản lý

Trong quá trình thí nghiệm, mỗi ngày cá được cho ăn 3 lần vào lúc 8h, 13h và 17h với lượng thức ăn ở mỗi nghiệm thức theo nhu cầu của cá. Định kỳ dọn cỏ, bụi rặm xung quanh ao nuôi để làm tăng lượng oxy hòa tan vào trong nước. Kiểm tra giai nuôi cá thường xuyên để tránh thất thoát và luôn giữ cho mực nước luôn ổn định. Đồng thời quản lý các chỉ tiêu như nhiệt độ, pH luôn nằm trong khoảng phù hợp cho nuôi vỗ cá.

3.3.1.6 Ghi nhận các chỉ tiêu

a. Các chỉ tiêu môi trường

Kiểm tra các chỉ tiêu: nhiệt độ, pH định kỳ 2 ngày/tuần vào 2 thời điểm trong ngày là: 6h và 14h. Chỉ tiêu pH được xác định bằng bộ test pH, chỉ tiêu nhiệt độ được đo bằng nhiệt kế.

b. Các chỉ tiêu ở cá

Trước khi bố trí thí nghiệm tiến hành cân khối lượng, mỗ ngẫu nhiên 3 cá cái và 3 cá đực để xác định giai đoạn thành thục của cá.

Trong thí nghiệm, định kỳ 30 ngày tiến hành thu toàn bộ cá để xác định tăng trưởng khối lượng của cá và mức độ thành thục của cá. Đánh giá mức độ thành của cá bằng cách dùng que thăm trứng và kết hơ ̣p giải phẫu 3 cá thể.

Kết thúc thí nghiệm tiến hành thu và đếm toàn bộ cá để xác định tỷ lệ sống và tăng trưởng của cá.

Tỷ lệ sống (Survival rate, SR): bằng tổng số cá thu được sau khi kết thúc thí nghiệm chia cho tổng số cá thả ban đầu và nhân cho một trăm.

SR (%) = x 100 (3.1) Số lượng cá thu Số lượng thả cá nuôi

Tăng trưởng khối lượng (Weight Gain,WG): bằng tổng khối lượng cá lúc thu hoạch

trừ cho khối lượng cá lúc thả ban đầu.

(3.2) WG (g) = Wc - Wđ

Tỷ lệ thành thục của cá

Số cá thành thục

Tỷ lệ thành thục (%) = x 100 (3.3) Số cá kiểm tra

Hệ số thành thục (Gonado somatic Index - GSI)

Khối lượng tuyến sinh dục GSI (%) = x 100 (3.4) Khối lượng thân

Sức sinh sản tuyệt đối (số lượng trứng/con ♀): là số trứng đếm được từ buồng trứngcủa một cá thể cá cái.

Tổng trứng đếm được Sức sinh sản tuyệt đối (trứng/cá cái) = Một cá thể cá cái (3.5)

Xác định độ béo và độ mỡ của cá

Để xác độ béo và độ mỡ của cá sử dụng rộng rãi hệ số Fulton và Clark dựa theo hướng dẫn nghiên cứu cá của I.F.Pravdin (1973) để xác định độ béo của Fulton và Clark.

Độ béo Fulton

Wt x 100 Fuiton (%) = ( 3.6) (SL)3

Độ béo Clark

W0 x 100 Clark (%) = (3.7) (SL)3

Theo M.L.Prozorovxkaia được trích dẫn bởi Nykolsky (1963), độ mỡ (ball mỡ) được tính theo thang bậc 6 (từ bậc 0 đến 5) như sau:

Ball 0: ruột không có mỡ.

Ball 1: chỉ có 1 dãy mỡ mỏng nằm giữa phần 2 - 3 của ruột.

Ball 2: có 1 dãy mỡ hẹp khá dày ở giữa phần 2 - 3 của ruột.

Ball 3: có 1 dãy mỡ rộng ở giữa phần 2 - 3, cả 2 mép trên và dưới. Ở phần ruột gần hậu môn có 1 lớp mỡ mỏng.

Ball 4: ruột hầu như bị mỡ hoàn toàn che phủ, nhưng còn ít chỗ trống.

Ball 5: lượng mỡ che phủ hoàn toàn kín cả ruột.

Xác định sự biến đổi đường kính trứng (mm): dùng trắc vi thị kính trên kính hiển vi để đo đường kính trứng.

Xác định tỷ lệ phần trăm theo giai đoạn phát triển của tế bào trứng

Φi (%) = (3.8)

∑nΦi ∑n quan sát

3.3.2 Thí nghiệm 2: So sánh ảnh hưởng của liều lượng vitamin E lên các chỉ tiêu sinh sản của cá trê vàng

3.3.2.1 Chuẩn bị cho cá sinh sản

Nguồn nước ngọt cấp trong suốt quá trình thí nghiệm được lấy từ sông đã qua xử lý thuốc lắng với liều lượng 20 - 200 g/m3 nướ c.

Bể đẻ là thùng nhựa có thể tích 60 lít, bể ấp là bể xi măng có quy cách 2,5m x 2,0m x 1m được rửa qua chlorine 3 ppm, sau đó đưa nước đã qua xử lý vào bể mực nước dao động từ 30 - 60 cm và sục khí liên tục. Sử dụng bộ test kits để kiểm tra nồng độ chlorine trong nước.

Chuẩn bị nước muối sinh lý 9 ‰; dung dịch Muối + Urê: 4g NaCl + 3g Urê + 1 lít nước sạch, chuẩn bị khung lưới để làm giá thể ấp trứng và một số dụng cụ cần thiết khác.

3.3.2.2 Chọn cá bố mẹ cho sinh sản

Cá bố mẹ được chọn ở thí nghiê ̣m 1. Cá khỏe mạnh, không bị xây xát, không có dấu hiệu bệnh tật. Đối với cá cái chọn những cá thể có bụng to mềm, da bụng mỏng, lỗ sinh dục hình tròn và phồ ng to thườ ng có màu đỏ nha ̣t. Riêng cá đực chọn những cá có gai sinh dục dài, hình tam giác, phía đầu gai sinh du ̣c nho ̣n và nhỏ , phần nhô ra phía sau thườ ng có màu trắ ng hay vàng nha ̣t, vào mù a sinh sản có màu hồ ng nha ̣t.

3.3.2.3 Bố trí thí nghiệm

Sau khi chọn cá bố mẹ thì tiến hành xác định khối lượng để tính lượng kích thích tố cần sử dụng cho liều sơ bộ và liều quyết đinh. Đối với liều sơ bộ chỉ tiêm cho cá cái với liều lượng là 2 não thùy/1 kg cá cái. Đối với liều quyết đi ̣nh tiêm cho cả cá thể cái và cá thể đực (tiêm sau liều sơ bộ 7 giờ) sử dụng kích thích tố là HCG. Liều dùng cho cá cái 2.500 UI/kg cá cái. Liều cho cá đực bằng một nửa cho đến bằng liều dùng cá cái và tiêm cùng lúc với liều quyết định của cá cái (Bảng 3.2)

Bảng 3.2 Liều lượng kích tố và số lần tiêm

Lần 2

Vị trí và thể tích tiêm: tiêm ở cơ lưng của cá và tiêm khoảng 0,2 cc/cá thể.

Lần 1 Não thùy Não thùy Não thùy Não thùy HCG + não thùy HCG + não thùy HCG + não thùy HCG + não thùy Nghiệm thức ĐC E1 E2 E3 Lần lă ̣p la ̣i 3 3 3 3

3.3.2.4 Bố trí cá vào bể đẻ và thụ tinh nhân tạo

Sau khi tiêm xong liều sơ bộ và quyết định cá đực và cá cái được nhốt riêng vào thùng nhựa 60 lít và sử dụng lưới đậy bể, đươ ̣c buô ̣c chă ̣t bằng dây nilon để tránh hiện tượng cá nhảy ra ngoài.

Sau khi tiêm xong liều quyết định khoảng 14 giờ kiểm tra nếu cá cái rụng trứng thì tiến hành thụ tinh nhân tạo.

Trong lúc vuốt trứng thì tiến hành giải phẫu cá đực lấy tinh di ̣ch, cắt buồng tinh cho vào khăn sạch, vừa vắt vừa cho nước muối sinh lý vào khăn cho tinh trùng vào trứng cùng lúc đó sử dụng lông gà khô, sạch đảo nhẹ và đều trong 2 phút để trứng thụ tinh. Rửa trứng 3 lần bằng dung dịch nước muối urê đã pha sẵn để làm sạch trứng. Lúc này trứng đã hoàn tất quá trình thụ tinh và có thể ấp trứng.

3.3.2.5 Ấp trứng

Trứng sau khi cho thụ tinh, dàn đều trứ ng lên bề mă ̣t khung lưới (giá thể) đã đươ ̣c chuẩn bị sẵn trong bể ấp.

3.3.2.6 Các chỉ tiêu cần theo dõi và tính toán trong sinh sản nhân tạo cá

Theo dõi các chỉ tiêu môi trường như: nhiệt độ (đo bằng nhiệt kế), pH (đo bằng bộ test pH) trong bể ấp, bể đẻ mỗi ngày 2 lần vào lúc sáng 6 giờ và chiều 14 giờ.

Theo dõi chỉ tiêu sinh sản cá

Sau khi tiêm kích tố cần quan sát và ghi nhận:

 Sự biến đổi màu sắc thân cá sau khi tiêm kích tố (khoảng 30 phút).

 Thời gian hiệu ứng thuốc: Tính từ lúc tiêm kích thích tố lần 2 đến khi cá bắt đầu

rụng trứng (giờ).

Tỷ lệ rụng trứng

TLRT (%) = x 100 (3.9) Số cá rụng trứng Số cá cho đẻ

Sức sinh sản tương đối (∑trứng/kg ♀): là tổng số trứng thu đươ ̣c tính trên 1kg cá cái cho tham gia sinh sản.

Sức sinh sản tương đối (trứng/kg cá ♀) = (3.10) Tổng số trứng thu được Kg cá cái

Tỷ lệ thụ tinh: là tổng số trứng đã thụ tinh trên tổng số trứng quan sát, tỷ lệ thụ tinh đươc xác định khi phôi phát triển đến giai đoạn đầu phôi vị.

TLTT (%) = x 100 Số trứng thụ tinh Số trứng quan sát (3.11)

Tỷ lệ nở: là tổng số trứng nở ra trên tổng số trứng đã được thụ tinh.

x 100 (3.12) TLN (%) = Số trứng nở Số trứng thụ tinh

Thời gian nở: được tính từ lúc trứng rụng cho đến khi trứng nở.

Tỷ lệ dị hình

x 100 (3.13) TLDH (%) =

Số cá dị hình Số cá quan sát

Quá trình phát triển phôi: quá trình phát triển phôi từ giai đoạn thụ tinh hình thành đĩa phôi đến khi trứng nở. Ngay sau khi trứng thụ tinh, sự phát triển phôi được quan sát có độ phóng đại 40 lần, nhằm xác định thời gian nở của trứng.

