Kiểm tra: Luật báo chí và đạo đức nghề nghiệp

H và tên: Phùng Th Trang ọ ị

L p: Truy n hình K32 A1 ề ớ

Ki m tra: Lu t báo chí và đ o đ c ngh nghi p ệ ạ ứ ề ể ậ

L i phê Đi mể ờ

Tìm hi u v v vi c c a nhà báo Hoàng Kh

ng

ể ề ụ ệ ủ

ươ

I. T

ườ

ng thu t s vi c ậ ự ệ

c th c tr ng tai n n giao thông x y ra nghiêm tr ng, gây ự ạ ọ

ạ ệ ự ủ ộ

Đ u năm 2011, tr ầ b c xúc trong d lu n xã h i, th c hi n ngh quy t c a Chính ph , ban biên t p ậ ứ báo Tu i Tr đã tri n khai tuy n bài “Ch n đ ng th m h a giao thông”. ướ ư ậ ể ả ế ủ ả ị ặ ứ ẻ ế ổ ọ

ủ ự ổ

ề ế ự ặ ả

t nêu th c tr ng và tìm nh ng gi ươ ằ ộ ủ ớ

ẻ i pháp nh m ngăn ch n th m h a ọ ả ự ng v i trách nhi m c a m t phóng viên, đã th c ệ i c u xe ả ứ ề ế ệ

Trong tuy n bài này, các phóng viên, c ng tác viên c a Tu i Tr đã th c hi n ệ ộ ế nhi u bài vi ữ ạ giao thông. Riêng Hoàng Kh hi n nhi u bài đi u tra trong tuy n bài này, trong đó có bài “CSGT gi đua trái phép” (Tu i Tr ngày 10-7-2011). ề ổ ẻ

ươ ườ

t trên, phóng viên Hoàng Kh ế ộ ng ph n ánh tr ả ạ ạ ộ

ạ ợ

ế ạ ấ

ả ứ ượ ầ

ầ Trong bài vi ng h p c a Tr n ợ ủ Văn Hòa - m t thanh niên s d ng xe máy “đ ” ch y xe l ng lách đánh võng b ị ử ụ ớ xe trong đ t truy quét “bão đêm” quy mô l n. Công an Q.Bình Th nh t m gi ữ ạ i quy t m t v “ch y” xe vi ph m khác, Tôn Th t Hòa đã Trong khi liên h gi ộ ụ ạ ệ ả g i ý “gi i c u” chi c xe máy c a Tr n Văn Hòa và đ ủ ế ợ đ ng ý. Sau đó, Đ c đã nh n 15 tri u đ ng và tr xe vi ph m. ồ c Huỳnh Minh Đ c ứ ạ ứ ệ ậ ả ồ

ơ

ổ ẻ ụ ả ộ ả ử ể ề ề ể ị

ng”. Ban biên t p báo ươ ủ ẻ ễ ậ ồ

ẻ ộ

Ngày 28-11-2011, C quan c nh sát đi u tra Công an TP có văn b n g i báo ề Tu i Tr và C c Báo chí (B Thông tin - truy n thông) đ ngh “ki m đi m và thu h i th nhà báo c a phóng viên Nguy n Văn Kh Tu i Tr đã ki m tra toàn b quy trình tác nghi p c a phóng viên Hoàng ổ ệ ủ i c u xe đua trái phép”. Kh ươ ng khi th c hi n bài “CSGT gi ệ ả ứ ể ự

ự ệ ế

ng trình c a Hoàng Kh ủ ệ ụ ằ ng, khi th c hi n bài vi ươ ự ề ứ ứ ế ổ

Theo t t trên, phóng viên đã có s su t v nghi p v khi can d vào quá trình chung chi cho ông Huỳnh Minh Đ c nh m tìm ki m b ng ch ng v hành vi tiêu c c. Ban biên t p báo Tu i Tr ẻ ậ đã k lu t khi n trách và t m đình ch công tác đ i v i Hoàng Kh ng. ườ ơ ấ ề ằ ỷ ậ ự ố ớ ươ ể ạ ỉ

ơ ả ủ ế ị ươ ề

ị ắ ướ

ậ ồ

ộ

ấ ủ i quy t xe vi ph m giao thông trái quy đ nh. ng b ị Theo quy t đ nh c a C quan c nh sát đi u tra, phóng viên Hoàng Kh c đó) đ đ a do có hành vi thông qua Tôn Th t Hòa (đã b b t giam tr kh i t ể ư ấ ở ố 15 tri u đ ng cùng các biên b n vi ph m hành chính, gi y ch ng nh n đăng ký ứ ạ ệ xe môtô... cho Huỳnh Minh Đ c (nguyên cán b CSGT c a Công an Q.Bình Th nh, cũng đã b b t giam) đ gi ị ả ứ ể ả ị ắ ế ạ ạ

