Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu tạo ba kháng thể đơn dòng (AFP, DCP, TXN) và bước đầu ứng dụng trong phát hiện ung thư biểu mô tế bào gan

Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) hiện là một trong những thách thức y tế toàn cầu nghiêm trọng nhất, với tỷ lệ mắc và tử vong ngày càng gia tăng, đặc biệt tại Việt Nam và các quốc gia châu Á. Việc chẩn đoán sớm và chính xác HCC đóng vai trò then chốt trong việc cải thiện tiên lượng và hiệu quả điều trị cho bệnh nhân. Tuy nhiên, các phương pháp chẩn đoán hiện hành, bao gồm cả các chỉ thị sinh học đơn lẻ như Alpha-fetoprotein (AFP), còn bộc lộ nhiều hạn chế về độ nhạy và độ đặc hiệu, dẫn đến phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Bối cảnh này đặt ra nhu cầu cấp thiết về việc phát triển các phương pháp chẩn đoán tiên tiến, sử dụng kết hợp nhiều chỉ thị sinh học để tăng cường khả năng sàng lọc và phát hiện sớm ung thư gan.

Nghiên cứu sinh, nhà khoa học trong lĩnh vực công nghệ sinh học, y sinh học, ung thư học, và các bác sĩ lâm sàng, nhà quản lý y tế quan tâm đến chẩn đoán ung thư gan.

Nghiên cứu này tập trung vào việc tạo ra ba kháng thể đơn dòng đặc hiệu cho các chỉ thị sinh học quan trọng trong phát hiện ung thư biểu mô tế bào gan (HCC), bao gồm Alpha-fetoprotein (AFP), Des-gamma-carboxy prothrombin (DCP), và Thioredoxin (TXN). Bối cảnh là thách thức lớn từ HCC, đặc biệt ở các nước có tỷ lệ mắc cao như Việt Nam, và hạn chế của các phương pháp chẩn đoán hiện hành. Phương pháp nghiên cứu bao gồm việc tạo kháng nguyên tái tổ hợp của AFP, DCP, TXN sau phân tích in silico để xác định epitope tiềm năng, tiếp theo là gây miễn dịch trên động vật, tạo tế bào lai (hybridoma) để sản xuất các kháng thể đơn dòng. Các kháng thể này sau đó được sàng lọc, tinh sạch và bước đầu ứng dụng trong xét nghiệm ELISA để đánh giá hiệu quả phát hiện HCC. Kết quả cho thấy khả năng tạo ra các kháng thể đơn dòng chất lượng cao, có tiềm năng cải thiện độ nhạy và độ đặc hiệu khi kết hợp để phát hiện HCC, đặc biệt trong các trường hợp mà AFP đơn lẻ không đủ khả năng. Nghiên cứu đóng góp vào việc làm chủ công nghệ sinh học khép kín trong chẩn đoán ung thư tại Việt Nam, hướng tới phát triển bộ kit xét nghiệm đa marker nội địa, giảm phụ thuộc nhập khẩu và nâng cao khả năng sàng lọc, chẩn đoán sớm HCC cho cộng đồng.