BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA HÓA HỌC
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐIỀU CHẾ DẪN XUẤT CỦA
ACID USNIC THÔNG QUA PHẢN ỨNG
OXI HÓA DAKIN VÀ
BAEYER-VILLIGER
Giảng viên hướng dẫn: ThS. Phạm Đức Dũng
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Xuân Hiếu
Mã số sinh viên: K40.201.025
Thành phố Hồ Chí Minh 5/2018
i
Lời cảm ơn
Trong 4 năm được học tập và rèn luyện dưới sự chỉ bảo tận tình của những thầy cô
trong Khoa Hóa học, trường Đại Học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh, bản thân em
đã nhận được rất nhiều kiến thức và các kĩ năng cần thiết để phát triển bản thân.
Em xin chân thành cảm ơn thầy Phạm Đức Dũng và thầy Dương Thúc Huy đã tận
tình hướng dẫn, giúp đỡ và tạo điều kiện cho em trong suốt quá trình thực hiện cho đến
lúc hoàn thành khóa luận tốt nghiệp.
Em xin gửi lời cảm ơn đến quý thầy cô và các bạn sinh viên khoa Hóa học đã hỗ
trợ cho em trong những năm tháng học tập trên giảng đường đại học và thời gian làm
khóa luận tốt nghiệp.
Em xin cảm ơn gia đình đã làm chỗ dựa vững chắc về tinh thần trong suốt thời
gian em học tập và thực hiện khóa luận tốt nghiệp ở trường Đại học Sư Phạm Thành
phố Hồ Chí Minh.
Tuy nhiên, do kinh nghiệm và kĩ năng có hạn nên khóa luận này không thể tránh
khỏi sai sót, em rất mong nhận được sự thông cảm và góp ý từ phía quý thầy cô và mọi
người để báo cáo khóa luận trở nên hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.
ii
Mục Lục
Lời cảm ơn ........................................................................................................................i
Danh mục hình vẽ, sơ đồ ................................................................................................iv
Danh mục bảng ................................................................................................................ v
Danh mục các chữ viết tắt ............................................................................................... v
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ........................................................................................... 3
1.1 Phản ứng oxi hóa Dakin và phản ứng Baeyer-Villiger ............................................. 3
1.1.1 Phản ứng oxi hóa Dakin............................................................................. 3
1.1.2 Phản ứng Baeyer-Villiger .......................................................................... 3
1.2 Các nghiêu cứu đã công bố về tổng hợp dẫn xuất của acid usnic............................. 4
CHƯƠNG 2. THỰC NGHIỆM ..................................................................................... 16
2.1 Hóa chất và dụng cụ, thiết bị................................................................................... 16
2.1.1 Hóa chất cần thiết .................................................................................... 16
2.1.2. Dụng cụ, thiết bị ....................................................................................... 16
2.2 Phản ứng oxi hóa Dakin .......................................................................................... 17
2.3 Phản ứng Baeyer-Villiger ....................................................................................... 17
2.4 Xác định cấu trúc .................................................................................................... 17
2.5 Số liệu phổ định danh cơ cấu sản phẩm .................................................................. 17
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................................................ 19
3.1 Phản ứng oxi hóa Dakin .......................................................................................... 19
3.1.1 Cơ chế phản ứng ...................................................................................... 19
3.1.2 Kết quả ..................................................................................................... 20
3.1.3 Biện luận cấu trúc .................................................................................... 20
3.2 Phản ứng Baeyer-Villiger ....................................................................................... 20
3.2.1 Kết quả ..................................................................................................... 20
3.2.2 Biện luận cấu trúc .................................................................................... 20
iii
CHƯƠNG 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................. 21
4.1 Kết luận ................................................................................................................... 21
4.2 Kiến nghị ................................................................................................................. 21
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 22
PHỤ LỤC ...................................................................................................................... 26
iv
Danh mục hình vẽ, sơ đồ
Hình 1. (+)-Acid usnic và (-)-Acid usnic ........................................................................ 1
Hình 2. Một số dẫn xuất của acid usnic được Takai điều chế năm 1979 ........................ 4
Hình 3. Cấu trúc của các sản phẩm 2, 3, 4, 5 và 6......................................................... 20
Sơ đồ 1.1. Cơ chế phản ứng oxi hóa Dakin ..................................................................... 3
Sơ đồ 1.2. Cơ chế phản ứng Baeyer-Villiger.. ................................................................ 3
Sơ đồ 1.3. Tổng hợp một số dẫn xuất glycoside và imine của acid usnic ....................... 5
Sơ đồ 1.4. Phản ứng điều chế dẫn xuất của acid usnic với một số amine.. ..................... 5
Sơ đồ 1.5. Một số phức của Pd(II) và Cu(II) với dẫn xuất hydrazide của acid usnic ..... 8
Sơ đồ 1.6. Phản ứng điều chế một số dẫn xuất của acid usnic bằng phản ứng với amine
béo. .......................................................................................................................... 8
Sơ đồ 1.7. Phản ứng điều chế một số dẫn xuất enamine, pyrazole và chalcone của acid
usnic ........................................................................................................................ 9
Sơ đồ 1.8. Phản ứng điều chế một số dẫn xuất của acid usnic ...................................... 10
Sơ đồ 1.9. Phản ứng điều chế một số dẫn xuất của acid usnic (tiếp theo). ................... 10
Sơ đồ 1.10. Phản ứng điều chế dẫn xuất của acid usnic bằng phản ứng cộng với một số
amine thơm và 1 amine béo. ................................................................................. 11
Sơ đồ 1.11. Tổng hợp một số dẫn xuất chứa vòng 1,3-thiazole của acid usnic ............ 12
Sơ đồ 1.12. Phản ứng điều chế một số dẫn xuất enamine từ acid usnic. ....................... 13
Sơ đồ 1.13. Tổng hợp các dẫn xuất cyanoethyl của (+)-acid usnic. .............................. 14
Sơ đồ 1.14. Điều chế một số dẫn xuất triazaole của acid usnic..................................... 15
Sơ đồ 2.1. Sơ đồ tổng hợp dẫn xuất bằng phản ứng oxi hóa Dakin từ acid usnic. ........ 17
Sơ đồ 2.2. Sơ đồ tổng hợp dẫn xuất bằng phản ứng Baeyer-Villiger từ acid usnic. ..... 17
Sơ đồ 3.1. Cơ chế phản ứng oxi hóa Dakin tạo thành các sản phẩm 4, 5 và 6. ............. 19