zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Nông - Lâm - Ngư

» Lâm nghiệp

Nghề trồng cây Ca cao

Chia sẻ: Vũ Chí Công | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Báo xấu

173
lượt xem 40
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Nghề trồng cây Ca cao nằm trong bộ sách 100 nghề của Giáo sư Nguyễn Lân Hùng biên soạn giúp bà con nông dân làm giàu trên chính quê hương mình. Đây là một quyển sách cực kỳ thiết thực, hữu dụng, được viết dành cho người nông dân nên rất dễ đọc, dễ hiểu và dễ ứng dụng. Một trong những quyển sách bạn nên có nếu bạn đam mê nông nghiệp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghề trồng cây Ca cao

Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn NGH TR NG CÂY CA CAO 1. Gi i thi u chung v cây ca cao Hi n nay, ca cao ư c tr ng nhi u nh t châu Phi (60%) còn l i là Nam M và ông Nam châu Á. Th gi i m i năm s n xu t kho ng 3,2 tri u t n ca cao và m i năm tăng bình quân 3%. Các nư c s n xu t nhi u ca cao g m: Tên nư c S lư ng (tri u t n) B Bi n Ngà 1,33 Ghana 0,74 Indonêxia 0,43 Nigeria 0,37 Brazin 0,17 Cây ca cao, m c dù ã ư c tr ng nư c ta trong kho ng 10 năm tr l i ây, nhưng v n xa l v i nhi u bà con nông dân và v n ư c coi như m t cây tr ng m i. Theo th ng kê c a B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, n năm 2007 c nư c ta ã tr ng ư c 7.320 ha t i các t nh phía Nam. D ki n n năm 2010 t 20.000 ha. Ca cao (Theobroma ca cao) là cây công nghi p lưu niên. Cây có th s ng 60 - 70 năm, nhưng trong s n xu t hi u qu kinh t t t i a vào năm th 25 - 30, sau ó ca cao già c i, c n n ho c thay th . Ca cao có ngu n g c vùng nhi t i m. T tiên c a chúng là nh ng loài cây s ng dư i tán r ng Amazon (Nam M ). Vì th , ca cao có b lá to và m ng, ít có kh năng ch ng ch i v i n ng chi u tr c ti p. Do v y, tr ng ca cao luôn luôn ph i ư c che bóng. Năng su t ca cao có th t 1 - 3 t n/ha, tùy theo lo i t và cách chăm sóc. Thành ph n h t ch a 50 - 55% ch t béo, còn g i là bơ ca cao. Ph n còn l i, sau khi ã l y h t bơ là b t ca cao. Bơ ca cao là lo i ch t béo r t c bi t. Nó óng r n 200C và ch y 35 - 370C. Trong t nhiên, không có m t lo i ch t béo nào có ư c các tính ch t tương t . Vì v y, ca cao r t c n cho công nghi p sôcôla và m ph m. Vi c thu ho ch, ch bi n, b o qu n và tiêu th h t ca cao có th th c hi n ư c nhi u quy mô: Công o n s n xu t Quy mô t i ưu S n ph m Tr ng H gia ình, trang tr i Thu ho ch H t tươi Lên men H gia ình H t ã lên men Phơi s y khô H gia ình H t khô óng bao b o qu n ơn v thu mua xu t kh u Nghi n, ép Nhà máy 5 - 10.000 t n/năm Liquor, bơ ca cao, b t ca cao Ch bi n công nghi p Nhà máy ch bi n sôcôla S n xu t bánh k o 1
Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn Ca cao là lo i cây tr ng tương i c bi t. Nó sinh trư ng và cho thu ho ch t t vùng quanh xích o (150 B c - 150 Nam). Nhưng vùng tiêu th ch y u l i n m các nư c châu Âu và B c M - nơi không có m t cây ca cao nào m c. Th nhưng ngư i dân các vùng này l i ng n h t 80% ca cao th gi i. T vài th k nay, thói quen ăn sôcôla c a h ã tr thành m t th b nh. Ngư i ta l thu c vào ca cao hàng ngày. Ca cao là s i dây liên l c gi a nh ng ngư i phu n i n nghèo kh châu Phi, Nam M v i gi i ch giàu có, quy n th bên kia i dương. Ba gi ng ca cao chính thư ng nói n là Forastero, Trinitario và Criollo. Criollo có di n tích h p Nam M , còn Forastero và Trinitario tr i r ng kh p các vùng tr ng ca cao trên th gi i. Các dòng ca cao nh p vào nư c ta u có xu t x t Forastero, Trinitario ho c các s n ph m lai gi a 2 dòng trên. Ca cao là cây thân g , cao kho ng 