ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI
NGHIÊN CỨU CHỌN LỌC CÁC
GIỐNG MACADAMIA THÍCH HỢP
VỚI ĐIỀU KIỆN VÙNG TÂY
NGUYÊN VÀ KHẢ NĂNG PHÁT
TRIỂN CÂY MACADAMIA BẰNG
PHƯƠNG THỨC TRỒNG XEN
1
NGHIÊN CỨU CHỌN LỌC CÁC GIỐNG MACADAMIA THÍCH HỢP
VỚI ĐIỀU KIỆN VÙNG TÂY NGUYÊN VÀ KHẢ NĂNG PHÁT TRIỂN
CÂY MACADAMIA BẰNG PHƯƠNG THỨC TRỒNG XEN
ThS. Trần Vinh
KS. Đặng Thị Thùy Thảo
Viện KHKT Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên
1. MỞ ĐẦU
Hiện nay vấn đề xác định cơ cấu cây trồng trong nông lâm nghiệp là vấn đề nan
giải đối với nhiều địa phương trong cả nước. Đặc biệt Tây Nguyên chúng ta việc độc
canh cây cà phê là biện pháp canh tác thiếu tính lâu bền, không có giá trị về mặt bảo vệ
môi trường và đầu tư chăm sóc quá lớn. Như vậy vấn đề đặt ra ở đây là tìm kiếm loại cây
trồng mới có giá trị kinh tế cao, dễ chăm sóc, phù hợp với điều kiện kinh tế của người
dân vào trồng xen trong vườn cà phê hoặc trồng thay thế các diện tích cà phê kém hiệu
quả để tăng thu nhập trên đơn vị diện tích và góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.
Cây macadamia là cây có giá trị kinh tế cao. Theo các tài liệu trồng macadamia
trên thế giới: Giá 1kg hạt thô biến động từ 1,5 đến 2,0 USD, năng suất trong thời kỳ
kinh doanh (năm thứ 8 trở đi) có thể đạt 3 tấn hạt thô/ha và giá trị thu được từ 4.500
đến 6.000 USD/ha. So với các cây công nghiệp khác như cà phê, hồ tiêu thì thu nhập từ
cây macadamia cũng không thua kém thậm chí còn hơn.
Hạt macadamia là loại hạt có hương vị thơm ngon nhất và mắc nhất trong tất cả
các loại hạt để ăn, được sử dụng nhiều trong ngành chế biến thực phẩm. Đặc biệt hạt
macadamia có thành phần axít béo không no cao, không chứa cholesterol và chứa
nhiều chất chống oxy hoá nên là loại hạt để ăn tốt nhất cho con người nhất là những
người có bệnh tim mạch.
Macadamia là cây nhiệt đới thường xanh, lá dày, chịu hạn tốt. Trong điều kiện
trồng trọt không tưới nước cây vẫn sinh trưởng và phát triển bình thường. Đây là lợi
thế rất lớn để phát triển ở các vùng địa hình cao và các vùng đất trồng cà phê không đủ
khả năng nước tưới trong mùa khô. Cây macadamia có biên độ sinh thái rộng: yêu cầu
độ cao so với mặt biển từ 300-700m, nhiệt độ tốt nhất để cây sinh trưởng và phát triển
là từ 20-250C, lượng mưa hàng năm trên 1.200 mm và phân bố đều là thuận lợi cho
sinh trưởng và phát triển của cây macadamia.
Đối chiếu yêu cầu sinh thái của cây macadamia với điều kiện tự nhiên một số
vùng của Tây nguyên cũng như giá trị thương mại của nó, chúng tôi nhận thấy nghiên
cứu phát triển cây macadamia tại Tây Nguyên là bước đi đúng để góp phần chuyển
dịch cơ cấu cây trồng ở Tây Nguyên.
2
2. MỤC TIÊU VÀ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
2.1 Mục tiêu nghiên cứu
Xác định được một số giống macadamia có triển vọng trong vườn tập đoàn để
tiến hành khảo nghiệm trên các vùng sinh thái ở Tây Nguyên
Xác định được khả năng sinh trưởng và phát triển của cây macadamia trong các
phương thức trồng xen và trồng thuần.
2.2 Nội dung nghiên cứu
- Nghiên cứu chọn lọc các giống macadamia trong vườn tập đoàn.
- Nghiên cứu các phương thức trồng xen macadamia.
- Nghiên cứu trồng thuần macadamia bằng cây thực sinh.
3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
3.1. Nghiên cứu chọn lọc các giống macadamia trong vườn tập đoàn
Từ năm 2002-2009 Viện KHKT NLN Tây Nguyên nhập nội 5 giống có nguồn gốc từ
Trung Quốc (H2, 508, OC, 814, 344), 6 giống có nguồn gốc từ Thái Lan (H2, 508, 246,
344, 741, 660), 8 giống có nguồn gốc từ Úc trồng tại Viện với diện tích 1,5 ha, mật độ
400 cây/ha để tiến hành nghiên cứu. Các chỉ tiêu chọn lọc chính là năng suất, chất
lượng hạt và khả năng sinh trưởng.
3.1.1. Tập đoàn giống macadamia có nguồn gốc từ Trung Quốc
Bảng 1: Sinh trưởng của các giống macadamia
ĐK gốc (cm) ĐK tán (cm) Cao cây (cm)
Tên
giống TB CV% TB CV% TB CV%
H2 14,9 10,2 447 7,8 547 6,9
508 15,7 14 444 11,5 550 10,3
OC 13,3 8,8 349 14,3 425 18,9
814 12,7 13,4 348 18,9 518 8,4
344 13,1 17,9 384 21,9 500 6,1
TB 13,9 12,8 394,4 14,8 416,3 10,1
Sau 6 năm trồng các giống macadamia trồng tại Viện sinh trưởng khá tốt: đường
kính gốc của các giống biến động từ 12,7 đến 15,7 cm; đường kính tán biến động từ
348 đến 447 cm; chiều cao cây biến động từ 425 đến 547 cm. Trong đó nhận thấy
giống H2 và 508 sinh trưởng tốt hơn so với các giống còn lại, giống OC sinh trưởng
3
thấp nhất. Nhìn chung các giống đều có mức độ sinh trưởng chiều cao cây lớn hơn so
với đường kính tán.
