Kỹ thuật chọn giống lúa khỏe cho
đồng ruộng
Trong việc sản xuất lúa, Ông Bà ta thư
ờng nói
câu: "Nhất nước, nhì phân, tam c
ần, tứ giống". Qua
câu nói này cho thấy yếu tố giống là m
ột trong những
y
ếu tố quan trọng trong sản xuất lúa. Muốn có cây
lúa khoẻ thì chắc chắn phải có hạt giống tốt và kho
ẻ
mạnh. Gieo trồng hạt giống khoẻ, có chất lư
ợng cao
là điều kiện cần thiết để có một vụ mùa thu ho
ạch
cao (có thể tăng năng suất từ 5-20 %) và góp ph
ần
gia tăng chất lượng nông sản hàng hóa.
Vì khâu để giống và chọn giống phải có chất lư
thì cây lúa trồng sau này sẽ đư
ợc khoẻ mạnh, chịu đựng
được và vượt qua được biến động của môi trư
ờng sống
(gặp hạn hoặc gặp lạnh đột ngột )
Như vậy hạt giống khoẻ là hạt giống phải có những y
êu
cầu sau:
1. H
ạt giống phải thuần, đúng giống, phải đồng nhất về
kích cỡ, giống không bị lẫn những giống khác, hạt cỏ v
à
t
ạp chất. Hạt giống phải sáng mẩy, không hoặc có rất ít
hạt lem (chỉ chấp nhận có h
ạt lem 0,5 % bị lẫn trong hạt
giống, nghĩa là 1.000 h
ạt chỉ có 5 hạt hạt lem), có rất ít
hạt lửng và hạt bị dị dạng.
2. Tỷ lệ nẩy mầm cao ( hơn 80 %) và cây m
ạ phải có sức
sống mạnh.
3. Hạt giống không bị côn trùng phá ho
ại (sâu mọt),
không lẫn hạch nấm ho
ặc không mang mầm bệnh nguy
hiểm
Muốn có hạt giống khoẻ thì ta phải lưu ý m
ột số biện
pháp cải thiện chất lượng hạt giống khi còn trên đ
ồng
ruộng và trong bảo quản tồn trữ như là:
a. Trên đồng ruộng:
Sau khi nông dân chọn và canh tác nh
ững giống thích
hợp ở điều kiện địa phương, thì chúng ta cần lưu
ý
những biện pháp sau đây:
Kỹ thuật canh tác: Bảo đảm cây lúa sinh trư
ởng tốt (bón
phân cân đối và đầy đủ, quản lý nước tốt, làm s
ạch cỏ
dại, không có lúa rày ( lúa cỏ ) trên chân ruộng, ph
òng
trừ sâu bệnh tốt ở cuối vụ như bệnh vàng lá, b
ệnh đốm
vằn, bệnh cháy bìa lá, rầy nâu, bọ xít dài,& đ
ể hạn chế
gây lép h
ạt ở tỷ lệ cao, hạn chế vi sinh vật gây bệnh cho
hạt và đ
ặc biệt không lấy giống ở những ruộng có bệnh
gây hại nặng như bệnh đạo ôn, lúa von, bệnh c
háy bìa
lá, bệnh lem lép hạt & (vì những bệnh này có kh
ả năng
lây truyền qua hạt giống)
Khử lẫn: Tiến hành kh
ử lẫn ngay từ đầu để bảo đảm lúa
bằng đọt và sau khi trổ tiến hành khử lẫn lần cuối đ
ể
bảo đảm độ thuần. Cách khử lẫn như sau : Nh
ổ bỏ
những cây cao và ngoài hàng (cấy hoặc sạ theo h
àng),
cắt những bông lúa khác so với quần thể như lúa c
ỏ, lúa
von, lúa khác giống.
b. Không ch
ọn những ruộng lúa bị bệnh để giống cho vụ
sau: Như bệnh lúa von, bệnh đạo ôn, bệnh cháy b
ìa lá,
bệnh than vàng, bệnh đen hạt, bệnh đốm nâu, &
c. Thu hoạch và tồn trữ :
Trong thu ho
ạch lúa giống, các điều kiện cần có để bảo
đảm độ thuần của lúa giống như sau:
- Chuẩn bị máy suốt sạch không còn l
ẫn tạp giống khác,
kể cả bao bì đựng lúa giống.
- Chuẩn bị sân phơi riêng, không phơi g
ần những giống
khác. Chú ý không nên phơi mớ ngoài đồng (dễ làm g
ạo
gẫy, lúa khô không đều)