BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
KHOA KHOA HỌC LIÊN NGÀNH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KÍCH CẦU PHÁT TRIỂN DU LỊCH
TẠI THÀNH PHỐ HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH
Khóa luận tốt nghiệp ngành : CHÍNH TRỊ HỌC
Chuyên ngành : CHÍNH SÁCH CÔNG
Người hướng dẫn : THS. CẤN THỊ THÙY LINH
Sinh viên thực hiện : NGUYỄN HUY HOÀNG
Mã số sinh viên : 1905CSCA012
Khóa : 2019 - 2023
Lớp : 1905CSCA
HÀ NỘI - 2023
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan khoá luận này là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Mọi thông tin trong khoá luận là trung thực và có xuất xứ rõ ràng.
Hà Nội, ngày tháng năm 2023
Tác giả khoá luận
Nguyễn Huy Hoàng
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận này, tôi xin chân thành cảm ơn đến các thầy
cô giáo trong Khoa, Ban lãnh đạo và các cô, chú làm việc tại Sở Du lịch tỉnh
Quảng Ninh đã giúp cho tôi có được những kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm,
tài liệu, đặc biệt là cô Cấn Thị Thùy Linh đã hướng dẫn tôi rất nhiệt tình và
tận tâm trong quá trình nghiên cứu. Trong quá trình nghiên cứu, nếu có hạn
chế và thiếu sót khi tìm hiểu và đánh giá, tôi rất mong nhận được sự cảm
thông và góp ý từ các thầy cô giáo, quý bạn đọc để khóa luận của tôi được
hoàn thiện hơn.
Hà Nội, ngày tháng năm 2023
Tác giả khoá luận
Nguyễn Huy Hoàng
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ
Ban quản lý BQL
Bảo tồn thiên nhiên BTTN
Du lịch cộng đồng DLCĐ
Du lịch sinh thái DLST
Hội đồng nhân dân HĐND
Kinh tế - xã hội KT-XH
Du lịch hội thảo, hội nghị MICE
Thành phố TP
Ủy ban Nhân dân UBND
Văn hóa - Thông tin VH-TT
DANH MỤC CÁC BẢNG
STT Bảng Trang
1 Các điểm du lịch, điểm tham quan tại thành phố Hạ Long 28
Thống kê lượng khách đến TP Hạ Long giai đoạn 2016 - 2022 35 2
Kết quả kinh doanh du lịch vịnh Hạ Long giai đoạn 36 3 2016 - 2022
Lượng khách nội địa và quốc tế đến thành phố Hạ Long 36 4 giai đoạn 2016 - 2020
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ............................................................... 2
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ................................................................ 6
4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................. 6
5. Giả thuyết nghiên cứu ............................................................................... 7
6. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 7
7. Đóng góp của khóa luận ............................................................................ 8
8. Bố cục của khóa luận ................................................................................ 8
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KÍCH
CẦU PHÁT TRIỂN DU LỊCH ...................................................................... 9
1.1. Một số khái niệm cơ bản ........................................................................ 9
1.1.1. Khái niệm du lịch ................................................................................ 9
1.1.2. Khái niệm kích cầu phát triển du lịch ............................................... 10
1.1.3. Chính sách kích cầu phát triển du lịch .............................................. 11
1.2. Thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ................................. 15
1.2.1. Khái niệm .......................................................................................... 15
1.2.2. Mục tiêu thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ............... 15
1.2.3. Chủ thể thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ................. 16
1.2.4. Quy trình thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch .............. 16
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách kích cầu phát triển du
lịch ............................................................................................................... 18
Tiểu kết chương 1 ....................................................................................... 21
Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KÍCH CẦU
PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở TP HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH ........ 22
2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội và khái quát tình hình kích cầu phát triển du
lịch ở thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh............................................... 22
2.1.1. Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội của thành phố Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh ................................................................................................. 22
2.1.2. Khái quát tình hình kích cầu phát triển du lịch của thành phố Hạ
Long, tỉnh Quảng Ninh ............................................................................... 25
2.2. Phân tích thực trạng thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở
thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ......................................................... 27
2.2.1. Chính sách kích cầu phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh ................................................................................................. 27
2.2.2. Thực trạng thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở thành
phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ................................................................... 30
2.3. Đánh giá thực trạng thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch tại
thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ......................................................... 33
2.3.1. Những kết quả đạt được .................................................................... 33
2.3.2. Những tồn tại, hạn chế ...................................................................... 37
2.3.3. Nguyên nhân ..................................................................................... 40
Tiểu kết chương 2 ....................................................................................... 43
Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CHÍNH
SÁCH KÍCH CẦU PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ HẠ
LONG, TỈNH QUẢNG NINH ..................................................................... 44
3.1. Đổi mới nhận thức, ý nghĩa tầm quan trọng của việc thực hiện chính
sách kích cầu phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long ................................ 44
3.2. Hoàn thiện các bước trong quy trình thực hiện chính sách kích cầu phát
triển du lịch ở thành phố Hạ Long .............................................................. 46
3.3. Nâng cao chất lượng cán bộ, công chức của địa phương trong việc thực
hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch tại thành phố Hạ Long ............ 47
3.4. Tăng cường các nguồn lực cần thiết để thực hiện chính sách kích cầu
phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long ...................................................... 49
3.4.1. Tăng cường các nguồn lực tài chính cho việc tổ chức thực hiện chính
sách .............................................................................................................. 49
3.4.2. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và kĩ thuật tạo tiền đề để thực hiện
chính sách hiệu quả ..................................................................................... 50
3.5. Thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long
cần phải gắn với bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống ......................... 53
3.6. Tăng cường chuyển đổi số/áp dụng công nghệ thông tin trong tổ chức
thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long.......... 55
Tiểu kết chương 3 ....................................................................................... 57
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 58
1. Kết luận ................................................................................................... 58
2. Kiến nghị ................................................................................................. 58
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 61
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 63
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ở nhiều nước trên thế giới, du lịch chiếm một phần lớn trong tổng sản
phẩm kinh tế quốc dân. Đặc biệt đối với Việt Nam, ngành du lịch hiện nay
cũng được coi là một trong ba ngành kinh tế mũi nhọn, được chú trọng đầu tư,
không ngừng phát triển và đóng góp tích cực cho nền kinh tế đất nước. Sự
phát triển của du lịch đã thúc đẩy các ngành công nghiệp hỗ trợ như vận tải,
bưu chính viễn thông, bảo hiểm, dịch vụ tài chính, dịch vụ lưu trú và ăn
uống… cũng phát triển theo. Không chỉ là du lịch nội địa mà cả du lịch quốc
tế đã và đang đem lại nguồn lợi lớn cho kinh tế đất nước. Ngoài ra, du lịch
cũng giúp thu hút du khách nước ngoài biết đến Việt Nam, làm cho các mối
quan hệ ngoại giao với các nước được củng cố và phát triển.
Trong tất cả các địa phương thu được những nguồn lợi lớn từ phát triển
kinh tế du lịch, tỉnh Quảng Ninh cũng là một tỉnh xứng đáng phải kể đến.
Tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng rất nhiều chính sách để phát triển du lịch của
tỉnh nhà, nhất là giai đoạn sau những năm du lịch bị ảnh hưởng rất nhiều do
đại dịch Covid-19, tỉnh Quảng Ninh nói chung, trong đó có TP Hạ Long đã có
rất nhiều chính sách kích cầu phát triển du lịch. Trong những năm qua, du lịch
Quảng Ninh đã có những bước phát triển đáng kể và đang phấn đấu trở thành
trung tâm du lịch quốc tế, điểm đến du lịch hàng đầu của Việt Nam.
TP Hạ Long là một trong những TP nổi bật và đặc sắc nhất về tài
nguyên du lịch của cả nước, bao gồm tài nguyên biển, tài nguyên rừng, tài
nguyên văn hóa lịch sử… TP Hạ Long có vị trí chiến lược quan trọng ở khu
vực Đông Bắc, là vùng kết nối các trung tâm kinh tế lớn như Hà Nội, Hải
Phòng và là điểm kết nối giữa Cảng nước sâu Cái Lân và Cửa khẩu Móng
Cái. Hạ Long cũng có đường bờ biển trải dài gần 50 km rất thuận lợi để phát
triển du lịch và các dịch vụ đi kèm. Các chính sách kích cầu phát triển du lịch
tại TP Hạ Long đã triển khai thực hiện như: Chính sách phát triển du lịch biển
1
đảo (Vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long, các huyện đảo Cô Tô, Vân Đồn,… rồi
đến các chính sách phát triển du lịch tâm linh (Thiền viện Trúc Lâm - Yên
Tử, chùa Ba Vàng,…) cùng với nhiều chính sách ưu tiên cho các loại hình du
lịch như du lịch biên giới, du lịch trải nghiệm thiên nhiên và du lịch MICE…
Với rất nhiều sự nỗ lực, đặc biệt giai đoạn sau tác động của đại dịch Covid-19
ảnh hưởng đến ngành du lịch, đến nay, TP Hạ Long đã trở thành đô thị độc
đáo “có một, không hai” về cảnh quan, địa hình và tài nguyên du lịch và là
một trong những điểm đến hấp dẫn với khách du lịch trong nước cũng như
quốc tế. Định hướng phát triển du lịch Hạ Long trở thành ngành kinh tế mũi
nhọn và thúc đẩy các hoạt động du lịch theo hướng chuyên nghiệp, bền vững,
độc lạ và tiện ích, TP Hạ Long đặt ra mục tiêu phát triển du lịch trong giai
đoạn 2020 - 2030 theo hướng trở thành TP du lịch thông minh và phát huy
được các giá trị bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn TP. Tuy nhiên, trong quá
trình tổ chức thực hiện các chính sách kích cầu phát triển du lịch tại TP Hạ
Long, tỉnh Quảng Ninh vẫn còn những tồn tại, bất cập; đặc biệt những yếu tố
ảnh hưởng đến chính sách kích cầu phát triển du lịch của Hạ Long như công
tác nghiên cứu thị trường, xác định chiến lược, chiến thuật, công tác thâm
nhập và phát triển thị trường du lịch chưa thực sự đi vào chiều sâu, chưa đa
dạng, phong phú và chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu du lịch của du khách. Chính
bởi vậy đã đặt ra vấn đề cho TP Hạ Long, nhất là ngành du lịch TP cần có
những định hướng phát triển du lịch phù hợp với điều kiện tự nhiên, điều kiện
kinh tế xã hội và phù hợp trong bối cảnh mới.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Thực hiện
chính sách kích cầu phát triển du lịch tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng
Ninh” làm khóa luận tốt nghiệp chuyên ngành chính sách công của mình. Với
mong muốn đóng góp được một phần các giải pháp giúp TP Hạ Long định
hướng và xây dựng trở thành Trung tâm du lịch quốc gia, trở thành TP du lịch
thông minh tiên phong của Việt Nam với hiệu quả và hiệu suất cao.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
2
Vấn đề kích cầu phát triển du lịch cũng là một vấn đề được rất nhiều
nhà nghiên cứu tìm hiểu. Bởi vậy đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về nội
dung này. Cụ thể như:
- Nguyễn Thị Thống Nhất (2016), ‘‘Phát triển du lịch trên cơ sở khai
thác hợp lý giá trị văn hóa thế giới vật thể”, nhà xuất bản Đà Nẵng. Di sản
văn hóa luôn đóng vai trò quan trọng trong lịch sử hình thành, phát triển của
quốc gia, dân tộc, vùng miền. Đó không chỉ là tài sản của riêng một vùng đất
hay con người địa phương, mà còn là tài sản vô cùng quý giá của quốc gia,
phản ánh một cách tập trung nhất, tiêu biểu nhất truyền thống văn hóa Việt
Nam. Trong các loại hình di sản văn hóa ở Việt Nam, có những giá trị di sản
mang tầm vóc thế giới, được cả nhân loại tôn vinh và là “kho báu” vô giá đối
với ngành du lịch. Vì vậy, việc phát triển du lịch trên cơ sở khai thác hợp lý
giá trị di sản văn hóa thế giới là việc cần kíp và lâu dài.
- Võ Văn Thành (2016), “Một số vấn đề văn hóa du lịch Việt Nam”,
nhà xuất bản Văn hóa - Văn nghệ. Có thể khẳng định phần lớn tài nguyên du
lịch là các giá trị, thành tựu, công trình văn hóa của dân tộc trong sự gắn bó
với môi trường tự nhiên và xã hội. Bên cạnh đó, tài nguyên du lịch còn gắn
trực tiếp với tiến trình lịch sử, truyền thống văn hóa của dân tộc qua các thời
kỳ khác nhau. Như vậy, đối với du lịch bền vững, văn hóa trở thành tài
nguyên tạo nên sự hấp dẫn có chiều sâu nhất để khai thác. Cuốn sách làm rõ
được mối quan hệ này.
- Trương Thị Huyền (2020), ‘‘Thực thi chính sách phát triển du lịch tại
thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh”, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà
Nội, luận văn thạc sĩ chuyên ngành chính sách công của tác giả đã phân tích
quá trình thực thi chính sách phát triển du lịch tại TP Hạ Long, bên cạnh đó
cũng chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và đề ra các giải pháp giúp cho phát triển
ngành du lịch của TP. Hạ Long.
- Lê Như Thanh, Lê Văn Hòa (đồng chủ biên) (2016), ‘‘Hoạch định và
thực thi chính sách công”, sách chuyên khảo của Nhà xuất bản Chính trị
3
Quốc gia Sự thật. Cuốn sách đã trang bị những kiến thức cơ bản về hoạch
định chính sách công và thực thi chính sách công. Đây cũng là tài liệu tác giả
sử dụng để tham khảo cho nội dung cơ sở lý luận của khóa luận.
- Lâm Thị Hồng Loan (2012), ‘‘Phát triển du lịch theo hướng bền vững
ở tỉnh Ninh Bình”, Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, luận văn thạc sĩ. Tác
giả cũng đã hệ thống hóa cơ sở lí luận cơ bản về du lịch và phát triển bền
vững du lịch, khảo sát và nghiên cứu các nguồn tài nguyên, nguồn lực và điều
kiện phát triển du lịch bền vững, trên cơ sở đó làm rõ những lợi thế và khó
khăn khi phát triển ngành du lịch tại Ninh Bình.
- Cao Văn Tâm (2018), ‘‘Chính sách phát triển du lịch ở Sầm Sơn, tỉnh
Thanh Hóa”, Luận văn thạc sĩ tại Học viện Hành chính Quốc gia. Tác giả đã
nghiên cứu các cơ sở lí luận về chính sách và thực trạng thực thi chính sách
phát triển du lịch tại TP Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa, qua đó đề xuất một vài các
giải pháp để tăng cường thực hiện và hoàn thiện chính sách phát triển du lịch
tại TP Sầm Sơn.
- Lâm Ngọc Như Trúc (2018), “Chính sách phát triển du lịch của Nhật
Bản và một số gợi ý cho phát triển du lịch Việt Nam hiện nay”, đề tài nghiên
cứu này đã bày tỏ những quan điểm phân tích về tình hình, các hoạt động phát
triển du lịch của Nhật Bản và qua đó đã đề xuất một số phương án để phát
triển cho Việt Nam.
- Vũ Thanh Trúc (2021), “Thực hiện chính sách phát triển du lịch trên
địa bàn thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang”, theo đó tác giả đã làm rõ một
số vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng chính sách phát triển du lịch trên địa
bàn Châu Đốc, An Giang và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
thực hiện chính sách phát triển du lịch trên địa bàn TP Châu Đốc.
- Nguyễn Hữu Ngọc (2021), ‘‘Thực hiện chính sách phát triển du lịch
trên địa bàn huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang”, tác giả đã có những đề xuất giải
pháp nhằm góp phần thực hiện hiệu quả chính sách phát triển du lịch trên địa
bàn huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang.
4
- Phan Minh Lê (2020), ‘‘Thực hiện chính sách phát triển du lịch từ
thực tiễn huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam”, luận văn thạc sĩ Chính sách
công tại Học viện Khoa học xã hội. Tác giả cũng đã chỉ ra cơ sở lý luận về
chính sách phát triển du lịch; khảo sát thực trạng thực hiện chính sách phát
triển du lịch; tác giả đã chỉ ra được các vấn đề còn khó khăn của huyện và đưa
ra các giải pháp nhằm tăng cường thực hiện chính sách phát triển du lịch tại
huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.
- Bài viết “Phát triển TP. Hạ Long trở thành trung tâm du lịch mang
tầm quốc tế” của Hoàng Dương, đăng trên https://tienphong.vn/ cũng đã chỉ
ra việc xây dựng các cơ chế, chính sách liên quan đến đầu tư, tài chính, đất
đai để thực hiện các dự án ưu tiên đầu tư, các khu vực nằm trong vùng bảo vệ
di tích, phát triển tiềm năng du lịch Hạ Long giai đoạn 2022 - 2025 và những
năm tiếp theo.
- Bài viết “Du lịch Việt Nam 2020: phát huy nội lực trong “bão Covid-
19”” của Trang Linh được đăng tải trên trang https://nhandan.vn/ cũng đã chỉ
ra những ảnh hưởng của du lịch do đại dịch Covid-19 vô cùng nặng nề.
Nhưng không vì thế mà cản trở được du lịch Việt Nam nỗ lực chủ động thích
ứng và khôi phục hoạt động trong tình hình mới.
- Bài viết “Những quyết sách kịp thời phục hồi ngành Du lịch” của
Hoàng Quỳnh đăng trên trang https://dichvucong.quangninh.gov.vn/ đánh giá
về sức bật của du lịch Quảng Ninh với những con số ấn tượng chứng minh
cho địn hướng đúng đắn và tầm nhìn dài hạn của Quảng Ninh. Đặc biệt, trong
giai đoạn ảnh hưởng của đại dích Covid-19, những nghị quyết kích cầu kịp
thời để ngành du lịch tỉnh Quảng Ninh trụ vững.
- Để kích cầu phát triển du lịch Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh và TP Hạ
Long cũng ban hành nhiều chương trình, kế hoạch như: Dự thảo đề án phát
triển du lịch TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến
năm 2030; Quyết định số 4015/QĐ-UBND của UBND TP Hạ Long ngày 28
tháng 10 năm 2022 về việc Phê duyệt đề án phát triển du lịch TP Hạ Long,
5
tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch số
53/KH-UBND của UBND TP Hạ Long ngày 20 tháng 02 năm 2023 về Kích
cầu và phát triển du lịch thành phố Hạ Long năm 2023.