Bảng 2 : Đặc điểm ra hoa của các giống macadamia
Tên giống Tỷ lệ cây
ra hoa
(%)
Số gié
hoa/cành
Độ dài
gié hoa
(cm)
Số
hoa/gié
Mức độ
ra hoa
(%)
Phân bố
hoa/cây
H2 100 8 22,7 284 60 Đều tán
508 100 14 15,8 238 70 Đều tán
OC 100 12 16,8 182 60 Trong tán
344 100 6 15,2 182 30 Đều tán
814 100 4 14,8 176 25 Đều tán
Sau 6 năm trồng cho thấy tất cả các giống đều ra hoa. Tỷ lệ cây ra hoa của các
giống đạt 100%. Số gié hoa/cành của các giống biến động từ 4 đến 14 gié, giống 508
và OC có số gié hoa/cành nhiều hơn so với các giống H2, 344 và 814. Độ dài gié hoa
cũng thay đổi theo giống, giống H2 có độ dài gié hoa lớn nhất (22 cm), các giống còn
lại độ dài gié hoa chỉ từ 14 đến 16 cm. Số hoa/gié của các giống biến thiên từ 182 đến
284 hoa, trong đó giống H2 có số hoa/gié cao nhất (284 hoa), tiếp đến là giống 508
(238 hoa), 3 giống còn lại là OC, 344 và 814 có số hoa/gié chỉ từ 176 - 182 hoa. Mức
độ ra hoa của các giống biến thiên từ 25 đến 70%, giống H2, 508 và OC mức độ ra hoa
tương đối như nhau (60 – 70%), giống 344 và 814 mức độ ra hoa chỉ từ 25 – 30%.
Giống H2, 344, 814 và 508 có số gié hoa phân bố đều trên cây, trong khi đó giống OC
gié hoa chỉ phân bố ở trong tán cây.
Bảng 3: Đặc điểm về quả của các giống macadamia
Sau 6 năm trồng tất cả các giống đều ra hoa kết quả. Tuy nhiên khả năng đậu
quả và trọng lượng quả của các giống bước đầu cho thấy có sự khác nhau. Giống H2 có
Tên giống Số quả
đậu/gié Hình dạng quả Màu sắc quả
chín
Trọng lượng 100
hạt (g)
H2 7 Tròn Xanh 700
508 2 Tròn Xanh 660
OC 4 Tròn, có núm quả Xanh 915
344 4 Tròn Xanh 750
814 3 Tròn Xanh 700
4
số quả đậu/gié cao nhất (7 quả) trong khi đó giống 508, OC, 344 và 814 có số quả
đậu/gié chỉ từ 2-4 quả. Nhìn chung các giống có quả hình tròn, khi chín vỏ quả màu
xanh. Trọng lượng 100 hạt của các giống biến thiên từ 660 đến 915 gam, trong đó nhận
thấy giống OC có cỡ hạt lớn nhất, các giống còn lại có cỡ hạt trung bình.
Bảng 4: Năng suất và chất lượng hạt của một số giống macadamia
Qua bảng 4 cho thấy năng suất quả của các giống macadamia sau 6 năm trồng
có sự khác nhau. Giống H2 mặc dầu số gié quả/cây không cao nhưng ngược lại số quả
đậu /gié cao nên năng suất trung bình là 3,43 kg/cây. Giống OC số quả đậu trên gié
không cao, nhưng số gié quả/cây cao và cỡ hạt lớn nên năng suất trung bình đạt 4,18
kg/cây. Giống 508 có năng suất thấp nhất (1,58 kg/cây). Tỷ lệ nhân của 3 giống biến
động từ 28,4 đến 35,2%, trong đó nhận thấy giống OC có tỷ lệ nhân rất cao (35,2%).
3.1.2. Tập đoàn giống macadamia có nguồn gốc từ Thái Lan
Bảng 5: Sinh trưởng của các giống macadamia
ĐK gốc (cm) Chiều cao cây (cm) ĐK tán (cm)
Tên giống TB CV% TB CV% TB CV%
H2 7,1 16,3 366,1 15,9 247,8 17,2
508 6,6 9,6 360 11,7 208 10,1
660 4,95 27,0 270,5 18,8 143,3 25,2
344 6,0 13,8 319,1 17,6 168,3 18,9
741 6,2 2,4 386,6 12,0 171,6 7,3
246 6,4 16,1 355,7 20,7 176,4 34,1
TB 6,2 14,2 343 16,1 185,9 18,8
Sau 3 năm trồng các giống macadamia nhập nội từ Thái Lan sinh trưởng tốt,
đường kính gốc trung bình 6,2 cm, chiều cao cây trung bình 343 cm và đường kính tán
trung bình 185,9 cm. Trong đó nhận thấy các giống H2, 741, 246 sinh trưởng trội hơn
các giống 508, 660, 344 cả về chiều cao cây, đường kính gốc và đường kính tán. Nhìn
Giống
Số quả
đậu/gié
Số gié có
quả/cây
Tổng số
quả/cây
Trọng lượng
hạt (g)
Năng suất
(Kg/cây)
TL nhân
(%)
H2 7 70 490 7 3,43
30,5
508 3 80 240 6,6 1,58 28,4
OC 4 115 460 9,1 4,18 35,2