Luận văn: Bảo dưỡng và sửa chữa máy móc tại công ty Xuân Mai

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

Luận văn: Bảo dưỡng và sửa chữa các thiết bị máy móc, phương tiện vận chuyển của công

ty Xuân Mai

1

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

LỜI MỞ ĐẦU -Kể từ khi con người phát minh được kỹ thuật biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác, mà chủ yếu biến thành cơ năng thì sức lao động con người được giảm thiểu 1 cách đáng kinh ngạc, năng suất lao động tăng vượt bậc. -Từ đó phương tiện giao thông vận tải cổ xưa của con người như các loại xe : ôtô, máy kéo, tàu thủy, tàu hỏa, máy bay, cho đến nay động cơ đốt trong vẫn là nguồn động lực chính dẫn động chúng. - Ôtô là loại phương tiện di chuyển nhanh, nó giúp cho việc lưu thông hang hóa và đưa chúng ta đi đến nơi này nơi khác được nhanh chóng nhằm tiết kiệm được thời gian và sức lao động của con người. - Động cơ đốt trong đóng vai trò quan trọng trong quá trình cơ giới hóa sản xuất trong mọi lĩnh vực: công, nông, lâm, xây dựng, khai thác, hóa chất, dầu mỏ… - Ngày nay nhiều loại động cơ như: động cơ điện, tua bin khí, tua bin nước, động cơ chạy bằng nhiên liệu khí, năng lượng mặt trời… đã được nghiên cứu và sản xuất. Song thực tế vẫn chưa thể hoàn toàn thay thế động cơ đốt trong dùng nhiên liệu lỏng (xăng, diesel) tinh chế từ dầu mỏ, đặc biệt là động cơ đốt trong của ôtô máy kéo. Thực tập tốt nghiệp là một môn học nhằm trang bị cho sinh viên những hiểu biết thực tế về ôtô cũng như những hiểu biết sâu sắc về kết cấu ôtô, giúp sinh viên nắm vững lý

2

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ thuyết đã học cũng như làm quen với việc sữa chữa ôtô thực tế bên ngoài, 2 tháng thực tập tại công ty TNHH GIẤY XUÂN MAI chúng em được phân công vào tổ cơ khí. Nhiệm vụ chủ yếu là bảo dưỡng và sửa chữa các thiết bị máy móc, phương tiện vận chuyển của công ty. Vì đây là lần đầu tiên làm việc trong môi trường lao động thực tế nên chắc chắn sẽ không tránh khỏi sai sót, em kính mong các chú, các anh cán bộ và các anh làm việc trong tổ cơ khí góp ý và chỉ ra những thiếu sót, khuyết điểm trong thời kỳ thực tập này để em rút kinh nghiệm và cố gắng hoàn thiện tốt hơn tác phong làm việc, kiến thức chuyên ngành của mình. Em xin chân thành cảm ơn các chú, các anh cán bộ trong công ty đã tân tình hướng dẫn chúng em trong suốt thời gian thực tập.

GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY CTy TNHH Giấy Xuân Mai ngụ tại Lô C6 khu công nghiệp Hiệp Phước huyện Nhà Bè TP.HCM. Là một công ty chuyên doanh về giấy ruột carton. Giấy phép kinh doanh số 4102025538 do sở kế hoạch đầu tư TP.HCM cấp ngày 15- 10-2004. SƠ ĐỒ TỔ CHỨC CTY TNHH GIẤY XUÂN MAI

3

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

Dây chuyền sản xuất của công ty: Giấy vụn từ kho được máy xúc xúc đổ vào cối xay, cối xay là một khối hình trụ tròn với cánh quạt được gắn dưới đáy, dùng để xay nát giấy vụn. Nước từ thùng chứa được bơm vào trong cối xay giúp cho việc xay giấy được dễ dàng hơn. Cối xay:

4

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Hìnhmôtả:

5

Hình thực tế: Dung dịch SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : LỚP :3201

6

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ giấy sẽ qua lưới lọc đi đến các thùng lọc và làm tơi nhuyễn thành bột giấy. Còn phần keo trong giấy và các vật khác thì ở lại trên lưới lọc và được vớt lên đổ ra bãi keo. Bãi keo: Hình thực tế: Giấy sẽ đi qua thùng xay nhuyễn thô rồi qua thùng xay nhuyễn tinh để đánh tơi thành dung dịch bột giấy nhuyễn mịn, sau đó được trộn với tinh bột với 1 tỉ lệ nhất định tùy theo yêu cầu của khách hàng rồi sau đó được máy bơm bơm vào các đường ống lên phun vào các lô lưới. Máy bơm Hình thực tế: Các lô lưới là các khối hình tròn có đường kính trụ 1500mm, dài 3000mm được làm bằng niken, lồng niken này có những lổ nhỏ trên mặt những lỗ này có hình vuông có kích thước 0.5mm để bột giấy sẽ bám trên lồng niken này sau đó dính lên tấm thảm chạy đến các lô khác.Tổng cộng có 4 lô lưới. Hình mô tả lô lưới: Nhìn từ trước: SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : LỚP :3201

7

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Nhìn từ trái: Hình thực tế: SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

8

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : LỚP :3201

Tấm thảm được làm bằng vải bố nên bột giấy có thể dính lên dễ dàng tạo thành một lớp mỏng, sau đó giấy sẽ đi qua các lô cuộn rồi qua công đoạn sấy khô, mục đích là làm khô giấy và làm cho giấy nhẵn mịn. Lô cuộn: Hình thực tế:

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Sau khi đã nhẵn mịn, giấy sẽ được sấy khô lại 1 lần nữa rồi được cuốn thành những khối hình trụ tròn đặt. Sau đó giấy sẽ được rọc lại nhờ 2 con dao ở 2 biên và 2 con dao ở giữa, tùy theo kích thước yêu cầu mà ta có thể điều chỉnh khoảng cách dao ở giữa đến 2 dao ở 2 biên.

9

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : LỚP :3201

Sau khi rọc tạo thành sản phẩm xong giấy sẽ được cân định lượng, đo độ bục, độ bục là độ phá vỡ của giấy, sau khi cân đo xong giấy được cẩu lên bằng cần cẩu nhờ cần cẩu di chuyển dọc trên ray được lắp dọc thân xưởng, cần cẩu được điều khiển bằng bộ điều khiển từ xa, người điều khiển cần để giấy đúng nơi quy định và chờ ngày xuất xưởng. Trên đây là quy trình làm giấy của công ty, trong thời gian thực tập chúng em được phân vào tổ cơ khí, thời gian

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ đầu làm các công việc như hàn, mài, khoan, cắt..để cho quen dần với công việc sau đó mới được phân công sửa chữa. - THAY BÁNH RĂNG HỘP GIẢM TỐC Hộp giảm tốc làm giảm tốc độ tăng momen quay truyền từ motor lên lô cuộn. + Trước khi tháo bằng mắt thường kiểm tra xem có bị chảy dầu không? + Vệ sinh sạch sẽ để không cho cát bụi bay vào bên trong hộp giảm tốc khi lắp lại. + Dùng chìa khóa tháo các bulông ra, sau đó dùng búa nhựa để tách ra, tuyệt đối không dùng tua vích để nạy chúng. + Dùng cẩu để cẩu nắp hộp giảm tốc ra. + Dùng máy ép thủy lực ép bánh răng ra khỏi trục. + Sau đó lắp bánh răng mới vào trục dùng máy ép ép bánh răng vào. + Rửa kỹ tất cả các chi tiết bằng dầu rửa máy và làm khô chúng bằng gió nén. Bôi vào tất cả các chi tiết quay và trượt một ít nhớt trước khi lắp chúng. + Sau khi bôi tất cả các keo làm kín, không nên đổ nhớt vào liền mà phải để ít nhất 1 giờ. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 10 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

Các phương tiện vận chuyển của công ty như: + Xe gàu:

+ Xe nâng: + Xe tải: SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 11 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Trong quá trình làm việc có những hư hỏng cần phải sửa chữa.

ĐỘNG CƠ • CHƯƠNG I: CẤU TẠO ĐỘNG CƠ Động cơ là một tổ hợp máy có kết cấu phức tạp, gồm những chi tiết lắp ghép lại với nhau, các chi tiết này chuyển động tương đối với nhau. I)PHÂN LOẠI ĐỘNG CƠ 1- Theo nhiên liệu : động cơ xăng, động cơ diesel, động cơ điện vv… 2-Theo chu trình công tác : động cơ hai kỳ, động cơ bốn kỳ… 3-Theo số xylanh : + 3 xylanh : xe Matiz… + 4 xylanh: xe du lịch Fiat, Ford… + 5 xylanh : xe sanyyoong, Musso, Lancia… + 6 xylanh : sử dụng nhiều ở động cơ Diezel. … 4-Theo cách nạp khí vào xy lanh : - Động cơ không tăng áp: hỗn hợp nhiên liệu- không khí ( động cơ xăng) hoặc không khí ( động cơ diesel) được nạp vào xylanh do piston của động cơ hút vào. - Động cơ tăng áp ( turbo) : khí nạp được một bơm nén tới áp suất khoảng 0.5kg/cm3 rồi đẩy vào xylanh khi xupap hút mở. 5-Theo cách hình thành hỗn hợp khí : -Khí hỗn hợp hình thành bên ngoài: động cơ xăng, động cơ gas… -Khí hỗn hợp hình thành bên trong: động cơ diesel.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 12 LỚP :3201

Thân máy

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ 6-Theo kết cấu: - Động cơ xylanh đặt thẳng đứng một hàng. - Động cơ xylanh bố trí thẳng hàng kiểu chữ : V,W,X… - Động cơ nhiều xylanh đặt nằm đối xứng. II)CẤU TẠO ĐỘNG CƠ 1. BLOCK MÁY -Là phần nâng đỡ chính cho các bộ phận cơ bản khác của động cơ như trục khuỷu, trục cam…có những chỗ vách được nới rộng để làm chỗ chứa dầu và làm đường dẫn chất lỏng làm mát. -Kết cấu thân máy phụ thuộc vào số xylanh, phụ thuộc vào cách bố trí xy lanh, ngoài ra còn phụ thuộc vào kiểu đặt hệ thống phân phối khí. Động cơ bố trí xupap đặt có kết cấu phức tạp hơn vì phải bố trí xupap, ống hút, ống xả. -Thân máy làm liền với xylanh có loại làm rời với xylanh. Trong thân máy loại xylanh làm liền có các lỗ xylanh được gia công chính xác, mài bóng. Loại xylanh làm rời trong thân máy có lỗ để lắp ống xylanh (sơmi), xung quanh có áo nước làm mát. -Phía dưới có vách ngăn ổ đỡ để lắp trục khuỷu gọi là 2 ổ trục chính. Nắp của các ổ đỡ lắp với thân máy bằng hai bulông. Trong thâm máy có thể có trục cam ( với loại có đũa đẩy ) trục cam được dẫn động bằng bánh răng, đai, xích. Đối với loại dùng đai có puli căng đai. -Phía trên thân máy được gia công phẳng, nhẵn, có gia công các lỗ để bắt bulông, lổ dẫn dầu bôi trơn, các lỗ nước làm mát từ thân máy lên nắp máy. Phía dưới có mặt liên kết với cacte dầu. -Thân máy còn có các lỗ để bắt đai ốc với thân xe. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 13 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ -Vật liệu làm block máy là gang xám hoặc hợp kim nhôm. • Kiểm tra block máy:

- Cần kiểm tra các chốt định vị, nút đậy đường ống, nút giãn nở, vít cấy xem có bị lỏng, mòn hay hư hỏng không,và nếu cần thì thay thế.

- Kiểm tra các bề mặt gia công và các lỗ ren ở block máy. Giũa bỏ những gờ, khía trên bề mặt máy, làm sạch các lỗ bắt ống và chùi sạch các ren bị hỏng.

- Kiểm tra độ cong vênh của mặt phẳng thân máy, độ cong vênh tối đa là 0.05mm. Đây là bề mặt chủ yếu để bịt kín dầu, nước và sức nén. Nếu nó bị vênh cần thay hay rà lại theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

- Kiểm tra các lỗ xylanh, bọng nước làm mát, đường

dầu bôi trơn và làm mát.

• Hư hỏng và sửa chữa:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 14 LỚP :3201

- Nứt vỡ do các cặp piston thanh truyền gây ra hoặc do động cơ đang nóng đổ nước lạnh đột ngột vào. Nghẹt mạch nước, mạch dầu bôi trơn trong thân máy do bị bám cặn bẩn. Xylanh liền với thân máy bị mòn côn. - Nếu muốn kiểm tra block máy có bị nứt hay không ta dùng phương pháp bôi xà phòng lên block, sau đó cho động cơ hoạt động nếu bị nứt thì chỗ đó sẽ xì bọt. - Block máy bị nứt có thể hàn lại, trước khi hàn ta khoan chặn 2 đầu sau đó hàn với que hàn tương ứng.Trường hợp không hàn được ta dùng phương pháp cấy đinh hay ốp bản hoặc phải thay thế nếu bị nứt quá nặng. • Phương pháp cấy đinh:  Khoan chặn hai đầu vết nứt với mũi khoan Ø8 ÷ Ø10mm

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

 Tarô lỗ sau đó bắt vít vào các lỗ hết bề dày thân.  Khoan tiếp vào khoản hở giữa hai vít và taro bắt vít vào.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 15 LỚP :3201

2. NẮP QUY LÁT • Nắp quy lát cùng với piston, xylanh tạo thành buồng đốt của động cơ. Trên nắp quy lát là nơi gắn các bộ phận của cơ cấu phân phối khí, cơ cấu của hệ thống cung cấp nhiên liệu. trong quá trình làm việc nắp quy lát chịu nhiệt độ cao và áp suất lớn, chất ăn mòn hóa học do vậy vật liệu chế tạo phải tốt. • Nắp quy lát thường đúc bằng gang hay hợp kim nhôm. Được gắn với thân máy bằng các bulông, đai ốc. Giữa nắp quy lát với thân máy là 1 tấm đệm làm kín – đệm quy lát. Đệm quy lát có tính đàn hồi tốt để điền kín các lỗ không phẳng do gia công hay biến dạng tạo nên và đệm chịu được nhiệt độ cao trong quá trình làm việc. Trên bề mặt đệm có các lỗ tương ứng với các lỗ trên thân máy, đêm quy lát thường được làm bằng amiăng bọc bằng lá hay là một tấm kim loại mềm.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ • Nắp quy lát là nơi gá lắp các cụm chi tiết của hệ thông phân phối khí, bugi đánh lửa, bugi sấy, vòi phun… • Hư hỏng thường gặp: Trong quá trình làm việc dưới tác dụng của nhiệt độ cao, nắp quy lát có thể bị hư hỏng do một số nguyên nhân sau: + Cong vênh, nứt do tháo lắp không đúng kỹ thuật, động cơ nóng quá mức, thêm nước lạnh vào đột ngột khi động cơ đang nóng. + Buồng đốt bị cháy rổ, bám muội than, nguyên nhân do nhiệt độ buồng đốt quá cao hoặc nhiên liệu cháy không triệt để có nhiều muội than. + Mối lắp ren bị mòn lỏng do quá trình tháo lắp sai kỹ thuật, siết ốc sai kỹ thuật. + Người thợ phải hết sức cẩn trọng trong khi tháo hay siết ốc, phải đúng tư thế và lực xiết phải đúng quy định nhằm không gây cong vênh hay trầy sước bề mặt quy lát. + Trước khi lắp nắp máy, cần quan sát kỹ xem có dị vật hay chất bẩn trên nắp, thân và trên lỗ xy lanh hay không, đặt đệm nắp đúng chiều sau đó đặt nắp máy và lần lược siết ốc nắp máy theo trình tự từ đầu nọ đến đầu kia hoặc từ giữa ra hai bên như hình bên. Trình tự này do các nhà chế tạo quy định cụ thể cho các động cơ khác nhau. Nên chia mô men siết ra SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 16 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ làm một số khoảng rồi lần lượt siết theo thứ tự cho đến khi chặt hẳn. Chữ số ghi trên hình chỉ thứ tự siết ốc, khi tháo phải làm theo thứ tự ngược lại với lắp.Đối với nắp máy dùng hai loại gu jông có đường kính khác nhau bao giờ cũng siết loại ốc lớn trước rồi mới đến siết loại ốc nhỏ. • Kiểm tra và sửa chữa: + Kiểm tra: - Kiểm tra vết nứt: dùng bột màu có khả năng thẩm thấu vào vết nứt. - Kiểm tra buồng cháy, các cửa hút xả, bề mặt nắp máy và đỉnh nắp máy xem có bị nứt không. + Sửa chữa: - Nắp máy bị nứt có thể hàn lại bằng que hàn cùng loại hoặc thay mới. - Nếu bị cong vênh quá giới hạn cho phép thì ta tiến hành mài phẳng. Độ cong vênh ít hơn giới hạn cho phép thì ta tiến hành cạo mặt phẳng hoặc rà bằng bột rà chuyên dùng. 3. CARTE TRÊN Lắp ghép với mặt còn lại của nắp quy lát, ở giữa có roon làm kín chống rò rỉ dầu ra bên ngoài. Carte trên có công dụng che bụi bẩn lọt bám vào các chi tiết gây ra mòn, biến chất dầu bôi trơn. 4. CARTE DƯỚI Là một khoang rỗng chứa lọc dầu và dầu bôi trơn. Vỏ làm bằng kim loại, máng dầu chứa từ 3 đến 8 lít dầu. Bao kín khoang của trục khuỷu.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 17 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Được lắp ghép với phần dưới thân máy nhờ các bu long, ở giữa có roon làm kín để tránh rò rỉ dầu. Đáy carte có ốc xả dầu có từ tính để lọc mạc sắt lẫn trong dầu bôi trơn. Hư hỏng: bị méo, bị móp, bị dẹp do vật cản hoặc đá va vào, có thể làm cho trục khuỷu va vào đáy máy hoặc chảy dầu. Sửa chữa: bị méo nhẹ thì ta có thể gò lại hình dáng ban đầu. 5. XYLANH -Xy lanh cùng với quy lát và đỉnh piston tạo nên buồng cháy và làm nhiệm vụ dẫn hướng cho piston lên xuống. Xy lanh chịu nhiều lực khác nhau như : chịu lực nén, chịu lực tác động ngang của piston trong quá trình lên xuống, chịu nhiệt độ cao, chịu mài mòn của vòng găng. - Xy lanh có hai loại xy lanh khô và xy lanh ướt. - Xy lanh được làm bằng gang, hợp kim nhôm, crôm, niken. Đường kính ngoài được gia công chính xác để lắp vào thân máy, lỗ trong lòng xy lanh được gia công chính xác và được đánh bóng gọi là mặt gương. Phía trên xy lanh có vai để định vị khi lắp với thân máy. - Ống lót được ép chặt vào thân máy, ống lót thường làm bằng gang hợp kim. - Xy lanh khô: mặt ngoài của xy lanh khô không tiếp xúc trực tiếp với nước làm mát mà được ép chặt vào thân máy, ưu điểm của loại này là có độ cứng vững cao, có thành mỏng, không rò rỉ. Gờ của xy lanh khô nhô lên khỏi bề mặt lắp ghép, nhược điểm là làm mát không toàn diện. - Xy lanh ướt: mặt ngoài tiếp xúc trực tiếp với nước, đỉnh ống tạo dạng vai, phần cuối có lắp ron cao su làm kín không cho nước lọt xuống caste. Loại này độ bền vững

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 18 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ kém, ống lót dày dễ bị rò rỉ nước. Sử dụng cho động cơ diesel. • Hư hỏng:

- Bị cháy rỗ do tiếp xúc trực tiếp với khí cháy. - Bị cào xước do muội than, do xecmăng gãy hoặc do

thanh truyền cong.