Như vậy, có thể thấy đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu có liên
quan đến chính sách phát triển du lịch ở các địa phương, trong đó có cả Hạ
Long; tuy nhiên nghiên cứu một cách cụ thể về thực hiện chính sách kích cầu
phát triển du lịch ở TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh thì chưa có công trình nào
đề cập đến. Bởi vậy những tài liệu trên đây đều là tài liệu quý báu cho việc
nghiên cứu của tác giả. Việc phân tích và đánh giá những kết quả đạt được
trong tổ chức và thực thi chính sách kích cầu phát triển du lịch hiện nay, đặc
biệt là tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh là vấn đề cần quan tâm nghiên cứu
để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động du lịch của địa phương.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu việc thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch tại TP
Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Khóa luận nghiên cứu từ cách tiếp cận nội dung của các
chính sách kích cầu phát triển du lịch và quá trình tổ chức thực hiện chính sách
kích cầu phát triển du lịch tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
- Về không gian: TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
- Về thời gian: Từ năm 2016 đến nay.
4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục tiêu nghiên cứu đề tài
Trên cơ sở phân tích những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách
công và đánh giá thực trạng thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn từ năm 2016 đến nay, khóa luận
đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường thực hiện chính sách kích cầu phát
triển du lịch ở TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh thời gian tới.
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
6
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu trên, khóa luận tập trung các nhiệm
vụ sau:
- Một là, liệt kê một số vấn đề lý luận về thực hiện chính sách kích cầu
phát triển du lịch.
- Hai là, khảo sát, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách kích cầu
phát triển du lịch tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh; đánh giá những thành
tựu, hạn chế và nguyên nhân.
- Ba là, đề xuất một số giải pháp tăng cường thực hiện chính sách kích
cầu phát triển du lịch ở TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
5. Giả thuyết nghiên cứu
TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện các chính sách kích cầu
phát triển du lịch, bên cạnh những thành tựu đạt được vẫn còn những hạn chế
nhất định. Nếu khóa luận đưa ra được giải pháp hợp lý sẽ giúp TP Hạ Long,
tỉnh Quảng Ninh đẩy mạnh hơn nữa việc phát triển du lịch và thực hiện tốt
các chính sách kích cầu phát triển du lịch của TP trong thời gian tới.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp luận
Khóa luận này được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu các quan điểm,
chủ trương, các văn bản pháp luật của Đảng và Nhà nước, của Sở Du lịch TP
Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh về thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
6.2. Phương pháp cụ thể
- Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: Để có được dữ liệu thứ cấp, tác
giả đã tổng hợp, nghiên cứu các nghiên cứu trước đây liên quan đến việc thực
hiện các chính sách kích cầu phát triển du lịch đã công bố.
- Phương pháp thống kê và phân tích: Thông qua việc thu thập các bảng
biểu và báo cáo hàng năm của địa phương.
- Phương pháp phân tích: Phương pháp phân tích được sử dụng để xem
xét, đánh giá hiện trạng phát triển du lịch Hạ Long. Từ đó có cơ sở để đánh
giá thực trạng thực hiện chính sách và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch tại TP Hạ Long.
7
- Phương pháp tổng hợp: Sử dụng phương pháp tổng hợp để đưa ra
những nhận định, kết luận khoa học về thực hiện chính sách kích cầu phát
triển du lịch tại TP Hạ Long.
7. Đóng góp của khóa luận
7.1. Về mặt lý luận
Kết quả nghiên cứu của khóa luận góp phần hệ thống hóa một số vấn
đề lý luận và thực tiễn để bổ sung, hoàn thiện những vấn đề trong việc thực
hiện chính sách nói chung và thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
ở TP Hạ Long và tỉnh Quảng Ninh nói riêng.
7.2. Về mặt thực tiễn
Việc phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách kích cầu phát
triển du lịch tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh sẽ giúp thấy rõ hơn những kết
quả đạt được cũng như những tồn tại của việc thực hiện chính sách này. Vì
vậy, kiến nghị giúp các cơ quan quản lý, các ban, ngành liên quan và các nhà
hoạch định chính sách có cơ sở khoa học và thực tiễn để vận dụng, tổ chức
thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch tại TP Hạ Long nhằm đạt
được các mục tiêu của chính sách.
8. Bố cục của khóa luận
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Kiến nghị, Danh mục tài liệu tham
khảo, Phụ lục, khóa luận được kết cấu thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
ở TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
Chương 3: Một số giải pháp tăng cường thực hiện chính sách kích cầu
8
phát triển du lịch ở TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
Chương 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
KÍCH CẦU PHÁT TRIỂN DU LỊCH
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Khái niệm du lịch
Du lịch đã trở thành một trong những hình thức hoạt động phổ biến
nhất của con người. Tuy nhiên, cho đến nay, giữa các nhà nghiên cứu và các nhà
hoạt động trong lĩnh vực du lịch vẫn còn có nhiều quan điểm khác nhau về du
lịch.
Theo Liên hiệp quốc tế các tổ chức lữ hành chính thức (International
Union of Official Travel Oragnization: IUOTO) cho rằng: “Du lịch được
hiểu là hành động du hành đến một nơi khác với địa điểm cư trú thường
xuyên của mình nhằm mục đích không phải để làm ăn, tức không phải để làm
một nghề hay một việc kiếm tiền sinh sống,…” [21]
Tại hội nghị của Liên hiệp quốc về du lịch họp tại Rome - Italia (21/8 -
5/9/1963), các chuyên gia đưa ra định nghĩa về du lịch như sau: “Du lịch là
tổng hợp các mối quan hệ, hiện tượng và các hoạt động kinh tế bắt nguồn từ
các cuộc hành trình và lưu trú của cá nhân hay tập thể ở bên ngoài nơi ở
thường xuyên của họ hay ngoài nước họ với mục đích hoà bình. Nơi họ đến
lưu trú không phải là nơi làm việc của họ.” [21]
Theo các nhà du lịch Trung Quốc cho rằng: “Hoạt động du lịch là tổng
hòa hàng loạt quan hệ và hiện tượng lấy sự tồn tại và phát triển kinh tế, xã
hội nhất định làm cơ sở, lấy chủ thể du lịch, khách thể du lịch và trung gian
du lịch làm điều kiện”. [21]
Theo Tổ chức du lịch thế giới (World Tourism Organization) quan
niệm rằng: “Du lịch bao gồm tất cả mọi hoạt động của những người du hành
tạm trú với mục đích tham quan, khám phá và tìm hiểu, trải nghiệm hoặc với
mục đích nghỉ ngơi, giải trí, thư giãn cũng như mục đích hành nghề và những
9
mục đích khác nữa trong thời gian liên tục nhưng không quá một năm ở bên ngoài
môi trường sống định cư nhưng loại trừ các du hành mà có mục đích chính là
kiếm tiền.” [21]
Từ sự thay đổi không gian của khách du lịch, cũng có quan niệm cho
rằng: Du lịch là một trong những hình thức di chuyển tạm thời từ vùng này
sang vùng khác, từ nước này sang nước khác mà không thay đổi nơi ở, nơi
làm việc.
Dưới góc độ kinh tế: Du lịch là ngành du lịch kết hợp giữa y tế, thể
thao, nghiên cứu khoa học, giáo dục,...
Có thể thấy, có nhiều cách hiểu khác nhau về du lịch vì có cả đặc điểm
kinh tế và xã hội. Du lịch là một hoạt động có nhiều đối tượng tham gia, tạo
thành một tổng thể hết sức phức tạp.
1.1.2. Khái niệm kích cầu phát triển du lịch
- Khái niệm kích cầu:
Kích cầu là biện pháp đẩy mạnh chi tiêu ròng của chính phủ (hay còn
gọi là tiêu dùng công cộng) để kích thích tăng trưởng kinh tế. Trong phạm vi
đề tài này, tác giả đề cập đến kích cầu phát triển du lịch thì cũng có thể hiểu,
kích cầu chính là biện pháp (chi/đầu tư) để kích thích tăng trưởng kinh tế du
lịch. Các gói kích cầu tùy theo đặc điểm tình hình của ngành du lịch và bao
gồm các công cụ khác nhau để đạt được mục tiêu mong muốn, trong đó có
các nhóm kích cầu tiêu dùng, kích cầu đầu tư, nhóm kích cầu qua đầu tư công
và nhóm biện pháp hỗ trợ khác. Thông qua các đợt kích cầu du lịch nhằm tạo
đà phục hồi cho các doanh nghiệp du lịch nói riêng và ngành du lịch nói
chung.
- Khái niệm kích cầu phát triển du lịch:
Phát triển du lịch đang là một trong những mục tiêu, nhiệm vụ quan
trọng hàng đầu được đẩy mạnh thực hiện ở các địa phương có lợi thế du lịch
cũng như của bất kể quốc gia nào. Thời gian qua, nhiều địa phương, quốc gia
triển khai nhiều giải pháp, chú trọng quảng bá thương hiệu, sản phẩm đặc
trưng gắn với kết nối, hợp tác thúc đẩy du lịch… để kích cầu và là đòn bẩy
giúp ngành du lịch phục hồi mạnh mẽ, phát triển. Đặc biệt, du lịch trong hai
10
năm liên tiếp (2020, 2021) chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19, do
vậy càng cần thiết để kích cầu phát triển du lịch.
Kích cầu phát triển du lịch có thể được hiểu là việc đầu tư cho du lịch
hay việc gia tăng những sản phẩm dịch vụ du lịch mới; quy hoạch đồng bộ và
có cơ chế quản lý phù hợp; tăng nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng và tập trung
hoàn thiện hạ tầng dịch vụ du lịch; đảm bảo an ninh, an toàn cho du khách;
giải quyết các vấn đề môi trường... nhằm duy trì được sức hút cho điểm đến
du lịch, du khách có thể ở lại dài hơn sẽ chi tiêu nhiều hơn, được thụ hưởng
và trải nghiệm nhiều hơn các dịch vụ và sản phẩm du lịch, góp phần kích cầu
phát triển du lịch.
1.1.3. Chính sách kích cầu phát triển du lịch
- Khái niệm chính sách công:
Chính sách là những hướng dẫn, phương pháp, thủ tục, luật lệ, biểu
mẫu cụ thể và những công việc hành chính được thiết lập để hỗ trợ và thúc
đẩy công việc hướng tới các mục tiêu đề ra.
Chính sách công là chính sách có bản chất thuộc về chính trị. Quá trình
ra quyết định chính sách là một quá trình chính trị. Chính sách công được làm
ra bởi nhà nước. Điều này có nghĩa là nhà nước có quyền quyết định chính
sách công và có các nguồn lực công để đảm bảo rằng chính sách đó được xây
dựng theo cách tốt nhất có thể và được thực hiện một cách hiệu quả cao nhất.
Có nhiều quan niệm về chính sách, nhưng tựu chung lại có thể hiểu
chính sách “là giải pháp cùng các biện pháp cụ thể thực hiện giải pháp ấy
được một chủ thể quyền lực lựa chọn và thể hiện bằng văn bản có giá trị pháp
lý nhằm điều chỉnh hành vi của xã hội hoặc cộng đồng để giải quyết một hoặc
một số vấn đề lớn liên quan đến nhiều đối tượng trong một giai đoạn xác
định” [15] hay “Chính sách công là cái mà chính phủ lựa chọn làm hay
không làm” [1]; Chính sách công là một tập hợp các quyết định có liên quan
nhằm “lựa chọn” các mục tiêu cụ thể, những giải pháp, công cụ chính sách
để giải quyết các vấn đề của xã hội theo mục tiêu tổng thể đã xác định [3].
11
- Khái niệm chính sách kích cầu:
Như đã nói ở trên, kích cầu là biện pháp để kích thích, tăng trưởng kinh
tế, ở đây mục tiêu là tăng trưởng kinh tế du lịch. Vậy, chính sách kích cầu là
biện pháp đẩy mạnh chi tiêu công, từ đó làm gia tăng tổng cầu, kích thích tăng
trưởng kinh tế; thường được dùng khi nền kinh tế lâm vào trì trệ hay suy thoái
do tác động của các “cú sốc” về kinh tế - xã hội (khủng hoảng tài chính,
khủng hoảng tiền tệ, thiên tai, dịch bệnh…). Cụ thể, trong đề tài này nói đến
chính sách kích cầu phát triển du lịch sau tác động nặng nề của đại dịch
Covid-19.
- Khái niệm chính sách kích cầu phát triển du lịch
Từ các khái niệm liên quan đề cập đến trong đề tài, chính sách kích cầu
phát triển du lịch có thể được hiểu: Là một tập hợp các quan điểm, quyết
sách, quyết định chính trị có liên quan của Nhà nước, của địa phương về kích
cầu phát triển du lịch nhằm lựa chọn các mục tiêu cụ thể với giải pháp và
công cụ chính sách phù hợp khuyến khích, tạo mọi điều kiện theo quy định để
các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch củng cố, nâng cao chất lượng các sản
phẩm du lịch sẵn có, đồng thời xây dựng các sản phẩm du lịch đặc sắc, độc
đáo, hấp dẫn riêng có; đẩy mạnh xúc tiến các thị trường du lịch trọng điểm
để thu hút khách du lịch, tạo điều kiện thuận lợi nhất để hỗ trợ phát triển du
lịch.
Như vậy, có thể thấy rằng kích cầu phát triển du lịch và việc thực hiện
chính sách kích cầu phát triển du lịch có ý nghĩa rất quan trọng. Chính sách
kích cầu phát triển du lịch sẽ góp phần gia tăng các hoạt động đầu tư phát
triển cơ sở hạ tầng kinh tế và xã hội cho phát triển du lịch, duy trì tốc độ tăng
trưởng kinh tế, đặc biệt là tăng trưởng từ ngành du lịch; tạo nền tảng và động
lực của sự phát triển hiện tại cũng như tương lai. Nhất là sau tác động của đại
dịch Covid-19, du lịch bị ảnh hưởng nặng nề và rơi vào tình trạng khó khăn.
Với những chính sách kích cầu phát triển du lịch phù hợp là điểm tựa quan
12
trọng cho du lịch từng bước phục hồi và phát triển.
- Hệ thống các chính sách kích cầu phát triển du lịch
Nhằm thực hiện các mục tiêu kích cầu và phát triển du lịch, được sự
quan tâm của Đảng và Nhà nước ta mà trực tiếp là Bộ Văn hóa, Thể thao và
Du lịch cũng đã ban hành nhiều văn bản, chính sách, đặc biệt là sau những
năm du lịch trong nước ảnh hưởng nặng nề do tác động của đại dịch Covid-
19. Nhằm thực hiện Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 29/6/2021 của Chính phủ
về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư
công và xuất khẩu bền vững; Bộ Văn hóa thể thao và Du lịch đã ban hành Kế
hoạch số 3228/KH-BVHTTDL về việc triển khai các chính sách kích cầu,
phục hồi hoạt động du lịch, lữ hành.
Theo đó, tại Quảng Ninh, để thực hiện kích cầu và phát triển du lịch,
HĐND tỉnh đã liên tục ban hành các nghị quyết dành riêng cho kích cầu phát
triển du lịch, điển hình là: Nghị quyết số 256/2020/NQ-HĐND về một số giải
pháp hỗ trợ kích cầu du lịch tỉnh Quảng Ninh năm 2020, Nghị quyết số
266/2020/NQ-HĐND sửa đổi, bổ sung một số nội dung nghị quyết số
256/2020/NQ-HĐND ngày 14 tháng 5 năm 2020 về một số giải pháp hỗ trợ
kích cầu du lịch tỉnh Quảng Ninh năm 2020, Nghị quyết số 286/2020/NQ-
HĐND sửa đổi, bổ sung một số nội dung nghị quyết số 256/2020/NQ-HĐND
ngày 14 tháng 5 năm 2020 về một số giải pháp hỗ trợ kích cầu du lịch tỉnh
Quảng Ninh năm 2020, Nghị quyết số 316/2020/NQ-HĐND về một số giải
pháp hỗ trợ kích cầu du lịch tỉnh Quảng Ninh năm 2021, Nghị quyết số
11/2021/NQ-HĐND Sửa đổi một số nội dung tại nghị quyết số 316/2020/NQ-
HĐND ngày 09 tháng 12 ăm 2020 của HĐND tỉnh về một số giải pháp hỗ trợ
kích cầu du lịch tỉnh Quảng Ninh năm 2021, Nghị quyết số 51/2021/NQ-
HĐND của HĐND tỉnh Quảng Ninh về việc ban hành một số chính sách hỗ
trợ kích cầu du lịch tỉnh Quảng Ninh năm 2022. Trong đó, Nghị quyết số
256/2020/NQ-HĐND “Về một số giải pháp hỗ trợ kích cầu du lịch tỉnh
Quảng Ninh năm 2020”, với gói kích cầu khoảng 200 tỷ đồng. Đây là lần đầu
13
tiên tỉnh đưa ra chính sách hỗ trợ kích cầu du lịch trên quy mô lớn, toàn diện.
Sau khi thông qua đã có những biến đổi theo hướng tích cực trong việc thu
hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến Quảng Ninh. Bên cạnh đó, tỉnh
chủ động làm việc với Hiệp hội Du lịch Quảng Ninh để tháo gỡ khó khăn cho
các doanh nghiệp; tổ chức nhiều chương trình, sự kiện kích cầu du lịch; đưa
một số sản phẩm du lịch mới, đặc sắc vào hoạt động. Hay Nghị quyết số
286/2020/NĐ-HĐND Sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 256/2020/NQ-HĐND
với gói kích cầu khoảng 100 tỷ đồng cũng đã góp phần rất lớn với mục tiêu
kích cầu và phát triển du lịch của tỉnh Quảng Ninh.
Việc sửa đổi, bổ sung kéo dài các chính sách đã được ban hành là chìa
khóa để hỗ trợ kích cầu, thu hút du khách, đặc biệt là thị trường khách nội địa
đến Quảng Ninh. Năm 2021 dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, HĐND
tỉnh khóa XIII tiếp tục ban hành Nghị quyết số 316/2020/NQ-HĐND “Về một
số giải pháp hỗ trợ kích cầu du lịch tỉnh Quảng Ninh năm 2021”, với gói kích
cầu khoảng 500 tỷ đồng, nhằm đưa du lịch vượt qua giai đoạn khó khăn, tạo
động lực cho sự phát triển lâu dài của cả giai đoạn 2021 - 2025. Trong chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Ninh cũng đã xác định phát triển
du lịch là một trong những ngành kinh tế quan trọng. Bởi vậy, để cụ thể hóa
Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 24/5/2013 về phát triển du lịch tỉnh Quảng
Ninh giai đoạn 2013 - 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và Nghị quyết số 02-
NQ/TU ngày 05/02/2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển dịch
vụ tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2030, thời
gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác
phát triển du lịch, theo đó, đã ban hành Kế hoạch số 5828/KH-UBND để triển
khai các nhiệm vụ cụ thể theo từng giai đoạn; xây dựng và hoàn thành quy
hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn
đến năm 2030.
Thực hiện những chủ trương, nghị quyết đó, tại TP Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh cũng thực hiện hàng loạt các chính sách hỗ trợ, kích cầu phát
14
triển du lịch. Cụ thể các chính sách như: Chính sách hỗ trợ cho các doanh
nghiệp lữ hành, Chính sách hỗ trợ tổ chức lễ hội văn hóa, di tích phục vụ
quảng bá du lịch, các chính sách về phát triển dịch vụ và các sản phẩm du
lịch... Đã góp phần làm phong phú các sản phẩm, dịch vụ du lịch; quảng bá
những hình ảnh đẹp của Hạ Long và thu hút rất nhiều lượt khách du lịch tới
TP Hạ Long.
