Lêi nãi ®Çu
D−íi sù chØ ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, nhÊt lμ kÓ
tõ khi ®¹i héi §¶ng toμn quèc lÇn thø VII ®Õn nay. §Êt n−íc ta b−íc
sang mét thêi kú míi víi nh÷ng t− duy míi, ®−êng lèi míi, ®Þnh h−íng
míi cã chän läc. §Êt n−íc ta ®· gÆt h¸i ®−îc nh÷ng thμnh tùu to lín
ch−a tõng cã vμ ®−îc kh¾p n¨m ch©u ®¸nh gi¸ tèt, nhÊt lμ trong lÜnh
vùc kinh tÕ.
Sù chuyÓn dÞch nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp
sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhμ n−íc, ®· lμm thay ®æi
bé mÆt kinh tÕ ®Êt n−íc. Tõ qu¶n lý theo ph−¬ng thøc tËp trung bao cÊp
giê ®©y ®−îc vËn hμnh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng. C¬ chÕ nμy ®· cuèn hót
tiÒm lùc kinh tÕ ë mäi thμnh phÇn. Trong c«ng cuéc ®æi míi nμy ®ßi hái
c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã nguån lùc giái vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô cã
n¨ng lùc s¸ng t¹o trong cung c¸ch qu¶n lý. Lμ mét ng−êi c«ng d©n, mét
thμnh viªn cña x· héi nãi chung vμ cña doanh nghiÖp kinh tÕ nãi riªng.
NhËn thøc ®Çy ®ñ quyÒn h¹n vμ tr¸ch nhiÖm cña m×nh lμ G¸c tay
sóng, tiÕp tay cÇy cïng toμn §¶ng, toμn d©n x©y dùng nÒn kinh tÕ gãp
phÇn ®−a kinh tÕ ®Êt n−íc ta ngμy mét ph¸t triÓn vμ dÉn ®Õn D©n giμu
n−íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh lμ môc tiªu mμ §¶ng ta ®· ®Ò
ra. Muèn vËy mäi ng−êi ph¶i tù trau dåi kiÕn thøc vÒ mäi mÆt cho m×nh
®Ó cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt, tr×nh ®é lμm ¨n kinh tÕ, tr×nh ®é qu¶n
lý kinh tÕ, ph¶i cã tÝch luü kinh nghiÖm, ph¶i suy nghÜ s¸ng t¹o ®Ó lμm
giμu cho m×nh vμ cho x· héi nãi chung. B¶n th©n ®−îc vinh dù lμ mét
sinh viªn khoa kinh tÕ, ngμnh qu¶n trÞ kinh doanh cña ViÖn §¹i Häc Më
Hμ Néi, qua nh÷ng n¨m häc ®· ®−îc trau dåi tæng thÓ ch−¬ng tr×nh:
1
To¸n häc, tin häc, t©m lý x· héi. Marketing, kÕ to¸n tμi chÝnh...cung cÊp
c¸c kiÕn thøc c¬ së vμ chuyªn m«n hç trî cho nghiªn cøu m«n häc qu¶n
trÞ doanh nghiÖp mμ t«i xin ®−îc phÐp vËn dông ®Ó Ph©n tÝch ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty dÞch vô Hμng Kh«ng s©n bay Néi Bμi
n¬i t«i ®−îc phÐp thùc tËp, C«ng ty dÞch vô Hμng Kh«ng s©n bay Néi
Bμi lμ mét doanh nghiÖp ®−îc thμnh lËp trong thêi kú ®Êt n−íc cã sù
chuyÓn biÕn lín nhÊt lμ sù chuyÓn biÕn trong lÜnh vùc kinh tÕ ®Þnh
h−íng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhμ n−íc. Trong bèi c¶nh c«ng ty dÞch vô
Hμng Kh«ng s©n bay Néi Bμi còng vÊp ph¶i kh«ng Ýt khã kh¨n nh− c¬
chÕ, nh©n lùc, vËt lùc vμ nguån vèn. D−íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt, khoa
häc cña ban l·nh ®¹o c«ng ty, tõng b−íc ®· th¸o gì ®−îc nh÷ng v−íng
m¾c ban ®Çu, dÇn ®−a ho¹t ®éng kinh doanh vμ dÞch vô vμo æn ®Þnh.