3.4 Xử lý số liệu và viết bài

Các số liệu về giá trị trung bình, độ lệch chuẩn được sử dụng bằng phần mềm Microsoft Office Excel 2007. Sử dụng phần mềm Microsoft Office Word 2007 để hoàn thành bài viết.

CHƯƠNG 4 KẾ T QUẢ VÀ THẢ O LUẬN

4.1 Nuôi vỗ thành thu ̣c cá trê vàng

4.1.1 Các yếu tố môi trường trong nuôi vỗ

Đô ̣ng vâ ̣t thủ y sản là loài số ng trực tiếp trong môi trườ ng nướ c, vì vâ ̣y các thành phần lý - hó a củ a môi trườ ng nướ c có ảnh hưở ng rất lớ n đến sinh trưở ng và phát triển củ a chú ng (Trương Quố c Phú , 2006). Trong đó , nhiê ̣t đô ̣ và pH là hai yếu tố thủ y lý có ảnh hưở ng lớ n đến đờ i số ng đô ̣ng vâ ̣t thủ y sản nó i chung và đố i tươ ̣ng cá trê vàng nó i riêng.

Trong quá trình thí nghiê ̣m, yếu tố nhiê ̣t đô ̣ và pH đươ ̣c ghi nhâ ̣n 2lần/ngày (6h và 14h). Kết quả giá tri ̣ trung bình về nhiê ̣t đô ̣ và pH đươ ̣c trình bày ở bảng 4.1.

Bả ng 4.1 Kết quả nhiê ̣t đô ̣ và pH trong thí nghiê ̣m

Lớn nhất Trung bình

Giá trị thể hiện là số trung bình và độ lệch chuẩn

Chỉ tiêu Buổ i Sáng Chiều Sáng Chiều Nhỏ nhất 25,0 29,0 7,00 7,30 28,0 32,0 7,50 8,00 26,4 ± 0,92 30,5 ± 0,79 7,20 ± 0,17 7,50 ± 0,18

Yếu tố nhiê ̣t đô ̣

Theo Trương Quố c Phú (2006), động vật thủy sản thuộc nhóm biến nhiệt, nhiệt độ cơ thể thay đổi theo nhiệt độ nước. Do đó, nhiệt độ ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình trao đổi chất bên trong cơ thể đồng thời ảnh hưởng trực tiếp, gián tiếp đến sinh trưởng, phát triển và sinh sản. Từ kết quả bảng 4.1 cho thấy, nhiệt độ trung bình vào buổi sáng là 26,4 ± 0,92 0C, buổ i chiều là 30,5 ± 0,79 0C. Theo Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm (2009), nhiệt độ thích hợp cho các loài cá nướ c ngo ̣t sinh trưở ng là 25 - 32 0C, do đó giá tri ̣ nhiê ̣t đô ̣ dao đô ̣ng trong ngày như trên hoàn toàn thích hơ ̣p cho cá trê vàng sinh trưở ng và phát triển.

Yếu tố pH

Ngoài nhiệt độ, pH là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quá trình nuôi vỗ thành thu ̣c các loài cá. Theo Trương Quốc Phú (2006), pH là nhân tố môi trường có ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến đời sống thủy sinh vật như: sinh trưởng, sinh sản, tỷ lệ sống và dinh dưỡng. pH thích hợp cho đời sống của cá là 6,50 - 8,50 (Nguyễn Văn Kiểm, 2009). Kết quả bảng 4.1 ghi nhâ ̣n giá tri ̣ pH vào buổ i sáng là 7,20 ± 0,17 và vào buổ i chiều là 7,50 ± 0,18, như vâ ̣y khoảng dao đô ̣ng này (7,20 - 7,50)

hoàn toàn nằ m trong khoảng thích hơ ̣p cho sự sinh trưở ng và phát triển củ a đố i tươ ̣ng nuôi.

Như vâ ̣y, các yếu tố môi trườ ng bao gồ m nhiê ̣t đô ̣ và pH luôn nằ m trong khoảng thích hơ ̣p trong suố t quá trình thí nghiê ̣m.

4.1.2 Tỷ lê ̣ số ng củ a cá trê vàng trong nuôi vỗ

Tỷ lệ sống của cá là một trong những yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả của quá trình nuôi vỗ. Kết thú c thí nghiê ̣m, tỷ lê ̣ số ng củ a cá ở các nghiê ̣m thứ c được trình bày trong bảng 4.2.

Bả ng 4.2 Tỷ lệ sống của cá trê vàng sau 3 tháng nuôi vỗ

Nghiệm thức

Tỷ lê ̣ số ng của cá ở cá c thá ng nuôi được tính so vớ i số lượng thả ban đầu.

ĐC E1 E2 E3 Sau 30 ngày % 95,0 96,7 98,3 95,0 Cá thể 57 58 59 57 Tỷ lê ̣ số ng (%) Sau 60 ngày % 86,7 88,3 93,3 90,0 Cá thể 52 53 56 54 Sau 90 ngày % 81,7 83,3 83,3 81,7 Cá thể 49 50 50 49

Bảng 4.2 cho thấy, sau tháng nuôi đầu tiên tỷ lê ̣ số ng ở các nghiê ̣m thứ c nằ m trong khoảng 95,0 - 98,3% là khá cao. Nguyên nhân do cá đã lớ n, sứ c chịu đựng tố t vớ i điều kiê ̣n nuôi mớ i nên tỷ lê ̣ số ng của cá đạt các nghiê ̣m thứ c ở mứ c cao. Sang tháng nuôi thứ 2, tỷ lê ̣ số ng củ a cá ở các nghiê ̣m thứ c giảm xuố ng cò n trong khoảng 86,7% đến 93,3% và đến cuố i vu ̣ nuôi, tỷ lê ̣ số ng củ a cá ở các nghiê ̣m thứ c nằm trong khoảng 81,7 - 83,3%. Nguyên nhân do tác động của con người trong quá trình bắt kiểm tra mứ c đô ̣ thành thu ̣c làm cá bi ̣ tổ n thương, xây xác.

4.1.3 Tăng trưởng khối lượng của cá trong nuôi vỗ

Trong quá trình sinh trưở ng và phát triển củ a cá, khi cơ thể tích lũy đầy đủ về chất thì hoạt động trao đổi chất của cá chuyển sang một trạng thái hoạt động mới, tức là có sự chuyển hóa các chất dinh dưỡng đã tích lũy trong cơ thể thành sản phẩm mới, một trong sản phẩm mới đó là sản phẩm sinh dục. hoa ̣t đô ̣ng sinh sản củ a cá bi ̣ chi phố bở i nhiều yếu tố như mùa vụ sinh sản, tuổi cá, điièu kiê ̣n nuôi vỗ, khối lượng cá,... Trong đó khối lượng của cá là một trong những yếu tố đóng vai trò quan trọng. Theo Nguyễn Văn Kiểm (2005), khối lượng thành thục lần đầu của cá biến động lớn, cá có thể thành thục và sinh sản bình thường khi khối lượng nhỏ hơn khối lượng thành thục bình quân của loài.

Bả ng 4.3 Tăng trưởng khối lượng của cá trong nuôi vỗ

Nghiê ̣m thứ c Thờ i gian Chỉ tiêu ĐC E1 E2

Giá trị thể hiện là số trung bình và độ lệch chuẩn

150 ± 10,8 154 ± 11,7 4,10 193 ± 28,7 42,12 192 ± 14,7 -1,20 150 ± 10,8 156 ± 11,5 5,63 196 ± 14,7 40,44 194 ± 22,8 -1,63 150 ± 10,8 156 ± 11,8 5,74 198 ± 12,2 42,73 195 ± 16,7 -3,80 E3 150 ± 10,8 155 ± 11,3 4,72 197 ± 14,9 42,11 194 ± 31,2 -2,72 Đầu vào Wđ W1 WG1 W2 WG2 W3 WG3

Khố i lươ ̣ng trung bình ban đầu củ a cá nuôi vỗ là 150 ± 10,8 g/con. Sau 30 ngày nuôi vỗ, khố i lươ ̣ng củ a cá tăng lên 154 - 156 g/con, cao nhất ở nghiê ̣m thứ c E2 (156 ± 11,8 g/con), tăng 5,7 g/con và thấp nhất ở nghiê ̣m thứ c ĐC (154 ± 11,7 g/con) tăng 4,1 g/con. Đến ngày nuôi vỗ thứ 60, khố i lươ ̣ng củ a cá tiếp tu ̣c tăng lên 193 - 198 g/con vớ i tố c đô ̣ tăng trưở ng rất lớ n đa ̣t 40,2 - 42,7 g/con. Nguyên nhân do năng lươ ̣ng trong cơ thể cá đươ ̣c tích lũy dướ i da ̣ng mỡ. Đến cuố i vu ̣ nuôi (ngày nuôi thứ 90), khố i lươ ̣ng đàn cá có xu hướ ng giảm nhe ̣ cò n 192 - 195 g/con. Nguyên nhân dẫn đến khối lươ ̣ng cá giảm là do gần cuố i vu ̣ cá đươ ̣c cho ăn vớ i khố i lươ ̣ng thứ c ăn giảm 1/3 so vớ i trướ c đó và cá chỉ đươ ̣c cho ăn hai lần.

Nhìn chung, mứ c tăng trưở ng khố i lươ ̣ng củ a cá nuôi vỗ lớ n nhất ở nghiê ̣m thức E2 và thấp nhất ở nghiê ̣m thứ c ĐC. Các nghiê ̣m thứ c E1 và E3 tăng trưở ng khố i lươ ̣ng cá ở mứ c trung bình và vẫn cao hơn so vớ i chỉ tiêu tương ứ ng ở nghiê ̣m thứ c ĐC. Kết quả trên được khẳng định việc bổ sung Vitamin E vào thức ăn trong quá trính trình nuôi vỗ có tác du ̣ng tố t trong tăng trưở ng khố i lươ ̣ng cá, trong đó nghiê ̣m thứ c sử dụng Vitamin E vớ i liều lươ ̣ng 2.000UI có kết quả cao hơn so vớ i các chỉ tiêu tương ứng ở các nghiê ̣m thứ c cò n la ̣i.

4.1.4 Tỷ lê ̣ thành thu ̣c củ a cá trê vàng sau 3 thá ng nuôi vỗ

Kết thú c quá trình nuôi vỗ, tỷ lê ̣ thành thu ̣c củ a cá trê vàng đươ ̣c ghi nhâ ̣n ở bảng 4.4.

Bả ng 4.4 Tỷ lệ thành thục của cá Trê vàng trong nuôi vỗ

Nghiệm thức ĐC E1 E2 E3 Tỷ lê ̣ cá cá i thành thu ̣c (%) Tỷ lê ̣ cá đực thành thu ̣c (%) 60,0 80,0 90,0 75,0 65,0 85,0 95,0 80,0

Bảng 4.4 cho thấy, sau 3 tháng nuôi vỗ cá ở các nghiê ̣m thứ c đều thành thu ̣c. Tỷ lê ̣ thành thu ̣c ở các nghiê ̣m thứ c dao đô ̣ng trong khoảng 65,0 - 95,0% ở cá cái và 60,0 -

90,0% ở cá đực. Nghiê ̣m thứ c E2 có tỷ lê ̣ cá thành thu ̣c cao nhất (95,0% ở cá cái và 90,0% ở cá đực) và thấp nhất ở nghiê ̣m thứ c ĐC (65,0% ở cá cái và 65,0% ở cá đực). Tỷ lê ̣ thành thu ̣c củ a cá khá cao lần lươ ̣c là 85,0% ở cá cái, 80,0% ở cá đực (NT E1)và 80,0% ở cá cái, 75,0% ở cá đực (NT E3). Ngoài ra, tỷ lê ̣ thành thu ̣c củ a cá cái lớ n hơn cá đực ở tất cả các nghiê ̣m thứ c.

