NỘI DUNG BÀI HỌC
1. Khái quát, quá trình ra đời của NHTW
2. Bản chất của NHTW
3. Chức năng của NHTW
4. Hệ thống tổ chức của NHTW
2
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
1 1
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Trong chương này chúng ta sẽ nghiên cứu:
Khái niệm, quá trình ra đời của NHTW.
Vai trò bản chất chức năng của NHTW
Mô hình tổ chức của NHTW
3
3
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
4 4
1
1. KHÁI NIỆM:
THẢO LUẬN:
NHTW là ngân hàng phát hành tiền của
Phân biệt sự khác nhau giữa ngân hàng
quốc gia, là cơ quan quản lý vĩ mô lĩnh
Trung ương và ngân hàng Thương mại?
vực tiền tệ ngân hàng, là bộ máy tài chính
tổng hợp, thực hiện chức năng điều tiết,
ổn định sự phát triển của nền kinh tế,
đồng thời tác động đến các chính sách tài
chính tiền tệ của một quốc gia.
5 6
5
6
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
NHTW KHÁC NHTM:
2.QUÁ TRÌNH RA ĐỜI CỦA NHTW:
Hệ thống NH của mỗi quốc gia phát triển qua các thời
kỳ như sau:
Thời kỳ thứ nhất: Từ thế kỷ V trở về trước : Thời kỳ sơ khai
Thứ nhất, NHTW không hoạt động vì mục tiêu kinh doanh như NHTM, NHTW hoạt động vì sự ổn định và phát triển của toàn bộ nền kinh tế. NHTW là cơ quan quản lý vĩ mô lĩnh vực tiền tệ ngân hàng.
hình thành nghề NH.
Thứ hai, NHTW không giao dịch với các doanh nghiệp, tổ
chức và cá nhân mà chỉ giao dịch với các NHTM để điều tiết hoạt động của hệ thống NHTM.
Thời kỳ thứ hai: Từ thế kỷ V đến XV: Hoạt động NH trong thời kỳ từ thế kỷ thứ V đến XV sau Công nguyên đã có những bước phát triển mới tiến bộ so với giai đoạn sơ khai.
Thứ ba, NHTW là ngân hàng phát hành tiền của một quốc
gia, cung ứng phương tiện thanh toán cho nền kinh tế.
Thứ tư, NHTW là ngân hàng duy nhất trong 1 nước, còn
NHTM thì có số lượng rất lớn, phổ biến.
Thời kỳ thứ ba : Từ thế kỷ XVI đến nay: Đây là thời kỳ phát triển sôi động nhất của hệ thống NH, diễn ra từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XX. Thời kỳ phát triển thứ 3 của hệ thống NH bao gồm 3 giai đoạn:
7 8
7
8
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
2
3. BẢN CHẤT CỦA NHTW
2.QUÁ TRÌNH RA ĐỜI CỦA NHTW:
NHTW là ngân hàng phát hành tiền độc quyền
Giai đoạn I: Giai đoạn phát triển từ loại
của nhà nước
NHTW là thể chế bậc cao của hệ thống NHTM và
NHTM (Commercial Bank) trở thành loại NH Phát hành (Issuing Bank). Thế kỷ XVI -XVII
là nơi cho vay cuối cùng của các NHTM
Giai đoạn II: Giai đoạn phát triển từ NH phát
NHTW là một bộ máy của nhà nước thực hiện quản lý nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ - ngân hàng.
hành trở thành các NH phát hành độc quyền- Exclusive Issuing Bank (Khoảng từ đầu TK XVIII đến đầu TK XX).
NHTW là cơ quan quản lý kinh tế tài chính tổng hợp, là trung tâm tiền tệ, trung tâm tín dụng, và trung tâm thanh toán của toàn bộ nền kinh tế.
Giai đoạn III: Giai đoạn phát triển từ NH phát hành độc quyền thành NHTW (Central Bank). Từ giữa TK XX
9
9
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
10 10
1. QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC TRONG LĨNH VỰC TIỀN TỆ - NGÂN HÀNG:
NHTW thực hiện chức năng với tư cách là một bộ máy quản lý của chính phủ, cơ quan tham mưu cho chính phủ trong lĩnh vực tiền tệ ngân hàng.