- Xy lanh bị mòn côn, ôvan.

• Sửa chữa:

- Bị nứt phải thay mới, bị cháy rổ xước nhẹ ta có thể đánh bóng lại. Nếu sâu quá ta doa lại và đánh bóng.

- Khi độ côn lớn quá ta phải doa lại. - Khi xy lanh mòn quá giới hạn ta phải thay mới, với xy lanh ướt khi thay ống lót ta phải thay luôn đệm làm kín. 6. PISTON

• Piston là chi tiết chuyển động tịnh tiến lên xuống trong lòng xy lanh, nó tiếp nhận lực khí thể rồi truyền cho trục khuỷu qua thanh truyền. Đối với động cơ hai kỳ piston thực hiện nhiệm vụ đóng mở lỗ hút và lỗ xả. Trong quá trình làm việc piston chịu nhiệt độ và áp suất cao, chịu va đập và mài mòn nên vật liệu chế tạo phải tốt, nó được đúc bằng gang hay hợp kim nhôm, sau đó được gia công chính xác. Sau khi gia công người ta tráng lên quanh mặt piston một lớp mỏng chì hay kẽm có tác dụng bảo vệ piston, xy lanh trong trường hợp thiếu dầu bôi trơn.

• Cấu tạo của piston gồm có các phần sau: + Đỉnh: là mặt trên tạo với quy lát hình thành

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 19 LỚP :3201

buồng đốt. Đỉnh có 3 loại: - Đỉnh lõm: thường lắp trên động cơ diesel, có tác

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ dụng tạo xoáy lốc khi đi lên lúc kì nén. - Đỉnh bằng: dùng nhiều cho động cơ xăng và động cơ diesel có buồng cháy trước, buồng cháy xoáy lốc, đơn giản dể chế tạo, phải có gân tăng cường chịu lực dưới đỉnh. - Đỉnh lồi: có độ cứng vững cao không cần gân tăng cường. Tạo ra xoáy lốc nhẹ ở kỳ nạp, bề mặt chịu nhiệt lớn, chế tạo khó. - Thân piston: Trên thân piston có rảnh chứa xecmang lửa, khí, dầu. Ở phần rảnh lắp xecmang dầu có lổ nhỏ. - Đuôi piston: tính từ vòng găng cuối cùng trở xuống, đuôi piston dùng để dẫn hướng piston trong lòng xy lanh, có dạng hình ôvan. • Hư hỏng và sửa chữa: -Hư hỏng: Phần dẫn hướng bị rạn nứt do chịu áp suất cao, bị xước do cặn bẩn. Piston bị mài mòn do ma sát với thành xy lanh, vị trí mòn nhiều nhất là mặt phẳng chịu lực ngang, làm giảm đường kính, thay đổi độ côn, ôvan, gây va đập. Lỗ chốt piston bị mòn hình ôvan do va đập với chốt piston. Đỉnh piston bị cháy rỗ, bị ăn mòn và bị bám muội than làm giảm thể tích buồng cháy. Rảnh vòng găng bị mòn. -Sửa chữa: Xước nhỏ dùng giấy nhám chà bóng lại, độ mòn của piston quá giới hạn cho phép hoặc bị rạn nứt ta thay mới và thay luôn chốt piston. Lổ chốt ôvan phải doa lại, chọn chốt có kích thước phù hợp. 7. CHỐT PISTON - Là chi tiết trung gian để nối ghép giữa piston với đầu nhỏ thanh truyền. Phần nối giữa piston và đầu SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 20 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ nhỏ thanh truyền gọi là ắc piston. Trong quá trình làm việc chốt piston chịu lực khí thể, chịu lực quán tính và mài mòn của đầu nhỏ thanh truyền, chịu nhiệt độ cao do quá trình cháy gây ra. Chốt piston có dạng hình trụ rỗng, làm bằng thép hợp kim hay thép cacbon, được gia công chính xác và đánh bóng. - Có 3 phương pháp lắp ghép với bệ và đầu nhỏ thanh truyền: - Lắp cố định với đầu nhỏ thanh truyền bằng bu long. - Lắp cố định với bệ piston bằng bulông. - Lắp tự do. Hư hỏng: mòn do ma sát với bệ piston và đầu bạc thanh truyền bị nứt do va đập. Sửa chữa: đo kiểm tra đường kính bằng panme và so với bảng tiêu chuẩn. Nếu mòn ít ta doa tròn và sau đó mạ crôm. Chốt rạng nứt mòn quá giới hạn ta hay mới. 8. BẠC XECMĂNG Bạc xecmăng làm việc trong điều kiện nhiệt độ cao, tiếp xúc trực tiếp với khí cháy, ma sát và va đập với thành xylanh do vậy nên piston được chế tạo bằng gang hợp kim, vonphoram, crom, niken, molipden.

- Xecmăng lửa nằm trên cùng tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ buồng cháy, nó được thiết kế chịu nhiệt tốt và có khả năng làm kín.

- Xecmăng khí có nhiệm vụ làm kín

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 21 LỚP :3201

khe hở giữa piston và xylanh không cho khí lọt xuống buồng cháy làm sôi dầu. Có khả năng như một cái bơm dầu. Xecmang khí còn được mạ crôm để tăng khả năng chịu mài mòn.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Xecmăng dầu có nhiệm vụ dẫn dầu và gạt dầu bôi trơn

lên bề mặt xylanh và piston.

• Hư hỏng:

- Bị mòn do làm việc trong môi trường khắc nghiệt. - Mòn mặt lưng do ma sát với xy lanh, làm giảm lực

bung, khe hở miệng tăng.

- Mòn mặt cạnh do ma sát và va đập với rảnh xylanh. - Xecmăng bị gãy do thay đổi chiều chịu lực va đập liên

tục.

- Làm giảm khe hở lắp ghép và khe hở miệng của xecmăng gây va đập của vòng găng và rảnh lắp vòng găng, buồng khí không kín, lọt khí sụt dầu bôi trơn lên buồng đốt. Làm giảm áp suất nén, giảm công suất động cơ, tiêu hao nhiên liệu. Vòng găng bị bó kẹt với piston giảm tính đàn hồi, cào xước xylanh.

• Sửa chữa:

- Kiểm tra nếu không đạt chỉ tiêu phải thay mới, chọn

vòng găng cùng cốt với piston và xylanh.

- Bố trí khe hở miệng lệch nhau 90 hoặc 120 độ tránh lỗ

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 22 LỚP :3201

bệ chốt và chịu lực ngang. 9.THANH TRUYỀN - Thanh truyền là chi tiết trung gian để nối và truyền lực từ piston xuống trục khuỷu, nó chịu tác dụng của lực khí thể và lực quán tính biến đổi theo chu kỳ có tính va

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ đập làm thanh truyền bị cong, xoắn. Thanh truyền được làm bằng thép cacbon, thép hợp kim. - Thanh truyền chi làm ba phần: đầu nhỏ, thân, đầu to.  Đầu nhỏ: có dạng trụ rỗng, bên trong có bạc lót bằng đồng thau, phía trên có khoang lỗ để hứng dầu bôi trơn. Thanh truyền động cơ diesel có khoang lỗ dẫn dầu từ đầu nhỏ lên đầu to.  Thân thanh truyền: có dạng hình chữ I, có kết cấu to dần về phía đầu to. Kết cấu này làm cho thân thanh truyền vừa chắc, nhẹ. Trên thân thanh truyền có đường dẫn nhớt để bôi trơn cho lòng xylanh.  Đầu to thanh truyền: là phần được gắn với trục khuỷu. Được chia làm 2 phần: một phần dính vào thân, phần còn lại gọi là nón, nón gắn dính vào thân nhờ 2 bulông. Bên trong đầu to có hai miếng bạc lót, khi lắp bạc phải chú ý khớp của nó, cặp bạc của thanh truyền nào phải lắp đúng thanh truyền đó. Nếu lắp sai có thể gây ra hiện tượng kẹt bạc. Bạc lót được làm bằng thép, mặt trong có tráng một lớp hợp kim chịu mòn, hệ số ma sát nhỏ và hình thành được màng dầu bôi trơn. • Hư hỏng:

- Bạc lót bị mòn, bị cào xước. Lỗ dầu bị đóng cặn, ống

bạc lót ở đầu nhỏ bị mòn, bị biến dạng …

- Thanh truyền bị cong, xoắn, gãy…

• Sửa chữa:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 23 LỚP :3201

- Lỗ dầu bị đóng cặn ta rửa sạch, sau đó thổi gió nén. - Thanh truyền bị cong, xoắn ta nắn lại bằng bộ đồ gá và thiết bị chuyên dùng, thiết bị này có đủ lực ép cần thiết. Trong quá trình nắn cần kiểm tra thường xuyên hình

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ dáng hình học của thanh truyền để tránh hiện tượng nắn quá mức gây nên biến dạng. - Kiểm tra khe hở dầu của bạc lót: bạc lót bị mòn, hỏng thường do thiếu dầu bôi trơn, động cơ nóng quá mức. Nếu khe hở giữa bạc lót và tay quay mòn lớn thì lượng dầu phun lên sẽ nhiều hơn so với bình thường, làm cho bạc xecmăng dầu không gạt được hết dầu lên thành xylanh nên dầu sẽ sục lên buồng đốt.

10. TRỤC KHUỶU

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 24 LỚP :3201

- Là chi tiết nhận lực từ piston qua thanh truyền truyền xuống và biến đổi chuyển động tịnh piston của tiến thành chuyển động quay tròn. Chịu lực có trị số lớn theo chu kỳ và chịu lực uốn xoắn, chịu lực ma sát với cổ khuỷu, làm bằng thép hợp kim đúc, được lắp ghép với bánh đà. Các đối trọng được đặt đối diện với cổ lắp thanh truyền làm nhiệm vụ cân bằng trục khuỷu. - Trục khuỷu có các bộ phận sau: • Cổ trục chính: là phần trục nằm trên đường tâm của trục khuỷu và được gia công chính xác, mài bóng. Có khoang lỗ dầu vào và lỗ dầu này thông với cổ biên qua má khuỷu. Số cổ trục nhiều hơn cổ biên một cổ.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ • Cổ biên: được gia công chính xác và mài bóng, được lắp ghép với đầu to thanh truyền. Phía trong có hốc lộc dầu li tâm và đường dầu ra bôi trơn cổ biên. Số lượng cổ biên cũng chính bằng số xylanh. Cách bố trí phụ thuộc vào thứ tự làm việc của động cơ. • Má khuỷu và đối trọng: là phần nối giữa cổ biên và cổ chính, trên má khuỷu có đối trọng và đối diện với cổ biên để khử lực quán tính, chống rung. Đối trọng được đúc liền với trục khuỷu, với động cơ loại lớn đối trọng làm rời và được lắp với trục khuỷu bằng bulông. • Đầu trục khuỷu: có đường kính nhỏ hơn cổ trục chính và cổ biên, trên đầu trục có xẽ rảnh then để lắp puly, cơ cấu dẫn động trục cam. •Thân: trong thân có khoang lỗ dầu bôi trơn để cung cấp dầu bôi trơn cho các cổ biên, cổ chính. • Mặt bích: là phần để lắp bánh đà.

• Hư hỏng:

- Bề mặt làm việc của các cổ bị cháy rổ, cào xước, rạn nứt do trục khuỷu mỏi, lực ma sát lớn vì có nhiều tạp chất thiếu dầu bôi trơn.

- Các cổ trục mòn không đều nên gây mòn hình ôvan, côn. Trục bị cong, vênh, trục bị gãy do quá trình chế tạo bị rạn nứt hoặc do sử dụng, bão dưỡng không đúng kỹ thuật.

- Kiểm tra khe hở bạc ổ chính: dùng phương pháp ép nhựa để kiểm tra khe hở đầu to thanh truyền. Nếu khe hở lớn quá tat hay bạc mới.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 25 LỚP :3201

- Lắp ghép trục khuỷu: + rửa sạch các chi tiết.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

+ thay toàn bộ vòng đệm và phớt chắn dầu mới. + thoa 1 lớp dầu lên bạc gối đỡ. + lắp các ổ đỡ chính theo đúng thứ tự. + ổ đỡ số 3 có căn dọc trục, lắp căn sao cho các rảnh dầu nằm ở ngoài. + dùng tuýp lực xiết đúng lực theo tiêu chuẩn của từng loại máy. + xiết theo thứ tự từ trong ra. + kiểm tra quay trơn không vướn kẹt.

11. BÁNH ĐÀ - Được làm bằng gang có khả năng ma sát cao. Chế tạo phải đồng tâm nếu không sẽ bị rung giật. Bánh đà nằm phía sau động cơ, là nơi tích lũy năng lượng của kỳ nổ để cung cấp năng lượng cho các kỳ nạp, nén, xã, tạo bề mặt tựa của ly hợp. - Trên bánh đà thường có các lỗ nhỏ để thoát nhiệt, bụi bẩn trong quá trình ma sát với ly hợp. Trên bánh đà có các vành răng, vành răng này ăn khớp với máy khởi động. Ngoài ra bánh đà còn là nơi nhận biết dấu ĐCT, ĐCD, dấu phun sớm và đánh lửa sớm. - Hư hỏng thường gặp: vành răng bị mòn, vỡ, mẻ, nứt bánh đà. - Kiểm tra sửa chữa bánh đà bao gồm quan sát vành răng khởi động và bề mặt bánh đà để phát hiện các vết nứt trên bánh đà và hiện tượng tróc mẻ răng, cháy rỗ bề mặt tiếp xúc với đĩa ly hợp. - Khi bánh đà có những biểu hiện trên thì ta phải sửa chữa bằng cách gia công cơ khí. Nếu bánh đà mất cân bằng thì phải cân bằng nó lại. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 26 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ 12. BẠC LÓT - Đỡ các cổ trục, chứa dầu bôi trơn để giảm ma sát. Chịu tải nén, dập do va đập, bị bong, rạn nứt. Bạc lót phải đảm bảo dẫn nhiệt tốt, có độ bền. - Vật liệu: bạc đồng thau, bạc hợp kim babit83, bạc hợp kim đồng chì. - Bạc bị cào xước, bị cháy, bị dập đứt, bong tróc thì ta thay mới. • NHỮNG HƯ HỎNG VÀ CÔNG TÁC BẢO DƯỠNG ĐỘNG CƠ: - Trong quaù trình laøm vieäc döôùi taùc duïng tröïc tieáp cuûa nhieät ñoä, aùp suaát cao vaø aên moøn seõ laøm ñoäng cô xaûy ra nhöõng hieän töôïng hö hoûng sau : + Nghe tieáng gõ ñoäng cô :Ñaây laø tieáng oàn sinh ra do beà maët cuûa caùc chi tieát ma saùt bò moøn, neân khe hôû laép gheùp taêng leân, va ñaäp cuûa piston, xupap… + Ñoäng cô tieâu hao daàu nhôøn: Ñoäng cô laøm vieäc bình thöôøng coù möùc tieâu hao daàu nhôøn khoaûng (0,3-0,5)% löôïng tieâu hao nhieân lieäu. Do khe hôû giöûa piston, xecmaêng, xylanh taêng laøm tieâu hao daàu nhôøn taêng. Neáu löôïng tieâu hao daàu nhôøn taêng ñeán 3-5%löôïng tieâu hao nhieân lieäu thì phaûi söûa chöõa ñoäng cô. + Ñoäng cô giaûm coâng suaát: Do moät soá nguyeân nhaân hôû baïc piston , xilanh , cô caáu phaân phoái khí bò sai. + Ñoäng cô khoâng hoaït ñoäng ñöôïc :coù theå do bò hoûng ôû moät boä phaän naøo ñoù. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 27 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ CHÖÔNG II: HEÄ THOÁNG PHAÂN PHOÁI KHÍ - Nhiệm vụ: cung cấp nhiên liệu đầy đủ và thải nhiên liệu ra ngoài một cách nhanh chóng. - Caáu thoáng taïo cuûa heä phaân phoái khí chia laøm nhieàu loaïi : + Döïa theo caùnh daãn ñoäng cam goàm: Daãn ñoäng ñai, daãn ñoäng baèng xích vaø daãn ñoäng baèng baùnh raêng. + Döïa theo caùch boá trí cuûa xupaùp goàm: Phöông phaùp boá trí theo kieåu treo vaø phöông phaùp boá trí theo kieåu ñaët. + Ñoái vôùi nhöõng ñoäng cô tröôùc ñaây thöôøng ñaët truïc cam ôû döôùi gaàn vôùi truïc khuyûu do vaäy quaù trình naïp vaø thaûi cuûa xupap thoâng qua con ñoäi vaø coø moå. Nhöng ngaøy nay truïc cam ñöôïc ñaët ôû ngay treân naép quy laùt ñöôïc daãn ñoäng baèng ñai ôû ñoäng cô xaêng vaø daãn ñoäng baèng xích ôû ñoäng cô diesel. • CÁC CHI TIẾT TRONG HỆ THỐNG: A.Trục Cam:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 28 LỚP :3201

- Trục cam có nhiêm vụ đóng mở xupap theo đúng pha phân phối, dẫn động bơm xăng, bơm dầu nhờn và bộ chia điện. Chịu lực

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ xoắn, chịu sự mài mòn của ổ trục, bề mặt cam, bánh lệch tâm. Cấu tạo làm bằng thép hợp kim, gang đặc biệt chịu mòn cao.

- Cấu tạo trục cam: các vấu cam, bánh răng dẫn động bơm dầu và bộ chia điện, các ổ trục bánh răng cam, bánh lệch tâm dẫn động bơm xăng.

- Vấu cam: thời gian đóng mở xupáp phụ thuộc vào vấu cam. Vấu cam có 3 phần: gót, sườn, đỉnh. Phần tròn hình trụ là gót, phần dốc là sườn, phần cao nhất là đỉnh cam.

- Thứ tự nổ phụ thuộc vào cách bố trí vấu cam và kết

cấu trên trục khuỷu.

- Cổ trụ: được đỡ trên ổ bạc liền. - Bánh răng cam: được làm bằng gang, răng nghiêng để ăn khớp êm dịu và chịu tải tốt. Trên trục có tấm hạn chế độ dịch dọc của trục cam.

• Hư hỏng:

- Các cổ trục bị mòn dạng côn, ôvan. - Mòn các vấu cam bánh lệch tâm, mòn bánh răng dẫn động bơm dầu và trục bộ chia điện. Trục bị cong, xoắn, nứt, gãy.

- Quan sát các vết rạng nứt, dùng panme đo đường kính cổ trục, xác định độ côn, độ ôvan và so sánh với kích thước tiêu chuẩn, tối đa 0,05mm.

- Kiểm tra chiều cao vấu cam và bánh lệch tâm, kiểm tra đường kính cổ bạc bằng panme và đồng hồ so. Kiểm tra độ dịch dọc trục. Kiểm tra độ cong bằng đồng hồ so.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 29 LỚP :3201

Sửa chữa:

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Trục bị mòn ôvan ta mài lại trên máy mài và đánh

bóng, thay bạc đỡ phù hợp.

- Vấu cam bị mòn ta hàn đắp, mài và đánh bóng theo

tiêu chuẩn.

- Trục cam bị cong dùng máy ép thủy lực nắn lại.

B. Con Đội:

- Laø chi tieát trung gian ñeå biến chuyeån ñoäng quay cuûa truïc cam thaønh chuyeån ñoäng tịnh tiến lên xuống đóng môû xupap. Con đội ñöôïc laøm baèng theùp tôi cöùng.

