-Trình bày: 2.5
-N i dung: 3ộ
-Câu h i: 3ỏ
Đ tài 7:ề
Trình bày và ví d v các l nh trong giao d ch và kinh doanh ch ng khoán. Trênụ ề ệ ị ứ
các S giao d ch c a Vi t Nam hi n nay đang áp d ng nh ng l nh nào?ở ị ủ ệ ệ ụ ữ ệ
I. Trình bày và ví d v các l nh trong giao d ch và kinh doanh ụ ề ệ ị
ch ng khoánứ:
Trên các th tr ng ch ng khoán qu c t , có r t nhi u các lo i l nh giao d chị ườ ứ ố ế ấ ề ạ ệ ị
đ c s d ng. Tuy nhiên trên th c t thì ph n l n các l nh giao d ch đ c nhàượ ử ụ ự ế ầ ớ ệ ị ượ
đ u s d ng là l nh gi i h n và l nh th tr ng.ầ ử ụ ệ ớ ạ ệ ị ườ
1. L nh th tr ng (market order)ệ ị ườ
a. Khái ni mệ
Khái ni mệ:
L nh th tr ng là lo i l nh mà khi nhà đ u t s d ng thì h s n sàng ch pệ ị ườ ạ ệ ầ ư ử ụ ọ ẵ ấ
nh n mua ho c bán ch ng khoán theo m c giá c a th tr ng hi n t i và l nhậ ặ ứ ứ ủ ị ườ ệ ạ ệ
luôn đ c th c hi n. L nh th tr ng còn đ c g i là l nh không ràng bu c doượ ự ệ ệ ị ườ ượ ọ ệ ộ
m c giá đ c xác đ nh b i quan h cung c u ch ng khoán trên th tr ng ch ngứ ượ ị ở ệ ầ ứ ị ườ ứ
khoán.
b. Nguyên t c: ắ
Nguyên t c: ắ
Khi nhà đ u t nh p l nh mua (bán) ch ng khoán s d ng l nh th tr ngầ ư ậ ệ ứ ử ụ ệ ị ườ
(MP) thì nguyên t c kh p nh sau:ắ ớ ư
- N u không có l nh đ i ng thì l nh b t ch i.ế ệ ố ứ ệ ị ừ ố
- N u có l nh đ i ng thì xét giá t t nh t (khi mua thì xét giá bán th p nh t cònế ệ ố ứ ố ấ ấ ấ
khi bán thì xét giá mua cao nh t) đ kh p l nh. ấ ể ớ ệ
- N u kh p ch a h t MP thì s xét giá t t k ti p cho đ n khi h t kh i l ngế ớ ư ế ẽ ố ế ế ế ế ố ượ
l nh MP ho c h t kh i l ng l nh đ i ng.ệ ặ ế ố ượ ệ ố ứ
- N u kh i l ng l nh MP v n còn theo nguyên t c trên và không th ti p t cế ố ượ ệ ẫ ắ ở ể ế ụ
kh p thì l nh MP s đ c chuy n thành l nh gi i h n mua (bán) t i m c giáớ ệ ẽ ượ ể ệ ớ ạ ạ ứ
cao (th p) h n m t b c giá so v i giao d ch cu i cùng tr c đó.ấ ơ ộ ướ ớ ị ố ướ
c. u đi m:Ư ể
c. u đi m:Ư ể
- Nâng cao doanh s trên th tr ng, tăng c ng tính thanh kho n c a th tr ng.ố ị ườ ườ ả ủ ị ườ
- Thu n ti n cho nhà đ u t vì h ch c n đ a ra kh i l ng giao d ch mà khôngậ ệ ầ ư ọ ỉ ầ ư ố ượ ị
c n ch ra m c giá giao d ch c th . ầ ỉ ứ ị ụ ể
- Đ c u tiên th c hi n tr c các giao d ch khác. ượ ư ự ệ ướ ị
- Nhà đ u t và các công ty ch ng khoán ti t ki m đ c các chi phí do ít g pầ ư ứ ế ệ ượ ặ
ph i các sai sót hay ph i s a l nh.ả ả ử ệ
d. Nh c đi m:ượ ể
d. Nh c đi m:ượ ể
-
- D gây ra s bi n đ ng giá b t th ng, nh h ng đ n tính n đ nh giá c aễ ự ế ộ ấ ườ ả ưở ế ổ ị ủ
th tr ng do l nh luôn ti m n kh năng đ c th c hi n m t m c giá khôngị ườ ệ ề ẩ ả ượ ự ệ ở ộ ứ
th d tính tr c. ể ự ướ
- Th ng ch đ c áp d ng v i các nhà đ u t l n, chuy n nghi p, đã có cácườ ỉ ượ ụ ớ ầ ư ớ ệ ệ
thông tin liên quan đ n mua bán và xu h ng v n đ ng c a giá, hay v i cácế ướ ậ ộ ủ ớ
tr ng h p bán ch ng khoán vì tâm lý c a ng i bán là mu n bán nhanh theo giáườ ợ ứ ủ ườ ố
