NGÂN HÀNG CÂU HỎI MÔN TIẾNG VIỆT THỰC HÀNH
NHÓM CÂU 2 ĐIỂM
Câu 1 (2 điểm)
Một văn bản có phần đặt vấn đề được viết như sau:
Có lẽ trên thế giới hiếm có một đất nước nào vừa thật đa dạng mà cũng vừa
thật thống nhất như ở Inđônêxia. Sự đa dạng và thống nhất đó được biểu hiện trên
nhiều yếu tố: từ địa hình, khí hậu tới thành phần dân tộc, từ đời sống con người tới
lịch sử văn hóa.
a. Xác định chủ đề của văn bản.
b. Chọn biến đổi một câu của phần đặt vấn đề trên thành ít nhất 2 cách diễn đạt
khác nhau sao cho đảm bảo được hiệu quả diễn đạt.
Câu 2 (2 điểm)
Đây là một phần hồi tưởng của nhà quay phim Nguyễn Văn Nẫm, kể về 12
ngày đêm “Điện Biên Phủ trên không”:
Sáng 18/12/1972, Xưởng phim nhận được tin Mỹ sẽ đánh bằng không lực.
Chiều ngày 18/12, ông Lê Huân, lúc đó là giám đốc kiêm tổng chỉ huy ở địa chỉ
122 Hoàng Hoa Thám họp với anh em quay phim. (…) Anh em được mang máy
quay bên mình như các chiến sỹ. Riêng quay phim chính và phụ quay không ai
được đi sơ tán. (…) Mục tiêu của quay phim là trực 24/24. Nếu ở đâu có bom rơi
đạn nổ là tới đó ghi lại. Bởi Mỹ đánh Hà Nội không biết bao nhiêu lâu nên giám
đốc phân công cứ sáng nay điều đi trận địa này trong thành phố, sáng mai lại điều
đi trận địa khác. Anh em quay phim thay nhau khắp thành phố”
a. Hãy tóm tắt lại nội dung đoạn văn trên.
b. Nêu chủ đề của đoạn văn bằng cách đặt cho đoạn văn một tiêu đề phù hợp.
Câu 3 (2 điểm)
Cho đoạn văn sau:
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà loài người đang xích lại gần nhau
và sự giao lưu văn hóa diễn ra trên toàn thế giới. Không một sức mạnh nào có thể
cản trở được chiều hướng này. Không một dân tộc nào có thể tồn tại và phát triển
nếu không đặt mình trong sự tiến bộ chung, nếu không tiếp thu những thành tựu trí
tuệ của nhân loại. Trên lĩnh vực văn hóa, sự tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa
Đông và Tây lại trở thành một vấn đề cấp thiết. Trong bối cảnh đó, việc đánh giá
lại vai trò của Nho giáo trong lịch sử tư tưởng và ảnh hưởng của nó trong xã hội
ngày nay đang có một ý nghĩa đặc biệt.
(Dẫn theo Nguyễn Minh Thuyết (Chủ biên), Nguyễn Văn Hiệp)
a. Tìm từ đồng nghĩa với các từ sau: thời đại, cản trở, tiếp thu.
b. Diễn đạt lại câu “Chúng ta đang sống trong một thời đại mà loài người đang
xích lại gần nhau và sự giao lưu văn hóa diễn ra trên toàn thế giới” bằng ít nhất 3
cách khác nhau.
Câu 4 (2 điểm)
Cho đoạn văn sau:
Cho dù thế nào chăng nữa, trong dòng chảy của sự phát triển đô thị hiện nay,
phố cổ Hà Nội vẫn cần giữ những nét cổ kính lãng mạn, trầm tư như vốn có. Đừng
phá đi không gian trên những con phố cổ.
a. Đoạn văn trên cần phải có sự liên kết với nội dung (hoặc những nội dung)
nào trước đó?
b. Hãy xác định chủ đề của văn bản có đoạn văn trên.
Câu 5 (2 điểm)
Cho đoạn văn sau:
Chúng ta phải chống bệnh chủ quan, chống bệnh hẹp hòi, đồng thời cũng phải
chống thói ba hoa. Vì thói này cũng hại như hai bệnh kia. Vì ba thứ đó thường đi
với nhau. Vì thói ba hoa còn, tức là bệnh chủ quan và bệnh hẹp hòi cũng chưa khỏi
hẳn. (Dẫn theo X Y Z, “Sửa đổi lối làm việc, NXB Sự Thật, H. 1995)
Đoạn văn trên thuộc loại hình văn bản nào? Tại sao?