- Có hai loại con đội: cơ khí và thủy lực. + con đội cơ khí: có dạng hình trụ, hình nấm, đáy trong con đội có một ổ lõm bán cầu dùng làm mặt tỳ cho thanh đẩy. Mặt tiếp xúc với vấu cam của đáy con đội thường làm phẳng hoặc dạng chõm cầu với độ cong nhỏ, khi đó vấu cam chế tạo có độ côn nhỏ, kết cấu này làm giảm độ mòn ở chỗ tiếp xúc giữa con đội và vấu cam. Để giảm ma sát, ở đáy con đội của một số động cơ có lắp con lăn. Trong cơ cấu xupap đặt, vít điều chỉnh khe hở xupap được lắp lên đầu con đội. + con đội thủy lực: haàu heát caùc xe ñôøi môùi hieän nay söû duïng con ñoäi thuûy löïc. Chuùng coù moät ñöôøng nhôùt thoâng vôùi nhôùt boâi trôn cuûa ñoäng cô. Chuùng laøm vieäc raát eâm vaø khoâng caàn ñieàu chænh khe hôû nhieät xupap, moïi söï giaûn nôû ñieàu do daàu töï ñoäng ñieàu chænh neân ñoäng cô vaän haønh eâm dịu vaø khoâng coù tieáng khua. Hư hỏng:

- con đội thường bị mòn đế và thân do ma sát với bề

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 30 LỚP :3201

mặt vấu cam và lỗ dẫn hướng.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Sửa chữa:

- Đo khe hở con đội: dùng panme đo đường kính thân con đội. Dùng đồng hồ so và panme đo đường kính trong của lỗ lắp con đội. Tính khe hở con đội lỗ dẫn hướng. Khe hở tiêu chuẩn 0,025 ÷ 0,053mm tối đa 0,09mm.

- Khe hở lắp ghép vượt quá trị số cho phép thì ta thay

con đội hoặc doa rộng lỗ và ép ống lót.

- Dùng thước kiểm tra mặt cong chõm cầu đáy con đội, nếu bề mặt chõm cầu bị mòn phẳng thì thay mới con đội.

- Kiểm tra con đội thủy lực: - kiểm tra độ mòn xước của đế, van bi và các khuyết tật làm bi đóng không kín. Tốt nhất nên thay bi mới. - kiểm tra rò rỉ dầu trên bộ đồ gá chuyên dùng. - nhúng cụm con đội ngập trong bình đầy dầu, dồn hết không khí ra khỏi con đội. Dùng bơm tay trên đồ gá ép lên ống trượt bên trong làm dầu lọt qua khe hở giữa thân và ống trượt trong, mức lọt dầu chỉ trên đồng hồ bấm giây. Thời gian lọt hết dầu chỉ trong khoảng 12 đến 40 giây là độ kín đảm bảo, nếu thời gian lọt dầu nhỏ hơn 12 giây phải thay con đội.

C. Thanh Đẩy: -Truyền lực đẩy từ con đội đến cò mổ. -Thanh đẩy chỉ có trong cơ cấu xupap treo, trục cam đặt ở thân máy, khi trục cam đặt ở nắp máy thì trong bộ phận dẫn động xupap không có thanh đẩy. Thanh đẩy làm bằng thanh thép tròn hoặc thép ống hai đầu bịt kín, đầu dưới có dạng chõm cầu lồi tỳ vào ổ cầu của con đội và đầu trên có dạng chõm cầu lõm làm mặt tỳ cho đầu vít điều chỉnh ở cò mổ.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 31 LỚP :3201

Coø moå

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Hư hỏng: thanh đẩy thường bị mòn ở hai đầu do ma sát, bị cong. Dùng bàn máp để kiểm tra độ cong, sửa chữa nắn cong bằng búa tay. D. OÁng Dẫn Hướng:(Gich Xupap) Ống daãn höôùng coù nhieâm vuï daãn höôùng cho xupaùp chuyeån ñoäng leân xuoáng trong quaù trình ñoùng môû. Laøm vieäc trong moâi tröôøng chòu ma saùt vaø nhieät ñoä cao neân yeâu caàu vaät lieäu cheá taïo phaûi chòu maøi moøn toát, thöôøng ñöôïc cheá taïo baèng gang hay theùp. E. Cò Mổ: - Là chi tiết trung gian để truyền chuyển động của cam qua thanh đẩy đến xupap. Cò mổ được làm bằng thép hoặc gang. - Hai cánh tay đòn của cò mổ thường làm không bằng nhau, phía xupáp cánh tay đòn dài hơn để hành trình xupáp dài hơn so với hành trình của thanh đẩy và con đội. - Phần đầu dạng chõm cầu để giảm ma sát khi tác động với xupáp. - Trên phần đuôi cò mổ có lắp vít điều chỉnh, dùng để điều chỉnh khe hở nhiệt giữa đầu cò mổ và đuôi xupáp. Trong thân có khoan đường dầu bôi trơn từ lỗ bạc lắp với trục cò mổ tới lỗ ren bắt vít điều chỉnh. Ở giữa cò mổ có lắp bạc đồng để lắp trơn với trục cò mổ. F. Trục Cò Mổ: - Làm bằng thép đặt trên các giá đỡ bắt chặt vào nắp máy. Giữa trục có khoan lỗ dầu bôi trơn và các lỗ ngang đưa dầu tới các bạc lắp cò mổ. G. Lò Xo:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 32 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ -Coù nhieäm vuï laø giöõ cho xupap ñoùng kín vôùi beä. -Loø xo xupap laøm vieäc trong moâi tröôøng chòu nhieät ñoä vaø taûi troïng thay ñoåi ñoät ngoät, neân vaät lieäu cheá taïo loø xo thöôøng laøm baèng theùp daây coù keát caáu vöõng chaéc. Trong quaù trình söû duïng loø xo ít bò hö hoûng, söû duïng laâu ngày loø xo coù theå bò yeáu hay bò gaõy. H. Xupap: - Có nhiêm vụ đóng mở các lỗ hút, xã theo một quy luật

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 33 LỚP :3201

xác định bởi pha phân phối. Thông thường xupap hút lớn hơn xupáp xả, đối với ôtô thế hệ mới thì được bố trí 4 xupap cho mỗi xylanh để đảm bảo nạp đầy và xả sạch. - Điều kiện làm việc: chịu nhiệt độ cao của buồng đốt đặc biệt là xupap xả, chịu lực ma sát khi đóng mở và di trượt trong ống dẫn hướng, khả năng bôi trơn bề mặt tiếp xúc giữa xupáp và đế xupáp kém. Xupap nạp được làm mát tốt hơn xupáp xả. - Vật liệu chế tạo: làm bằng thép hợp kim Cr, NiKen ( xupáp hút), Cr, Si ( xupáp xả) chịu mài mòn ở nhiệt độ cao. - Xupáp chia làm 3 phần: nấm ( đầu xupáp), thân và đuôi xupáp.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ + Nấm xupap: Có dạng hình côn phía trên đỉnh làm phẳng hoặc lõm, mặt vát của nấm tiếp xúc kín với mặt vát của đế xupap, góc vát thường thì 300 hay 450 đối với xupap nạp động cơ công suất lớn. Đường kính nấm xupáp hút lớn hơn xupap xả để đảm bảo không khí được nạp đầy. + Thân xupáp: có dạng hình trụ, gia công chính xác để lắp vào bạc dẫn hướng với khe hở rất nhỏ. Động cơ công suất lớn thân xupáp xả được làm rỗng bên trong có chứa bột Natri để nhanh truyền nhiệt làm mát. Khi xupap chịu nhiệt độ cao Natri hóa lỏng chảy ở nhiệt độ 970 C, chất lỏng Natri giúp tản nhiệt từ mặt nấm tới thân và qua ống dẫn hướng, nắp và nước làm mát. + Đuôi xupáp: nhận lực từ cò mổ, có tiện rãnh tròn để lắp móng hãm cùng đế chặn lò xo. Móng hãm được xẽ làm hai, mặt ngoài hình côn đáy lớn ở trên. Mặt trong của đế đỡ lò xo cũng là mặt côn ăn khớp với mặt ngoài của móng hãm bóp chặt hai phần móng hãm ngàm vào rãnh. Hư hỏng: - Bề mặt làm việc của xupáp bị mòn, rỗ do ma sát, va đập, chịu nhiệt độ cao, ăn mòn hóa học… làm cho xupáp đóng không kín từ đó dẫn đến giảm công suất động cơ. - Nấm xupáp bị nứt, vỡ, cháy do va đập chịu nhiệt độ cao, xupáp đóng không kín, lò xo yếu, ống dẫn hướng mòn, nước làm mát kém… - Thân xupáp bị mòn do ma sát, bị cong, kẹt trong ống dẫn hướng do khe hở lắp ghép lớn, nhớt bị cháy nhiều muội than. - Đuôi xupáp mòn do ma sát, va đập bề mặt tỳ để dẫn hướng cho thân xupáp chuyển động lên, xuống khi đóng mở. Sửa chữa: SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 34 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Xuppap bị mòn rỗ ta doa lại, nứt vỡ ta thay mới. • Phương pháp chỉnh khe hở xupáp: Xupáp hút: khe hở nhiệt thường 0,1 ÷ 0,2mm. Xupap xả: khe hở nhiệt thường 0,2 ÷ 0,4mm. Điều chỉnh khe hở nhiệt: • Xupáp treo + Quay trục khuỷu ở đầu kỳ nổ. + Nới lỏng đai ốc hãm. + Chèn căn lá có kích thước cần điều chỉnh vào đuôi xupáp và đầu cò mổ. + Xoay vít chỉnh vào hay ra cho vừa xít căn lá (kéo chặt tay). + Giữ vít, siết chặt ốc hãm. • Xupáp đặt: cách làm tương tự như xupáp treo nhưng dùng hai cờ lê để nới, hãm vít điều chỉnh. - Việc chỉnh xupáp đang đóng của các máy ở các kỳ khác nhau dựa vào thứ tự làm việc của động cơ sau một vòng quay trục khuỷu:  Kỳ hút: không chỉnh xupáp nào.  Kỳ nén: chỉnh xupáp xả.  Kỳ nổ: chỉnh cả hai xupáp hút và xả.  Kỳ xả: chỉnh xupáp hút. Vậy chỉ cần quay trục khuỷu 2 vòng và dựa vào bảng thứ tự nổ của động cơ là ta có thể điều chỉnh hết tất cả các xupáp. -Ví dụ: chỉnh khe hở xupáp cho động cơ 4 máy có thứ tự

Xylanh1 XÃ HÚT NÉN NỔ

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 35 LỚP :3201

làm việc là 1-2-4-3 ta làm như sau: + lập bảng thứ tự nổ của động cơ: 00 1800 3600 5400 7200

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

Xylanh2 NÉN Xylanh3 XÃ Xylanh4 HÚT NỔ HÚT NÉN HÚT NỔ XÃ XÃ NÉN NỔ

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 36 LỚP :3201

- Quay trục khuỷu để piston máy số 1 ở ĐCT đầu kỳ nổ. Chỉnh khe hở hai xupáp hút, xả máy số 1. - Khi máy số 1 ở đầu kỳ nổ thì máy số 2 ở kỳ nén, máy số 3 ở kỳ xã, máy số 4 ở kỳ hút. Do đó: + máy số 2: chỉnh xupáp xả. + máy số 3: chỉnh xupáp hút. + máy số 4: không chỉnh. - Tiếp theo ta quay trục khuỷu 1 vòng (= 360 0 ) khi đó máy số 4 đầu kỳ nổ. Ta chỉnh khe hở hai xupáp hút, xả máy số 4. - Khi đó máy số 3 ở kỳ nén, máy số 2 ở kỳ xã, máy số 1 ở kỳ hút. + máy số 1: không chỉnh. + máy số 2: chỉnh xupáp hút. + máy số 3: chỉnh xupap xã. CHƯƠNGIII: HỆ THỐNG BÔI TRƠN Ñoäng cô laø toå hôïp maùy bao goàm caùc chi tieát laép gheùp vôùi nhau vaø chuyeån ñoäng töông ñoái vôùi nhau, do vậy trong quaù trình làm vieäc caùc chi tieát naøy chòu taûi troïng, chòu ma saùt, maøi moøn neân deå bò mòn hay bieán daïng. Hệ thống bôi trơn có tác dụng khắc phuïc những bieán xaáu coù theå xaûy ra treân caùc beà maët chi tieát I. CÔNG DỤNG VÀ SƠ ĐỒ CẤU TẠO

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ • Công dụng: - Cung caáp daàu boâi trôn leân caùc beà maët chi tieát tieáp xuùc để: + Giảm ma sát giữa các bề mặt chi tiết tiếp xúc có chuyển động tương đối với nhau. . + Rửa sạch mạt kim loại bám trên bề mặt chi tiết và đưa chúng về máng dầu. + Làm mát chi tiết máy. + Chống rỉ và tăng khả năng bao kín. • Sơ đồ cấu tạo chung:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 37 LỚP :3201

Dầu nhờn trong cacte được bơm dầu 2 hút qua phao hút 1, đẩy qua lọc thô 3. Ở đây dầu được lọc các tạp chất cơ học

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ có cỡ hạt lớn, sau đó dầu nhờn được đẩy vào đường dầu chính 6 để chảy đến ổ trục khuỷu, ổ trục cam vv… Đường dầu 5 trong trục khuỷu đưa dầu lên bôi trơn ổ chốt (ổ đầu to thanh truyền) rồi theo đường dầu 8 lên bôi trơn piston. Nếu trên thanh truyền không có đường dầu 8 thì trên đầu nhỏ thanh truyền phải có lỗ hứng dầu. Trên đường dầu chính còn có các đường dầu 13 đưa dầu đi bôi trơn cơ cấu phân phối khí vv… Một phần dầu (khoảng 15 ÷ 20 % lượng dầu bôi trơn do bơm dầu cung cấp) đi qua lọc tinh 10 rồi trở về cacte. Vị trí của lọc tinh có thể để gần hay xa lọc thô nhưng bao giờ cũng lắp theo mạch rẽ.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 38 LỚP :3201

II.ÑAËC TÍNH CUÛA DAÀU BOÂI TRÔN: 1.Ñoä nhôùt thích hôïp: - Laø ñaët tính quyeát ñònh khaû naêng löu thoâng cuûa daàu. Neáu daàu coù ñoä nhôùt thaáp sẽ löu thoâng deå daøng coøn ñoái vôùi daàu coù ñoä nhôùt cao thì khoù löu thoâng vaø taêng löïc caûn trong ñoäng cô. - Neáu söû duïng daàu boâi trôn coù ñoä nhôùt thaáp sẽ laøm giaûm khaû naêng lưu trữ daàu ôû laïi caùc khe hôû taêng ñoä maøi moøn caùc chi tieát, giaûm coâng suaát ñoäng cô. Nếu söû duïng daàu boâi trôn coù ñoä nhôùt cao, khi khôûi ñoäng daàu khoâng chuyeån ñoäng nhanh choáng đến beà maët caàn boâi trôn, söùc caûn cuûa daàu laøm giaûm coâng suaát ñoäng cô. Vì vaäy khi thay daàu boâi trôn ta phaûi chon loại daàu phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa nhaø cheá taïo quy ñònh. 2.Chæ soá nhôùt:

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Chæ soá nhôùt laø soá ño söï thay ñoåi ñoä nhôùt theo nhieät ñoä. Khi nhieät ñoä thaáp thì chæ soá nhôùt cao hôn khi nhieät ñoä cao. 3. Mã số nhớt: mã số nhớt ñöôïc chia ra nhieàu caáp ñoä: SAE20, SAE30, SAE40 vaø SAE50. Daàu coù soá caøng cao chæ soá nhôùt caøng cao, neáu daàu ñöôïc duøng ôû các nước xứ lạnh có them chữ “W” ôû ñaèng sau. Vd: SAE20W 4.Tính choùng gæ vaø chống aên moøn: trong daàu boâi trơn coù pha theâm moät soá chaát phuï gia choáng ræ vaø aên moøn, ñoàng thôøi caùc chaát naøy seû laøm trung hoøa caùc chaát axít sinh ra trong ñoäng cô. 5.Tính choáng boït: do söï khuaáy ñoäng nhanh cuûa truïc khuyûu vaø caùc chi tieát khaùc sẽ laøm taïo boït. Moät soá phuï gia trong daàu seû ngaên söï taïo boït naøy. Tấm chắn trong máng dầu cũng làm giảm sự tạo bọt. III.CAÙC CHI TIEÁT TRONG HEÄ THOÁNG BOÂI TRÔN: 1.Lọc nhớt: Ñeå cho caùc chi tieát trong ñoäng cô khoâng bò maøi moøn do taïp chaát trong quaù trình laøm vieäc gaây ra. Loïc nhớt coù nhieäm taïp loïc saïch caùc vuï chaát, buïi baån, ñaûm baûo daàu boâi trôn phaûi raát saïch. Loïc daàu trong SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 39 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ ñoäng cô ñoát trong ñöôïc chia laøm boán loaïi sau: Baàu loïc cô khí: dùng vật liệu cơ khí để lọc dầu. Baàu loïc ly taâm: dùng lực ly tâm để loïc dầu. Lọc töø tính: nam châm hút mạt kim loại (nam châm đặt ở nút tháo dầu cate).

• Bầu lọc thô:

Gồm có lõi lọc được đặt trong bình lọc.

Lõi lọc thường có phiến lõi lọc mỏng 4 và phiến trung gian 5 bằng thép lá xếp xen kẽ nhau như hình vẽ.

Phiến trung gian có chiều dày 0,07 ÷ 0,08mm do đó tạo khe hở giữa hai phiến lọc kể nhau là 0,07 ÷ 0,08mm. Đây là khe hở mà dầu đi qua.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 40 LỚP :3201

Phiến lọc và phiến trung gian lắp chung trên trục lõi 14. Dầu bôi trơn từ rãnh thân bình lọc đi vào qua khe hở giữa phiến lọc và phiến trung gian.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Các tạp chất có kích thước lớn hơn 0,07÷ 0,08mm bị giữ lại, dầu sạch ra khỏi bình lọc qua rãnh trên. Nước và tạp chất nặng lắng đọng ở đáy bầu lọc và được xã nhờ nút tháo.

Sau một thời gian làm việc tạp chất bám ở khe hở hai phiến lọc kề nhau làm tăng sức cản bình lọc. Làm sạch bình lọc bằng cách xoáy chốt xoáy lõi lọc (3) một vòng, các phiến lọc (9), phiến trung gian (10) xoay theo và tạp chất bị phiến (11) gạt rơi xuống đáy bình lọc và được tháo ra ngoài. Phiến gạt (11) có chiều dày bằng phiến trung gian (10).

Nếu bình lọc tắc: dầu đẩy van an toàn (2) đi bôi trơn mà không được lọc sạch.

• Bầu lọc tinh:

Bầu lọc tinh (GAZ_51A)

Lõi lọc gồm có :

- Tấm lọc dày 0,5 ÷ 0,7 mm. - Tấm đệm dày 3 ÷ 3,5 mm.

Tấm đệm và tấm lọc đều bằng bìa các tông, ở giữa có lỗ để lắp trục rỗng . Một bộ gồm 28 ÷ 32 tấm lọc và tấm đệm xếp xen kẽ nhau. Tạp chất bị giữ lại ở các tấm đệm và tấm lọc SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 41 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ này còn dầu sạch thấm qua vào lỗ nhỏ ở trục rỗng ( Φ = 1,6 mm) và ra ống thoát, dầu được trả về cacte.

