MỘT SỐ ĐIỂM MỚI TRONG LUẬT GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP
Lu t giáo d c ngh nghi p đc thông qua t i K h p th 8, Qu c h iậ ụ ề ệ ượ ạ ỳ ọ ứ ố ộ
khóa XIII th c s t o nên s đi m i căn b n, toàn di n giáo d c và đào t o,ự ự ạ ự ổ ớ ả ệ ụ ạ
đáp ng yêu c u công nghi p hóa, hi n đi hóa trong đi u ki n kinh t thứ ầ ệ ệ ạ ề ệ ế ị
tr ng đnh h ng xã h i ch nghĩa và h i nh p qu c t theo tinh th n Nghườ ị ướ ộ ủ ộ ậ ố ế ầ ị
quy t s 29-NQ/TW c a H i ngh l n th 8, Ban ch p hành Trung ng khóaế ố ủ ộ ị ầ ứ ấ ươ
XI.
T ngày 01/7/2015, Lu t Giáo d c ngh nghi p b t đu có hi u l c. Lu từ ậ ụ ề ệ ắ ầ ệ ự ậ
Giáo d c ngh nghi p g m 8 ch ng, 79 đi u, quy đnh h th ng giáo d cụ ề ệ ồ ươ ề ị ệ ố ụ
ngh nghi p, t ch c ho t đng c a c s giáo d c ngh nghi p, quy n vàề ệ ổ ứ ạ ộ ủ ơ ở ụ ề ệ ề
nghĩa v c a t ch c, cá nhân tham gia ho t đng giáo d c ngh nghi p. Lu tụ ủ ổ ứ ạ ộ ụ ề ệ ậ
có nh ng “đi m m i “quan tr ng sau so v i Lu t D y ngh tr c đây.ữ ể ớ ọ ớ ậ ạ ề ướ
1. V c p trình đ đào t o trong giáo d c ngh nghi pề ấ ộ ạ ụ ề ệ . Lu t Giáo d cậ ụ
ngh nghi p c u trúc l i h th ng giáo d c qu c dân c a Vi t Nam, làm thayề ệ ấ ạ ệ ố ụ ố ủ ệ
đi toàn di n c u trúc h th ng giáo d c ngh nghi p. H th ng giáo d c nghổ ệ ấ ệ ố ụ ề ệ ệ ố ụ ề
nghi p m i bao g m: Trình đ s c p; trình đ trung c p và trình đ cao đng.ệ ớ ồ ộ ơ ấ ộ ấ ộ ẳ
2. V tên g i c a c s giáo d c ngh nghi pề ọ ủ ơ ở ụ ề ệ . Lu t quy đnh rõ c sậ ị ơ ở
giáo d c ngh nghi p bao g m: Trung tâm giáo d c ngh nghi p (là s th ngụ ề ệ ồ ụ ề ệ ự ố
nh t c a trung tâm k thu t, t ng h p, h ng nghi p và trung tâm d y ngh ),ấ ủ ỹ ậ ổ ợ ướ ệ ạ ề
tr ng trung c p (là s th ng nh t c a tr ng trung c p chuyên nghi p vàườ ấ ự ố ấ ủ ườ ấ ệ
tr ng trung c p ngh ) và tr ng cao đng (là s th ng nh t c a cao đngườ ấ ề ườ ẳ ự ố ấ ủ ẳ
chuyên nghi p và cao đng ngh ).ệ ẳ ề
3. V t ch c, qu n lý đào t oề ổ ứ ả ạ . Vi c t ch c đào t o đc th c hi nệ ổ ứ ạ ượ ự ệ
theo 3 ph ng th c: đào t o theo niên ch , đào t o theo tích lũy mô-đun, đào t oươ ứ ạ ế ạ ạ
theo tích lũy tín ch . Khác v i tr c đây t ch c đào t o trong giáo d c nghỉ ớ ướ ổ ứ ạ ụ ề
nghi p ch có ph ng th c đào t o theo niên ch .ệ ỉ ươ ứ ạ ế
Theo ph ng th c đào t o này, h th ng giáo d c ngh nghi p s là hươ ứ ạ ệ ố ụ ề ệ ẽ ệ
th ng m , linh ho t, đm b o liên thông thu n l i gi a các c p trình đ đào t oố ở ạ ả ả ậ ợ ữ ấ ộ ạ