Câu 6 (2 điểm)
Cho đoạn văn sau:
Con gà rừng có lông vũ nhiều màu sắc, nhưng chỉ bay được trăm bước, đó là vì
thịt và xương của nó quá nhiều, mà sức của nó ít. Con chim ưng, con diều ó thiếu
màu sắc, nhưng bay thì tung trời, đó là vì xương chúng cứng và khí mạnh. Tài sức
trong văn chương cũng giống như vậy. Nếu có phong cốt mà thiếu vẻ đẹp thì cũng
như chim ưng trong rừng bút. Nếu có cái đẹp mà thiếu phong cốt thì cũng như con
gà rừng nhảy ở giữa vườn hoa. Chỉ có vũ đẹp mà lại bay cao thì mới là con
phượng hoàng cất tiếng trên văn đàn vậy.
a. Đoạn văn trên viết theo mô hình lập luận nào? Tìm câu chủ đề của đoạn văn.
b. Nêu ý chính của đoạn văn.
NHÓM CÂU 3 ĐIỂM
Câu 1 (3 điểm)
Cho đoạn văn sau:
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà loài người đang xích lại gần nhau
và sự giao lưu văn hóa diễn ra trên toàn thế giới. Không một sức mạnh nào có thể
cản trở được chiều hướng này. Không một dân tộc nào có thể tồn tại và phát triển
nếu không đặt mình trong sự tiến bộ chung, nếu không tiếp thu những thành tựu trí
tuệ của nhân loại. Trên lĩnh vực văn hóa, sự tiếp nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa
Đông và Tây lại trở thành một vấn đề cấp thiết. Trong bối cảnh đó, việc đánh giá
lại vai trò của Nho giáo trong lịch sử tư tưởng và ảnh hưởng của nó trong xã hội
ngày nay đang có một ý nghĩa đặc biệt.
(Dẫn theo Nguyễn Minh Thuyết (Chủ biên), Nguyễn Văn Hiệp)
a. Nêu ý chính của đoạn văn trên.
b. Chỉ rõ các biểu hiện liên kết nội dung và liên kết hình thức trong đoạn văn.
c. Đặt tiêu đề cho đoạn văn trên.
Câu 2 (3 điểm)
Cho đoạn văn sau đây:
Ngay từ thế kỷ XI – XII, ở các bờ biển Pháp, Anh và Xcôtlen, người ta đã biết
lợi dụng/sử dụng/vận dụng thủy triều để làm chuyển động cối xay bột, thế mà chỉ
mới hơn 30 năm trở lại đây người ta mới tạo ra những trạm điện thủy triều. So với
thủy điện trên sông, điện thủy triều có một số điểm ưu việt. Điện sông còn có mùa
khô, mùa cạn, thời tiết tác động nên sản lượng điện không đều. Trong khi đó, thủy
triều cho ta một điện năng tương đối ổn định. Tất nhiên hoạt động của nhà máy
điện dùng năng lượng thủy triều cũng có những phức tạp riêng, vì thủy triều lại
liên quan đến quy luật vận hành của mặt trăng. Ngoài ra, sóng to, gió lớn, bão
biển cũng ảnh hưởng đến nguồn năng lượng này. Các nhà năng lượng học cũng
tiên đoán một viễn cảnh đẹp đối với ngành năng lượng thủy triều. Trong tương lai,
điện thủy triều sẽ có một vị trí đáng kể trong việc cung cấp điện năng.
(Đào Xuân Cường, Vũ Đình Lạt – Địa lý giải trí)
a. Hãy chỉ ra loại hình văn bản của đoạn văn.
b. Bằng cách vận dụng từ đồng nghĩa, trái nghĩa, hãy viết lại đoạn văn (gạch
chân các từ ngữ đã thay thế).
