Luận văn Thiết kế mạch điện điều khiển kho hàng thông minh

Chia sẻ: Nguyenquangthang Thang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:76

Thêm vào BST

Báo xấu

153
lượt xem 42
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật việc ứng dụng các công nghệ mới vào sản xuất được áp dụng rộng rãi, đặc biệt là việc áp dụng các bộ Vi Xử Lý – Vi Điều Khiển (VXL-VĐK) vào các dây chuyền sản xuất, các hệ thống bảo vệ, giám sát hay các hệ thống phân loại, sắp xếp sản phẩm công nghiệp, v.v... Với kết cấu nhỏ gọn, khả năng xử lý nhanh, độ hoạt động tin cậy, VXL-VĐK đang là sự lựa chọn số 1 cho các hệ thống cũng như dây...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thiết kế mạch điện điều khiển kho hàng thông minh

MỤC LỤC MỤC LỤC.............................................................................................................1 DANH MỤC CÁC BẢNG....................................................................................2 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ...............................................................................3 LỜI NÓI ĐẦU......................................................................................................4 2.2. Chân vi điều khiển 8051.......................................................................11 ......................................................................................................................... 11 2.3. Cổng vào/ra............................................................................................13 2.4. Tổ chức bộ nhớ ....................................................................................17 2.4.1. Tổ chức bộ nhớ trong (bảng 2.3)..................................................... 18 2.4.2. Tổ chức bộ nhớ ngoài.......................................................................20 2.5.2. Thanh ghi từ trạng thái chương trình (PSW - Program Status Word) ......................................................................................................................23 2.5.3.Thanh ghi con trỏ stack (SP – Stack Pointer).....................................24 2.5.4. Các thanh ghi port.............................................................................25 2.5.5. Các thanh ghi định thời (Timer Register)..........................................25 2.5.6. Các thanh ghi điều khiển: ................................................................25 2.5.7. Thanh ghi điều khiển nguồn PCON.................................................26 CHƯƠNG IV. THỰC NGHIỆM.......................................................................38 4.4.1. Mạch nguyên lý................................................................................... 71 KẾT LUẬN......................................................................................................... 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................74 1
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Chức năng các chân của Port ..................................................... 15 Bảng 2.2. Các thanh ghi chức năng đặc biệt.....................................................17 Bảng 2.3. Địa chỉ RAM nội 8051.......................................................................19 Bảng 3.1 Thông số kỹ thuật cơ bản của cảm biến tiệm cận kiểu điện dung33 Bảng 3.2. Thông số kỹ thuật cơ bản của công tắc hành trình......................... 34 Bảng 3.3 Thông số kỹ thuật cơ bản của động cơ điện một chiều.................37 2
