Trường Đại học Tài chính - Marketing 1
CHƯƠNG 4. NGHIỆP VỤ
TÍN DỤNG CỦA NHTW
Đây là nghiệp vụ có liên quan trực tiếp đến
hoạt động cung ứng tiền cũng như việc phân
bổ tín dụng cho nền kinh tế.
Học xong chương này sinh viên hiểu và nắm
được các hoạt động tín dụng của NHTW
như: cho vay, bảo lãnh đối với các TCTD,
quan hệ với ngân sách nhà nước.
Nội dung
1. Những vấn đề cơ bản về hoạt động tín
dụng của NHTW
2. Nghiệp vụ tín dụng của NHTW
2.1. Cho vay đối với các TCTD
2.2. Quan hệ tín dụng với NSNN
2.3. Nghiệp vụ bảo lãnh và tái bảo lãnh của
NHTW
Trường Đại học Tài chính - Marketing 2
Tài liệu tham khảo
Giáo trình Nghiệp vụ NHTW, Học viện Tài chính,
Chương 4 (phần 4.1 và 4.2)
Thông tư 17/2011/TT-NHNN cho vay có bảo đảm
bằng cầm cố giấy tờ có giá của NHNN đối với các
TCTD
Thông tư 01/2012/TT-NHNN chiết khấu giấy tờ có
giá của NHNN đối với các TCTD
Thông tư 15/2012/TT-NHNN tái cấp vốn dưới hình
thức cho vay lại theo hồ sơ tín dụng đối với TCTD
Thông tư 20/2013/TT-NHNN cho vay tái cấp
vốn trên cơ sở trái phiếu đặc biệt của VAMC
Quyết định số 11/QĐ-NHNN danh mục giấy
tờ có giá được sử dụng trong giao dịch của
NHNN
Thông tư 07/2013/TT-NHNN quy định kiểm
soát đặc biệt đối với TCTD
Trường Đại học Tài chính - Marketing 3
Những vấn đề cơ bản về hoạt
động tín dụng của NHTW
Nghiệp vụ tín dụng của NHTW đối với các TCTD có
liên quan trực tiếp đến hoạt động cung ứng tiền
cũng như việc phân bổ tín dụng cho nền kinh tế.
Hoạt động tín dụng của NHTW bao gồm cho vay,
bảo lãnh đối với TCTD và quan hệ với NSNN. Hoạt
động này không nhằm mục tiêu lợi nhuận.
Tuy không trực tiếp cung ứng vốn cho nền kinh tế,
nhưng thông qua hình thức tái cấp vốn cho TCTD,
NHTW thực sự giữ quyền quyết định và chi phối
tổng khối lượng tín dụng mà hệ thống ngân hàng
cung ứng cho nền kinh tế.
Mục đích:
Bổ sung nguồn vốn khả dụng cho các TCTD nhằm duy trì
quy mô tín dụng, đáp ứng nhu cầu thanh toán.
Điều chỉnh nhịp độ phát triển nền kinh tế về quy mô và
về cơ cấu, thông qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
theo hướng bền vững.
Trong trường hợp cần thiết, NHTW đóng vai trò người
cho vay cuối cùng đối với các TCTD, giúp các TCTD khắc
phục những khó khăn tài chính tạm thời và duy trì sự ổn
định toàn hệ thống.
Việc cấp tín dụng của NHTW còn nhằm thực hiện chính
sách tiền tệ trong từng thời kỳ.
Trường Đại học Tài chính - Marketing 4
Nguyên tắc hoạt động:
An toàn và bảo toàn vốn trong nghiệp vụ tín
dụng.
Chủ động điều chỉnh khối lượng tín dụng theo
diễn biến thị trường.
Các khoản tín dụng luôn gắn với mục tiêu chính
sách tiền tệ trong từng thời kỳ.
NHTW kiểm soát mọi nghiệp vụ tín dụng về số
lượng cũng như xu hướng phát triển để thực
hiện chính sách tiền tệ có hiệu quả nhất.
Nghiệp vụ tín dụng của NHTW
Cho vay đối với các TCTD:
Tùy theo năng lực, nhu cầu của TCTD, cũng như
định hướng phát triển kinh tế và mục tiêu của
chính sách tiền tệ, NHTW có thể cung ứng các sản
phẩm cho vay sau:
Chiết khấu giấy tờ có giá của TCTD.
Cho vay cầm cố giấy tờ có giá đối với TCTD.
Tái cấp vốn dưới hình thức cho vay lại theo HSTD.
Cho vay đặc biệt đối với TCTD.
Riêng ở Việt Nam thời gian qua, còn tồn tại hình
thức cho vay tái cấp vốn trên cơ sở trái phiếu đặc
biệt của VAMC.
Trường Đại học Tài chính - Marketing 5
Chiết khấu giấy tờ có giá của
TCTD
Định nghĩa: là nghiệp vụ NHNN mua ngắn hạn các
giấy tờ có giá (là việc mua với kỳ hạn dưới một
năm) của các TCTD trước khi đến hạn thanh toán.
Có hai hình thức chiết khấu:
Chiết khấu toàn bộ thời hạn còn lại của giấy tờ có giá: là
hình thức NHNN mua hẳn giấy tờ có giá của TCTD theo
giá chiết khấu.
Chiết khấu có kỳ hạn: là hình thức NHNN chiết khấu kèm
theo yêu cầu TCTD cam kết mua lại toàn bộ giấy tờ có
giá đó sau một thời gian nhất định trước khi đến hạn
thanh toán của giấy tờ có giá. Kỳ hạn chiết khấu tối
đa là 91 ngày.
Phương thức thực hiện nghiệp vụ chiết
khấu:
Phương thức giao dịch trực tiếp: Các TCTD giao
dịch trực tiếp với NHNN.
Phương thức giao dịch gián tiếp: Các TCTD giao
dịch thông qua hệ thống mạng giao dịch nghiệp
vụ thị trường tiền tệ theo hướng dẫn của NHNN.