Tỷ lê ̣ thành thu ̣c củ a cá ở các nghiê ̣m thứ c chi ̣u ảnh hưở ng lớ n bở i viê ̣c bổ sung Vitamin E trong thứ c ăn. Cù ng sử du ̣ng loa ̣i thứ c ăn có 40% đô ̣ đa ̣m, tuy nhiên các nghiê ̣m thứ c có sử du ̣ng Vitamin E (E1; E2; E3) có tỷ lê ̣ cá thành thu ̣c lớ n hơn nghiê ̣m thứ c đố i chứ ng. Nghiê ̣m thứ c E1 có 85,0% cá cái thành thu ̣c và 80,0% cá đực thành thu ̣c cao hơn nghiê ̣m thứ c đố i chứ ng (65,0% ở cá cái, 60,0% ở cá đực) lần lượt gấp 1,3 và 1,33 lần. Ở nghiê ̣m thứ c E2 có tỷ lê ̣ cá thành thu ̣c cao nhất (95,0% ở cá cái, 90,0% ở cá đực) và cao hơn nghiê ̣m thứ c đố i chứ ng gấp 1,46 lần ở cá cái và 1,5 lần ở cá đực. Nghiê ̣m thứ c có tỷ lê ̣ cá thành thu ̣c thấp nhất trong các nghiê ̣m thứ c có sử du ̣ng Vitamin E là E3. Tuy nhiên, tỷ lê ̣ cá thành thu ̣c ở nghiê ̣m thứ c E3 vẫn hớ n hơn nghiê ̣m thứ c đố i chứ ng gấp 1,23 lần ở cá cái và 1,25 lần ở cá đực. Nguyên nhân có thể do Vitamin E giú p quá trình thành thu ̣c củ a cá diễn ra nhanh chó ng hơn so vớ i thông thườ ng. Như vâ ̣y, bổ sung Vitamin E cho khẩu phần thứ c ăn trong nuôi vỗ cá trê vàng mang la ̣i kết quả tố t, tỷ lê ̣ cá thành thu ̣c cao, đă ̣c biê ̣t ở nghiê ̣m thứ c bổ sung Vitamin E vớ i liều lươ ̣ng 2.000 UI cho tỷ lê ̣ cá thành thu ̣c cao nhất.

4.1.5 Hê ̣ số thành thu ̣c củ a cá trê vàng sau 3 thá ng nuôi vỗ

Theo Phạm Thanh Liêm và Trần Đắc Định (2004), hệ số thành thục là mô ̣t chỉ số để dự đoán mùa vụ sinh sản của cá, mỗi loài cá có một hệ số thành thục riêng. Trong đó khối lượng tuyến sinh dục là chỉ tiêu về số lượng để đánh giá tình trạng thành thục của cá. Sự lớn lên của tế bào sinh dục được chuyển hóa bởi các chất dinh dưỡng được tích lũy từ gan và cơ. Chất dinh dưỡng do thức ăn cung cấp hàng ngày có tác dụng bổ sung cho phần năng lượng đã huy động để tạo thành sản phẩm sinh dục và cung cấp cho hoạt động sống hàng ngày (Nguyễn Văn Kiểm, 2005).

Bả ng 4.5 Hê ̣ số thành thục của cá Trê vàng sau 3 tháng nuôi vỗ

Hê ̣ số thành thu ̣c GSI (%)

Nghiệm thức Ban đầu Sau 3 thá ng nuôi vỗ

Cá cá i Cá đực Cá cá i Cá đực

ĐC E1 E2 E3 1,54 1,54 1,54 1,54 0,17 0,17 0,17 0,17 2,89 3,82 4,35 3,41 0,19 0,21 0,29 0,20

Bảng 4.5 cho thấy, sau 3 tháng nuôi vỗ hê ̣ số thành thu ̣c củ a cá trê vàng ở tất cả các nghiê ̣m thứ c tăng lên đáng kể. Ban đầu hê ̣ số GSI từ 1,54% ở cá cái tăng lên 2,89 -

4,35%, tăng gấp 1,87 - 2,82 lần. Ở cá đực, từ 0,17% tăng lên 0,19 - 0,29% và tăng gấp 1,15 - 1,76 lần so vớ i ban đầu.

Cá ở nghiê ̣m thứ c E2 có hê ̣ số thành thu ̣c tăng nhanh nhất ở cả cá đực và cá cái. Từ nguồ n cá đầu vào có hê ̣ số thành thu ̣c ở mứ c 1,54% (cá cái) và 0,17% (cá đực) tăng lên 4,35% (cá cái) và 0,29% (cá đực). Nghiê ̣m thứ c E1 và E3 có hê ̣ số thành thu ̣c thấp hơn nghiê ̣m thứ c E2 nhưng vẫn ở mứ c cao và cao hơn nghiê ̣m thứ c đố i chứ ng. Ở cá cái, hệ số thành thu ̣c là 3,82% (nghiê ̣m thứ c E1) và 3,412% (nghiê ̣m thứ c E3) cao gấp 1,32 và 1,18 lần so vớ i nghiê ̣m thứ c đố i chứ ng (GSI = 2,89%).

Nhìn chung hệ số thành thục của cá trê vàng đực ở cuố i vu ̣ nuôi khá cao (0,189 - 0,291%) và phù hợp với nghiên cứu của Lê Thanh Hùng và ctv (2008) khi nghiên cứ u hệ số thành thục của cá trê Phú Quốc đực là từ 0,16 đến 0,27%. Hệ số thành thục của cá Trê vàng cái cũng ở mứ c cao và tương đương vớ i kết quả nghiên cứ u trướ c đó củ a Nguyễn Văn Kiểm và Huỳnh Kim Hường (2006) ở cá trê trắng cái là 3,55 - 3,99%. Kết thú c nuôi vỗ, nghiê ̣m thứ c E2 có hê ̣ số thành thu ̣c cao nhất ở cả cá đực và cá cái, điều này chứ ng tỏ tác du ̣ng củ Vitamin E trong nuôi vỗ cá trê vàng đa ̣t tố t nhất ở liều lươ ̣ng 2.000 UI.

4.1.6 Độ béo Fulton và độ mỡ Clark củ a cá trong nuôi vỗ

Theo Nguyễn Văn Kiểm và Phạm Minh Thành (2013), trong quá trình nuôi vỗ tích cực, cá cần được cung cấp một lượng thức ăn khá lớn. Các chất dinh dưỡng từ thức ăn sẽ được cá thu nhận và tích lũy dưới dạng lipit, glycogen,… Đây là nguồ n năng lươ ̣ng quan trọng và cần thiết cho sự chuyển hóa dinh dưỡng thành các sản phẩm sinh dục.

Kết quả ghi nhâ ̣n ở bảng 4.6 cho thấy giá tri ̣ trung bình về độ béo Fulton và độ mỡ Clark của cá lần lượt là 1,09% và 1,01%. Sau tháng nuôi vỗ đầu tiên, đô ̣ béo Fulton lẫn đô ̣ mỡ Clark thay đổ i không đáng kể, tăng nhe ̣ ở nghiê ̣m thứ c E1 (tăng 0,03% và 0,01%), giảm nhe ̣ ở nghiê ̣m thứ c ĐC (giảm 0,01%), các nghiê ̣m thứ c E2 và E3 không tăng không giảm. Nguyên nhân có thể do cá chưa quen vớ i điều kiê ̣n nuôi vỗ và chế đô ̣ dinh dưỡng mớ i nên không tâ ̣n du ̣ng tố t nguồ n dinh dưỡng trong thứ c ăn dẫn đến đô ̣ béo và đô ̣ mở không tăng nhiều, ngươ ̣c la ̣i cò n su ̣t giảm (nghiê ̣m thứ c ĐC).

Kết thú c tháng nuôi vỗ thứ 2, đô ̣ béo Flton và đô ̣ mở Clark có xu hướ ng tăng ma ̣nh ở tất cả các nghiê ̣m thứ c. Đô ̣ béo Fulton tăng lên 1,3 - 1,45% gấp 1,19 - 1,33 lần, đô ̣ mỡ Clark tăng lên 1,2 - 1,39% gấp 1,12 - 1,38 lần so vớ i ban đầu. Nguyên nhân do cá đã quen vớ i điều kiê ̣n nuôi vỗ mớ i và bắt đầu tích lũy năng lươ ̣ng từ thứ c ăn. Nghiê ̣m thứ c E2 có đô ̣ béo và đô ̣ mở cao nhất (Fulton 1,45%; Clark 1,39%) và cao hơn nghiê ̣m thứ c ĐC (Fulton 1,3%; Clark 1,2%) lần lươ ̣c 1,12 và 1,16 lần. Nghiê ̣m thứ c E1 và E3 cù ng có đô ̣ béo là 1,34% và đô ̣ mở là 1,28%, thấp hơn đô ̣ béo và đô ̣ mỡ ở nghiê ̣m thứ c E2 nhưng vẫn cao hơn nghiê ̣m thứ c đố i chứ ng. Lý giải cho điều này có thể do thứ c ăn

có bổ sung Vitamin E đã gó p phần giú p tăng đô ̣ béo Fulton và đô ̣ mỡ Clark cho cá nuôi vỗ hơn nghiê ̣m thứ c ĐC không bổ sung.

Bả ng 4.6: Độ béo Fulton và độ mỡ Clark của cá trê vàng qua các tháng nuôi vỗ

Tháng thứ 1

Tháng thứ 2

Tháng thứ 3

Chỉ tiêu

Ban đầu

ĐC E1

E3 ĐC E1

1,09 1,08 1,12 1,09 1,09 1,30 1,34 1,45 1,34 1,30 1,24 1,30 1,21

F(%) C(%) 1,01 1,00 1,02 1,01 1,02 1,20 1,28 1,39 1,28 1,20 1,16 1,24 1,14

Cuố i vu ̣ nuôi (tháng thứ 3), các nghiê ̣m thứ c bổ sung Vitamin E ở tất cả các liều lươ ̣ng đều có đô ̣ béo và đô ̣ mỡ giảm, riêng nghiê ̣m thứ c ĐC không tăng không giảm và giữ ở mứ c 1,30% ở đô ̣ béo và 1,20% ở đô ̣ mỡ. Nghiê ̣m thứ c E2 giảm ma ̣nh nhất, giảm 0,15% ở đô ̣ béo và 0,15% ở đô ̣ mỡ. Các nghiê ̣m thứ c E1 và E3 có đô ̣ béo giảm lần lươ ̣t là 0,10% và 0,13%, ở đô ̣ mỡ giảm 0,12% và 0,14%. Nguyên nhân khiến đô ̣ béo và đô ̣ mỡ giảm có thể do cá bắt đầu thành thu ̣c, năng lươ ̣ng tích lũy đươ ̣c chuyển hó a thành sản phẩm sinh duc.