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ MỤC LỤC.............................................................................................................1 DANH MỤC CÁC BẢNG....................................................................................2 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ...............................................................................3 LỜI NÓI ĐẦU......................................................................................................4 Hình 1.1. Mô hình kho hàng thông minh tại Việt Nam................................................................................6 Hình 1.2. Mô hình kho hàng thông minh tại Mỹ...........................................................................................7 Hình 1.2 Mô hình kho hàng thông minh tại Mỹ...........................................................................................7 Hình 1.4 . Mô hình kho hàng thông minh tại trường Đại học Bách Khoa Hà Nội.....................................8 Hình 2-1.Kiến trúc vi điều khiển 8051.........................................................................................................9 2.2. Chân vi điều khiển 8051.......................................................................11 ......................................................................................................................... 11 Hình 2.2. Sơ đồ chân vi điều khiển AT89C51...........................................................................................11 Hình 2.3 . Sơ đồ kết nối thạch anh............................................................................................................13 2.3. Cổng vào/ra............................................................................................13 Hình 2.4. Cổng vào/ra...................................................................................................................................13 Hình 2.5. Chân ra xuất mức 0......................................................................................................................14 Hình 2.6. Trở treo nội tại chân.....................................................................................................................14 Hình 2.7. Chân vào xuất mức 1....................................................................................................................14 2.4. Tổ chức bộ nhớ ....................................................................................17 Hình 2.8. Các vùng nhớ trong AT89C51......................................................................................................17 2.4.1. Tổ chức bộ nhớ trong (bảng 2.3)..................................................... 18 2.4.2. Tổ chức bộ nhớ ngoài.......................................................................20 Hình 2.9. Thực thi bộ nhớ chương trình ngoài...........................................................................................21 2.5.2. Thanh ghi từ trạng thái chương trình (PSW - Program Status Word) ......................................................................................................................23 Hình 2.10. Thanh ghi PSW............................................................................................................................23 Hình 2.11. Chọn bank thanh ghi...................................................................................................................24 