1
B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO
ĐI HC ĐÀ NNG
NGUYN VĂN HIU
NGHIÊN CU MÔ HÌNH THIT B UPFC
NG DNG TÍNH TOÁN CH Đ XÁC LP
H THNG ĐIN 500 KV VIT NAM
Chuyên ngành : Mng và h thng ñin
Mã s : 60.52.50
TÓM TT LUN VĂN THC SĨ K THUT
Đà Nng - Năm 2011
2
Công trình ñưc hoàn thành ti
ĐI HC ĐÀ NNG
Ngưi hưng dn khoa hc: TS. TRN TN VINH
Phn bin 1: PGS.TS. ĐINH THÀNH VIT
Phn bin 2: PGS.TS. NGUYN HNG ANH
Lun văn ñưc bo v trưc Hi ñng chm Lun văn
tt nghip thc sĩ k thut hp ti Đi hc Đà Nng
vào ngày 15 tháng 12 năm 2011
Có th tìm hiu lun văn ti:
- Trung tâm Thông tin - Hc liu, Đi hc Đà Nng
- Trung tâm Hc liu, Đi hc Đà Nng.
3
M ĐU
1. Lý do chn ñ tài.
Vi nhiu ưu ñim ni bt như d dàng chuyn ñi sang
dng năng lưng khác, d dàng trong sn xut, vn chuyn s
dng. Hin nay ñin năng dng năng lưng ñưc s dng rng rãi
ph bin nht trên th gii. Ngày nay, h thng ñin Vit Nam ñã
phát trin tương ñi ñ y ñ! v quy ln công ngh, t" 3 h thng
ñin ñc lp B#c, Trung, Nam trưc ñây, ñn nay Vit Nam ñã
ñưng dây 500kV hai mch liên kt các h thng ñin khu v$c thành
h thng ñin hp nht Vit Nam. Cùng vi s$ phát trin mnh m%
c!a k thut ñin t, công nghip ch to c linh kin bán dn công
sut ln k thut ño lưng ñiu khin trong h thng ñin, các
thit b& dc bù ngang ñiu ch'nh nhanh b(ng thyristor hay
tri#c ñã ñưc )ng dng mang li hiu qu cao trong vic nâng
cao n ñ&nh cht lưng ñin áp cũng như ñiu khin dòng công
sut c!a h thng ñin. c thit b& thưng dùng là: thit b& bù
tĩnh ñiu khin (SVC), thit b& dc có ñiu khin (TCSC),
thit b& ñiu khin ng công sut (UPFC). c thit b& y cho
phép cng ta vn hành h thng ñin mt ch linh hot, hiu
qu. Vic nghiên c)u thit b& ñiu khin dòng công sut UPFC vi
vic nâng cao n ñ&nh kh năng truyn ti c!a h thng ñin Vit
Nam là rt c n thit. Nh(m m+ ra mt hưng mi trong vic áp dng
các phương pháp ñiu ch'nh, ñiu khin hot ñng c!a h thng ñin.
Bn lun văn s% nghiên c)u nh thit b& UPFC áp dng nh
toán ch ñ xác lp h thng ñin 500 kV Vit Nam.
2. Đi tưng và phm vi nghiên c u.
- Đi tưng nghiên c)u: Nguyên làm vic hình thit b&
UPFC.
- Phm vi nghiên c)u: Tính toán ch ñ xác lp c!a h thng ñin
s dng UPFC b(ng phương phương pp Newton-Raphson. Áp
4
dng tính toán ch ñ xác lp h thng ñin 500 kV Vit Nam.
3. M!c tiêu và nhim v! nghiên c u.
- Nghiên c)u nguyên lý làm vic và mô hình thit b& UPFC
- Xây d$ng thut toán tính toán ch ñ c lp c!a h thng ñin có s dng
thit b& UPFC.
- ,ng dng thut toán mi xây d$ng tính toán ch ñ xác lp h
thng ñin 500kV năm 2015 có s dng thit b& UPFC.
4. Phương pháp nghiên c u.
- Trên cơ s+ lý thuyt phương pháp Newton-Raphson và mô hình tính
toán c!a thit b& UPFC, tin hành xây d$ng thut toán tính toán ch
ñ xác lp c!a h thng ñin có s dng thit b& UPFC.
- Tính toán mt s sơ ñ mu ñ kim tra tính ñúng ñ#n c!a thut toán.
- Thu thp s liu c!a h thng ñin 500 kV Vit Nam ñ tính ch ñ
xác lp khi có UPFC.