§Õn nay c«ng ty ®ang trªn ®μ ph¸t triÓn m¹nh, më réng c¸c lÜnh vùc
ho¹t ®éng, t¹o ®−îc uy tÝn víi kh¸ch hμng vμ c¸c ®èi t¸c còng nh− c¸c
c¬ quan liªn quan. Trªn tinh thÇn cña h−íng dÉn néi dung chuyªn ®Ò
thùc tÇp, qua thu nhËp sè liÖu thùc tÕ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña
c«ng ty trong 3 n¨m (1997- 1999) b»ng kinh nghiÖm thùc tÕ, b»ng kiÕn
thøc ®· ®−îc häc tËp lμm c¬ së cho b¸o c¸o thùc tËp cña m×nh. Song do
®iÒu kiÖn thêi gian kh«ng nhiÒu, phÇn nμo trong ®ã b¶n chuyªn ®Ò thùc
tËp nμy ch−a ph¶n ¸nh hÕt ®−îc nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra, kh«ng tr¸nh
khái nh÷ng khiÕm khuyÕt gi÷a lÝ luËn vμ thùc tÕ. KÝnh mong c¸c thÇy,
c« vμ c«ng ty dÞch vô Hμng Kh«ng s©n bay Néi Bμi ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó
b¶n chuyªn ®Ò hoμn thiÖn h¬n.
T«i xin ch©n thμnh c¶m ¬n !
2
ch−¬ng i
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr−êng
i/.chøc n¨ng vμ nhiÖm vô cña doanh nghiÖp kinh
doanh trong c¬ chÕ thÞ tr−êng.
1/.ThÞ tr−êng, c¬ chÕ thÞ tr−êng, ®Æc tr−ng cña c¬ chÕ thÞ tr−êng.
• ThÞ tr−êng
ThÞ tr−êng lμ mét ph¹m trï kinh tÕ, sù ra ®êi cña nã g¾n liÒn víi sù
ra ®êi cña nÒn kinh tÕ. Cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ thÞ tr−êng.
Cã quan ®iÓm cho r»ng thÞ tr−êng lμ tËp hîp c¸c sù tho¶ thuËn th«ng
qua ®ã ng−êi b¸n vμ ng−êi mua tiÕp xóc víi nhau ®Ó trao ®æi hμng ho¸
dÞch vô. Nãi c¸ch kh¸c thÞ tr−êng hμng ho¸ lμ tæng thÓ c¸c mèi quan hÖ
mua b¸n, trao ®æi vμ tiªu thô hμng ho¸ b»ng tiÒn. Mét quan ®iÓm kh¸c
cho r»ng thÞ tr−êng lμ tæng sè nhu cÇu (hoÆc tËp hîp vÒ mét lo¹i hμng
ho¸ nμo ®ã) lμ n¬i diÔn ra c¸c ho¹t ®éng mua b¸n b»ng tiÒn tÖ. Tuy
nhiªn, d−íi gãc ®é chung nhÊt, chóng ta cã thÓ hiÓu thÞ tr−êng b»ng
3
kh¸i niÖm chung nhÊt thÞ tr−êng lμ sù biÓu hiÖn thu gän cña qu¸ tr×nh
l−u th«ng Qua ®ã c¸c quyÕt ®Þnh cña c«ng ty vÒ viÖc s¶n xuÊt ®Çu t−
®−îc chung hoμ b»ng sù ®iÒu chØnh gi¸ c¶.
• C¬ chÕ thÞ tr−êng
C¬ chÕ thÞ tr−êng lμ mét h×nh thøc kinh tÕ trong ®ã c¸ nh©n ng−êi
tiªu dïng vμ c¸c nhμ kinh doanh t¸c ®éng lÉn nhau qua thÞ tr−êng ®Ó
x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò trung t©m cña tæ chøc kinh tÕ. C¸c bé phËn cÊu
thμnh cña c¬ chÕ thÞ tr−êng lμ cung, cÇu vμ gi¸ c¶ thÞ tr−êng.
