TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
-------***-------
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH
VÀ VAI TRÒ ĐỐI VỚI THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
VIỆT NAM - THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Mai Anh
Lớp : Anh 4
Khóa : 45
Giáo viên hướng dẫn : ThS. Phan Trần Trung Dũng
Hà Nội, tháng 5 năm 2010
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................................... 1
CHƢƠNG I: CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH VÀ VAI TRÕ ĐỐI VỚI SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN ............................................... 3
I. Tổng quan về thị trƣờng tài chính ................................................................ 3
1. Thị trƣờng tài chính .................................................................................. 3
1.1. Khái niệm và chức năng ..................................................................... 3
1.2. Cấu trúc .............................................................................................. 4
1.2.1. Theo cơ cấu của thị trường........................................................... 4
1.2.2. Theo thời hạn luân chuyển vốn ..................................................... 4
1.2.3. Theo cách thức tổ chức ................................................................. 4
2. Giới thiệu về thị trƣờng chứng khoán ....................................................... 5
2.1. Khái niệm ........................................................................................... 5
2.2. Vai trò ................................................................................................ 5
2.3. Nguyên tắc hoạt động ......................................................................... 6
2.4. Cấu trúc .............................................................................................. 6
2.4.1. Theo phương thức giao dịch ......................................................... 6
2.4.2. Theo phương thức tổ chức và giao dịch ........................................ 6
2.4.3. Theo công cụ lưu thông ................................................................ 6
II. Tổng quan về các định chế tài chính ........................................................... 7
1. Định chế tài chính .................................................................................... 7
1.1. Khái niệm ........................................................................................... 7
1.2. Phân loại ............................................................................................ 7
1.2.1. Căn cứ vào mục đích hoạt động ................................................... 7
1.2.2. Căn cứ vào mức độ thực hiện chức năng trung gian ..................... 8
1.3. Vai trò ................................................................................................ 8
1.3.1. Chuyển đổi thời gian đáo hạn của các công cụ tài chính .............. 8
1.3.2. Chuyển dịch và đa dạng hóa rủi ro .............................................. 8
1.3.3. Giảm chi phí giao dịch ................................................................. 9
1.3.4. Tạo lập các cơ chế cho việc thanh toán ........................................ 9
2. Nhóm định chế nhận gửi .......................................................................... 9
2.1. Giới thiệu chung ................................................................................. 9
2.2. Ngân hàng thƣơng mại ....................................................................... 9
2.2.1. Khái niệm ..................................................................................... 9
2.2.2. Chức năng .................................................................................. 10
2.2.3. Các nghiệp vụ trên thị trường chứng khoán ............................... 11
3. Nhóm định chế đầu tƣ ............................................................................ 15
3.1. Giới thiệu chung ............................................................................... 15
3.2. Quỹ đầu tƣ chứng khoán .................................................................. 15
3.2.1. Khái niệm ................................................................................... 15
3.2.2. Hoạt động .................................................................................. 15
4. Nhóm định chế dựa trên hợp đồng.......................................................... 17
4.1. Giới thiệu chung ............................................................................... 17
4.2. Công ty bảo hiểm ............................................................................. 17
4.2.1. Khái niệm ................................................................................... 17
4.2.2. Hoạt động trên thị trường chứng khoán ..................................... 18
5. Nhóm định chế trên thị trƣờng chứng khoán .......................................... 19
5.1. Công ty chứng khoán ....................................................................... 19
5.1.1. Khái niệm ................................................................................... 19
5.1.2. Hoạt động .................................................................................. 20
5.2. Ngân hàng đầu tƣ ............................................................................. 23
5.2.1. Khái niệm ................................................................................... 23
5.2.2. Các nghiệp vụ chính ................................................................... 23