4.1.7 Sự biến đổi đường kính trứng qua các tháng nuôi vỗ

Đường kính trứng là một trong những chỉ số quan trọng để xác định thời điểm cá thành thục sinh dục và sinh sản (Cacot và Legendre, 1998; trích bởi Nguyễn Văn Triều, 2009). Sự biến đổi đườ ng kính trứ ng phu ̣ thuô ̣c lớ n vào nhiều yếu tố như điều kiê ̣n nuôi vỗ, chế đô ̣ dinh dưỡng, tình tra ̣ng sinh lý củ a cá,… Đồ ng thờ i có sự liê ̣n hệ vớ i độ béo Fulton và đô ̣ mỡ Clark. Theo Nguyễn Văn Kiểm và Phạm Minh Thành (2013), trong nuôi vỗ tích cực đườ ng kính trứ ng biến đổ i và phân thành 3 nhó m chính, nhóm trứng có đường kính nhỏ hơn 0,6mm; nhóm trứng có đường kính trung bình 0,6mm đến 1,1mm và nhóm có đường kính trứng lớn hơn 1,1 mm.

Ở thá ng nuôi vỗ thứ I

Sự biến đổ i đườ ng kính trứ ng củ a cá trê vàng ở tháng nuôi vỗ đầu tiên đươ ̣c trình trong hình 4.1 như sau:

Hình 4.1 Sự biế n đổ i đườ ng kính trứ ng ở thá ng nuôi vỗ đầu tiên

Qua hình 4.1 cho thấy, đa phần trứ ng cá thuô ̣c nhó m có đườ ng kính từ 0,6 - 1,1 mm và chưa có sự xuất hiê ̣n củ a nhó m lớ n hơn 1,1mm. Nhó m trứ ng có đườ ng kính nhỏ hơn 0,6mm chỉ xuất hiê ̣n ở nghiê ̣m thứ c ĐC vớ i tỷ lê ̣ rất thấp (1,11%) và nghiê ̣m thứ c E3 (43,3%). Nghiê ̣m thứ c ĐC, E1 và E2 có trứ ng thuôc nhó m 0,6 - 1,1 mm gần như hoàn toàn (ĐC 98,9%; E1 100%; E2 100%). Riêng nghiê ̣m thứ c E3, nhó m trứ ng có đườ ng kính nhỏ hơn 0,6mm và từ 0,6 - 1,1 mm xuất hiê ̣n tương đương nhau (< 0,6 mm 43,3%; 0,6-1,1 mm 56,7%). Nguyên nhân có thể do đây là những cá mới thành thục sinh dục lần đầu nên trong giai đoạn này chưa có trứng ở giai đoạn IV (> 1,1 mm) xuất hiện. Trong cơ thể cá cò n này tích lũy nhiều chất dinh dưỡng dưới dạng mỡ ở trong xoang bụng.

Kết thú c tháng nuôi vỗ đầu tiên, trung bình đườ ng kính trứ ng cá nằm trong khoảng 0,58 - 0,76 mm (phu ̣ lu ̣c). Nghiê ̣m thứ c E2 có đườ ng kính trứ ng cá trung bình lớ n nhất (0,76 mm) và trứ ng có đườ ng kính nhỏ nhất rơi vào nghiê ̣m thứ c E3 (0,58 mm). Các nghiê ̣m thứ c ĐC và E1 cá đườ ng kính trung bình lần lươ ̣t là 0,68 mm và 0,71 mm. Như vâ ̣y ta ̣i thờ i điểm 1 tháng nuôi vỗ đầu buồ ng trứ ng cá phát triển không đáng kể.

Ở thá ng nuôi vỗ thứ II

Sau tháng nuôi vỗ thứ 2, tiến hành kiểm tra đườ ng kính trứ ng cá và sự biến đô ̣ng đươ ̣c thể hiê ̣n ở hình 4.2. Từ hình 4.2 cho thấy hầu hết trứ ng cá ở các nghiê ̣m thứ c có đườ ng kình nằ m trong nhó m 6,0 - 1,1 mm và không cò n nhó m có đườ ng kính nhỏ hơn 0,6 mm Riêng nghiê ̣m thứ c E2 có sự xuất hiê ̣n củ a nhó m trứ ng có đườ ng kính lớ n hơn 1,1 mm. các nghiê ̣m thứ c ĐC, E1, E3 có 100% trứ ng thuô ̣c nhó m có đườ ng kính 0,6 - 1,1 mm, nghiê ̣m thứ c E2 trứ ng cá có đườ ng kính thuô ̣c hai nhó m vớ i tỷ lê ̣ lần lươ ̣t là 91,1% (0,6 - 1,1 mm) và 8,9% (>1,1 mm). Điều này chứ ng tỏ cá trong nuôi vỗ đang

phát triển theo hướ ng tích cực, sử du ̣ng tố t nguồ n thứ c ăn và quá trình chuyển hó a năng lươ ̣ng dự trữ thành sản phẩm sinh du ̣c đang diễn ra.

Hình 4.2 Sự biế n đổ i đườ ng kính trứ ng ở thá ng nuôi vỗ thứ 2

Trung bình đườ ng kính trứ ng ta ̣i thờ i điểm tháng nuôi vỗ thứ 2 dao đô ̣ng trong khoảng 0,69 - 0,92 mm (phu ̣ lu ̣c) cao nhất ở nghiê ̣m thứ c E2 (0,92 mm) và thấp nhất ở nghiê ̣m thứ c ĐC (0,69 mm). Các nghiê ̣m thứ c E1 và E3 có đườ ng kính trung bình lần lươ ̣t là 0,76 mm và 0,73 mm, thấp hơn nghiê ̣m thứ c E2 nhưng vẫn cao hơn so vớ i nghiê ̣m thứ c ĐC. Như vâ ̣y viê ̣c sử du ̣ng thứ c ăn có bổ su ̣ng Vitamin E trong nuôi vỗ đã gó p phần giú p cá thành thu ̣c nhanh hơn, đă ̣c biê ̣t là nghiê ̣m thứ c E2 (có sự xuất hiê ̣n củ a nhó m có đườ ng kính >1,1 mm).

Ở thá ng nuôi vỗ thứ III

Kết thú c quá trình nuôi vỗ (tháng thứ 3), kết quả kiểm tra đườ ng kính trứ ng và sự biến đô ̣ng đươ ̣c thể hiê ̣n trong hình 4.3.

Kết quả ở hình 4.3 cho thấy, cá ở các nghiê ̣m thứ c có trứ ng phát triển sang giai đoa ̣n IV (>1,1 mm) khá nhiều. Ta ̣i thờ i điểm tháng nuôi thứ 2, các nghiê ̣m thứ c không có trứ ng thuô ̣c nhó m lớ n hơn 1,1 mm (nghiê ̣m thứ c ĐC, E1, E3) hoă ̣c có ở mứ c rất thấp (nghiê ̣m thứ c E2 - 8,98%) thì đến tháng nuôi thứ 3, trứ ng thuô ̣c nhó m lớ n hơn 1,1mm xuất hiê ̣n và ở mứ c khá cao 58,9% - 92,2%. Nhó m trứ ng có đườ ng kính nhỏ hơn 0,6mm không cò n, thay vào đó là nhó m có đườ ng kính từ 0,6 - 1,1 mm đa ̣t 7,78 - 41,11 %.

Hình 4.3 Sự biế n đổ i đườ ng kính trứ ng ở thá ng nuôi vỗ thứ 3

Nghiê ̣m thứ c E2 có trứ ng cá thuô ̣c nhó m >1,1 mm nhiều nhất (92,2%), cao hơn các nghiê ̣m thứ c cò n la ̣i và cao hơn nghiê ̣m thứ c ĐC (58,9%) gấp 1,57 lần. Các nghiê ̣m thứ c E1 và E3 lần lươ ̣t có trứ ng thuô ̣c nhó m >1,1 mm là 66,7% và 62,2%, cao hơn nghiê ̣m thứ c ĐC lần lươ ̣t gấp 1,13 lần và 1,1 lần. Theo Nguyễn Văn Kiểm (2005), đường kính trứng thành thục của cá trê vàng là từ 1,1 đến 1,3 mm và có thể có kích thích cho cá sinh sản nhân. Do đó kết thú c 3 tháng nuôi vỗ tích cực cá ở các nghiê ̣m thứ c có trứ ng thuô ̣c nhó m >1,1 mm ở mứ c khá cao (> 50,0%) như vâ ̣y đươ ̣c xem là thành công và có thể tiến hành cho sinh sản nhân ta ̣o

Nhìn chung viêc sử du ̣ng Vitamin E trong nuôi vỗ cá trê vàng đã gó p phần thú c đẩy cá thành thu ̣c nhanh, sản phẩm sinh du ̣c tố t, đă ̣c biê ̣t ở nghiê ̣m thứ c sử du ̣ng Vitamin E vớ i liều lươ ̣ng 2.000UI.

4.2 Thí nghiê ̣m 2: Sinh sả n nhân ta ̣o cá trê vàng

4.2.1 Các yếu tố môi trường trong bể đẻ và bể ấp

Các yếu tố môi trường như nhiệt độ và pH trong bể đẻ và bể ấp của các đối tượng được trình bày ở bảng 4.7.

Bảng 4.7 Yếu tố môi trường trong bể đẻ và bể ấp

Gía trị tương ứng

28,0 - 31,0

7,50 - 8,00 Chỉ tiêu Nhiệt độ (0C) pH

Bảng 4.7 cho thấy, nhiệt độ ở các bể đẻ và bể ấp dao động từ 28,0 - 31,0 0C. Theo Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm (2009), nhiệt độ thích hợp cho cá đẻ và ấp trứng là 25 - 33 0C . Vì vậy khoảng nhiệt độ trên rất thích hợp cho cá sinh sản và phát triển của phôi.

Ngoài nhiệt độ, pH cũng rất quan trọng trong quá trình sinh sản của cá. Độ pH phù hợp cho nuôi trồng thủy sản là 6,5 - 8,5 nhưng đối với cá nước ngọt pH thích hợp cho cá đẻ và ấp trứng là từ 7,0 - 8,0 (Nguyễn Văn Kiểm, 2009). Từ kết quả ghi nhâ ̣n ở bảng 4.7 cho thấy, pH dao động từ 7,5 - 8,0, giá tri ̣ này hoàn toàn phù hơ ̣p cho hoa ̣t đô ̣ng sinh sản và phát triển phôi củ a cá.

Nhìn chung yếu tố nhiê ̣t đô ̣ và pH luôn nằ m trong pha ̣m vi cho phép củ a quá trình sinh sản nhân ta ̣o cá trê vàng, gó p phần nâng cao hiê ̣u quả sinh sản nhân ta ̣o.