th tr ng và đ i t ng c a các l nh này là các ch ng “ nóng ”, nghĩa là cácị ườ ố ượ ủ ệ ứ
ch ng khoán đang có s d th a hay thi u h t t m th i. ứ ự ư ừ ế ụ ạ ờ
- Ví d v l nh th tr ngụ ề ệ ị ườ :
Sổ l nh cệ ổ phi uế ABC nh sau:ư
KL Mua Giá mua Giá bán KL Bán
5000 MP 120 1000
121 2000
K t quế ả kh p l nh:ớ ệ
- 3000 c phi u đ c kh p trong đó 1000 c phi u kh p v i giá 120 và 2000 cổ ế ượ ớ ổ ế ớ ớ ổ
phi u đ c kh p v i giá 121ế ượ ớ ớ
- 2000 chuy n thành l nh LO mua t i m c giá 122.ể ệ ạ ứ
2. L nh gi i h n (limit order)ệ ớ ạ
a. Khái ni mệ
Khái ni mệ:
Là lo i l nh giao d ch mà nhà đ u t đ t l nh đ a ra m t m c giá mua hay bánạ ệ ị ầ ư ặ ệ ư ộ ứ
có th ch p nh n đ c. L nh gi i h n mua ch ra m c giá cao nh t mà nhà đ uể ấ ậ ượ ệ ớ ạ ỉ ứ ấ ầ
t có th mua còn l nh gi i h n bán ch ra m c giá th p nh t mà nhà đ u t cóư ể ệ ớ ạ ỉ ứ ấ ấ ầ ư
th bán.ể
M t l nh gi i h n thông th ng không đ c th c hi n ngay, do đó nhà đ u tộ ệ ớ ạ ườ ượ ự ệ ầ ư
ph i xác đ nh th i gian cho phép đ n khi có l nh h y b . Trong kho ng th iả ị ờ ế ệ ủ ỏ ả ờ
gian l nh gi i h n ch a đ c th c hi n, nhà đ u t có th thay đ i m c gi iệ ớ ạ ư ượ ự ệ ầ ư ể ổ ứ ớ
h n. Khi h t th i gian đã đ nh, l nh ch a đ c th c hi n ho c th c hi n ch aạ ế ờ ị ệ ư ượ ự ệ ặ ự ệ ư
đ s h t giá tr .ủ ẽ ế ị
- Ví d v l nh gi i h nụ ề ệ ớ ạ : Gi s b n dùng l nh gi i h n đ mua 1000 cả ử ạ ệ ớ ạ ể ổ
phi u HAG v i m c giá gi i h n là 75000đ thì n u có ng i bán v i giá th pế ớ ứ ớ ạ ế ườ ớ ấ
h n ho c b ng 75000đ thì l nh c a b n m i có th đ c kh p còn n u ch cóơ ặ ằ ệ ủ ạ ớ ể ượ ớ ế ỉ
l nh bán HAG v i giá trên 75000đ thì l nh c a b n s không đ c kh p.ệ ớ ệ ủ ạ ẽ ượ ớ
b. Phân lo i: ạ
b. Phân lo i: ạ
- L nh gi i h n phiên m c a (Limit-on-open-order)ệ ớ ạ ở ở ử
Đây là m t lo iộ ạ l nh gi i h nệ ớ ạ dùng đ mua ho c bán m t lo iể ặ ộ ạ c phi uổ ế t iạ
phiên m c a th tr ng n u m c giá th tr ng tho mãn các đi u ki n gi iở ử ị ườ ế ứ ị ườ ả ề ệ ớ
h n. Lo i l nh này ch có hi u l c trong phiên giao d ch đ u tiên, sau đó nó sạ ạ ệ ỉ ệ ự ị ầ ẽ
không còn hi u l c n a. Nh ng nhà đ u t tin r ng giá m c a là m c giá th cệ ự ữ ữ ầ ư ằ ở ử ứ ự
hi n t t nh t th ng mu n đ t l nh gi i h n t i phiên m c a.ệ ố ấ ườ ố ặ ệ ớ ạ ạ ở ử
Ví dụ: gi s b n là m t nhà đ u t đang n m trong tay 1000 c phi u c aả ử ạ ộ ầ ư ắ ổ ế ủ
công ty ABC và mu n bán chúng vào phiên m c a th tr ng, tuy nhiên b nố ở ử ị ườ ạ
cũng mu n ch c ch n r ng b n s nh n đ c ít nh t là 50$ trên m i c phi u.ố ắ ắ ằ ạ ẽ ậ ượ ấ ỗ ổ ế
Khi đó b n nên đ t l nh gi i h n t i phiên m c a. N u trong phiên đ u tiênạ ặ ệ ớ ạ ạ ở ử ế ầ
này, giá c phi u cao h n 50$, l nh c a b n s đ c th c hi n, nh ng n u m cổ ế ơ ệ ủ ạ ẽ ượ ự ệ ư ế ứ
giá giao d ch trên th tr ng th p h n 50$/cp, l nh c a b n s b hu và b n sị ị ườ ấ ơ ệ ủ ạ ẽ ị ỷ ạ ẽ
