Kinh tế học đại cương: Chương 04. Hành vi người sản xuất.

Chương 04 Hành vi người sản xuất

Sản xuất

 Điều gì quyết định số lượng hàng hóa của

một hãng sản xuất?  Các yếu tố đầu vào (K, L, lao động, nguyên vật

liệu) có năng suất như thế nào?

 Công nghệ trong quá trình sản xuất là gì?  Chúng tốn bao nhiêu? Chúng ta muốn tối thiểu

hóa các chi phí.

 Mức sản lượng mang lại lợi nhuận tối đa là bao

nhiêu?

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 2

Sản xuất

Q = f (L, K, M, …)

Nó cho chúng ta biết mức sản lượng tối đa, Q, ứng với những yếu tố đầu vào cho trước (L, K, M, v.v..) bằng cách sử dụng công nghệ “f ”

 Hãy bắt đầu bằng một hàm sản xuất biểu diễn mối quan hệ giữa các yếu tố đầu vào và đầu ra:

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 3

Mối quan hệ giữa sản xuất và chi phí

Khía cạnh kinh tế của sản xuất

Công nghệ sản

Chi phí đầu vào Chi phí đầu vào

Q u ả n

xuất Đầu vào (các yếu Đầu vào tố sản xuất)

Lựa chọn kinh tế Lựa chọn kinh tế trong sản xuất

Quá trình sản xuất Quá trình sản xuất (hàm sản xuất)

l ý c ô n g n g h ệ v à c h

Xuất phẩm Xuất phẩm

i

Chi phí (giá thành) Chi phí (giá thành) của xuất phẩm

p h

í

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 4

Phân tích sản xuất trong ngắn hạn

•Ngắn hạn là khoảng thời gian trong đó việc thay đổi một yếu tố sản xuất rất tốn kém. (đất, nhà, v.v…) •Trong dài hạn, tất cả các yếu tố đầu vào đều thay đổi.

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 5

Phân tích sản xuất trong ngắn hạn

trăm?) yếu tố đầu vào.

• Trong sản xuất dĩ nhiên có hàng chục (hàng

• Giả sử K cố định trong ngắn hạn và L là yếu tố đầu vào duy nhất là hãng có thể thay đổi. (mô hình hai yếu tố đầu vào.



Q = F(K,L)

– Mức sản lượng tối đa có thể được sản xuất K đvị vốn và L đvị lao động.

với

• Hàm sản xuất

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 6

Tổng sản lượng

 Ví dụ Hàm sản xuất Cobb-Douglas  Ví dụ: Q = F(K,L) = K.5 L.5

 K được cố định ở 16 đvị.  Hàm sản xuất ngắn hạn:

Q = (16).5 L.5 = 4 L.5

 Sản xuất khi 100 đvị lao động được sử dụng?

Q = 4 (100).5 = 4(10) = 40 đvị

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 7

Năng suất biên của lao động

cùng.

 MPL = DQ/DL  Đo lường sản lượng tạo ra bởi công nhân cuối

động).

 Độ dốc của hàm sản xuất ngắn hạn (theo lao

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 8

Năng suất lao động trung bình

toán.

 APL = Q/L  Đây là chỉ số đo lường năng suất về mặt kế

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 9

Sản xuất với một yếu tố biến đổi

Lao động

APL= Q/L MPL= (Q/ L)

--- 5 9 10 10 9 8 7 6.1 5

--- 5 13 12 10 5 3 1 0 - 4

Vốn 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Tổng SL (Q) 0 5 18 30 40 45 48 49 49 45

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 10

Năng suất (lợi tức) biên giảm dần

nghiệm về sự phản ứng của yếu tố đầu ra đối với sự gia tăng các yếu tố đầu vào.

 Năng suất biên giảm dần là quan sát thực

 Nghĩa là khi lượng của một yếu tố đầu vào nào đó tăng lên (theo mức độ gia tăng bằng nhau), sự thay đổi các yếu tố đầu vào sẽ trở nên nhỏ hơn sau một điểm nào đó.

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 11

 Các đặc điểm:

1. MPL bắt đầu giảm sau một điểm nào đó, không phải trở nên âm. 2. Ceteris paribus. tức là những yếu tố đầu vào khác được giữ không đổi: K, năng lượng, nguyên liệu, & công nghệ. Nếu bạn tìm ra một công nghệ sản xuất tốt hơn, toàn bộ đường tổng sản lượng sẽ dịch chuyển!