4.2.2 Kết quả sinh sả n nhân ta ̣o cá trê vàng

Từ kết quả ghi nhâ ̣n ở bảng 4.8 cho thấy, sau khi tiêm liều quyết định cho cá cái thì thời gian hiệu ứng thuốc là 11 giờ 35 phút và tỷ lệ cá đẻ ở tất cả các nghiê ̣m là 100%. Nguyên nhân do cho cá sinh sản vào chính vu ̣, kết thú c quá trình nuôi vỗ cá có hê ̣ số thành thu ̣c cao (0,19 - 0,29% ở cá đực; 2,89 - 4,35% ở cá cái). Đồ ng thờ i trước khi cho sinh sản nhân ta ̣o, cá cái có trứ ng thuô ̣c nhó m có đườ ng kính >1,1 mm (giai đoạn IV) đa ̣t mứ c khá cao (58,9 - 92,2%). Đây cũng là nguyên nhân tạo chất lượng sản phẩm sinh dục tố t nên tỷ lê ̣ thu ̣ tinh khá cao 58,0 - 71,7%. Tuy nhiên tỷ lê ̣ nở và tỷ lê ̣ số ng tương đố i thấp lần lươ ̣t là 22,0 - 37,7% và 17,3 - 35,0%. Nguyên nhân có thể do điều kiê ̣n ấp trứ ng vào ban đêm nên khó quản lý, có nhiều bo ̣ ga ̣o. Thời gian phát triển phôi của trứng cá ở các nghiê ̣m thứ c là 22 giờ 15 đến 22 giờ 45 phú t trong điều kiện nhiệt độ bể là 28 - 31 0C. Kết quả này hoàn toàn phù hợp với nghiên cứu trước đó về thờ i gian phát triển phôi củ a cá trê vàng là 22 - 23 giờ (Trích dẫn bởi Trần Ngọc Tuyền, 2014).

Nghiê ̣m thứ c E2 có tỷ lê ̣ thu ̣ tinh, tỷ lê ̣ nở cũng như tỷ lê ̣ số ng ở mứ c cao nhất lần lươ ̣t là 71,7 ± 2,5 %; 37,7 ± 2,52%; 35,0 ± 1,55%. So vớ i nghiê ̣m thứ c đố i chứ ng, tỷ lê ̣ thu ̣ tinh, tỷ lê ̣ nở và tỷ lê ̣ số ng củ a nghiê ̣m thứ c E2 cao hơn lần lươ ̣t gấp 1,24; 1,71 và 2,02 lần. Nghiê ̣m thứ c E1 và E3 có tỷ lê ̣ thu ̣ tinh, tỷ lê ̣ nở và tỷ lê ̣ số ng ở mứ c trung bình (E1: 67,3 ± 6,5%; 28,7 ± 2,08%; 20,7 ± 1,6%. E3: 66,3 ± 6,0%; 23,7 ± 1,53%; 18,2 ± 0,8%) nhưng vẫn cao hơn so vớ i các chỉ tiêu tương ướ ng đố i vớ i nghiê ̣m thứ c ĐC.

Sứ c sinh sản tương đố i củ a cá cái ở các nghiê ̣m thứ c ĐC, E1 và E3 nằ m trong khoảng 14.752 - 28.573 trứng/kg cá cái. Kết quả này tương đố i thấp so vớ i kết quả trướ c đó củ a Nguyễn Văn Kiểm và Phạm Minh Thành (2012) là 40.000 - 50.000 trứ ng/kg cá cái. Tuy nhiên ở nghiê ̣m thứ c E2, cá cái có sứ c sinh sản tương đố i 44.965 trứ ng/kg cá cái là khá cao và phù hơ ̣p vớ i nghiên cứ u trướ c đây về cá trê vàng. Sứ c sinh sản tuyệt đố i (W♀= 250g) ở các nghiê ̣m thứ c nằm trong khoảng 10.426 - 13.519 trứ ng/cá cái,

cao nhất ở nghiê ̣m thứ c E2 (13.519 trứ ng/cá cái) và thấp nhất là nghiê ̣m thứ c E3 (10.426 trứ ng/cá cái).

Bả ng 4.8 Kết quả sinh sả n nhân ta ̣o cá trê vàng

Nghiê ̣m thứ c

Chỉ tiêu theo dõi ĐC E1 E2 E3

Khối lượng cá cái (kg) 1,47 1,45 1,48 1,53

Khối lượng cá đực (kg) 0,52 0,50 0,55 0,54

Thời gian tiêm cá xong 22h (21/04/2015)

Thời gian lúc cá đẻ xong 7h 35 phút (22/04/2015)

Thời gian hiệu ứng thuốc 11 giờ 35 phút

Tỷ lệ cá đẻ (%) 100 100 100 100

Tỷ lệ thụ tinh (%) 58,0 ± 5,6 67,3 ± 6,5 71,7 ± 2,5 66,3 ± 6,0

Tỷ lệ nở (%) 22,0 ± 3,0 28,7 ± 2,08 37,7 ± 2,52 23,7 ± 1,53

Tỷ lệ sống (%) 17,3 ± 0,8 20,7 ± 1,6 35,0 ± 1,5 18,2 ± 0,8

22h25' 22h35' 22h15' 22h45' Thờ i gian phát triển phôi của trứ ng cá

23.906 28.573 44.965 14.752 Sức sinh sản tương đối (trứ ng/kg cá cái)

12.404 12.704 13.519 10.426 Sứ c sinh sản tuyệt đố i (trứng/cá cái; W♀= 250g)

Nhìn chung qua thử nghiê ̣m sinh sản nhân tao cá trê vàng đã đươ ̣c nuôi vỗ tích cực trướ c đó 3 tháng ghi nhâ ̣n kết quả cao nhất ở nghiê ̣m thứ c E2 tiếp đến là nghiê ̣m thứ c E1 và thấp nhất là nghiê ̣m thứ c E3 và các nghiê ̣m thứ c đều cao hơn so vớ i nghiê ̣m thứ c đố i chứ ng. Như vâ ̣y viê ̣c sử du ̣ng Vitamin E trong nuôi vô vỗ tích cực và tiến hành kích thích sinh sản nhân ta ̣o cá trê vàng đã mang la ̣i kết quả khả quan đă ̣c biê ̣t ở liều lươ ̣ng dù ng là 2.000UI (nghiê ̣m thứ c E2).

CHƯƠNG 5 KẾ T LUẬN VÀ ĐỀ XUẤ T

5.1 Kết luâ ̣n

Thí nghiê ̣m 1: Trong nuôi vỗ thành thu ̣c cá trê vàng Yếu tố môi trườ ng bao gồ m nhiê ̣t đô ̣ (26,4 - 30,5 0C) và pH (7,20 - 7,50) luôn nằ m trong khoảng thích hơ ̣p trong suố t quá trình thí nghiê ̣m.

Kết thú c quá trình nuôi vỗ, tỷ lê ̣ số ng đạt cao nhất ở E2 là 83,3%.

Khố i lươ ̣ng trung bình ban đầu củ a cá nuôi vỗ là 150 ± 10,8 g/con. Đến cuố i vụ nuôi (ngày nuôi thứ 90), khố i lươ ̣ng đàn cá dao động trong khoảng 192 - 195 g/con tăng trưởng tốt nhất ở E2 trung bình 195 g/con.

Tỷ lê ̣ thành thu ̣c và hệ số thành thục đạt cao nhất ở E2 lần lượt là 90%; 95% (cái - đực) và 4,35%; 0,29% (cái - đực).

Đô ̣ béo Fulton và đô ̣ mỡ Clark nằ m trong khoảng 1,21 - 1,34% ở đô ̣ béo và 1,14 - 1,24% ở đô ̣ mỡ.

Kết thú c quá trình nuôi vỗ, ở nghiê ̣m thứ c E2 có tỷ lê ̣ đườ ng kính trứ ng lớn hơn 1,1 mm đa ̣t 92,2%.

Thí nghiê ̣m 2: Sinh sả n nhân ta ̣o cá trê vàng

Thời gian hiệu ứng thuốc củ a cá trong thí nghiê ̣m là 11 giờ 35 phút và tỷ lệ cá đẻ ở tất cả các nghiê ̣m là 100%, tỷ lê ̣ thu ̣ tinh khá cao 58,0 - 71,7%. Sứ c sinh sản tương đố i củ a cá ở nghiê ̣m thứ c E2 đa ̣t cao nhất là 44.965 trứ ng/kg.

5.2 Đề xuấ t

Cần tiếp tu ̣c thí nghiê ̣m sử du ̣ng Vitamin E trong nuôi vỗ cũng như đánh giá hiê ̣u quả thông qua kích thích sinh sản nhân ta ̣o sau nuôi vỗ trên cá trê vàng vớ i liều lươ ̣ng Vitamin E thấp hơn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tài liệu tiếng Việt

Bạch Thị Quỳnh Mai, 2004. Kỹ thuật nuôi cá trê vàng lai. Nhà xuất bản Nông Nghiệp.

Đoàn Hữu Nghị, 2013. Kỹ thuật nuôi cá Trê vàng thương phẩm. Nhà xuất bản Nông Nghiệp.

Đoàn Khắc Độ, 2008. Kỹ thuật nuôi cá trê vàng lai và trê vàng. Nhà xuất bản Đà Nẵng.

Dương Nhựt Long, 2003. Giáo trình kỹ thuật nuôi thủy sản nước ngọt. Tủ sách Đại học Cần Thơ.

Dương Thúy Yên và Vũ Ngọc Út, 1991. Kỹ thuật sản xuất giống và lai tạo cá trê. Luận văn tốt nghiệp Đại học - Trường Đại học Cần Thơ.

Hoàng Kim Anh, 2006. Hóa học thực phẩm. Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật. Thành phố Hồ Chí Minh.

Huỳnh Kim Hường, 2005. Nghiên cứu sự thành thục sinh dục và thử nghiệm sinh sản nhân tạo cá trê trắng (Clarias batrachus). Tuyển tập công trình nghiên cứu khoa học - Khoa Thủy sản - Trường Đại học Cần Thơ.

Lại Văn Hùng, 2012. Quy trình kỹ thuật sản xuất giống nhân tạo giống cá chim vây vàng. Đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh. Trường đại học Nha Trang.

Lê Văn Dân, 2012. Nghiên cứu sản xuất giống cá trê vàng lai. Tạp chí khoa học, Đại học Huế, tập 71, số 2.

Mai Đình Yên, 1978. Định loại cá nước ngọt các tỉnh phía Bắc Việt Nam. Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật Hà Nội.

Mai Phương Thúy, 2013. Vitamin E, tính chất và những biến đổi trong quá trình chế biến thực phẩm. Tiểu luận tố t nghiê ̣p chuyên ngành chế biến bảo quản thực phẩm - Trường Đại học bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh.

Ngô Trọng Lư và Lê Đăng Khuyến, 2000. Kỹ thuật nuôi cá trê, lươn, giun đất. Nhà xuất bản Nông nghiệp.

Nguyễn Duy Khoát, 1999. Kỹ thuật nuôi ba ba, ếch đồng, cá trê lai. Nhà xuất bản Nông nghiệp.

Nguyễn Tường Anh, 2004. Kỹ thuật sản xuất giống một số loài cá nuôi. Nhà xuất bản Nông nghiệp.