Khi khe hở giữa tấm lọc và tấm đệm đã bám đầy tạp chất bình lọc không còn tác dụng phải thay lõi mới.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 42 LỚP :3201

2. Bơm nhớt: Bôm nhôùt laø chi tiết quan troïng trong heä thoáng boâi trôn, coù nhieäm vuï cung caáp daàu boâi trôn lieân tuïc ñeán caùc beà maët ma saùt. • Phân loại bôm nhôùt: a.Bôm daàu loaïi baùnh raêng: Ñaây laø bôm ñöôïc duøng phoå bieán trong ñoäng cô, vì noù coù keát caáu nhoû goïn, aùp suaát bôm cao, tuoåi thoï cao. Bôm goàm hai baùnh raêng quay ngöôïc chieàu nhau trong voû bôm. Daàu nhôøn chöùa trong keû raêng vaø voû bôm dồn lên lỗ thoaùt sau khi baùnh raêng quay. Trong bôm coù moät van ñieàu aùp, van goàm vieân bi ñoùng kín maïch daàu lui loå huùt nhôø loø xo vaø vít chaän. Khi aùp suaát trong maïch taêng thì vieân bi sẽ môû maïch đöa daàu trôû veà loå huùt. b.Bôm daàu nhôøn loaïi roto: Goàm voû chöùa hai roto loàng vaøo nhau. Roto trong vaø roto ngoaøi. Roto ngoaøi khoeùt lõm hình sao ñænh troøn, roto trong daïng chữ thaäp đỉnh troøn raùp loït vaøo roto ngoaøi vaø quay ñöôïc nhôø truïc bôm. Hai roto raùp leäch taâm nhau neân khi roto

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ trong quay noù seû keùo roto ngoaøi cuøng quay theo ñeå bôm nhôùt. 3. Két làm mát dầu: Trong quaù trình laøm vieäc cuûa ñoäng cơ sẽ sinh ra moät nhieät lượng raát lôùn, nhieät ñoä cuûa daàu boâi trôn cũng taêng khoâng ngöøng. Do ñoù keùt laøm maùt daàu coù nhieäm vuïï giaûi nhieät cho daàu nhờn ñeå tieáp tuïc ñi boâi trôn caùc beà maët ma saùt. Vieäc laøm maùt daàu nhôøn thöôøng coù hai caùnh: Laøm maùt baèng nöôùc vaø laøm maùt baèng khoâng klhí. Treân oâ toâ thöôøng coù keùt laøm maùt daàu baèng khoâng khí, keát caáu cuûa loại naøy goàm coù caùc phieán taûn nhieät ñöôïc ñuùc baèng vaät lieäu truyeàn nhieät toát. Ñöôïc laép ôû phía tröôùc keùt nöôùc . 4. Các thiết bị chỉ báo của hệ thống bôi trơn: - Ñeøn baùo: đèn báo được mắc nối tiếp với bình ácquy, công tắc máy, côg tắc áp lực, dầu sẽ kín khi áp lực dầu thấp và sẽ hở khi áp lực dầu cao. Khi xoay công tắc máy sang vị trí ON, đèn sẽ sáng. Ngay khi động cơ khởi động, áp lực dầu trong hệ thống bôi trơn tăng lên, công tắc áp lực hở, đèn báo tắt. Nếu áp lực dầu giảm xuống dưới mức tối thiểu đã chỉnh định thì công tắc áp lực kích mạnh và đèn báo sáng. - Ñoàng hoà áp lực điện từ: sự vận hành giống như đồng hồ đo nhiên liệu. Tấm màng áp lực được gắn với một con trượt trên điện trở quay theo ngược chiều kim đồng hồ, làm tăng điện trở nối tiếp trong mạch, dòng điện trong mạch

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 43 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ giảm xuống, cuộn dây bên phải sẽ hút phần ứng và đồng hồ về bên phải báo hiệu áp lực dầu gia tăng.

- Ñoàng hoà ñieän tử :Ñöôïc dùng ôû caùc xe ñôøi môùi. Noù duøng caùc thanh saùng ñeå baùo hieäu aùp löïc daàu. Neáu aùp löïc caøng cao thì nhieàu thanh saùng vaø ngöôïc laïi.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 44 LỚP :3201

• Những hư hỏng thường gặp trong hệ thống bôi trơn: Trong quaù trình söû duïng daàu boâi trôn ñoäng cô thöôøng gaëp hai daïng hö hoûng sau ñaây: 1.Ñoäng cô tieâu hao nhieân lieäu daàu nhôøn cao do nhöõng nguyeân nhaân sau : - Do piston, xecmang, xilanh bò moøn, daàu nhôøn suïc leân buoàng chaùy vaø bò chaùy hao, khí chaùy loït xuoáng cacte laøm taêng söï roø ræ daàu qua caùc gioaêng ñeäm, laøm bieán chaát, taïo keo caën daãn ñeán tieâu hao daàu nhôøn. - Toác ñoä ñoäng cô cao laøm nhieät ñoä daàu boâi trôn cao vaø haï thaáp ñoä nhôùt cuûa daàu, daàu ñi qua caùc voøng gaêng leân buoàng ñoát vaø sẽ bị đốt cháy. 2.Chæ soá aùp löïc cuûa daàu boâi trôn thaáp do nhöõng nguyeân nhaân sau: -Các chi tiết trong bơm dầu bị mòn. -Daàu nhôùt qua loãng. -Loø xo treân van an toaøn bò yeáu. -Daàu bò roø ræ qua caùc ñöôøng oáng, các phớt. 3.Neáu chæ soá aùp löïc daàu boâi trôn quá cao là do: -Söû duïng daàu boâi trôn quaù đặc.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ -Van an toaøn bò keït. • Kiểm tra bảo dưỡng hệ thống bôi trơn: 1.Kieåm tra xem xeùt beân ngoaøi: -Phaûi thöôøng xuyeân kieåm tra möùc daàu baèng que thaêm daàu, möùc daàu naèm giöõa max – min laø ñuû neáu thieáu phaûi boå sung đúng mã hiệu, chủng loại. -Quan saùt ñoàng hoà ño aùp suaát daàu treân taplo: Neáu aùp löïc daàu thaáp coù theå do bôm moøn, khe hôû caùc chi tieát boâi trôn lôùn, neáu aùp löïc cao do taét ñöôøng oáng, keït loø xo van ñieàu chænh aùp suaát. -Quan saùt söï roø ræ daàu ôû caùc gioaêng ñeäm, caùc beà maët laép gheùp. 2.Thay daàu boâi trôn : - Trong quá trình làm việc dầu bị bẩn, muội than hay mạt sắt lọt vào ta phải tiến hành thay nhớt để đảm bảo chất lượng dầu bôi trơn. Chu kỳ thay dầu bôi trơn phụ thuộc vào động cơ và số km xe chạy. Tuy nhieân thay daàu boâi trôn coøn phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá söû duïng nhö : Ñieàu kieän söû duïng ( khí haäu , thôøi tieát , ñöôøng xaù ) Möùc ñoä hao moøn cuûa caùc chi tieát Chaát löôïng cuûa daàu boâi trôn Yù thöùc,traùch nhieäm,trình ñoä cuûa ngöôøi laùi 3.Baûo dưỡng bơm dầu: Kieåm tra van giaûm aùp . Kieåm tra ñoä nhaïy cuûa loø xo SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 45 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Kieåm tra ñoä moøn cuûa vieân bi hay piston Ño khe hôû giöõa naép bôm roto vôùi ñaàu baùnh raêng Nhöõng coâng vieäc khaùc: Nhö thay lọc dầu cũng phải thực hiện thường xuyên theo đúng chu kỳ bảo dưỡng.

CHƯƠNG IV: HỆ THỐNG LÀM MÁT

1:Két nước 2:Bình chứa 3:Nắp két nước 4:Quạt làm mát 5:Bơm nước 6:Van hằng nhiệt

• Sơ đồ tổng quát:

• Sơ đồ cấu tạo:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 46 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ -Trong quaù trình ñoäng cô laøm vieäc, nhieät truyeàn cho caùc chi tieát tieáp xuùc vôùi khí chaùy nhö: baïc, piston, xupap vv… chieám 25%-30% nhieät löôïng do nhieân lieäu chaùy toûa ra. Do vaäy caùc chi tieát naøy bò ñoát chaùy mãnh lieät. Nhieät ñoä ôû piston coù theå leân ñeán 60000 C coøn ñoái vôùi xupap theå leân tôùi 90000 C. Nhieät ñoä cao sinh ra moät soá nguyên nhân sau: Phuï taûi nhieät caùc chi tieát maùy lôùn, giaûm söùc bền, giaûm heä soá naïp. Do nhieät ñoä cao thì ñoä nhôùt cuûa daàu boâi trôn giaûm, daãn ñeán caùc chi tieát tiếp xuùc nhanh moøn . Ñoái vôùi ñoäng cô xaêng dễ phaùt sinh chaùy kích noå. Ñeå khắc phuïc nhöõng haäu quaû naøy caàn phaûi laøm maùt ñoäng cô. Heä thoáng laøm maùt ñaûm baûo cho caùc chi tieát maùy hoaït động ổn ñònh, nhieät ñoä laøm vieäc khoâng quaù cao, cũng nhö khoâng quaù thaáp. Neáu nhieät ñoä ñoäng cô quaù thaáp, nhôùt khoù löu thoâng, vì vaäy sẽ làm tăng toån thaát cô giôùi vaø toån thaát ma saùt, laøm maøi moøn caùc chi tieát moät caùch nhanh choùng. Coøn neáu nhieät ñoä laøm maùt taêng thì nhieân lieäu sẽ ngöng tuï treân thaønh xilanh laøm troâi maøng daàu boâi trôn, laøm aên moøn thaønh xi lanh nhanh choùng. • Các phương pháp làm mát động cơ: 1.Phöông phaùp laøm maùt baèng khoâng khí:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 47 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ -Phöông phaùp naøy duøng khoâng khí töï nhieân ñeå giaûi nhieät cho ñoäng cô, thöôøng ñöôïc söû duïng cho ñoäng cô coù coâng suaát nhoû. Keát caáu goàm caùc laù taûn nhieät ôû trong block maùy giuùp vieäc truyeàn nhieät ra beân ngoaøi moâi tröôøng. 2.Phöông phaùp laøm maùt baèng nöôùc: -Ñaây laø phöông phaùp ñöôïc duøng haàu heát treân caùc ñoäng cô oâ toâ ngaøy nay. Phöông phaùp naøy ñaûm baûo ñoä oån ñònh toát cho ñoäng cô trong quaù trình laøm vieäc ôû mọi cheá ñoä vaø coù keát caáu khoâng phöùc taïp. A.CÁC BỘ PHẬN TRONG HỆ THỐNG LÀM MÁT BẰNG NƯỚC:

1.BÔM NÖÔÙC: Trong hệ thống tuần hoàn cưỡng bức phải đặt bơm. Bơm có nhiệm vụ cung cấp nước cho hệ thống làm mát với lưu lượng và áp suất nhất định. Thường với số lần tuần hoàn từ 7 ÷12 lần /phút.

• Các loại bơm dùng cho hệ thống làm mát gồm:

- Bơm ly tâm.

- Bơm piston.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 48 LỚP :3201

- Bơm bánh răng.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Trong đó bơm ly tâm có năng suất cao mà kích thước nhỏ gọn nên được dùng nhiều trong ôtô máy kéo. Để năng suất cao thường bơm quay nhanh hơn trục khuỷu

25 ÷ 50 %

Cấu tạo bơm ly tâm

- Thường trục bơm cùng trục với quạt gió. Trục bơm có gắn cánh bơm. Cánh bơm làm bằng gang, bằng đồng hay bằng chất dẻo( động cơ M21). Khe hở giữa cánh bơm và vỏ bơm không lớn hơn 1mm và khe hở chiều trục không quá

0.2mm.

- Vỏ thường làm bằng gang hay hợp kim nhôm có mặt bích lắp vào trước động cơ.

► Hoạt động của bơm:

Khi trục của bơm quay dưới tác dụng của lực ly tâm, các phân tử nước dồn từ trong ra ngoài và đẩy ra đường thải. Ở gần trục bơm tạo độ chân không, nước từ dưới đường nạp vào chiếm chỗ và tiếp tục bị đẩy đi. Tốc độ nước bơm vào không quá 2.5 ÷ 3mm/s.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 49 LỚP :3201

• Hư hỏng: - Thường bị hỏng bi làm cánh bơm chạm vào vỏ gây mòn vẹt, giảm lưu lượng và áp suất cung cấp, hở bộ phận bao

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ kín làm cho nước bị rò rỉ. Trục bơm hỏng ren đầu trục, rãnh then hoặc bị cong. • Sửa chữa: - Hỏng cánh bơm, hỏng bi và gioăng đệm  thay thế chi tiết mới phù hợp. - Trục cong  nắn thẳn bằng máy ép thủy lực. - Phải bơm mỡ thường xuyên. 2.KEÙT NÖÔÙC :

Két nước làm mát

Trong ôtô máy kéo nước làm mát được chia thành 3 phần : - Ngăn chứa nước nóng. - Ngăn dưới chứa nước nguội. - Giàn ống truyền nhiệt ở giữa nối ngăn trên ngăn dưới.

Phía sau két nước là quạt gió. Hiệu quả truyền nhiệt tốt hay xấu là phụ thuộc vào cấu tạo của giàn ống truyền nhiệt và lưu lượng gió của quạt.

Giàn ống truyền nhiệt có cấu tạo như sau :

- Dùng ống tròn gắn lá tản nhiệt. Kết cấu chắc

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 50 LỚP :3201

chắn, các ống tháo lắp được, tản nhiệt tốt.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Dùng ống dẹp dẫn nước có gắn lá tản nhiệt. Ưu điểm là diện tích tản nhiệt lớn hơn ống tròn 2 ÷3 lần, sức cản không khí ít hơn. Tuy nhiên độ bền kém hơn loại ống tròn.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 51 LỚP :3201

• Hư hỏng: - Bị đóng cặn tắc đường ống dẫn nước do sử dụng nước không sạch. - Các cánh tản nhiệt bị xô lệch do va chạm. - Các ống dẫn nước bị phồng, nứt, thủng, làm thất thoát nước do axít trong chất làm mát ăn mòn mặt trong đường ống lâu ngày. - Các hư hỏng trên gây rò rỉ, thất thoát nước hoặc làm tắc dẫn tới nóng. - Lò xo nắp két nước bị giảm đàn hồi hay kẹt dẫn đến sai lệch áp suất điều chỉnh. • Sửa chữa: - Két nước bị thủng thường phải gỡ mối hàn của phần tản nhiệt, ngăn trên và ngăn dưới để sửa chữa hoặc hàn lấp ống, nếu ống thủng ở phần giữa không thể hàn vá được. Cho phép số lượng ống hàn lấp không quá 10% số ống. Ngày nay ống bị rò rỉ hay hư hỏng thường được thay thế. - Két nước bị bẩn, đóng cặn ta tiến hành súc rửa. Quy trình súc rửa: + Xả hết nước làm mát trong hệ thống làm mát. + Để khô hệ thống làm mát từ 10 đến 12 giờ. + Đổ dung dịch hóa chất đã pha vào đầy hệ thống và ngâm theo thời gian quy định. + Khởi động động cơ cho làm việc từ 15 đến 20 phút. + Xả sạch dung dịch khử cặn, rửa hệ thống làm mát từ 2 ÷ 3 lần bằng nước sạch.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ 3.VAN HẰNG NHIỆT

Van hằng nhiệt có tác dụng giữ nước làm mát được ổn định . + Khi động cơ mới khởi động, nhiệt độ của nước còn thấp van hằng nhiệt đóng lại không cho nước ra két làm mát mà phải đi về thân máy. + Khi nước đã nóng đến nhiệt độ quy định ( động cơ xăng 70 ÷ 80°C, động cơ diesel 80 ÷ 85°C) van mở cho nước ra két làm mát.

Cấu tạo van

Hộp xếp, hộp co giãn bằng đồng mỏng chịu co giãn. Bên trong chứa một ít ête. Khi nhiệt độ nước lên cao hộp xếp

giãn nở và ête chứa trong hộp là chất dễ bay hơi nên làm cho hộp giãn mạnh ra và mở van nước ra đường phía trên để đến két làm mát.

- Nếu nước làm mát có nhiệt độ thấp, ête ngưng tụ dưới dạng chất lỏng và hộp xếp co lại đóng van.

- Hầu hết trên ô tô máy kéo đều dùng loại van hằng nhiệt này.

• Hư hỏng:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 52 LỚP :3201

- Độ đàn hồi thân van và cơ cấu cánh van làm việc kém, do các chất chứa trong thân van bị rò rỉ dẫn đến hiện tượng van không mở hoặc mở không đủ gây nóng máy khi động

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ cơ làm việc với công suất lớn, có trường hợp van không đóng khi nhiệt độ nước còn thấp khiến động cơ chạy lâu mới đạt nhiệt độ làm việc, làm tăng ô nhiễm môi trường và tiêu hao nhiều nhiên liệu.

• Kiểm tra và sửa chữa:

- Tháo van ngâm vào chậu nước nóng, có cắm nhiệt kế đo nhiệt độ nước, khoảng 750 C van bắt đầu mở, tăng nhiệt độ lên 850 C van mở hoàn toàn là được.

- Nếu không tháo van, ta theo dõi nhiệt độ động cơ nóng đến nhiệt độ mở van (750C ÷ 850C) mà đường nước dẫn từ động cơ đến két nước đột ngột nóng lên chứng tỏ van hoạt động tốt.

- Nếu van hở ở nhiệt độ bình thường hoặc không mở trong phạm vi nhiệt độ cho phép thì thay thế van mới đúng loại.

4.NẮP KÉT NƯỚC

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 53 LỚP :3201

Trong hệ thống làm mát tuần hoàn cưỡng bức (kín) ngày nay sử dụng rộng rãi ở các ô tô máy kéo. Ta biết nhiệt độ của nước thay đổi : Nhiệt độ tăng Áp suất tăng. + Nắp nắp két nước đóng kín thí áp suất tăng cao làm vỡ và áp suất thấp thì sẽ bị lại. bóp + Còn nếu nắp để hở (thông với khí trời)

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ thì nước sôi sẽ bốc hơi nhanh chóng phải bổ sung nước luôn rất là bất tiện nhất là ô tô máy kéo làm việc ở những nơi xa nguồn nước.

Bởi vậy người ta cấu tạo két nước có van như hình

 P = 0.3 kg/  P < 0.01 ÷ 0.04 kg/

→ xả hơi nước ra.

→ không khí vào két nước .

P: Áp suất chân không trong trong hệ thống

- Thông thường nước sôi ở nhiệt độ 100 ÷ 105°C. Khi áp suất trong két tăng đến 0.3 kg/ van xả hơi nước đường thông khí mở cho hơi nước thoát ra ngoài. Và khi áp suất bên trong giảm 0.01 ÷ 0.04 kg/ van hút không khí sẽ mở để khí nạp vào bên trong mà không bóp méo két nước. Việc

đóng van hoàn toàn tự động nhờ việc tính toán chính xác sức căng lò xo.

- Nhờ việc đặt nắp két nước có van mà lượng nước bốc hơi giảm 6 ÷ 8 lần so với két nước để hở. Ưu tiên này rất thuận lợi cho xe chạy đường dài (ở vùng hiếm nước).

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 54 LỚP :3201

• Nguyên lý làm việc:

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

Van áp suất được đóng kín với áp lực lò xo van nhờ đó độ sôi của nước trong hệ thống tăng lên tới 1200C ÷ 1270C. Với nhiệt độ này 1 số vùng áo nước của động cơ đạt nhiệt độ xấp xỉ 1000C.

Khi áp suất hơi trong hệ thống đạt giá trị định mức, áp suất này thắng lực lò xo làm mở van áp suất. Áp suất cao trong hệ thống giảm đi bảo vệ an toàn cho các đường ống, các chi tiết trong hệ thống.

Khi nhiệt độ thấp, nước trong hệ thống giảm thể tích làm áp suất giảm tới một giá trị nhất định. Van chân không mở ra hệ thống sẽ được nối với bình bổ sung (hoặc thông với khí trời) và hút nước từ bình bổ sung vào két (hoặc không khí được bổ sung vào két) tránh cho đường ống hoặc chi tiết bị móp, bẹt, nứt vỡ. Như vậy các van áp suất và van chân không còn có tác dụng đẩy chất lỏng từ két sang bình bổ sung hoặc bình sang két khi cần thiết nhờ đó hệ thống làm mát luôn kín và duy trì được mức nước trong hệ thống không đổi.

5. QUẠT LÀM MÁT

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 55 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

Hệ thống quạt làm mát Cảm nhận nhiệt độ nước làm mát và kích hoạt quạt chỉ khi nhiệt độ nước cao.

Khoá điện Rơle Quạt làm mát Công tắc nhiệt độ nước chạy điện

- Tạo ra luồng khí thổi xuyên qua két nước làm mát, nhờ đó động cơ được làm mát tốt ở chế độ không tải và tốc độ thấp, tải nhẹ.

- Tăng cường khả năng trao đổi nhiệt của két làm mát nước, giữ ổn định nhiệt độ làm việc của động cơ ở các chế độ tải khác nhau.

- Trên động cơ thường sử dụng quạt gió dẫn động kiểu cơ khí và quạt điện.

• Hư hỏng:

- Cánh quạt bằng sắt thường bị cong vênh hoặc gãy cánh do ca chạm trong quá trình làm việc hay tháo lắp không cẩn thận gây ra.

- Đối với quạt làm mát chạy điện hư hỏng chủ yếu là động cơ điện một chiều: mòn ổ bạc đỡ, chạm, chập hoặc cháy các cuộn dây. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 56 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ • Sửa chữa:

- Cánh quạt bị cong ta nắn lại trên bàn gá.

- Đối với quạt gió dẫn động thủy lực khi thiếu dầu phải bổ sung, đồng thời kiểm tra nguyên nhân gây rò rỉ để khắc phục.

6. ÁO NƯỚC

Gồm các đường nước trong block máy, trên nắp quy lát, bao quanh xylanh tạo nên áo nước. Áo nước có nhiệm vụ tiếp xúc trực tiếp với nước làm mát và truyền nhiệt cho nước làm mát.

CHƯƠNG V. HỆ THỐNG CUNG CẤP NHIÊN LIỆU

ĐỘNG CƠ DIEZEL

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 57 LỚP :3201

Động cơ diesel có tỷ số nén cao, nhiên liệu được đốt cháy không bằng tia lửa. Khác với động cơ xăng, động cơ diesel chỉ nạp vào không khí sau đó nén nó .Ở cuối kỳ nén áp suất trong buồng đốt cao, nhiên liệu được phun vào dưới dạng

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ sương mù sẽ bốc cháy tạo ra công suất động cơ

• Sơ đồ tổng quát:

1:Bình nhiên liệu 2:Lọc nhiên liệu có bộ lắng nước 3:Bơm cao áp 4:Vòi phun

• Sơ đồ cấu tạo:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 58 LỚP :3201

.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ I) CÁC BỘ PHẬN TRONG HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU DIEZEL: 1) THÙNG CHỨA NHIÊN LIỆU: - Là nơi chứa nhiên liệu cho xe hoạt động trong thời gian dài, trong thùng có những tấm ngăn để dầu không bị dao động khi xe chạy. Nắp thùng có lỗ thông hơi để để cân bằng áp suất trong thùng. Tùy theo cách bố trí mà thùng có 1 đường dầu đi và 1 đường dầu hồi hoặc 1 đường dầu đi và 2 đường dầu hồi. 2) LỌC NHIÊN LIỆU: Trong daàu coù laãn nhieàu taïp chaát vaø nöôùc, maëc duø taïp chaát naøy rất beù nhöng coù theå phaù hoûng bôm cao aùp vaø kim phun, lọc nhiên liệu có các chi tiết được chế tạo rất chính xác do vậy nhieân lieäu diezel ñöôïc loïc thaät kyõ tröôùc khi ñöa ñeán bôm cao aùp. Bụi bẩn và nước phải được loại bỏ khỏi nhiên liệu để tránh cho bơm cao áp khỏi bị kẹt hay gỉ do bơm cao áp được bôi trơn bằng nhiên liệu diesel.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 59 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ 1:Bơm xả 2:Lọc nhiên liệu 3:Bộ lắng nư ớc Lõi lọc làm bằng giấy xốp xếp gấp thành nhiều lớp để tăng diện tích tiếp xúc với nhiên liệu. Có loại làm bằng vải hay nỉ. Lõi lọc có hai loại : loại rửa được và có thể dùng lại, loại phải thay mới khi hết thời gian sử dụng. 3) BƠM TIẾP VẬN Bôm tieáp vaän huùt nhieân lieäu töø thuøng chöùa ñöa ñeán boä loïc ñeå vaøo bôm cao aùp. Bôm tieáp vaän goàm hai loaïi: Bôm maøng vaø Bôm piston. Bôm maøng: ñöôïc söû duïng treân caû heo troøn vaø heo vuoâng veà keát caáu vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng gioáng nhö bôm xaêng. Nguyên lý làm việc của bơm màng: Khi động cơ làm việc, trục cam quay, bánh lệch tâm tác động vào tay đòn, thông qua cần kéo làm màng bơm đi xuống, áp suất trên màng bơm giảm, van hút mở, van thoát đóng, dầu được hút vào khoang trên màng bơm. Khi bánh lệch tâm của trục cam đi xuống lò xo đẩy màng bơm đi lên, áp suất phía trên màng bơm tăng, van hút đóng, van thoát mở, dầu theo đường ống lên bơm cao áp. - Hư hỏng: hư hỏng chủ yếu là lưu lượng và áp suất bơm giảm do các nguyên nhân: SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 60 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Mòn cam và cần bơm. - Màng bơm bị chùng. - Lò xo bơm yếu, gãy làm áp suất bơm giảm. Bôm piston: Chæ söû duïng treân heo vuoâng, bôm naøy luoân gaén lieàn vôùi con heo. Ñaëc ñieåm cuûa bôm tieáp vaän naøy laø piston töï ñieàu chỉnh khoaûng chaïy cuûa noù vaø bôm caû hai maët tuyø theo cheá ñoä hoaït ñoäng cuûa ñoäng cô. Bôm tieáp vaän ñöôïc laép vôùi truïc truyeàn chính, roto cuûa noù ñöôïc laép ñoàng taâm vôùi truïc vaø ñöôïc truyeàn ñoäng baèng then. Maët khaùc roto chaïy beân trong voøng leäch taâm coá ñònh treân voû bôm, boán caùnh gaït cuûa roto ñöôïc ñaåy ra ngoaøi nhôø löïc ly taâm vaø aùp löïc nhieân lieäu ôû phía tröôùc caùnh gaït vaø roto. Nhieân lieäu di chuyeån xuyeân qua loå nhoû ôû khoang bôm cao aùp vaøo khoaûng khoâng gian hình quaû thaän ñöôïc taïo ra bôûi roto caùnh quaït vaø voøng leäch taâm. Söï chuyeån ñoäng xoay troøn laøm nhieân lieäu giöõa caùc caùnh gaït keá tieáp nhau ñöôïc ñaåy leân khoâng gian hình quaû thaän vaø xuyeân qua lỗ nhoû vaøo khoang bôm. 4) BÔM CAO AÙP : Bôm cao aùp coù nhieäm vuï döï trữ nhieân lieäu ñaûm baûo cho ñoäng cô laøm vieäc thôøi gian trong moät SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 61 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ nhaát ñònh. Ñoàng thôøi cung caáp nhieân lieäu phuø hôïp vôùi moïi cheá ñoä laøm vieäc cuûa ñoäng cô, taïo ra nhieân lieäu phun tôi ñoàng ñeàu cho mỗi xilanh. Bôm cao aùp coù nhieàu kieåu khaùc nhau tuyø theo caùc hãng xe sử duïng, noù phuï thuoäc vaøo soá xilanh cuûa ñoäng cô. Có hai loại bơm cao áp: bơm cao áp loại phân phối, bơm này có một píttông bơm dùng để nén nhiên liệu tạo áp suất cao và loại bơm cao áp thẳng hàng, bơm này có nhiều pítông bằng với số xylanh của động cơ.

1:Nhiên liệu 2:Áp suất thấp 3:Píttông bơm 4:Áp suất cao 5:Vòi phun

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 62 LỚP :3201

A- Bơm cao áp loại phân phối: còn được gọi là bơm VE loại bơm này gọn và nhẹ nó được dùng trong động cơ của xe du lịch và xe tải nhỏ. “VE” là viết tắt của từ tiếng Đức “Verteiler Einsprizt”. B- Bơm cao áp loại thẳng hàng: loại bơm này có cấu tạo phức tạp do nó có nhiều piston bơm, nó được dùng chủ yếu cho động cơ xe tải.

NHIEÂN KIM

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Ngaøy nay kieåu bôm phun coù piston thaúng haøng (söû dụng trên xe Musso, Pronto)vaø bôm phun kieåu phaân phoái (söû duïng trên xe Lancia) raát phoå bieán. • Caáu taïo bôm cao aùp goàm caùc boä phaän: -Khaâu baét oáng beùc. -Van trieät aùp. -Ty bôm (loø xo , cheùn gaøi )piston bôm, xilanh bôm. -Ñeäm ñaåy, cam vaø truïc cam. • Hö hoûng bôm cao aùp: Khaùc vôùi những chi tieát khaùc, piston vaø xilanh bôm cuûa bôm cao aùp sẽ moøn khoâng ñeàu, giaûm ñoä cöùng cuûa loø xo, van taêng aùp bò kênh sẽ laøm giaûm coâng suaát ñeán voøi phun, gaây ra thieáu nhieân lieäu. Maët khaùc do tình traïng hao moøn cuûa caùc toå bôm khoâng ñeàu nhau laøm cho löôïng nhieân lieäu cung caáp cho caùc xilanh khoâng ñoàng ñeàu laøm ñoäng cô noå khoâng ñeàu. Nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng treân laø do söï caøo söôùc của nhöõng haït buïi cô hoïc trong nhieân lieäu vaø noù laøm chaäm thôøi ñieåm phun, laøm taêng söï roø rỉ nhieân lieäu. PHUN 5) LIEÄU:(Beùc daàu ) Kim phun nhận nhiên liệu có áp suất cao từ bơm cao áp và phun nó vào trong cháy. buồng Khi áp suất của nhiên liệu được bơm lên bởi bơm cao áp vượt quá tải của lò SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 63 LỚP :3201

KIM PHUN

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ xo áp suất, lực này sẽ đẩy kim của vòi phun đi lên. Điều đó làm cho lò xo áp suất bị nén lại và nhiên liệu được phun vào trong buồng cháy. Áp suất nhiên liệu có thể được điều chỉnh bằng cách thay đổi chiều dày của tấm đệm điều chỉnh, nó sẽ thay đổi tải của lò xo áp suất có hiệu quả. • Veà keát caáu: kim phun goàm ba chi tieát chính. - Thaân kim: Treân thaân kim coù oáng daàu ñeán, oáng daàu veà vaø caây vít xaû gioù. Trong thaân kim coù loø xo, caây choåi ñeø leân van kim ñoùng kín beä cuûa noù nôi ñoùt kim. Áp suaát phun daàu ñieàu chænh ñöôïc nhôø vít chænh boá trí taïi ñaàu treân thaân ñoùt. - Ñoùt kim: Chöùa van kim, thoâng vôùi maïch daàu ñeán trong thaân kim nhôø raûnh troøn, phaàn döới ñoùt coù nhieàu loå xòt daàu raát beù. - Khaâu vaën: Duøng ñeå xieát ñoùt kim vaøo thaân kim. Kim phun nhieân lieäu ñöôïc gaén laùt nhôø vaøo naép quy bulong, maët bích hay vaáu giöõ. • Kim phun goàm hai kieåu: kim phun kín vaø kim phun hôû. • Kim phun kín: Ñöôïc chia laøm hai loaïi. -Loaïi lỗ tia kín: Ñaàu baèng vaø ñöôïc söû duïng ôû ñöôøng ñoát phuï.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 64 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Loaïi lỗ tia hôû: Ñaàu nhoïn vaø ñöôïc söû duïng buoàng ñoát tröïc tieáp, loại naøy coù theå coù moät hay nhieàu loå xòt daàu. Neáu laø loaïi coù nhieàu lỗ thì nôi cuoái ñoùt kim coù phaàn nhoâ ra daïng choûm vaø khoan coù nhieàu loå daàu xòt. • Kim phun hôû: laø moät mieäng phun ñöôïc phaân phaân boá theo nhöõng phöông höôùng vaø quy taét taïo tia goàm: thaân kim, eâcutroøng, mieäng phun. Ngaøy nay kim phun hôû ít ñöôïc söû duïng do ôû ñaàu vaø cuoái quaù trình phun, aùp suaát nhieân lieäu tröôùc kim phun nhoû hôn aùp suaát trong buoàng ñoát do ñoù noù gaây ra ngheït kim phun , gaây roø ræ nhieân lieäu. • Caùc daïng hö hoûng cuûa kim phun: Trong quaù trình laøm vieäc kim phun sẽ chòu moät aùp suaát lôùn vaø aùp suaát naøy thay ñoåi ñoät ngoät, noù thöôøng xuyeân laøm vieäc ôû nhieät ñoä cao. Vì vậy kim phun laø moät chi tieát dễ bò hö hoûng trong heä thoáng nhieân lieäu diezel. • Hư hỏng: -Khe hôû giöõa kim phun vaø ñoùt kim taêng. -Maët coân treân kim vaø heä kim bò mòn. -Caùc lỗ treân ñoùt kim bò ngheït. -Kim phun khoâng söông do khoâng ñuû aùp suất. Nguyeân nhaân hö hoûng naøy chuû yeáu do: + chất bẩn lẫn vào chi tiết do khâu lắp ráp và súc rửa không tốt. + lẫn nước trong nhiên liệu hoặc dùng nhiên liệu không đúng chất lượng.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 65 LỚP :3201

chứng phun kim này cũ tỏ

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ + động cơ quá nóng làm nhiên liệu mất chất nhờn nên kim bị biến dạng. + lắp ráp kim phun vào động cơ không đúng kỹ thuật. Ngoaøi ra coøn do taùc duïng aên moøn cuûa nhieân lieäu vaø muoäi than trong quá trình chaùy. Nhöõng hö hoûng naøy laøm taêng söï roø rỉ nhieân lieäu, laøm chaát löôïng phun khoâng toát, hình daùng chuøm tia bò sai leäch vaø coù hieän töôïng nhoû gioït sau khi keát thuùc quaù trình phun. • Tìm kiếm kim phun hỏng trên động cơ: nếu tình nghi có 1 vài kim phun nhiên liệu không hoạt động, ta thao tác như sau để phát hiện kim hỏng: a) Cho động cơ nổ cầm chừng, nới lỏng rắc co ống dầu cao áp nơi kim phun cho nhiên liệu phun ra ngoài. b) Nếu làm như thế mà tốc độ động cơ giảm xuống ngay chứng tỏ kim phun này tốt, ngược lại nếu động cơ vẫn nổ hỏng. như c) Siết trở lại rắc co và tiếp tục kiểm tra các kim khác. • Kiểm tra, điều chỉnh kim phun nhiên liệu: - Kiểm tra tình trạng phun nhiên liệu: tháo lần lượt từng kim phun ra khỏi động cơ. Gắn lại lên đầu ống cao áp, đưa kim ra ngoài không khí. Dùng tua vít xeo chân ty bơm cao áp hoặc quay động cơ cho bơm cao áp hoạt động. Quan sát hình dáng và chùm nhiên liệu phun ra. • Phục hồi kim phun: - Nếu kim phun không đạt yêu cầu, ta phải tháo rời chi tiết kim để kiểm tra và phục hồi. + tháo rời chi tiết kim ngâm trong dầu Gas-oil sạch.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 66 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ + dùng bàn chải nylon, lưỡi cạo bằng thau cạo sạch muội than trên chi tiết kim. Không được dùng lưỡi cạo bằng thép. + thông mạch dầu trong thân kim với cây kim loại 1,50 mm + dùng cây xoi đặc biệt thông các lỗ xịt dầu. + xoáy các mặt tiếp xúc với loại mỡ xoáy đặc biệt. + dùng máy khoan tay xoáy van kim trong đót kim. +nhúng các chi tiết trong xăng, sau đó rửa lại với dầu Gas- oil sạch trước khi ráp. + nắm nhẹ nơi đuôi van kim để ráp vào đót, không được sờ vào thân van kim. Van kim phải rơi từ từ vào đót do chính trọng lượng của nó. + gắn kim phun lên bàn thử kim để kiểm tra và điều chỉnh áp suất phun dầu: gắn kim phun vào bàn thử kim, khóa van đồng hồ áp suất. Cử động cần bơm tay khoảng 10 lần/phút, quan sát chum nhiên liệu phun ra. Phải phun sương nhuyễn và tia dầu bắn ra thẳng, mạnh và đủ số tia đối với loại kim nhiều lỗ xịt dầu. 6) HỆ THỐNG SẤY SƠ BỘ

1:Bugi sấy 2:Cuộn dây sấy A- Loại bugi sấy: Sấy buồng cháy. B- Loại sấy khí nạp: Sấy không khí nạp

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 67 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Trong khi khởi động một động cơ lạnh hay khi nhiệt độ thấp, nhiệt sinh ra do quá trình nén sẽ không đủ. Hệ thống sấy sơ bộ sẽ sấy nóng không khí nạp để nâng cao khả năng bốc cháy của nhiên liệu. Hệ thống này dùng dòng điện của ắc quy để sấy nóng không khí. • NHÖÕNG HÖ HOÛNG THÖÔØNG GAËP CUÛA HEÄ THOÁNG NHIEÂN LIEÄU DIEZEL: 1.Ñoäng cô khoù khôûi ñoäng: -Khoâng coù daàu vaøo xilanh ñoäng cô. -Do theáu hay khoâng coù nhieân lieäu trong thuøng chöùa. -Piston bôm cao aùp bò mòn. -Van cao aùp bò keït. -Ñieàu chænh löu löôïng cuûa aùp suaát cuûa bôm cao aùp sai. Ñieàu chỉnh aùp suất van kim quaù lôùn. 2.Khaû naêng phun nhieân lieäu keùm: -Do ñaàu kim phun bò ñoù muoäi than, hoaëc keït ñoùt. -Loø xo aùp löïc bò yeáu, bò gãy. -Caùc ñöôøng oáng coù khoâng khí loït vaøo hay ñaàu noái bò gæ. 3.Coâng suaát ñoäng cô khoâng ñuû: -Nhieân lieäu vaøo xilanh ít do: loïc bò ngheït, van treân bôm tieáp teá, loø xo van cao aùp bò mòn. 4.Ñoäng cô laøm vieäc khoâng oån ñònh: -Do thanh ren treân bôm cao aùp bò keït. -Piston cuûa bôm cao aùp bò keït. -Caùc ñöôøng noái hay loø xo treân boä ñieàu toác bò gãy. 5.Ñoäng cô coù khoùi ñen do: SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 68 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ -Khoâng ñuû khoâng khí hay thöøa nhieân lieäu. GIÔÙI THEÄU VEÀ BOÄ TURBO INTERCOOLER: Trong nhöõng xe söû dụng daàu diezel saûn xuaát gaàn ñaây coù theâm boä turbo intercooler:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 69 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Trong những ñoäng cô söû duïng nhieân lieäu daàu, löôïng khoâng khí naïp vaøo ñoäng cô laø raát quan trọng, noù quyeát ñònh ñeán coâng suaát, tính taêng toác vaø ñaëc tính khaùc cuûa oâ toâ. Khi coù theâm boä phaän naøy khí naïp cuûa ñoäng cô trôû neân maùt vaø ñaày hôn, coâng suaát ñoäng cô taêng ñoàng thôøi löôïng tieâu hao nhieân lieäu giaûm. 1) Caáu taïo cuûa boä turbo intercooler goàm nhöõng boä phaän sau: - Goàm hai turbin moät ñöôïc ñaët ôû ñöôøng oáng xaõ vaø moät ñöôïc ñaët ôû ñöôøng oáng naïp. Hai turbin naøy noái vôùi nhau baèng moät thanh noái cöùng, vaø coù ñöôøng nhôùt töø ñoäng cô leân, coù moät keùt laøm maùt khí tröôùc khi ñöôïc ñöa vaøo trong loøng xilanh. 2) Nguyeân lyù hoaït ñoäng: khoâng khí thoaùt ra ñöôøng oáng xaõ laøm turbin quay, truyeàn ñoäng thoâng qua thanh noái laøm turbin ôû ñöôøng oáng naïp cũng quay. Turbin naøy quay ñaåy khoâng khí ra ngoaøi keùt laøm maùt, sau khi ñöôïc laøm mát xong, khoâng khí ñöôïc huùt vaøo loøng xilanh thoâng qua caùc ñöôøng oáng. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 70 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ 3) Hö hoûng cuûa boä turbo intercooler: Nhôùt sẽ xì töø ñöôøng oáng nhôùt ra ñöôøng oáng naïp laøm nhôùt traøn ñaày keùt laøm maùt khoâng khí, khi ñoù ñộng cô seõ coù khoùi nhieàu vaø coâng suaát ñoäng cô giaûm.

GẦM Ô TÔ

CHƯƠNG I: HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC Heä thoáng truyeàn löïc cuûa oâ toâ bao goàm caùc boä phaän vaø cô caáu nhaèm thöïc hieän nhieäm vuï truyeàn moment xoaén töø ñoäng cô ñeán caùc baùnh xe chuû ñoäng moät caùnh eâm dòu vaø coù heä soá an toaøn cao. Khi tính toaùn thieát keá oâ toâ ñaûm baûo heä thoáng truyeàn löïc phaûi goïn nheï, khoâng chieám quaù nhieàu vuøng khoâng gian treân oâtoâ. Heä thoáng truyeàn löïc bao goàm caùc boä phaän chính: Ly hôïp, hoäp soá, truyeàn ñoäng caùc ñaêng, caàu chuû ñoäng. I)LY HÔÏP: Ly hôïp laø moät boä phaän raát quan troïng treân oâ toâ, ly hôïp duøng ñeå noái coát maùy vôùi heä thoáng truyeàn löïc thông qua bánh đà, nhaèm ñeå truyeàn momen quay moät caùnh eâm dòu vaø ñeå caét truyeàn ñoäng ñeán heä thoáng truyeàn löïc ñược nhanh vaø döùt khoaùt trong nhöõng tröôøng hôïp caàn thieát. Maët khaùc ly hôïp coøn ñöôïc söû duïng nhö moät boä phaän an toaøn treân xe. 1:Bàn đạp ly hợp 2:Cần đẩy 3:Xylanh chính SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 71 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

4:Ống dầu thủy lực 5:Xi lanh cắt ly hợp 6:Càng cắt ly hợp 7:Vỏ ly hợp

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 72 LỚP :3201

• Ly hôïp phaûi ñaït nhöõng yeâu caàu sau ñaây: Ly hôïp phaûi truyeàn ñöôïc momen xoaén lôùn nhaát cuûa ñoäng cô maø khoâng bò tröôït trong moïi ñieàu kieän, vì vaäy ma saùt cuûa ly hôïp phaûi lôùn hôn momen cuûa ñoäng cô. Khi keát noái phaûi eâm dòu, khoâng gaây ra va ñaäp ôû heä thoáng truyeàn löïc. Khi taùch phaûi nhanh vaø döùt khoaùt, dễ gaøi soá vaø traùnh gaây ra taûi troïng ñoäng cho hoäp soá. Ly hôïp phaûi laøm nhieäm vuï an toaøn, ñieàu khieån dễ daøng. Keát noái ñôn giaûn vaø goïn. Ñaûm baûo thoaùt nhieät toát khi ly hôïp tröôït. • Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa ly hôïp nhö sau: _ Tröôøng hôïp ly hôïp ñoùng: Khi chaân rời khoûi baøn ñaïp, caùc loø xo ñaåy maâm eùp ly hôïp vaøo caùc đĩa ma saùt vaù eùp chaët chuùng vôùi baùnh ñaø. Ñieàu naøy laøm cho baùnh ñaø và đĩa ly hợp làm thành một khối và quay cuøng toác ñoä. Ñoä lôùn momen löïc maø ly hôïp coù theå truyeàn ñöôïc phuï thuoäc vaøo ma saùt giöõa caùc ñóa ma saùt vôùi

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ baùnh ñaø vaø löïc neùn loø xo taùc duïng leân đĩa ma saùt. _Tröôøng hôïp ly hôïp môû: Khi đạp baøn ñaïp coân, moät caàn lieân ñoäng hoaët piston thuûy löïc sẽ taùc ñoäng leân moät caàn baåy goïi laø caøng löøa moät löïc khaù lôùn. Löïc naøy ñöôïc truyeàn ñeán voøng bi chaën cuûa ly hôïp laøm cho loø xo ñĩa trung taâm neùn laïi. Làm cho đĩa ly hợp, đĩa ma sát và bánh đà tách rời nhau ra. A.CAÙC BOÄ PHAÄN TRONG LY HÔÏP:

Các chi tiết của ly hợp 1:Cao su chắn bụi 2:Càng cắt ly hợp 3:Kẹp 4:Vòng bi cắt ly hợp 5:Vỏ ly hợp 6:Đĩa ly hợp

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 73 LỚP :3201

7:Bánh đà 8:Lò xo mặt trời 9:Đĩa ép 1.Ñóa ma saùt: -Taùc duïng cuûa ñĩa ly hôïp laø laøm giaûm söï va ñaäp khi vaøo ly hôïp. Ñeå truyeàn coâng suaát töø ñoäng cô eâm dòu vaø ít oàn, noù phaûi tieáp xuùc ñoàng ñieàu vôùi beà maët ma saùt cuûa ñĩa eùp ly hôïp vôùi baùnh ñà.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ -Trong ñóa ma saùt có caùc loø xo chòu xoaén vaø caùc taám ñeäm. Loø xo chòu xoaén coù taùc duïng laøm dòu va ñaäp khi vaøo ly hôïp baèng caùch dòch chuyeån moät chuùt theo voøng troøn. Taám ñeäm ñöôïc taùn baèng ñinh taùn keïp giöõa caùc maët ma saùt cuûa ñóa ly hôïp, treân beà maët taám ñeäm goàm caùc rãnh taûn nhieät. 2.Baïc ñaïn bi teâ: -Laø boä phaän quan troïng cuûa ly hôïp, coù taùc duïng tyø vaøo caùc loø xo ñeå môû ly hôïp. Trong quaù trình söû duïng tình traïng hö hoûng cuûa baïc ñaïn naøy hay xaûy ra, ñoù laø khi ta môû ly hôïp noù phaùt sinh ra tieáng keâu do vaäy phaûi thay môùi. 3.Đĩa ly hôïp, naép ly hôïp vaø loø xo ñĩa: -Muïc ñích cuûa cụm chi tieát naøy laø ñeå noái vaø ngaét coâng suaát ñoäng cô. Yeâu caàu cuûa noù laø phaûi caân baèng trong khi quay vaø phaûi ñaûm baûo toả nhieät toát khi noái vôùi baùnh ñaø. -Loø xo ñóa ly hôïp thoâng thöôøng coù hai loaïi: loø xo truï vaø loø xo laù, trong oâ toâ hieän nay loø xo laù ñöôïc söû duïng nhieàu hôn. Loø xo laù ñöôïc cheá taïo baèng theùp vaø ñöôïc baét chaët vaøo baøn eùp ly hôïp baèng ñinh taùn hay bulong. B.NHÖÕNG HÖ HOÛNG CUÛA LY HÔÏP: • VẤN ĐỀ KHI CẮT LY HỢP (Khó sang số hoặc không sang số) - Kiểm tra chiều cao của bàn đạp ly hợp  chiều cao quá thấp  điều chỉnh bàn đạp. - Kiểm tra hành trình tự do của bàn đạp  hành trình tự do quá rộng  điều chỉnh hành trình tự do của bàn đạp ly hợp.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 74 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Kiểm tra đường ống dẫn dầu của ly hợp  chảy dầu  sửa chữa hoặc thay thế. - Kiểm tra xylanh chính của ly hợp  chảy dầu  sửa chữa hoặc thay thế. - Kiểm tra xylanh cắt ly hợp  chảy dầu  sửa chữa hoặc thay thế. - Kiểm tra đĩa ly hợp  cong, vênh, mòn hoặc hỏng  thay thế (1) neáu chieàu cao cuûa baøn ñaïp ly hôïp quaù thaáp thì ly hôïp khoâng thể caét ñöôïc hoaøn toaøn thaäm chí baøn ñaïp ñöôïc ñaïp tôùi saùt saøn. (2) Neáu haønh trình töï do cuûa baøn ñaïp ly hôïp khoâng theå caét ñöôïc hoaøn toaøn thaäm chí baøn ñaïp ñöôïc ñaïp heát. - ñoái vôùi xe coù trang bò ly hôïp thuyû löïc, haønh trình töï do cuûa thanh đẩy baøn ñaïp vaø haønh trình töï do cuûa caøng caét phaûi ñöôïc kieåm tra rieâng bieät. (3) ñaïp baøn ñaïp ly hôïp vaøi laàn, sau ñoù kieåm tra xem cần sang soá di chuyeån coù eâm khoâng? Neáu khoâng thì coù theå coù khí trong ñöôøng oáng daãn daàu ly hôïp. • SỰ TRƯỢT LY HỢP: • Khi ly hôïp bò tröôït, momen truyeàn töø ñoäng cô ñeán truïc sô caáp cuûa hoäp soá gaëp khoù khaên vaø ñoâi luùc noù sẽ laøm oâtoâ bò giaät bò tröôït laøm cho caùc ñóa boá bò chaùy sinh ra mùi kheùt. • Nguyên nhân:

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 75 LỚP :3201

- Taám ma saùt bò moøn, traày, dính daàu.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ + Neáu beà maët tấm ma sát bò moøn quaù giôùi haïn cho pheùp ta phải thay mới vì löïc loø xo neùn ly hôïp hoaëc lò xo ñóa taùc ñoäng lên maâm eùp seõ giaûm. Neáu xe chaïy khi ly hôïp chöa aên khôùp hoaøn toaøn, beà maët tieáp xuùc seõ moøn do nhieät, ma saùt giaûm vaø luùc ñoù ly hôïp baét ñaàu tröôït. + Beà maët ly hôïp bò dính daàu do chaûy daàu töø phôùt daàu phía tröôùc cuûa hoäp soá, nếu bề maët ly hôïp hoaëc maâm eùp bò baùm daàu trong khi kiểm tra. Phaûi thaän troïng khi lau daàu trong khi kieåm tra, phaûi thaän trọng khi lau daàu treân caùc phuï tuøng không được laép khi chöa ñöôïc laøm saïch. Kiểm tra bề mặt ly hợp  dính dầu  kiểm tra phớt dầu trước của hộp số  mòn  thay thế.

- Maâm eùp yeáu do loø xo bò giaûm söùc caêng.

+ Kiểm tra lò xo nén ly hợp hoặc lò xo đĩa  căn chỉnh hoặc thay thế.

- Ñoøn baåy maâm eùp bò keït hay choát ñoøn baåy bò keït trong maâm eùp, haønh trình töï do khoâng ñuû tieâu chuaån

+ Đieàu chænh haønh trình töï do cuûa baøn ñaïp khoâng hôïp lyù. Neáu haønh trình baøn ñaïp ly hôïp baèng khoâng coù nghóa laø caøng caét luoân luoân ñöôïc aán vaøo vaø maâm eùp bò ngaên caûn khoâng eùp ñöôïc đóa ly hôïp vaøo baùnh ñaø. + Kiểm tra hành trình tự do của bàn đạp ly hợp  rất nhỏ hoặc không có khe hở  điều chỉnh hành trình tự do bàn đạp. • RUNG LY HỢP: SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 76 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Đĩa ma saùt bò cong, chai; maâm eùp bò

veânh

- Ñoøn baåy bò keït hay hieäu chænh khoâng ñeàu, söùc bung cuûa loø xo aùp löïc khoâng ñeàu.

- Loûng cardan hay goái ñôû, voû ly hôïp

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 77 LỚP :3201

khoâng thaúng haøng, gaãy loø xo giaûm chaán + Kiểm tra đĩa ly hợp  bám dầu hoặc bề mặt chay cứng  thay thế. + Lò xo giảm chấn bị gãy  thay thế. + Lỏng các đinh tán  thay thế. + Kiểm tra lò xo nén ly hợp hoặc lò xo đĩa  căn chỉnh hoặc thay thế. + Kiểm tra đĩa ly hợp  chiều cao không giống nhau  mòn không đều  thay thế. • BÀN ĐẠP BỊ GIẬT RUNG -Ñaïp nheï chaân leân baøn ñaïp coù caûm giaùc nhö rung, do khoâng ñoàng taâm giöõa maùy vaø hoäp soá neân caùc boä phaän di chuyeån tôùi lui trong nhieàu chu kyø, voû ly hôïp bò bieán daïng. -Caùc ñoøn ñieàu chænh taâm khoâng ñeàu, maâm eùp khoâng thaúng, ñóa ma saùt bò cong maët ñóa bò moøn khoâng ñeàu, loø xo aùp löïc yeáu. • TIẾNG KÊU LỚN Ở LY HỢP - Luùc keát noái coù söï loûng moayô cuûa ñóa ma saùt hoaëc gaãy loø xo giaûm chaán, chænh taâm hoäp soá vaø ñoäng cô khoâng ñuùng. - Tröôøng hôïp ñang ly baïc ñaïn chaø bò loûng, thieáu daàu, moøn baïc loùt ñôû coát daãn höôùng bò moøn vaø choát ñoøn baåy bò mòn.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Ñoøn bẩy thieáu boâi trôn hoaëc hieäu chænh khoâng ñeàu, loø xo bò yeáu. + Kiểm tra các chi tiết quay và chi tiết trượt  chi tiết bị lỏng  sửa chữa hay thay thế. + Kiểm tra vòng bi cắt  mòn hoặc bám bẩn  thay thế. + Kiểm tra vòng bi dẫn hướng  mòn  thay thế. + Kiểm tra cần cắt, càng cắt hoặc thanh nối  bị dính, thiếu mỡ  sửa chữa hoặc thay thế. • KIỂM TRA LY HỢP TRÊN XE • TRUÏC TRAËC KHI CAÉT LY HÔÏP : Neáu ly hôïp khoâng theå caét , chuyeån soá chaäm hoaëc tieáng va baùnh raêng, caùch xaùc ñònh xem coù truïc traëc khi caét ly hôïp hay khoâng:

- cheøn caùc khoái chaën vagoø döôùi caùc

baùnh xe.

- keùo heát phanh tay - Ñaïp baøn ñaïp ly hôïp vaø khôûi ñoäng ñoäng

cô.

- Thaû baøn ñaïp ly hôïp khi cần soá ôû vò trí

trung gian.

- Chuyeån cần soá chaäm vaø thật nheï nhaøng

ñeán vò trí luøi maø khoâng ñaïp leân baøn ñaïp ly hôïp vaø ñôïi ñeán luùc phaùt ra baùnh raêng.

- Khi coù tieáng va baùnh raêng thì ñaïp baøn

ñaïp ly hôïp chaàm chaäm.

- Neáu tieáng va baùnh raêng khoâng coøn khi

ñaïp theâm baøn ñaïp ly hôïp vaø chuyeån soá eâm thì ta chaéc chaén raèng khoâng coù truïc traëc veà vieäc caét ly hôïp.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 78 LỚP :3201

- Chuù yù :

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

+ ñừng bao giôø chuyeån soá maïnh laøm nhö vaäy seõ hö baùnh raêng +trong thao taùc kieåm tra naøy cần gaït soá ñöôïc chuyeån töø soá trung gian ñeán soá luøi trong hầu heát caùc hoäp soá, baùnh raêng ñaûo chieàu khoâng coù cô caáu ñoàng toác. Baùnh raêng khoâng theå ñöôïc aên khôùp deã vaø thænh thoaûng khoâng aên khôùp khi coù truïc traëc veà söï caét ly hôïp, vì vaäy vaán ñeà ñöôïc xaùc ñònh deã dàng hôn so vôùi khi chuyeån caàn soá veà soá tieán.

• SÖÏ TRÖÔÏT LY HÔÏP: - Ly hôïp tröôït nghĩa laø ñóa ly hôïp tröôït so vôùi maâm eùp vaø baùnh ñaø khi ly hôïp bò caét, khi ly hôïp tröôït, löïc töø ñoäng cô khoâng theå truyeàn ñöôïc hoaøn toaøn tôùi hộp soá. - Söï tröôït ly hôïp thöôøng ñöôïc keát hôïp vôùi caùc trieäu chöùng sau: + Toác ñoä xe khoâng taêng cuøng vôùi toác ñoä ñoäng cô khi taêng toác ñoät ngoät + Muøi chaùy kheùt töø ly hôïp-giaûm coâng suaát töø ñoäng cô.

 caùch xaùc ñònh xem ly hôïp coù tröôït

khoâng?

-cheøn khoái chaën döôùi caùc baùnh xe - keùo heát phanh tay - ñaïp baøn ñaïp ly hôïp vaø khôûi ñoäng cô - ñaët caàn soá ôû vò trí cao nhaát -taêng ñeàu toác ñoä ñoäng cô vaø thaû chaäm baøn ñaïp ly hôïp

- Keát luaän:Ly hôïp khoâng tröôït neáu maùy cheát. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 79 LỚP :3201

Hoäp soá thöôøng

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ • TRỤC TRẶC KHI LY HỢP ĂN KHỚP - Sự cắt ly hợp (khi xe ở trạng thái tĩnh) thỉnh thoảng gặp phải một số rung động ngắt quãng và đôi khi xe chồm lên trước khi ly hợp cắt hoàn toàn. Trong cả hai trường hợp trên xe sẽ khởi hành không êm. Hiện tượng này gọi là trục trặc khi ăn khớp ly hợp (ly hợp rung) - Cách tìm ra trục trặc ăn khớp ly hợp: + tháo khối chặn dưới bánh xe và chuyển cần gạt số tới số thấp. + ăn khớp ly hợp và cho xe khởi hành chậm.  Nếu xe chuyển động mà không bị rung động không bình thường thì không có trục trặc khi ăn khớp ly hợp và ngược lại. + dao động nhỏ xảy ra khi khởi động xe có thể xảy ra đáng kể hơn khi xe khởi động trên dốc hoặc chạy với chế độ có tải. II HỘP SỐ Hieän nay treân oâ toâ döôïc söû duïng hai loaïi hoäp soá ñoù laø hoäp soá cô khí vaø hoäp soá töï ñoäng .Chuùng ñieàu ñöôïc ñaët ôû phía sau ly hôïp vaø thöïc hieän nhieäm vuï chính vuûa noù laø : Thay ñoåi tyû soá truyeàn vaø momen xoaén töø ñoäng cô ñeán caùc baùnh xe chuû ñoäng phuø

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 80 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ hôïp vôùi momen caûn luoân thay ñoåi nhaèm taän duïng toái ña coâng suaát ñoäng cô. Giuùp cho xe thay ñoåi döôïc chieàu chuyeån ñoäng . Ñaûm baûo cho xe döøng taïi choå maø khoâng caàn taét maùy hay taùch ly hôïp . Yeâu caàu cuûa hoäp soá : Coù daûy tyû soá truyeàn phuø hôïp nhaèm naâng cao tính naêng ñoäng hoïc vaø tính naêng kinh teá cuûa oâ toâ. Phaûi coù hieäu suaát truyeàn löïc cao , khoâng coù tieáng oàn khi laøm vieäc Sang soá nheï nhaøng khoâng sinh ra löïc va ñaäp ôû caùc baùnh raêng khi gaøi soá Phaûi coù keát caáu goïn chaùc , deå ñieàu khieån , deå kieåm tra vaø baûo döôõng luùc hö hoûng Phaân loaïi : theo phöông phaùp thay ñoåi tyû soá truyeàn hoäp soá ñöôïc chia thaønh hoäp soá coù caáp vaø hoäp soá voâ caáp . A. CAÁU TAÏO HOÄP SOÁ Voû hoäp soá: Thöôøng ñöôïc laøm baèng vaät lieäu laø gang, nhoâm. Coù nhieäm vuï che kín caùc cô caáu cuûa hoäp soá, laøm khung cho caùc truïc chuyeån ñoäng oån ñònh, chöùa daàu boâi trôn, taûi nhieät ra moâi tröôøng. Ôû moät soá xe ngöôøi ta cheá theâm caùc hoïng gioù baèng nhöïa ñeå gioù töø moâi tröôøng thoåi

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 81 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ vaøo hoäp soá vôùi vaän toác lôùn vaø nhieàu hôn khi xe chuyeån ñoäng. Truïc sô caáp: Ñöôïc cheá taïo baèng theùp ñuùc lieàn vôùi baùnh raêng chuû ñoäng duøng ñeå truyeàn chuyeån ñoäng quay töø ñóa ma saùt ñeán caùc baùnh raêng trung gian. Truïc thöù caáp: Ñöôïc cheá taïo cuõng baèng theùp. Ñaàu tröôùc ñöôïc laép vôùi ñuoâi cuûa truïc sô caáp nhôø vaøo oå bi ñuõa,ñaàu sau gaén vaøo ñuoâi hoäp soá nhôø vaøo baïc ñaïn. Treân truïc thöù caáp coù caùc baùnh raêng coù soá löôïng raêng khaùc nhau. Truïc trung gian: Cuõng ñöôïc laøm baèng theùp ñuùc. Caùc baùnh raêng chuyeån ñoäng cuøng vôùi truïc trung gian. Truïc soá luøi: Laø moät truïc coá ñònh ñöôïc laép coá ñònh treân hoäp soá. Treân truïc coù hai baùnh raêng quay trôn hoaëc di ñoäng ñaûm baûo chuyeån ñoäng luøi cuûa oâ toâ. Boä ñoàng toác: Ñöôïc gaén treân truïc thöù caáp nhaèm noái hoaëc ngaét truyeàn ñoäng cuûa hai baùnh raêng vôùi nhau Cô caáu sang soá: Duøng ñeå ñieàu chænh caùc baùnh raêng treân truïc thöù caáp aên khôùp vôùi caùc baùnh raêng treân truïc trung gian Cô caáu haûm thanh tröôït: Coù taùc duïng giöõ cho thanh tröôït vaøo vò trí nhaát ñònh khi vaøo soá. Cô caáu naøy goàm moät vieân bi vaø moät loø xo. Khi hoäp soá coù hieän töôïng nhaûy soá

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 82 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ thì vieân bi bò moøn hoaëc loø xo bò yeáu laø vaán ñeà caàn quang taâm nhaát B. HÖ HOÛNG CUÛA HOÄP SOÁ :

Sang soá khoù: do boä ñieàu toác bò moøn hoaëc meû, baùnh raêng moøn, oå bi bò keït, thieáu daàu boâi trôn

Keït soá: caàn sang soá hoaëc khoaù lieân hôïp bò keït,boä ñieàu toác bò cong veânh, thieáu daàu boâi trôn

Hoäp soá khoâng vaøo soá ñöôïc: loø xo cuûa khoaù haõm bò keït, caùc baïc ñaïn bò hö, hoäp soá khoâng thaêng haønh

Khi sang soá coù tieáng keâu: boä ñieàu toác bò

moøn, möùc dung dòch daàu boâi trôn thaáp

Hoäp soá phaùt ra tieâng oàn khi laøm vieäc: do khe hôû giöõa caùc baùnh raêng vaø truïc vöôït quaù möùc quy ñònh, baùnh raêng bò gaõy, baïc ñaïn bò moøn, thieáu daàu boâi trôn

TRUYEÀN

ÑOÄNG

Roø ræ daàu: caùc phôùt daàu bò moøn Hoäp soá phaùt ra tieáng keâu khi ôû soá 0: baïc

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 83 LỚP :3201

ñaïn truïc sô caáp bò hoûng, baùnh raêng treân truïc sô caáp vaø truïc thöù caùp bò moøn hoaëc bò me, thieáu daàu boâi trôn III: CACÑAÊNG:

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Truyeàn ñoäng caùc ñaêng laø cô caáu tryeàn taû coâng suaát ñoäng cô töø truïc thöù caáp hoäp soá ñeán boä vi sai caàu chuû ñoäng döôùi goùc ñoä vaø chieàu daøi thay ñoåi lieân tuïc .Cô caáu naøy goàm ba chi tieát : Truïc truyeàn Khôùp noái caùcñaêng Khôùp lieân keát di ñoäng 1.Truïc truyeàn : Truïc truyeàn duøng ñeå truyeàn taûi moâmen xoaén töø hoäp soá ñeán caàu chuû ñoäng ñeå daãn ñoäng baùnh xe . 2.Khôùp noâi caùc ñaêng:Khôùp noái caùc ñaêng giuùp cho hai truïc noái nhau khoâng cuøng moâî ñöôøng taâm vaãn quay cuøng nhau ñeå truyeàn ñoäng coâng suaát . Noù goàm caùc boä chi tieát sau Khoen chaän Naám bôm môû Cheùn ñaïn kim Maïch môû Coå chaïc Che buïi g. Ñaïn kim chaïc chöû thaäp Hö hoûng caùc ñaêng : Khôùp noái caùc ñaêng do phaûi chòu löïc va ñaäp lôùn , khi xuaát hieän tieáng keâu ôû khôùp ta phaûi tieán haønh thay theá khôùp caùc ñaêng môùi .Ñoàng thôøi truïc caùc ñaêng coøn bò xoaén hoaëc uoán do va chaïm , beà maët then hoa treân truïc caùc ñaêng bò moøn hay meû. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 84 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

IV: VI SAI

thöôøng khoù laày

Vi sai laø moät boä phaän öu vieät nhaát hieän nay noù ñaûm baûo cho xe coù theå chuyeån ñoäng quay troøn moät caùch deå daøng maø khoâng bò tröôït. Vi sai laøm vieäc theo cô cheá “laøm bieán” nghóa laø ôû baùnh naøo coù löïc caûn lôùn hôn thì baùnh xe ñoù quay chaäm laïi. Khi xe quay voøng taûi troïng cuûa xe ñaët leân caùc baùnh coù baùn kính quay nhoû lôùn hôn taûi troïng cuûa xe ñaët leân caùc baùnh xe coù baùn kính quay voøng lôùn. Do ñoù khi quay voøng löïc caûn cuûa caùc baùnh xe coù baùn kính quay voøng nhoû lôùn hôn neân chuùng quay chaäm laïi coøn caùc baùnh beân kia quay nhanh hôn maëc duø ñoäng cô vaån truyeàn moment nhö cuõ hay thay ñoåi. Cuõng chính cô cheá naøy maø caùc xe ñi qua caùc con ñöôøng goà gheà thì tai laùi thöôøng leäch qua moät beân vaø caùc xe bò maéc leân ñöôïc. Khi phaùt hieän ra nhöôït ñieåm naøy caùc nhaø cheá taïo ñaõ cheá ra boä khoùa vi sai ñaûm baûo cho caùc baùnh xe quay ñoàng toác ñeå xe vöôït qua caùc nôi laày loäi vaø ghoà gheà. Vôùi loaïi vi sai naøy chuùng coù theâm caùc li hôïp. Khi coù moät baùnh bò tröôït thì li hôïp seõ khoùa chaët voû vôùi baùnh raêng beân cuûa hoäp vi sai. Ngaên caûn hoäp vi sai taùc ñoäng laøm cho caû hai nöõa truïc cuûa caàu chuû ñoäng quay cuøng toác ñoä. Caùc li hôïp naøy ñöôïc caáu taïo goàm nhieàu taám ma saùt vaø caùc laù theùp. Caùc taám ma saùt ñöôïc geùp SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 85 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ vôùi baùnh raêng beân vaø cuøng quay vôùi noù caùc laù theùp coù chuoâi . gaén vaøo voû vi sai. Khi aên khôùp caùc taám theùp eùp vaøo nhau laøm cho caùc baùnh raêng beân vaø voû vi sai khoùa chaët vaøo nhau. Caùc vi sai loaïi naøy coù gaên theâm moät taám loø xo chính giöõa caùc baùnh raêng beân nhaèm cho vi sai khoùa nhanh hôn khi coù moät baùnh bò tröôït. Hö hoûng: Coù tieáng va ñaäp trong ñöôøng truyeàn ñoäng khi xe chaïy ôû toác ñoâï cao: Ñuøm truïc(moayô) cuûa baùnh raêng beân bò moøn. Xe rung ôû moïi toác ñoä: truïc caàu bò cong Coù tieáng oàn khi taêng toác: caùc baùnh raêng tieáp xuùc bò thaùi hoùa(hö hoûng) caùc ñaàu raêng coù theå bò moøn haôïc tieáp xuùc khoâng ñuùng. Coù tieáng oàn khi queïo cua: baïc ñaïn cuûa caàu truyeàn ñoäng hoaëc vi sai bò hoûng. Caùc baùnh raêng aên khôùp coù khe hôû caïnh lôùn. CHƯƠNG II :HỆ THỐNG PHANH I.Nhieäm vuï duøng ñeå giaûm toác doä cuûa oâtoâ cho ñeán khi döøng haún hoaëc ñeán moät toác ñoä naøo ñoù theo yeâu caàu cuûa ngöôøi laùi. Giöõ cho oâ toâ döøng ôû ngang doác trong moät thôøi gian daøi hoaëc coá ñònh xe trong thôøi gian döøng xe.Heä thoáng phanh raát quan troïng vì noù ñaûm baûo cho oâ toâ chuyeån ñoäng an toaøn ôû toác ñoä cao hoaëc döøng xe trong tình huoáng nguy hieåm . II. Yeâu caàu :

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 86 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Hieäu quaû thaéng cao nhaát ôû caùc baùnh xe, nghóa laø ñaûm baûo quaõng ñöôøng thaéng ngaén nhaát khi thaéng ñoät ngoät, luùc gaëp nguy hieåm . - Ñieàu khieån nheï nhaøng, eâm dòu trong moïi tröôøng hôïp. - Khoâng coù hieän töôïng boù thaéng vaø phaûi thoaùt nhieät toát - Coù khaû naêng söõ duïng laâu daøi . III. Phaân loaïi :  Theo caùch boá trí :phanh ôû baùnh xe ( phanh chaân), phanh ôû tryeàn löïc vaø caû ôû baùnh xe(phanh tay )

Phanh ñóa

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 87 LỚP :3201

 Theo cô caáu phanh : phanh guoác, phanh ñóa.  Theo daãn ñoäng phanh : - Daãn ñoäng cô khí : thöôøng duøng cho thaéng tay. - Daãn ñoäng thuyû löïc : thöôøng duøng cho oâ toâ con. - Daãn ñoäng khí neùn : duøng cho oâ toâ taûi lôùn Ngaøy nay ñeå giaûm nheï cöôøng ñoä lao ñoäng cuûa ngöôøi laùi xe, taêng tính an toaøn,trong daãn doäng ngöôøi ta boá trí theâm boä trôï löïc phanh. Trôï löïc phanh daàu thöôøng coù 2 loaïi ; Trôï löïc chaân khoâng : söõ duïng chaân khoâng laáy töø ôøng oáng naïp sau hoïng huùt cuûa boä cheá hoaø khí .

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Trôï löïc khí neùn :khí neùn ñöôïc maùy neùn cung caáp .  Hö hoûng vaø söõa chöõa : + Chaân thaéng naëng nhöng thaéng khoâng aên: - Dính nöôùc ôû trong taêm bua hay ñóa thaéng - Daàu hay môõ dính vaøo boá thaéng, - Guoác thaéng bò cong hay boá thaéng bò moøn chai cöùng. - Troä löïc thaéng bò hoûng. - Maïch chaân khoâng bò hôû. - Bôm chaân khoâng bò hoûng - Noùng thaéng : khi ñaïp thaéng lieân tuïc treân doác daøi , nhieät sinh ra laøm giaûm heä soá ma saùt cuûa boá thaéng daãn ñeán giaûm hieäu quaû thaéng. + Chaân thaéng thaáp : - Haùnh trình töï do cuûa baøn ñaïp quaù lôùn, ta kieåm tra ñieàu chænh laïi Haønh trính töï do cuûa phanh daáu khoaûng:8- 14mm. Haønh trính töï do cuûa phanh hôi khoaûng :15 - 25mm - Khe hôû giöõa maù thaéng vaø taêm bua quaù lôùn, kieåm tra ñoä moøn cuûa boá thaéng vaø hieäu chænh laïi khe hôû - Heä thoáng khoâng kín, neân khoâng khí loït vaøo heä thoáng thaéng, kieåm tra söï roø ræ maïch daàu,laøm kín ,sau ñoù tieán haønh xaû khí ra khoûi heä thoáng .

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 88 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Dóa thaéng ñaûo ,neáu ñoä ñaûo cuûa dóa quaù lôùn, maù thaéng seõ bò ñaåy ngöôïc veà sau 1 ñoaïn baèng giaù trò ñoä ñaûo vaø sinh ra khe hôû lôùn giöõa maù thaéng vaø dóa thaéng. • Boù thaéng : ta caûm thaáy coù söùc caûn lôùn khi xe chaïy - Khoâng coù haùnh trình töï do cuûa baøn ñaïp: kieåm tra , hieäu chænh laïi - Loø xo hoài vò baøn ñaïp bò tuoät,gaõy : söõa chöûa thay theá . - Thaéng tay khoâng nhaû heát,do ñieàu chænh khoâng ñuùng, daån ñoäng thaéng tay bò keït: ta phaûi ñieàu chænh laïi hay söõa chöõa thaéng tay - Aùp suaát dö trong maïch daàu quaù lôùn, kieåm tra loø xo duy trì aùp suaát vaø van lieân hôïp - Loø xo hoài vò guoác thaéng hoûng : söûa chöûa vaø thay theá loø xo - Caùc thanh daãn ñoäng thaéng bò cong hay guoác thaéng bò bieán daïng : ta kieåm tra vaø thay theá guoác thaéng. - Piston xy lanh chính vaø xy lanh coâng taùc bò keït. - Oå bi baùnh xe bò hö hoûng , söûa chöûa hoaëc thay theá. • Thaéng leäch :khi ñaïp thaéng , xe bò keùo leäch sang moät beân hay bò rung ñoäng phía sau. - Aùp suaát hay ñoä moøn caùc baùnh xe khoâng gioáng` nhau ta phaûi chænh laïi aùp suaát loáp hay ñaûo loáp thay loáp môùi.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 89 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Vò trí laép ñaët baùnh xe daãn höôùng khoâng ñuùng : kieåm tra ,ñieàu chænh laïi - Coù maù thaéng bò dính daàu môõ. - Tam bua hay dia thaéng bò ñaûo - Pis ton xy lanh coâng taùc vaø guoác thaéng bò keït - Söï tieáp xuùc cuûa guoác thaéng vôùi tam bua hay dóa thaéng vôùi maù thaéng khoâng chính xaùc - Guoác thaéng bò cong , boá thaéng moøn hay chai cöùng - Loø xo hoài vò guoác thaéng hoûng - Khe hôõ giöõa guoác thaéng vaø tam bua khoâng ñeàu nhau. • Thaéng quaù aên laøm xe bò rung - Coù 1 löôïng nhoû nöôùc,daàu hay môõ treân boá thaéng - Tam bua hay dóa thaéng bò xöôùc,veânh meùo - Xy lanh coâng taùc bò hoûng - Thaéng sau hoaït ñoäng quaù toát.  Kieåm tra trôï löïc phanh +Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa trôï löïc: - Ñeå xaû chaân khoâng trong trôï löïc,ta ñaïp thaéng vaøi laàn khi ñoäng cô taét maùy. - Ñaïp thaéng vaø giöõ löïc ñaïp khoâng ñoåi. - Noå maùy vaø kieåm tra chaân thaéng phaûi luùn xuoáng. + Kieåm tra ñoä kín cuûa trôï löïc: - Sau khi maùy noå 1 -2 phuùt ,taét maùy

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 90 LỚP :3201

H46. Xy lanh caùi

truyeàn xuoáng xy

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ - Ñaïp thaéng vaøi laàn vôùi löïc ñaïp khoâng ñoåi luùc naøy ñoä cao cöïc tieåu cuûa chaân thaéng phaûi taêng daàn sau moãi laàn ñaïp + Kieåm tra laãn khí cuûa trôï löïc : - Khi maùy ñang noå ,ñaïp thaéng vôùi löïc khoâng ñoåi - Vaãn giöõ chaân thaéng, taét maùy ,sau ñoù kieåm tra ,phaûi khoâng coù söï thay ñoåi trong ñoä cao cöïc tieåu cuûa chaân thaéng .  Xaû gioù trong heä thoáng phanh daàu : Yeâu caàu cuûa heä thoáng phanh laø maïch daàu phaûi kín vaø khoâng coù khí . Neáu loït khí vaøo heä thoáng thì aùp suaát daáu töø xy lanh chính seõ khoâng ñöôïc lanh coâng taùc,maø noù chæ ñeå neùn khí maø thoâi.muoán söõa chöõa ta phaûi kieåm tra vaø laøm kín ,sau ñoù tieán haønh xaõ heát khí ra khoûi heä thoáng . Coâng vieäc naøy ñöôïc tieán haønh bôûi 2 ngöôøi. -Ngöôøi ngoài treân ca bin baøn ñaïp phanh,nhaû phanh,ñaïp,nhaû nhieàu laàn ñeán khi ñaïp cöùng chaân vaø giöõ nguyeân - Ngöôøi ngoài döôùi söõ duïng oáng cao su moät ñaàu gaén vaøo oác xaû gioù ,moät ñaàu cho vaøo ly thuyõ tinh coù chöùa daàu phanh.nôùi oác xaû gioù,daàu thaéng vaø boït khí chaûy ra ly thuyû tinh roài xieát oác xaû gioù laïi ,duøng tín hieäu ñeå ngöôøi treân ca bin buoâng baøn ñaïp thaéng Ta thöïc hieân vaøi laàn cho ñeán khi naøo daàu thaéng ra ly thuyû tinh khoâng coøn boït khí .töôïng töï cho caùc xy lanh coøn laïi. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 91 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Chuù yù :khi xaû gioù phaûi ñaïp thaéng chaäm,neáu ñaïp quaù nhanh caùc boït khí seõ bò vôõ nhoû neân khoù xaõ ra khoûi heä thoáng . - Phaûi xaû khí töø xy lanh chính tröôùc,sau ñoù ñeán caùc xy lanh coâng taùc . - Daàu thaéng raát ñoäc neân khoâng ñeå dính vaøo ngöôøi vaø xe - Luoân kieåm tra möùc daàu thaéng trong bình vaø chaéc chaén raèng coù ñuû daàu trong quaù trình xaû khí - Daáu thaéng sau khi xaû khoâng ñöôïc duøng laïi Xaû khí cho ñeán khi naøo thaéng coù hieäu quaû ngay laàn ñaïp ñaàu tieân CHƯƠNG III :HỆ THỐNG TREO

• Heä thoáng treo duøng ñeå noái ñaøn hoài khung hoaëc voû cuûa oâtoâ vôùi heä thoáng chuyeån SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 92 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ ñoäng. Nhieäm vuï chuû yeáu cuûa heä thoáng treo laø giaûm caùc va ñaäp laøm oâtoâ chuyeån ñoäng eâm dòu khi ñi qua ñöôøng goà gheà khoâng baèng phaúng. - Boä phaän höôùng: duøng ñeå xaùc ñònh tính ñoäng hoïc vaø tính chaát dòch chuyeån töông ñoái cuûa caùc baùnh xe vôùi khung hay voû xe. Boä phaän daãn höôùng duøng ñeå truyeàn caùc löïc doïc, löïc ngang cuõng nhö moâmen töø baùnh xe leân khung hay voû oâtoâ. - Boä phaän ñaøn hoài: duøng ñeå truyeàn caùc löïc thaûng ñöùng vaø giaûm taûi troïng ñoäng khi oâtoâ chuyeån ñoäng treân ñöôøng khoâng baèng phaúng nhaêm ñaûm baûo ñoä eâm dòu caàn thieát. - Boä phaän giaûm chaán: cuøng vôùi ma saùt ôû heä thoáng treo sinh ra löïc caûn ñeå daäp taét dao ñoäng cuûa oâtoâ. I.Caùc heä thoáng cuûa

heä thoáng treo. - Heä thoáng treo phuï thuoäc: goàm caùc laù nhíp vaø caùc boä phaän duøng ñeå laép chaët caùc phaàn töû ñaøn hoài boá trí doïc theo xe. - Caùc laù nhíp: ñöôïc laép

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 93 LỚP :3201

chaët thaønh boä ñònh vò baèng bu loâng xuyeân taâm vaø haïn cheát dòch chuyeån ngang giöõa caùc laù nhíp vôùi nhau baèng oáng nhíp. Caùc boä nhíp ñöôïc laép treân xe nhôø quang treo. Tuy theo taûi

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ troïng xe maø coù caùc tai nhíp khaùc nhau, goàm coù tai nhíp ñôn vaø tai nhíp keùp.