trong cùng ngh ho c v i các ngh khác ho c liên thông lên trình đ cao h nề ặ ớ ề ặ ộ ơ
trong h th ng giáo d c qu c dân; ng i h c đc coi là trung tâm c a quá trìnhệ ố ụ ố ườ ọ ượ ủ
đào t o, đc h c theo năng l c, đi u ki n, hoàn c nh c a cá nhân, có th h cạ ượ ọ ự ề ệ ả ủ ể ọ
nhi u n i dung trong cùng th i gian và đc công nh n theo hình th c tích lũyề ộ ờ ượ ậ ứ
các năng l c; ng i h c có th h c rút ng n ho c kéo dài th i gian h c t p hoànự ườ ọ ể ọ ắ ặ ờ ọ ậ
toàn ph thu c vào năng l c, đi u ki n, hoàn c nh c a cá nhân ng i h c.ụ ộ ự ề ệ ả ủ ườ ọ
4. V th i gian đào t oề ờ ạ . Th i gian đào t o trung c p đi v i ng i t tờ ạ ấ ố ớ ườ ố
nghi p trung h c c s còn t 01 đn 02 năm tùy theo ngành ngh đào t o (theoệ ọ ơ ở ừ ế ề ạ
quy đnh hi n hành là t 3 – 4 năm do ph i h c thêm văn hóa trung h c phị ệ ừ ả ọ ọ ổ
thông). Đi t ng này không b t bu c ph i h c văn hóa ph thông n u l a ch nố ượ ắ ộ ả ọ ổ ế ự ọ
h c thu n túy k năng ngh nghi p, n u có nhu c u h c liên thông đi h c, caoọ ầ ỹ ề ệ ế ầ ọ ạ ọ
đng thì h ch h c văn hóa. Đi v i đào t o trình đ s c p, quy đnh tr cẳ ọ ỉ ọ ố ớ ạ ở ộ ơ ấ ị ướ
đây th i gian đào t o t 3 tháng đn d i 01 năm, không quy đnh t i thi u baoờ ạ ừ ế ướ ị ố ể
nhiêu gi . Lu t l n này quy đnh th i gian đào t o t 03 tháng đn d i 01 năm,ờ ậ ầ ị ờ ạ ừ ế ướ
th i gian h c t i thi u 300 gi . Đi v i th i gian h c theo tích lũy mô-đun, tínờ ọ ố ể ờ ố ớ ờ ọ
ch là th i gian tích lũy đ s l ng mô-đun, tín ch quy đnh cho t ng ch ngỉ ờ ủ ố ượ ỉ ị ừ ươ
trình đào t o, không ph thu c vào s năm h c.ạ ụ ộ ố ọ
5. V ch ng trình đào t oề ươ ạ . Theo Lu t Giáo d c ngh nghi p, Nhàậ ụ ề ệ
n c không ban hành ch ng trình khung mà giao cho các c s giáo d c nghướ ươ ơ ở ụ ề
nghi p t ch xây d ng ch ng trình đào t o. Các c s giáo d c ngh nghi pệ ự ủ ự ươ ạ ơ ở ụ ề ệ
đc t ch xây d ng ch ng trình đào t o d a trên c s tiêu chu n k năngượ ự ủ ự ươ ạ ự ơ ở ẩ ỹ
ngh . B Lao đng - Th ng binh và Xã h i không ban hành ch ng trìnhề ộ ộ ươ ộ ươ
khung đi v i t ng ngh gi ng nh quy đnh c a Lu t D y ngh tr c đây.ố ớ ừ ề ố ư ị ủ ậ ạ ề ướ
6. V danh hi u đi v i ng i h cề ệ ố ớ ườ ọ . V i ph ng th c đào t o m i,ớ ươ ứ ạ ớ
Lu t Giáo d c ngh nghi p quy đnh đi v i ch ng trình đào t o theo tích lũyậ ụ ề ệ ị ố ớ ươ ạ
mô-đun, tín ch n u ng i h c tích lũy đ môn-đun, tín ch theo quy đnh c aỉ ế ườ ọ ủ ỉ ị ủ