không ph i bán c phi u c a mình v i m c giá th p h n mong mu n.ả ổ ế ủ ớ ứ ấ ơ ố
- L nh gi i h n phiên đóng c a:ệ ớ ạ ở ử
Đây là m t d ngộ ạ l nh gi i h nệ ớ ạ đ mua ho c bán m t lo iể ặ ộ ạ c phi uổ ế t i m c giáạ ứ
đóng c a n u m c giá này t t h n m c giá gi i h n, n u không đáp ng đ cử ế ứ ố ơ ứ ớ ạ ế ứ ượ
các đi u ki n này thì l nh s b hu . Lo i l nh này là s m r ng c a l nhề ệ ệ ẽ ị ỷ ạ ệ ự ở ộ ủ ệ
phiên đóng c a th tr ng (t c là l nh đ c th c hi n t i m c giá đóng c a). Doử ị ườ ứ ệ ượ ự ệ ạ ứ ử
đó b ng cách đ t l nh gi i h n t i phiên đóng c a, b n có th giao d ch t i m cằ ặ ệ ớ ạ ạ ử ạ ể ị ạ ứ
giá t t h n.ố ơ
Có nhi u nhà đ u t đ u tin r ng giá đóng c a là giá t ng đ i t t vì kh iề ầ ư ề ằ ử ươ ố ố ố
l ng giao d ch vào phiên cu i khá cao và th ng th c hi n giao d ch thông quaượ ị ố ườ ự ệ ị
l nh phiên đóng c a (market-on-close order). Tuy nhiên n u đ t l nh này các nhàệ ử ế ặ ệ
đ u t v n có nguy c ph i ti n hành các giao d ch t i m c giá mà h khôngầ ư ẫ ơ ả ế ị ạ ứ ọ
mong mu n. Vì th b ng vi c đăt m t l nh gi i h n t i phiên đóng c a, các nhàố ế ằ ệ ộ ệ ớ ạ ạ ử
đ u t có th tránh đ c r i ro này. ầ ư ể ượ ủ
Ví dụ: n u b n th c hi n m t l nh mua gi i h n t i phiên đóng c a, s l ngế ạ ự ệ ộ ệ ớ ạ ạ ử ố ượ
là 100 c phi u c a công ty ABC v i m c giá 52.05 $, m c giá vào cu i ngàyổ ế ủ ớ ứ ứ ố
giao d ch là 50$, nh v y l nh c a b n có th đ c th c hi n, tuy nhiên n uị ư ậ ệ ủ ạ ể ượ ự ệ ế
m c giá này tăng t i 54$ thì l nh c a b n s b hu và b n s không ph i muaứ ớ ệ ủ ạ ẽ ị ỷ ạ ẽ ả
v i m c giá cao h n mong mu n.ớ ứ ơ ố
c. u đi m:Ư ể
c. u đi m:Ư ể
Giúp nhà đ u t d tính đ c m c l i ho c l khi giao d ch đ c th c hi nầ ư ự ượ ứ ờ ặ ỗ ị ượ ự ệ
d. Nh c đi m:ượ ể
d. Nh c đi m:ượ ể
- Có th ph i nh n r i ro do m t c h i đ u t , đ c bi t là trong tr ng h p giáể ả ậ ủ ấ ơ ộ ầ ư ặ ệ ườ ợ
th tr ng b xa m c giá gi i h n (ngoài t m ki m soát c a nhà đ u t )ị ườ ỏ ứ ớ ạ ầ ể ủ ầ ư
- Trong m t s tr ng h p, l nh gi i h n không đ c th c hi n ngay c khi giáộ ố ườ ợ ệ ớ ạ ượ ự ệ ả
gi i h n đ c đáp ng vì không đáp ng đ c các nguyên t c u tiên trongớ ạ ượ ứ ứ ượ ắ ư
kh p l nh.ớ ệ
3. L nh d ngệ ừ
a. Khái ni m:ệ
L nh d ng là lo i l nh đ c bi t đ đ m b o cho các nhà đ u t có th thu l iệ ừ ạ ệ ặ ệ ể ả ả ầ ư ể ợ
nhu n t i m t m c nh t đ nh (b o v l i nhu n) và phòng ch ng r i ro trongậ ạ ộ ứ ấ ị ả ệ ợ ậ ố ủ
tr ng h p giá ch ng khoán chuy n đ ng theo chi u ng c l i.ườ ợ ứ ể ộ ề ượ ạ
b. Đ c đi m: ặ ể
- Trong l nh d ng nhà đ u t xác đ nh m t m c giá c th , giá đó g i là giáệ ừ ầ ư ị ộ ứ ụ ể ọ
d ng.ừ
- Khi l nh đ c chuy n đ n nhà môi gi i, n u giá th tr ng ch a đ t t i m cệ ượ ể ế ớ ế ị ườ ư ạ ớ ứ
giá d ng thì l nh ch a đ c th c hi n, ng i ta g i l nh đang tr ng tháiừ ệ ư ượ ự ệ ườ ọ ệ ở ạ
“Treo”.