Câu 3 (3 điểm)
Hãy sắp xếp lại trật tự các câu sau để hoàn thành một đoạn văn chuẩn, giải thích
ngắn gọn về lý do sắp xếp đó:
a. Nói như vậy, có nghĩa là, một từ mới hay một thuật ngữ mới, khi được dùng
trên báo chí hay các chương trình phát thanh và truyền hình thì thường đã được
chuẩn hóa về mặt ngữ âm, cách viết, về mặt ngữ nghĩa, cảnh huống sử dụng.
b. Vai trò quan trọng khác của các phương tiện thông tin đại chúng trong việc
phát triển ngôn ngữ là việc chuẩn hóa ngôn ngữ.
c. Hoặc có những từ trước đó công chúng dùng chưa đúng, phát âm hay viết
chưa đúng, nhưng nay qua các phương tiện thông tin đại chúng, họ đã tự sửa được
những sai sót đó.
d. Người nghe hay độc giả khi tiếp thu các từ mới này đã tiếp thu ngay dạng
chuẩn của nó và cách sử dụng.
(Phỏng theo Nguyễn Khuê – Chính sách ngôn ngữ ở Cộng hòa Philippin)
Câu 4 (3 điểm)
Sau đây là phần kết thúc của một văn bản:
Không phải cả Châu Âu muốn thắt chặt kiểm soát biên giới. Sự kiện “đóng
cửa” biên giới từng phần ngay trong những ngày tuyết rơi dày này tại Cựu lục địa
dường như chỉ là một giải pháp tình thế trong cơn khẩn cấp. Dòng người di cư đổ
vào châu Âu đang vượt lên trên khả năng kiểm soát của từng quốc gia đơn lẻ. Đây
là lý do EU buộc phải để một số quốc gia tham gia Schengen (Hiệp ước về tự do đi
lại Schengen) tái kiểm soát biên giới trong hai năm như một cách bảo vệ một Châu
Âu không biên giới”
(Dẫn theo Hà Nội Mới, thứ 5, ngày 28 tháng 1 năm 2016)
a. Xác định chủ đề của văn bản có phần kết thúc như trên. Từ chủ đề vừa xác
định, anh/ chị hãy đặt tiêu đề cho văn bản.
b. Hãy tìm từ, ngữ có thể thay thế cho các từ/ cụm từ sau: thắt chặt, đóng cửa,
cơn khẩn cấp, vượt lên khả năng kiểm soát.
Câu 5 (3 điểm)
Hãy phát hiện lỗi và chữa lại đoạn văn sau bằng các cách khác nhau:
Với bộ răng khỏe cứng, loài nhện này có thể cắn thủng cả giầy da. Thế nhưng
mọi biện pháp chống lại nó vẫn chưa có kết quả vì chúng sống sâu dưới mặt đất.
Hiện nay, người ta đang thử tìm cách bắt chúng để điều trị cho những người bị nó
cắn.
Câu 6 (3 điểm)
Hãy chỉ ra lỗi và chữa lại đoạn văn sau bằng các cách khác nhau:
Muốn bảo vệ môi trường, trước hết, ta phải hiểu môi trường là gì. Môi
trường là mọi thứ bao quanh ta. Nó gồm hai loại: môi trường trong cơ thể và môi
trường ngoài cơ thể.
Câu 7 (3 điểm)
Chỉ ra lỗi và chữa lại đoạn văn sau bằng các cách khác nhau:
Không có máu, trái tim của muôn loài sẽ ngừng đập. Thế giới hoang vu,
lạnh cóng vì cái chết hãi hùng sẽ ngự trị muôn đời. Vì thế, máu – tình yêu và sự
sống là sự thật không thể tách rời. Vì thế, hiến máu nhân đạo luôn là một nghĩa cử
cao đẹp.
NHÓM CÂU 5 ĐIỂM
Câu 1 (5 điểm)
Thầy giáo Lê Trung Dũng (Văn Chấn – Yên Bái) chia sẻ: “Điều quan trọng
nhất không phải là kết quả mà là mình đã nỗ lực để đạt kết quả đó”
(Nguồn: dantri.net)
Lập đề cương sơ lược cho văn bản về nội dung trên. Chọn một thành tố
trong đề cương để viết thành một văn bản hoàn chỉnh trong khoảng 20 câu.
Câu 2 (5 điểm)
Lập đề cương sơ lược cho chủ đề sau: