Kỹ năng biên tập và biên soạn lời dẫn

K NĂNG BIÊN T P VÀ BIÊN SO N L I D N

Ạ Ờ Ẫ

Ậ

Ỹ

PH N I: CÁC KHÁI NI M C B N Ơ Ả Ầ Ệ

t chung v nhi m v BTV I Khái ni m Biên t p báo chí và hi u bi ậ ể ệ ế ụ ề ệ

ỉ ắ ế ữ ế ặ ử ả ạ ạ ỉ ử ự ả ậ ẹ ơ ẩ ọ ữ c hi u là quá trình chuy n t ể ừ ượ ụ ể ồ ẩ i đ c, ng ả ụ ụ ộ ướ ạ ườ ọ ấ ả ườ ể

1. Biên t p ậ a Khái ni mệ : ọ - Biên t pậ ( ti ng La tinh là Redactus – có nghĩa là s p đ t, s a ch a, tu ch nh, g t ể rũa hay trong ti ng Pháp – Rédaction – có nghĩa là so n th o, biên so n), hi u theo nghĩa h p là s tu ch nh, g t rũa, s a ch a các s n ph m văn hóa. Theo ý đ , m c đích nghĩa r ng h n thì biên t p đ ộ chính tr , khoa h c, có tính ch t cá nhân thành các s n ph m văn hóa, tinh th n có ị ầ ấ ọ tính ch t xã h i d i nghe, i d ng xu t b n ph m đ ph c v ng ẩ ấ ng i xem… ườ ộ ễ ể ệ ậ ầ ậ ự ệ ơ ề ả ả ộ ữ ệ ậ ả

ề ả ả ả - M t cách d hi u và g n gũi h n, công vi c biên t p hay biên t p báo chí chính là vi c x lý thông tin và chuy n t ể i thông tin s ki n thành ngôn ng báo chí đ ệ ử ấ ti p c n thông tin m t cách hi u qu nh t. , thính gi , đ c gi giúp khán gi ộ ả ế ả ( Ngôn ng báo chí c hi u là hình nh, âm thanh trong truy n hình, báo đây đ ể ượ ở ữ hình: ti ng đ ng, l i đ c trong phát thanh – báo nói và hình nh, văn b n trong ờ ọ báo vi - báo m ng) ế ộ t và báo đi n t ế ệ ử ạ

- b. S đ quá trình chuy n hóa thông tin.

ọ ươ ng ti n th hi n, ch nh ể ệ ệ ỉ ậ ề ự i đ n công chúng) ơ ồ ể S ki n → Biên t p viên → Công chúng ự ệ (Ti p c n v n đ , l a ch n thông tin quan tr ng, ph ọ ấ ậ ế s a và truy n t ử ề ả ế

ậ 2. Biên t p viên - BTV (Editor): Là ng i x lý thông tin đ chuy n t ườ ử ể ọ ậ ẩ c a các biên t p viên báo chí trong tòa so n là t ủ ch a các tác ph m báo chí theo các quan đi m và l ữ ấ ị

- BTV truy n hình

: hi u m t cách s l ộ ơ ượ ề ữ ể ệ ấ i b ng nghi p v ả ườ ằ ữ ử ề ẽ ế ệ i công chúng. Công vi c ể ớ ch c s n xu t, l a ch n, s a ử ấ ự ổ ứ ả ạ i ích nh t đ nh. ể ợ ụ c nh t là nh ng ng truy n hình, s tìm ki m và x lý thông tin (b ng ngôn ng hình nh và âm ằ thanh) đ t o ra m t tác ph m truy n hình đ g i t i công chúng. ể ử ớ ề ẩ ộ ể ạ - Ngôn ng truy n hình: ữ ề ự ệ ả ậ ộ ố ả ệ ườ ấ ỏ i ph ng v n, âm nh c…. ể ắ ầ ng, l ề ề ệ ậ ư ử ế ế ậ + Hình nhả : Nhân v t, b i c nh, không gian x y ra s ki n…. + Âm thanh: Ti ng đ ng hi n tr ạ ờ ế Các biên t p viên truy n hình có nhi u cách đ b t đ u công vi c khác nhau nh ng môtip chung luôn là tìm ki m thông tin – ti p c n thông tin – x lý thông tin và truy n t ề ả : V n s ng, các thông tin nóng h i, các s ki n đang đ c quan tâm ự ệ ổ ượ i thông tin. ố ố

ứ ự ử ể ệ ự ấ ỏ ị ể ậ

- Tìm đ tàiề trong xã h i.ộ - X lý đ tài ệ

MCG Training- No 25/44 Nguyen Phuc Lai. Dong Da. Ha Noi

1

ng h p không th chu n b tr ợ ườ ườ ẩ ọ ọ ể ấ ỏ c mà ph i đ n hi n tr ả ế ấ ệ ề ẽ ệ ớ ậ ậ ự ự ể ử ụ ữ ế ặ ể : L a ch n hình th c th hi n ( tin, phóng s , ph ng v n, ghi nhanh, phim tài li u…), Ch n đ a đi m quay và tìm nhân v t ph ng v n ( trong nhi u ề ấ ng m i có nh ng tr ữ ị ướ ớ ng hoàn phát hi n m i và khi y có th cách ti p c n v n đ s đi theo 1 h ướ ế ể toàn khác, góc nhìn và cách l a ch n nhân v t PV cũng khác…); d ng ( làm h u ậ ọ kỳ): th c hi n trên bàn phi tuy n ho c analogue, có th s d ng nh ng k x o ỹ ả phù h p đ nh n m nh câu chuy n mu n k , vi i bình… ệ ể ấ ố ể ự ợ t l ế ờ ệ ạ

i bình, làm nh c ho c s d ng ti ng đ ng n n, duy t băng…

- Hoàn t tấ : đ c l

ộ ạ ề ế ọ ờ ệ ờ ự ặ ụ ư ặ ề ớ ươ ọ ệ ự ể ệ ợ ị ề ệ ề ơ ệ ườ ườ ễ ệ ợ ặ ử ụ L u ýư : Đây là quá trình tác nghi p c a m t phóng viên báo chí th i s , chuyên ệ ủ ộ ng trình đ c thù h n nh : Game show, m c ho c chuyên đ , v i các m ng ch ơ ươ ả ự quan tr ng nh t đ BTV và ekip th c ng trình là y u t live show thì fomat ch ấ ể ế ổ hi n d a vào đó đ có nh ng thay đ i và b trí các v trí công vi c phù h p. Hình ố ổ ữ ổ ứ ả dung chung v ekip th c hi n 1 showgame ( trò ch i truy n hình) là: T ch c s n ự ạ ng trình – BTV(BTV âm nh c: n u là show v ca nh c) xu t - Ch nhi m ch ươ ề ạ ủ ấ i d n - đ o di n tr – ng lý sân ng, các tr ễ ạ ườ ẫ kh u, âm thanh, ánh sáng, k thu t…. ỹ ấ ế ng quay – đ o di n hi n tr ạ ậ

Nguyên nhân vàng c a thông tin báo chí: ph i tr l i đ c 5 câu h i (5W – 1H) ả ả ờ ượ ủ ỏ

- Who ? - What ? - Where ? - When ? - Why? - How? ấ ủ ặ ề ư ộ ố ấ ấ ỹ ả ử ụ ọ ọ ỉ ụ ụ ả ằ ộ ự i xem. Ch b n thân c a v n đ c n đ ậ ề ầ ậ ụ ứ ả ạ ộ ủ ấ ữ

ả ấ ề ự ệ ư ể ỵ ấ ườ ẩ ễ ọ ệ ể ạ ậ ự ư ề ấ ể ể ể ớ ấ ế ủ ả ắ ố ộ

ả ổ ề

- B n ch t c a truy n hình, cũng có th coi là đ c tr ng quan tr ng nh t là: hình ể ả ỹ nh, âm thanh s ng đ ng, tính xác th c c a thông tin là quan tr ng nh t. Các k ự ủ ả ệ ể năng k x o s d ng trong quá trình khai thác thông tin ch ph c v cho vi c k câu chuy n y b ng hình nh thêm xác th c, sinh đ ng, tác đ ng t t h n vào tâm ệ ấ ố ơ c nhìn nh n và lý, tình c m c a ng ườ ủ ượ ả tôn tr ng i đa. Tránh l m d ng nh ng k x o, th m x ng đ làm sai m c t ể ư ỹ ả ở ứ ố ọ l ch v n đ và k nh t là đ a thông tin không chính xác. ề ư ấ ệ - Cũng có nh ng tr ng h p đ tài r t hay nh ng kh năng th c hi n chuy n hóa ữ ợ thành m t s n ph m truy n hình là không th . Nên l a ch n cách di n đ t khác ộ ả ự ề t, phát thanh…), (VD: s lãng phí trên bàn nh u hay hi u qu h n (VD: báo vi ả ơ ế cách giáo d c máy móc…nh ng đ tài này nghe r t hay nh ng không tìm ra cách ữ ụ ộ ạ c ch có th thuy t minh. Đó cũng có th coi là m t h n quay không th quay đ ỉ ượ ế ch c a báo hình b t bu c ph i có hình nh âm thanh s ng đ ng m i c u thành ả ộ nên tác ph m)ẩ - Trong th i đ i ngày nay, khi nhi u lo i hình thông tin bùng n khán gi ờ ạ ề ể ế ờ ọ m i lo i hình là các y u t ở ọ