Nguyễn Văn Kiểm và Phạm Minh Thành, 2013. Giáo trình kỹ thuật sản xuất giống cá nước ngọt - Khoa Sinh học ứng dụng - Trường Đại học Tây Đô.

Nguyễn Văn Kiểm, 1999. Kỹ thuật sinh sản nhân tạo các loài cá nuôi ở Đồng Bằng Sông Cửu Long - Khoa Nông nghiệp - Trường Đại học Cần Thơ.

Nguyễn Văn Kiểm, 2002. Kỹ thuật sinh sản nhân tạo các lài cá nuôi ở Đồng Bằng Sông Cửu Long - Khoa nông nghiệp - Trường Đại học Cần Thơ.

Nguyễn Văn Kiểm, 2005. Giáo trình kỹ thuật sản xuất cá giốngm - Khoa Thủy sản - Trường Đại học Cần Thơ.

Nguyễn Văn Kiểm, 2007. Giáo trình kỹ thuật sản xuất giống cá nước ngọt - Khoa Thủy sản - Đại học Cần Thơ.

Nikolsky. G.V, 1963. Sinh thái học cá. Nhà xuất bản nông nghiệp. Tài liệu do Phạm Minh Trang dịch.

Phạm Hiếu Ngởi, 2014. Thực nghiệm nuôi thương phẩm cá Trê vàng trong ao đất với các loại thức ăn khác nhau. Khó a luâ ̣n tốt nghiệp đại học - Khoa Sinh học ứng dụng - Trường Đại học Tây Đô.

Phạm Minh Thành và Nguyễn Văn Kiểm, 2009. Cơ sở khoa học và biện pháp sản xuất cá giống - Khoa Thủy sản - Đại học Cần Thơ.

Phạm Minh Thành, 2005. Giáo trình nuôi thủy sản đại cương - Khoa Thủy sản - Đại học Cần Thơ.

Phạm Thanh Liêm, 2006. Kỹ thuật sản xuất giống - Khoa Thủy sản - Trường Đại học Cần Thơ.

Phạm Văn Khánh và Lý Thi ̣ Thanh Loan, 2004. Kỹ thuật sản xuất giống một số loài cá kinh tế nước ngọt và phòng trị bệnh cá. Nhà xuất bản Nông nghiệp.

Pravdin. I.F, 1973. Hướng dẫn nghiên cứu cá. Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật Hà Nội. Tài liệu do Phạm Minh Trang dịch.

Trần Thị Thanh Hiền, Nguyễn Anh Tuấn và Huỳnh Thị Tú, 2004. Giáo trình dinh dưỡng và thức ăn thủy sản - Khoa Thủy sản - Trườ ng Đại học Cần Thơ.

Trần Thị Thúy An, 2009. Ảnh hưởng của kích thích tố lên quá trình sinh sản cá trê vàng đực (Clarias macrocephalus) - Khoa Thủy sản - Trườ ng Đại học Cần Thơ.

Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương, 1993. Định loại cá nước ngọt ở Đồng Bằng Sông Cửu Long - Khoa Thủy sản - Trường Đại học Cần Thơ.

Từ Thanh Dung và Trần Thị Thanh Hiền, 1994. Sinh học và kỹ thuật sản xuất giống và nuôi cá Trê, trích từ tài liệu tập huấn Kỹ thuật nuôi thủy sản nước ngọt - Khoa Thủy sản - Trường Đại học Cần Thơ.

Vương Tiến Hòa, 2012. Tác dụng của Vitamin E - Website y khoa Việt Nam - Đại học y Hà Nội.

Tài liệu tiếng Anh

Gertjan de Graaf and Hans Janssen, 1996. Artificial Reproduction and Pond Rearing of the African Catfish Clarias gariepinus in Sub-Saharan Africa - A Handbook.

Southeast Asian Fisheries Development Center October, 1999. Seed production of the native catfish Clarias macrocephalus (Gunther, 1964).

PHỤ LỤC

Phu ̣ lu ̣c 1: Biến đô ̣ng nhiê ̣t đô ̣ (0C) trong thí nghiê ̣m

Buổ i STT STT STT Sáng

Buổ i Sáng Chiều 30,0 29,0 29,0 29,0 30,0 30,0 31,0 31,0 30,0 31,0 30,0 30,0 30,0 30,0 31,5 31,5 31,5 31,0 32,0 32,0 31,5 31,0 31,0 31,0 31,5 31,5 31,5 31,0 31,0 30,5 Chiều 31,0 32,0 31,5 31,0 31,5 31,5 31,0 31,0 31,0 32,0 31,0 31,0 30,0 30,0 31,0 30,5 29,5 30,5 29,0 29,0 30,0 30,0 30,0 31,0 31,0 30,5 30,0 30,0 30,0 31,0 27,0 28,0 28,0 27,0 27,5 27,5 27,0 27,0 27,0 28,0 27,0 27,0 26,0 26,0 26,0 26,0 26,0 25,0 25,0 25,0 25,0 25,0 25,0 26,0 26,0 26,0 25,0 25,0 26,0 25,0 26,0 25,0 25,0 25,0 26,0 26,0 27,0 27,0 26,0 27,0 27,5 26,5 26,5 26,0 27,5 27,0 27,0 27,0 28,0 28,0 27,0 27,5 28,0 27,0 27,0 27,0 26,5 27,0 27,5 28,0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 Buổ i Sáng Chiều 30,5 31,0 30,5 30,5 30,0 30,5 29,5 29,5 29,5 29,5 30,0 30,5 29,0 29,0 30,5 31,0 30,0 29,5 29,5 31,0 31,0 30,0 29,5 30,0 30,0 31,0 31,5 30,0 31,0 31,0 27,0 27,0 26,0 26,0 25,5 26,0 25,0 25,0 26,5 26,5 26,0 26,0 25,0 25,0 27,0 27,0 26,0 25,5 25,5 27,0 27,0 26,0 25,5 25,5 26,0 27,0 27,5 26,0 27,0 27,0

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 Trung bình nhiệt độ: Buổi sá ng 26,4 ± 0,92 0C và buổi chiều 30,5 ± 0,79 0C

Phu ̣ lu ̣c 2: Biến đô ̣ng pH trong thí nghiê ̣m

Buổ i STT STT STT

Chiều 7,50 7,50 7,50 7,50 7,60 7,50 7,90 7,60 7,60 7,30 7,50 7,30 7,30 7,30 7,50 7,50 7,50 7,50 7,50 7,50 7,30 7,50 7,30 7,50 7,30 7,50 7,50 7,30 7,50 7,60 Sáng 7,00 7,00 7,30 7,00 7,30 7,00 7,00 7,00 7,30 7,30 7,00 7,00 7,00 7,00 7,00 7,00 7,00 7,30 7,30 7,30 7,00 7,00 7,00 7,30 7,00 7,30 7,00 7,00 7,30 7,30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 Buổ i Sá ng Chiều 7,50 7,00 7,50 7,30 7,50 7,00 7,30 7,00 7,60 7,00 7,60 7,00 7,60 7,00 7,60 7,00 7,60 7,00 7,60 7,00 7,30 7,00 7,30 7,30 7,30 7,00 7,60 7,30 7,30 7,00 7,60 7,00 7,30 7,00 7,30 7,00 7,30 7,30 7,30 7,30 7,30 7,30 7,30 7,30 7,60 7,00 7,60 7,00 7,30 7,00 7,90 7,50 7,90 7,50 7,60 7,00 7,60 7,30 7,30 7,00

Buổ i Sáng Chiều 7,50 7,30 7,50 7,00 7,50 7,00 7,30 7,00 7,30 7,00 7,50 7,30 7,50 7,30 7,30 7,00 7,60 7,30 7,30 7,00 7,60 7,30 7,50 7,00 7,50 7,30 7,60 7,30 7,50 7,30 7,50 7,60 7,60 7,60 7,60 7,30 7,60 7,30 8,00 7,50 8,00 7,50 7,90 7,50 7,60 7,30 7,90 7,50 7,90 7,50 7,30 7,00 7,30 7,30 7,30 7,0 7,60 7,00 7,60 7,30 Trung bình pH: Buổi sá ng 7,20 ± 0,17 và buổi chiều 7,50 ± 0,18

Phu ̣ lu ̣c 3: Khối lượng đầu vào của cá

STT Wđ (g) STT Wđ (g) STT Wđ (g)

1 140 11 140 21 160

2 150 12 160 22 150

3 160 13 170 23 160

4 140 14 140 24 130

5 160 15 170 25 140

6 150 16 150 26 160

7 140 17 140 27 150

8 150 18 150 28 150

9 140 19 170 29 160

Giá trị trung bình về khối lượng ban đầu của cá là 150 ± 10,1

10 140 20 140 30 140

Phu ̣ lu ̣c 4: Khố i lươ ̣ng (g) cá trong nuôi vỗ ở thá ng thứ 1

E2

E3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

E3 170 150 155 155 145 160 170 150 155 160 170 130 140 145 150 150 145 160 170 155 165 150 175 140 160 140 170 150 160 155

160 150 150 140 155 170 155 160 175 130 140 155 160 170 160 170 150 155 155 145 160 170 150 155 160 170 130 140 145 150

STT ĐC 130 155 165 150 160 140 160 180 170 150 160 160 150 150 140 155 145 160 140 150 155 160 170 130 140 145 150 140 150 145

E1 140 150 145 160 170 155 165 150 175 140 160 150 170 150 160 160 150 150 140 155 170 155 160 175 130 140 155 160 170 170

STT ĐC 31 160 32 170 33 155 34 165 35 150 36 175 37 140 38 160 39 160 40 170 41 150 42 160 43 155 44 170 45 155 46 160 47 175 48 130 49 140 50 155 51 160 52 170 53 140 54 150 55 145 56 160 57 150 58 59 60

E1 170 150 155 155 145 160 170 150 155 160 170 130 140 145 150 170 150 155 155 145 160 170 150 155 160 170 130 170

140 150 145 160 170 155 165 150 175 140 160 180 170 150 160 170 150 155 155 145 160 170 150 155 160 170 130 140 170 170 155 160 175 130 140 155 160 170 160 170 150 155 155 145 160 170 130 140 145 150 170 150 155 155 145 150 150

Giá tri ̣ trung bình và đô ̣ lê ̣ch chuẩ n củ a:

ĐC: 154 ± 11,65

E1: 156 ± 11,47

E2: 156 ± 11,83

E3: 155 ± 11,27

Phu ̣ lu ̣c 5: Khố i lươ ̣ng (g) cá trong nuôi vỗ ở thá ng thứ 2

STT ĐC

E2

E3

ĐC

E3

220 200 190 180 185 195 200 220 175 200 210 210 200 190 215 185 180 210 215 215 180 210 180 180

E1 185 210 200 210 200 200 185 190 195 210 175 200 190 215 185 225 210 190 160 210 210 190 180

E2 180 200 210 210 200 200 190 180 185 195 200 220 180 200 210 210 200 210 180 180 220 200 210 220 210 210

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

195 200 180 180 200 210 170 200 190 180 185 175 200 180 180 180 180 180 190 180 180 180

