1.1 – Khái ni m v m ch khuy h đ i .ệ ề ạ ế ạ
M ch khuy ch đ i đ c s d ng trong h u h t các thi t b đi n t , nh m ch khuy ch đ i âm t n trongạ ế ạ ượ ử ụ ầ ế ế ị ệ ử ư ạ ế ạ ầ
Cassete, Âmply, Khuy ch đ i tín hi u video trong Ti vi m u v.v …ế ạ ệ ầ
Có ba lo i m ch khuy ch đ i chính làạ ạ ế ạ :
•Khuy ch đ i v đi n ápế ạ ề ệ : Là m ch khi ta đ a m t tín hi u có biên đ nh vào, đ u ra ta s thuạ ư ộ ệ ộ ỏ ầ ẽ
đ c m t tín hi u có biên đ l n h n nhi u l n.ượ ộ ệ ộ ớ ơ ề ầ
•M ch khuy ch đ i v dòng đi nạ ế ạ ề ệ :
Là m ch khi ta đ a m t tín hi u có c ng đ y u vào, đ u ra ta s thu đ c m t tín hi u cho c ng đạ ư ộ ệ ườ ộ ế ầ ẽ ượ ộ ệ ườ ộ
dòng đi n m nh h n nhi u l n.ệ ạ ơ ề ầ
•M ch khuy ch đ i công xu tạ ế ạ ấ : Là m ch khi ta đ a m t tín hi u có công xu t y u vào , đ u ra ta thuạ ư ộ ệ ấ ế ầ
đ c tín hi u có công xu t m nh h n nhi u l n, th c ra m ch khuy ch đ i công xu t là k t h p c hai m chượ ệ ấ ạ ơ ề ầ ự ạ ế ạ ấ ế ợ ả ạ
khuy ch đ i đi n áp và khuy ch đ i dòng đi n làm m t.ế ạ ệ ế ạ ệ ộ
1.2 – Các ch đ ho t đ ng c a m ch khuy ch đ i.ế ộ ạ ộ ủ ạ ế ạ
Các ch đ ho t đ ng c a m ch khuy ch đ i là ph thu c vào ch đ phân c c cho Transistor, tuỳ theoế ộ ạ ộ ủ ạ ế ạ ụ ộ ế ộ ự
m c đích s d ng mà m ch khuy ch đ i đ c phân c c đ KĐ ch đ A, ch đ B , ch đ AB ho c chụ ử ụ ạ ế ạ ượ ự ể ở ế ộ ế ộ ế ộ ặ ế
đ Cộ
a) M ch khuy ch đ i ch đ A.ạ ế ạ ở ế ộ
Là các m ch khuy ch đ i c n l y ra tín hi u hoàn toàn gi n v i tín hi u ngõ vào.ạ ế ạ ầ ấ ệ ố ớ ệ
M ch khuy ch đ i ch đ A khuy ch đ i c hai bán chu kỳ tín hi u ngõ vàoạ ế ạ ế ộ ế ạ ả ệ
* Đ Transistor ho t đ ng ch đ A, ta ph i đ nh thiên sao cho đi n ápể ạ ộ ở ế ộ ả ị ệ UCE ~ 60% ÷ 70% Vcc.
* M ch khuy ch đ i ch đ A đ c s d ng trong các m ch trung gian nh khuy ch đ i cao t n, khuy chạ ế ạ ở ế ộ ượ ử ụ ạ ư ế ạ ầ ế
đ i trung t n, ti n khuy ch đ i vv..ạ ầ ề ế ạ
b) Mach khuy ch đ i ch đ B.ế ạ ở ế ộ
M ch khuy ch đ i ch đ B là m ch ch khuy ch đ i m t n a chu kỳ c a tín hi u, n u khuy ch đ i bán kỳạ ế ạ ế ộ ạ ỉ ế ạ ộ ử ủ ệ ế ế ạ
d ng ta dùng transistor NPN, n u khuy ch đ i bán kỳ âm ta dùng transistor PNP, m ch khuy ch đ i chươ ế ế ạ ạ ế ạ ở ế
đ B không có đ nh thiên.ộ ị
M ch khuy ch đ i ch đ B ch khuy ch đ i m t bán chu kỳ c a tín hi u ngõ vào.ạ ế ạ ở ế ộ ỉ ế ạ ộ ủ ệ
* M ch khuy ch đ i ch đ B th ng đ c s d ng trong các m ch khu ch đ i công xu t đ y kéo nh côngạ ế ạ ế ộ ườ ượ ử ụ ạ ế ạ ấ ẩ ư
xu t âm t n, công xu t mành c a Ti vi, trong các m ch công xu t đ y kéo , ng i ta dùng hai đèn NPN vàấ ầ ấ ủ ạ ấ ẩ ườ
PNP m c n i ti p , m i đèn sắ ố ế ỗ ẽ
khuy ch đ i m t bán chu kỳ c a tín hi u, hai đèn trong m ch khuy ch đ i đ y kéo ph i có các thông s kế ạ ộ ủ ệ ạ ế ạ ẩ ả ố ỹ
thu t nh nhau:ậ ư
* M ch khuy ch đ i công xu t k t h p c hai ch đ A và B .ạ ế ạ ấ ế ợ ả ế ộ
M ch khuy ch đ i công xu t Âmply có : Q1 khuy ch đ i ch đ A, Q2 và Q3 khuy ch đ i ch đ B, Q2ạ ế ạ ấ ế ạ ở ế ộ ế ạ ở ế ộ
khuy ch đ iế ạ
cho bán chu kỳ d ng, Q3 khuy ch đ i cho bán chu kỳ âm.ươ ế ạ
c) M ch khuy ch đ i ch đ AB.ạ ế ạ ở ế ộ
M ch khuy ch đ i ch đ AB là m ch t ng t khuy ch đ i ch đ B , nh ng có đ nh thi n sao choạ ế ạ ở ế ộ ạ ươ ự ế ạ ở ế ộ ư ị ệ
đi n áp UệBEs p s 0,6 V, m ch cũng ch khuy ch đ i m t n a chu kỳ tín hi u và kh c ph c hi n t ng méoấ ỉ ạ ỉ ế ạ ộ ử ệ ắ ụ ệ ượ
giao đi m c a m ch khuy ch đ i ch đ B, m ch này cũng đ c s d ng trong các m ch công xu t đ yể ủ ạ ế ạ ế ộ ạ ượ ử ụ ạ ấ ẩ
kéo .
d) M ch khuy ch đ i ch đ Cạ ế ạ ở ế ộ
Là m ch khuy ch đ i có đi n áp Uạ ế ạ ệ BE đ c phân c ng c v i m c đích ch l y tín hi u đ u ra là m t ph nượ ự ượ ớ ụ ỉ ấ ệ ầ ộ ầ
đ nh c a tín hi u đ u vào, m ch này th ng s d ng trong các m ch tách tín hi u : Thí d m ch tách xungỉ ủ ệ ầ ạ ườ ử ụ ạ ệ ụ ạ
đ ng b trong ti vi m u.ồ ộ ầ
ng d ng m ch khuy ch đ i ch đ C trong m ch tách xung đ ng b Ti vi m u.Ứ ụ ạ ế ạ ế ộ ạ ồ ộ ầ
2 – Các ki u m c c a Transistorể ắ ủ
2.1 – Transistor m c theo ki u E chung.ắ ể
M ch m c theo ki u E chung có c c E đ u tr c ti p xu ng mass ho c đ u qua t xu ng mass đ thoátạ ắ ể ự ấ ự ế ố ặ ấ ụ ố ể
thành ph nầ
xoay chi u, tín hi u đ a vào c c B và l y ra trên c c C, m ch có s đ nh sau :ề ệ ư ự ấ ự ạ ơ ồ ư
M ch khuy ch đ i đi n áp m c ki u E chung , Tín hi u đ a vào c c B và l y ra trên c c Cạ ế ạ ệ ắ ể ệ ư ự ấ ự
Rg : là đi n tr ghánh ,ệ ở Rđt : Là đi n tr đ nh thiên,ệ ở ị Rpa : Là đi n tr phân áp .ệ ở
Đ c đi m c a m ch khuy ch đ i E chung.ặ ể ủ ạ ế ạ
•M ch khuy ch đ i E chung th ng đ c đ nh thiên sao cho đi n ápạ ế ạ ườ ượ ị ệ UCE kho ng 60% ÷ 70 % Vccả.
•Biên đ tín hi u ra thu đ c l n h n biên đ tín hi u vào nhi u l n, nh v y m ch khuy ch đ i vộ ệ ượ ớ ơ ộ ệ ề ầ ư ậ ạ ế ạ ề
đi n áp.ệ
•Dòng đi n tín hi u ra l n h n dòng tín hi u vào nh ng không đáng k .ệ ệ ớ ơ ệ ư ể
•Tín hi u đ u ra ng c pha v i tín hi u đ u vào : vì khi đi n áp tín hi u vào tăng => dòng Iệ ầ ượ ớ ệ ầ ệ ệ BE tăng
=> dòng ICE
tăng => s t áp trên Rg tăng => k t qu là đi n áp chân C gi m, và ng c l i khi đi n áp đ u vào gi m thìụ ế ả ệ ả ượ ạ ệ ầ ả
đi n áp chân C l i tăng => vì v y đi n áp đ u ra ng c pha v i tín hi u đ u vào.ệ ạ ậ ệ ầ ượ ớ ệ ầ
•M ch m c theo ki u E chung nh trên đ c ng d ng nhi u nh t trong thi t b đi n t .ạ ắ ể ư ượ ứ ụ ề ấ ế ị ệ ử
2.2 – Transistor m c theo ki u C chung.ắ ể
M ch m c theo ki u C chung có chân C đ u vào mass ho c d ng ngu n (L u ý: v ph ng di n xoayạ ắ ể ấ ặ ươ ồ ư ề ươ ệ
chi u thì d ngề ươ
ngu n t ng đ ng v i mass), Tín hi u đ c đ a vào c c B và l y ra trên c c E, m ch có s đ nh sau :ồ ươ ươ ớ ệ ượ ư ự ấ ự ạ ơ ồ ư
M ch m c ki u C chung , tín hi u đ a vào c c B và l y ra trên c c Eạ ắ ể ệ ư ự ấ ự
Đ c đi m c a m ch khuy ch đ i C chung .ặ ể ủ ạ ế ạ
•Tín hi u đ a vào c c B và l y ra trên c c Eệ ư ự ấ ự
•Biên đ tín hi u ra b ng biên đ tín hi u vào : Vì m i BE luôn luôn có giá tr kho ng 0,6V do đó khiộ ệ ằ ộ ệ ố ị ả
đi n áp chân B tăng bao nhiêu thì áp chân C cũng tăng b y nhiêu => vì v y biên đ tín hi u ra b ng biên đệ ấ ậ ộ ệ ằ ộ
tín hi u vào .ệ
•Tín hi u ra cùng pha v i tín hi u vào : Vì khi đi n áp vào tăng => thì đi n áp ra cũng tăng, đi n ápệ ớ ệ ệ ệ ệ
vào gi m thì đi n áp ra cũng gi m.ả ệ ả
•C ng đ c a tín hi u ra m nh h n c ng đ c a tín hi u vào nhi u l n : Vì khi tín hi u vào cóườ ộ ủ ệ ạ ơ ườ ộ ủ ệ ề ầ ệ
biên đ tăng => dòng IộBE s tăng => dòng IẽCE cũng tăng g p β l n dòng Iấ ầ BE vì ICE = β.IBE gi s Transistorả ử
có h s khuy ch đ i β = 50 l n thì khi dòng Iệ ố ế ạ ầ BE tăng 1mA => dòng ICE s tăng 50mA, dòng IẽCE chính là
dòng c a tín hi u đ u ra, nh v y tín hi u đ u ra có c ng đ dòng đi n m nh h n nhi u l n so v i tín hi uủ ệ ầ ư ậ ệ ầ ườ ộ ệ ạ ơ ề ầ ớ ệ
vào.
•M ch trên đ c ng d ng nhi u trong các m ch khuy ch đ i đêm (Damper), tr c khi chia tín hi uạ ượ ứ ụ ề ạ ế ạ ướ ệ
làm nhi u nhánh, ng i ta th ng dùng m ch Damper đ khuy ch đ i cho tín hi u kho h n. Ngoài ra m chề ườ ườ ạ ể ế ạ ệ ẻ ơ ạ
còn đ c ng d ng r t nhi u trong các m ch n áp ngu n (ta s tìm hi u trong ph n sau)ượ ứ ụ ấ ề ạ ổ ồ ẽ ể ầ
2.3 – Transistor m c theo ki u B chung.ắ ể
•M ch m c theo ki u B chung có tín hi u đ a vào chân E và l y ra trên chân C , chân B đ c thoátạ ắ ể ệ ư ấ ượ
mass thông qua t .ụ
•Mach m c ki u B chung r t ít khi đ c s d ng trong th c t .ắ ể ấ ượ ử ụ ự ế
M ch khuy ch đ i ki u B chung, khuy ch đ i v đi n áp và không khuy ch đ i v dòng đi n.ạ ế ạ ể ế ạ ề ệ ế ạ ề ệ
3 – Các ki u ghép t ngể ầ
3.1 – Ghép t ng qua t đi n.ầ ụ ệ
* S đ m ch ghép t ng qua t đi nơ ồ ạ ầ ụ ệ
M ch khuy ch đ i đ u t – có hai t ng khuy ch đ i đ c ghép v i nhau qua t đi n.ạ ế ạ ầ ừ ầ ế ạ ượ ớ ụ ệ
• trên là s đ m ch khuy ch đ i đ u t trong đài Cassette, m ch g m hai t ng khuy ch đ i m cỞ ơ ồ ạ ế ạ ầ ừ ạ ồ ầ ế ạ ắ
theo ki u E chung, các t ng đ c ghép tín hi u thông qua t đi n, ng i ta s d ng các tể ầ ượ ệ ụ ệ ườ ử ụ ụ C1 , C3 , C5 làm
t n i t ng cho tín hi u xoay chi u đi qua và ngăn áp m t chi u l i, các t C2 và C4 có tác d ng thoát thànhụ ố ầ ệ ề ộ ề ạ ụ ụ
ph n xoay chi u t chân E xu ngầ ề ừ ố
mass, C6 là t l c ngu n.ụ ọ ồ
•u đi m c a m ch là đ n gi n, d l p do đó m ch đ c s d ng r t nhi u trong thi t b đi n t ,Ư ể ủ ạ ơ ả ễ ắ ạ ượ ử ụ ấ ề ế ị ệ ử
nh c đi m là không khai thác đ c h t kh năng khuy ch đ i c a Transistor do đó h s khuy ch đ iượ ể ượ ế ả ế ạ ủ ệ ố ế ạ
không l n.ớ