2.5.3.Thanh ghi con trỏ stack (SP – Stack Pointer).....................................24 2.5.4. Các thanh ghi port.............................................................................25 2.5.5. Các thanh ghi định thời (Timer Register)..........................................25 2.5.6. Các thanh ghi điều khiển: ................................................................25 2.5.7. Thanh ghi điều khiển nguồn PCON.................................................26 Hình 2.12. Thanh ghi PCON.........................................................................................................................26 Hình 3.1. Sơ đồ nguyên lý mạch điện điều khiển ....................................................................................29 Hình 3.2. Mạch kết nối cảm biến với cách ly quang................................................................................30 Hình 3.3. Khối điều khiển...........................................................................................................................31 Hình 3.4. Khối tải.........................................................................................................................................32 Hình 3.5. Cảm biến tiệm cận kiểu điện dung...........................................................................................33 Hình 3.6. Công tắc hành trình.......................................................................................................................34 Hình 3.6. Hình ảnh Rơle trong thực tế........................................................................................................35 Hình 3.7. Hình ảnh và sơ đồ chân ULN 2803 trong thực tế......................................................................35 Hình 3.8. Hình ảnh và sơ đồ nguyên lý của JC 817...................................................................................36 Hình 3.9. Hình ảnh van đảo chiều 5/2.........................................................................................................37 Hình 3.10. Hình ảnh động cơ điện một chiều...........................................................................................37 3
CHƯƠNG IV. THỰC NGHIỆM.......................................................................38 Hình 4.1: Giao diện chương trình Protues 7.10...........................................................................................39 Hình 4.2 Nhóm công cụ để vẽ các ký hiệu, chú thích...............................................................................40 Hình 4.3. Lựa chọn tùy chọn của chương trình..........................................................................................41 Hình 4.4. Giao diện khi thực hiện thêm bớt linh kiện...............................................................................41 Hình 4.5. Giao diện điều chỉnh kích thước khổ giấy khi vẽ trên Proteus................................................43 Hình 4.6. Giao diện điều chỉnh phông chữ khi vẽ trên Proteus.................................................................44 Hình 4.7. Giao diện hiển thị chiều của dòng điện khi mô phỏng.............................................................45 Hình 4.8. Giao diện thay đổi độ nhiễu môi trường, sai số........................................................................45 Hình 4.9. Giao diện thực hiện lấy linh kiện (cách 1)................................................................................46 