Xây dựng và thực hiện CSTT quốc gia
Thanh tra, giám sát HĐ của hệ thống NH
NHTW hoạt động với trách nhiệm là một cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ ngân hàng.
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
11 12 12 11
3
2. CHỨC NĂNG NGHIỆP VỤ CỦA NHTW:
2. CHỨC NĂNG NGHIỆP VỤ CỦA NHTW:
Chức năng Ngân hàng của các ngân hàng;
Phát hành tiền và điều tiết lưu thông tiền tệ:
NHTW không giao dịch với các doanh nghiệp cá nhân mà chỉ giao
Đây là chức năng quan trọng nhất của NHTW
dịch với các NHTM và các tổ chức tín dụng:
Chức năng này tác động đến tình hình tiền tệ quốc gia
Mở TK tiền gửi và nhận dữ trử tiền tệ cho NHTM và TCTD
Ảnh hưởng đến kinh tế tài chính thế giới, nhất là các ngân
Tiếp vốn cho NHTM và TCTD bằng hình thức chiết khấu, tái
hàng lớn trên thế giới:
chiết khấu, cho vay bắt buộc trong TT Bù Trừ.
Hệ thống dự trữ liên bang Mỹ ( NHTW Mỹ)
Tổ chức thanh toán bù trừ
Tổ chức điều hành thị trường mở, thị trường liên ngân hàng.
FED
Tổ chức hệ thống thông tin tín dụng và cung ứng dịch vụ thông
Ngân hàng Anh
tin tín dung (CIC) cho NHTM.
NHTW Châu Âu
Kiểm soát hoạt động tín dụng đối với NHTM
NHTW phát hành tiền qua 4 kênh: Cho NHTM vay, cho CP
vay, thị trường mở, tăng dự trử ngoại tệ.
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
13 13 14 14
3. CHỨC NĂNG NGÂN HÀNG CỦA CHÍNH PHỦ:
Làm đại lý cho chính phủ trong việc phát hành và thanh toán trái phiếu khi đáo hạn
Cho ngân sách nhà nước vay khi cần thiết
Mở tài khoản và giao dịch với hệ thống kho
bạc nhà nước
Phối hợp với Kho bạc nhà nước trong việc phát hành và tiêu hủy tiền tệ, làm dịch vụ ngân hàng cho KBNN
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
16 15 15 16
4
Mô hình thứ nhất: Mô hình NHTW trực
QUOÁC HOÄI
thuộc Chính phủ (hình A):
NHTW là cơ quan ngang Bộ, chịu sự lãnh đạo
CHÍNH PHUÛ
trực tiếp của Chính phủ.
Chính phủ kiểm tra, giám sát hoạt động của
BOÄ VAØ CAÙC CQ NGANG BOÄ
NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG
NHTW .
CAÙC MUÏC TIEÂU KINH TEÁ – XAÕ HOÄI
17 17
18
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
Mô hình thứ hai: Mô hình NHTW trực thuộc
QUOÁC HOÄI
Quốc hội (hình B):
NHTW độc lập với Chính phủ
NGAÂN HAØNG TW
CHÍNH PHUÛ
Chính phủ không giám sát, kiểm tra hoạt động
của NHTW
BOÄ VAØ CAÙC CQ NGANG BOÄ
CAÙC MUÏC TIEÂU KINH TEÁ – XAÕ HOÄI
19
20
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
5
1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN:
6/5/1951 thành lập NHQGVN (NBV)
10/1961 đổi tên NHQGVN thành NHNNVN (SBV)
7/1976 tiếp quản và hợp nhất toàn bộ hệ thống NH
miền Nam vào SBV
26/3/1988 chuyển hệ thống NH một cấp thành hệ
thống NH hai cấp
24/5/1990 công bố 2 Pháp lệnh NH, đánh dấu sự ra đời của hàng loạt NHTM và các TCTD khác trong nền KT VN
02/12/1997 thay thế 2 Pháp lênh NH bằng 2 Luật NH
Giảng viên: Ths Nguyễn Tiến Trung
21 22 22 21
