BỘ GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC
VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
NGUYỄN THỊ TỐ UYÊN
ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH CHỐNG OXY HOÁ,
KHÁNG KHUẨN VÀ TÁC ĐỘNG LÊN MỘT SỐ
VI SINH VẬT ĐƯỜNG RUỘT CỦA BỘT LÁ LÚA NON
(Oryza sativa)
LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC ỨNG DỤNG
Ngành: Công nghệ sinh học
Mã số: 9 42 02 01
TP. HỒ CHÍ MINH2025
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
BỘ GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC
VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM
NGUYỄN THỊ TỐ UYÊN
ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH CHỐNG OXY HOÁ,
KHÁNG KHUẨN VÀ TÁC ĐỘNG LÊN MỘT SỐ
VI SINH VẬT ĐƯỜNG RUỘT CỦA BỘT LÁ LÚA NON
(Oryza sativa)
LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC ỨNG DỤNG
Ngành: Công nghệ sinh học
Mã số: 9 42 02 01
Xác nhận của Học viện
Khoa học và Công nghệ
Người hướng dẫn 2
PGS.TS. Nguyễn Thị
Phương Thảo
TP. HỒ CHÍ MINH2025
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án: "Đánh giá hoạt tính chống oxy hoá, kháng khuẩn
tác động lên một số vi sinh vật đường ruột của bột lúa non (Oryza sativa)"
công trình nghiên cứu của chính mình dưới sự hướng dẫn khoa học của TS.
Nguyễn Hữu Thanh PGS.TS. Nguyễn Thị Phương Thảo. Luận án sử dụng
thông tin trích dẫn từ nhiều nguồn tham khảo khác nhau các thông tin trích dẫn
được ghi nguồn gốc. Các kết quả nghiên cứu của tôi được công bố chung với
các tác giả khác đã được sự nhất trí của đồng tác giả khi đưa vào luận án. Các số
liệu, kết quả được trình bày trong luận án hoàn toàn trung thực chưa từng
được công bố trong bất kỳ một công trình nào khác ngoài các công trình công bố
của tác giả. Luận án được hoàn thành trong thời gian tôi làm nghiên cứu sinh tại
Học viện Khoa học Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt
Nam.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 11 năm 2025
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Tố Uyên
ii
LỜI CM ƠN
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành sâu sắc đến Thầy TS.
Nguyn Hu Thanh và Cô PGS.TS. Nguyn ThPhương Thảo đã đồng hành, hướng
dẫn và định hướng khoa học trong suốt quá trình thực hiện luận án này. Thầy và
không chỉ truyền đạt kiến thức chuyên môn sâu rộng, còn luôn theo sát, động viên
và tạo động lực để tôi vượt qua những khó khăn trong suốt chặng đường nghiên cứu.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo cùng Phòng Quản tổng hợp của
Vin Khoa hc Ssống, Vin Hàn lâm Khoa hc và Công nghVit Nam đã hỗ trợ
nhiệt tình, tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất môi trường nghiên cứu trong
suốt thời gian thực hiện luận án.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám hiu, lãnh đo các Khoa
tp thging viên Hc vin Khoa hc Công nghđã tận tình giảng dạy hỗ
trợ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu tại Học viện.
Tôi xin cảm ơn đề tài cấp Sở Khoa học và Công nghệ TP. Cần Thơ “Xác đnh
hot tính chng oxy hóa và kháng nm ca lúa non đm thc phm chc năng và
mỹ phm chăm c davới đơn vị chủ trì là Trung tâm ng dng Tiến bKhoa hc
ng nghTP. Cần Thơ đã hỗ trợ một phần kinh phí cho các nghiên cứu trong
luận án này.
Nguyễn Thị Tố Uyên được tài trợ bởi Chương trình học bổng thạc sĩ, tiến
trong nước của Quỹ Đổi mới sáng tạo Vingroup (VINIF), mã số VINIF.2023.TS.145
và VINIF.2024.TS.044. Sự hỗ trợ này có ý nghĩa rất lớn, giúp tôi thêm điều kiện
và động lực để theo đuổi hành trình học thuật một cách nghiêm túc và hiệu quả.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, thy cô, bn đng
nghiệp những người đã luôn là điểm tựa tinh thần vững chắc, đồng hành và khích
lệ tôi trên hành trình học thuật đầy thử thách nhưng cũng nhiều ý nghĩa này.
Xin chân thành cảm ơn!
TP. Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 11 năm 2025
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Tố Uyên
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ KÝ VIẾT TẮT ......................... viii
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................... ix
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ............................................................. x
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
Chương 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ......................................................... 4
1.1. Giới thiệu về cây lúa ............................................................................... 4
1.1.1. Nguồn gốc, phân loại và phân bố .................................................... 4
1.1.2. Tình hình sản xuất, phân bố và đa dạng giống lúa tại Việt Nam .... 4
1.1.3. Đặc điểm sinh lý và giai đoạn sinh trưởng một số giống lúa ở Việt
Nam ……………………………………………………………………..5
1.2. Thành phần dinh dưỡng và các hợp chất sinh học trong lá lúa non ....... 7
1.2.1. Thành phần dinh dưỡng ................................................................... 7
1.2.2. Các hợp chất sinh học thực vật trong lá lúa .................................... 8
1.2.2.1. Chất diệp lục (Chlorophyll) ...................................................... 8
1.2.2.2. Các hợp chất polyphenol .......................................................... 9
1.3. Yếu tố ảnh hưởng đến các hợp chất sinh học trong lá lúa .................... 10
1.3.1. Giống lúa ....................................................................................... 10
1.3.2. Giai đoạn sinh trưởng .................................................................... 11
1.3.3. Điều kiện ánh sáng ........................................................................ 12
1.4. Phương pháp sử dụng trong chế biến bột lá lúa ................................... 13
1.4.1. Dung môi sử dụng trong chiết xuất ............................................... 13
1.4.2. Phương pháp bất hoạt enzyme ....................................................... 14
1.4.3. Phương pháp sấy phun .................................................................. 15
1.5. Vi sinh vật đường ruột và ảnh hưởng của sản phẩm thực vật .............. 16
1.6. Các thử nghiệm đánh giá hoạt tính chống oxy hoá .............................. 18
1.6.1. Thử nghiệm khả năng loại bỏ gốc tự do DPPH ............................. 18
1.6.2. Thử nghiệm khả năng chống oxy hóa tương đương Trolox (ABTS)
……………………………………………………………………18
1.6.3. Thử nghiệm khử sắt FRAP ............................................................ 18
1.6.4. Thử nghiệm năng lực khử (Reducing Power RP) ...................... 19
1.7. Vi sinh vật gây bệnh sử dụng trong đánh giá hoạt tính kháng khuẩn và
kháng nấm ....................................................................................................... 20