1.2. Thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
1.2.1. Khái niệm
- Thực hiện chính sách công:
Tổ chức thực hiện chính sách công có vai trò quan trọng trong thực
hiện mục tiêu chính sách và kiểm nghiệm chính sách trong thực tế, góp phần
cung cấp luận cứ cho việc hoạch định, ban hành chính sách tiếp theo. Do đó,
tổ chức thực hiện chính sách công là toàn bộ quá trình hoạt động của chủ thể
chính sách nhằm hiện thực hóa chính sách, đưa chính sách vào cuộc sống một
cách hiệu quả.
Như vậy, thực hiện chính sách công là một khâu của chu trình chính
sách, là giai đoạn đưa chính sách vào thực hiện trong đời sống. Đây chính là
giai đoạn quyết định sự thành bại của một chính sách.
- Thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch:
Từ khái niệm nêu trên, tác giả đưa ra quan niệm về thực hiện chính sách
kích cầu phát triển du lịch như sau: Thực hiện chính sách kích cầu phát triển du
lịch là hoạt động có mục đích nhằm làm cho những định hướng, hỗ trợ của nhà
nước, của địa phương về kích cầu phát triển du lịch đi vào cuộc sống, góp phần
đạt được các mục tiêu của chính sách.
1.2.2. Mục tiêu thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
Thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch với mục tiêu phát triển
ngành du lịch cả về quy mô và chất lượng, các doanh nghiệp kinh doanh du
lịch đa dạng sản phẩm và nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, hệ thống cơ sở
lưu trú du lịch ngày càng lớn mạnh. Hạ tầng du lịch được quan tâm đầu tư.
15
Lượng khách du lịch quốc tế và nội địa tăng nhanh, doanh thu du lịch đóng
góp lớn vào tăng trưởng GDP của cả nước. Du lịch cũng góp phần nâng cao
hình ảnh, vị thế của Việt Nam trong quá trình phát triển và hội nhập quốc tế.
Với Quảng Ninh, TP Hạ Long cũng đặt ra mục tiêu của việc thực hiện
các chính sách kích cầu phát triển du lịch như: (1) Đưa ra các quan điểm, định
hướng phát triển và xây dựng thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ du lịch theo
hướng đa dạng, chất lượng và bền vững. (2) Xác định được các điểm du lịch
trọng tâm làm cơ sở xây dựng các tuyến du lịch đặc thù và các sản phẩm du
lịch hấp dẫn. (3) Xây dựng TP Hạ Long trở thành trung tâm du lịch của Việt
Nam mang đẳng cấp thế giới. Phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi
nhọn, là đầu tầu góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, bảo vệ
môi trường và bảo tồn phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trên địa bàn.
Phát triển du lịch cần phải gắn kết chặt chẽ với phát triển công nghiệp, nông
nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, tiểu thủ công nghiệp nhằm gia tăng giá trị
của sản phẩm; thu hút nhiều nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm và uy tín
đầu tư vào hoạt động du lịch trên địa bàn TP Hạ Long.
1.2.3. Chủ thể thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
Có nhiều chủ thể tham gia vào việc thực hiện chính sách kích cầu phát
triển du lịch. Trong quá trình thực thi chính sách, giữa các chủ thể có sự tác
động qua lại, số lượng chủ thể và vai trò của từng chủ thể phụ thuộc vào từng
chính sách và bối cảnh cụ thể, bao gồm:
Cơ quan nhà nước và các nhân sự của các cơ quan là nhân vật chủ thể
thực thi chính sách kích cầu phát triển du lịch. Đây là chủ thể chịu trách
nhiệm thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch. Bên cạnh đó còn là
các tổ chức khác có vai trò góp phần thực hiện mục tiêu của chính sách kích
cầu phát triển du lịch.
Chủ thể tham gia với tư cách là đối tượng thụ hưởng chính sách như Cơ
sở kinh doanh các dịch vụ du lịch; các công ty, doanh nghiệp du lịch, cá nhân
hoạt động du lịch,...
1.2.4. Quy trình thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
1.2.4.1. Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách
Quá trình thực thi chính sách nhằm kích cầu phát triển du lịch đã diễn ra
16
trong một thời gian dài, đặc biệt đối tượng hướng tới ở đây là các chủ thể liên
quan đến du lịch, do đó, cần xây dựng kế hoạch, chương trình để các cơ quan
nhà nước tích cực triển khai chính sách. Quá trình triển khai chính sách kích
cầu phát triển du lịch sẽ đạt hiệu quả cao khi có kế hoạch triển khai cụ thể.
Chương trình thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch bao gồm
các nội dung cơ bản sau: (1) Lập kế hoạch, tổ chức và quản lý: các cơ quan
chịu trách nhiệm và điều phối việc thực hiện chính sách, nhân sự các cấp thực
hiện chính sách. (2) Xác định kế hoạch cung cấp nguồn lực cho tổ chức để thực
hiện chính sách. (3) Xác định thời gian thực hiện chính sách. (4) Hoạch định và
kiểm tra tiến độ, hình thức và phương thức thực hiện chính sách, giám sát việc
thực hiện chính sách. (5) Xây dựng những dự kiến về nội quy, quy tắc khi thực
hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch.
1.2.4.2. Phổ biến, tuyên truyền chính sách
Các cơ quan nhà nước đồng loạt tổ chức sau khi kế hoạch được phê
duyệt. Trong quá trình này, việc đầu tiên cần làm là tuyên truyền, vận động cá
nhân, các doanh nghiệp kinh doanh du lịch tham gia thực hiện các chính sách
kích cầu phát triển du lịch. Đối với các cơ quan nhà nước và các nhà thực thi
chính sách thì đây là một hoạt động vô cùng ý nghĩa và quan trọng. Công khai
chính sách tốt để các đối tượng thụ hưởng và mọi người tham gia thực hiện
hiểu rõ mục đích, yêu cầu của chính sách; về tính hữu ích của chính sách
trong những trường hợp nhất định; tính khả thi trong thực tế của việc họ tự
nguyện thực hiện chính sách. Đồng thời, cũng giúp cho mỗi cán bộ, công
chức có trách nhiệm trong tổ chức nhận thức đầy đủ mối quan hệ giữa tính
chất, điều kiện, quy mô của chính sách với đời sống xã hội, chủ động tìm
hướng giải quyết, tháo gỡ vướng mắc cho tương lai. Triển khai hiệu quả kế
hoạch triển khai chính sách đã ban hành.
1.2.4.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách
Phân công, điều phối thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch là
phân công trách nhiệm cụ thể cho các tổ chức, cá nhân có liên quan trong quá
trình thực hiện chính sách; xác định đơn vị, cá nhân có quyền hạn, trách
nhiệm chính; tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm để đảm bảo mục tiêu của
17
chính kích cầu phát triển du lịch. Đặc biệt cần có sự phối hợp trong quá trình
chính sách thông qua sự phân bổ, phối hợp khoa học, hợp lý của các cơ quan
điều hành chính, việc phát huy các nhân tố tích cực sẽ giúp nâng cao hiệu quả
thực thi chính sách.
1.2.4.4. Đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách
Giám sát, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các chính sách kích cầu phát
triển ngành du lịch là hoạt động mà các cơ quan có thẩm quyền, cán bộ, công
chức thực thi quyền lực nhà nước và thúc đẩy các chủ thể nâng cao trách
nhiệm của mình. Chịu trách nhiệm thực hiện các biện pháp định hướng chính
sách, mục tiêu chính sách, các quy định và giải pháp thực hiện chính sách. Vì
vậy, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức và các nhà hoạch định chính sách phải
nắm rõ mục tiêu, đối tượng và các quy định, công cụ, giải pháp thực hiện
chính sách kích cầu phát triển du lịch.
1.2.4.5. Tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm việc thực hiện chính sách
Tổng kết, đánh giá việc thực hiện các chính sách kích cầu phát triển du
lịch là quá trình xem xét, tổng kết của các chủ thể thực hiện chính sách, định
hướng quản lý và tổ chức thực hiện chính sách. Bộ máy chính là các cơ quan
từ trung ương đến cơ sở. Ngoài ra, vai trò, chức năng của các tổ chức chính trị
- xã hội trong việc tham gia thực hiện chính sách cũng được xem xét.
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách kích cầu phát
triển du lịch
1.2.5.1. Tài nguyên du lịch
Tài nguyên du lịch là điều kiện, yếu tố đầu vào quan trọng của hoạt
động du lịch, nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của du
lịch. Số lượng, loại hình, cơ cấu, tính đa dạng, vị trí và khả năng phát triển
của du lịch liên quan trực tiếp và trực tiếp đến việc xác định vị trí phát triển
du lịch, mục tiêu phát triển, lựa chọn sản phẩm du lịch, lịch sử hình thành du
lịch, xác định đặc điểm và giải pháp phát triển du lịch, phát huy tiềm năng .có
tác động đáng kể.
Tài nguyên là yếu tố cơ bản để tạo ra sản phẩm du lịch và là một trong
những tài nguyên quan trọng nhất. Quy mô và khả năng phát triển được xác
18
định bởi số lượng, chất lượng và sự hỗn hợp của các nguồn tài nguyên thiên
nhiên. Quy mô càng lớn, chất lượng càng cao thì điểm đến càng hấp dẫn và có
điều kiện thu hút khách du lịch, dẫn đến thị trường du lịch được mở rộng và
phát triển. Du lịch phải dựa trên cơ sở phát triển và sử dụng tài nguyên. Đây
là yếu tố thuận lợi cho việc đưa ra các chính sách thúc đẩy du lịch phát triển.
1.2.5.2. Nguồn nhân lực cho việc thực hiện chinh sách kích cầu phát
triển du lịch
Nhìn chung cán bộ, công chức có năng lực thực thi chính sách kích cầu
phát triển tốt, không những chủ động điều phối được các yếu tố chủ quan chủ
động theo định hướng, mà còn khắc phục được các yếu tố ảnh hưởng tiêu cực
của các chính sách khách quan để công tác thực thi chính sách kích cầu phát
triển du lịch mang đến kết quả thực sự.
Trên thực tế, nguồn nhân lực cho việc thực hiện chính sách này trong
ngành du lịch đã tăng lên cùng với sự phát triển của ngành trong những năm
gần đây, nhưng sự phát triển bền vững của ngành du lịch vẫn chưa được đảm
bảo. Nhiều bộ phận còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng, nhất là đội ngũ
trực tiếp làm công tác thực hiện chính sách
1.2.5.3. Trình độ quản lý ngành du lịch
Cơ quan quản lý quốc gia sẽ thực hiện chức năng quy hoạch đầu tư du
lịch theo lộ trình, bảo đảm đầu tư hiệu quả, phân bổ nguồn lực hợp lý trong
từng giai đoạn, lựa chọn hướng phát triển đúng đắn. dự án đầu tư. Quan tâm
bảo vệ, duy tu các công trình văn hóa; ban hành các quy định, cơ chế, chính
sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp đầu tư, tham gia hoạt
động phát triển du lịch. Ưu tiên các dự án đầu tư du lịch có khả năng đối phó
với các tác động của du lịch đến môi trường; tạo ra các dịch vụ hạ tầng đô thị,
giao thông, thông tin, tài chính thuận tiện, hiện đại đáp ứng nhu cầu du lịch
ngày càng tăng cũng là điều kiện hỗ trợ cần thiết. Phát triển du lịch và thu hút
đầu tư. Đẩy mạnh xã hội hóa sản phẩm du lịch, đáp ứng nhu cầu thị trường
bằng chất lượng và giá cả, tạo sản phẩm du lịch đặc trưng, tăng sức cạnh tranh
19
du lịch; chú trọng công tác thông tin
1.2.5.4. Cơ sơ vật chất ngành du lịch
Cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch được hiểu là sự huy động và tham gia
mọi mặt vật chất, công nghệ vào quá trình phát triển tài nguyên du lịch nhằm
tạo ra và thực hiện các dịch vụ/hàng hóa đáp ứng nhu cầu của khách du lịch
trong suốt hành trình của họ. Bản thân ngành du lịch và cơ sở vật chất kỹ
thuật của các ngành khác trong nền kinh tế quốc dân tham gia phát triển tiềm
năng du lịch như cầu đường, hệ thống bưu chính viễn thông, điện lực, v.v.
Điều này cũng khẳng định mối liên hệ chặt chẽ giữa du lịch với các ngành
khác trong mối quan hệ liên ngành.
Năng lực và tiện ích của hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ du lịch tái
tạo là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách du lịch.
Để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ du lịch đáp ứng nhu cầu của du khách cần 3
yếu tố cấu thành: tài nguyên du lịch, cơ sở vật chất và công nghệ du lịch, lao
động du lịch. Vì vậy, hạ tầng vật chất kỹ thuật là yếu tố quan trọng, không thể
thiếu để nâng cao giá trị tài nguyên du lịch, tạo ra các dịch vụ/hàng hóa phục
vụ du khách. Một quốc gia hay một doanh nghiệp muốn phát triển du lịch
thành công cần có một hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật tốt. Trình độ phát
triển của cơ sở vật chất và công nghệ du lịch là điều kiện phản ánh trình độ
phát triển du lịch của một địa điểm hay một quốc gia.
1.2.5.5. Sự tham gia của cộng đồng trong kích cầu phát triển du lịch
Sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động du lịch làm kích cầu phát
triển của cả ngành. Sự tham gia này là hết sức cần thiết và không thể thiếu
trong sự phát triển du lịch bao gồm: Cư dân địa phương, Các cơ sở kinh
doanh, Khách du lịch.
Bên cạnh đó, quá trình tổ chức thực hiện chính sách kích cầu phát triển
du lịch mất nhiều thời gian, có sự tham gia của nhiều tổ chức, cá nhân nên có
nhiều yếu tố tác động đến kết quả thực hiện chính sách, có nhiều yếu tố phát
huy được các yếu tố tích cực và yếu tố cản trở. hoặc hạn chế các tác động tiêu
cực. Thực hiện các chính sách kích cầu phát triển du lịch. Đồng thời, thực
hiện công tác tuyên truyền đáp ứng yêu cầu định hướng, tạo môi trường tốt để
20
chính sách phát huy tác dụng tốt nhất. Do đó, có thể kể đến những yếu tố ảnh
hưởng khác đến quá trình tổ chức thực hiện chính sách kích cầu phát triển du
lịch, như: Tính chất của vấn đề chính sách, Môi trường thực hiện chính sách,
Đặc tính của đối tượng chính sách, Sự đồng tình ủng hộ của các cá nhân,
doanh nghiệp dịch vụ du lịch, Các nguồn lực khác để đảm bảo việc thực hiện
chính sách...
Tiểu kết chương 1
Chương 1 làm rõ cơ sở lý luận của việc thực thi chính sách kích cầu
phát triển du lịch và hệ thống chính sách kích cầu phát triển du lịch. Như vậy,
các nhân tố tác động đến quá trình tổ chức và thực hiện hệ thống chính sách
này cũng được chỉ ra.
Cũng như mọi chính sách trong hệ thống chính sách của nước ta, chính
sách thúc đẩy phát triển du lịch vừa là sản phẩm, vừa là công cụ quản lý của
nhà nước đối với hoạt động du lịch. Qua đó chỉ ra những hướng giúp kích cầu
và phát triển du lịch với sự hỗ trợ của nhà nước; thúc đẩy phát triển kinh tế -
xã hội. Để thực hiện các chính sách thúc đẩy phát triển du lịch, các chủ thể
tham gia công tác này cũng phải quan tâm đến mục tiêu, quy trình và các yếu
21
tố ảnh hưởng đến quá trình thực hiện của hệ thống chủ thể đó.
Chương 2:
THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH KÍCH CẦU PHÁT TRIỂN
DU LỊCH Ở TP HẠ LONG, TỈNH QUẢNG NINH
2.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội và khái quát tình hình kích cầu phát
triển du lịch ở thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
2.1.1. Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội của thành phố Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh
2.1.1.1. Vị trí địa lý
TP Hạ Long nằm ở trung tâm của tỉnh Quảng Ninh, dọc theo bờ vịnh
Hạ Long, cách thủ đô Hà Nội 165 km về phía đông, cách trung tâm TP Hải
Phòng 70 km về phía đông bắc và cách thành phố biên giới Móng Cái 184 km
về phía Tây Nam. TP Hạ Long có vị trí địa lý:
+ Phía Đông giáp TP Cẩm Phả;
+ Phía Tây giáp thị xã Quảng Yên;
+ Phía Bắc giáp tỉnh Bắc Giang;
+ Phía Nam là vịnh Hạ Long với đường bờ biển dài 50km;
Hình 1: Bản đồ hành chính thành phố Hạ Long
Sau khi nhập huyện Hoành Bồ, TP Hạ Long có diện tích tự nhiên
1.119,12 km2, quy mô dân số 300.267 người. Hiện nay, TP Hạ Long có 33
đơn vị hành chính cấp xã, gồm 21 phường: Bạch Đằng, Bãi Cháy, Cao Thắng,
22
Cao Xanh, Đại Yên, Giếng Đáy, Hà Khánh, Hà Khẩu, Hà Lầm, Hà Phong, Hà
Trung, Hà Tụ, Hoành Bồ, Hồng Gai, Hồng Hà, Hồng Hải, Hùng Thắng, Trần
Hưng Đạo, Tuần Châu, Việt Hưng, Yết Kiêu và 12 xã: Bằng Cả, Dân Chủ,
Đồng Lâm, Đồng Sơn, Hòa Bình, Kỳ Thượng, Lê Lợi, Quảng La, Sơn
Dương, Tân Dân, Thống Nhất, Vũ Oai.
Vịnh Hạ Long nằm ở vùng Đông Bắc Việt Nam, thuộc địa phận tỉnh
Quảng Ninh, Vịnh Hạ Long tiếp giáp với TP Hạ Long, TP Cẩm Phả, thị xã
Quảng Yên, huyện Vân Đồn và huyện Cát Hải (TP Hải Phòng).
Với vị trí địa lý quan trọng, TP Hạ Long luôn khẳng định vai trò là sức
bật, là hạt nhân thúc đẩy của tỉnh Quảng Ninh đối với phát triển kinh tế - xã
hội, đặc biệt là ngành du lịch. TP Hạ Long - TP bên bờ Di sản ngày càng
được nâng cao giá trị khi chủ trương sáp nhập huyện Hoành Bồ vào Hạ Long
và trở thành thành phố trực thuộc tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước. TP Hạ
Long có “biển bạc” nay có thêm “rừng vàng” của khu bảo tồn thiên nhiên
Đồng Sơn Kỳ Thượng, cùng với sự đa dạng bản sắc văn hoá các dân tộc,
thêm quỹ đất, thị trường, nguồn cung nông sản, dịch vụ,... chắc chắn sẽ tạo ra
nhiều động lực mạnh mẽ hơn cho phát triển các loại hình và sản phẩm du lịch
trong thời gian tới để tương xứng với vị thế của một TP du lịch.