III. Vai trò của các định chế tài chính đối với thị trƣờng chứng khoán .......... 26
1. Ngân hàng thƣơng mại ........................................................................... 26
1.1. Tạo hàng hóa cho thị trƣờng chứng khoán ........................................ 26
1.2. Trung gian chứng khoán ................................................................... 26
1.3. Điều chỉnh cung cầu chứng khoán .................................................... 27
1.4. Cung cấp thông tin trên thị trƣờng chứng khoán ............................... 27
1.5. Định chế quản lý thị trƣờng chứng khoán ......................................... 28
2. Quỹ đầu tƣ chứng khoán ........................................................................ 28
2.1. Tăng lƣợng cung chứng khoán và tạo sự đa dạng về hàng hóa góp
phần phát triển thị trƣờng sơ cấp ............................................................. 28
2.2. Góp phần bình ổn giá cả giao dịch trên thị trƣờng thứ cấp................ 28
3. Công ty bảo hiểm ................................................................................... 29
3.1. Khơi dòng một nguồn vốn lƣu chuyển lớn, bổ sung vốn cho thị trƣờng
chứng khoán ............................................................................................ 29
3.2. Mở rộng các đối tƣợng tham gia thị trƣờng ...................................... 29
3.3. Góp phần xã hội hóa hoạt động đầu tƣ chứng khoán ........................ 30
4. Công ty chứng khoán và ngân hàng đầu tƣ ............................................. 30
4.1. Tạo ra cơ chế huy động vốn cho doanh nghiệp và nền kinh tế .......... 30
4.2. Góp phần ổn định giá cả chứng khoán trên thị trƣờng ...................... 30
4.3. Góp phần tạo ra sản phẩm và dịch vụ mới trên thị trƣờng ................ 30
4.4. Giúp cơ quan quản lý thị trƣờng quản lý, giám sát các hoạt động trên
thị trƣờng một cách có hiệu quả .............................................................. 31
4.5. Góp phần giảm chi phí giao dịch, giảm rủi ro và nâng cao hiệu quả
cho các nhà đầu tƣ ................................................................................... 31
CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG VÀ ẢNH HƢỞNG CỦA CÁC
ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH ĐỐI VỚI THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT
NAM ................................................................................................................ 32
I. Thực trạng hoạt động của thị trƣờng chứng khoán Việt Nam hiện nay ....... 32
1. Hoạt động của thị trƣờng chứng khoán Việt Nam sau 10 năm ................ 32
1.1. Giai đoạn năm 2000 – 2005: Giai đoạn sơ khai của TTCK Việt Nam
................................................................................................................ 32
1.2. Giai đoạn năm 2006 : Sự phát triển đột phá của TTCK Việt Nam .... 33
1.3. Giai đoạn năm 2007: TTCK Việt Nam bùng nổ ............................... 34
1.4. Giai đoạn năm 2008: Chung xu thế của nền kinh tế, TTCK Việt Nam
khép lại với sự sụt giảm mạnh ................................................................. 34
2. Tổng quan hoạt động của thị trƣờng chứng khoán Việt Nam năm 2009 . 35
2.1. Tình hình chung ............................................................................... 35
2.1.1. Thị trường cổ phiếu .................................................................... 35
2.1.2. Thị trường trái phiếu .................................................................. 36
2.1.3. Thị trường UPCoM .................................................................... 38
2.2. Quy mô các thị trƣờng ...................................................................... 39
II. Ngân hàng thƣơng mại.............................................................................. 40
1. Thực trạng hoạt động ............................................................................. 40
1.1. Hoạt động trực tiếp ........................................................................... 40
1.1.1. Trên thị trường sơ cấp ................................................................ 40
1.1.2. Trên thị trường thứ cấp .............................................................. 43
1.2. Hoạt động gián tiếp .......................................................................... 46
1.2.1. Tham gia thành lập công ty chứng khoán ................................... 46
1.2.2. Kinh doanh chứng khoán và các nghiệp vụ trung gian ............... 47
2. Đánh giá ................................................................................................. 47
III. Quỹ đầu tƣ chứng khoán ......................................................................... 48
1. Thực trạng hoạt động ............................................................................. 48
1.1. Lựa chọn chiến lƣợc đầu tƣ .............................................................. 50
1.2. Phát hành chứng chỉ quỹ .................................................................. 51
1.3. Đầu tƣ vào các chứng khoán ............................................................ 51
1.4. Niêm yết giá trị tài sản ròng của quỹ ................................................ 52
1.5. Mua bán, trao đổi chứng chỉ quỹ ...................................................... 53
2. Đánh giá ................................................................................................. 55
IV. Công ty bảo hiểm .................................................................................... 56
1. Thực trạng hoạt động ............................................................................. 56