ch ng trình đào t o thì đc xét công nh n t t nghi p và c p b ng t t nghi p,ươ ạ ượ ậ ố ệ ấ ằ ố ệ
không ph i thi t t nghi p cu i khóa. Đi v i ng i t t nghi p trình đ cao đngả ố ệ ố ố ớ ườ ố ệ ộ ẳ
đc c p b ng cao đng và công nh n danh hi u k s th c hành ho c c nhânượ ấ ằ ẳ ậ ệ ỹ ư ự ặ ử
th c hành tùy vào ngành ngh đào t o.ự ề ạ
7. V chính sách đi v i c s giáo d c ngh nghi pề ố ớ ơ ở ụ ề ệ . C s giáo d cơ ở ụ
ngh nghi p t th c và c s giáo d c ngh nghi p có v n đu t n c ngoàiề ệ ư ụ ơ ở ụ ề ệ ố ầ ư ướ
đc nhà n c u tiên cho thuê c s v t ch t, thi t b đ đào t o. C s giáoượ ướ ư ơ ở ậ ấ ế ị ể ạ ơ ở
d c ngh nghi p không phân bi t công l p hay t th c đu đc tham gia đuụ ề ệ ệ ậ ư ụ ề ượ ấ
th u, đt hàng đào t o; vay v n u đãi t ch ng trình, d án trong và ngoàiầ ặ ạ ố ư ừ ươ ự
n c; tham gia ch ng trình b i d ng nhà giáo, cán b qu n lý trong và ngoàiướ ươ ồ ưỡ ộ ả
n c b ng kinh phí t ngân sách nhà n c...ướ ằ ừ ướ
C s giáo d c ngh nghi p t ch trong các ho t đng thu c các lĩnhơ ở ụ ề ệ ự ủ ạ ộ ộ
v c t ch c và nhân s , tài chính và tài s n, đào t o và công ngh , h p tác qu cự ổ ứ ự ả ạ ệ ợ ố
t , b o đm ch t l ng đào t o theo quy đnh c a pháp lu t. C s giáo d cế ả ả ấ ượ ạ ị ủ ậ ơ ở ụ
ngh nghi p công l p t b o đm toàn b kinh phí ho t đng chi th ng xuyênề ệ ậ ự ả ả ộ ạ ộ ườ
và chi đu t đc th c hi n t ch , t ch u trách nhi m toàn di n theo quyầ ư ượ ự ệ ự ủ ự ị ệ ệ
đnh c a Chính ph .ị ủ ủ
8. V chính sách đi v i ng i h cề ố ớ ườ ọ :
- Ng i h c đc mi n h c phí đi v i các đi t ng chính sách xã h i;ườ ọ ượ ễ ọ ố ớ ố ượ ộ
đi v i ng i h c t t nghi p trung h c c s (l p 9) khi h c trung c p; đi v iố ớ ườ ọ ố ệ ọ ơ ở ớ ọ ấ ố ớ
nh ng ngh khó tuy n sinh nh ng xã h i có nhu c u và nh ng ngành ngh đcữ ề ể ư ộ ầ ữ ề ặ
thù;
- Ng i h c đc h ng chính sách n i trú đi v i ng i dân t c thi uườ ọ ượ ưở ộ ố ớ ườ ộ ể
s thu c h nghèo, c n nghèo, ng i khuy t t t; ng i dân t c kinh thu c hố ộ ộ ậ ườ ế ậ ườ ộ ộ ộ
nghèo, c n nghèo, ng i khuy t t t có h kh u th ng trú t i vùng có đi uậ ườ ế ậ ộ ẩ ườ ạ ề
ki n kinh t – xã h i đc bi t khó khăn, vùng dân t c thi u s , biên gi i, h iệ ế ộ ặ ệ ộ ể ố ớ ả
đo; h c sinh tr ng ph thông dân t c n i trú khi h c trình đ trung c p, trìnhả ọ ườ ổ ộ ộ ọ ộ ấ
đ cao đngộ ẳ
- Ng i h c sau khi t t nghi p đc tuy n d ng vào các c quan nhàườ ọ ố ệ ượ ể ụ ơ