- Sau khi đ t l nh, n u giá th tr ng đ t t i m c qua m c giá d ng thì l nhặ ệ ế ị ườ ạ ớ ứ ứ ừ ệ
d ng s tr thành l nh th tr ng. L nh d ng tr thành l nh th tr ng khi giáừ ẽ ở ệ ị ườ ệ ừ ở ệ ị ườ
ch ng khoán b ng ho c v t m c giá n đ nh trong l nh – giá d ng. L nh d ngứ ằ ặ ượ ứ ấ ị ệ ừ ệ ừ
th ng đ c dùng cho các nhà đ u t chuyên nghi p và không có s b o đ mườ ượ ầ ư ệ ự ả ả
nào cho giá th c hi n s là giá d ng. Nh v y, l nh d ng khác l nh gi i h n ự ệ ẽ ừ ư ậ ệ ừ ệ ớ ạ ở
ch , l nh gi i h n đ m b o đ c th c hi n v i giá gi i h n ho c t t h n.ỗ ệ ớ ạ ả ả ượ ự ệ ớ ớ ạ ặ ố ơ
c. Phân lo i:ạ
* L nh d ng đ bánệ ừ ể
- Khái ni m: là lo i d ng trong đó khách hàng đ a ra m t m c giá d ng đệ ạ ừ ư ộ ứ ừ ể
bán ch ng khoán n u giá th tr ng bi n đ ng gi m đ t ho c th p h n m c giáứ ế ị ườ ế ộ ả ạ ặ ấ ơ ư
d ng thì ngay l p t c l nh đ c kích ho t, nhà môi gi i ph i bán ch ng khoánừ ậ ứ ệ ượ ạ ớ ả ứ
ngay cho khách hàng
- Đ c đi m: luôn đ t giá th p h n giá th tr ng c a m t ch ng khoán mu nặ ể ặ ấ ơ ị ườ ủ ộ ứ ố
bán.
- Áp d ng: l nh d ng đ bán đ c s d ng đ b o v l i ích hay h n chụ ệ ừ ể ượ ử ụ ể ả ệ ợ ạ ế
thua l c a nhà đ u t th c hi n ph ng sách mua ch ng khoán n m gi sau đóỗ ủ ầ ư ự ệ ươ ứ ắ ữ
bán ch ng khoán đ thu l i (mua tr c bán sau) ứ ể ờ ướ
VD: Khách hàng mua 100 c ph n v i giá 12 ngàn đ ng/c ph n. Sau m t th iổ ầ ớ ồ ổ ầ ộ ờ
gian giá c phi u này lên t i 20 ngàn đ ng/c ph n. Khách hàng ch a mu n bánổ ế ớ ồ ổ ầ ư ố
vì ông ta cho r ng giá còn tăng n a. Nh ng đ đ phòng tr ng h p giá khôngằ ữ ư ể ề ườ ợ
tăng mà l i gi m, khách hàng này đ t l nh d ng v i ng i đ i di n công tyạ ả ặ ệ ừ ớ ườ ạ ệ
ch ng khoán đ bán v i giá 19 ngàn đ ng/c ph n ch ng h n. N u th c t giáứ ể ớ ồ ổ ầ ẳ ạ ế ự ế
c phi u đó không tăng mà l i gi m thì giá c phi u đó gi m t i 19 ngàn, ng iổ ế ạ ả ổ ế ả ớ ườ
môi gi i s bán cho ông taớ ẽ
*L nh d ng đ muaệ ừ ể
- Khái ni m: là lo i l nh trong đó khách hàng đ a ra m t m c giá d ng đệ ạ ệ ư ộ ứ ừ ể
mua ch ng khoán.N u giá th tr ng bi n đ ng tăng đ t ho c v t qua m c giáứ ế ị ườ ế ộ ạ ặ ượ ư
d ng thì ngay l p t c đ c kích ho t, nhà môi gi i ph i mua ch ng khoán vàoừ ậ ứ ượ ạ ớ ả ứ
ngay cho khách hàng.