STT 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

E1 200 190 180 210 180 200 210 210 200 210 200 190 170 185 195 200 220 160 200 210 210 200 210 200 190 180 185 165 200 195

210 210 200 210 200 190 180 185 195 200 220 180 215 185 225 210 190 200 200 200 210 210 185 200 180 190 200 190 170 185 210 180 190 200 220 195 185 210 200 210 200 200 185 190 195 210 220 180 200 210 210 200 210 200 190 180 185 195 200 220 210 200 190 215 185 225 210 190 165 200 200 210 170 185 200 180 190 200 220 195 185 180 200 210 200 200 185 190 195 160

Giá tri ̣ trung bình và đô ̣ lê ̣ch chuẩ n củ a:

ĐC: 193 ± 13,28

E1: 196 ± 14,71

E2: 198 ± 12,18

E3: 197 ± 14,91

Phu ̣ lu ̣c 6: Khố i lươ ̣ng (g) cá trong nuôi vỗ ở thá ng thứ 3

ĐC

E1

E2

E3

210 185 200 195 195 185 185 180 180 195 190 210 185 220 210 210 200 185 180

STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

STT ĐC 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

195 180 220 180 200 210 180 180 190 180 185 220 190 180 180 180 210 210 180

E1 180 210 200 195 185 180 180 240 190 180 180 180 180 180 180 195 190 190 180 180

E2 260 230 220 185 180 190 180 195 195 190 190 185 185 180 180 180 185 180 185 180

190 180 210 180 180 185 190 250 195 210 185 190 190 190 190 210 190 190 185 200 210 190 185 200 180 190 180 180 170 185 180 180 190 195 185 185 195 185 230 190 195 180 180 190 180 180 190 180 190 180 190 180 180 185 250 260 210 280 220 230

E3 185 180 180 190 195 200 210 210 195 185 190 185 210 195 195 190 185 210 210 195 195 195 220 240 230 210 195 195 220 210

185 180 195 195 195 195 190 180 180 200 200 185 200 195 180 185 200 180 195 195 195 200 210 220 180 220 220 220 220 180

Giá tri ̣ trung bình và đô ̣ lê ̣ch chuẩ n củ a:

ĐC: 192 ± 14,72

E1: 194 ± 22,8

E2: 195 ± 16,65

E3: 194 ± 31,23

Phu ̣ lu ̣c 7: Biến đô ̣ng đườ ng kính trứ ng (mm) ở thá ng thứ 1

E3 STT ĐC E1

E2

STT ĐC E1 E3 STT ĐC E1 E2 0,6 0,59 0,35 0,6 0,6 0,6 0,4 0,6 0,6 0,6 0,4 0,6 0,6 0,6 0,4 0,6 0,6 0,6 0,4 0,6 0,6 0,6 0,4 0,6 0,6 0,6 0,6 0,4 0,6 0,6 0,61 0,43 0,6 0,6 0,63 0,44 0,6 0,6 0,65 0,45 0,65 0,45 0,6 0,6 0,61 0,65 0,45 0,6 0,61 0,65 0,45 0,6 0,61 0,65 0,45 0,6 0,63 0,65 0,45 0,6 0,63 0,67 0,45 0,6 0,6 0,63 0,67 0,45 0,61 0,63 0,68 0,45 0,61 0,65 0,68 0,45 0,61 0,65 0,68 0,46 0,63 0,65 0,68 0,48 0,5 0,63 0,65 0,5 0,63 0,65 0,5 0,63 0,65 0,5 0,65 0,66 0,5 0,65 0,67 0,5 0,65 0,67 0,5 0,65 0,68 0,5 0,65 0,68 0,5 0,65 0,68

0,65 0,68 0,70 0,50 0,65 0,68 0,70 0,50 0,65 0,68 0,70 0,50 0,65 0,69 0,70 0,50 0,66 0,70 0,70 0,50 0,67 0,70 0,70 0,50 0,67 0,70 0,70 0,50 0,68 0,70 0,70 0,55 0,68 0,70 0,70 0,55 0,68 0,70 0,70 0,60 0,68 0,70 0,71 0,60 0,68 0,70 0,73 0,60 0,68 0,70 0,74 0,60 0,69 0,70 0,74 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,75 0,60 0,70 0,70 0,80 0,60 0,70 0,71 0,80 0,60 0,70 0,72 0,80 0,60 0,70 0,73 0,80 0,60 0,70 0,74 0,80 0,60 0,70 0,74 0,80 0,60

31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7

E3 0,70 0,75 0,80 0,60 0,70 0,75 0,80 0,63 0,70 0,75 0,80 0,63 0,70 0,75 0,80 0,65 0,70 0,75 0,81 0,65 0,70 0,75 0,81 0,65 0,70 0,75 0,81 0,65 0,71 0,75 0,81 0,66 0,72 0,75 0,81 0,66 0,73 0,75 0,83 0,66 0,74 0,75 0,86 0,70 0,74 0,75 0,87 0,70 0,75 0,79 0,87 0,70 0,75 0,80 0,89 0,70 0,75 0,80 0,89 0,70 0,75 0,80 0,89 0,70 0,75 0,80 0,90 0,70 0,75 0,80 0,90 0,70 0,75 0,80 0,90 0,73 0,75 0,80 0,90 0,75 0,75 0,80 0,90 0,75 0,75 0,81 0,90 0,78 0,75 0,81 0,90 0,78 0,80 0,81 0,90 0,78 0,80 0,81 0,90 0,78 0,80 0,81 0,90 0,82 0,81 0,83 0,90 0,83 0,81 0,83 0,93 0,83 0,81 0,84 0,93 0,83 0,81 0,85 0,95 0,83

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

Giá tri ̣ trung bình và đô ̣ lê ̣ch chuẩ n củ a:

ĐC: 0,68 ± 0,06

E1: 0,71 ± 0,07

E2: 0,76 ± 0,10

E3: 0,58 ± 0,12

Phu ̣ lu ̣c 8: Biến đô ̣ng đườ ng kính trứ ng (mm) ở thá ng thứ 2

STT ĐC E1

E2

E3 STT ĐC E1

E2

E3 STT ĐC E1

E2

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

0,60 0,60 0,65 0,60 0,60 0,60 0,68 0,60 0,60 0,60 0,70 0,61 0,60 0,60 0,70 0,61 0,60 0,60 0,70 0,61 0,60 0,60 0,71 0,61 0,60 0,60 0,74 0,63 0,60 0,60 0,76 0,63 0,60 0,60 0,78 0,63 0,60 0,61 0,78 0,63 0,60 0,61 0,80 0,65 0,60 0,61 0,80 0,65 0,61 0,63 0,80 0,65 0,61 0,63 0,80 0,65 0,61 0,63 0,80 0,65 0,62 0,63 0,80 0,65 0,62 0,64 0,80 0,65 0,62 0,64 0,80 0,65 0,63 0,64 0,80 0,66 0,63 0,65 0,81 0,66 0,63 0,65 0,81 0,67 0,65 0,68 0,81 0,67 0,65 0,68 0,86 0,68 0,65 0,68 0,87 0,68 0,65 0,68 0,88 0,68 0,65 0,69 0,88 0,68 0,65 0,70 0,89 0,68 0,65 0,70 0,89 0,68 0,65 0,70 0,90 0,69 0,65 0,70 0,90 0,70

31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

0,65 0,70 0,90 0,70 0,65 0,70 0,90 0,70 0,65 0,70 0,90 0,70 0,66 0,70 0,90 0,70 0,67 0,70 0,90 0,70 0,67 0,70 0,90 0,70 0,68 0,70 0,90 0,70 0,68 0,70 0,90 0,70 0,68 0,70 0,90 0,70 0,68 0,70 0,90 0,70 0,68 0,70 0,90 0,70 0,68 0,70 0,90 0,70 0,68 0,71 0,90 0,70 0,68 0,72 0,90 0,70 0,69 0,73 0,90 0,70 0,69 0,74 0,90 0,70 0,69 0,74 0,90 0,70 0,69 0,75 0,90 0,70 0,69 0,75 0,90 0,70 0,70 0,75 0,93 0,70 0,70 0,75 0,93 0,71 0,70 0,75 0,93 0,72 0,70 0,75 0,93 0,73 0,70 0,75 0,94 0,74 0,70 0,75 0,94 0,74 0,70 0,75 0,95 0,75 0,70 0,75 0,95 0,75 0,70 0,75 0,95 0,75 0,70 0,75 0,95 0,75 0,70 0,79 0,97 0,75

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

E3 0,70 0,80 0,98 0,75 0,70 0,80 0,98 0,75 0,70 0,80 0,98 0,75 0,70 0,80 1,00 0,75 0,71 0,80 1,00 0,75 0,71 0,80 1,00 0,75 0,72 0,80 1,00 0,78 0,73 0,81 1,00 0,78 0,73 0,85 1,00 0,78 0,74 0,86 1,00 0,79 0,74 0,88 1,00 0,79 0,75 0,88 1,00 0,79 0,75 0,88 1,00 0,80 0,75 0,89 1,00 0,80 0,75 0,90 1,00 0,80 0,75 0,90 1,00 0,80 0,75 0,90 1,00 0,80 0,75 0,91 1,00 0,81 0,75 0,91 1,00 0,81 0,75 0,91 1,00 0,81 0,79 0,91 1,00 0,81 0,80 0,98 1,05 0,84 0,80 0,98 1,12 0,84 0,80 0,98 1,13 0,84 0,81 1,00 1,13 0,85 0,81 1,00 1,14 0,89 0,83 1,00 1,15 0,98 0,85 1,00 1,15 1,00 0,85 1,02 1,15 1,00 0,85 1,05 1,16 1,00

Giá tri ̣ trung bình và đô ̣ lê ̣ch chuẩ n củ a:

ĐC: 0,69 ± 0,07

E1: 0,76 ± 0,12

E2: 0,92 ± 0,11

E3: 0,73 ± 0,09

Phu ̣ lu ̣c 9: Biến đô ̣ng đườ ng kính trứ ng (mm) ở thá ng thứ 3

STT ĐC E1

E2

E3 STT ĐC E1

E2

E3 STT ĐC E1

E2

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

0,62 0,70 0,70 0,63 0,62 0,70 0,75 0,63 0,63 0,70 0,80 0,63 0,63 0,70 0,80 0,63 0,63 0,75 0,80 0,63 0,65 0,80 0,80 0,68 0,65 0,80 0,80 0,68 0,65 0,80 1,10 0,70 0,65 0,80 1,10 0,70 0,65 0,80 1,10 0,75 0,65 0,82 1,10 0,75 0,65 0,83 1,10 0,75 0,65 0,83 1,10 0,75 0,65 0,85 1,10 0,75 0,65 0,88 1,10 0,75 0,65 0,88 1,10 0,75 0,65 0,89 1,10 0,75 0,66 0,90 1,12 0,75 0,67 0,90 1,13 0,75 0,67 0,90 1,13 0,78 0,68 0,90 1,13 0,78 0,68 0,95 1,13 0,78 0,68 0,95 1,13 0,78 0,68 0,95 1,13 0,78 0,68 0,95 1,13 0,80 0,68 0,95 1,13 0,80 0,68 1,05 1,13 0,80 0,68 1,05 1,13 0,80 0,68 1,05 1,13 0,80 0,69 1,08 1,13 0,80

