Kiểm toán độc lập: Không
thể kiểm xong rồi để đấy !
Để nâng cao chất lượng kiểm toán độc lập, không chỉ cần
bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao đạo đức đối với kiểm toán
viên mà còn phải thực hiện các biện pháp quản lý, giám sát
chặt chẽ. Phải đưa ra trách nhiệm báo cáo của kiểm toán độc
lập khi phát hiện các sai phạm nghiêm trọng về tài chính. Đó
là nhận định của Tổng Kiểm toán Nhà nước Vương Đình
Huệ.
Minh Quang
Bạn muốn download phần mềm kế toán miễn phí FTS
Accouting phải không? Hãy click vào đây.
* Thời gian vừa qua có nhiều đơn vị là các tập đoàn, tổng
công ty liên tục được thanh tra, kiểm toán nhưng ít phát hiện
sai phạm. Ông có đánh giá như thế nào về chất lượng kiểm
toán độc lập?
- Ông Vương Đình Huệ: Cần phải xem chức năng của kiểm toán
độc lập. Chức năng chính của kiểm toán độc lập là xác nhận báo
cáo tài chính của doanh nghiệp. Còn các vấn đề về việc tuân thủ
pháp luật như thế nào, điểm yếu về hệ thống nội bộ ra sao, sai
phạm như thế nào thì đơn vị kiểm toán độc lập sẽ gửi cho chủ
doanh nghiệp một báo cáo (thường được gọi là thư quản lý),
trong đó nêu rõ các kiến nghị của kiểm toán đối với chủ doanh
nghiệp, còn các kiến nghị đó có được thực hiện hay không, có
được báo cáo với cấp có thẩm quyền để xử lý hay không thì
thuộc trách nhiệm của chủ doanh nghiệp.
* Như vậy chưa có một quy định nào về trách nhiệm phải báo
cáo của kiểm toán độc lập phát hiện những sai phạm ở
doanh nghiệp được kiểm toán?
- Không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới cũng chưa có quy định
cụ thể nào về trách nhiệm của kiểm toán độc lập phải báo cáo
trong trường hợp phát hiện các vấn đề nghiêm trọng về pháp luật
hoặc mất an toàn về an ninh tài chính. Tôi đã kiến nghị ở Việt
Nam và cả các cuộc hội thảo quốc tế lớn, đề nghị xem xét lại các
triết lý về dịch vụ kiểm toán độc lập, nhất là trong trường hợp có
tính trách nhiệm của các công ty kiểm toán.
Tôi cho rằng các công ty phải có trách nhiệm trong việc xảy ra
(những hậu quả – BTV) do không cảnh báo các vấn đề tài chính.
Theo tôi, tuy công ty kiểm toán cung cấp dịch vụ nhưng bản thân
họ là người công chứng trong lĩnh vực tài chính, việc kiểm toán
tại một doanh nghiệp phục vụ chủ doanh nghiệp thực chất lại
phục vụ các cổ đông, các nhà đầu tư liên quan đến doanh nghiệp
đó và rộng hơn nữa là phục vụ xã hội nói chung. Do đó, kiểm
toán độc lập phải ý thức được trách nhiệm với những người đóng
thuế.
* Có thể nói kiểm toán độc lập hiện nay được trao quyền rất
lớn, do đó không loại trừ có việc kiểm toán viên, công ty
kiểm toán độc lập thông đồng với doanh nghiệp, phù phép
để có những bản báo cáo chính tốt?
- Chính vì những nguy cơ như vậy nên phải có các biện pháp hạn
chế rủi ro. Cụ thể, phải không ngừng nâng cao trình độ chuyên
môn của kiểm toán viên; nâng cao đạo đức, phẩm chất nghề
nghiệp. Kiểm toán viên phải trung thực trong hoạt động kiểm
toán. Ngoài ra, vấn đề kiểm soát chất lượng kiểm toán cũng rất
quan trọng và Việt Nam cần học hỏi các mô hình trên thế giới.
Hiện nay trên thế giới có hai mô hình kiểm toán chất lượng từ hai
phía. Thứ nhất là mô hình của Mỹ và các nước nói tiếng Anh,
thực hiện kiểm tra chéo. Theo đó, các hiệp hội phối hợp với nhà
nước và yêu cầu trong một năm, mỗi công ty kiểm toán này phải
kiểm tra lại chất lượng dịch vụ và việc tuân thủ các chuẩn mực
kiểm toán của các công ty khác.
Mô hình thứ hai ở Pháp và các nước Tây Âu sử dụng khoảng
1.000 kiểm toán viên lấy từ các công ty kiểm toán độc lập, sau đó