2.1.1.2. Về kinh tế
TP Hạ Long với tốc độ phát triển cao và ổn định, cơ cấu kinh tế
chuyển dịch đúng hướng, từng bước trở thành thành phố dịch vụ, trung tâm
du lịch đẳng cấp quốc tế. Trong đó, tốc độ tăng trưởng bình quân tổng sản
phẩm (GDP) của khu vực Hạ Long ước đạt 14,2%/năm; tốc độ tăng trưởng
giá trị sản xuất các ngành kinh tế của khu vực Hoành Bồ cũ ước đạt
13,5%/năm. Tổng sản phẩm (GDP) bình quân đầu người năm 2020 ước đạt
trên 9.933 USD, bằng 1,4 lần bình quân chung của Tỉnh.
Cơ cấu kinh tế vẫn đang dần chuyển dịch từ “nâu” sang “xanh” theo
hướng tăng tỷ trọng ngành Công nghiệp - du lịch, dịch vụ, thương mại, tiến
tới đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của TP. Mặc dù trong giai
23
đoạn vừa qua, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhưng tổng số khách du
lịch đến với Hạ Long giai đoạn 2018 - 2022 ước đạt 45,1 triệu lượt, trong đó
khách quốc tế là 16,5 triệu lượt; tổng doanh thu du lịch ước đạt 79.287 tỷ
đồng, bằng 5,6 lần giai đoạn 2011 - 2015.
Như vậy, có thể đánh giá, sự tăng trưởng đồng đều của các ngành kinh
tế là cơ sở vững chắc để TP Hạ Long tiếp tục phát triển du lịch theo chiều sâu
và có trọng tâm, trọng điểm. Đặc biệt theo quy hoạch mới của thành phố với 5
vùng kinh tế được hình thành, việc khai thác thế mạnh du lịch dựa trên 5 phân
vùng và kết hợp các ngành kinh tế còn lại làm động lực phát triển cho du lịch,
đẩy mạnh kinh tế đêm từ việc phát triển các sản phẩm, dịch vụ du lịch về đêm
và số hóa là hướng đi hiệu quả mà các ngành, các cấp cần đặc biệt quan tâm.
2.1.1.3. Về văn hóa - xã hội
- Dân số, thành phần dân tộc: Tính đến năm 2019, dân số toàn TP Hạ
Long là 300.267 người, mật độ dân số 268 người/km2. Trong đó, người Kinh
chiếm phần đông dân số, ngoài ra có 15 dân tộc khác bao gồm: Tày, Hoa, Cao
Lan, Dao, Sán Dìu, Mường, Thái, Nùng, Hán, Thổ, Pako, Sán Chỉ, Dao
Thanh Y, Thái Thổ, H Mông với 830 nhân khẩu sống chủ yếu ở các phường
Hà Phong, Đại Yên, Việt Hưng, Hà Khánh và Hoành Bồ.
- Tỷ lệ hộ nghèo: Các giải pháp giảm nghèo được triển khai đồng bộ.
Do đó, đến cuối năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo/tổng số hộ dân theo tiêu chí Quốc
gia còn 0,18% (157 hộ) và 0,37% theo tiêu chí nâng cao của Tỉnh (320 hộ).
- Nguồn lực lao động: Trong giai đoạn 2018 đến nay, TP đã giải
quyết việc làm cho 34.424 lao động, tỷ lệ thất nghiệp giảm từ 1,4% (đầu
nhiệm kỳ) xuống còn dưới 1%. Các chính sách an sinh xã hội được quan
tâm hết mực để ổn định đời sống cho 344 hộ làng chài trên vịnh Hạ Long
di dời lên bờ (Khu 8, phường Hà Phong). Để đi đúng định hướng chuyển
đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, cơ cấu lao động đang ngày càng chuyển
dịch theo hướng tích cực.
- Giáo dục: Chất lượng giáo dục đại trà, mũi nhọn tiếp tục được duy trì
24
và nâng cao, trong đó chú trọng dạy và học ngoại ngữ, giáo dục đạo đức, kỹ
năng sống, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giảng
dạy ở các cấp học, bậc học. Đặc biệt, công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng
cao nhận thức của cộng đồng về phát triển du lịch được chú trọng.
- Y tế: TP Hạ Long là địa bàn có nhiều cơ sở y tế của Tỉnh nên hệ
thống y tế khá đồng bộ, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của người dân và
khách du lịch. Theo đó, hệ thống cơ sở vật chất y tế được quan tâm đầu tư, cải
tạo, nâng cấp hoàn thiện với nhiều mô hình hiệu quả như Bệnh viện đa khoa
Bãi Cháy 1.000 giường bệnh, bệnh viện đa khoa Tỉnh 1.000 giường bệnh,
bệnh viện Lao phổi 350 giường bệnh, bệnh viện Sản Nhi 350 giường bệnh,
bệnh viện Vinmec 200 giường bệnh, nhiều phòng khám chữa bệnh tư nhân,
các dịch vụ thẩm mỹ, dịch vụ chăm sóc sắc đẹp với trang thiết bị hiện đại.
Như vậy, có thể thấy điều kiện kinh tế - xã hội tại TP Hạ Long sẽ đáp
ứng tốt các dịch vụ cơ bản cho người dân cũng như khách du lịch. Đây là cơ
sở tốt để Hạ Long tiến tới đẩy mạnh các hoạt động du lịch trong tương lai.
2.1.2. Khái quát tình hình kích cầu phát triển du lịch của thành phố Hạ
Long, tỉnh Quảng Ninh
TP Hạ Long phát triển các chuỗi liên kết du lịch trên cơ sở phát huy tối
đa lợi thế của các dự án mới, tạo sản phẩm du lịch hấp dẫn, gắn với Vịnh Hạ
Long; khai thác và phát huy giá trị du lịch văn hóa - lịch sử - tâm linh, sinh
thái, cộng đồng. TP cũng đã và đang nghiên cứu xây dựng các phương án
quản lý quy hoạch, kiến trúc, thiết chế văn hoá, công trình công cộng phục vụ
du lịch... Với những giải pháp đồng bộ, triệt đề, ngành Du lịch của Hạ Long
đã có sự hồi phục và phát triển mạnh mẽ. Khách du lịch đến với Hạ Long
ngày càng đông, theo thống kê, các điểm đến du lịch, dịch vụ trên địa bàn đón
50.000 - 60.000 lượt du khách.
Trong những năm gần đây, TP Hạ Long cũng đã thí điểm thực hiện một
số sản phẩm du lịch mới, như trình chiếu ánh sáng bằng công nghệ hiện đại
trên cơ sở khai thác, phát huy các câu chuyện lịch sử, văn hóa truyền thống;
25
du lịch thực tế ảo thông qua việc số hóa di sản và đẩy mạnh chuyển đổi số
trong lĩnh vực du lịch. Mục tiêu, TP đưa ra, trong năm 2023 phấn đấu đón
khoảng 8,5 triệu lượt khách du lịch, doanh thu du lịch 18.700 tỷ đồng.
Ngoài ra, để phục hồi và phát triển du lịch, đặc biệt hướng tới phát triển
du lịch bền vững; TP Hạ Long luôn tăng cường quản lý chặt chẽ môi trường
kinh doanh du lịch, nhất là tại các khu, điểm du lịch, các bãi tắm và Vịnh Hạ
Long; khảo sát, đề xuất tỉnh công nhận một số tuyến, điểm du lịch mới; quan
tâm đầu tư, nâng cấp hạ tầng phục vụ du lịch; phối hợp đào tạo, bồi dưỡng
nguồn nhân lực du lịch, đáp ứng về số lượng, nâng cao chất lượng. Tích cực
tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng trong bảo vệ môi
trường và tham gia phát triển du lịch, hướng đến mỗi người dân trở thành một
đại sứ du lịch.
Mặc dù, trong thời gian đại dịch Covid-19 du lịch ở Quảng Ninh nói
chung và TP Hạ Long nói riêng cũng bị ảnh hưởng rất nhiều. Tuy nhiên, ngay
sau khi dịch Covid-19 cơ bản đã được kiểm soát, từ năm 2022 đến nay, du
lịch Hạ Long đã được phục hồi, đặc biệt năm 2022 là một năm bứt phá của du
lịch TP Hạ Long với nhiều chính sách, giải pháp để kích cầu phát triển du
lịch, du lịch Hạ Long được làm mới với những sản phẩm, kích cầu du lịch,
nâng cao chất lượng dịch vụ và sản phẩm du lịch để thu hút khách du lịch đến
với Hạ Long, mục tiêu đón 4,5 triệu lượt du khách, doanh thu từ hoạt động du
lịch 6.900 tỷ đồng. Để hiện thực hóa mục tiêu này, những năm gần đây, cùng
với tỉnh, TP Hạ Long luôn có sự chuẩn bị chu đáo cho việc mở cửa các hoạt
động du lịch, dịch vụ, như: Tăng tỷ lệ bao phủ vắc-xin phòng Covid-19; tổ
chức các buổi gặp mặt doanh nghiệp để trao đổi, đưa ra các giải pháp kích cầu
du lịch sau ảnh hưởng của dịch Covid-19; các sự kiện kích cầu du lịch…
Trong đó, chọn lọc các sự kiện thực sự có ý nghĩa để quảng bá, lan tỏa truyền
thông, thu hút khách du lịch, như: Tổ chức chuỗi các sự kiện kích cầu du lịch
với điểm nhấn là Chương trình Carnaval Hạ Long, Liên hoan Xiếc quốc tế,
Liên hoan ẩm thực Hạ Long, Lễ hội Mặt trời mọc, Đêm nhạc trên thông, Lễ
26
hội âm nhạc điện tử EDM,… thu hút sự tham dự của hàng vạn du khách và
người dân. Tính đến tháng 11 tháng năm 2022, TP Hạ Long đã đón 6,73 triệu
lượt du khách, bằng 4,4 lần so với cùng kỳ năm 2021, gấp 1,5 lần so với kịch
bản tăng trưởng, trong đó khách quốc tế 288.600 lượt; tổng thu từ du lịch đạt
13.631 tỷ đồng, gấp 5,8 lần so với cùng kỳ năm 2021, tăng gần gấp đôi so với kịch
bản tăng trưởng.
Năm 2023, TP Hạ Long tập trung triển khai Đề án phát triển du lịch
thành phố đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó ưu tiên xây
dựng và hình thành một số sản phẩm du lịch mới. Đây cũng nằm trong các
nhóm chính sách kích cầu phát triển du lịch của TP Hạ Long trong giai đoạn
hiện nay và mục tiêu phát triển du lịch TP trong những năm tiếp theo.
2.2. Phân tích thực trạng thực hiện chính sách kích cầu phát triển
du lịch ở thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
2.2.1. Chính sách kích cầu phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh
Sức bật của ngành Du lịch của TP Hạ Long với những con số tăng
trưởng gần đây ấn tượng là minh chứng thuyết phục cho định hướng đúng đắn
và tầm nhìn dài hạn của TP. Đặc biệt, trong giai đoạn ảnh hưởng của dịch
Covid-19, những nghị quyết kích cầu kịp thời, phù hợp chính là động lực để
ngành Du lịch của Hạ Long vượt khó và trụ vững. Trên cơ sở lãnh đạo, chỉ
đạo từ phía tỉnh Quảng Ninh, TP Hạ Long cũng đã ban hành hàng loạt các
văn bản, chính sách nhằm thực hiện mục tiêu kích cầu, phát triển du lịch theo
sự hướng dẫn chỉ đạo từ cấp trên như căn cứ vào: Quyết định số 201/QĐ-TTg
ngày 22/01/2013 phê duyệt “Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam
đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”; Quyết định 147/QĐ-TTg ngày
22/01/2020 về Phê duyệt Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm
2030; Quyết định số 2622/QĐ-TTg ngày 31/12/2013 về việc phê duyệt quy
hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội tỉnh Quảng Ninh đến năm 2010, tầm
nhìn đến năm 2030; Quyết định số 1333/QĐ-TTg ngày 9/10/2018 của Thủ
27
tướng Chính phủ về việc phê duyệt Nhiệm vụ Điều chỉnh Quy hoạch chung
Thành phố Hạ Long đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050; Quyết định số
592/QĐ-TTg ngày 01 tháng 04 năm 2021 phê duyệt chủ trương đầu tư dự án
khu đô thị phức hợp Hạ Long xanh tại thị xã Quảng Yên và TP Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh; Quyết định số 2714/QĐ-BVHTTDL ngày 03/08/2016 của Bộ
Văn hóa Thể thao và Du lịch về Chiến lược phát triển sản phẩm du lịch Việt
Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Quyết định 142/2002/QĐ-
TTg ngày 21/10/2002 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch
bảo tồn và phát huy giá trị di sản vịnh Hạ Long đến năm 2020; Quyết định
1139/QĐ-UBND ngày 27/4/2015 của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc phê duyệt
Quy hoạch chi tiết bảo tồn và phát huy giá trị di sản vịnh Hạ Long đến 2020.
Đặc biệt, TP Hạ Long đã đưa ra những kết luận về định hướng phát
triển du lịch như Kết luận số 705-KL/TU của Ban chấp hành Đảng bộ thành
phố về phát triển du lịch Hạ Long; xây dựng kế hoạch số 422/KH-UBND của
TP Hạ Long về phát triển kinh tế - xã hội; UBND TP Hạ Long đã phê duyệt
đề án phát triển du lịch Hạ Long đến năm 2025, tầm nhìn đến 2030. Mục tiêu
xây dựng TP Hạ Long trở thành trung tâm du lịch của Việt Nam mang đẳng
cấp quốc tế. Phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, là đầu tàu góp
phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, bảo vệ môi trường và bảo
tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trên địa bàn. Phát triển du lịch
cần gắn kết chặt chẽ với phát triển công nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư
nghiệp, tiểu thủ công nghiệp nhằm gia tăng giá trị của sản phẩm; thu hút
nhiều nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm và uy tín đầu tư vào hoạt động du
lịch trên địa bàn TP Hạ Long.
Bảng 1: Các điểm du lịch, điểm tham quan tại thành phố Hạ Long
TT
Vị trí
Điểm tham quan, điểm du lịch
Quyết định công nhận
1 2
TP Hạ Long Phường Tuần Châu
3
Phường Hồng Gai
Quyết định 2685/QĐ- UBND
4 5 6
Vịnh Hạ Long Khu du lịch giải trí quốc tế Tuần Châu Trung tâm Văn hoá núi Bài thơ và Đền thơ Đức ông Trần Quốc Nghiễn Chùa Long Tiên Nhà thờ Hòn Gai Công viên Hạ Long
Phường Bạch Đằng Phường Bạch Đằng Phường Bạch Đằng
28
tàng Quảng Ninh - Thư viện
7
Phường Hồng Hải
8
Phường Hồng Gai
tâm
thương mại Vincom
9
Phường Bạch Đằng
thương mại
giải
trí
Hùng
10
Phường Thắng
11
Phường Hà Khẩu
Bảo Quảng Ninh - Quảng trường 30/10 Chợ Hạ Long I Trung Center Hạ Long Trung tâm Marine Plaza Trung tâm Mỹ Ngọc - Công ty cổ phần Ngọc Trai Hạ Long
12 Đền Cái Lân
Phường Bãi Cháy
13
Phường Đại Yên
Cụm di tích lịch sử danh thắng Chùa Lôi Âm và Hồ Yên Lập
14 Vụng Tùng Sâu
Vịnh Hạ Long
15 Thiên đường Hoa Quảng La
Xã Quảng La
Quyết định 1398/QĐ-UBND
16 Khu bảo tồn bản văn hoá người Dao, Thanh Y Xã Bằng Cả 17 Quẩn thể Danh lam thắng cảnh Núi Mằn 18 Đền thờ Vua Lê Thái Tổ 19 Đền thờ Tiến sĩ Vũ Phi Hổ 20 Chùa Yên Mỹ 21 Bãi biển Bãi Cháy, cầu Bãi Cháy 22 Khu phố cổ, chợ đêm Bãi Cháy
Xã Thống Nhất Xã Lê Lợi Xã Lê Lợi Xã Lê Lợi Phường Bãi Cháy Phường Bãi Cháy
23
Phường Bãi Cháy
Khu vui chơi giải trí Sun World Hạ Long Complex 24 Cầu Tình Yêu 25 Khu BTTN Đồng Sơn - Kỳ Thượng 26 Đền Bạch Thạch 27 Chùa Thiên Quýt 28 Vườn cây ăn quả xã Sơn Dương
Phường Giếng Đáy Xã Đông Sơn Xã Thống Nhất Xã Thống Nhất Xã Sơn Dương
Nguồn: Trung tâm CCD, 2021
TP Hạ Long còn ban hành kế hoạch số 53/KH-UBND về Kích cầu và
phát triển du lịch TP Hạ Long, đặc biệt trong năm 2023 với mục tiêu và tầm
nhìn chiến lược cụ thể:
- Tập trung xây dựng và triển khai thực hiện đúng lộ trình, hiệu quả các
mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp phát triển ngành du lịch TP đề ra. Khẳng
định Hạ Long là điểm đến “An toàn - Thân thiện - Mến khách”, thu hút đông
đảo khách du lịch trong nước và quốc tế đến với TP.
- Tận dụng tối đa các hoạt động kích cầu du lịch, các sự kiện quy mô
lớn cấp Tỉnh, cấp Quốc gia và Quốc tế được tổ chức trên địa bàn TP, nhất là
các hoạt động trọng tâm để truyền thông, quảng bá hình ảnh mảnh đất, con
29
người, tài nguyên thiên nhiên, bản sắc văn hóa các dân tộc TP Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh ra thế giới.
- Phục hồi hoàn toàn ngành du lịch của TP sau ảnh hưởng của dịch
bệnh Covid-19.
- Phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu thu hút khách du lịch đến với TP Hạ
Long đạt 8,5 triệu lượt khách, doanh thu du lịch đạt 18,700 tỷ đồng; trong đó
năm 2023, Quý I đạt 1,4 triệu lượt khách, doanh thu 3.080 tỷ đồng; Quý II đạt
2,7 triệu lượt khách, doanh thu 5.940 tỷ đồng; Quý III đạt 2,7 triệu lượt
khách, doanh thu 5.940 tỷ đồng; Quý IV đạt 1,7 triệu lượt khách, doanh thu
3.740 tỷ đồng.
Như vậy, xác định du lịch là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn,
thời gian qua, TP Hạ Long đã có rất nhiều những chính sách kích cầu phát
triển du lịch; từng bước hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, dịch vụ du lịch đồng thời
quản lý, bảo vệ và phát huy du lịch.