n c, t ch c chính tr – xã h i, đn v s nghi p công l p; đc h ng ti nướ ổ ứ ị ộ ơ ị ự ệ ậ ượ ưở ề
l ng theo th a thu n v i ng i s d ng lao đng d a trên v trí vi c làm, năngươ ỏ ậ ớ ườ ử ụ ộ ự ị ệ
l c làm vi c nh ng không đc th p h n m c l ng t i thi u, m c l ng cự ệ ư ượ ấ ơ ứ ươ ố ể ứ ươ ơ
s ho c kh i đi m.ở ặ ở ể
9. V chính sách đi v i nhà giáoề ố ớ . Lu t quy đnh rõ tên g i, ch c danhậ ị ọ ứ
c a nhà giáo trong c s giáo d c ngh nghi p. Theo quy đnh hi n hành, nhàủ ơ ở ụ ề ệ ị ệ
giáo d y ngh không có ch c danh, không có thang b ng l ng riêng; chính sáchạ ề ứ ả ươ
tôn vinh, đãi ng thi t thòi.v.v… Kh c ph c các b t c p đó, Lu t Giáo d c nghộ ệ ắ ụ ấ ậ ậ ụ ề
nghi p quy đnh v các ch c danh đi v i nhà giáo trong c s giáo d c nghệ ị ề ứ ố ớ ơ ở ụ ề
nghi p, theo đó nhà giáo trong trung tâm giáo gi c ngh nghi p, tr ng trungệ ụ ề ệ ườ
c p đc g i là giáo viên; nhà giáo trong tr ng cao đng đc g i là gi ngấ ượ ọ ườ ẳ ượ ọ ả
viên; quy đnh thang b ng l ng g n v i ch c danh; quy đnh rõ chính sách tônị ả ươ ắ ớ ứ ị
vinh (nhà giáo nhân dân, nhà giáo u tú), kéo dài th i gian làm vi c v i nh ngư ờ ệ ớ ữ
nhà giáo có trình đ, h c hàm h c v , có tay ngh cao. Nhà giáo d y th c hành,ộ ọ ọ ị ề ạ ự
v a d y lý thuy t th c hành đc h ng ph c p u đãi theo quy đnh c aừ ạ ế ự ượ ưở ụ ấ ư ị ủ
Chính ph .ủ
10. V chính sách đi v i doanh nghi pề ố ớ ệ . Doanh nghi p đc thành l pệ ượ ậ
c s giáo d c ngh nghi p c a mình, đc t ch c đào t o đ cung c p laoơ ở ụ ề ệ ủ ượ ổ ứ ạ ể ấ
đng cho chính doanh nghi p và cho xã h i. Doanh nghi p đc liên k t đào t oộ ệ ộ ệ ượ ế ạ
v i các tr ng, nh n đn đt hàng ho c đt hàng các c s d y ngh . Đcớ ườ ậ ơ ặ ặ ặ ơ ở ạ ề ượ
kh u tr thu thu nh p doanh nghi p đ tính thu nh p ch u thu khi doanhấ ừ ế ậ ệ ể ậ ị ế
nghi p tham gia ho t đng giáo d c ngh nghi p...ệ ạ ộ ụ ề ệ
Trên đây là nh ng n i dung m i h t s c c b n, quan tr ng c a Lu tữ ộ ớ ế ứ ơ ả ọ ủ ậ
Giáo d c ngh nghi p. Lu t Giáo d c ngh nghi p đang t o ra nh ng c h iụ ề ệ ậ ụ ề ệ ạ ữ ơ ộ
m i cho các tr ng ngh và ng i h c ngh , nh t là khi ASEAN tr thành c ngớ ườ ề ườ ọ ề ấ ở ộ
đng chung vào năm 2015, các n c ASEAN s là m t th tr ng lao đng.ồ ướ ẽ ộ ị ườ ộ
Vi c công nh n các trình đ đào t o làm c s cho vi c d ch chuy n lao đngệ ậ ộ ạ ơ ở ệ ị ể ộ
gi a các qu c gia trong khu v c cũng nh v i các n c trên th gi i.ữ ố ự ư ớ ướ ế ớ
M ch Dũngạ