3 - 4m. N u không t a n hàng năm cây ca cao có th phát tri n thành cây c th . Lá ca cao r t to, m c i, r ng hàng năm. Vư n ca cao luôn luôn ph m t l p lá r ng, c n ph i chú ý n vi c ch ng cháy. Ngu n lá r ng góp ph n làm tăng mùn cho t ng t canh tác. Hoa ca cao m c tr c ti p thân ho c cành. Ch kho ng dư i 1% hoa có th cho qu . Quá trình th ph n di n ra vào ban êm do m t lo i côn trùng nh . Qu ca cao eo ngay thân cây, khi l n y s c có th n ng t i trên 0,5 kg m t qu . H t sau khi i qua m t ti n trình ch bi n ph c t p g m rang, lên men, nghi n… s tr thành chocolat. H t sau khi ư c tách ch t béo l y bơ ca cao, ph n còn l i ư c bán dư i tên là b t cocoa hay pha thành nư c u ng g i là nư c sô cô lat. Thành ph n hoá h c H t ca cao ch a kho ng 55% bơ ca cao (cocoa butter), ư c nghi n thành m t kh i nhão g i là liquor chocolate và ư c ép b ng máy thu l c tách bơ ca cao. Bánh còn l i sau khi ép ư c phơi khô, nghi n thành b t ca cao (cocoa powder) ch a 22% ch t béo. Lo i b t ca cao ch bi n hay b t ca cao ã ki m hoá có mùi, màu và v thơm, d tan hơn. Ca cao ch a - Hơn 300 h p ch t d bay hơi: Nh ng h p ch t t o mùi quan tr ng nh t là nh ng esters aliphatic, polyphenols, carbonyls thơm… Các polyphenols tan trong nư c (5 - 10%) như epicatechol, leucoanthocyanins và anthocyanins, b phân hu trong các giai o n ch bi n, t o thành màu c trưng (cocoa red). - Các amine có ho t tính sinh h c: Phenyl - ethyl amine, Tyramine, Trytamine, Serotonine… - Các alkaloids; Theobromine (0,5 - 2,7%); Caffeine (0,025%), Trigonelline… M t alkaloid m i nh t v a ư c tách t ca cao là Anandamine có tác d ng t o s khoan khoái, d ch u cho ngư i. - Các tannins, catechin. V ng c a ca cao là do ph n ng gi a các Diketopiperazines v i Theobromine trong quá trình rang. - Bơ ca cao ch a các glycerides, ph n chính g m các acids oleic, strearic và palmitic...kho ng 75% các ch t béo trong bơ ca cao d ng monounsaturates 2
Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn Giá tr dinh dư ng c a b t ca cao trong 100 gram ch a: - Calo: 229 - Ch t m; 19,6g - Ch t béo: 13,7g Các khoáng ch t g m: - Canxi: 128mg - S t: 13,86mg - Ma nhê:499mg - Phosphorus: 734mg - Kali: 1524mg - Sodiu: 21mg - K m: 6,81mg - ng: 3,788mg - Măng gan: 3,83mg Các vitamin g m: - Beta carotene: 20 IU - Pantothenic axit: 0,254mg - B1: 0,078mg - Pyridoxine: 0,018mg - B2: 0,241mg - Folic axit: 32mcg - B3: 2,185mg Giá ca cao là v n ư c ngư i nông dân quan tâm nhi u hơn c . Cũng như cà phê, giá ca cao thay i qua t ng năm, tuỳ thu c vào lư ng cung và c u trên th gi i và lư ng ca cao t n kho trong các năm trư c. Giá ca cao hi n nay tương i cao, kho ng 35.000 - 40.000 /kg. 2. Gi ng ca cao Nói n tr ng ca cao, vi c quan tr ng nh t là ch n gi ng. Ca cao là cây công nghi p lưu niên, m t l n tr ng có th thu ho ch 20 - 30 năm. N u ban u không coi tr ng vi c ch n gi ng, vi c kh c ph c v sau s r t t n kém và m t nhi u th i gian. Không nên vì ti c ti n mà mua gi ng r b t c nơi nào, t nh ng vư n ươm không có uy tín ho c không ư c các cơ s c a Nhà nư c h u thu n. Ca cao là cây th ph n chéo, vì v y òi h i ngư i tr ng ph i hi u bi t v ngu n g c h t gi ng mình gieo tránh trư ng h p mua ph i nh ng h t thương ph m (ca cao th t) không có giá tr c a h t lai. Có hai cách tr ng ca cao: Cách th nh t, dùng h t lai gieo hay dùng ca cao ghép tr ng. H t lai xu t phát t nh ng dòng b m mà ngư i ta ã ch n l c s n các trung tâm nghiên c u v ca cao nư c ngoài. Ta ch c n du nh p các dòng b m thư ng có c i m t b t th , và tr ng chúng c nh nhau. S giao ph n chéo làm cho c cây b và cây m u mang trái, trong ch a y h t lai. Khi chúng ta k t h p m t ho c hai, ba c p b m khác nhau, thì s có nh ng h t lai mang tính phong phú v di truy n, tính a d ng v sinh h c cho qu n th ca cao và tính thích nghi v i nh ng i u ki n m i c a t nhiên… 3
Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn Cách th hai, có gi ng ca cao tr ng ta dùng dòng vô tính ghép. Dòng vô tính là nh ng cá th xu t s c trong m t qu n th ca cao trong vư n. Ph i i u tra và kh o sát trong m t vài năm, th y cây nào cho năng su t cao, tr ng lư ng qu cao, ch t lư ng t t và n nh thì chúng ta l y làm dòng vô tính. Dòng vô tính ư c nhân lên b ng phương pháp ghép ho c b ng phương pháp c m cành…Ngư i ta g i nh ng dòng vô tính này là nh ng dòng ca cao ghép. Ưu i m c a gi ng ca cao ghép là cây m c tương i ng nh t và c i m b m ư c lưu l i nh ng th h sau. Ca cao tr ng b ng h t lai có r c c và cây m c th ng, thân cao t i 1m m i phân cành. Còn cây ghép thư ng phân cành s m cho nên vào vư n th y nh ng cành ngang vư ng chân khó i l i. Do c i m phân nhánh s m nên i v i nh ng vư n ca cao ghép ph i chú ý chăm sóc cây, t a b t nh ng cành ph cành không m c ngang nhi u, t o dáng cho cây. Quy t nh tr ng ca cao h t lai ho c ghép còn liên quan n v n chuy n. V i cây ca cao ghép, ph i v n chuy n cây trên m t quãng ư ng xa r t b t ti n. Còn v i h t lai không ph i m t công v n chuy n cây con vì h t lai ư c gieo t i vư n nhà. Nhi u ngư i gi i quy t b ng cách chia làm hai giai o n. Giai o n u ch c n mua m t s h t lai gieo. Hai năm sau có th thu ho ch và t ó l a ch n ra nh ng cá th xu t s c, t o nh ng vư n ghép cho chúng ta trong nhi u năm, không ph i i mua hàng năm. 3. Chu n b t tr ng ca cao Ca cao nói chung không ph i là lo i cây kén t, h u h t các lo i t u tr ng ư c. Tr nh ng lo i t b ng p trong th i gian quá m t tháng trong năm, ho c lo i t phèn chua n ng. Vi t Nam t Qu ng Nam tr vào u tr ng ư c ca cao. Tuy nhiên, trên t t t, t bazan thì năng su t c a chúng s cao hơn. d c dư i 300 thì m i tr ng ư c. i u Trên t i núi, c n ch n nh ng ch t nào có quan tr ng nh t trong vi c tr ng ca cao là ph i có cây che bóng. Ngư i ta thư ng ch n nh ng lô t tr ng ca cao trên ó có s n nh ng cây che bóng. Kinh nghi m mà chúng tôi quan sát ư c Vi t Nam cho th y, th t b i l n nh t trong vi c tr ng ca cao là thi u cây che bóng. 4. Thi t l p vư n ương gi ng ca cao Dù tr ng ca cao b ng h t lai hay cây ghép ta cũng ph i thi t l p vư n ươm. Nên ch n nơi kín gió, g n nư c, có s n cây che bóng làm vư n. H t thu ho ch v ph i gieo ngay, n u không s m t s c n y m m. M i qu ca cao có kho ng 30 h t. H t ca cao có l p màng nh y bao quanh, có th dùng tro b p tr n vào cho h t r i ra. ưa h t vào ch m cho n t nanh. R s xu t hi n trư c, kho ng 3 - 4 ngày. Chú ý, khi t h t vào b u ph i cho r quay xu ng dư i. R s phát tri n xu ng sâu và hai ngày lá m m s len kh i m t t. t làm b u nên ch n lo i t giàu mùn, t m n. Sàng nh t, tr n u v i phân bón NPK và cho vào b u. M i b u kho ng 1kg. 4
Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn C n l a ch n nh ng b u t có h t n y m m cùng m t ngày x p cùng v i nhau cho ti n chăm sóc. Nên x p thành lu ng r ng 1 - 1,2m, gi a có l i i r ng 0,3 - 0,4m. Trên vư n ươm ph i che lư i en, che ph 60% m b o che bóng cho ca cao ngay t ban u. Th i gian cây ca cao n m trong vư n ươm kho ng 3,5 - 5 tháng, n tu i trư ng thành thì ưa ra tr ng. Trong su t th i gian này chúng ta ph i chú ý n 3 vi c: + Che cho vư n ươm ca cao, ch y u là che t nhiên. T t nh t là dùng lo i lư i 60% ánh sáng l t xu ng. Ph i che cho ca cao su t th i gian t lúc nó n y m m cho n quá trình sau này. + Ph i tăng cư ng tư i nư c gi m u, khi nào t cũng ph i m ư t, t o i u ki n cho cây sinh trư ng t t. + Quan sát và chú ý sâu b nh. 5. Ghép ca cao Khi chúng ta quy t nh tr ng ca cao v i các dòng vô tính, ta ph i làm ch k thu t ghép. ghép, có hai ph n: Ph n cành ghép và ph n g c ghép. G c ghép thì ph i chu n b h t ca cao. Gieo h t trong b u như ã nói trên. Còn cành ghép là nh ng cành mà chúng ta ch n l c t nh ng cây ca cao, cho năng su t cao và u trong nhi u v. u tiên, gieo h t ca cao. Sau khi m c kho ng hai tháng, ta ch n nh ng cành ghép sao cho u ng kính b ng nhau. Khi ghép, nên dùng phương pháp ghép nêm là ơn gi n nh t. M t công tay lao ng có th ghép ư c nhi u cây ca cao nh t trong m t ngày và t l thành công r t cao. Dùng dao c t ngang cây g c ghép. Ch ôi thân ra ch c t và t m t o n cành ghép ã ư c c t vát hai bên có ư ng kính b ng g c ghép. Như th ta ư c m t cây ca cao ghép. Ghép xong chúng ta bu c ch t ch ghép l i, làm sao cho g c ghép và cành ghép ti p xúc v i nhau càng nhi u càng t t. Sau khi ghép xong, ph i ưa cây ghép và bu ng gi m làm b ng khung g và che xung quanh b ng nilon…Th i gian cây ghép trong bu ng gi m t 1 - 2 tu n. Trong quá trình ghép, c n gi cho cây ghép không b m t nư c. Khi cây ghép và cành ghép dính vào r i thì ưa ra n ng gió không nh hư ng gì. B ng cách ghép nêm như hi n nay, nông dân làm thành công t i 90%. 6. Che bóng cho ca cao Ng n t ca cao không ch u ư c ánh sáng m nh. N u không có cây che bóng, ng n t m c kém và t o nh ng chùm như chìa khoá m c nh. Cây ca cao s th p lè tè, không l n ư c.Vì th , khi chu n b t tr ng ca cao, ó ph i có nh ng cây che bóng. Cây che bóng có hai lo i: Cây che bóng vĩnh vi n và cây che bóng t m th i. Cây che bóng vĩnh vi n là nh ng cây mà chúng ta gi l i trong th i gian lâu dài che bóng như Mu ng en, cây ăn qu , i u...Có th tr ng kho ng cách 10m x 10m (100 cây/ha). Cây che bóng vĩnh vi n thư ng m c r t cao nên cho ánh sáng tán x r t u. Nhưng thư ng thì khi b t u tr ng ca cao, chúng ta chưa có ngay cây che bóng vĩnh vi n mà ph i t o v sau. 5
Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn Cho nên, khi ngư i ta tr ng ca cao, ph i tr ng cây che bóng t m th i là nh ng cây làm phân xanh, ví d như cây mu ng hoa vàng...tr ng mu ng theo hàng. Trên hàng tr ng xen cây ca cao vào cho s lư ng là 1.100 cây/ha. Cũng có th tr ng xen cây chu i và nhi u lo i cây m t năm khác. Nói chung, cây che bóng t m th i là m t lo i cây v a che bóng cho cây ca cao, v a t n d ng thu ho ch s n ph m trong m t th i gian nh t nh. Khi tr ng cây ca cao, y u t quy t nh thành công hay không chính là vi c tr ng cây che bóng t t hay không t t. Khi tr ng cây ca cao ph i có s n ngu n nư c. Có ngư i quan ni m r ng, tr ng cây ca cao không c n tư i nư c. úng là cây ca cao mùa khô không c n tư i nư c nó v n s ng, không ch t như cây cà phê. Nhưng nói chung, trong năm u tiên chúng ta ph i tư i cho cây ca cao. Tr ng xong là tư i ngay cây con có th vươn lên ư c. V ca cao bình thư ng trong mùa khô, n u có tư i, ca cao v n cho năng su t cao hơn. Cho nên, tư i nư c r t quan tr ng i v i cây ca cao. Nhưng nói chung nhu c u tư i không cao như i v i cây cà phê. Cà phê ra qu vào mùa khô còn cây ca cao ra qu mùa mưa nên nhu c u tư i không cao. Sau này, khi cây ca cao l n r i thì không c n tư i n a. Tr ng ca cao m t 3m x 3m (kho ng 1.100 cây/ha) là tr ng thu n. N u chúng ta tr ng xen cây ca cao v i các lo i cây khác có s n trong vư n, c n ph i tính toán thay i m t cho phù h p. Khi tr ng xen k thì m t ca cao có th ch t 600 - 1000 