“Lỗ hổng” nghiệp vụ nhìn từ những vụ trục lợi

nhiều tỷ đồng

Nhìn lại cáo trạng, rõ ràng vụ lừa đảo đã được thực hiện trót lọt do sự thiếu

trách nhiệm của 2 cán bộ ngân hàng. Dù thiếu một số giấy tờ, song nhân

viên trực tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ vẫn chấp nhận cho mở tài khoản với lý do

tạo điều kiện cho khách hàng và khách hàng sẽ bổ sung sau. Cũng vì vậy,

trên hệ thống phần mềm quản lý không có mẫu dấu, chữ ký cũng như thông

tin về thỏa thuận (mọi giao dịch phải có đồng thời 2 chữ ký) dẫn đến việc

Maritime Bank Chi nhánh Cầu Giấy không biết về thỏa thuận này và cho

phép phong tỏa tài khoản để phát hành bảo lãnh cho một hợp đồng mua bán

khống khi chỉ có một chữ ký của bên đi thuê - bị cáo.

Không chỉ nhân viên Maritime Bank mới vướng vào vòng lao lý, một trưởng

phòng khách hàng DN thuộc Eximbank cũng đang bị truy nã vì hành vi lừa

đảo chiếm đoạt tài sản của 7 người, với tổng số tiền 72,7 tỷ đồng. Đồng thời,

làm giả hồ sơ để lấy tài sản thế chấp của Ngân hàng trả cho người vay, gây

thiệt hại 900 triệu đồng rồi bỏ trốn.

Tăng cường quản trị rủi ro

Có thể nói, những vụ lừa đảo, thất thoát tài sản liên quan tới các ngân hàng,

dù do nhân viên ngân hàng thực hiện hay do thiếu trách nhiệm gây ra hậu

quả nghiêm trọng đều cho thấy lỗ hổng trong nghiệp vụ của các ngân hàng.

Để xảy ra điều này, uy tín của ngân hàng bị ảnh hưởng không nhỏ và trong

trường hợp là bị hại, ngân hàng rất khó thu hồi số tiền thất thoát. Nhiều ngân

hàng đã phải chấp nhận số nợ xấu không nhỏ liên quan đến các vụ án hình

sự. Do vậy, để hạn chế thiệt hại thì việc phòng ngừa rủi ro thông qua quản trị

rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro đảm bảo, đặc biệt là phải quản lý chặt khâu

nhận tài sản đảm bảo đối với các ngân hàng là đặc biệt quan trọng.

Đến nay, một số ngân hàng vẫn sử dụng nhân viên tín dụng cho cả nghiệp vụ

thẩm định phương án cho vay và thẩm định khả năng trả nợ. Một chuyên gia

ngân hàng khuyến cáo, các ngân hàng không nên đặt hết niềm tin vào cán bộ

tín dụng, mà nên tách riêng 2 nghiệp vụ nói trên và cần có ban định giá tài

sản độc lập.

Ngoài ra, theo vị chuyên gia trên, việc quản lý theo hạn mức phân cấp, phân

quyền cần chặt chẽ hơn. Chẳng hạn, có ngân hàng quản lý chặt chẽ và chỉ

cho phép giám đốc chi nhánh quyết định khoản vay từ 500 triệu đồng trở

xuống, những khoản vay lớn hơn phải trình hội sở chính. Tuy nhiên, cũng có

ngân hàng cho phép giám đốc chi nhánh quyết khoản vay lên tới vài chục tỷ

đồng và khi có rủi ro xảy ra thì thiệt hại rất lớn. Điều này đã từng xảy ra tại

một ngân hàng thương mại quốc doanh khi giám đốc một chi nhánh, với hạn

mức bảo lãnh được phép 70 tỷ đồng, đã cố tình vi phạm, làm thất thoát tới

vài trăm tỷ đồng.

Cũng có ý kiến cho rằng, trong thời kỳ ngân hàng tăng trưởng nóng, phát

triển mạng lưới nhanh chóng, việc tuyển nhân viên ồ ạt song lại không chú

trọng đúng mức đến công tác đào tạo nhân viên, khiến cho nhân viên không

đáp ứng yêu cầu về chuyên môn cũng như đạo đức nghề nghiệp. Tuy nhiên,

điều cốt yếu vẫn phải là tăng cường công tác quản trị để bịt lỗ hổng dẫn tới

sự sai phạm cả từ trong và ngoài ngân hàng.