ắ ọ ạ ộ . ả ề ả ự ề ẹ ỉ ị ộ ệ ẩ ng ấ ượ ẽ ả ả ọ c nói đ n nhi u nh t cho m i tác ph m truy n hình. ề có nhi u ạ ế ớ s l a ch n và ít th i gian đ ti p c n thông tin thì đi u đòi h i tiên quy t v i ỏ ự ự ậ : thông tin ph i báo chí ả nhanh, chu n, ng n g n và ẩ ế ố ể ả , tác đ ng ngay vào c m nh n suy nghĩ c a khán gi bi u c m ủ ậ ả VD: Trên truy n hình, th i l ng cho 1 b n tin v i r t nhi u v n đ ngày càng ấ ề ớ ấ ề ờ ượ i. Làm sao ch trong 30’’ là hoàn thu h p, các tin, bài , phóng s đ u b co ng n l ắ ạ thi n 1 m u tin hay kho ng 2’ cho m t phóng s mà thông tin v n đ y đ , bi u ể ầ ủ ẫ ự ả ữ ng s là nh ng t c m, đ m b o đ 5W – 1H . Cô đ ng, xúc tích, n t ừ ữ ả đ ượ ủ ề ế ề ẩ ấ ọ

Bài ca c a ng i biên t p: ủ ườ ậ

không c n ầ t tin ng n g n ắ ọ ừ

MCG Training- No 25/44 Nguyen Phuc Lai. Dong Da. Ha Noi

2

ọ ế Hãy vi ế Tránh nh ng t ữ Hãy bám sát ch đủ ề Không nên dài dòng quá Nên vi Vi ế t tin cô đ ng t nh ng câu đ n gi n ữ ơ ả

nào

Hãy trau chu t t ng t ừ ố ừ t câu ng n g n Hãy vi ắ ọ ế i rút ng n thêm R i l ắ ồ ạ Nên vi t tin cô đ ng ọ ế Sau khi đã g t rũa ọ Không th b i t ể ớ ừ Anh hãy đ a cho tôi ư Đ tôi cô đ ng ti p. ọ ế ể

II L I D N VÀ BIÊN SO N L I D N Ạ Ờ Ẫ Ờ Ẫ

ờ ẫ 1. L i d n a. Khái ni mệ : là m t đo n văn nói di n đ t, mô t ạ ễ ạ ộ ọ ắ ả c nêu trong vài bài vi ự ề ộ i d n t ế ờ ẫ ươ ng đ chào m i m i ng ọ ng n g n v v n đ n i dung ề ấ t, l ng t ự ườ ọ i đ c ờ ề t ( phóng s , tin…). Trong báo vi đ ế ượ nh Sapo c a bài báo, ng n g n, đ ý, n t ắ ủ ấ ượ ủ ọ ư c c th hóa h n trong tác ph m. đ n v i nh ng thông tin đ ơ ượ ụ ể ữ ế ớ ẩ

- Trong th i đi m hi n nay, l i d n ngày càng có xu h ờ ẫ ướ ọ ng ng n đi, cô đ ng ắ ờ ấ ế - L i d n có v trí đ ng gi a m t phóng s xu t s c và nút chuy n kênh trên ấ ắ ự ể bàn đi u khi n t ệ t ph i h p d n. ả ấ ẫ ứ ộ ữ xa c a TV. ủ - L i d n ph i thu hút lôi kéo s chú ý c a ng i xem, đ nh hình tâm tr ng và ự ủ ườ ạ ị ể h n và nh t thi ơ ị ờ ẫ ể ừ ề ờ ẫ ả ể i xem r ng: ng i thêm ườ ằ ầ ồ ợ vài phút n a tr i d n ph i t o s mong đ i trong đ u ng c TV th t không u ng công.

- Dĩ nhiên, l ờ ẫ ữ

ướ ổ

ẫ có th có thêm chút b i c nh. ố ả ả ạ ự ậ (Theo Reuter) t ph i coi d n nh : ư ả ở ầ ủ Nh t thi ấ ứ - Là đi m kh i đ u c a câu chuy n k , ch không ph i là kho đ ng nát ch a ể ế ể ứ ả ồ ệ t (Facts) b đi đ ng nh ng chi ti ữ ự ế ỏ

các h i ch - m i m c ng i xem vào l u c a mình. ợ ọ ở ườ ả ờ ề ủ

i rao hàng i d n ệ i xem. ủ ế ệ ặ ợ ườ

ạ i xem

- Là ô kính bày hàng, quày bán hang – qu ng cáo câu chuy n ệ - M i ng ộ ườ ọ b. Vai trò c a l ủ ờ ẫ - K câu chuy n ể - Qu ng cáo cho câu chuy n ho c khêu g i tính hi u kỳ c a ng ả - Đi m báo ề - Đ nh hình tâm tr ng (không khí) ị - Chu n b ng ị ườ ẩ - T o s liên t c, liên k t ạ ự ế ụ - T o d ng phong cách, tính cách ạ ự

ờ ẫ ừ ữ ẩ ng xáo mòn, nhàm ữ khó hi u, đao to búa l n nên g n gũi, đ n gi n v i nh ng t qu n, không dùng nh ng t ớ ữ ả ớ ơ i d n hay không vi Nh ng l ữ ế ữ chán, tránh nh ng t ể ầ ừ câu ng n, m ch l c và có s c thái rõ ràng, chung chung. ắ ạ ạ ắ

MCG Training- No 25/44 Nguyen Phuc Lai. Dong Da. Ha Noi

3

ộ ề ề ấ ạ i ph m t ạ ủ ự ụ ổ ủ i ph m có t c trong liên bang Xô Vi ướ ạ các n ộ ướ ứ VD: v v n đ gia tăng t ế t D n 1ẫ : “S s p đ c a ch nghĩa c ng s n ả ở ch c. T i Nga, tr ạ ổ ữ buôn bán ch đen đã tr thành ngành công nghi p phát tri n m nh v i ba ngàn ạ i Nga ộ i s bùng n c a nh ng t ổ ủ ạ ự ệ ở c đây đã mang l ợ ể ớ

c này. Đi u đó đã thúc gi c c nh sát Nga m ụ ả ở ề i các b già m i” ớ ộ ấ n ở ướ ố ớ ờ ậ ộ ứ b n r n nh hi n nay. C 3 phút l ư ệ i m t năm đã tăng g p ba. T ng ti n đã tr ấ ộ ụ ướ ề ố ụ ế ế ả ộ ệ ch c” băng nhóm mafia ho t đ ng ạ ộ cu c t n công l n ch ng l ạ ố ạ i D n 2ẫ : “C nh sát Matxcova ch a bao gi ư ả ở t ng có m t v c p. Các v gi ộ ườ thành m t hình th c thu khác v i nhi u doanh nghi p. Tuy nhiên, c nh sát đang ề ớ ứ i ph m có t m cu c ph n công vào ba nghìn t ạ ổ ứ ở ộ ả ộ

i xem hình ụ ể ụ ế ườ c gi Rõ ràng h p d n vì nó c th , thông tin đ y đ , thuy t ph c, cho ng dung ngay v v n đ h đang đ ượ ầ ủ i thi u ệ ấ ẫ ề ấ ề ọ ớ

t quanh ả ả ế ữ ơ ờ ẫ

ả i d n ữ ủ ờ ẫ i d n ph i là ngôn ng đ n gi n. L i d n không vi ữ ủ ờ ẫ ầ ẩ “Túm l y” khán gi ấ ở ướ ể ủ ỗ ắ ng ch cho câu chuy n b t đ u ọ ớ ặ t trong vi c gi t quan tr ng v i nh ng l ệ ệ i d n t ờ ẫ ừ ữ hay đ m t ng ể ấ ự ữ 30 ườ i