cây/ha. H tr ng cây ca cao không c n ào l n như h tr ng cà phê. Chúng ta ch ào v a cho cây ca cao xu ng. H kho ng 30 - 30 - 30 cm. Khi tr ng, cho l p t m n xu ng xung quanh, ph n r ca cao s m c ra, b nh ng á s i ra kh i h , cho phân bón xu ng trư c. Làm c xung quanh kho ng 1m. bón lót cho cây ca cao, dùng 3,5 - 5 t n phân chu ng/1ha. Khi bón lót, ta có th tr n phân chu ng v i t moi dư i h lên, sau ó ưa l i xu ng h và tr ng ca cao lên trên. Phân apatit bón kho ng 300 - 400g cho m t g c khi tr ng. Khi tr ng, t m t b u ngang v i m t t, không ào sâu hay nông quá. Sau khi tr ng, thông thư ng chúng ta ph i tư i cho cây ca cao. Do ó, th i i m tr ng ca cao t t nh t là vào mùa mưa. Sau khi tr ng, n u g p ư c tr i mưa thì r t t t. Vài tu n cây ca cao b t u bén r và l n lên. Ph i che gió cho cây ca cao vì ca cao có lá to r t d b nh hư ng b i gió. 7. Phòng tr sâu h i Ca cao có nhi u i tư ng sâu b nh, c bi t là các lo i sâu cánh c ng. N u xung quanh không có lo i cây nào khác, vào mùa khô, lá non ca cao là nơi b b cánh c ng t p trung phá ho i nhi u nh t. Vào th i kỳ ca cao phát tri n, chúng ta c bi t chú ý n hai lo i sâu và b nh. V sâu, trư c h t là con b xít mu i (Helopeltis). B xít mu i ch y u gây h i trên qu , chích vào qu , làm cho qu bi n thành màu en, gi m ph m ch t c a h t xu t kh u và làm cho năng su t c a cây ca cao gi m. V b nh, ch y u là b nh th i qu do n m Phytopthora palmivora gây ra. B nh làm cho qu en và r ng, nh hư ng nghiêm tr ng n năng su t c a ca cao. 6
Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn i v i c hai lo i sâu và b nh, ph i luôn luôn d n s ch vư n ca cao. Vì ca cao ra nhi u lá, xum xuê. Nhi u lá th a che trong t i, không làm nhi m v quang h p. Nên t a d n b t i b lá ư c thông thoáng, làm cho không khí ư c trao i t nhiên. Ca cao s b nh... Ngoài b xít mu i gây b nh th i qu , ca cao còn m t s i tư ng sâu h i khác, m i có tác h i vào lúc ca cao còn non, m i tr ng. Ca cao m c trên t m i khai hoang d b m i xâm h i. M i có th c n ngang cây làm cho cây b ch t g c. Còn i v i cây trư ng thành ch có nguy cơ b chu t phá, ch y u là qu ca cao. Sóc cũng ăn qu ca cao. 8. Thu ho ch qu (trái) ca cao Khi th y trên cây ca cao có nhi u qu chín thì là n lúc ph i thu ho ch. Thông thư ng, m i ngư i khi thu ho ch ph i c m theo m t móc ho c câu liêm dai 2,5 - 3m v i lên nh ng qu trên cao, thu ho ch l i thành ng. Tránh làm v ho c d p nát. Thư ng thì ta qu ca cao cách 40 - 50m m t ng di chuy n, vì qu ca cao r t n ng. Thu ho ch trái 2 tu n/1 l n ho c ít hơn. Ch n trái chín (trái v a chuy n sang màu vàng ho c màu cam) và thu n th c (75%) thu ho ch. Tránh trái quá chín vì h t có th n y m m. Không hái nh ng trái còn xanh. Ca cao sau khi thu ho ch, thông thư ng không mang nguyên c qu v xư ng hay xí nghi p. Ph n v c a ca cao l i ru ng. Sau này chôn, ho c băm ra làm th c ăn gia súc, làm phân.v.v... Ngư i ta ch mang v nhà ph n h t mà thôi. Trư c h t, dùng m t cái chày nh ho c hòn á nh p qu ca cao v ra. B a ôi qu ca cao, trong có m t kh i h t màu tr ng ngà. H t ư c m t l p nh y bao b c. M ng nh y này có v ng t thanh r t d ch u, có th dùng làm nư c gi i khát hay nư c sinh t ư c nhi u ngư i ưa chu ng. S d ng dao c t b ng thép cùn tách trái b ng cách tách t ng ph n v ra. Sau ó, tách h t ra kh i lõi. Lo i b nh ng h t b c n ho c b t n thương do c t trái ca cao, n u không s b h ng khi lên men và s y. Không c t trái ho c p v trái. Cho y h t ca cao vào m t cái s t (hay thúng) s ch, bên dư i có lót m t l p lá chu i men. Khi y (kho ng 1/3 n n a kh i), che m t vài l p lá chu i bên trên, quá