2.2.2. Thực trạng thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở
thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
2.2.2.1. Xây dựng kế hoạch thực hiện chính sách
TP Hạ Long có vị trí chiến lược quan trọng ở vùng Đông Bắc, kết nối
các trung tâm kinh tế lớn như Hà Nội, Hải Phòng, là điểm kết nối giữa Cảng
nước sâu Cái Lân và cảng cửa khẩu Móng Cái. Hạ Long còn có đường bờ
biển kéo dài gần 50 km, rất thuận lợi cho du lịch và các dịch vụ hỗ trợ. Trong
những năm qua, ngành du lịch Quảng Ninh, đặc biệt là TP Hạ Long đã có
những bước phát triển đáng kể và đang phấn đấu trở thành trung tâm du lịch
quốc tế, điểm đến du lịch hàng đầu của Việt Nam. Chính từ những thuận lợi
đó, tỉnh Quảng Ninh nói chung, TP Hạ Long nói riêng đã xây dựng, ban hành
và tổ chức thực hiện hàng loạt các chính sách nhằm mục tiêu phát triển du
lịch của TP như đề án “Phát triển du lịch TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đến
năm 2025, định hướng đến năm 2030” của UBND thành phố Hạ Long; Kế
hoạch số 53/KH-UBND về Kích cầu và phát triển du lịch thành phố Hạ
30
Long… Đây là cơ sở nhằm định hướng phát triển du lịch TP trở thành ngành
kinh tế mũi nhọn và thúc đẩy các hoạt động du lịch theo hướng chuyên
nghiệp, bền vững, độc lạ và tiện ích của du lịch Hạ Long.
TP Hạ Long cũng đã chủ động trong việc tham mưu, phối hợp trên cơ
sở rà soát thực tiễn tình hình du lịch của TP để có những giải pháp thiết thực
đảm bảo kích cầu phát triển du lịch và tập trung xây dựng kế hoạch triển
khai thực hiện các nội dung về kích cầu phát triển du lịch…
Nhìn chung, TP Hạ Long đã chủ động xây dựng quy hoạch và thực
hiện các chính sách kích cầu phát triển du lịch. Quy hoạch được thành phố
triển khai bằng tất cả các công cụ chính sách, nội dung kế hoạch thực hiện
quy định cụ thể nội dung thực hiện, đơn vị chủ trì, đơn vị phối hợp và thời
gian hoàn thành; việc lập quy hoạch không chỉ tuân thủ quy định của pháp
luật, mà còn cân nhắc, điều chỉnh tùy theo tình hình thực tế của thành phố,
để thích ứng với tình hình du lịch hiện nay, nhất là trong giai đoạn sau phục
hồi. Dịch Covid-19 đảm bảo tính hợp lý, khả thi trong tổ chức thực hiện
chính sách; từ đó hình thành sự chủ động trong chỉ đạo, điều hành, đảm bảo
tính kịp thời, thống nhất trong triển khai nội dung chính sách, đáp ứng yêu
cầu tiến độ, chủ động triển khai các nguồn lực, nguồn lực (kinh phí du lịch,
cơ sở vật chất, loại hình, sản phẩm, dịch vụ du lịch) và thực hiện có hiệu quả
các chính sách kích cầu phát triển du lịch của TP.
2.2.2.2. Phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách
Tỉnh Quảng Ninh đã quán triệt, chỉ đạo, trên cơ sở đó, TP Hạ Long
cũng đã triển khai, phổ biến các quy định, thực hiện các văn bản hướng dẫn
về chính sách kích cầu phát triển du lịch TP Hạ Long. TP đã xây dựng nội
dung quảng bá, phổ biến chính sách phù hợp với tình hình thực tế để phổ
biến đến các đối tượng thực hiện chính sách. Công tác tuyên truyền, vận
động chính sách được thực hiện dưới nhiều hình thức như sử dụng các cổng
thông tin điện tử tại Hạ Long, đưa thông tin nội dung chính sách đến đối
tượng mục tiêu thông qua website, băng rôn, v.v. Nhân sự truyền thông, phổ
31
biến rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng, nền tảng kỹ thuật số
trong và ngoài nước, tổ chức truyền thông và thực hiện quảng bá một cách
phù hợp và hiệu quả nhất.
UBND TP Hạ Long quán triệt sâu sắc các văn bản, kế hoạch, chỉ đạo
các đơn vị trực thuộc TP Hạ Long xúc tiến các đề án, quyết định, công văn đề
án của Nhà nước nhằm thúc đẩy phát triển du lịch TP Hạ Long. Đầu tư ứng
dụng công nghệ cao cho hoạt động xúc tiến du lịch, tận dụng hiệu quả công
nghệ thông tin và truyền thông. Tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xúc
tiến du lịch tại thị trường trong và ngoài nước. Tăng cường giới thiệu về du
lịch tại các hội thảo chuyên đề như: Hạ Long tham dự hội thảo “Du lịch Việt
Nam - cơ hội và thách thức hè 2022”, hội chợ xúc tiến quảng bá các sản phẩm
du lịch trong nước và quốc tế như hội chợ OCOP tổ chức 2 lần trong năm
nhằm quảng bá đặc trưng du lịch các vùng miền, đặc biệt chú trọng để việc
quảng bá, xúc tiến du lịch, liên kết du lịch ở nước ngoài.
2.2.2.3. Phân công, phối hợp thực hiện chính sách
Việc phân công, phối hợp thực hiện chính sách kích cầu phát triển du
lịch TP Hạ Long chủ yếu là thực hiện đối với các đơn vị trong địa bàn thành
phố, mang tính chất phối hợp theo lĩnh vực, ngành theo chức năng nhiệm vụ
được giao cũng như sự phân công. Nhìn chung sự phân công, quản lý phối
hợp trong quá trình thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch tại TP Hạ
Long tương đối rõ ràng, không có sự chồng chéo, giao thoa. Các cơ quan với
vai trò báo cáo, tham mưu cho các cấp chính quyền TP về phương án phát
triển du lịch thì sẽ chịu trách nhiệm chính trong việc hướng dẫn UBND các
xã/phường trong việc nắm giữ thông tin, quản lý và giám sát hoạt động du
lịch; Đối với công tác quản lý cộng đồng; Đối với công tác quản lý các tổ
chức xã hội, doanh nghiệp du lịch, nên có các hình thức liên doanh, liên kết
chuyên nghiệp để gia tăng hiệu quả thu hút vốn đầu tư và rút ngắn tiến độ
phát triển các sản phẩm du lịch… Trong đó, định hướng hợp tác với các công
ty du lịch chuyên nghiệp, có nguyên tắc phát triển phù hợp với hướng đi bền
32
vững của thành phố như bảo tồn và phát huy giá trị của Di sản, sản phẩm nghỉ
dưỡng cao cấp, kinh tế đêm, vui chơi giải trí, sản phẩm thân thiện môi trường,
phát huy bản sắc truyền thống và gia tăng lợi ích cộng đồng... cũng được tăng
cường phối hợp thực hiện.
2.2.2.4. Đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách
Việc giám sát, kiểm tra, giám sát các chính sách kích cầu phát triển du
lịch là rất quan trọng đối với các cơ quan chính quyền TP Hạ Long. Với việc
tổ chức, thực hiện chủ trương, hàng năm, thành phố xây dựng kế hoạch kiểm
tra, giám sát và trên cơ sở kế hoạch kiểm tra của Tỉnh ủy Quảng Ninh, kiểm
tra, đôn đốc các đơn vị trực thuộc thực hiện chủ trương.
Quá trình đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách sẽ
góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách kích cầu phát triển du
lịch của TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Sai lầm không để xảy ra những
điều đáng tiếc trong quá trình thực thi chính sách. Đặc biệt về chính sách
của tỉnh, sở, ngành, nhất là TP Hạ Long cũng cần chủ động đề xuất các
chương trình kích cầu, hỗ trợ, như hỗ trợ doanh nghiệp du lịch, tổ chức,
đơn vị cung cấp dịch vụ, sản phẩm du lịch...từ đó tạo động lực thúc đẩy
phát triển du lịch của TP góp phần phát triển kinh tế - xã hội của TP nói
riêng và toàn tỉnh Quảng Ninh nói chung.
2.2.2.5. Tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm việc thực hiện chính sách
Sau quá trình tổ chức triển khai và thực hiện chính sách kích cầu phát
triển du lịch tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh cùng với các đơn vị phối hợp,
trong đó có Thành ủy, các Sở, ban ngành... cần phải tổ chức tổng kết, đánh
giá rút kinh nghiệm việc thực hiện chính sách và đề xuất phương hướng,
nhiệm vụ cho thời gian tiếp theo. Bên cạnh đó, trên cơ sở những khó khăn,
vướng mắc của các đơn vị khi triển khai thực hiện nhiệm vụ để đưa ra những
giải pháp hướng tới mục tiêu của chính sách kích cầu phát triển du lịch của
TP Hạ Long trong những năm tiếp theo.
2.3. Đánh giá thực trạng thực hiện chính sách kích cầu phát triển
du lịch tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh
2.3.1. Những kết quả đạt được
33
Qua thời gian triển khai thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch
tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Hạ Long đã đạt được những kết quả đáng
khích lệ, cụ thể như sau:
- Một là, chủ động xây dựng và kế hoạch thực hiện chính sách kích cầu
du lịch TP Hạ Long đã cụ thể hóa mục tiêu và lựa chọn công cụ chính sách
thực hiện; là cơ sở để thực hiện đồng thời, thống nhất giữa kích cầu và phát
triển du lịch đô thị, có lợi cho chủ động Phân bổ nguồn lực để triển khai hiệu
quả các bước tiếp theo (ngân sách, nhân lực, trang thiết bị…).
- Hai là, công tác phổ biến, tuyên truyền chính sách được quan tâm,
thực hiện công khai với nhiều hình thức đa dạng. Việc này giúp kích cầu phát
triển du lịch tại TP Hạ Long dễ dàng được tiếp cận và nắm bắt tốt, là cơ sở
cho việc thực hiện có hiệu quả các nội dung chính sách. Thông qua hoạt động
tuyên truyền, phổ biến chính sách các nội dung kích cầu phát triển du lịch tại
TP Hạ Long đã được triển khai thực hiện.
- Ba là, nhiệm vụ phối hợp thực hiện chính sách được TP Hạ Long đã
phân công cụ thể theo nhiệm vụ chức năng, không có sự chồng chéo giữa các
đơn vị. Khi TP Hạ Long tổ chức, triển khai các nội dung thúc đẩy phát triển
du lịch, thành phố thực hiện cơ chế phối hợp liên ngành theo nguyên tắc một
đơn vị chủ trì, đơn vị phối hợp. với các lĩnh vực được phân công.
- Bốn là, công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện kích cầu
phát triển du lịch tại TP Hạ Long được thực hiện định kỳ đã góp phần nâng
cao hiệu quả thực hiện chính sách; thông qua kiểm tra, giám sát đã giúp các
đơn vị được phân công thực hiện khắc phục những hạn chế, tồn tại trong việc
triển khai thực hiện các nội dung chính sách, tránh lãng phí thời gian và nguồn
lực, đảm bảo các mục tiêu của kích cầu phát triển du lịch tại TP Hạ Long.
- Năm là, công tác tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm được TP Hạ
Long đặc biệt quan tâm. Nhìn chung, việc tổng kết, đánh giá đã giúp TP rà
soát, đánh giá việc tổ chức thực hiện kích cầu phát triển du lịch tại TP; qua đó
tiếp tục phát huy những mặt làm tốt và khắc phục những tồn tại, hạn chế để
đẩy mạnh hiệu quả thực hiện chính sách. Bên cạnh đó, TP kịp thời đề xuất
những kiến nghị những giải pháp thực hiện chính sách có hiệu quả hơn.
Tóm lại, việc thực hiện chính sách sẽ giúp tạo ra các sản phẩm và loại
34
hình du lịch mới gắn với những thế mạnh của TP, qua đó góp phần quan trọng
trong phát triển kinh tế xã hội. Nguồn thu từ các hoạt động du lịch trực tiếp
đóng góp vào ngân sách của TP, đồng thời sẽ tạo đà kích thích các ngành kinh
tế khác phát triển như công nghiệp xây dựng, công nghiệp chế biến, thương
mại dịch vụ, vận chuyển.
Với những lợi thế rất lớn về vị trí địa lý, cảnh quan thiên nhiên, văn hóa
dân tộc, văn hóa lịch sử nên TP Hạ Long ngày càng khẳng định được vị thế là
một trong những trung tâm du lịch lớn nhất của Việt Nam trong những năm
qua và giai đoạn tới. Theo báo cáo tổng kết hoạt động du lịch TP Hạ Long
giai đoạn 2016 - 2020, số lượt khách đạt 43,1 triệu lượt, trong đó khách quốc
tế đạt 16,8 triệu lượt chiếm hơn 1/3 tổng lượng khách trong giai đoạn. Tổng
mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ đạt 215.896 tỉ đồng. Tổng doanh thu du lịch từ
khách sạn, nhà hàng đạt 75.404 tỉ đồng. Đặc biệt, năm 2019 có thể nói là năm
thành công nhất với ngành du lịch dịch vụ của tỉnh Quảng Ninh nói chung và
của TP Hạ Long nói riêng. Theo số liệu thống kê, trong năm 2019 tổng mức
bán lẻ hàng hóa và dịch vụ đạt 50.034 tỉ, tổng lượt khách tham quan đến Hạ
Long 11,9 triệu lượt, trong đó khách quốc tế 4,3 triệu lượt chiếm hơn 35 %
tổng lượng khách.
Bảng 2: Thống kê lượng khách đến TP Hạ Long giai đoạn 2018 - 2022
TT Thời gian Lượt khách (Triệu người) Khách quốc tế Nguồn thu từ du lịch, khách sạn, nhà hàng (tỷ đồng)
1 2018 9,6 3,6 17.200
2 2019 11,9 4,3 23.800
3 2020 4,2 0,5 9.867
4 2021 3,7 0,3 7.067
5 2022 8,2 3,4 17.599
Nguồn: Phòng văn hóa thông tin TP Hạ Long
Bên cạnh đó, với lượng khách du lịch như hiện tại và xu thế phát triển
DLST văn hóa, du lịch biển, DLCĐ đang phát triển mạnh ở TP. Hoạt động du
lịch phát triển đã tạo việc làm thường xuyên và thu nhập cao hơn cho người
lao động tại TP. Lao động trực tiếp là người dân địa phương trên 200.000
35
người, tỷ lệ lao động qua đào tạo trên 95%. Thu hút ít nhất 100 nhà đầu tư
tiềm năng vào hoạt động du lịch của TP, xác định Hạ Long là trung tâm du
lịch sinh thái - văn hoá - nghỉ dưỡng của Việt Nam, khu vực và quốc tế.
Bảng 3: Kết quả kinh doanh du lịch vịnh Hạ Long giai đoạn 2018 - 2022
2018 2019 2020 2021 2022
4,15 4,4 1,5 1.4 5.5
1.134 1.237 232 250 1.212 Tổng số lượng khách tham quan vịnh Hạ Long (triệu lượt) Tổng thu từ du lịch tham quan vịnh Hạ Long (tỷ VNĐ)
Nguồn: Ban Quản lý vịnh Hạ Long
Mặt khác các hoạt động du lịch đã góp phần tăng nguồn thuế cho địa
phương và thúc đẩy hoạt động kinh tế chung của TP, đặc biệt là các hoạt động
dịch vụ du lịch. Nhìn vào những con số biết nói trên có thể thấy, những chính
sách kích cầu phát triển du lịch Hạ Long đã đạt được nhiều kết quả đạt được;
làm cho du lịch Hạ Long - Quảng Ninh đã trở lại sự nhộn nhịp, sôi động, hấp
dẫn vốn có với sản phẩm du lịch mới mẻ, chất lượng dịch vụ được nâng cao.
Bảng 4: Lượng khách nội địa và quốc tế đến thành phố Hạ Long
giai đoạn 2016 - 2020 (Đvt: Triệu lượt)
Tiêu biểu hơn nữa là vào năm 2022, TP Hạ Long đã đón hơn 7,1 triệu
lượt du khách, tăng 1,5 lần bằng 4,4 lần so với cùng kỳ năm 2021. Ngành Du
lịch của TP Hạ Long đã có sự hồi phục mạnh mẽ. Điều này cũng là nhờ vào
việc TP Hạ Long đã triển khai nhiều giải pháp kích cầu du lịch, nâng cao chất
36
lượng dịch vụ và tăng cường quản lý môi trường kinh doanh du lịch để thu
hút khách du lịch đến với Hạ Long ngày càng nhiều hơn, góp phần phát triển
kinh tế du lịch của TP.
2.3.2. Những tồn tại, hạn chế
Việc xây dựng triển khai chính sách kích cầu phát triển du lịch ở TP Hạ
Long, tỉnh Quảng Ninh rất chi tiết, cụ thể và đã có nhiều chính sách được ban
hành. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách kích cầu phát
triển du lịch ở TP Hạ Long vẫn còn tồn tại một vài hạn chế trong công tác phổ
biến, tuyên truyền thực hiện chính sách; công tác phân công, phối hợp thực
hiện chính sách; công tác đôn đốc kiểm tra, giám sát; công tác tổng kết, đánh
giá rút kinh nghiệm thực hiện chính sách. Cụ thể như:
- Công tác phổ biến, tuyên truyền thực hiện chính sách: Do trình độ
chuyên môn của viên chức còn thấp; khả năng tiếp cận với thông tin hạn chế
hoặc nhận thức không đầy đủ, còn lúng túng trong triển khai thực hiện chính
sách kích cầu phát triển du lịch ở TP Hạ Long. Thêm vào đó, công tác phản
hồi thông tin, trao đổi, sự phối hợp với các tổ chức đoàn thể và công tác tuyên
truyền trong cộng đồng về chính sách kích cầu phát triển du lịch ở TP Hạ
Long còn mờ nhạt dẫn tới hiệu quả thực hiện chính sách chưa cao.
- Công tác phân công, phối hợp thực hiện chính sách: Công tác phối
hợp triển khai thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở TP Hạ Long
hiệu quả còn chưa cao, chủ yếu là trao đổi qua điện thoại, email; kết quả thực
hiện chính sách còn chậm ảnh hưởng đến tiến độ chung của TP.
- Công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách: Việc
kiểm tra tình hình thực hiện chính sách đối với các đơn vị trực thuộc còn phụ
thuộc vào một số yếu tố nên kết quả thực hiện chính sách bị ảnh hưởng; Thậm
chí có thể dẫn tới có thể việc thực hiện sai chính sách mà không bị phát hiện
và xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, một số đơn vị công tác đôn đốc, kiểm tra,
giám sát cũng chưa được chú trọng và thực hiện thường xuyên nên hiệu quả
thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở TP Hạ Long không cao, vẫn
còn những sai sót xảy ra tới mục tiêu phát triển du lịch TP.
37
- Công tác tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm: Không có nhiều thời
gian để bàn về nội dung chính sách kích cầu phát triển du lịch TP Hạ Long,
chỉ là vấn đề chung chung, chưa có định hướng. Về chi tiết, việc thực hiện các
giải pháp chính sách có thể ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện. Do thiếu thông
tin đáng tin cậy về quá trình thực hiện chính sách và các nội dung, biện pháp
cần bổ sung, hoàn thiện trong quá trình thực hiện chính sách nên khó đánh giá
kết quả thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch tại TP.