ề ấ ả ỉ ủ ộ ạ ễ ể ề ề ị ộ ườ ứ ề ợ 2. Ngôn ng c a l Ngôn ng c a l qu n mà c n: - ng phát tri n c a câu chuy n - G i m h ệ ợ - Nhanh chóng nh ệ ắ ầ ườ S đ n gi n, ng n g n và rõ ràng là đ c bi ọ ự ơ ệ ả – 50 t . Nó s ngay l p t c t o ra s khác bi ừ ậ ứ ạ ẽ xem c a mình. ủ t nh t ch nên trong kho ng 30 giây. L i d n c a BTV truy n hình t ờ ẫ ủ ố Không bao gi nên dùng câu b đ ng khi có th dùng d ng ch đ ng, vì nhìn ể ị ộ ờ chung ch đ ng thì d hi u và rõ ràng. B đ ng là cách nói quanh co v đi u gì ủ ộ ng h p cũng nên dùng đó. Tuy nhiên cũng không nên c ng nh c trong nhi u tr ắ câu b đ ng. ị ộ

c tên trùm ma túy. ệ ắ ượ ng c nh sát đã b t đ c Khánh ố ắ rõ ràng câu b đ ng đây phát huy t t h n kh năng bi u đ t. VD: khi mu n nh n m nh vi c b t đ ạ ấ “Khánh tr ng đã b b t” thay vì nói: L c l ị ắ tr ng,ắ ị ộ ự ượ ố ơ ở ả ả ể ắ ượ ạ

ủ ể ườ ộ - Ch đ ng: ch th là ng - B đ ng: ch th không làm ra hành đ ng mà hành đ ng tác đ ng lên ch th i làm ra hành đ ng ộ ủ ộ ị ộ ủ ể ủ ể ộ ộ

ậ ấ ộ ử p đi sinh m ng c a m i ng i b m t nhà c a trong tr n đ ng đ t. i và làm hàng ngàn ườ ị ế ấ i b ch t và hàng ngàn ng ườ ị ấ ủ ạ ườ ướ ườ ử i làm ra hành đ ng; đ ng t ườ ấ ộ ộ ừ ở ể ị th b i ch u tác đ ng c a hành đ ng VD : so sánh - M i ng ườ - Tr n đ ng đ t đã c ậ ộ i m t nhà c a. ng ườ ấ Đ ng t ừ ở ể ủ ộ ộ đ ng nh n m nh ng ườ ạ ấ ộ th ch đ ng nh n m nh ng ủ ị ạ ộ ộ

ể ữ ể ủ ộ ị ộ

MCG Training- No 25/44 Nguyen Phuc Lai. Dong Da. Ha Noi

4

i làm ra hành đ ng và ng i ch u tác đ ng. ườ ườ ọ ộ ộ ị ả Hãy dùng nh ng tiêu chí sau đ quy t đ nh dùng th ch đ ng hay b đ ng: ế ị - B i c nh ố ả - T m quan tr ng c a ng ầ ủ - C u trúc câu (xét v m t hình nh) ề ặ ấ - Nguyên t c 5C: ắ ụ ể ơ ễ ễ ọ ươ 1. Clear (rõ ràng): d đ c, d nghe, c th h n chung chung, logic ng nhiên 2. Correct( đúng): đ 3. Consice(súc tích): không có t ng hay thông tin th a, t ừ ữ ừ ừ ọ và câu ng n, m i ắ đ u mang nghĩa t ừ ề

4. Comprehensive: d hi u, tr l i rõ ràng cho các câu h i: ai, cái gì, khi nào, ễ ể ả ờ ỏ đâu, t ở ạ ư n ng n , lan man. Bi , t ườ ữ ệ i sao. 5. Considerate(ý t ): đ a ng ườ ứ t ng , không dùng c m t ụ ế ị ạ ọ t ng ế ứ ộ ộ ề ữ ọ ệ ề i xem vào cu c, không lo i h ra, không dùng i mình nói bi ừ ừ ặ chuy n và đi u đó quy t đ nh ngôn ng , gi ng đi u, m c đ thân m t hay ậ ệ trang tr ng.ọ

i d n

MCG Training- No 25/44 Nguyen Phuc Lai. Dong Da. Ha Noi

5

t l 3. Các l u ý khi vi ế ờ ẫ ư t v n đ c n trình bày - Hi u bi ề ầ ế ấ ể - Tìm cách ti p c n h p lý nh t ợ ấ ế ậ - Tránh r p khuôn, vi t câu ng n, d hi u ễ ể ắ ế ậ - C thụ ể - G i mợ ở