trình lên men b t u. Bình thư ng trong không khí ã có s n vi khu n lên men ca cao. Các vi sinh v t trong không khí sc làm c kh i h t lên men. Kh i h t ca cao nóng lên. Sau kho ng 3 ngày, khi lên kho ng 500C là ph i o. o trên xu ng dư i, trong ra ngoài, tr n u r i l i ti p. nhi t Kho ng 6 - 7 ngày, vi c men ca cao k t thúc. Trong quá trình lên men, nư c ch y r ra xung quanh s t ca cao, thư ng theo lá chu i ch y ra ngoài…N u gi ư c s ch s trong quá trình có th h ng u ng nư c ó. Nư c r có hàm lư ng c n khá cao nh quá trình lên men rư u. Quan tr ng nh t khi lên men ca cao là ki m tra nhi t . Như ã nói trên, sau 6 - 7 ngày, khi nhi t xu ng thì chúng ta l y ca cao ra ư c. ây là cách sơ ch quy mô gia ình, còn quy mô l n hơn thì ngư i ta làm b ng các ca cao vào thùng, m i thùng 1m3. Khi ca cao ã lên men và ã t nhi t thùng g . r i thì m thân thùng ra o tr n và ti p n khi nhi t h th p xu ng. Trái ư c tr 9 ngày trong r /thúng ho c khung b ng tre hay g nơi khô ráo, tránh n ng, mưa. Nên có t m ph che mưa và n ng. 7
Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn Kh i lư ng h t ca cao s quy t nh kích c và lo i bao bì dùng lên men: * T 1 - 20kg, s d ng s t nan, lá chu i và bao ay. * T 20 - 1000kg, s d ng các thùng lên men b ng g có kích thư c 1,0 x 0,8 x 0,5m, có c các l thoát nư c dư i áy, xung quanh thùng và bao. H t ph i ư c o tr n nh kỳ sau 48 gi (2 ngày) và sau 96 gi (4 ngày) v i b t kỳ cách c a kh i h t t t m c 45 - 480C. thúng hay thùng. Quá trình lên men t t nh t là khi nhi t Sau khi o tr n l n u tiên, nhi t thư ng tăng cao. Có th s d ng nhi t k ki m tra nhi t c a kh i h t hàng ngày vào bu i sáng s m và chi u t i. Trong khi o, c n m b o cho không khí thâm nh p vào h n h p lên men. Quá trình lên men kéo dài 6 ngày. Thông thư ng sau 6 ngày có th quan sát th y l p v l a m c 45 - 480C b t u gi m d n. chuy n màu nâu và nhi t i v i nh ng m lên men nh (thúng nan) thì nên ki m tra mùi lên men vào ngày th 5. N u v n còn mùi chua thì có th lên men thêm 1 ngày n a. M t khác, n u không có mùi chua và v h t ã r t s m thì nên em phơi ngay. H t sau khi lên men không c n ph i r a vì s làm v m ng, giòn, d v và t o i u ki n cho n m m c phát tri n. Trong quá trình men, nhi t cao làm cho m m ca cao ch t i, m m không m c ư c n a và c bi t là các hương v ca cao u hình thành trong quá trình men. Vì v y, v phía ngư i tiêu th , ngư i ta yêu c u ph i men úng cách. Có th nói, vi c lên men gi vai trò quy t nh i v i ch t lư ng ca cao bán trên th trư ng. Giá ca cao có men cao hơn giá ca cao không qua men. 9. Phơi s y ca cao Sau khi ã lên men r i, ca cao ư c phơi s y chuy n t d ng ư t nhão thành d ng thô có th b o qu n ư c lâu dài. Cách t t nh t phơi s y ca cao v n là phơi n ng. Chúng ta dùng nong, nia, tr i ca cao ra phơi n ng cho n khi nào ca cao khô. m lúc k t thúc lên men là 60%. Khô t c là m ca cao t 7 - 8%, có th b o qu n trong bao ho c em bán. N u khô quá (dư i 7%) h t ca cao s giòn, d v . Cho n nay, thì phơi n ng trong 5 - 10 ngày v n là cách t t nh t. Nhưng n u tr i mưa, c n có bi n pháp s y th công gi i quy t. Trong quá trình s y, d nhi m mùi khói vào h t ca cao. c bi t, khi dùng lò s y l thiên thì khói r t d vào làm cho ca cao b nh hư ng. Chúng ta có th t o ra nh ng lò s y ca cao b ng năng lư ng m t tr i (ngay c khi tr i mưa). Thi t b này khá ơn gi n, ư c thi t k g m 1 lò s y chính gi a, bên trên sàn là t m nh a có tác d ng v a ch ng mưa, v a h p th năng lư ng m t tr i, hai bên hông lò s y là 6m3 á, m i bên 3m3, ư c ch t theo d ng hình tam giác vuông, v i nghiêng kho ng 300. á ư c sơn