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 12

• Các đặc điểm:

Năng suất biên âm

Năng suất biên giảm dần

Các giai đoạn sản xuất Năng suất biên tăng dần

Nếu MPL > 0, Q tăng Nếu MPL < 0, Q giảm Nếu MPL = 0, Q đạt cực đại

• Nếu MPL > APL, APL

Q=F(K,L)

tăng lên Nếu MPL < APL, APL giảm xuống MPL = APL tại APLcực đại

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 13

Năng suất theo quy mô

 Trong dài hạn tồn tại mối quan hệ nào giữa các yếu tố

đầu vào và yếu tố đầu ra?

 Tất cả yếu tố đầu vào:

Yếu tố đầu ra

quá trình sản xuất cho thấy

Tăng gấp đôi Tăng gấp đôi Tăng gấp đôi

tăng gấp đôi NS không đổi theo quy mô NS giảm dần theo quy mô NS tăng dần theo quy mô

< tăng gấp đôi > tăng gấp đôi

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 14

Đường đẳng lượng

sản xuất cùng mức sản lượng.

 Sự kết hợp các inputs (K, L) đem lại cho nhà

 Hình dạng của đường đẳng lượng phản ánh mức độ thay thế dễ hay khó giữa các yếu tố trong khi vẫn duy trì cùng mức SL.

inputs và duy trì cùng mức sản lượng gọi là tỉ lệ thay thế kỹ thuật biên MRTS. MRTS mang dấu âm và thường giảm dần

 Tỉ lệ mà nhà sản xuất có thể thay thế giữa các

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 15

 MRTSKL = Δ /K ΔL là số lượng lao động tăng lên để thay thế cho số lượng vốn giảm xuống nhằm đảm bảo mức sản lượng không đổi.

 Giá trị tuyệt đối của tỉ lệ thay thế kỹ thuật biên chính là độ dốc của đường đẳng lượng.

MRTSKL = MPL/MPK

 Trong mối quan hệ với năng suất biên MP

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 16

Độ dốc của đường đẳng lượng • Độ dốc đo lượng K mà hãng có thể giảm để dùng thêm một đơn vị L, sao cho Q không đổi

• Slượng tăng thêm từ Y đến X = L * MPL • Slượng mất đi từ Y đến X

= K * MPK

• Trên cùng một đường đẳng lượng 

L * MPL + K * MPK =0

• K/ L = - MPL/ MPK • - MPL/ MPK được gọi là Tỉ lệ thay thế kỹ thuật

biên MRTS

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 17

Q = 500

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 18

Đường đẳng lượng tuyến tính

 Vốn và lao động là những yếu tố thay thế cho nhau hoàn hảo

Sản lượng tăng

Q1 Q2 Q3 L

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 19

Đường đẳng lượng Leontief

Q3 K

Sản lượng tăng

được sử dụng theo tỉ lệ cố định

 Vốn và lao động là những yếu tố bổ sung hoàn hảo  Vốn và lao động

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 20

Đường đẳng lượng Cobb-Douglas

K

 Các inputs không thay thế cho nhau hoàn toàn

Q3

Q2

Sản lượng tăng

 Tỉ lệ thay thế kỹ thuật

Q1

biên giảm dần  Phần lớn các quy trình sản xuất có đường đẳng lượng dạng này

L

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 21

C0 C1

Đường đẳng phí  Sự kết hợp các inputs với cùng mức chi phí  Với giá các inputs cho trước, đường đẳng phí càng xa gốc tọa độ gắn liền với những mức chi phí cao hơn.

Đường đẳng phí mới do giảm tiền lương

input làm thay đổi độ dốc của đường đẳng phí

 Sự thay đổi giá các

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 22

Đường đẳng phí

• Đường đẳng phí cho thấy tất cả những kết

hợp (L,K) có thể được mua với một mức tổng chi phí cho trước.

• TC = wL + rK • K = (-w/r)L + (TC/r) • Tung độ gốc là TC/r • Hoành độ gốc là TC/w • Độ dốc cho biết các mức giá tương đối của hai input (độ dốc = -2 nghĩa là muốn mua thêm 1 đơn vị L, phải mua ít đi 2 đvị K)

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 23

Đường đẳng phí

Vốn (K)

TC3/r

TC2/r

Độ dốc = -w/r

TC1/r

TC1/w

TC3/w

Lđộng

TC2/w

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 24

Tối thiểu hóa chi phí

nhau cho tất cả các inputs:

L 

MP w

MP K r

 Năng suất biên trên mỗi đồng bỏ ra phải bằng

MRTS KL 

w r

 Nói cách khác

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 25

Tối thiểu hóa chi phí

Điểm tối thiểu hóa chi phí

Độ dốc đường đẳng phí = Độ dốc đường đẳng lượng

L Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 26

Thuê công nhân có năng suất cao nhất?