Những hạn chế trong tổ chức thực hiện chính sách kích cầu phát triển
du lịch ở TP Hạ Long đã ảnh hưởng mục tiêu phát triển du lịch của TP nói riêng
và tỉnh Quảng Ninh nói chung. Điều này cũng dẫn đến một số tồn tại của TP Hạ
Long về kích cầu phát triển du lịch như: (1) Phát triển chưa tương xứng với tiềm
năng: Các loại hình, sản phẩm du lịch của TP Hạ Long phát triển nhanh nhưng
chưa có trọng tâm nổi bật, thiếu bền vững, và lâu dài. Phát triển du lịch vẫn tập
trung ở một số khu vực trọng điểm tại trung tâm thành phố, chủ yếu là du lịch
biển đảo, mang nặng tính thời vụ, tài nguyên du lịch chưa phát huy hết. Vì vậy,
để phát triển du lịch hài hòa và bền vững, Hạ Long cần chia du lịch thành các
vùng, mỗi vùng sẽ có các danh lam thắng cảnh, điểm du lịch chính để kết nối
các điểm du lịch trong vùng. Có như vậy phát triển du lịch mới tương xứng
với tiềm năng của Hạ Long và Quảng Ninh. (2) Tính mùa vụ trong hoạt động
du lịch: Khách du lịch thường đến Hạ Long vào các thời điểm mùa hè với các
hoạt động du lịch biển, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch MICE. Vào các thời gian
còn lại trong năm lượng khách giảm dẫn đến việc kinh doanh các dịch vụ du
lịch không kéo dài và chưa mang lại hiệu quả cao. Vì vậy, trong thời gian tới
nhằm giữ chân du khách đến với Hạ Long lâu hơn và nhiều thời điểm trong
năm hơn, việc hình thành các điểm du lịch, loại hình du lịch mới cần phải
được nghiên cứu và đầu tư phát triển đặc biệt sau khi Hạ Long được mở rộng
về phía Bắc. (3) Nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao còn hạn chế: Nguồn
lao động chất lượng cao có khả năng đáp ứng dịch vụ đẳng cấp thế giới còn
hạn chế. Nguyên nhân do lực lượng lao động du lịch chủ chưa được đào tạo
chuyên nghiệp với môi trường dịch vụ đẳng cấp quốc tế như các khu resort,
38
nghỉ dưỡng 5 sao, môi trường dịch vụ ở các tập đoàn quốc tế lớn. Hiện nay,
mới chỉ đáp ứng được cơ bản các loại hình du lịch thông thường và chủ yếu là
khách phổ thông. Do đó, việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cần
được tính đến và đưa vào chiến lược phát triển du lịch của Hạ Long. (4) Sản
phẩm du lịch thiếu tính liên kết, chưa mang tính đột phá: Tính kết nối hình
thành sản phẩm, tuyến du lịch đặc thù giữa du lịch biển đảo và du lịch vùng
núi của TP chưa cao. Phần đông du khách đều lựa chọn trải nghiệm và sử
dụng các dịch vụ du lịch gắn với du lịch biển đảo và vịnh Hạ Long, mà ít có
khách du lịch tham gia vào các sản phẩm DLCĐ, DLST... (5) Các giá trị văn
hoá truyền thống của các dân tộc thiểu số bị mai một: Phát triển du lịch đặc
biệt tại các khu vực vùng núi của TP chưa được quan tâm, chú trọng, do vậy
nhiều giá trị văn hoá của cộng đồng người Dao, người Tày, người Sán Dìu,…
đang đứng trước nguy cơ bị mai một dần do công tác bảo tồn các giá trị văn
hoá còn nhiều hạn chế và chưa gắn được với phát triển DLCĐ. Do đó, trong
giai đoạn tới phát triển du lịch sẽ là chìa khoá quan trọng trong bảo tồn các
giá trị văn hoá cộng đồng các dân tộc ở TP Hạ Long thông qua việc kết nối và
hình thành nên các điểm DLCĐ, các tuyến du lịch đặc trưng gắn với bảo tồn
văn hóa dân tộc trên địa bàn TP. (6) Quản lý du lịch còn hạn chế: Công tác
quản lý du lịch ở TP Hạ Long còn bất cập, đặc biệt là công tác quản lý sức tải
và bảo vệ môi trường. Lượng chất thải (nước thải, rác thải) từ các khu du lịch
tương đối lớn trong khi công suất xử lý của các nhà máy trên địa bàn thành
phố chưa đáp ứng được dẫn đến ô nghiễm môi trường. Theo một số tài liệu và
nghiên cứu cho thấy môi trường không khí, nước ngầm, nước biển ven bờ của
TP trong những năm gần đây đã có dấu hiệu bị ỗ nhiễm, đặc biệt là môi
trường nước trong khu vực Di sản Vịnh Hạ Long. (7) Công tác xúc tiến,
quảng bá chưa thực sự hiệu quả: Hoạt động xúc tiến và quảng bá du lịch của
TP Hạ Long đã được quan tâm, chú trọng, tuy nhiên công tác xúc tiến, quảng
bá còn chưa thực sự chuyên nghiệp, chưa tiếp cận được rộng rãi đến công
chúng trong và ngoài nước. Các chương trình xúc tiến, quảng bá được tổ chức
rộng rãi nhưng chưa đạt hiệu quả cao nhất, kinh phí dành cho công tác này
39
còn hạn hẹp, chưa xác định một cách rõ ràng các đối tượng khách hàng mục
tiêu cho thị trường du lịch của TP. (8) Sự phát triển không đồng đều trong hạ
tầng giao thông và hạ tầng du lịch: Tại các khu vực vùng núi phía Bắc TP, hệ
thống giao thông và hạ tầng du lịch chưa thực sự được đầu tư, phát triển điều
này dẫn đến việc mất cân bằng trong phát triển đồng bộ hạ tầng giao thông và
hạ tầng du lịch chung của TP. Các tuyến đường giao thông kết nối các xã
vùng núi còn chưa được đầu tư, nâng cấp, mất nhiều thời gian di chuyển, bên
cạnh đó là hệ thống cơ sở lưu trú (khách sạn, nhà nghỉ,...), cơ sở ăn uống (nhà
hàng, quán ăn,…) chưa thực sự phát triển tại khu vực vùng núi phía Bắc TP.
Hạ tầng cây xanh, bãi đỗ xe, hệ thống nhà vệ sinh công cộng chưa được quan
tâm, đầu tư. (9) Việc ứng dụng công nghệ thông tin/Chuyển đổi số trong du
lịch chưa hiệu quả: Việc ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong du lịch
của TP Hạ Long chưa thực sự hiệu quả, do nhiều nguyên nhân khách quan và
chủ quan, điều này cần được TP nghiên cứu cải thiện trong tương lai để góp
phần xây dựng đô thị du lịch và dịch vụ hiện đại, thông minh…
Như vậy có thể thấy rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình
tổ chức thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở Hạ Long vẫn còn
một vài bất cập. Đây chính là yêu cầu đặt ra để cho TP Hạ Long sẽ phải có kế
hoạch xây dựng và ban hành những chính sách kịp thời góp phần kích cầu
phát triển du lịch Hạ Long thời gian tới.
2.3.3. Nguyên nhân
Việc tổ chức thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở TP Hạ
Long bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn rất nhiều vấn đề đặt ra;
Những vấn đề bất cập đó xuất phát từ những lý do sau đây:
- Hệ thống văn bản pháp lý thúc đẩy phát triển du lịch tuy đã từng bước
được hoàn thiện nhưng vẫn còn một số bất cập. Các quy định, thông báo, nghị
định hướng dẫn thi hành chính sách phải trải qua nhiều thủ tục phê duyệt theo
quy định khi cần điều chỉnh dẫn đến độ trễ trong triển khai thực tế.
- Trong công tác phổ biến, tuyên truyền chính sách: Do nhận thức của
một số lãnh đạo TP và các đơn vị trực thuộc về chính sách kích cầu phát triển
40
du lịch ở TP Hạ Long chưa đầy đủ, toàn diện; chưa quan tâm chỉ đạo tổ chức
tốt các hoạt động tuyên truyền, phổ biến chính sách nên dẫn đến chủ quan, đại
khái trong vấn đề tổ chức thực hiện chính sách trên thực tế.
- Công tác phối hợp giữa các đơn vị trong TP còn chưa chặt chẽ dẫn tới
tình trạng “chờ” hướng dẫn; do vậy việc cụ thể hóa các chính sách kích cầu
phát triển du lịch ở TP Hạ Long và các chủ trương liên quan còn chậm hoặc
xây dựng văn bản cụ thể hóa chưa thật sự phù hợp với thực tiễn chính sách
kích cầu phát triển du lịch ở TP.
- Công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách chưa
được thường xuyên dẫn đến các khó khăn, vướng mắc không được giải quyết
kịp thời khi thực hiện chính sách.
- Hiệu quả của công tác tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm trong quá
trình thực hiện chính sách chưa cao dẫn đến sai sót trong công tác thực hiện
các nội dung chính sách và mục tiêu chính sách chính sách kích cầu phát triển
du lịch ở TP.
- Năng lực của các tổ chức, cá nhân thực hiện và tham mưu trực tiếp
thực hiện chính sách chưa đồng đều, chưa đánh giá đầy đủ các yếu tố tác động
đến việc xây dựng kế hoạch thực hiện các yếu tố kích thích phát triển du lịch.
tại TP. Hạ Long. Điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng và tiến
độ thực hiện chính sách, gây lãng phí nguồn lực và không đạt được mục tiêu
của chính sách là kích thích phát triển du lịch TP.
Trong bối cảnh hiện nay, TP Hạ Long cũng đang phải đối mặt với
nhiều thách thức, khó khăn trong phát triển ngành du lịch:
- Sức ép trong phát triển du lịch: Phát triển kinh tế du lịch nhanh và
nóng vội sẽ gây nên nhiều sức ép đến môi trường, xã hội, đe doạ đến các giá
trị của di sản thiên nhiên, các giá trị văn hoá cộng đồng. Phát triển du lịch
cũng sẽ kéo theo cơ cấu nguồn lực và dân số thành thị tăng nhanh dẫn đến các
hoạt động khai thác, xây dựng các công trình diễn ra ồ ạt gây mất cảnh quan,
ảnh hưởng đến kết cấu của địa hình, cảnh quan và môi trường chung của Hạ
Long và cũng ảnh hưởng không hề nhỏ đến hình ảnh du lịch của TP.
41
- Dịch bệnh: Dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp khiến hoạt động
du lịch trên cả thế giới bị hạn chế và TP Hạ Long cũng chịu những ảnh hưởng
không hề nhỏ trong kinh doanh du lịch. Trong năm 2021, nhiều nhà hàng,
khách sạn bị phá sản, người lao động mất việc làm, gây nên nhiều hệ quả tiêu
cực đến đời sống xã hội của người dân TP. Bởi vậy, việc thực hiện chính sách
kích cầu phát triển du lịch ở TP Hạ Long thời gian tới là cấp thiết.
- Biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến hoạt động sống và
quá trình sinh trưởng của nhiều loài động vật cũng đặt ra thách thức trong
công tác bảo vệ di sản thiên nhiên Vịnh Hạ Long trước sự tác động của thiên
tai, thời tiết. Biến đổi khí hậu có thể làm thay đổi và phá hủy mọi thứ nếu
chúng ta không chuẩn bị và đề phòng nhằm có giải pháp ứng phó và thích ứng
phù hợp. Do đó, việc nghiên cứu và đưa ra các giải pháp nhằm thích ứng với
biến đổi khí hậu trong ngành du lịch của Hạ Long cũng cần được tính toán và
thực hiện nhằm ứng phó với hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, nhiệt độ
tăng, nước biển dâng. Việc đưa ra các giải pháp phù hợp và những cảnh báo
kịp thời giúp đảm bảo an toàn cho du khách cũng như giảm thiểu được nhưng
tác động không mong muốn từ biến đổi khí hậu tới hoạt động du lịch và cuộc
sống của người dân Hạ Long.
- Bị cạnh tranh bởi các điểm du lịch hấp dẫn khác: Việc bị cạnh tranh
trong du lịch ở tại điểm đến là khá phổ biến, điều này đặt ra bài toán xây dựng
các sản phẩm và dịch vụ hay thương hiệu du lịch Hạ Long cần có tính cạnh
tranh cao, các loại hình, sản phẩm du lịch hấp dẫn không chỉ trong nước và có
khả năng cạnh tranh với các điểm đến khác trong khu vực Đông Nam Á và
42
trên thế giới.
Tiểu kết chương 2
Chương 2 tập trung khái quát đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội, tình
hình du lịch ở thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh và đánh giá thực trạng
quá trình thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở TP Hạ Long.
Trong đó, có đánh giá chung về kết quả đạt được và chưa đạt được cũng như
nguyên nhân của những tồn tại trong quá trình thực hiện chính sách kích cầu
phát triển du lịch tại TP Hạ Long. Đây là những căn cứ để đưa ra những giải
pháp cho quá trình thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch trong
43
chương 3 được hiệu quả và phù hợp hơn.
Chương 3:
MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
KÍCH CẦU PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ HẠ LONG,
TỈNH QUẢNG NINH
3.1. Đổi mới nhận thức, ý nghĩa tầm quan trọng của việc thực hiện
chính sách kích cầu phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long
Du lịch là một ngành kinh tế có vị trí ngày càng quan trọng đối với sự
phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung, tỉnh Quảng Ninh nói riêng,
đặc biệt là TP Hạ Long, một trong những địa phương có lợi thế rất lớn để phát
triển du lịch. Kích cầu và phát triển du lịch đem lại nguồn thu cho ngân sách
quốc gia, ngân sách tỉnh, TP. Hạ Long do du lịch phát triển giúp tăng vốn đầu
tư và xuất khẩu hàng hóa tại chỗ, có tác động tích cực đến nền kinh tế. Phát
triển các ngành kinh tế có liên quan. Ngoài ra, du lịch góp phần thực hiện
chính sách xóa đói, giảm nghèo, tạo nhiều cơ hội việc làm và mang lại thu
nhập thường xuyên cho người lao động ở nhiều vùng khác nhau.
Đối với TP Hạ Long, ngành du lịch được xem như là một trong những
ngành kinh tế mũi nhọn, được chú trọng đầu tư, không ngừng phát triển và có
những đóng góp tích cực vào nền kinh tế của tỉnh Quảng Ninh. Kinh tế của
tỉnh Quảng Ninh, của TP Hạ Long đã có nhiều thay đổi đáng kể trên hầu hết
các lĩnh vực từ nông nghiệp đến công nghiệp và du lịch. Khách du lịch đến
với Hạ Long ngày càng đông, các điểm du lịch được khai thác và mở rộng
hoạt động kinh doanh, các sản phẩm du lịch mới được TP quan tâm mở rộng
để kích cầu phát triển du lịch ngày càng nhiều hơn nữa.
Từ những căn cứ trên, có thể thấy tầm quan trọng của việc cần phải xây
dựng một chính sách hợp lý để kích cầu phát triển du lịch ở TP Hạ Long trong
những năm tới đây; đặc biệt là việc tổ chức thực hiện chính sách này trong
thực tiễn để đạt được mục tiêu đề ra. Chính bởi thế, việc nâng cao nhận thức
44
của các cấp các ngành, của các cán bộ công chức, viên chức trong các cơ quan
thuộc và trực thuộc TP Hạ Long, người dân địa phương cần phải nâng cao
nhận thức về tầm quan trọng của việc thực hiện chính sách kích cầu phát triển
du lịch ở TP Hạ Long. Được sự quan tâm từ cấp Trung ương, cấp tỉnh Quảng
Ninh, tỉnh Quảng Ninh cũng đã thể hiện sự quyết tâm cao trong một số văn
bản như: Quyết định số 1481/QĐ-UBND ngày 04/7/2014 về phê duyệt quy
hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn
đến năm 2030; Quyết định số 1419/QĐ-UBND ngày 04/07/2014 phê duyệt đề
án phát triển sản phẩm du lịch tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, định hướng
đến năm 2030; Quyết định số 4839/QĐ-UBND ngày 29/12/2020 về việc Phê
duyệt Đề án Phát triển du lịch cộng đồng bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng
Ninh;… Theo đó, TP Hạ Long cũng đã triển khai và thực hiện Nghị Quyết số
56/NQ-HĐND ngày 22/12/2020 của Hội đồng nhân dân TP Hạ Long về việc
phê chuẩn kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội TP Hạ Long 5 năm giai đoạn
2021 - 2025; Đề án quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Thành phố
Hạ Long đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong đây cũng có đề cập
đến nhiệm vụ kích cầu phát triển du lịch TP trong thời gian tới. Thực hiện Kết
luận số 705-KL/TU, ngày 10/10/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ Thành
phố về phát triển du lịch thành phố Hạ Long đến năm 2025, tầm nhìn đến năm
2030; Thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TU ngày 14/12/2022 của Thành ủy về
phương hướng, nhiệm vụ năm 2023; Nghị quyết số 96/NQ-HĐND ngày
20/12/2022 về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; Kế hoạch số
422/KH-UBND ngày 30/12/2022 của UBND Thành phố về phát triển kinh tế
- xã hội năm 2023; UBND thành phố xây dựng kế hoạch kích cầu và phát
triển du lịch thành phố Hạ Long năm 2023 với các nội dung: (1) Về quản lý
quy hoạch, phát triển hạ tầng phục vụ du lịch. (2) Về truyền thông, quảng bá.
(3) Về tổ chức các sự kiện kích cầu trọng tâm. (4) Về một số mô hình, sản
phẩm, điểm du lịch mới. (5) Chuyển đổi số trong du lịch. (6) Nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực du lịch… Như vậy, có thể thấy rằng, để thực hiện được
45
giải pháp này, rất cần phải huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị,
người dân và du khách; sự tham gia chủ động, tích cực của các doanh nghiệp
kinh doanh dịch vụ, du lịch trên địa bàn TP. Các hoạt động, chương trình
hành động phải cụ thể; phân công rõ trách nhiệm của từng phòng, ban, đơn vị,
UBND các xã, phường; thường xuyên kiểm đếm, rà soát, điều chỉnh để phù
hợp với thực tiễn, yêu cầu đặt ra.
3.2. Hoàn thiện các bước trong quy trình thực hiện chính sách kích
cầu phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long
Hoàn thiện các bước trong quy trình thực hiện chính sách kích cầu
phát triển du lịch ở TP Hạ Long cũng là một giải pháp rất quan trọng, để thực
hiện được giải pháp này, cần phải thực hiện đồng bộ những nội dung sau:
Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chính sách kích cầu phát triển du
lịch TP Hạ Long đến toàn thể các cơ quan, cán bộ và người dân của TP để
thấy được sự quan trọng và cần thiết thực hiện chính sách này; đặc biệt là
cần phải thực hiện thường xuyên, liên tục và đồng bộ; thực hiện công khai
chính sách để cùng biết, cùng bàn, thực hiện và kiểm tra chính sách; Như
vậy, rất cần phải huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, người dân
và du khách, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, du lịch trên địa bàn TP.