en có tác d ng h p th toàn b năng lư ng m t tr i thông qua 2 t m nh a l p bên trên. Các t m nh a chuyên d ng này nh p t Isarel, ư c làm b ng ch t li u c bi t, h p thu t i a ngu n năng lư ng m t tr i truy n xu ng l p á bên dư i. nghiêng c a các kh i á hai bên hông lò s y có tác d ng chuy n năng lư ng m t tr i thành nhi t năng cung c p tr c ti p cho lò s y. V i thi t k này, nhi t lò s y bao gi cũng cao hơn nhi t ngoài tr i môi trư ng. Biên nhi t 0 bên trong so v i bên ngoài có lúc sai bi t t 10 - 15 C, m b o nóng s y h t ca cao trong 8
Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn i u ki n th i ti t không n nh, mưa nhi u. Theo các h ư c u tư, n u phơi 100kg h t ca cao tươi b ng ánh sáng t nhiên ph i m t 6 - 8 ngày. Khi ng d ng lò s y b ng năng lư ng m t tr i th i gian s y ch còn 4 - 5 ngày. 10. Tiêu th ca cao Cho n nay, Vi t Nam chưa có trong danh sách nh ng nư c xu t kh u ca cao vì s n lư ng c a chúng ta còn quá th p. Khi nào chúng ta t ư c t 20 - 100 nghìn ha thì lúc ó ca cao Vi t Nam m i chính th c vào ư c th trư ng c a nh ng nư c bán ca cao trên th gi i. Có ngư i h i: "Tr ng ca cao, ai mua?", ây là câu h i thư ng xuyên c a nh ng ngư i tr ng ca cao Vi t Nam. Hi n nay Vi t Nam ca cao phát tri n n m c t t c nh ng i di n mua ca cao l n trên th gi i u có m t t i Vi t Nam, ví d EDF Mann, Netle, Cargill ã n Vi t Nam và thành l p văn phòng i di n. B n Tre, có i di n c a Cargill ã ký h p ng v i t nh mua h t ca cao mà ngư i dân mang l i. Giá c ư c thông báo c p nh t hàng ngày. Ngư i nông dân có th mang t 1kg n 1 t n n bán, n u t ch t lư ng s ư c ngư i ta thu mua và tr ti n ngay. Vì th , câu h i trên c a bà con nông dân ã ư c gi i quy t. Thông thư ng trên th gi i không ph i nh ng nhà thu mua ca cao l n s n và ti p c n tr c ti p v i nông dân thu mua ca cao mà ph i có m t i ngũ nh ng thương lái trung gian. i ngũ này có nhi m v n t n h có ca cao tho thu n mua. Ngoài ra, h cũng ti n hành phân lo i và làm s ch m t bư c các bao bì óng gói và cung c p cho các nhà buôn qu c t . Trư c ây, t p oàn Cargill Vi t Nam ã ưa 2 m u h t ca cao tr ng B n Tre và c L c i phân tích t i M và u cho ch t lư ng r t t t. Ch t lư ng h t ca cao Vi t Nam vào lo i t t nh t châu Á. Nh ng s n ph m t ca cao, c bi t là Chocolate ư c ưa chu ng châu Âu, c bi t là Nh t B n, Trung Qu c, n và khu v c ông Nam Á cũng tr thành th trư ng tiêu th m nh i v i m c tăng trư ng 8 - 12%/năm (nhu c u th gi i tăng 3 - 4%/năm). Giá ca cao th gi i tương i n nh, kho ng 700USD/t n n 3000 USD/t n. Theo Hi p h i Ca cao th gi i (WFC), m i năm th trư ng thi u kho ng 100 nghìn t n. Riêng th trư ng n i a trong nh ng năm t i cũng s c n 50 nghìn t n/năm. Hi n nay, các công ty bánh k o, th c ph m trong nư c như c Phát, Kinh ô, Ovatine…M i năm v n ph i nh p kh u 8000 t n ca cao s n xu t thành ph m. Các công ty trong và ngoài nư c như Thành Phát, Cargill VN, ER & F Man, Armayaro(Anh), Olam (singapore), Mishubishi Coporation(Nh t)… u có tr m thu mua t i B n Tre, Bình Dương, ng Nai… Hi n giá ca cao B n Tre dao ng trong kho ng 20.000 - 30.000 /kg. So v i cà phê, ca cao có nh ng hi u qu vư t tr i c v sinh thái l n kinh t . Khác v i cà phê, ca cao ra hoa k t trái vào mùa mưa nên ngư i tr ng ch c n duy trì m c nư c cho ca cao s ng h t mùa khô. Như v y, chi phí r hơn m t n a so v i tr ng cà phê, kho ng 20 tri u ng/ha trong năm u tiên. T ch c Nông lương th gi i cho bi t, có hơn 80% ca cao trên th gi i ư c s n xu t trên nh ng m nh t nh dư i 1ha. T i B n Tre, d án Success Allialce c a M cho cây ca cao ư c tri n khai t tháng 4/2004 8 xã là An Khánh, An Phư c, Phú c, Qu i Sơn, Phú túc, Tam Phư c u c a huy n Châu Thành và các xã Lương Hoà, Châu Bình c a huy n Gi ng Trôm, t ng kinh phí u tư lên t i 574.000 USD tương ương 9 t ng... M c tiêu c a d án là ào t o cán b k thu t. Giúp nông dân tr ng ca cao t tiêu chu n xu t kh u, ng th i liên k t các t ch c thu mua, ch bi n s n ph m cho nông dân. Theo k ho ch, trong 3 năm (2004 - 2006) ã thành l p 110 câu l c b 9