• Tại sao câu trả lời đôi khi là “Không”? • Chúng ta giả sử hãng muốn thuê thêm một

công nhân nữa. Hãng có thể chọn một công nhân tay nghề cao và một công nhân tay nghề thấp.

• MPtay nghề cao = 2 MPtay nghề thấp

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 27

Thuê công nhân có năng suất cao nhất?

• Nhưng năng suất không phải là yếu tố duy

nhất phải xem xét

• Ptay nghề cao = 3Ptay nghề thấp • Sự tối ưu hóa đòi hỏi rằng

MPcao /

Pcao = MPthấp/Pthấp

• Tuy nhiên, MPcao / Pcao < MPthấp/Pthấp • Vì vậy, hãng nên thuê công nhân tay nghề thấp vì họ có sản lượng cao hơn trên một đồng bỏ ra.

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 28

Kinh tế xây & và san bằng các tòa nhà

• Xây dựng Gara đậu xe sử dụng hai input

Bê tông & Đất đai

• Trước hết cho MPC/ PC = MPLand/Pland ở

vùng ngoại ô của Mỹ

• Nếu xây bãi đậu xe trong khu vực nội thành, Pđất cao hơn, các yếu tố khác không đổi  MPC/ PC > MPLand/Pland

• Công ty xây dựng chuyển sang sử dụng nhiều Bê tông và chúng ta thấy các bãi đậu xe cao tầng trong các thành phố

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 29

Kinh tế xây & và san bằng các tòa nhà

• San bằng tòa nhà: dùng chất nổ hay rìu

MPChất nổ/ PChất nổ ? MPLđ/PLđ

• Cách nào áp dụng ở Hong Kong và ở Mỹ? Plđ rẻ hơn nhiều ở Hong Kong  các hãng chuyên san bằng tòa nhà ở Hong Kong sử dụng nhiều L

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 30

Phân tích chi phí

 Chi phí cố định (FC)  Chi phí biến đổi

(VC)

 Tổng chi phí (TC)  Chi phí chìm

 Các loại chi phí

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 31

Tổng chi phí và chi phí biến đổi

C(Q): Tổng chi phí tối thiểu sản xuất các mức sản lượng :

C(Q) = VC + FC

VC(Q): Chi phí thay đổi theo sản lượng

FC: Chi phí không thay đổi theo sản lượng

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 32

Tổng chi phí và chi phí biến đổi $

C(Q) = VC + FC

VC(Q)

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 33

Các chi phí cố định và chi phí chìm

FC: chi phí không đổi khi sản lượng thay đổi

Chi phí chìm: chi phí bị mất vĩnh viễn sau khi nó được trả

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 34

Các chi phí cố định và chi phí chìm

C(Q) = VC + FC

VC(Q)

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 35

Chi phí trung bình

Tổng chi phí trung bình ATC = AVC + AFC ATC = C(Q)/Q

Chi phí biến đổi trung bình AVC = VC(Q)/Q

Chi phí cố định trung bình AFC = FC/Q

Chi phí biên MC = DC/DQ

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 36

Chi phí trung bình

MC $ ATC

AVC

AFC

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 37

Quan hệ chi phí trung bình-chi phí biên

• Nếu chi phí biên < chi phí trung bình, chi phí trung bình sẽ

giảm

• Nếu chi phí biên > Chi phí trung bình, Chi phí trung bình sẽ

tăng lên

• MC = AC tại điểm cực tiểu của AC

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 38

TVC

TFC

ATC

$/unit

AVC

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 39

Quan hệ chi phí trung bình-chi phí biên

• Chi phí trung bình có ích trong việc phân tích các chi phí mà

hãng đã phát sinh cho đến hiện tại.

• Chi phí biên có ích trong việc phân tích các chi phí mà hãng

sẽ phát sinh trong tương lai.

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 40

Chi phí cố định

Q0(ATC-AVC)

= Q0 AFC

$ ATC

= Q0(FC/ Q0)

= FC

AVC

ATC

AFC Chi phí CĐ

AVC

Q Q0

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 41

Chi phí biến đổi

Q0AVC

= Q0[VC(Q0)/ Q0]

$ ATC

= VC(Q0)

AVC

Chi phí BĐ

Q Q0

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 42

Tổng chi phí

Q0ATC

= Q0[C(Q0)/ Q0]

$ ATC

= C(Q0)

AVC

ATC

Tổng CP

Q Q0

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 43

Tính kinh tế và phi kinh tế theo quy mô

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 44

Tính kinh tế và phi kinh tế theo quy mô

 Tính kinh tế và phi kinh tế do quy mô phát

sinh từ mối quan hệ phi tuyến tính giữa các inputs và output.  Sản xuất giai đoạn I  Khi các inputs tăng, output tăng theo tỉ lệ lớn hơn. Ví dụ: Gấp đôi inputs thì output tăng hơn gấp đôi.

 Nguyên nhân: Tăng thêm các inputs tạo điều

kiện cho việc chuyên môn hóa.

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 45

Tính kinh tế và phi kinh tế theo quy mô

 Sản xuất giai đoạn II  Khi inputs tăng, output tăng nhưng theo tỉ lệ nhỏ hơn. Ví dụ: Gấp đôi inputs thì output . tăng ít hơn gấp đôi.

 Nguyên nhân: Tăng thêm inputs tạo ra sự chật chội không gian và/hoặc những khó khăn trong việc phân việc và quản lý

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 46

Tính kinh tế nhờ quy mô

LRAC

Kinh tế theo quy mô Phi kinh tế theo quy mô

Sản lượng

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 47

Tính kinh tế và phi kinh tế theo quy mô

Các giai đoạn sản xuất dẫn đến tính kinh tế và phi kinh tế theo quy mô

Kinh tế theo quy mô: chi phí trung bình giảm khi sản lượng tăng.

Phi kinh tế theo quy mô: chi phí trung bình tăng khi sản lượng giảm.

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 48

Đvị slượng 10,000

Tổng chi phí $1.0 triệu

Tổng chi phí trung bình $1.0 triệu/10,000 = $100

15,000

$1.4 triệu $1.4 triệu/ 15,000 = $93

20,000

$1.9 triệu $1.9 triệu/ 20,000 = $95

Ktế theo quy mô Phi ktế theo quy mô

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 49

Tính kinh tế và phi kinh tế theo quy mô

$ ATC MC

Ktế theo quy mô

AVC

AFC

chuyên môn hóa

Trong khoảng này, hãng tiếp tục có tính kinh tế theo quy mô mặc dù sự chật chội đã bắt đầu xuất hiện  Sự chật chội chưa đủ trầm trọng để lấn át tác động dương tích lũy của chuyên môn hóa

Đvị sản lượng

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 50

Ví dụ

 Tổng chi phí: C(Q) = 10 + Q + Q2  Hàm chi phí biến đổi:

VC(Q) = Q + Q2  Chi phí biến đổi khi sản xuất 2 đvị:

VC(2) = 2 + (2)2 = 6

 Chi phí cố định: FC = 10

 Hàm chi phí biên:

MC(Q) = 1 + 2Q

 Chi phí biến sản xuất 2 đvị:

MC(2) = 1 + 2(2) = 5

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 51

Hàm chi phí của nhiều sản phẩm

 C(Q1, Q2): Chi phí sản xuất hai sản phẩm chung  Dạng hàm số tổng quát:  C(Q1, Q2)= f + aQ1Q2 + b(Q1 )2 + c(Q2 )2

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 52

Tính kinh tế theo phạm vi

riêng biệt.

 C(Q1, Q2) < C(Q1, 0) + C(0, Q2)  Sản xuất liên kết hai sản phẩm rẻ hơn sản xuất

 Ví dụ?  Sẽ rẻ hơn cho Time-Warner cung cấp những dịch vụ kết nối Internet và dịch vụ tin nhắn Instant Messaging chung so với cung cấp dịch vụ riêng lẻ.

Kinh tế học đại cương Chương 4: Hành vi người sản xuất 53

Hàm chi phí nhiều sản phẩm

C(Q1 ,0) + C(0, Q2 ) = f + (Q1 )2 + f + (Q2)2 C(Q1, Q2) = f + aQ1Q2 + (Q1 )2 + (Q2 )2 f > aQ1Q2: sản xuất liên kết rẻ hơn

 C(Q1, Q2) = f + aQ1Q2 + (Q1 )2 + (Q2 )2  MC1(Q1, Q2) = aQ2 + 2Q1  MC2(Q1, Q2) = aQ1 + 2Q2  Tính bổ sung chi phí: a < 0  Tính ktế theo phạm vi: f > aQ1Q2