TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY ĐÔ
KHOA DƯỢC – ĐIỀU DƯỠNG
 
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
CHUYÊN NGÀNH DƯỢC HỌC
MÃ SỐ: 52720401
PHÂN TÍCH SƠ BỘ THÀNH PHẦN HÓA
HỌC VÀ CHIẾT PHÂN ĐOẠN RỄ
CÂY ĐINH LĂNG
(Polyscias fruticosa (L.) Harms)
TRỒNG TẠI AN GIANG
Cán bộ hướng dẫn:
PGS.TS. TRẦN CÔNG LUẬN
ThS. ĐỖ VĂN MÃI
Sinh viên thực hiện:
TRẦN THỊ KIM TUYỀN
MSSV: 12D720401259
LỚP: ĐH DƯỢC 7C
Cần Thơ, năm 2017
i
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian nghiên cứu để hoàn thành khoá luận tại bộ môn dược liệu trường Đại
học Tây Đô, em đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, hướng dẫn của thầy cô, bạn bè
và gia đình.
Với lòng biết ơn sâu sắc, em xin chân thành gửi lời cảm ơn tới PGS.TS. Trần Công
Luận, ThS. Đỗ Văn Mãi người thầy tận tuỵ, nhiệt tình đã dìu dắt, giúp đỡ em trong
suốt thời gian thực hiện khoá luận tốt nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn sâu sắc tới toàn thể thầy cô của bộ môn dược liệu trường
Đại học Tây Đô đã tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ em trong toàn bộ thời gian thực
hiện khoá luận này.
Em xin chân thành cảm ơn toàn thể thầy cô giáo trường Đại học Tây Đô đã tận tình
dạy bảo em trong suốt những năm học vừa qua.
Cuối cùng, em xin tỏ lòng cảm ơn chân thành, sâu sắc nhất tới Cha mẹ, gia đình, bạn
bè, những người thân đã luôn bên cạnh, động viên, ủng hộ em trong suốt thời gian học
tập và hoàn thành khoá luận.
Cần Thơ, ngày tháng năm 2017
Sinh viên
TRẦN THỊ KIM TUYỀN
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả trong khóa luận là trung thực và chưa từng được ai công bố trong
một công trình nào khác.
Sinh viên
TRẦN THỊ KIM TUYỀN
iii
TÓM TẮT
Khóa luận tốt nghiệp đại học - Khóa học: 2012 – 2017
Chuyên ngành Dược học - Mã số: 52720401
Phân tích sơ bộ thành phần hóa học và chiết phân đoạn của rễ cây Đinh lăng
(Polyscias fruticosa (L.) Harms) trồng tại An Giang
Sinh viên: Trần Thị Kim Tuyền
Giáo viên hướng dẫn: PGS.TS. Trần Công Luận
ThS. Đỗ Văn Mãi
Mở đầu
Trong y học cổ truyền, cây Đinh lăng từ lâu đã được sử dụng như một vị thuốc thông
huyết mạch. Những nghiên cứu trước đây đã chỉ ra Đinh lăng có các tác dụng dược lý
tương tự như Nhân sâm nhưng giá thành lại rẻ hơn và dễ trồng hơn Nhân sâm nên
chúng đã đang được quan tâm nghiên cứu. Ở Việt Nam, nguồn dược liệu Đinh lăng
dồi dào, hứa hẹn là một nguồn khai thác các thành phần hóa học của chúng đầy tiềm
năng. Đề tài này hướng tới việc khảo sát các thành phần hóa học trong cây Đinh lăng
để cung cấp nguồn tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Nguyên liệu là cây Đinh lăng, được thu hái tại Tri Tôn – An Giang. Sau khi qua quá
trình sơ chế ban đầu thì đối tượng được khảo sát các đặc điểm về vi học, thử độ tinh
khiết, nghiên cứu về thành phần hóa học của rễ cây Đinh lăng với phương pháp chiết
lỏng – lỏng. Sau khi phơi khô 9,3 kg rễ Đinh lăng, ngấm kiệt với cồn 96 %. Tiến hành
cô thu hồi cồn, thu được 1,75 kg cao rễ tiến hành lắc phân bố với các dung môi có độ
phân cực tăng dần. Cô thu hồi dung môi, thu được các cao tương ứng.
Kết quả và bàn luận
Từ 9,3 kg rễ Đinh lăng, bằng kỹ thuật ngấm kiệt với cồn 96 %, sau đó lắc phân bố tuần
tự với diethyl ether, ethyl acetat, n-butanol, đã thu được 300 g cao Et2O, 30 g cao
EtOAc, 405 g cao n-BuOH và 800 g cao nước cuối cùng. Song song đó, cũng thu được
kết quả của các đặc điểm về vi học, thử độ tinh khiết và khảo sát sơ bộ thành phần hóa
học của Đinh lăng.
Kết luận: Bằng các kỹ thuật đơn giản đã khảo sát được các đặc điểm về vi học, độ
tinh khiết của cây. Với phương pháp ngấm kiệt và lắc phân bố đã thu được các cao
phân đoạn. Để làm tài liệu cho các nghiên cứu sau.
iv
MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC HÌNH ..................................................................................................... VII
DANH MỤC BẢNG ...................................................................................................... IX
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................................... X
CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1
CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .................................................................. 2
2.1.TỔNG QUAN VỀ ĐINH LĂNG ......................................................................... 2
2.1.1.Vị trí, phân loại Đinh lăng .............................................................................. 2
2.1.2.Tên Việt Nam, tên khoa học, tên gọi khác ..................................................... 3
2.1.2.1.Tên Việt Nam ........................................................................................... 3
2.1.2.2.Tên khoa học ........................................................................................... 3
2.1.2.3.Tên gọi khác ............................................................................................ 3
2.1.3.Một số loài Đinh lăng khác ............................................................................. 4
2.1.3.1.Đinh lăng lá tròn ..................................................................................... 4
2.1.3.2.Đinh lăng lá ráng .................................................................................... 4
2.1.3.3.Polyscias sambucifolia (Sieber) Harms. ................................................. 4
2.1.3.4.Đinh lăng trổ ........................................................................................... 4
2.1.3.5.Đinh lăng lá răng .................................................................................... 5
2.1.3.6.Polyscias grandifolia Volkens. ................................................................ 5
2.1.3.7.Đinh lăng đĩa ........................................................................................... 5
2.1.4.Đặc điểm thực vật Đinh lăng .......................................................................... 5
2.1.4.1.Mô tả ........................................................................................................ 5
2.1.4.2.Sinh thái ................................................................................................... 6
2.1.5.Thu hái chế biến .............................................................................................. 6
2.1.6.Phân bố thu hái ............................................................................................... 6
2.1.7.Trồng trọt ........................................................................................................ 7
2.1.8.Thành phần hóa học ........................................................................................ 8
2.1.9.Tác dụng dược lý ........................................................................................... 20