-Cung hμng ho¸ lμ sè l−îng hμng ho¸ mμ ng−êi s¶n xuÊt muèn cã
kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ®Ó b¸n theo møc gi¸ nhÊt ®Þnh. Nh− vËy, cung hμng
ho¸ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ trùc tiÕp trªn thÞ tr−êng cña hao biÕn sè
l−îng hμng ho¸ dÞch vô cung øng vμ gi¸ c¶ trong mét ®iÒu thêi gian
nhÊt ®Þnh.
-CÇu hμng ho¸ lμ sè l−îng hμng ho¸ ng−êi mua muèn vμ cã kh¶
n¨ng mua theo møc gi¸ nhÊt ®Þnh, khi gi¸ t¨ng th× cÇu gi¶m.
Cung- cÇu vμ gi¸ c¶ thÞ tr−êng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau
kh«ng t¸ch rêi nhau. Gi¸ c¶ tû lÖ nghÞch víi nhu cÇu vμ tû lÖ thuËn víi
cung cÇu hμng ho¸.
C¬ chÕ thÞ tr−êng míi du nhËp vμo n−íc ta, song ®· nhanh chãng
ph¸t huy t¸c dông cña m×nh ®èi víi nÒn kinh tÕ. ChØ vμi n¨m, nÒn kinh
tÕ n−íc ta ®· cã nh÷ng thay ®æi râ rÖt, ®Æc biÖt ®· t¹o ra ®−îc mét vμi
m«i tr−êng kinh doanh s«i ®éng víi nhiÒu thμnh phÇn kinh tÕ tham gia.
• §Æc tr−ng cña c¬ chÕ thÞ tr−êng.
4
NÒn kinh tÕ n−íc ta hiÖn nay lμ mét nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng cã sù
®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhμ n−íc. Tr−íc hÕt nã mang nh÷ng ®Æc tr−ng cña
nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng tù do. §ã lμ thÓ chÕ kinh tÕ cña nh÷ng chñ thÓ tù
chñ, tù do kinh doanh theo ph¸p luËt. C¸c thμnh phÇn kinh tÕ võa liªn
kÕt võa hîp t¸c vμ ph¸t triÓn ®¹t tíi tr×nh ®é x· héi ho¸ cao.
Tù do ho¸ kinh doanh vμ c¹nh tranh t¹o mäi kh¶ n¨ng cho thÞ
tr−êng, ph¸t huy vai trß tù ®iÒu chØnh s¶n xuÊt. C¹nh tranh lμ qui luËt
cña kinh tÕ thÞ tr−êng lμ ®éng lùc quan träng thóc ®Èy kinh tÕ x· héi
ph¸t triÓn. Trong ®iÒu hμnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ (c¬ chÕ qu¶n lý). C¸c
ho¹t ®éng cña thÞ tr−êng diÔn ra chñ yÕu dùa trªn sù h−íng dÉn cña qui
luËt gi¸ trÞ, qui luËt cung cÇu, qui luËt c¹nh tranh, c¸c mèi liªn hÖ kinh
tÕ. TiÒn tÖ trë thμnh thiÕu do hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mäi ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh, quan hÖ trë thμnh quan hÖ thèng trÞ trªn thÞ tr−êng.
Mäi yÕu tè cña s¶n xuÊt ph¶i ®i vμo thÞ tr−êng. §Ó nÒn kinh tÕ vËn
hμnh b×nh th−êng cÇn ph¶i chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ kinh tÕ cña c¸c xÝ
nghiÖp kinh doanh dÞch vô, ®Æt nã thùc sù ®èi mÆt víi thÞ tr−êng.
Ngoμi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng n−íc ta hiÖn nay
cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra ®Òu cã sù qu¶n
lý vÜ m« cña nhμ n−íc.
2/.Vai trß kinh doanh cña doanh nghiÖp ®−îc thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt
sau.
-Do cã tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c xÝ nghiÖp dÞch vô nãi
riªng thùc hiÖn chøc n¨ng x· héi l−u chuyÓn hμng ho¸ nªn c¸c doanh
5