ẻ ươ

ậ ư

ề ợ ứ

ng ngay t

Ban biên t p báo Tu i Tr và gia đình phóng viên Hoàng Kh ổ ậ Phan Trung Hoài - tr ưở Đ c Linh - Đoàn lu t s TP.HCM - tham gia b o v quy n l ậ ư Hoàng Kh ả ừ ươ ki n quá trình khám xét t ng đã m i lu t s ậ ư ờ ng văn phòng lu t s Phan Trung Hoài, và lu t s Phan ậ ư i cho phóng viên ả ệ khi x y ra v vi c. Lu t s Phan Trung Hoài đã ch ng ứ ụ ệ ậ ư i nhà riêng c a Hoàng Kh ủ ạ ng tr a 2-1. ư ươ ế

II. Phân tích

ề ươ ề ụ ệ ủ ề

ng b b t, chi u 2-1-2012, đã tr thành m t trong nh ng tr ươ ấ ở ườ ữ ộ

ề ạ ừ ộ ề

ị ắ ế i môi gi ự ệ ng có r t nhi u ý ki n trái chi u. S ki n ế ợ ng h p ụ ể ng đ a 15 tri u cho th i, Hoàng Kh ng úy ượ ư

ươ ị

ươ

ườ ứ ể ấ ả t bài”; Hoàng Kh ra đ V v vi c c a nhà báo Hoàng Kh Hoàng Kh đi n c u liên quan đ n đ o lý và pháp lý trong ngh báo. T m t hành vi c th ể ứ - thông qua hai ng ệ ớ Huỳnh Minh Đ c đ l y chi c xe mô tô b công an t m gi vì “đua xe trái phép” ữ ạ ế ng v c a i d ng c r i “l ng đ a h i l ị ủ - có hai kh năng x y ra: Hoàng Kh ư ố ộ ồ ả ươ ợ ụ . ng dây h i l ng đã gài b y đ làm l mình đ vi ố ộ ườ ộ ể ẫ ể ế ươ

1. Phía bên vi m ki m sát: ệ ể

ậ ệ ươ ờ ả

ầ

ng đã có bài vi ư ạ ổ

ủ ề ẻ ớ và đ l y đ ữ ứ ẫ ồ

t ti p bài báo “CSGT gi ng đã vi ứ ng và Tôn Th t Hòa nh c nh sát Đ c ấ t đăng ươ ế ấ ờ xe ồ ơ ồ c thì ph i đ a thêm 3 tri u đ ng. Th y s vi c ấ ự ệ ệ ả i ế ế ể ấ ượ ề ề ả ư ươ

V đ i di n VKS l p lu n, sau khi Kh ậ ị ạ l y xe "đi bão" c a Tr n Minh Hòa, ngay hôm sau Kh ấ trên báo Tu i Tr v i tiêu đ “Đ ng ti n xóa s ch h s ”. Nh ng do gi y t Đ c v n còn gi không theo ý mình nên nhi u ngày sau Kh c u xe vi ph m”. ứ ạ

ng đã l ươ ượ ắ

i d ng t ợ ụ ấ ệ ạ ủ ế ầ

c quan h tiêu c c c a cách nhà báo, cùng lúc n m đ "Kh ự ủ ư Đ c và Tôn Th t Hòa đ l y chi c xe cho Tr n Minh Hòa, b n c a Đông Anh, ể ấ ứ em v Kh ng", VKS nêu. ợ ươ

ế ế ụ ự ự ỉ

t vi c làm c a mình tr t bài thì Kh ướ ủ

ơ ể ễ ề ề ầ

ệ

ạ ộ ị ủ ề ằ ộ ơ

ớ ổ ẻ ế ạ ậ

ng hoàn toàn VKS cũng cho r ng, n u th c s ch vì m c đích vi ươ ằ c và vi c tác nghi p ệ có th nói cho Hòa, Đông Anh bi ệ ệ ế đã d dàng h n nhi u. "H n n a, t i c quan đi u tra, ban đ u Kh ng hoàn ươ ơ ữ ạ ơ ế t toàn không khai r ng hành vi c a mình là n m trong ho t đ ng tác nghi p vi ằ bài. Mà sau này khi c quan đi u tra vào cu c làm rõ thì b cáo m i khai là đang th c hi n các lo t bài vi t theo yêu c u c a Ban biên t p báo Tu i Tr ", VKS ự ệ ầ ủ i. bu c t ộ ộ

ng tr ơ ữ

ướ c ươ ợ ủ ụ

ị ự ủ n n xã h i. Nh ng trong tr ườ ả cũng ghi nh n nh ng bài báo tích c c c a Hoàng Kh ố ư ố ứ ộ ậ