Hình 4.10. Giao diện thực hiện lấy linh kiện (cách 2)..............................................................................46 Hình 4.11. Giao diện Pick Devices...............................................................................................................46 Hình 4.12. Giao diện chính của chương trình ARES Professional............................................................49 Hình 4.12. Giao diện khi chọn đường dẫn để vẽ mạch in.......................................................................50 Hình 4.13. Sơ đồ nguyên lý của mạch chuẩn bị vẽ mạch in....................................................................50 Hình 4.13. Cách vẽ đường bao của mạch in..............................................................................................52 Hình 4.14. Cách vẽ chân linh kiện...............................................................................................................53 Hình 4.14. Mạch in khi hoàn tất..................................................................................................................54 Hình 4.14. Mô hình thực tế 3D visualization...............................................................................................54 Hình 4.15. Giao diện chương trình C51......................................................................................................55 4.4.1. Mạch nguyên lý................................................................................... 71 Hình 4.16. Sơ đồ nguyên lý mạch điện điều khiển kho hàng thông minh...............................................71 Hình 4.17. Mặt trước của mạch in..............................................................................................................71 Hình 4.18. Mặt sau của mạch in..................................................................................................................72 KẾT LUẬN......................................................................................................... 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................74 LỜI NÓI ĐẦU 4
Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật vi ệc ứng dụng các công nghệ mới vào sản xuất được áp dụng rộng rãi, đặc biệt là việc áp dụng các bộ Vi Xử Lý – Vi Điều Khiển (VXL-VĐK) vào các dây chuyền sản xuất, các hệ thống bảo vệ, giám sát hay các h ệ th ống phân loại, s ắp x ếp s ản phẩm công nghiệp, v.v... Với kết cấu nhỏ gọn, khả năng xử lý nhanh, độ hoạt động tin cậy, VXL-VĐK đang là sự lựa chọn số 1 cho các hệ thống cũng như dây chuyền công nghiệp. Xét cả về yếu tố công nghệ và kinh tế thì các hệ th ống sử d ụng VXL-VĐK luôn đóng một vai trò quan trọng và chiếm số lượng lớn các nhà sử dụng. Một trong những ứng dụng điển hình mà chúng ta có thể nhắc tới chính là việc ứng dụng Vi điều khiển 8051 trong điều khiển “Kho hàng thông minh”. Vi điều khiển đã phần nào giải quyết các vấn đề về tần suất làm việc cũng như các yêu cầu về độ chính xác khi vận chuy ển, cất gi ữ hàng hóa. H ơn nữa việc điều khiển kho hàng thông minh cũng đem l ại s ự an toàn cho ng ười công nhân khi không phải trực tiếp lao động trong những môi tr ường kh ắc nhiệt, độc hại, có phóng xạ... gây nguy hiểm đến tính mạng con người. Đáp ứng xu thế này, trong khuôn khổ của đồ án chúng em đã th ực hi ện “Thiết kế mạch điện điều khiển kho hàng thông minh” đây là một vấn đề tuy không mới, nhưng việc đi sâu tìm hiểu ứng dụng của VĐK 89S52, giúp chúng em tiếp cận thêm các công nghệ tiên tiến đang áp dụng trên thế gi ới, mang các kiến thức lý thuyết được học trong nhà trường đến gần h ơn v ới thực tế. Giúp cho sinh viên tự tin hơn với vốn kiến thức của mình trước khi ra trường. Nội dung đồ án gồm 4 chương: Chương 1: Tổng quan về kho hàng thông minh Chương 2: Tổng quan về vi điều khiển 8051 Chương 3: Thiết kế mạch điện điều khiển kho hàng thông minh. Chương 4: Thực nghiệm 5
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ KHO HÀNG THÔNG MINH 1.1 Tầm quan trọng của kho hàng thông minh Trong những thập niên gần đây, thế giới chứng kiến sự thay đ ổi m ạnh mẽ của các nền đại công nghiệp. Cùng với đó là một kh ối l ượng lớn các s ản phẩm, hàng hóa được tạo ra mỗi ngày, phục vụ nhu cầu của con người. Nhưng các sản phẩm sản xuất ra không phải lúc nào cũng đ ược đ ưa đ ến n ơi tiêu thụ, điều đó đòi hỏi một nơi cất giữ hàng hóa tiện ích và đủ lớn. Đáp ứng xu thế đó, ngày nay có rất nhiều các doanh nghiệp coi việc xây dựng các “kho hàng thông minh” là cốt lõi chiến lược trong sự phát triển kinh doanh của doanh nghiệp. Sự ra đời của kho hàng thông minh không ch ỉ đem lại diện m ạo mới cho các công ty, tổ chức, cá nhân sản xuất hàng hóa. Mà nó còn đem l ại s ự tiện lợi cho các đối tác kinh doanh, trong việc xuất nhập kh ẩu các s ản ph ẩm. Mặt khác, nó còn góp phần tăng năng suất sản xuất lao động, đảm bảo chất lượng sản phẩm... 1.2. Giới thiệu một số kho hàng thông minh Hình 1.1, 1.2 là mô hình kho hàng tự động. Hình 1.1. Mô hình kho hàng thông minh tại Việt Nam 6
Hình 1.2. Mô hình kho hàng thông minh tại Mỹ Hình 1.2 Mô hình kho hàng thông minh tại Mỹ Hình 1.3. Mô hình kho hàng thông minh tại Phần Lan 7
Sản phẩm mô hình kho hàng thông minh được đưa vào giảng dạy t ại các trường đại học. Trong ảnh, mô hình kho hàng thông minh đang được trường Đại học Bách Khoa Hà Nội đưa vào giảng dạy trong nhà trường. Hình 1.4 . Mô hình kho hàng thông minh tại trường Đại học Bách Khoa Hà Nội 8
CHƯƠNG II. TỔNG QUAN VỀ VI ĐIỀU KHIỂN 8051 2.1. Chuẩn 8051 Họ vi điều khiển MCS - 51 do Intel sản xuất đ ầu tiên vào năm 1980 là các IC thiết kế cho các ứng dụng h ướng điều khiển. Các IC này chính là m ột hệ thống vi xử lý hoàn chỉnh bao gồm các các thành ph ần của h ệ vi xử lý: CPU, bộ nhớ, các mạch giao tiếp, điều khiển ngắt. MCS - 51 là họ vi điều khiển sử dụng cơ chế CISC (Complex Instruction Set Computer), có độ dài và th ời gian th ực thi c ủa các l ệnh khác nhau. Tập lệnh cung cấp cho MCS-51 có các lệnh dùng cho đi ều khi ển xuất/nhập tác động đến từng bit. MCS 51 bao g ồm nhi ều vi đi ều khi ển khác nhau, bộ vi điều khiển đầu tiên là 8051 có 4KB ROM, 128 byte RAM và 8031, không có ROM nội, phải sử dụng bộ nh ớ ngoài. Sau này, các nhà s ản xuất khác như Siemens, Fujitsu, … cũng được cấp phép làm nhà cung cấp thứ hai. MCS-51 bao gồm nhi ều phiên b ản khác nhau, m ỗi phiên b ản sau tăng thêm một số thanh ghi điều khiển hoạt động của MCS-51. Hình 2-1.Kiến trúc vi điều khiển 8051 AT89C51 là vi điều khiển do Atmel sản xuất, ch ế t ạo theo công nghệ CMOS có các đặc tính như sau: 9
+ 4 KB PEROM (Flash Programmable and Erasable Read Only Memory), có khả năng tới 1000 chu kỳ ghi xoá + Tần số hoạt động từ: 0Hz đến 24 MHz + 3 mức khóa bộ nhớ lập trình + 128 Byte RAM nội. + 4 Port xuất /nhập I/O 8 bit. + 2 bộ Timer/counter 16 Bit. + 6 nguồn ngắt. + Giao tiếp nối tiếp điều khiển bằng phần cứng. + 64 KB vùng nhớ mã ngoài + 64 KB vùng nhớ dữ liệu ngoài. + Cho phép xử lý bit. + 210 vị trí nhớ có thể định vị bit. + 4 chu kỳ máy (4 µs đối với thạch anh 12MHz) cho ho ạt đ ộng nhân hoặc chia. + Có các chế độ nghỉ (Low-power Idle) và chế đ ộ nguồn gi ảm (Power- down). + Ngoài ra, một số IC khác của họ MCS-51 có thêm b ộ đ ịnh th ời th ứ 3 và 256 byte RAM nội. 10
2.2. Chân vi điều khiển 8051 Hình 2.2. Sơ đồ chân vi điều khiển AT89C51 Chip AT89C51 có các tín hiệu điều khiển cần phải lưu ý như sau: - Tín hiệu vào /EA trên chân 31 thường đặt lên mức cao ( +5V) hoặc mức thấp (GND). Nếu ở mức cao, 8951 thi hành chương trình t ừ ROM nội trong khoảng địa chỉ thấp (4K hoặc tối đa 8k đối với 89C52). N ếu ở mức thấp, chương trình được thi hành từ bộ nh ớ mở rộng (t ối đa đến 64Kbyte). Ngoài ra người ta còn dùng /EA làm chân cấp điện áp 12V khi lập trình EEPROM trong 8051. - Các chân nguồn: AT89C51 hoạt động ở nguồn đơn +5V. Vcc được nối vào chân 40, và Vss (GND) được nối vào chân 20. + Chân 40: VCC = 5V± 20% 11
+ Chân 20: GND - /PSEN (Program Store Enable): /PSEN (chân 29) cho phép đọc bộ nhớ chương trình mở rộng đối v ới các ứng dụng sử dụng ROM ngoài, thường được nối đến chân /OC (Output Control) của ROM để đọc các byte mã lệnh. /PSEN sẽ ở mức logic 0 trong thời gian AT89C51 lấy lệnh.Trong quá trình này, / PSEN sẽ tích cực 2 lần trong 1 chu kỳ máy. Mã lệnh của chương trình được đọc từ ROM thông qua bus dữ li ệu (Port0) và bus địa chỉ (Port0 + Port2). Khi 8051 thi hành chương trình trong ROM nội, PSEN sẽ ở mức logic 1. - ALE/ PROG (Address Latch Enable / Program): ALE/ PROG (chân 30) cho phép tách các đường địa chỉ và dữ li ệu t ại Port 0 khi truy xu ất bộ nhớ ngoài. ALE thường nối với chân Clock của IC ch ốt (74373, 74573). Các xung tín hiệu ALE có tốc độ bằng 1/6 lần tần số dao động trên chip và có thể được dùng làm tín hiệu clock cho các phần khác của hệ thống. Xung này có th ể cấm b ằng cách set bit 0 c ủa SFR tại địa chỉ 8Eh lên 1. Khi đó, ALE chỉ có tác dụng khi dùng lệnh MOVX hay MOVC. Ngoài ra, chân này còn đ ược dùng làm ngõ vào xung lập trình cho ROM nội ( /PROG ). - EA /VPP (External Access) : EA (chân 31) dùng để cho phép thực thi chương trình từ ROM ngoài. Khi nối chân 31 với Vcc, AT89C51 sẽ thực thi ch ương trình t ừ ROM n ội (t ối đa 8KB), ngược lại thì thực thi từ ROM ngoài (tối đa 64KB). Ngoài ra, chân /EA được lấy làm chân cấp nguồn 12V khi l ập trình cho ROM. - RST (Reset): RST (chân 9) cho phép reset AT89C51 khi ngõ vào tín hi ệu đ ưa lên m ức 1 trong ít nhất là 2 chu kỳ máy. - X1, X2: Ngõ vào và ngõ ra bộ dao động, khi sử dụng có th ể ch ỉ c ần k ết n ối thêm thạch anh và các tụ như hình vẽ trong sơ đồ. Tần s ố th ạch anh th ường sử dụng cho AT89C51 là 12Mhz. 12
Hình 2.3 . Sơ đồ kết nối thạch anh 2.3. Cổng vào/ra Tất cả các vi điều khiển 8051 đều có 4 cổng vào/ra 8 bit có th ể thi ết lập như cổng vào hoặc ra. Như vậy có tất cả 32 chân I/O cho phép vi đi ều khiển có thể kết nối với các thiết bị ngoại vi. Hình 2.4. Cổng vào/ra Hình 2.4 mô tả sơ đồ đơn giản của mạch bên trong các chân vi đi ều khiển trừ cổng P0 là không có điện trở kéo lên (pull-up). Chân ra: Một mức logic 0 đặt vào bit của thanh ghi P làm cho transistor mở, nối chân tương ứng với đất (hình 2.5) 13
Hình 2.5. Chân ra xuất mức 0 Hình 2.6. Trở treo nội tại chân Chân vào: Một bit 1 đặt vào một bit của thanh ghi cổng, transistor đóng và chân tương ứng được nối với nguồn Vcc qua trở kéo lên (hình 2.7) Hình 2.7. Chân vào xuất mức 1 Port 0 : có 2 chức năng ở các chân 32 – 39 của AT89C51: - Chức năng I/O (xuất/nhập): dùng cho các thiết kế nhỏ. Tuy nhiên, khi dùng chức năng này thì Port 0 phải dùng thêm các điện trở kéo lên (pull-up), giá trị của điện trở phụ thuộc vào thành phần kết nối với Port. 14