Trung tâm Thông tin KH-CN và Tin h c Vĩnh Phúc - Website: http://www.vinhphucdost.gov.vn (CLB) nông dân, v i kho ng 5 nghìn h tham gia tr ng cây ca cao trên di n tích 1.250 ha. M i h ư c cung c p t 150 - 200 cây gi ng, sau 30 tháng s tr l i d án b ng h t gi ng tương ương giá tr s cây u tư ban u. S h t gi ng này em ươm thành cây gi ng, ti p t c cung c p cho nh ng h khác. Năm u tiên, B n Tre ã thành l p ư c 30 CLB nông dân v i 1.200 h tham gia. M i CLB g m 40 ngư i. C 1 ngư i i ào t o t i trư ng i h c Nông Lâm TP. H Chí Minh làm "t p hu n viên". Bư c u d án ã ào t o ư c 35 t p hu n viên cho các CLB và cán b k thu t c p huy n. ây là l c lư ng nòng c t có nhi m v ph bi n ki n kinh nghi m và k thu t tr ng ca cao cho nông dân. Trong năm 2004, các CLB này ã t ch c ư c 285 l p t p hu n v k thu t tr ng, phòng tr sâu b nh, phân bón, giá c và th trư ng ca cao. D án ã cung ng gi ng ca cao ư c nh p t nư c ngoài lai t o cho nông dân tr ng trên di n tích g n 300ha. Riêng nh ng h ã tr ng, trư c khi tri n khai d án ư c h tr v n và k thu t u tư thâm canh. Theo nh ng ngư i tr ng ca cao lâu năm, ây là lo i cây r t d tr ng, ít t n phân và cây càng lâu năm thì cho năng su t càng cao. Trung bình i v i cây ư c 3 năm tu i thì m i năm ch bón kho ng 2kg phân NPK và cây r t ưa bón phân chu ng v i kho ng 4 - 5kg/năm. N u tính bình quân m i cây ca cao cho 300 trái/năm, s thu ư c kho ng 150kg trái tươi và có ư c 15kg h t khô. Như v y, m t nông dân tr ng xen 60 cây ca cao trong vư n d a v i di n tích 1 công t thì có th thu ho ch thêm ư c 18 tri u ng/năm. 11. Câu chuy n ít ngư i bi t n Có m t câu chuy n mà ít ngư i bi t n, t c là câu chuy n Bác H và cây ca cao. Vào u nh ng năm 60 Bác H i công tác nư c ngoài v . Ngư i ta th y trong vali c a Bác 3 qu ca cao. Bác cho g i B Nông nghi p lên và giao cho 3 qu ca cao, b o là các cháu tr ng th xem nó như th nào. Anh cán b nông nghi p ti p nh n 3 qu ca cao ó và mang v Ph Quỳ tr ng trên nông trư ng cà phê Ngh An. Lúc y kho ng tháng 7 - tháng 8, tr i còn nóng, ca cao n y m m lên r t t t. Nhưng khi tr i b t u l nh (tháng 12, tháng 1), cây ca cao b t u héo và ch t d n, anh l y rơm ra hun, làm t t c m i cách b o v cho cây ca cao ó. Nhưng vì cây ca cao không ch u ư c l nh nên cu i cùng ch t t t c . Ch ph trách i trư ng ã khóc h t nư c m t khi báo cáo v i Bác. Câu chuy n ó cho chúng ta th y r ng cây ca cao là m t cây chi n lư c có ti m năng mang l i giàu có cho nư c ta. Bác v n bi t r ng là ngư i châu Âu h r t ưa chu ng cây ca cao. Ý phát tri n cây ca cao có trong u c a Bác t nh ng năm ó (nh ng năm 60). R t ti c ý nh c a Bác ã không th thành công vì b n ch t sinh lý cây ca cao không ch u l nh. Khi gi i phóng mi n Nam t nư c chúng ta có nhi u ngư i tr ng ca cao, và cây ca cao th c t ang mang l i no m cho nông dân nhi u vùng. R t ti c, Bác ã i xa... Ý nh c a Bác năm xưa nay ã có hàng ngàn nông dân ưa vào th c hi n m t cách xu t s c. Năng su t ca cao cũng như ch t lư ng ca cao Vi t Nam không thua kém b t c nư c nào. Ch ng bao lâu n a, Vi t Nam s tr thành m t nư c xu t kh u ca cao l n vùng ông Nam Á. 10

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.