ả ớ ị

ư ế ạ

C quan công t ậ ng h p c a v án này, đó trong vi c ch ng các t ệ ạ ệ "b cáo Kh ng đã vi ph m pháp lu t" ch không ph i sai sót khi th c hi n ệ ự ạ ươ c t đ nghi p v báo chí. "V i kinh nghi m 15 năm làm báo, b cáo ph i bi ế ượ ệ ụ ệ theo lu t báo chí ph m vi tác nghi p c a mình nh th nào. Tôi cho r ng b cáo ị ằ ệ ủ ậ đã không tuân th pháp lu t", v đ i di n VKS nêu. ệ ậ ị ạ ủ

ằ ệ ư ề

ả ằ ặ ớ ơ

ứ ủ ả ự ươ ệ ẳ

c giao, nh ng vi c đ a ti n đ gi

ng đang th c hi n lo t đ tài i c u xe cho Hòa thì hoàn toàn không báo 15 tri u đ ng cũng không ph i là ti n c a c quan mà là ế ự ệ ị ể ả ứ ồ ệ ư ề ệ ề ủ ơ ả

ụ Ngoài ra VKS còn cho r ng, n u vi c đ a ti n cho CSGT Đ c là nh m m c t bài thì ph i báo cáo s vi c này v i c quan ch qu n. M c dù báo đích vi ế Tu i Tr đã có công văn kh ng đ nh Hoàng Kh ạ ề ẻ ổ đ ượ cáo. S ti n đ a h i l c a ng ủ ư ố ề ư ố ộ i vi ph m. ườ ạ

ừ ồ ơ ụ ứ ẳ ậ

T đó VKS kh ng đ nh các ch ng c trong h s v án có đ c s k t lu n b ị . i Đ a h i l cáo Kh ộ ư ố ộ ứ ng cùng v i Minh Hòa, Th t Hòa, Đông Anh đã ph m t ấ ủ ơ ở ế ạ ị ớ ươ

ề ủ ườ ứ ế ệ ậ ể

ố ớ ự ạ t vi c nh n ti n c a ng ạ

ưở ế ả ẫ

ệ i dân đ i v i c quan nhà n i khác đ "Đ i v i c u trung úy Huỳnh Minh Đ c, bi l y xe vi ph m ra mà không th c hi n theo đúng quy trình là vi ph m pháp lu t ậ ự ấ c, làm nh ng v n làm. Đi u này nh h ướ ủ ả ớ ề nêu. c", c quan công t gi m lòng tin c a ng ố ố ớ ơ ủ ệ ng l n đ n vi c qu n lý c a nhà n ướ ư ả ườ ơ

ng 2. Lu t s bào ch a cho Hoàng Kh ữ ậ ư ươ

ữ ậ ư

xã h i... giúp c ng, lu t s Phan Trung Hoài nêu lên nh ng đóng góp ươ ố ự ề ậ ự ữ ộ ơ ệ

Bào ch a cho Hoàng Kh c a thân ch trong vi c ch ng tiêu c c v giao thông, tr t t ủ ủ quan ch c năng đi u tra và kh i t nhi u v án. ề ụ ở ố ứ ề

i phiên tòa ạ ệ ế

ế ậ ư ể ệ ậ ủ ạ ử ậ ạ ố

ả giác t ế ổ

ế ị ề

ệ

ạ

ố i có công phát hi n, t ư ủ ộ giác t i ph m tiêu c c, tham ế i x lý đ i v i tin báo t ố ớ ố ử ệ ườ i ph m, đi ng ạ ộ ng l ớ ườ ự ố ớ c l ượ ạ ự giác t ố

Theo lu t s , cáo tr ng và k t lu n c a đ i di n VKSND TP HCM t ạ i ph m thông qua không th hi n quá trình ti p nh n, x lý thông tin t ộ ệ i công khai trên báo Tu i Tr , d n đ n vi c đánh giá sai l ch hai bài báo đăng t ệ ẻ ẫ ư ng v hành vi “đ a b n ch t v án. Vi c quy t đ nh truy t nhà báo Hoàng Kh ả ươ ố ệ ấ ụ h i l ” do liên quan đ n quá trình tác nghi p là ch a đ căn c pháp lý, không ố ộ ứ i chính phù h p v i đ ợ sách hình s đ i v i ng nhũng.