- Khi dùng làm ngõ vào, Port 0 phải được set mức logic 1 trước đó. - Chức năng địa chỉ / dữ liệu đa hợp: khi dùng các thi ết k ế l ớn, đòi h ỏi phải sử dụng bộ nhớ ngoài thì Port 0 vừa là bus dữ liệu (8 bit) v ừa là bus đ ịa chỉ (8 bit thấp). Ngoài ra khi lập trình cho AT89C51, Port 0 còn dùng để nh ận mã khi lập trình và xuất mã khi kiểm tra (quá trình ki ểm tra đòi h ỏi ph ải có đi ện tr ở kéo lên). Port 1: Port1 (chân 1 – 8) chỉ có một chức năng là I/O, không dùng cho m ục đích khác (chỉ trong 8032/8052/8952 thì dùng thêm P1.0 và P1.1 cho b ộ đ ịnh thời thứ 3). Tại Port 1 đã có điện trở kéo lên nên không c ần thêm đi ện tr ở ngoài. Port 1 có khả năng kéo được 4 ngõ TTL và còn dùng làm 8 bit đ ịa ch ỉ thấp trong quá trình lập trình hay ki ểm tra. Khi dùng làm ngõ vào, Port 1 phải được set mức logic 1 trước đó. Port 2: Port 2 (chân 21 – 28) là port có 2 chức năng: - Chức năng I/O (xuất / nhập) - Chức năng địa chỉ: dùng làm 8 bit đ ịa chỉ cao khi cần b ộ nh ớ ngoài có địa chỉ 16 bit. Khi đó, Port 2 không được dùng cho mục đích I/O. - Khi dùng làm ngõ vào, Port 2 phải được set mức logic 1 trước đó. Port 3: Port 3 (chân 10 – 17) là port có 2 chức năng: - Chức năng I/O. Khi dùng làm ngõ vào, Port 3 ph ải đ ược set m ức logic 1 trước đó. - Chức năng khác mô tả như sau: Bảng 2.1. Chức năng các chân của Port 15
Bit Tên Chức năng P3.0 RxD Ngõ vào port nối tiếp P3.1 TxD Ngõ ra port nối tiếp P3.2 INT0 Ngắt ngoài 0 P3.3 INT1 Ngắt ngoài 1 P3.4 T0 Ngõ vào của bộ định thời 0 P3.5 T1 Ngõ vào của bộ định thời 1 P3.6 WR Tín hiệu điều khiển ghi dữ liệu lên bộ nhớ ngoài. P3.7 RD Tín hiệu điều khiển đọc từ bộ nhớ dữ liệu ngoài. 16
2.4. Tổ chức bộ nhớ Bộ nhớ trong Bộ nhớ ngoài ROM 4KB Bộ nhớ chương trình 64 KB 0000h – 0FFFh 0000h – FFFFh Điều khiển bằng PSEN RAM 128 byte 00h – 7Fh Bộ nhớ dữ liệu 64 KB 0000h – FFFFh SFR Điều khiển bằng RD và WR 80h – 0FFh Hình 2.8. Các vùng nhớ trong AT89C51 Bảng 2.2. Các thanh ghi chức năng đặc biệt Địa Có thể Không định địa chỉ bit chỉ định địa byte chỉ bit F8h F0h B E8h E0h ACC D8h D0h PSW C8h (T2CON) (RCAP2L) (RCAP2H) (TL2) (TH2) C0h B8h IP SADEN B0h P3 A8h IE SADDR A0h P2 98h SCON SBUF BRL BDRCON 90h P1 88h TCON TMOD TL0 TH0 TL1 TH1 AUXR CKCON 80h P0 SP DPL DPH PCON 17
Bộ nhớ của họ MCS-51 có thể chia thành 2 phần: bộ nhớ trong và bộ nhớ ngoài. Bộ nhớ trong bao gồm 4KB ROM và 128 byte RAM (256 byte trong 8052). Các byte RAM có địa chỉ từ 00h – 7Fh và các thanh ghi ch ức năng đặc biệt (SFR) có địa chỉ từ 80h – 0FFh có thể truy xuất trực tiếp. Đ ối v ới 8052, 128 byte RAM cao (địa chỉ từ 80h – 0FFh) không th ể truy xuất tr ực ti ếp mà chỉ có thể truy xuất gián tiếp (xem thêm trong phần tập lệnh). Bộ nhớ ngoài bao gồm bộ nhớ chương trình (điều khiển đọc bằng tín hiệu PSEN ) và bộ nhớ dữ liệu (điều khiển bằng tín hiệu RD hay WR để cho phép đọc hay ghi dữ liệu). Do s ố đ ường đ ịa ch ỉ c ủa MCS-51 là 16 bit (Port 0 chứa 8 bit thấp và Port 2 chứa 8 bit cao) nên bộ nh ớ ngoài có th ể gi ải mã t ối đa là 64KB. 2.4.1. Tổ chức bộ nhớ trong (bảng 2.3) Bộ nhớ trong của MCS-51 gồm ROM và RAM. RAM bao gồm nhiều vùng có mục đích khác nhau: vùng RAM đa dụng (địa chỉ byte từ 30h – 7Fh và có thêm vùng 80h – 0FFh ứng với 8052), vùng có th ể đ ịa ch ỉ hóa t ừng bit (đ ịa chỉ byte từ 20h – 2Fh, gồm 128 bit được định địa chỉ bit từ 00h – 7Fh), các bank thanh ghi (từ 00h – 1Fh) và các thanh ghi ch ức năng đ ặc bi ệt (t ừ 80h – 0FFh). Các thanh ghi chức năng đặc biệt (SFR – Special Function Registers Bảng 2.2) 18