31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

0,69 1,10 1,13 0,80 0,69 1,10 1,13 0,80 0,69 1,10 1,15 0,80 0,70 1,10 1,15 1,10 0,70 1,10 1,15 1,10 0,70 1,10 1,15 1,10 0,75 1,12 1,15 1,10 1,13 1,12 1,15 1,13 1,13 1,13 1,15 1,13 1,13 1,13 1,15 1,13 1,13 1,15 1,15 1,13 1,13 1,15 1,15 1,13 1,15 1,15 1,18 1,13 1,15 1,15 1,18 1,13 1,15 1,15 1,18 1,15 1,15 1,15 1,18 1,15 1,15 1,15 1,18 1,15 1,18 1,15 1,18 1,15 1,18 1,20 1,18 1,15 1,18 1,20 1,18 1,15 1,18 1,20 1,20 1,15 1,18 1,20 1,20 1,15 1,20 1,20 1,20 1,15 1,20 1,20 1,20 1,15 1,20 1,20 1,20 1,18 1,20 1,20 1,20 1,18 1,20 1,20 1,20 1,18 1,20 1,20 1,20 1,18 1,20 1,20 1,23 1,20 1,20 1,20 1,23 1,20

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

E3 1,20 1,20 1,23 1,20 1,20 1,20 1,23 1,20 1,20 1,22 1,23 1,20 1,20 1,23 1,23 1,20 1,20 1,23 1,23 1,20 1,22 1,23 1,23 1,20 1,22 1,23 1,23 1,20 1,22 1,23 1,23 1,20 1,23 1,25 1,25 1,20 1,23 1,25 1,25 1,20 1,23 1,25 1,25 1,22 1,23 1,30 1,25 1,22 1,23 1,30 1,25 1,23 1,23 1,30 1,25 1,23 1,23 1,30 1,25 1,23 1,25 1,30 1,25 1,23 1,25 1,30 1,25 1,23 1,25 1,30 1,30 1,23 1,25 1,30 1,30 1,25 1,25 1,30 1,33 1,25 1,25 1,30 1,33 1,25 1,25 1,30 1,35 1,25 1,30 1,32 1,45 1,25 1,30 1,32 1,45 1,25 1,30 1,32 1,45 1,25 1,30 1,35 1,45 1,32 1,30 1,35 1,45 1,32 1,30 1,40 1,45 1,40 1,30 1,45 1,45 1,45 1,45 1,45 1,45 1,45

Giá tri ̣ trung bình và đô ̣ lê ̣ch chuẩ n củ a:

ĐC: 0,99 ± 0,62

E1: 1,11 ± 0,70

E2: 1,17 ± 0,70

E3: 1,03 ± 0,63

Phu ̣ lu ̣c 10: Các chỉ tiêu dùng để tính toán độ béo Fulton và độ mỡ Clark

Tháng thứ 1 Tháng thứ 2 Tháng thứ 3 Chỉ Tiêu Ban đầu ĐC E1 E2 E3 ĐC E1 E2 E3 ĐC E1 E2 E3

W tổng (g) 150 165 165 180 160 210 210 240 210 210 230 270 225

W không nội quan (g) 140 153 150 167 150 190 200 230 200 200 215 257 212

W buồng trứng (g) 2,82 2,2 3,5 0,85 5,5 6,0 7,3 5,6 11,0 2,3 12,0 13,4 11,3

W nội quan (g) 8,03 7,5 8,2 6,77 8,55 9,89 10,3 10,5 9,3 7,9 9,55 12,0 8,56

L tổng (cm) 26,0 26,5 26,5 27,5 26,5 27,0 26,5 26,5 27,0 28,0 28,5 29,5 28,5

L chuẩn (cm) 24 24,8 24,5 25,5 24,5 25 25 25,5 25 25,5 26,5 27,5 26,5

Phu ̣ lu ̣c 11: Các chỉ tiêu dùng để tính toán độ hê ̣ số thành thu ̣c GSN (%)

Khố i lươ ̣ng thân (gam) Khố i lươ ̣ng tuyến sinh du ̣c (gam) Hê ̣ số thành thu ̣c GSI (%)

Ban đầu Ban đầu Ban đầu Nghiệm thức Sau 3 thá ng nuôi vỗ Sau 3 thá ng nuôi vỗ Sau 3 thá ng nuôi vỗ

Cá cá i Cá đực Cá cá i Cá đực Cá cá i Cá đực Cá cá i Cá đực Cá cá i Cá đực Cá cá i Cá đực

150 165 220 225 2,32 0,27 6,36 0,44 1,54 0,17 2,89 0,19 ĐC

150 165 245 250 2,32 0,27 9,35 0,52 1,54 0,17 3,82 0,21 E1

150 165 270 275 2,32 0,27 11,8 0,80 1,54 0,17 4,35 0,29 E2

150 165 240 250 2,32 0,27 8,19 0,50 1,54 0,17 3,41 0,2 E3

Phu ̣ lu ̣c 12: Mô ̣t số hình ả nh trong quá trình thí nghiê ̣m

(a) (b)

(a): Giai nuôi vỗ

(b): Quan sát đườ ng kính trứ ng

(c): Đườ ng kính trứ ng

(d): Bể ấp trứ ng

Phu ̣ lu ̣c 12: Mô ̣t số hình ả nh trong quá trình thí nghiê ̣m (tiế p theo)

(a)

(b) (c)

(a): Buồ ng tinh cá trê vàng đực

(b): Buồ ng trứ ng cá trê vàng cái (đầu vào)

(c): Kiểm tra mứ c đô ̣ thành thu ̣c

Phu ̣ lu ̣c 12: Mô ̣t số hình ả nh trong quá trình thí nghiê ̣m (tiế p theo)

(a) (b)

(a): Tiến hành sinh sản nhân ta ̣o cá trê vàng

(b): Buồ ng trứ ng cá trê vàng cái (lú c sinh sản)

(c): Khây quan sát trứng cá

(d): Bể đẻ của cá trê vàng

Khóa luận tốt nghiệp Nuôi trồng thủy sản: Ảnh hưởng của tỷ lệ Vitamin E lên một số chỉ tiêu thành thục sinh dục và sinh sản cá trê vàng

Chủ đề:

Báo cáo thực tập nông lâm

Báo cáo thực tập nuôi trồng thủy sản

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ KHOA SINH HỌC ỨNG DỤNG

ẢNH HƯỞNG CỦA LIỀU LƯỢNG VITAMIN E LÊN MỘT SỐ CHỈ TIÊU THÀNH THỤC SINH DỤC VÀ SINH SẢN CÁ TRÊ VÀNG

SINH VIÊN THỰC HIỆN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ KHOA SINH HỌC ỨNG DỤNG ----------

ẢNH HƯỞNG CỦA LIỀU LƯỢNG VITAMIN E LÊN MỘT SỐ CHỈ TIÊU THÀNH THỤC SINH DỤC VÀ SINH SẢN CÁ TRÊ VÀNG

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

SINH VIÊN THỰC HIỆN THÁ I TÒ NG NGUYÊN MSSV: 1153040047 LỚP: ĐH NTTS K6

XÁC NHẬN CỦA CÁ N BỘ HƯỚ NG DẪ N

LỜ I CAM KẾ T

LỜ I CẢ M TẠ

TÓ M TẮ T

MỤC LỤC

DANH SÁCH HÌNH

DANH SÁCH BẢNG

DANH MỤC TỪ VIẾ T TẮ T

CHƯƠNG 1 ĐẶT VẤN ĐỀ

CHƯƠNG 2 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU

CHƯƠNG 3 VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

∑nΦi ∑n quan sát

CHƯƠNG 4 KẾ T QUẢ VÀ THẢ O LUẬN

Tháng thứ 1

Tháng thứ 2

Tháng thứ 3

Chỉ tiêu

Ban đầu

CHƯƠNG 5 KẾ T LUẬN VÀ ĐỀ XUẤ T

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

E2

E2

E3

E3 170 150 155 155 145 160 170 150 155 160 170 130 140 145 150 150 145 160 170 155 165 150 175 140 160 140 170 150 160 155

STT ĐC 130 155 165 150 160 140 160 180 170 150 160 160 150 150 140 155 145 160 140 150 155 160 170 130 140 145 150 140 150 145

E1 140 150 145 160 170 155 165 150 175 140 160 150 170 150 160 160 150 150 140 155 170 155 160 175 130 140 155 160 170 170

STT ĐC 31 160 32 170 33 155 34 165 35 150 36 175 37 140 38 160 39 160 40 170 41 150 42 160 43 155 44 170 45 155 46 160 47 175 48 130 49 140 50 155 51 160 52 170 53 140 54 150 55 145 56 160 57 150 58 59 60

E1 170 150 155 155 145 160 170 150 155 160 170 130 140 145 150 170 150 155 155 145 160 170 150 155 160 170 130 170

STT ĐC

E2

E3

ĐC

E3

E1 185 210 200 210 200 200 185 190 195 210 175 200 190 215 185 225 210 190 160 210 210 190 180

E2 180 200 210 210 200 200 190 180 185 195 200 220 180 200 210 210 200 210 180 180 220 200 210 220 210 210

STT 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

E1 200 190 180 210 180 200 210 210 200 210 200 190 170 185 195 200 220 160 200 210 210 200 210 200 190 180 185 165 200 195

ĐC

E1

E2

E3

STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

STT ĐC 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

E1 180 210 200 195 185 180 180 240 190 180 180 180 180 180 180 195 190 190 180 180

E2 260 230 220 185 180 190 180 195 195 190 190 185 185 180 180 180 185 180 185 180

E3 185 180 180 190 195 200 210 210 195 185 190 185 210 195 195 190 185 210 210 195 195 195 220 240 230 210 195 195 220 210

E3 STT ĐC E1

E2

E2

STT ĐC E1

E2

E3 STT ĐC E1

E2

E3 STT ĐC E1

E2

STT ĐC E1

E2

E3 STT ĐC E1

E2

E3 STT ĐC E1

E2

Phu ̣ lu ̣c 10: Các chỉ tiêu dùng để tính toán độ béo Fulton và độ mỡ Clark

Phu ̣ lu ̣c 11: Các chỉ tiêu dùng để tính toán độ hê ̣ số thành thu ̣c GSN (%)

Tài liệu liên quan

Báo cáo Công nghệ chế biến thuỷ hải sản: Công nghệ chế biến nước mắm truyền thống

Báo cáo Công nghệ chế biến thuỷ hải sản: Quy trình chế biến sản phẩm đông lạnh giá trị gia tăng từ tôm

Khoá luận tốt nghiệp: Nghiên cứu tách chiết flavonoid lá cây Diếp cá Houttuynia cordata Thunb

Luận văn tốt nghiệp Nuôi trồng thủy sản: Ứng dụng công nghệ GIS trong hỗ trợ quy hoạch nuôi trồng thủy sản xã Xuân Lâm - Tĩnh Gia - Thanh Hóa