TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI
KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI
ĐẶNG BÍCH NGỌC
ĐỀ TÀI
CẤU TRÚC CUỘC HỘI THOẠI MUA BÁN
(QUA KHẢO SÁT CUỘC THOẠI MUA BÁN TẠI
MỘT SỐ CHỢ NỘI THÀNH HÀ NỘI)
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH SƯ PHẠM NGỮ VĂN
Hà Nội, tháng 5 năm 2019
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI
KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI
ĐẶNG BÍCH NGỌC
ĐỀ TÀI
CẤU TRÚC CUỘC HỘI THOẠI MUA BÁN
(QUA KHẢO SÁT CUỘC THOẠI MUA BÁN TẠI
MỘT SỐ CHỢ NỘI THÀNH HÀ NỘI)
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH SƯ PHẠM NGỮ VĂN
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS. Nguyễn Thị Thu Nga
GV kí xác nhận
Hà Nội, tháng 5 năm 2019
i
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn giảng viên hướng dẫn TS. Nguyễn Thị Thu Nga
đã nhiệt tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình hoàn thành khóa luận tốt
nghiệp. Cô luôn đồng hành, động viên , khích lệ , tạo môi trường thuận lợi để tôi
thực hiện luận văn một cách tốt nhất.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thành cô giáo của trường Đại
học Thủ Đô Hà Nội nói chung và các thầy cô giáo Khoa KHXH của trường Đại
học Thủ Đô Hà Nội nói riêng đã nhiệt tình , tận tâm giảng dạy tôi trong suốt 3
năm học.
Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình đã tạo điều kiện tốt nhất để tôi hoàn
thành nhiệm vụ của mình, và cũng xin chân thành cảm ơn những người bạn đã
tin tưởng, cùng tôi chia sẻ và vượt qua những khó khăn trong học tập và cuộc
sống.
Dù đã cố gắng thực hiện và hoàn thành luận văn bằng tất cả tâm huyết và
nỗ lực của mình nhưng luận văn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót . Tôi rất
mong nhận được ý kiến nhận xét và đóng góp chân thành của quý thầy cô để có
thể hoàn thiện mình hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Hà Nội, ngày 13 tháng 5 năm 2019
Người thực hiện
Đặng Bích Ngọc
ii
MỤC LỤC
PHẦN 1. MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài: ............................................................................................... 1
1.1. Lý thuyết hội thoại nói chung trong Ngữ dụng học. .................................... 1
1.2. Ý nghĩa của nghiên cứu ............................................................................ 2
2. Lịch sử vấn đề .................................................................................................... 2
2.1. Những công trình nghiên cứu về lý thuyết hội thoại: .................................. 2
2.2. Những công trình nghiên cứu cấu trúc hội thoại: ....................................... 3
3. Mục đích nghiên cứu và đối tượng,: .................................................................. 4
3.1. Giới hạn đề tài: ............................................................................................ 4
3.2. Đối tượng nghiên cứu: ................................................................................. 4
3.3. Mục đích nghiên cứu: .................................................................................. 4
4. Phương pháp nghiên cứu:................................................................................... 4
4.1. Khảo sát tư liệu: .......................................................................................... 4
4.2. Xử lý tư liệu: ................................................................................................ 4
Phần 2: NỘI DUNG ............................................................................................. 5
Chương 1: Cơ sở lí luận của đề tài (dựa trên lí thuyết của tác giả Đỗ Hữu
Châu – Đỗ Việt Hùng, 2001, Giáo trình ngữ dụng học (in lần thứ hai), NXB
ĐH Sư phạm) [1,tr99] .......................................................................................... 5
I. Các vận động hội thoại ................................................................................. 5
II. Quy tắc hội thoại ......................................................................................... 7
Tiểu kết ................................................................................................................. 12
Chương 2: Cấu trúc đoạn mở thoại qua khảo sát tư liệu các cuộc thoại mua
bán ở một số chợ nội thành Hà Nội. ................................................................. 14
I. Cuộc thoại mua bán và đoạn thoại mua bán: ................................................ 14
1. Cuộc thoại mua bán: .................................................................................. 14
2. Đoạn thoại mua bán: .................................................................................. 15
II. Cấu trúc đoạn mở thoại trong cuộc thoại mua bán. ..................................... 15
1. Cấu trúc đoạn mở thoại: ............................................................................ 15
2. Các loại đoạn mở thoại trong cuộc thoại trao đổi mua bán dựa trên cấu
trúc đoạn mở thoại: ........................................................................................ 17
3. Bước đầu lí giải giải yếu tố văn hóa chi phối đến cấu trúc đoạn mở thoại
mua bán trong cuộc thoại mua bán. ............................................................... 21
Tiểu kết ................................................................................................................. 27
Chương 3: Cấu trúc đoạn kết thoại qua khảo sát tư liệu các cuộc thoại mua
bán ở một số chợ nội thành Hà Nội. ................................................................. 28
I. Phân loại đoạn kết thoại trong cuộc thoại trao đổi – mua bán: ..................... 28
iii
1.1. Kết thoại tích cực.................................................................................... 28
1.2. Kết thoại tiêu cực.................................................................................... 29
II. Cấu trúc đoạn kết thoại trong cuộc thoại trao đổi, mua bán ( Trong cuộc
thoại tích cực đầy đủ, rõ ràng cấu trúc ba phần) ............................................... 31
1.1. Cấu trúc đoạn kết thoại:.......................................................................... 31
1.2. Phân tích cấu trúc đoạn kết thoại ........................................................... 31
1.3. Nhận xét, đánh giá: ................................................................................ 33
2. Các dấu hiệu nhận biết chuyển tiếp từ thân thoại sang kết thoại: ................ 34
2.1. Chuyển tiếp bằng hành vi đề nghị, yêu cầu lấy mặt hàng của người mua
sau khi đã thỏa thuận về giá: ......................................................................... 35
2.2. Sử dụng các tham thoại với hành vi phụ thuộc mục đích xác tín, có cấu
tạo là các thán từ: ........................................................................................... 36
III. Bước đầu lí giải yếu tố văn hóa chi phối đoạn kết thoại: ........................... 38
PHẦN 3 KẾT LUẬN ......................................................................................... 41
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 43