Bảng 2.3. Địa chỉ RAM nội 8051 Địa chỉ Địa chỉ bit Chức năng byte7F Vùng RAM đa dụng 30 2F 7F 7E 7D 7C 7B 7A 79 78 2E 77 76 75 74 73 72 71 70 2D 6F 6E 6D 6C 6B 6A 69 68 2C 67 66 65 64 63 62 61 60 2B 5F 5E 5D 5C 5B 5A 59 58 2A 57 56 55 54 53 52 51 50 29 4F 4E 4D 4C 4B 4A 49 48 Vùng có thể định địa chỉ bit 28 47 46 45 44 43 42 41 40 27 3F 3E 3D 3C 3B 3A 39 38 26 37 36 35 34 33 32 31 30 25 2F 2E 2D 2C 2B 2A 29 28 24 27 26 25 24 23 22 21 20 23 1F 1E 1D 1C 1B 1A 19 18 22 17 16 15 14 13 12 11 10 21 0F 0E 0D 0C 0B 0A 09 08 20 07 06 05 04 03 02 01 00 1F Bank 3 18 17 Các bank thanh ghi Bank 2 10 1F Bank 1 08 07 Bank thanh ghi 0 ( mặc định cho R0-R7) 00 Các thanh ghi có thể định địa ch ỉ bit sẽ có đ ịa ch ỉ bit b ắt đ ầu và đ ịa ch ỉ byte trùng nhau. Ví dụ như: thanh ghi P0 có đ ịa ch ỉ byte là 80h và có đ ịa ch ỉ bit bắt đầu từ 80h (ứng với P0.0) đến 87h (ứng với P0.7). Ch ức năng các thanh ghi này sẽ mô tả trong phần sau a. RAM nội: Chia thành các vùng phân biệt: vùng RAM đa d ụng (30h – 7Fh), vùng RAM có thể định địa chỉ bit (20h – 2Fh) và các bank thanh ghi (00h – 1Fh). b. RAM đa dụng: RAM đa dụng có 80 byte từ địa ch ỉ 30h – 7Fh có th ể truy xu ất m ỗi l ần 8 bit bằng cách dùng chế độ địa chỉ trực tiếp hay gián tiếp. Các vùng địa chỉ thấp từ 00h – 2Fh cũng có th ể s ử dụng cho mục đich như trên ngoài các chức năng đề cập như phần sau. 19
b. RAM có thể định địa chỉ bit: Vùng địa chỉ từ 20h – 2Fh gồm 16 byte (= 128 bit) có th ể th ực hi ện giống như vùng RAM đa dụng (mỗi lần 8 bit) hay th ực hiện truy xu ất m ỗi lần 1 bit bằng các lệnh xử lý bit. Vùng RAM này có các địa chỉ bit bắt đầu tại giá trị 00h và kết thúc tại 7Fh. Như vậy, địa chỉ bắt đầu 20h (gồm 8 bit) có địa chỉ bit từ 00h – 07h; địa chỉ kết thúc 2Fh có địa chỉ bit từ 78h – Fh. c. Các bank thanh ghi: Vùng địa chỉ từ 00h – 1Fh được chia thành 4 bank thanh ghi: bank 0 t ừ 00h- 07h, bank 1 từ 08h – 0Fh, bank 2 từ 10h – 17h và bank 3 t ừ 18h – 1Fh. Các bank thanh ghi này được đại di ện b ằng các thanh ghi t ừ R0 đ ến R7. Sau khi khởi động hệ thống thì bank thanh ghi được sử dụng là bank 0. Do có 4 bank thanh ghi nên tại một thời điểm chỉ có một bank thanh ghi được truy xuất bởi các thanh ghi R0 đ ến R7. Vi ệc thay đ ổi bank thanh ghi có thể thực hiện thông qua thanh ghi từ trạng thái chương trình (PSW). Các bank thanh ghi này cũng có thể truy xuất bình thường nh ư vùng RAM đa d ụng đã nói ở trên. 2.4.2. Tổ chức bộ nhớ ngoài MCS-51 có bộ nhớ theo cấu trúc Harvard: phân bi ệt b ộ nh ớ ch ương trình và dữ liệu. Chương trình và dữ liệu có thể chứa bên trong nhưng vẫn có thể kết nối với 64KB ch ương trình và 64KB dữ li ệu. B ộ nh ớ ch ương trình được truy xuất thông qua chân PSEN còn bộ nhớ dữ liệu được truy xuất thông qua chân WR hay RD . Lưu ý rằng việc truy xuất bộ nhớ chương trình luôn luôn sử dụng địa chỉ 16 bit còn bộ nhớ dữ liệu có thể là 8 bit hay 16 bit tuỳ theo câu l ệnh s ử dụng. Khi dùng bộ nhớ dữ liệu 8 bit thì có thể dùng Port 2 nh ư là Port I/O thông thường còn khi dùng ở chế độ 16 bit thì Port 2 chỉ dùng làm các bit đ ịa chỉ cao. Port 0 được dùng làm địa chỉ thấp/ dữ li ệu đa hợp. Tín hi ệu /ALE đ ể tách byte địa chỉ và đưa vào bộ chốt ngoài. Trong chu kỳ ghi, byte dữ liệu sẽ tồn tại ở Port 0 v ừa tr ước khi /WR tích cực và được giữ cho đ ến khi /WR không tích cực.Trong chu kỳ đ ọc, byte nhận được chấp nhận vừa trước khi /RD không tích cực. 20