ng vì ho t đ ng tác nghi p báo chí, đã t ự ặ

ạ ươ ể ạ ộ ế ạ

ể i thân trong gia đình… N u đ ng c c a Hoàng Kh ế ườ ộ

i cá nhân, giúp đ có l ữ ầ ợ

ể ắ

đ t mình vào trong tình "Hoàng Kh ệ ủ ả tr ng có th nguy hi m đ n tính m ng, uy tín cá nhân và s an nguy c a b n thân, v con và ng ươ ợ đ tr c l ụ ỡ ể ụ ợ không chính đáng khác thì ch c ch n sau đó đã không vi khai nh th c t ự ng là ơ ủ i cho Tr n Minh Hòa ho c có nh ng m c đích ặ t bài đ đăng báo công ế ắ đã di n ra", lu t s nêu quan đi m. ậ ư ư ự ế ễ ể

ữ ệ

ấ ạ ằ ẫ ủ

ế ữ ề ượ ị ươ ẻ ệ ư ề

ổ ơ ề

ậ ề ủ ố ư ứ ả ơ

Ông Hoài cho r ng, do nh ng khó khăn trong quá trình tác nghi p, nên b cáo đã ng liên quá d n thân d n đ n sai ph m. "Nh ng bài báo sau đó c a Hoàng Kh ế c Ban biên t p báo Tu i Tr duy t quan đ n vi c đ a ti n cho CSGT đ u đ ệ ứ i v i thông tin nhi u chi u c a các c quan ch c theo đúng quy trình, đăng t ả ớ năng, ch không ph i vì đ ng c cá nhân nh VKS truy t ", v lu t s nh n ị ậ ư ấ ộ m nh.ạ

ự ươ ữ

T bào ch a cho mình, Hoàng Kh cho Hòa ra b ng đ ng nói: "N u th c s ch vì mu n l y xe ự ự ỉ c, b cáo hoàn toàn có th d a vào m i quan h c a mình ố ấ ệ ủ ế ể ự ượ ằ ố ị

ờ ả ộ ả ỏ ứ ễ ề ờ

ể ệ ị

i ích cho b n thân". ự i th c đ nh v m t cách d dàng, ch không ph i b ra nhi u th i gian l n l ặ ộ ể hi n m t quá trình tìm hi u dài nh v y. Trong vi c này, b cáo không h mong ệ ề ư ậ ộ mu n l ố ợ ả

ờ ượ ươ ấ

i sau cùng, nhà báo Hoàng Kh ỡ ị i xin l ị

ng g i l ử ờ ả ơ ụ ử ề

ị ệ ẹ ấ ẳ

i đ n Tôn Th t Hòa Đ c nói l ỗ ế và Đông Anh vì đã "giúp đ b cáo nhi t tình mà ph i ch u m t h u qu pháp lý ả ộ ậ ệ ể n ng n . Mong h i đ ng xét x xem xét đ ng c m c đích c a hai b cáo này đ ủ ộ ộ ồ ặ ng cũng kh ng đ nh vi c làm c a dành cho h b n án nh nh t". Nhà báo Kh ủ ị ươ mình là vì m c đích trong sáng, mong tòa xét th t công tâm, khách quan. ậ ọ ả ụ

h i: N u không vì ấ ữ ứ ị ạ ự ỏ ế

ị

ữ ỉ ự ấ ả

ị ả ứ ậ ỗ ị ị

ộ i nh ng ch a đ n m c ph i ch u trách ậ ự ệ ộ

"Trong nh ng ngày b t m giam b cáo r t day d t và t ị nh ng bài báo đó b cáo có ph i b c vào vào vòng lao lý ngày hôm nay không? ả ướ Ch vì mu n đ u tranh phòng ch ng tiêu c c, vì nóng v i mà b cáo ph i nh n ậ ố ố h u qu . B cáo xác đ nh mình có l ả ị nhi m hình s và t ế ngày t m giam, đ i v i b cáo đã là quá n ng n ", Hoàng Kh ng nói. ư ế i ph m pháp lý mà b cáo ph i nh n đ n hôm nay là 248 ả ề ạ ố ớ ị ư ị ặ ươ ạ