Ngoaøi ra treân caùc xe cheânh leäch veà taûi

troïng taùc duïng leân nhíp khi khoâng coù taûi vaø coù taûi. Do ñoù, ñeå thay ñoåi ñoä cöùng cuûa nhíp ngöôøi ta söû duïng theâm boä nhíp phuï ñeå cho xe chuyeån ñoäng eâm dòu.

- Boä phaän ñaøn hoài: goàm caùc loxo laù daïng nhíp, loxo truï, thanh xoaén, vaáu cao su vaø ñeäm khi. • Heä thoáng treo khí neùn vaø thuyû khí. - Heä thoáng treo khí neùn coù 2 loaïi. Loaïi coù khoái löôïng thay ñoåi aùp suaát lôùn

nhaát beân trong phaàn töû ñaøn hoài goïi laø phaàn töû khí neùn aùp suaát thaáp.

Coù khoái löôïng khoâng ñoåi trong moâi tröôøng ñoù moâi tröôøng ñaøn hoài laø khí nitô, aùp suaát laøm vieäc cao, goïi laø phaàn töû ñaøn hoài aùp suaát cao.

- Heä thoáng treo thuyû khí: ñöôïc aùp duïng roäng

raõi treân oâtoâ con, khoâng gian coâng taùc cuûa phaàn töû ñaøn hoài ñöôïc phaân thaønh hai phaàn nhôø mang ngaên caùch. Khoái löôïng khí laø khoâng thay ñoåi. Vieäc truyeàn löïc töø baùnh xe leân boä phaän khí ñöôïc thoâng qua boä phaän thuyû löïc. • Boä phaän giaûm chaán - Coâng duïng: taïo ra söùc caûn ñeå daäp taét

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 94 LỚP :3201

nhanh choùng dao ñoäng cuûa oâtoâ

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ

boä giaûm chaán

Boä giaûm chaán söû duïng taéc nguyeân baêng caùch taïo ra ñoä nhôùt vaø söùc caûn quaùn tính cuûa chaát loûng coâng taùc kji ñi qua loã tieát dieän nhoû, ñeå haáp thuï naêng löôïng dao ñoäng do phaàn töû ñaøn hoài gaây ra.

- Hoaït ñoäng: goàm moät xilanh hình truï chöùa ñaày daàu , beân trong coù moät piston chuyeån ñoäng leân xuoáng. Khi chuyeån ñoäng leân xuoáng daàu trong piston seõ chaûy qua loã nhoû trong piston. Keát quaû laø dao ñoäng treân xe bò daäp taét. - Caùc loaïi giaûm chaán

Giaûm chaán taùc duïng ñôn, tac dung keùp Giaûm chaán thuyû löïc Caùc boä phaän cuûa boä giaûm chaán: loø xo

xoaén truï, loø xo laù, thanh xoaén, loø xo khi ñeäm II.Hö hoûng thöôøng gaëp cuûa heä thoáng treo

1. Kieåm tra söûa chöõa nhíp vaø loø xo.

 Boä nhíp thöôøng coù caùchö hoûng laø hö caùc laù nhíp, bieán daïng so vôùi thuyû, thaùi nguyeân traïng maát ñoä ñaøn hoài, buloâng ñònh vò nhíp ò gaõy, quai nhíp bò gaõy, choát vaø oáng loùt ôû vaáu nhíp, giaù teo nhíp bò moøn. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 95 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ  Ñeå kieåm tra vaø söûa chöõa caàn thaùo boä nhíp ra khoûi xe vaø thaùo rôøi töøng laù nhíp, töøng chi tieát roài coï röûa laøm saïch. Caùc laù nhíp bò gaõy nöùt hoaëc bieán daïng, laù nhíp coù tai bò moøn nhieàu hoaëc moøn veït caàn phaûi ñöôïc thay baèng laù nhíp môùi cuøng loaïi. Trong caùc xöôûng söûa chöõa lôùn, ngöôøi ta coù theå phuïc hoài laù nhíp bò bieán daïng nhieàu baèng caùch nung noùng roài naén laïi, sau ñoù tieán haønh nhieät luyeän ñeå ñaït ñoä cöùng caàn thieát. Tröôùc khi laép laù nhíp vaøo boä caàn boâi trôn beà maët cuûa laù nhíp baèng môõ chì hoaëc caùc loaïi môõ chuyeân duøng ñeå boâi trôn nhíp.

 Caùc oáng loùt ôû tai nhíp, ôû caùc giaù treo nhíp vaø caùc choát neáu bò moøn veït phaûi thay môùi.

 Kieåm tra ñoä ñaøn hoài cuûa boä nhíp sau khi laép baèng caùch eùp treân baøn thöû cho boä nhíp thaúng ra, sau ñoù giaûi phoùng löïc eùp, thöïc hieän nhö vaäy vaøi laàn roài kieåm tra laïi ñoä cong cuûa boä nhíp so vôùi tröôùc khi thöû.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 96 LỚP :3201

 Kieåm tra sô boä caùc loø xo cuûa heä thoáng treo tren xe baèng caùch quan sat caùc voøng loø xo, chieàu cao loø xo khi xe khoâng chaàt taûi vaø ñoä caân cuûa xe khi xe ñoå treân ñöôøng baèng. Loø xo khoâng ñöôïc coù hieän töôïng nöùt gaõy, khoâng bò neùn ñeán möùc tì treân khung xe chaïm maët tì haïn cheá treân caàu xe khi xe khoâng chaát taûi quaù möùc. Ñoä bieán daïng cuûa loø xo ôû hai beân phaûi baèng nhau. Neáu loø xo khoâng ñaït caùc

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ tieâu chueán kieåm tra treân thì phaûi thaùo ra ñeå kieåm tra thay môùi. 2. Kieåm tra vaø söûa chöõa boä giaûm xoùc.

 Boä giaûm xoùc kieåu oáng thöôøng coù caù hö hoûng nhö chaûy daàu, keït pistoân trong oáng xilanh hoaëc loûng pistoân trong oáng xilanh laøm giaûm hieäu quaû daäp taét dao ñoäng.

 Hieän töôïng chaûy daàu laø do caùc ñeäm kín bò moøn hoûng. Neáu vaën chaët ñai oác eùp gioaêng phôùt laøm kín xilanh daáu ñeán 250 N maø vaån coøn hieän töôïng roø ræ daàu thí phaûi thaùo ñeäm ra thay môùi.

 Kieåm tra söùc caûn neùn vaø keùo caùn pistoân cuûa boä giaûm xoùc baèng caùhc keäp vaáu döôùi cuûa boä giaûm xoùc vaøo eâtoâ roài keùo neùn ñaàu kia nhieàu laàn. Neáu caûm thaáy coù söùc caûn ñeàu nhau khi kkeùo vaø neùn treân suoát haønh trình tì cuûa pistoân laø boä giaûm xoùc laøm vieäc bình thöôøng. Neáu söùc caån khaùc nhau vaø söï dòch chuyeån khoâng ñeàu thì caàn phaûi thao boä giaûm xoùc ra ñeå kieåm tra vaø thay theá caùc chi tieát bò hoûng.

 Neáu beà maët van, pistoân, caùn pistoân bò xöôùc hoaëc moøn veït phaûi thay môùi; oáng xilanh bò meùo, xöôùc hoûng phaûi thai boä giaûm xoùc môùi.

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 97 LỚP :3201

 Khi laép boä giaûm xoùc caàn röûa saïch caùc chi tieát, thay daàu giaûm xoùc môùi ñuùng chuûng loaïi. Sau khi laép xong thì caàn kieåm tra laïi söï dòch chuyeån cuûa pistoân.

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ 1. Loø xo truï: Noù thöôøng duøng keát hôïp vôùi boä giaûm xung. Ñöôøng kính cuûa hai ñaàu thöôøng nhoû hôn ñöôøng kính cuûa chính giöõa loø xo nhaèm muïc ñích ñoä cöùng treân moät loø xo khaùc nhau ñeå coù theå giaûm xoùc toát nhaát. Loø xo thöôøng laøm baèng theùp hôïp kim coù ñoä ñaøn hoài cao. 2. Nhíp: Noù laø caùc laù theùp hôïp kim coù ñoä cöùng lôùn gheùp laïi vôùi nhau baèng moät hay hai bulon vaø caùc voøng keïp. Ñöôïc lieân keát vôùi khung xe baèng caùc bulon chöû U. Khi vaän haønh caùc laù theùp tröôït leân nhau coù taùc duïng giaûm xoù. 3. Thanh xoaén: Laø moät thanh theùp thaúng chòu xoaén. Moät ñaàu ñöôïc gaén chaët vôùi khung xe ñaàu kia gaén vaøo thanh ñieàu khieån. Khi thanh ñieàu khieån chuyeån ñoäng leân xuoáng theo baùnh xe thì thanh xoaén xoaén laïi hoaëc giaûn ra nhaèm muïc ñích giaûm xoùc. 4. Loø xo ñieäm khí: Goàm moät tuùi khí baèng cao su chöùa ñaày khí neùn. Moät piston baèng nhöïa noái vôùi tay ñoøn ñieàu khieån phía döôùi. Khi tay ñoøn chuyeån ñoïng len xuoáng piston se chuyeån ñoäng theo trong tuùi khí taïo ra taùc duïng ñaøn hoài. Neáu taûi thay ñoåi van treân ñænh cuûa tuùi khí seõ môû ra ñeå theâm hoaëc bôùt khoâng khí. SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 98 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Boä phaän giaûm xung: Khi chuyeån ñoäng seõ taïo ra treân xe caùc dao ñoäng, caùc dao ñoäng naøy seõ laøm cho ngöôøi ngoài treân xe caûm thaáy khoù chòu vaø meät moûi. Neân boä phaän giaûm xung coù nhieäm vuï daäp taét caùc dao ñoäng naøy moät caùch nhanh choáng taàn soá naøy neáu nhö nhoû hôn taàn soá dao ñoäng cuûa ngöôøi ñi boä thì ngöôøi ngoài tren xe caûm thaáy raát thoaûi maùi. Boä phaän giaûm xung laø moät thieát bò thuûy löïc hình truï ñaët gaàn caùc baùnh xe ñeå ñieàu khieån hoaëc laøm giaûm dao ñoäng cuûa loø xo. Moät ñaàu ñöôïc gaén vôùi khung xe ñaàu kia gaén vaøo caàu truyeàn ñoäng hoaëc tay ñoøn ñieàu khieån. Khi ñoù coù söï chuyeån ñoäng cuûa loø xo seõ laøm thay ñoåi chieàu daøi boä giaûm xung. Khi xe chaïy treân ñöôøng bình thöôøng dung dòch löu thoâng qua loã trong piston vaø qua khe giöõa piston vaø xilanh. Khi ñoät nhieân baùnh xe rôi vaøo choå loõm treân maët ñöôøng, oáng truï seõ giaõn daøi hôn bình thöôøng luùc naøy piston seõ chuyeån ñoäng leân phaàn treân cuûa xilanh khe hôû giöõa piston vaø xilanh bò giôùi haïn ñieàu naøy laøm caûn trôû piston chuyeån ñoäng vaø laøm giaûm söï va ñaäp do boä phaän giaûm xoùc chuyeån ñoäng ñeùn ñieåm döøng cuûa noù. Hö hoûng cuûa heä thoáng treo

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 99 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Piston bò moøn daãn ñeán roø daàu ra ngoaøi: Ta tieán haønh thay theá Caùc laù nhíp bò cong, bieán daïng: Tieán haønh uoán laïi Caùc laù nhíp bò gaõy: Tieán haønh thay môùi Oùng tai loùt nhíp bò moøn: Tieán haønh thay theá

HỆ THỐNG ĐIỆN TRÊN Ô TÔ

CHƯƠNG I:HỆ THỐNG KHỞI ĐỘNG

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 100 LỚP :3201

MAÙY KHÔÛI ÑOÄNG Maùy khôûi ñoäng duøng ñeå daõn ñoäng ñoäng cô quay ôû moät toác ñoä toái thieå khi khôûi ñoäng Laø cô caáu sinh ra momen quay vaø truyeàn momen ñeán cho baùnh ñaø Caáu taïo maùy khôûi ñoäng :

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Phaàn ñoäng cô ñieän moät chieàu: Ñaây laø boä phaän bieán ñieän naêng thaønh cô naêng , bao goàm caùc chi tieát : Voû, caùc cuoän daây kích thích. Roro goàm ba phaàn : Loûi saét, coå goùp, giaù ñôû, choåi than, khung daây, Khôùp truyeàn ñoäng Laø cô caáu truyeàn momen töø ñoäng cô ñeán baùnh ñaø ñoàng thôøi baoû veä ñoäng cô ñieän. Goàmcaùc chi tieát :voû , thanh daåy , loø xo, raêng xoaén, baùnh raêng, truïc maùy khôûi ñoäng Rô le giaø khôùp vaø coâng taét töø : duøng ñieàu khieån hoaït ñoäng cuûa maùy khôûi ñoäng. caáu taïo goàm coù hai cuoän daây, cuoän huùt vaø cuoän giöû quaán cuøng chieàu cuøng soá voøng quay Nguyeân taét hoaït ñoäng : Khi aán nuùt ñeà thì doøng ñieän chia thaønh hai nhaùnh : +(AQ)-Wg –mass vaø (+AQ)- Wh –Wg –W roto- mass Doøng ñieän qua cuoän giöõ vaø huùt seû taïo ra löïc töø ñeå huùt loûi theùp ñi vaøo beân trong, löïc huùt xeû ñaåy baùnh raêng cuûa maùy khôûi ñoäng veà ohía baùnh ñaø, ñoàng thôøi ñaåy laù ñoàng noái taét coïc döông accu xuoáng maùy khôûi ñoäng, luùc naøy hai cuoän ñaûng theáseû khoâng coù doøng ñi qua, chæ coù doøng ñieän qua cuoän giöû SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 101 LỚP :3201

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ Khi ñoäng cô ñaû noå nhaû nuùt ñeà maïch hôû daàn deán raêng cuûa maùy khôûi ñoâng khoâng aên khôùp vôùi raêng baùnh ñaø . Hö hoûng vaø nguyeân nhaân hö hoûng cuûa maùy khôûi ñoäng : Maùy khôûi ñoäng khoâng hoaït ñoäng ñöôïc : Do moät soá nguyeân nhaân sau Accu maát ñieän Baùnh raêng chuû ñoäng khoâng aên khôùp vôùi baùnh ñaø Coâng taét maùy bò hoûng hay hôû maïch , hôû relay, selenoi Maùy khôûi ñoäng laøm vieäc nhöng truïc khuyûu khoâng quay : Khôùp truyeàn ñoäng bò hoûng bò tröôït . Baùnh raêng maùy khôûi ñoäng khoâng aên khôùp vôùi baùnh ñaø Truïc maùy khôûi ñoäng quay yeáu:accu gaàn heát ñieän Caùc voøng daây bò ngaét maïch hay chaïm maùt Ñoäng cô ñaõ noå nhöng maùy khôûi ñoäng khoâng ngaét : Khôùp truyeàn ñoäng bò keït treân raûnh xoaén do moøn hay thieáu daàu boâi trôn Truïc roto bò cong Tieáp ñieåm relay bò chaùy dính Caùc cô caáu ñieàu khieån trung gian trong heä thoáng khôûi ñoäng : 1.Rô le khôûi ñoäng : Ñaây laø thieát bò duøng ñoùng maïch ñieän cho maùy khôûi ñoäng , noù SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 102 LỚP :3201

Nhaän xeùt cuûa giaùo vieân höôùng daãn

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ coù taùc duïng laøm giaûm doøng qua coâng taét maùy khôûi ñoäng 2.Relay caøi khôùp : Duøng ñeå ñaåy baùnh raêng caû maùy khôûi ñoäng vaøo aên khôùp vôùi raêng cuûa baùnh ñaø vaø ñoùng tieáp ñieåm ñöa doøng ñieän tôùi motor ñieän 3.Caùc caàu chì : Nhaèm baûo veä maïch ñieän trong oâ toâ traùnh tröôøng hôïp bò chaùy . Heä thoáng hoå trôï khôûi ñoäng cho ñoäng cô diezel: 4.Heä thoáng xcoâng buoàng ñoát :Ñeå hoå trôï cho vieäc khôûi ñoäng döôïc deå daøng , caùc xe trong ñoäng cô diezel ñieàu trang bò heä thoáng bugi xoâng . ñöôïc daët ôû trong buoàng ñoát phuï Heä thoáng xoâng khoâng khí naïp :duøng ñieän trôû ñaët trong oáng goùp huùt sau loïc gioù , söû duïng nguoàn ñieän accu ñeå xoâng . --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 103 LỚP :3201

TPHCM Ngày tháng

BÀI BÁO CÁO THỰC TẬP GVHD:PHẠM ĐÌNH THỌ --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- --------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------- năm

SVTT:LÊ MINH TÂM TRANG : 104 LỚP :3201