5. Tên ñ tài.
NGHIÊN C,U MÔ HÌNH THI-T B. UPFC VÀ ,NG DNG TÍNH
TOÁN CH- Đ XÁC L/P H0 TH1NG ĐI0N 500 KV VI0T NAM
6. B c!c lu#n văn.
Lun văn ñưc b cc như sau:
M+ ñ u
Chương 1. Tng quan v vn ñ s dng thit b& FACTS
trong h thng ñin.
Chương 2. Nguyên lý làm vic và mô hình c!a thit b& UPFC
trong bài toán tính toán ch ñ xác lp c!a h thng ñin.
Chương 3. Tính toán ch ñ xác lp c!a h thng ñin s
dng UPFC b(ng phương phương pháp Newton-Raphson.
Chương 4. ,ng dng tính toán ch ñ c lp c!a h thng ñin
500kV năm 2015 có s dng thit b& UPFC
Kt lun và kin ngh&
5
Chương 1
T$NG QUAN V% VN Đ% S& DNG THIT B FACTS
TRONG H THNG ĐIN
1.1. Khái quát s' hình thành phát tri(n c)a h thng truyn
t*i ñin xoay chiu linh hot (FACTS).
1.2 C+u hình và các thi,t b- cơ b*n c)a FACTS
1.3 Phân loi thi,t b- FACTS
1.3.1 Thit b bù ngang (Shunt Devices)
1.3.1.1 SVC (Static Var Compensator)
1.3.1.2 STATCOM
1.3.2 Thit b bù dc (Series Devices)
1.3.2.1 TCSC (Thyristor Controlled Series Capacitor)
1.3.2.2 SSSC (Static Synchronous Series Compensator)
1.3.3 Thit b bù ni tip-song song
1.3.3.1 DFC (Dynamic Flow Controller)
1.3.3.2 UPFC (Unified Power Flow Controller)
1.3.3.3 IPFC (Interline Power Flow Controller )
1.3.3.4 GUPFC (Generalize Unified Power Flow Controller)
Chương 2
NGUYÊN LÝ LÀM VIC VÀ MÔ HÌNH C.A THIT B UPFC
TRONG BÀI TOÁN TÍNH TOÁN CH Đ XÁC LP C.A
H THNG ĐIN
2.1 C+u to và nguyên lý làm vic c)a thi,t b- UPFC
Thit b& UPFC s$ kt hp c!a hai b bin ñi ni tip
song song, ñưc xem như mt dng ngun áp ñng b, to nên
ñin áp V
pq
ñ2t ni tip vào ñưng dây truyn ti. Đin ápy có t n
s cơ bn b(ng t n s c!a h thng ñin, biên ñ ñin áp ñiu ch'nh ñưc
6
trong phm vi
max
0
pq pq
V V và góc pha γ ñưc ñiu ch'nh trong
phm vi
π
γ
20
.
V ch)c năng, UPFC cho phép ñiu khin ñng thi trào lưu
công sut tác dng, phn kháng c biên ñ ñin áp ti nút ni vi
UPFC. Trong cu trúc thit b& UPFC thì s$ trao ñi công sut tác
dng ñưc th$c hin b+i nút ñin áp phát V
s
c!a h thng, như ñưc
minh ha + hình 2.2
Hình 2.2 Nguyên lý làm vic cơ bn ca thit b bù UPFC.
Thit b& UPFC cu to gm hai máy bin áp m#c song
song và m#c ni tip, ñưc ni vi 2 b ngh&ch lưu áp, m#c theo kiu
lưng t$a lưng vi 1 t DC chung như hình 2.3.
Hình 2.3 Cu trúc ca thit b UPFC bi hai b nghch lưu áp
dùng chung t DC ñu lưng ta lưng.
7
2.2 Mô hình tính toán
D$a vào cu to nguyên m vic c!a thit b& UPFC,
chúng ta nghiên c)u mt mô hình c th như sau:



θ


θ








}=0
θ
θ






Hình 2.4 Sơ ñ tương ñương ca UPFC
Đ xây d$ng nh nh toán c!a UPFC, trưc ht ta t h
thng gm 2 ngun ni vi nhau thông qua tng tr+ Z
mk
như hình v%:
Hình 2.5. Sơ ñ mng 2 nút
2.3 K,t lu#n
D$a vào vic phân tích hình tính toán tính dòng công
sut truyn ti trên ñưng dây ta có:
Công sut truyn ti trên ñưng dây như sau:
Khi không có thit b& UPFC:
P
kcal
= V
k2
G
kk
+ V
k
V
m
[G
km
cos (θ
k
- θ
m
) + B
km
sin(θ
k
- θ
m
)] (2.71)
Q
kcal
= -V
k2
B
kk
+ V
k
V
m
[G
km
sin (θ
k
- θ
m
) + B
km
cos(θ
k
- θ
m
)] (2.72)
Khi l#p ñ2t thit b& UPFC vào ñưng dây, công sut ti các
nút ñưc tăng thêm mt lưng là:
m
E
Z
km
E
k
k
I
k
I
8
[
]
[ ]
[ ]
)sin(.)cos(..
)sin(.)cos(...
)sin(.)cos(.....
22
vrkvrvrkvrvrk
crkkmcrkkmcrk
mkkmmkkmmkkmkvrkk
BGVV
BGVV
BGVVGVGVP
δθδθ
δθδθ
θθθθ
++
++
++=
(2.73)
[
]
[ ]
[ ]
)cos(.)sin(...
)cos(.)sin(...
)cos(.)sin(.....
22
vrkvrvrkvrvrk
crkkmcrkkmcrk
mkkmmkkmmkkmkvrkk
BGVV
BGVV
BGVVBVBVQ
δθδθ
δθδθ
θθθθ
+
+
++=
(2.74)
[
]
[ ]
)sin(.)cos(...
)sin(.)cos(....
2
kmmkkmmkkm
crmmkcrmmkcrmmkmm
BGVV
BGVVGVP
θθθθ
δθδθ
++
++= (2.75)
[
]
[ ]
)cos(.)sin(...
)cos(.)sin(....
2
crmmkcrmmkcrm
kmmkkmmkkmmkmm
BGVV
BGVVBVQ
δθδθ
θθθθ
+
+=
(2.76)
Như vy, ta thy r(ng, khi có l#p ñ2t thit b& UPFC thì lưng
công sut ti m4i nút thay ñi. Lưng công sut này ta xem như ñưc
cung cp b+i UPFC bơm vào các nút k và m.
Mô hình tính toán c!a thit b& UPFC như hình sau:
hình trên hình 2.5 các công th)c + biu th)c t" (2.73)
ñn (2.76) ñưc s dng ñ thay th thit b& UPFC trong các sơ ñ
tính toán các bài toán gii tích mng ñin.
Z
km
Nút m
Nút k
P
kUPFC
+jQ
kUPFC
P
mUPFC
+jQ
mUPFC
V
k
V
m
Hình 2.7 Mô hình tính toán thit b UPFC
9
Chương 3
TÍNH TOÁN CH Đ XÁC LP C.A H THNG ĐIN CÓ
S& DNG UPFC B/NG PHƯƠNG PHÁP
NEWTON-RAPHSON
3.1 Tính trào lưu công su+t b2ng phương pháp Newton-Raphson
3.1.1 Phương pháp Newton-Raphson
3.1.2 Tính trào lưu công sut bng phương pháp Newton-Raphson
Áp dng phương pháp Newton-Raphson ñ gii bài toán trào
lưu công sut thì phương trình có dng như sau:
[
]
)(.
)(
1
)()( iii
xFJX
=
(3.9)
)()()1( iii
X
X
X
+
=
+
(3.10)
Trong ñó X là vectơ các bin chưa bit: biên ñ
V
và góc pha
θ
.
)(
)(
)(
)(
)(
)(
)(
)(
i
i
i
X
i
XJ
i
XF
i
V
V
V
V
QQ
V
V
PP
Q
P
=
θ
θ
θ
(3.31)
Ma trn Jacobian th lên ñn cp (nb-1) x (nb-1) các
ph n t c!a ma trn có dng:
m
m
k
m
k
m
m
k
m
k
V
V
QQ
V
V
PP
,
,
θ
θ
(3.32)
vi: k = 1,....,nb và m = 1,....,nb
3.2 Tính trào lưu công su+t b2ng phương pháp Newton-Raphson
khi xét ñ,n thi,t b- UPFC.
3.2.1 Các biu thc cơ bn
3.2.2 Phương trình ñ lch
3.2.3 Thut toán.
10
Đ
S
Hi t
Tính công sut truyn
trên các nhánh
nh tn tht công sut
trong mng trên c nhánh
Kt thúc
Tính công sut nút :
S
Nut
=V
Nut
.I
Tính dòng ñin nút :
I
N
= Y
Bus
.V
B#t ñ u
Nhp s liu ban ñ u c!a mng ñin
k = 0
Tính :
V
1+k
i
= V
k
i
+
V
k
i
θ
1+k
i
= θ
k
i
+
θ
k
i
Cp nht các giá tr& : V
1+k
i
, θ
1+k
i
k = k +1
Gii phương trình tìm :
V
k
i
,
θ
k
i
Lp phương trình :
M = - J.
V
Lp ma trn Jacobian
Hình 3.3 Sơ ñ thut toán tính phân b công sut bng phương pháp
Newton-Raphson