ươ ự ế

ng cũng bày t c tin t ượ ỏ ưở ố ộ ả ả ộ

ụ

ng công an phát hi n nhi u sai ư ề ể ả ệ ự ề

ầ ủ ị ế ạ ỉ ị

ữ ể ấ ở ề ớ ư ộ ọ ị

ng nói. Nhà báo Hoàng Kh ở trong su t quá trình làm báo, dù , th c t c quan nào b cáo cũng đ ng giao m ng n i chính - m t m ng nguy ơ ị ạ hi m và ph c t p nh ng luôn hoàn thành nhi m v , ch a h đ x y ra sai ph m ệ ư ứ ạ ể và có nh ng đóng góp tích c c, giúp cho l c l ự ượ ơ ộ ph m đ ch n ch nh. "Đây là sai ph m l n đ u c a b cáo, n u b cáo có c h i ầ ạ c tr v v i ngh c m bút, b cáo s coi đây nh m t bài h c quý giá c a đ ủ ẽ ượ mình và s không tái ph m", Hoàng Kh ươ ề ầ ạ ẽ

ị ủ ụ ự

ế t ộ ậ ư ộ ự ủ ộ ồ

Sau cùng, b cáo mong tòa áp d ng đi u 289 c a B lu t Hình s và các tình ti ề i nh m t s khoan h ng c a pháp gi m nh khác, tuyên b cáo không ph m t ạ ẹ lu t mà b cáo đáng đ ị c nh n. ậ ị ượ ả ậ

III. Bài h c cho b n thân

ọ

ả

ng không ch liên quan đ n uy tín c a t ỉ ụ ươ ủ ờ

ng và nh ng ng ế ườ ươ ữ ộ

ủ ặ ạ

i mà còn bày t ạ ự ệ ộ thái đ ọ ẻ ỉ ả ườ ỏ

ệ Tu i Tr , sinh m nh V Hoàng Kh ẻ ổ i đã c ng tác v i anh đ có lo t bài pháp lý c a Hoàng Kh ể ớ “ngăn ch n hi m h a tai n n giao thông” mà còn có th t o ra “án l ”. S lên ể ạ ti ng c a Tu i Tr không ch b o v m t con ng ệ ộ tr c m t “th pháp nghi p v ” đang đ c tranh cãi trong ngh báo. ể ổ ủ ế ướ ệ ụ ủ ộ ượ ề

c có n n báo chí t ộ ậ ư ướ ộ ở

ơ ẫ ậ ngay c các n ả ư

ỹ ơ

ề ộ ậ ắ ầ ươ

ấ

ệ

c ch p nh n n u nó giúp phanh phui s th t v các ế ng đ i v i công chúng. N u Hoàng ế ưở ườ ộ mà là đ làm l ra ể ố ộ c khi nh n 15 tri u c a Hoàng ố ớ ả ậ , tr ự ế ướ

ậ i có nh h ả ng đã gài b y thì hành vi c a anh không ph i là h i l ủ . Trên th c t ậ ứ ừ ng úy Đ c đã nh n 3 tri u c a ông Tu n, ch xe đ u kéo v a ng dây h i l ượ ệ ủ ủ ệ ủ ấ ầ

ự do Lu t pháp cũng nh thái đ xã h i ướ cũng nhìn nh n hành vi gài b y khá kh t khe. Nh ng, h n m t th p niên tr c ắ ổ đây, báo chí M , n i coi “gài b y” là b t h p pháp, cũng đã b t đ u thay đ i ẫ ấ ợ ỉ ng quy t ch ng phái c đi n”, c cách nhìn nh n c a mình. Bên c nh “tr ạ ổ ể ậ ủ ế ườ ng phái nh p cu c. đ ng ngoài s ki n quan sát, t ộ ng trình, đã xu t hi n tr ứ ậ ườ ệ ườ ự ệ Anh, vi c gài b y đ ự ậ ề ấ ẫ ượ Ở chính khách và nh ng ng ữ Kh ẫ ươ m t đ ố ộ ộ ườ Kh ng, Th ươ gây tai n n.ạ

t ng gài b y khi làm án. Cho ệ ẫ ơ

t Nam c m các c quan t ố ụ ấ ẫ ệ ử ụ ụ ủ

ư ộ ẫ ậ ủ ề ứ ự ả

Tuy nhiên, lu t pháp Vi dù không có r i ro pháp lý, thì vi c s d ng gài b y nh m t công c c a nhà báo cũng là đi u không nên làm. B n thân hành vi gài b y đã ch a đ ng nh ng ữ r i ro v đ o đ c. ủ ề ạ ứ

ộ ớ ạ ẫ ầ

ở ậ ề ả ươ ớ ng đ u v i c m b y, tai n n ạ ư ậ i ĐÚNG – SAI. Có nh v y ầ

B i v y khi làm m t phóng viên n i chính ph i đ ộ t rõ ràng ranh gi ngh nghi p nhà báo c n phân bi ệ ệ i h n c a pháp lu t cho phép khi tác nghi p m i không đi quá gi ệ ớ ạ ủ ậ ớ