PH N II: CÁC BÀI T P TH C HÀNH K NĂNG Ự Ậ Ầ Ỹ

i d n chào đ i cho 1 đo n tin (ho c gi ng trình ặ ạ ờ ớ i thi u vào m t PS) cho các ch ộ ệ ươ t l Vi ế ờ ẫ d i đây: ướ

ắ ừ

ổ ế ữ ệ t ễ ế

t Nam. i đây: ủ ề ủ ề ớ ả ứ leo thang, tình hình l m phát tăng cao. ạ ả ộ ng trình “Đu i hình b t ch ” ch đ chào m ng ngày 8/3. t Vi ng trình “Chi c nón kỳ di u” ch đ các ngày l ệ ng trình “B n tin ch ng khóan” v i các tin đã thu th p d ậ ướ ế ỏ ỉ ố ố ng đ n tình hình kinh t i. Ch ươ Ch ươ Ch ươ Kinh t Màu đ bao trùm trên c hai sàn ch ng khoán Hà N i và Thành ph HCM ứ Ch s HOSTC và HASTC gi m m nh đ n cu i phiên thì ch ng l ạ Giá xăng d u tăng cao cũng nh h ưở ố i. ữ ạ th gi ế ế ớ ả ả ế ế ầ

ng trình “Th i trang và cu c s ng” ch đ th i trang xuân hè 2010 ờ ộ ố ng v m u s c s c s , nh ng gam màu nóng ữ ươ ờ i c m h ng cho b trang ph c đã cũ và l ứ i m t. ố ỗ ng pháp thiên nhiên, t m th o m c. ủ ề ờ ề ầ ắ ặ ỡ ộ ắ ả

i đây: ươ ớ ầ ữ ủ ầ ạ ụ ộ ậ ướ ệ ả ế ứ ị

i lao đ ng, m c l ng cho ng ng h u t i thi u là ể ứ ươ ư ố ườ ủ ộ

ế ạ ng đ n l m ng có nh h ả ưở ươ ủ ễ ệ ấ Ch Th i trang xuân hè thiên h ướ Cách s a ch a và l y l ấ ạ ả ữ ử Làm đ p b ng ph ẹ ằ ươ Ch ng trình “B n tin tài chính” v i các tin đã thu nh p d ả Chính ph đã có nh ng gói kích c u đ u tiên đ t hi u qu cho tiêu dùng gói kích c u ầ ờ th hai cho các đ n v và doanh nghi p s di n ra ti p ngay sau đó, chúng ta đang ch ệ ẽ ễ ơ đón thành qu c a gói kích c u này. ầ ả ủ Chính ph quy t đ nh tăng l ươ ế ị 650.000 Ph ng v n ông Nguy n Văn A …li u chính ph tăng l ỏ phát hay không.

ng trình “Văn hóa s ki n và nhân v t” v i các ý sau: ươ ự ệ ậ ớ i Hà N i x a. ộ ư ự ệ ườ ộ ạ ả ộ ộ ố

Ch Văn hóa: ng S ki n: cu c thi nh Hà N i m t không gian s ng, liveshow ca nh c Đêm Hà N i ộ (Phú Quang) Ch ng trình “Món ngon nh lâu” ch đ v Bánh cu n Thanh Trì, Bún c Tây H ủ ề ề ươ Ố ớ ố ồ

ị

Ch Ch ươ ươ ng trình “Đêm Nh c Tr nh Công S n” ơ ạ ng trình “Du l ch qua màn nh nh ” ch đ thăm thành ph Sài Gòn. ỏ ủ ề ả ố ị

i” ườ ứ

ự ệ ườ

ng trình s ki n “Hi n máu c u ng ế i xây t ng trình “Ng ủ ề ng trình “Khoa h c th ứ ọ m” ch đ buôn bán ph n ra n ổ ấ ng th c” ch đ cây thu c Vi ủ ề ưở ụ ữ ố ướ ệ c ngoài. t Nam, nh ng cây c ữ ỏ

ẹ ặ ụ ệ ồ ớ

MCG Training- No 25/44 Nguyen Phuc Lai. Dong Da. Ha Noi

6

ng trình “M o v t gia đình” ch đ cách v sinh và làm m i đ gia d ng. ng trình “Quán âm nh c” ch đ m t nét Ca Trù nhân v t Đào N ng Ph m Th ạ ủ ề ủ ề ộ ươ ậ ạ ị Ch ươ Ch ươ Ch ươ quanh ta. Ch ươ Ch ươ Hu .ệ