Kinh nghiệm quốc tế về xây dựng thể chế, chính sách phát triển chính phủ số

Trong bối cảnh Chương trình chuyển đổi số quốc gia của Việt Nam đang được đẩy mạnh, việc phát triển chính phủ số đóng vai trò trung tâm, là động lực thúc đẩy kinh tế số và xã hội số. Chính phủ số không chỉ đơn thuần là việc số hóa các dịch vụ công truyền thống, mà còn là một cuộc cải cách toàn diện nhằm nâng cao tính minh bạch, hiệu quả, và sự gắn kết giữa nhà nước và người dân. Việc xây dựng và hoàn thiện các thể chế, chính sách phù hợp là yếu tố then chốt để kiến tạo một nền tảng pháp lý vững chắc cho quản trị nhà nước hiện đại. Do đó, việc nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về phát triển chính phủ số từ các quốc gia tiên tiến là vô cùng cần thiết, nhằm chắt lọc những giá trị tham khảo quý báu, phù hợp với đặc thù Việt Nam.

Các nhà hoạch định chính sách, cán bộ quản lý nhà nước, các nhà nghiên cứu và học giả trong lĩnh vực quản lý công, chuyển đổi số và phát triển chính phủ số tại Việt Nam.

Bài viết phân tích sâu rộng kinh nghiệm quốc tế về xây dựng thể chế và chính sách phát triển chính phủ số từ bốn quốc gia điển hình: Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Singapore và Thái Lan. Hoa Kỳ đã tiên phong với các đạo luật như PRA 1995 và E-Government Act, tập trung vào số hóa dịch vụ công, minh bạch và truy cập thông tin mở. Hàn Quốc, với lịch sử phát triển chính phủ điện tử hơn 50 năm, nhấn mạnh cách tiếp cận lấy người dân làm trung tâm, liên tục cải thiện khuôn khổ pháp lý và cung cấp các dịch vụ thông tin pháp luật toàn diện. Singapore nổi bật với sáng kiến "Quốc gia thông minh", Kế hoạch chi tiết Chính phủ số (DGB), cùng các chính sách bảo vệ dữ liệu cá nhân và chiến lược AI toàn diện. Thái Lan triển khai chiến lược chính phủ điện tử 4.0, nhằm thúc đẩy hiệu quả dịch vụ công, tăng cường năng lực cạnh tranh kinh tế và nâng cao sự tham gia của người dân. Dựa trên các phân tích này, bài viết rút ra ba giá trị tham khảo quan trọng cho Việt Nam. Thứ nhất, cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý về chính phủ số, bao gồm các quy định về dữ liệu mở, chữ ký số, blockchain, AI, và bảo vệ dữ liệu cá nhân, đồng thời rà soát các luật dân sự, hình sự để đối phó với hành vi gian lận trên không gian mạng. Thứ hai, hoàn thiện thể chế và chính sách theo hướng lấy người dân làm trung tâm, khuyến khích sự tham gia của công dân vào quá trình xây dựng và phát triển chính phủ số. Cuối cùng, cần chú trọng hoàn thiện thể chế, chính sách về phát triển nguồn nhân lực số, trang bị kỹ năng phù hợp để đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số. Những kinh nghiệm này cung cấp cái nhìn toàn diện về các yếu tố thành công trong quá trình chuyển đổi số của các chính phủ trên thế giới.