Cần thường xuyên mở các lớp tập huấn, tuyên truyền, tọa đàm bàn về
các giải pháp và phân công chính sách. Cụ thể, về truyền thông, quảng bá:
Xây dựng bản đồ ẩm thực Hạ Long (food tour); Xây dựng bản đồ du lịch TP
Hạ Long; Biên tập, cập nhật, điều chỉnh cuốn Cẩm nang du lịch TP Hạ Long;
Hoàn thành Clip truyền thông giới thiệu về du lịch TP Hạ Long; Tham gia các
hội thảo, hội chợ để giới thiệu, quảng bá du lịch TP; Tăng cường viết các tin,
bài, hình ảnh để truyền thông du lịch TP trên các nền tảng mạng xã hội, Cổng
thông tin điện tử TP...
Đẩy mạnh liên kết ở các khu vực trong và ngoài tỉnh ở các ngành du
lịch và các ngành khác của TP Hạ Long. Theo xu hướng tăng cường đổi mới
hoạt động khuyến mãi, quảng cáo, từng bước phát triển mới của thị trường đã
46
dần hình thành bộ nhận diện thương hiệu của Du lịch Hạ Long.
Tăng cường nắm bắt nguyện vọng, lợi ích của người dân và du khách,
các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, du lịch trên địa bàn TP trong xây dựng
và thực hiện chính sách; qua đó cần phải cụ thể hóa bằng các chương trình
hành động, các kế hoạch thực hiện; ban hành các văn bản hướng dẫn thực
hiện chính sách; xây dựng các đề án, dự án về nội dung của kích cầu phát
triển du lịch TP.
Ngoài ra, tỉnh Quảng Ninh nói chung, TP Hạ Long nói riêng cần phải
tổ chức thực hiện một cách khoa học, hợp lý, phân công trách nhiệm cụ thể
cho các tổ chức, cá nhân liên quan; xác định người chịu trách nhiệm chính
và những người tham gia phối hợp trong quá trình tổ chức thực hiện kích
cầu phát triển du lịch TP Hạ Long. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra,
giám sát về tiến độ, hiệu quả thực hiện chính sách.
Đẩy mạnh công tác tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm trong quá trình
thực hiện kích cầu phát triển du lịch TP Hạ Long, qua đó nâng cao năng lực
thực hiện chính sách cho các đơn vị, kịp thời giải quyết những khó khăn
vướng mắc cũng như đề xuất, kiến nghị những giải pháp mang lại hiệu quả
cao góp phần làm cho du lịch ở TP Hạ Long ngày càng phát triển và mang
lại nhiều nguồn thu cho ngân sách của TP, của tỉnh Quảng Ninh và giải
quyết được các vấn đề xã hội khác như công ăn việc làm, chuyển dịch cơ
cấu kinh tế,...
Cuối cùng, TP Hạ Long cũng cần phải đổi mới công tác rà soát, điều
chỉnh chính sách kích cầu phát triển du lịch TP Hạ Long cho phù hợp với xu
thế phát triển chung của tỉnh Quảng Ninh và đất nước, đảm bảo đúng quy định
của Nhà nước và phù hợp với hoạt động của ngành Du lịch TP nói chung.
3.3. Nâng cao chất lượng cán bộ, công chức của địa phương trong
việc thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch tại thành phố Hạ
Long
Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức địa phương, cần
47
tiến hành kiểm kê, đánh giá nguồn nhân lực địa phương tham gia trực tiếp và
gián tiếp vào hoạt động du lịch và thực hiện chính sách tại TP Hạ Long, trên
cơ sở đó xây dựng đội ngũ nhân lực du lịch đáp ứng yêu cầu yêu cầu về chất
lượng, mức độ hợp lý đảm bảo tính chuyên nghiệp và tính cạnh tranh, giúp
nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, đáp ứng nhu cầu xã hội, chú trọng đào
tạo nghiệp vụ, đào tạo du lịch bài bản.
Bổ sung nguồn nhân lực và các điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật phục
vụ TP, quản lý du lịch quốc gia đối với các xã, khu du lịch trọng điểm. Xây
dựng kế hoạch phát triển du lịch Hạ Long gắn với con người; đặc biệt là
người dân TP nhằm nâng cao tinh thần và ý thức trách nhiệm của mọi người
trong sự nghiệp phát triển du lịch chung của TP.
Làm phong phú các hình thức đào tạo du lịch. Để nâng cao, phát triển
nguồn nhân lực du lịch cần thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến
trong đào tạo. Đặc biệt phải kể đến việc chú trọng nâng cao trình độ nghiệp
vụ, trình độ ngoại ngữ và đạo đức nghề nghiệp của người hành nghề du lịch.
Chú trọng, phối hợp đào tạo, phát triển nâng cao trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ, ngoại ngữ, nghiệp vụ du lịch cho cán bộ, công chức TP, quận,
huyện, xã; bổ sung đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về du lịch của thành
phố và các xã, khu du lịch trọng điểm. Tổ chức các khóa đào tạo về quản lý
du lịch, quy trình và kỹ năng giải quyết công việc. Đào tạo tiếng dân tộc cho
nhân viên du lịch các thị trấn vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Triển khai các đề án dạy, học ngoại ngữ, giao tiếp ngoại ngữ nhằm
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch trên địa bàn TP. Đưa các chương
trình giao lưu giới thiệu tài nguyên thiên nhiên và con người thành phố đến
các trường học, nhằm đào tạo, nâng cao nhận thức, kiến thức về du lịch cho
thế hệ trẻ. Đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác hướng nghiệp, định hướng
nghề nghiệp trong lĩnh vực du lịch từ cấp phổ thông.
Khuyến khích các doanh nghiệp du lịch tự đào tạo, nâng cao chất lượng
nghiệp vụ du lịch, ngoại ngữ, kỹ năng, nghiệp vụ của người lao động một
cách có kế hoạch; chú trọng đào tạo, trau dồi kiến thức về an toàn, an ninh trật
48
tự, bảo vệ môi trường nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững lâu dài của ngành
du lịch TP.
Xây dựng chính sách xúc tiến đầu tư đào tạo nguồn nhân lực du lịch.
Đẩy mạnh xã hội hóa và hợp tác quốc tế, thu hút các nguồn lực và phát triển
tài nguyên du lịch.
Như vậy, có thể khẳng định, việc nâng cao trình độ chuyên môn, năng
lực, chất lượng cán bộ, công chức của địa phương trong việc thực hiện chính
sách kích cầu phát triển du lịch tại TP Hạ Long là một giải pháp cần phải thực
hiện thường xuyên và liên tục; đây là yếu tố cốt lõi để đảm bảo việc thực hiện
mục tiêu của chính sách đã đề ra.
3.4. Tăng cường các nguồn lực cần thiết để thực hiện chính sách
kích cầu phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long
3.4.1. Tăng cường các nguồn lực tài chính cho việc tổ chức thực hiện
chính sách
Để thực hiện được chính sách kích cầu du lịch ở TP Hạ Long, một
trong những giải pháp cũng rất quan trọng là đầu tư, tăng cường các nguồn
lực cần thiết để thực hiện chính sách, trong đó có nguồn lực về tài chính. Bởi
vậy, TP Hạ Long cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
TP Hạ Long đề xuất, báo cáo tỉnh Quảng Ninh đưa ra các chính sách
khuyến khích phát triển hoạt động du lịch tại TP này như miễn, giảm thuế cho
doanh nghiệp đầu tư, có các quy định ràng buộc trong việc sử dụng lao động địa
phương; kinh doanh các dịch vụ du lịch tại địa phương. Chính quyền TP có cơ chế
ưu đãi đối với sản phẩm tiêu dùng của các doanh nghiệp du lịch đến trực tiếp từ
cộng đồng, cơ chế phân chia lợi nhuận hợp lý từ thu nhập du lịch tại TP.
Xây dựng các chính sách hỗ trợ cộng đồng và doanh nghiệp phát triển
ngành dịch vụ du lịch, đầu tư ban đầu cơ sở hạ tầng du lịch, hỗ trợ đào tạo,
quảng bá sản phẩm. Đặc biệt là hỗ trợ phát triển sự tham gia của cộng đồng
trong các hoạt động DLCĐ tại các cộng đồng miền núi phía Bắc TP như xây
dựng homestay, bán dịch vụ, cung cấp suất ăn…
Tạo điều kiện để cộng đồng và doanh nghiệp được vay vốn ưu đãi với
49
lãi suất cao hơn, thời hạn trả nợ dài hơn so với quy định hiện hành, đủ điều
kiện tham gia kinh doanh dịch vụ du lịch.
Hàng năm, TP Hạ Long dành tối thiểu 2% tổng chi thường xuyên cho
phát triển du lịch để thực hiện các nhiệm vụ quảng bá, xúc tiến du lịch; đào
tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ du lịch; trao đổi, học tập kinh nghiệm; liên hệ,
hợp tác phát triển du lịch; tìm hiểu về phát triển du lịch phương thức du lịch
của các tầng lớp nhân dân, công tác kiểm tra, đánh giá môi trường kinh doanh
du lịch.
Sử dụng hợp lý một phần kinh phí cho các dự án xây dựng cơ sở hạ
tầng, giảm nghèo và phát triển, xây dựng nông thôn mới để phát triển hoạt
động du lịch nhằm hỗ trợ trực tiếp cho cộng đồng địa phương. Ưu tiên phát
triển cơ sở hạ tầng hỗ trợ cải thiện sinh kế cộng đồng và phát triển du lịch,
đặc biệt là các cộng đồng có giao thông đi lại khó khăn.
Kêu gọi và thu hút các nhà đầu tư tiềm lực mạnh, có tâm, có tầm để
nghiên cứu và đầu tư phát triển hoạt động du lịch tại TP Hạ Long theo hướng
lâu dài và bền vững đặc biệt tại các địa bàn giàu tiềm năng trong phát triển
DLST, văn hoá, DLCĐ, DLST nông nghiệp.
3.4.2. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và kĩ thuật tạo tiền đề để thực hiện
chính sách hiệu quả
Để tăng cường thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch tại TP
Hạ Long việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và kỹ thuật kích cầu phát triển du
lịch là rất cần thiết, theo đó, cần phải thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp sau:
Dành nguồn lực thỏa đáng từ nguồn ngân sách TP ưu tiên hỗ trợ đầu tư
phát triển hạ tầng giao thông nội thị và hạ tầng khu dân cư. Thực hiện tốt việc
đầu tư, quản lý hệ thống chiếu sáng theo hướng tạo điểm nhấn ấn tượng vào
ban đêm. Bổ sung biển chỉ dẫn du lịch, biển báo bằng 2 thứ tiếng Việt - Anh;
bổ sung thêm các bãi đỗ xe công cộng, xây dựng các bến, bãi đỗ xe ngầm, nhà
vệ sinh công cộng; làm tốt công tác bảo tồn các di tích lịch sử văn hóa, tập
trung vào các di tích nằm trong điểm đến du lịch của TP.
50
Đầu tư hệ thống nhà vệ sinh công cộng, nhà vệ sinh sinh thái đạt chuẩn
phục vụ du khách và người dân tại các điểm vui chơi giải trí công cộng của
TP. Quy hoạch các khu, điểm, bãi đỗ xe của TP nhằm phục vụ nhu cầu của
khách du lịch và người dân, nghiên cứu xây dựng hệ thống bãi đỗ xe ngầm,
bãi đỗ xe thông minh phù hợp với quỹ đất phát triển đô thị, nghiên cứu các
mô hình bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ thông minh của một số địa phương đã triển
khai thành công.
Đa dạng hóa nguồn lực đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng, số hoá các
thông tin về du lịch; nâng cấp hệ thống Wifi miễn phí tại các khu, điểm du
lịch và các khu vực trung tâm của TP. Tiếp tục phối hợp triển khai Đề án
“Ứng dụng công nghệ thông tin nâng cao hiệu quả hoạt động ngành du lịch
tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 1”.
Khuyến khích phát triển phương tiện giao thông công cộng (xe buýt, xe
điện, xe đạp,…) để kết nối các điểm du lịch từ trung tâm đến các điểm khu du
lịch thuộc các xã, phường, vùng đồi núi phía Bắc TP để phân bổ và kéo giãn
các điểm tập trung quá đông khách du lịch, góp phần giảm áp lực giao thông,
giảm tác động tiêu cực đến đời sống của nhân dân và hoạt động du lịch. Tiếp
tục đầu tư cơ sở hạ tầng tại các làng bản, các xã Đồng Sơn, Kỳ Thượng, Sơn
Dương, dự án An Biên, Hạ Long Xanh, khu vực vịnh Cửa Lục… là trọng
điểm trong phát triển các sản phẩm du lịch mới như DLST, DLCĐ, du lịch
sinh thái nông nghiệp. Ngoài ra vấn đề bảo vệ môi trường trong phát triển du
lịch là rất cần thiết để hướng tới phát triển du lịch bền vững; bởi vậy TP cũng
cần đầu tư xây dựng hệ thống quản lý rác thải và nhà vệ sinh tại các điểm du
lịch để kiểm soát những tác động đến môi trường tự nhiên.
Thực hiện Kế hoạch số 53/KH-UBND, ngày 20 tháng 02 năm 2023 về
Kích cầu và Phát triển du lịch thành phố Hạ Long năm 2023, TP có đưa ra các
nội dung như sau:
Triển khai quy hoạch, lập dự án tu bổ, tôn tạo Cụm di tích danh thắng
núi Bài Thơ; mở cửa trở lại núi Bài Thơ phục vụ khách du lịch và Nhân dân.
Quy hoạch, thực hiện di dời các hộ dân sống trên nóc Nhà giam tù
51
chính trị của thực dân Pháp ở Hồng Gai.
Rà soát, lắp đặt các biển công khai số điện thoại đường dây nóng du
lịch TP Hạ Long.
Hoàn thành việc lắp đặt biển tên đường, tên phố theo Nghị quyết số
111/NQ-HĐND ngày 09/07/2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh.
Quy hoạch, đầu tư một số hạng mục công trình biểu tượng tại một số
khu vực nút giao thông hoặc những nơi tập trung đông khách du lịch trên địa
bàn (đối diện Vincom, Công viên hoa Hạ Long, Bãi Cháy...).
Lập, bổ sung quy hoạch chi tiết các khu, điểm du lịch trọng điểm theo
Đề án Phát triển du lịch đến năm 2025, tầm nhìn đến 2030 đã được phê duyệt.
Hoàn thành xây dựng Phương án quản lý quy hoạch, kiến trúc, thiết chế văn
hóa, công trình công cộng tại một số khu vực trên địa bàn TP.
Nghiên cứu phương án quản lý, khai thác có hiệu quả Khu bảo tồn bản
văn hoá người Dao Thanh Y, xã Bằng Cả, gắn với định hướng phát triển du
lịch của TP.
Xây dựng quy hoạch khu vực chùa Lôi Âm - hồ Yên Lập, gắn với phát
triển các ngành dịch vụ, du lịch bền vững.
Nghiên cứu quy hoạch mở rộng không gian Trung tâm Văn hoá núi Bài
Thơ kết nối với Đền Đức Ông Trần Quốc Nghiễn.
Ngoài ra, TP cũng có kế hoạch triển khai về một số mô hình, sản phẩm,
điểm du lịch mới như:
Khai thác tối đa lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, văn hoá, con người và
các tuyến giao thông động lực mới để đưa vào sử dụng, thu hút đầu tư và hình
thành phát triển các loại hình, sản phẩm du lịch đa dạng, độc đáo có sức cạnh
tranh cao, phù hợp với từng phân khúc thị trường khách du lịch, nâng cao khả
năng chi trả và kéo dài thời gian lưu trú của khách, hạn chế tính mùa vụ và
tăng tính bền vững cho du lịch TP.
Đưa vào hoạt động chính thức “Phố đêm du thuyền” tại Cảng tầu khách
quốc tế Hạ Long.
Leo núi Bài Thơ, ngắn cảnh TP từ trên cao.
Hỗ trợ, hướng dẫn một số tổ chức, cá nhân: Vườn hoa Vạn Yên
52
(phường Việt Hưng); Am Váp Farm (xã Kỳ Thượng); Man’s Farm (xã Thống
Nhất), Du lịch sinh thái thôn Động Đặng (xã Sơn Dương) lập hồ sơ đề nghị
UBND Tỉnh công nhận là điểm du lịch.
Trải nghiệm văn hoá cộng đồng tại Khu bảo tồn bản văn hoá người Dao
Thanh Y, xã Bằng Cả.
Đưa vào hoạt động Bộ môn thể thao thuyền buồm trên vịnh Hạ Long.
Xây dựng tuyến phố đi bộ; cải tạo, chỉnh trang hồ Hải Thịnh trở thành
điểm du lịch.
Phối hợp tổ chức Fesstival Khinh khí cầu - Dù lượn quốc tế.
Nghiên cứu, phối hợp với Sở Du lịch, BQL vịnh Hạ Long và các sở,
ngành liên quan báo cáo, đề xuất UBND tỉnh cho chủ trương thực hiện một số
sản phẩm du lịch trên Vịnh: Dịch vụ nghe nhạc trên vịnh Hạ Long; Khu trưng
bày giới thiệu giá trị địa chất - địa mạo, đa dạng sinh học tại hang Đầu Gỗ;
điểm dừng chân, dịch vụ, tham quan du lịch kết hợp mua, bán hải sản, giới
thiệu sản phẩm tại vụng Cặp Táo; điểm check-in vịnh Hạ Long gắn với biểu
tượng Di sản tại cầu vọng cảnh hang Đầu Gỗ.
Khuyến khích, hướng dẫn một số doanh nghiệp phục hồi trở lại một số
sản phẩm nghệ thuật phục vụ khách du lịch: Nhà hát Nghệ thuật truyền thống
Hạ Long (Công ty cổ phần du lịch dịch vụ giải trí THQ); Nhà hát đương đại
JBY (phường Hùng Thắng). Sau khi hoạt động trở lại sẽ duy trì tổ chức các
xuất diễn nghệ thuật phục vụ khách du lịch đến với TP.
Phối hợp với các các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố
nghiên cứu xây dựng và triển khai các sản phẩm dọc tuyến cao tốc Hạ Long -
Vân Đồn - Móng Cái.
3.5. Thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở thành phố
Hạ Long cần phải gắn với bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống
TP Hạ Long cần nghiên cứu, xây dựng chương trình bảo tồn, khôi
phục các giá trị văn hóa truyền thống như lễ hội văn hóa, phong tục tập quán,
trang phục truyền thống, kiến trúc nhà truyền thống trong cộng đồng... gắn
với chính sách kích cầu phát triển du lịch. Thúc đẩy hoạt động DLCĐ và xây
53
dựng các điểm du lịch cộng đặc trưng.