- Đ c đi m: luôn d t giá cao h n giá th tr ng c a ch ng khoán c n mua.ặ ể ặ ơ ị ườ ủ ứ ầ
- Áp d ng: l nh này đ c dùng đ nh m b o v l i ích hay h n ch s thuaụ ệ ươ ể ằ ả ệ ợ ạ ế ự
l c a các nhà đ u t th c hi n ph ng sách bán tr c mua sau(kinh doanh bánỗ ủ ầ ư ự ệ ươ ươ
kh ng) ốVD: Ch ng h n khách hàng vay c a công ty ch ng khoán m t s cẳ ạ ủ ứ ộ ố ổ
ph n và bán đi v i giá 30 ngàn đ ng/c ph n v i hy v ng giá c phi u gi mầ ớ ồ ổ ầ ớ ọ ổ ế ả
xu ng t i 20 ngàn đ ng/ c ph n, ông ta s mua đ tr . Nh ng đ đ phòngố ớ ồ ổ ầ ẽ ể ả ư ể ề
tr ng h p giá c phi u không gi m mà l i tăng, khách hàng đó đ t m t l nhườ ợ ổ ế ả ạ ặ ộ ệ
d ng đ mua v i giá 35 ngàn đ ng. Khi giá lên t i 35 ngàn đ ng, ng i môi gi iừ ể ớ ồ ớ ồ ườ ớ
s mua c phi u đó cho ông ta và ông ta đã gi i h n s thua l c a mình m cẽ ổ ế ớ ạ ự ỗ ủ ở ứ
5 ngàn đ ng / c ph n.ồ ổ ầ
d. Các cách s d ng l nh d ng:ử ụ ệ ừ
* S d ng l nh d ng có tính ch t b o v :ử ụ ệ ừ ấ ả ề
- B o v ti n l i c a ng i kinh doanh trong th ng v đã th c hi nả ệ ề ờ ủ ườ ươ ụ ự ệ
B o v ti n l i c a ng i bán trong th ng v bán kh ng.ả ệ ề ờ ủ ườ ươ ụ ố
VD: Ông B th y giá th tr ng c a c phi u acb là 100.000 đ ng/c phi u vàoấ ị ườ ủ ổ ế ồ ổ ế
ngày 1/1. Ông nh n đ nh nó s gi m m nh trong t ng lai, nên đ n công tyậ ị ẽ ả ạ ươ ế
ch ng khoán vay 2000 c phi u acb và ra l nh bán ngay, hi v ng trong th i gianứ ổ ế ệ ọ ờ
t ng lai t i giá s h , khi đó ông B s mua l i đ tr công ty ch ng khoán. Giươ ớ ẽ ạ ẽ ạ ể ả ứ ả
s t i ngày 5/1 giá c phi u acb h xu ng 82.000 đ ng, ông ta l nh cho công tyử ớ ổ ế ạ ố ồ ệ
ch ng khoán mua 2000 c phi u acb đ tr n . Nh v y, ông ta kỳ v ng l iứ ổ ế ể ả ợ ư ậ ọ ờ
18.000 đ ng do chênh l nh giá mua bán. Nh ng đ đ phòng sau khi đã bánồ ệ ư ể ề
kh ng giá c phi u acb l i không h mà l i tăng lên ông ra m t l nh d ng đố ổ ế ạ ạ ạ ộ ệ ừ ể
mua 110.000 đ ng. Nghĩa là n u giá lên thì khi lên m c 110.000 đ ng l p t cồ ế ứ ồ ậ ứ
nhà môi gi i ph i th c hi n mua vào t i S giao d ch đ không l quá 10.000ớ ả ự ệ ạ ở ị ể ỗ
đ ng/c phi u.ồ ổ ế
* S d ng l nh d ng có tính ch t phòng ng aử ụ ệ ừ ấ ừ
- Phòng ng a thua l quá l n trong tr ng h p mua bán ngay.ừ ỗ ớ ườ ợ