Lồng ghép các chương trình học nghề truyền thống, văn hóa bản địa
như các nghề dệt thủ công, các bài hát, văn hoá nghệ thuật dân gian, nghề
thuê, may trang phục truyền thống các dân tộc vào chương trình học chính
quy của học sinh, góp phần giáo dục thế hệ trẻ về những giá trị văn hoá truyền
thống tốt đẹp, gìn giữ và phát huy các giá trị ấy thông qua hoạt động du lịch
của TP. Tổ chức các lớp tập huấn về bảo vệ truyền thống văn hóa dân tộc.
Làm phim tài liệu về văn hóa các dân tộc Hạ Long, đồng thời quảng bá
đến người dân, nâng cao ý thức bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa truyền
thống, thu hút sự quan tâm của người dân.
TP Hạ Long cũng đã ban hành Kế hoạch số 53/KH-UBND, ngày 20
tháng 02 năm 2023 về Kích cầu và Phát triển du lịch thành phố Hạ Long năm
2023, với các nội dung về tổ chức các sự kiện kích cầu trọng tâm như sau:
Hội chợ hoa Xuân - Trưng bày sinh vật cảnh năm 2023. Chương trình nghệ
thuật “Mừng Đảng - Mừng Xuân” Quý Mão năm 2023; thời gian tối
21/01/2023 tại Quảng trường 30/10 và Vườn hoa khu 5 phường Hoành Bồ.
Các giải thể thao phong trào, trọng tâm trong dịp “Mừng Đảng - Mừng Xuân”
Quý Mão 2023 và các tháng 3, 4, 10/2023. Chương trình Carnaval Hạ Long
2023; địa điểm tại đường Võ Nguyên Giáp (phường Bãi Cháy); thời gian vào
cuối tháng 4/2023. Tổ chức Hội chợ thương mại và giới thiệu sản phẩm
OCOP TP Hạ Long dịp 30/4 - 01/5/2023. Lễ hội Đền Đức Ông Trần Quốc
Nghiễn; tại phường Hồng Gai thời gian cuối tháng 4/2023. Chương trình “Phụ
nữ Hạ Long - Vũ điệu bên bờ di sản” chào mừng 60 năm ngày thành lập tỉnh
Quảng Ninh và kỷ niệm ngày thành lập Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam.
Chương trình Carnaval mùa đông Hạ Long 2023; địa điểm tại Khu du lịch
Tuần Châu (phường Tuần Châu); thời gian vào cuối tháng 12/2023. Phối hợp
với các sở, ngành tham mưu tổ chức các hoạt động quy mô cấp tỉnh diễn ra
trên địa bàn. Duy trì tổ chức các chương trình “đêm nhạc cộng đồng”, “âm
nhạc đường phố”, “liên hoan dân vũ, dưỡng sinh”, “Cà phê nghệ sỹ” vào các
ngày cuối tuần tại Quảng trường 30/10 và một số địa điểm đông khách du lịch
54
trên địa bàn.
3.6. Tăng cường chuyển đổi số/áp dụng công nghệ thông tin trong tổ
chức thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch ở thành phố Hạ Long
Trong thời đại công nghệ 4.0, việc ứng dụng các thành tựu khoa học
công nghệ vào cuộc sống hàng ngày mang lại hiệu quả cực cao. Hoạt động
du lịch cũng không ngoại lệ, việc ứng dụng công nghệ giúp nắm bắt thị hiếu,
thói quen của du khách dễ dàng hơn. Quyết định lựa chọn tiêu dùng dịch vụ
của điểm đến phụ thuộc vào nhiều yếu tố ảnh hưởng, chẳng hạn như đánh
giá tích cực trên các nền tảng mạng xã hội, sức hấp dẫn và môi trường của
điểm đến. Vì vậy, một điểm đến có nhiều đánh giá tích cực sẽ ngày càng thu
hút nhiều du khách ghé thăm. Vì vậy, việc ứng dụng khoa học công nghệ
vào hoạt động du lịch tại TP Hạ Long là bước đi đúng đắn để tạo bước đột
phá trong thời gian tới.
Nghiên cứu xây dựng bản đồ du lịch, thẻ du lịch thông minh; chuẩn
hóa, số hóa một số di tích lịch sử , sản phẩm du lịch; hình thành nền tảng du
lịch số để quản lý và phát triển du lịch; hỗ trợ thanh toán không dùng tiền
mặt; phát triển các ứng dụng trên thiết bị di động cung cấp cho khách du lịch
các thông tin về điểm đến, sản phẩm dịch vụ du lịch.
Thành lập trung tâm dữ liệu du lịch TP Hạ Long để thực hiện các
nhiệm vụ cụ thể như thu thập dữ liệu về người dùng và khách du lịch tại TP
Hạ Long để hình thành cơ sở dữ liệu du lịch cho TP. Dựa trên cơ sở dữ liệu
người dùng đô thị, ngành du lịch phân tích thói quen và lựa chọn điểm đến
thường xuyên của khách du lịch.
TP Hạ Long cần phát triển hạ tầng hệ thống thông tin số; hạ tầng hệ
thống thông tin số du lịch đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi số
ngành du lịch TP Hạ Long. Thích ứng với nhu cầu phát triển, đầu tư thích
đáng cho hạ tầng viễn thông, đẩy mạnh xây dựng các nền tảng số. Trên nền
tảng công nghệ 5G và làm chủ hạ tầng điện toán đám mây, TP Hạ Long cần
nhanh chóng phát triển và hoàn thiện hạ tầng viễn thông.
55
Trên cơ sở ứng dụng công nghệ số trong quản lý, điều hành và phát triển
hoạt động du lịch đô thị, Trung tâm dữ liệu du lịch TP Hạ Long được hình thành.
Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong du lịch, hình thành các
kênh thông tin, dữ liệu, đáp ứng nhu cầu tìm kiếm, phát triển, hợp tác dịch vụ,
tiện ích thanh toán…, thúc đẩy đa dạng hóa dịch vụ, thu hút du khách đến du
lịch Hạ Long.
Thu hút các nhà đầu tư, nguồn vốn xã hội hóa trong chuyển đổi số đô
thị du lịch, phối hợp, kết nối với doanh nghiệp khi phân tích, đánh giá, quản
lý hoạt động du lịch địa phương. bảng thành phố nhằm đề xuất chiến lược
phát triển du lịch Hạ Long hiệu quả, đáp ứng nhu cầu và xu thế du lịch Việt
Nam và thế giới.
Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ
cán bộ về vận hành, sử dụng trung tâm dữ liệu du lịch, thiết bị công nghệ số
trong công tác quản lý, giám sát hoạt động du lịch tại TP.
Dựa trên các phương tiện công nghệ thông tin hiện đại và các hình thức
khác nhau, TP cần phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong việc quảng
bá, tuyên truyền các sản phẩm du lịch tới du khách. TP Hạ Long cần có
những yêu cầu các doanh nghiệp du lịch nhanh chóng bắt kịp với xu hướng
quảng bá sản phẩm du lịch với việc ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại và
56
tiên tiến.
Tiểu kết chương 3
Trên cơ sở những mục tiêu của việc thực hiện chính sách kích cầu
phát triển du lịch tại TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh; từ những nguyên nhân
dẫn đến những hạn chế, tồn tại trong quá trình thực hiện chính sách kích
cầu phát triển du lịch ở TP Hạ Long; khóa luận tốt nghiệp này mạnh dạn đề
xuất một số giải pháp nhằm tăng cường thực hiện chính sách kích cầu phát
triển du lịch TP Hạ Long trong những năm tới, để các chính sách được đi vào
cuộc sống có hiệu quả hơn, phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội
57
của TP.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Lấy hình ảnh vịnh Hạ Long là trọng điểm du lịch trong phát triển hạ
tầng du lịch và là trọng điểm trong kết nối du lịch của TP Hạ Long và tỉnh
Quảng Ninh. Theo đó, các hoạt động du lịch, phát triển hạ tầng không thể tách
rời với việc thực hiện chính sách kích cầu phát triển du lịch TP Hạ Long.
Chính sách đã đưa ra được định hướng, giải pháp theo tinh thần chỉ đạo của
HĐND và UBND TP Hạ Long trong việc kích cầu và phát triển du lịch của
TP. Việc đưa ra lộ trình đầu tư, ưu tiên đầu tư và giải pháp trong thực hiện
chính sách với mục tiêu hướng tới là kích cầu và phát triển du lịch Hạ Long
trong thời gian tới, để Hạ Long luôn là một điểm du lịch hấp dẫn thu hút
nhiều khách du lịch.
Từ những phân tích trên, có thể khẳng định việc xây dựng và hoàn
thiện chính sách kích cầu phát triển du lịch TP Hạ Long là việc làm hết sức
cần thiết. Đây có thể nói là nhiệm vụ vừa cấp bách vừa mang tính chiến lược
lâu dài trong quá trình phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh Quảng Ninh, đặc biệt
là TP Hạ Long.
2. Kiến nghị
2.1. Đối với tỉnh Quảng Ninh
Tăng cường quản lý môi trường kinh doanh du lịch; dịch vụ du lịch cần
đảm bảo an toàn, thân thiện, văn minh và cạnh tranh bình đẳng. Nâng cao chất
lượng dịch vụ và đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm các tuyến,
điểm du lịch đã được phê duyệt.
Tăng cường kiểm tra, đánh giá và xử lý nghiêm túc các hành vi vi
phạm pháp luật trong hoạt động du lịch; phối hợp quản lý hoạt động kinh
doanh du lịch, lưu trú, ăn uống, kinh doanh dịch vụ tại các khu du lịch, danh
lam thắng cảnh, vui chơi, giải trí và các hoạt động kinh doanh khác đạt tính
58
chuyên nghiệp; Hạn chế, chấm dứt các hành vi buôn bán thiếu văn minh
chống ép giá, giữ giá, kéo giá, hạ giá; tăng cường quản lý giá, quản lý đô thị,
quản lý giao thông, chống thất thu thuế đối với các ngành dịch vụ và hoạt
động du lịch.
Tăng cường công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm, an ninh chính
trị, an toàn xã hội trên địa bàn; mở đường dây nóng tiếp nhận các ý kiến, kiến
nghị, đề xuất của người dân và khách du lịch về môi trường kinh doanh du
lịch, sản phẩm du lịch và dịch vụ du lịch.
Tăng cường gắn kết giữa cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp,
quan tâm lắng nghe, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển dịch vụ du lịch; tạo điều
kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động kinh doanh du lịch, nhất là ở các
xã vùng cao để người dân được trực tiếp tham gia kinh doanh và hưởng lợi từ
du lịch; xây dựng chính sách hỗ trợ chính sách phát triển DLCĐ.
Để thúc đẩy một cộng đồng du lịch văn minh và thân thiện, điều quan
trọng là tăng cường sự tham gia của cộng đồng địa phương và tăng cường ảnh
hưởng của các tổ chức du lịch chuyên nghiệp.
2.2. Đối với TP Hạ Long
UBND TP Hạ Long cần chỉ đạo các cấp ủy Đảng, chính quyền địa
phương thường xuyên quan tâm, tạo điều kiện như các hoạt động kích cầu
phát triển du lịch của TP; hỗ trợ về sử dụng mặt bằng, cơ sở hạ tầng, các hoạt
động hỗ trợ đào tạo về kiến thức, kỹ năng nâng cao chất lượng nhân lực,
khung pháp lý cụ thể. Quan tâm bố trí thêm ngân sách và huy động nhiều
nguồn vốn để thực hiện các chính sách kích cầu phát triển du lịch của TP.
Đẩy mạnh tuyên truyền chính sách nhằm thay đổi tư duy, niềm tin, ý
chí, thái độ của người dân đối với phát triển du lịch trên các kênh truyền
thông trên đài, báo, tivi, các chương trình về du lịch.
Xây dựng phương án phát triển du lịch các phường Hồng Gai, Bạch
Đằng, gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị di tích lịch sử, công trình văn hoá
trên địa bàn TP.
Tăng cường chỉnh trang đô thị, lắp đặt hệ thống đèn trang trí trên các
trục đường trung tâm; tuyên truyền, đề nghị một số chung cư, khách sạn, nhà
59
hàng tăng cường trang trí hệ thống điện chiếu sáng, điện trang trí.
Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, số hoá trong quán lý môi
trường kinh doanh du lịch gắn với triển khai triệt để hoá đơn điện tử và bán vé
tự động.
Nghiên cứu xây dựng Đề án/Phương án phát triển du lịch sinh thái
nông nghiệp tại một số xã vùng cao.
Đẩy mạnh kêu gọi, thu hút đầu tư phát triển du lịch sinh thái, trải
nghiệm cộng động, bản sắc văn hoá các xã vùng cao.
Tập trung triển khai thực hiện Bộ quy tắc ứng xử trên địa bàn tỉnh
Quảng Ninh và Bộ quy tắc ứng xử “Nụ cười Hạ Long”. Tuyên truyền, vận
động, tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên, hội viên, các tầng lớp nhân
dân trên địa bàn tham gia chấp hành, thực hiện nghiêm các quy định của pháp
luật, nhất là trong xây dựng nếp sống văn hoá, văn minh, tham gia bảo vệ môi
trường, thực hiện Bộ Quy tắc ứng xử “Nụ cười Hạ Long”, Bộ Quy tắc ứng xử
trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh với các biện pháp, hình thức phù hợp; nâng cao
60
nhận thức của cộng đồng trong phát triển du lịch bền vững.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu nghiên cứu nước ngoài:
1. Thomas R. Dye (1984), Tìm hiểu chính sách công, Prentice Hall, New
Jersey, tr 1.
Tài liệu nghiên cứu trong nước:
2. Đỗ Phú Hải (2014), Quá trình xây dựng chính sách công tại các nước
đang phát triển, Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 4, tr.37 - 42.
3. Trương Thị Huyền (2020), Thực thi chính sách phát triển du lịch tại
thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội.
4. Phan Minh Lê (2020), Thực hiện chính sách phát triển du lịch từ thực
tiễn huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, Học viện Khoa học xã hội, Hà Nội.
5. Lâm Thị Hồng Loan (2012), Phát triển du lịch theo hướng bền vững ở
tỉnh Ninh Bình, Trung tâm đào tạo, bồi dưỡng giảng viên lí luận chính trị.
6. PGS.TS. Phạm Hồng Long, PGS.TS. Trần Đức Thanh cùng các cộng sự,
Dự thảo để án phát triển du lịch thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đến năm
2025, tầm nhìn tới năm 2030, Ủy ban nhân dân thành phố Hạ Long.
7. Ngô Phú Mười (2018), Thực hiện chính sách phát triển du lịch biển từ
thực tiễn thành phố Đà Nẵng, Học viện Khoa học xã hội, Hà Nội.
8. Nguyễn Thị Thống Nhất (2016), Phát triển du lịch trên cơ sở khai
thác hợp lý giá trị văn hóa thế giới vật thể, nhà xuất bản Đà Nẵng, Đà Nẵng.
9. Nguyễn Hữu Ngọc (2021), Thực hiện chính sách phát triển du lịch trên
địa bàn huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang, Học viện Khoa học xã hội, Hà Nội.
10. Dương Thị Hồng Nhung (2021), Chính sách phát triển các khu du lịch
quốc gia thuộc vùng du lịch đồng bằng sông Hồng và Duyên hải Đông Bắc Việt
Nam, Đại học Thương Mại, Hà Nội.
11. Sở du lịch Bình Định phối hợp với Hiệp hội Du lịch Bình Định (2022),
Chính sách kích cầu du lịch tỉnh Bình Định năm 2022.
61
12. Cao Văn Tâm (2018), Chính sách phát triển Du lịch ở Sầm Sơn, tỉnh
Thanh Hóa, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội.
13. TS. Lê Như Thanh, TS. Lê Văn Hòa (đồng chủ biên) (2016), Hoạch
định và thực thi chính sách công, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật.
14. Võ Văn Thành (2016), Một số vấn đề văn hóa du lịch Việt Nam, nhà
xuất bản Văn hóa - Văn nghệ, Hà Nội.
15. Phan Ngọc Thọ (2020), Đề án phục hồi, kích cầu du lịch tỉnh hậu dịch
bệnh Covid-19.
16. Phạm Ngọc Thụy (2020), Hội nghị triển khai chiến dịch kích cầu Du
lịch tỉnh Quảng Ninh năm 2020.
17. Nguyễn Minh Thuyết (2015), Vận động chính sách ở nước ta từ góc
nhìn của một cựu đại biểu Quốc hội, NXB Lao Động, Hà Nội.
18. Lâm Ngọc Như Trúc (2018), Chính sách phát triển du lịch của Nhật
Bản và một số gợi ý cho phát triển du lịch Việt Nam hiện nay, Trường Đại học
Bà Rịa - Vũng Tàu, Viện Ngôn ngữ - Văn hóa - Nghệ Thuật.
19. Vũ Thanh Trúc (2021), Thực hiện chính sách phát triển du lịch trên địa
bàn thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang, Học viện Khoa học xã hội, Hà Nội.
20. UBND TP Hạ Long, Kế hoạch số 53/KH-UBND về kích cầu và phát
triển du lịch thành phố Hạ Long năm 2023, ngày 20 tháng 02 năm 2023
21. UBND TP Hạ Long, Quyết định số 4015/QĐ-UBND phê duyệt Đề án
phát triển du lịch TP. Hạ Long đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, ngày 28
tháng 10 năm 2022.
Tài liệu trang Website:
22. https://asialion.vn/khai-niem-marketing-du-lich/.
23. https://dulichhalongquangninh.com/du-lich-ha-long-quang-ninh/.
24. Hoàng Quỳnh (2022), Những quyết sách kịp thời phục hồi ngành Du
lịch, https://dichvucong.quangninh.gov.vn/, ngày truy cập 08/05/2023.
25. https://lucquanpest.com/cac-khai-niem-co-ban-ve-du-lich.
26. Trang Linh (2020), Du lịch Việt Nam 2020: Phát huy nội lực trong bão
Covid-19, https://nhandan.vn/, ngày truy cập 08/05/2023.
27. Kích cầu du lịch Quảng Ninh, https://www.vietnamplus.vn/, ngày truy
62
cập: 15/03/2023.
PHỤ LỤC
Một số hình ảnh du lịch đặc sắc ở Hạ Long, Quảng Ninh
TP Hạ Long về đêm lung linh, đầy màu sắc
(Nguồn: Ahalong.com)
Hình ảnh khách du lịch tham quan Vịnh Hạ Long
63
(Nguồn: Vnexpress)
Khách du lịch đến thăm quan Bảo tàng Quảng Ninh
(Nguồn: Báo Quảng Ninh)
Du thuyền Scarlet Pearl - một du thuyền 5 sao lưu trú trên vịnh Hạ Long
64
(Nguồn: Halobay Travel)